Search

Dijalekatno stanje zadarskoga područja iznimno je zanimljivo jer se na relativno malenu području oko samoga grada Zadra, koje je kopneno i otočno, govori četirima dijalektima – dvama štokavskima: zapadnim (novoštokavskim ikavskim) i istočnohercegovačko-krajiškim (novoštokavskim jekavskim), i dvama čakavskima: srednjočakavskim (ikavsko-ekavskim) i južnočakavskim (ikavskim). U ovome se radu1 daje pregled i, po potrebi, kratka ocjena recentnih istraživanja štokavskih govora zadarskoga područja, odnosno rječnika i članaka koji se njima bave. Na kraju rada navedeni su zadatci koje dijalektolozi trebaju izvršiti da bi se upotpunila slika dijalekatnoga stanja zadarskoga područja., The dialect situation of the Zadar area is extremely interesting because four different dialects are spoken within a very small territory around the city, including the islands. Two of these dialects belong to the Štokavian group (Western Neo-Štokavian Ikavian and Eastern-Herzegovinian Neo-Štokavian Jekavian) while two belong to the Čakavian group (Central Čakavian Ikavian-Ekavian and South Čakavian Ikavian). This paper provides an overview and, when necessary, an evaluation of recent research on the Štokavian dialects in the Zadar area, i.e., of the relevant dictionaries and articles. The last section of the paper lists the research tasks still to be accomplished if the picture of the Zadar dialect situation is to be complete.

L'idea di questo lavoro era quella di presentare il grado di influenza della lingua italiana sul vocabolario della parlata di Grobnico, utilizzata nel comune di Čavle e nel comune di Jelenje nei dintorni della città di Fiume. La vicinanza alla città di Fiume e alla sua area industriale, abitata da anni da molti italiani, ha fortemente influenzato lo sviluppo della lingua e della cultura degli abitanti di Grobinšćina. Il corpus utilizzato per questo lavoro è stato preso dal primo dizionario della parlata di Grobnico Grobnički govor XX stoljeća e include oltre 500 parole di origine italiana. Nella loro parlata, i Grobničani usano prevalentemente sostantivi e verbi d’origine italiana, ma ci sono anche aggettivi, avverbi e persino alcune esclamazioni. Questa tesi di laurea contiene anche alcune informazioni sulla storia di Grobnico e le sue relazioni con l'Italia e, infine, una breve analisi linguistica del dialetto di Grobnico. Ideja ovog rada bila je prezentirati stupanj utjecaja talijanskog jezika na vokabular grobničkog dijalekta, koji se govori na području općine Čavle i općine Jelenje u neposrednoj okolici grada Rijeke. Blizina vrlo razvijenog industrijskog grada Rijeke, koja je godinama naseljena talijanskom manjinom, uvelike je utjecala na razvoj jezika i kulture stanovnika Grobinšćine. U korpus, izvučen iz prvog rječnika grobničkog dijalekta Grobnički govor XX stoljeća, uvrstila sam preko 500 riječi talijanskog podrijetla. Većinom se radi o imenicama i glagolima, no Grobničani su u svoj govor uvrstili i pridjeve, priloge pa čak i poneke uzvike. Rad sadrži i kratak pregled grobničke povijesti i veze Grobnika s Italijom, te sažetak lingvističke analize grobničkog dijalekta.

Ovim se istraživanjem na sustavan način nastoji pružiti uvid u proces jezične socijalizacije u ranoj dobi, usvojene jezične ideologije, a zatim i jezične prakse studentica iz Splitsko-dalmatinske i Varaždinske županije koje su se našle u novoj jezičnoj sredini. Unatoč velikoj dijalektalnoj raznolikosti, standardni hrvatski varijetet temelji se uglavnom na štokavskom narječju dok su elementi hrvatskih dijalekata kajkavskog i čakavskog narječja tek neznatno zastupljeni. Razlika između dijalekta i standardnog varijeteta nije samo jezična, već mnogo više od toga društvena, povijesna i kulturna. Cilj je ovog rada steći perspektivu o jezičnim ideologijama oblikovanih obrazovanjem i odrastanjem te spoznati kako su te dvije domene utjecale na današnje jezično upravljanje studentica u neformalnim situacijama u novoj jezičnoj sredini. Kvalitativnom metodom polustrukturiranog intervjua stekao se uvid u roditeljsku ideologiju sugovornica, kao i u neke vidove obrazovne jezične politike koji su uvelike pridonijeli definiranju njihovih jezičnih stavova. Rezultati su pokazali znatne razlike u jezičnim stavovima i jezičnom ponašanju između studentica iz Varaždinske i Splitsko-dalmatinske županije. Roditeljsko ponašanje i jezične ideologije formulirane tijekom školovanja izvan kućne domene dovele su do toga da se sugovornice iz Varaždinske županije osjećaju inferiorno, glupo i posramljeno dok govore kajkavskim narječjem u novoj jezičnoj okolini. Negativni stavovi prema vlastitom govoru doveli su do toga da sugovornice iz Varaždinske županije vrlo rijetko govore kajkavskim narječjem u novoj jezičnoj okolini, za razliku od sugovornica iz Splitsko-dalmatinske županije koje svoje narječje pak rabe učestalo. This research systematically seeks to provide an overview of language socialization, language ideology, and language management of students from the Split-Dalmatia and Varaždin Counties who moved to a new linguistic environment. Despite a great dialectal diversity of the Croatian language, its standard variety is based mainly on the Štokavian dialect while elements from Kajkavian and Čakavian dialects are only marginally present. The difference between a dialect and a standard language is not merely linguistic, but more than that social, historical, and cultural. This paper aims to find out students' language ideologies created in the course of education and growing up. Moreover, the goal is to understand how these two domains have influenced today's language management of students in informal situations in a new linguistic environment. The use of qualitative method and semi-structured interviews provided an insight into parental language ideologies and some aspects of language in education policy, which greatly contributed in defining language attitudes of the interlocutors. The results showed significant linguistic differences between students from Varaždin County and Split-Dalmatia County. Parental behavior and imposed school ideologies outside the home domain have made Kajkavian interlocutors feel inferior, stupid, and ashamed while speaking their dialect. Negative attitudes towards their own dialect make the interlocutors from Varaždin County speak the Kajkavian dialect very rarely in a new linguistic environment, unlike the interlocutors from Split-Dalmatia County who use their dialect frequently.

Questa tesi di laurea affrona le somiglianze tra la lingua croata e quella italiana nei proverbi sul mare. Lo scopo della tesi era di indagare fino a che punto l'influenza della lingua italiana è ancora visibile oggi in queste costruzioni sintattiche. I proverbi sul mare sono stati scelti a causa della lunga tradizione di pesca a Kali sull'isola di Ugljan, nota anche per il suo specifico dialetto ciacavo. Analizzando e comparando le risposte che abbiamo ricevuto dagli intervistati, abbiamo concluso che ci sono ancora tracce della lingua italiana nel discorso di Kali (kualjski) e che la maggior parte dei proverbi croati concorda parzialmente o completamente con i proverbi italiani. Ovaj diplomski rad bavi se usporedbom sličnosti hrvatskog i talijanskog jezika u poslovicama o moru. Cilj rada bio je istražiti u kolikoj mjeri se i danas vidi utjecaj talijanskog jezika u ovim sintaktičkim konstrukcijama. Odabrane su baš poslovice o moru zbog dugogodišnje tradicije ribarstva u mjestu Kali na otoku Ugljanu koje je ujedno poznato i po svom specifičnom čakavskom dijalektu. Analizom i usporedbom odgovora koje smo dobili od ispitanika u intervjuima, utvrdili smo da još uvijek postoje tragovi talijanskog jezika u « kualjskome » govoru te da se većina hrvatskih poslovica iz korpusa djelomično ili u potpunosti slaže sa talijanskim poslovicama. This graduate thesis deals with the comparison of similarities between the Croatian and Italian languages in sea proverbs. The aim of the thesis was to investigate to what extent the influence of the Italian language is still visible today in these syntactic constructions. Sea proverbs were chosen because of the long tradition of fishing in Kali on the island of Ugljan, which is also known for its specific Chakavian dialect. By analyzing and comparing the answers we received from the respondents in the interviews, we found that there are still traces of the Italian language in Kali’s (kualjski) speech and that the majority of Croatian proverbs from the corpus partially or completely agree with Italian proverbs.

Il Festival dell'istrioto è un progetto ambizioso avviato nel 2012 dalla Comunità degli Italiani di Sissano nell'ambito della Fiera di San Felice e San Fortunato. Sin dalla prima edizione il Festival ottenne un grande successo. Pertanto, il sodalizio sissanese decise di dargli un seguito coinvolgendo nella realizzazione della manifestazione gli altri cinque centri dell'Istria meridionale nei quali si conservano tracce più o meno resistenti dell'arcaica parlata preveneta, ovvero le Comunità degli Italiani di Rovigno, Valle, Dignano, Gallesano e Fasana (questa località è quella che più di ogni altra ha subito l'assimilazione, e che più di tutte soffre della mancanza di parlanti l'antico vernacolo). L'intento perseguito dagli ideatori con l'avvio del Festival era stimolare la produzione artistico-culturale, lo studio scientifico dell'idioma e promuoverne l'uso, specialmente tra le giovani generazioni alle quali è demandato il compito di tenere in vita il patrimonio identitario, di conservarlo, tutelarlo e tramandarlo. In occasione della decima edizione del Festival gli organizzatori della manifestazione hanno pubblicato il lavoro congiunto di Roberta Dubac e Valter Roša Traʃumanade intra li rúe. Il volume riporta la trasposizione drammaturgica di cinque racconti di Roberta Dubac tratti dalla raccolta Chiesa di nessuno (Edit, Fiume, 2012, collana "Lo Scampo Gigante"), tradotti ognuno in una delle varietà dell'istrioto: L'ultima vita di Ciòcia (versione rovignese), Gabbiani sulle gru (versione sissanese), Terra B (versione gallesanese), Dietro a un discount (versione dignanese) e Il Cristo alla rovescia, che nella trasposizione teatrale s'intitola Vale caput mundis, tradotto nella versione vallese dell'istrioto.

»Komiški dikcionar C-F« nastavak je započetog objavljivanja rada na istraživanju vokabulara govora Komiže na otoku Visu. Prethodni prilozi za Komiški dikcionar, za slova A i B, objavljeni u Čakavskoj riči 2006. i 2008., sadrže ukupno 1655 glosa. Ovaj nastavak Komiškog dikcionara u stotom broju Čakavske riči donosi oko 1600 glosa komiškoga govora. Glose ovoga priloga Komiškom dikcionaru gramatički su i semantički opisane. Prikazane su redovito u govornom kontekstu. Ponuđena je frazeologijia, gdje god je to bilo moguće, uz prikaz stilističkih i konotacijskih vrijednosti izraza, s brojnim primjerima iz zapisanih tekstova usmene predaje sačuvane na ovom govoru u publiciranim tekstovima, zvučnim zapisima govora izvornih kazivača ili pak tekstualnim primjerima koje je ponudio autor kao izvorni govornik ovoga govora. Za dio ukupnog korpusa leksika Komiškog dikcionara autor je ponudio i tumačenje podrijetla riječi. To je podrijetlo često vezano za dominantan jezični utjecaj na Jadranu – venecijanski. Autor se pritom referira na leksikografska istraživanja istaknutih leksikografa kao što su Giuseppe Boerio (veneto), Mario Doria (triestino), Luigi Miotto (veneto-dalmata), Enrico Rosamani (giuliano-dalmata) ili pak na istraživanje hrvatskih maritimizama istaknutog hrvatskog etimologa Vojmira Vinje (Jadranske etimologije). Pritom je od iznimnog značenja rezultat istraživanja dodira i međusobnog prožimanja jednog iskonskog slavenskog jezika – hrvatskog čakavskoga jezika, to jest njegova cokavskog idioma komiškoga govornog područja s mediteranskim jezičnim univerzumom u milenijskoj povijesnoj perspektivi.

Ovaj završni rad obrađuje govor malog mjesta Marina pokraj Trogira. Rad donosi prikaz podjele čakavskog narječja, njegov opis, prostiranje, te opisuje glavne karakteristike narječja. Govor se analizirao na fonološkoj, morfološkoj, sintaktičkoj i leksičkoj razini. Fonološka razina donosi opis samoglasničkoga i suglasničkoga sustava marinskoga govora dok se morfološka razina bavi pojedinim posebnostima vezanim za promjenjive i nepromjenjive vrste riječi. Manje pažnje posvećeno je sintaktičkoj i leksičkoj strani govora., This BA thesis elaborates the speech of village Marina near the town of Trogir. The paper presents the division of the Chakavian dialect, its description, the territory of its distribution, and describes the main characteristics of the dialect. Speech was analysed at the phonological, morphological, syntactic, and lexical levels. The phonological analysis provides a description of the vowel and consonant system speech of Marina, while the morphological description deals with certain peculiarities related to variable and invariable word types. Less attention is paid to the syntactic and lexical part of speech.

The present study focuses on students’ attitudes towards different English varieties, while also testing how precise they can be in correctly identifying them. A questionnaire was used to elicit language attitudes from 68 first-year students in the dimensions of prestige, social closeness, and linguistic attractiveness. The findings show that the participants perceive the South English variety as the most prestigious and the most linguistically attractive one, while the Scottish variety was perceived as the most socially close to our participants. The Croatian speaker was the most correctly identified, but he was also one of the most poorly rated in the dimensions of prestige, social closeness, and linguistic attractiveness. The Northern Irish variety was the most misidentified one. The participants would predominantly like to speak with either British accent or American accent, and the South England variety is, they believe, the most suitable for Croatian ELF teachers. Provedeno istraživanje usredotočeno je na stav studenata prema varijetetima engleskog jezika, testirajući pritom s kojom ih preciznošću mogu prepoznati. Kako bi se utvrdio stav 68 studenata prve godine studija upotrjebljen je upitnik s kriterijima: prestiž, društvena bliskost i lingvistički afinitet. Rezultati pokazuju da sudionici percipiraju varijetet koji se govori u Južnoj Engleskoj kao onaj koji uživa najviše prestiža i koji je jezično najdopadljiviji. S druge strane, varijetet koji se govori u Škotskoj percipiran je kao društveno najbliži sudionicima ovog istraživanja. Izvornog govornika hrvatskog jezika prepoznao je najveći broj sudionika, no on je ujedno bio i najlošije ocijenjen prema kriterijima prestiža, društvene bliskosti i dopadljivosti jezika. Varijetet engleskog jezika koji se govori u Sjevernoj Irskoj najviše je puta bio pogrešno prepoznat. Sudionici bi pretežno željeli govoriti britanskim ili američkim naglaskom, dok varijetet engleskog jezika koji se govori u Južnoj Engleskoj smatraju najprimjerenijim hrvatskim nastavnicima engleskog jezika kao stranog jezika.

Ovaj rad temelji se na usmenoj zavičajnoj baštini Istre, odnosno istarskim usmenim pjesmama za djecu. Ukratko se obrađuje dijalektalna čakavska dječja poezija u Istri te se opisuje njezin početak i interpretira dječja pjesma napisana na čakavskom dijalektu. No, posebna pažnja posvećena je usmenoj književnosti koju narod stvara usmenom predajom i prenosi naraštajima. Navode se usmenoknjiževni oblici za djecu: uspavanke, zagonetke, brojalice, brzalice i rugalice. Dječje pučke pjesmice, odnosno malešnice, ključni su dio ovog rada. Raspoređene su po kategorijama na koje se dijele malešnice te je navedeno nekoliko primjera za svaku od kategorija. Primjeri su na čakavskom narječju Istre. Na kraju se prikazuje kraći izbor istarskih usmenih pjesma za djecu.

Nella presente tesi si analizzano le peculiarità e si spiegano le differenze tra due dialetti presenti nel territorio istro-quarnerino: l’istroveneto e il fiumano. Il metodo utilizzato per poter avviare la ricerca è stato quello di registrare, previo consenso delle persone intervistate, conversazioni spontanee tra familiari e/o amici nelle rispettive varianti dell’istroveneto e fiumano. Per quanto riguarda l’istroveneto, le registrazioni sono state effettuate a Pola, Sissano, Gallesano, Dignano, Valle, Rovigno, Parenzo, Cittanova, Grisignana, Antonci, Buie, Umago, Bassania, Salvore; mentre per il fiumano a Veglia e Fiume. Concluse le registrazioni audio, si è proseguito con la trascrizione in CLAN, seguendo delle norme precise dettate dalla CHAT. Per rappresentare al meglio i dati ottenuti e delineare le località nelle quali sono in uso l’istroveneto e il fiumano, sono stati creati tre grafici inerenti al luogo di nascita, la lingua materna e la residenza dei partecipanti. In seguito sono state analizzate le parti variabili e invariabili del discorso, il lessico e la pragmatica del linguaggio utilizzato in entrambe le varianti dialettali, per meglio evidenziare le differenze e le analogie tra le stesse in base al corpus ottenuto. U ovom se radu analiziraju karakteristike i objašnjavaju razlike između dva dijalekta prisutnih na teritoriju Istre i Kvarnera: istromletački i fijumanski. Princip na kojem se svodilo istraživanje jest zvučno snimanje, uz pristanak i odobrenje sudionika, spontanih razgovora između članova obitelji i/ili prijateljima na dotičnim varijantama istromletačkog i fijumanskog dijalekta. Što se tiče istromletačkog dijalekta, snimanja su izvršena u Puli, Šišanu, Galižani, Vodnjanu, Balama, Rovinju, Poreču, Novigradu, Grožnjanu, Antoncima, Bujama, Umagu, Bašaniji i Savudriji, dok je za fijumanski dijalekt snimanje izvršeno u gradu Krku i u Rijeci. Nakon obavljenog zvučnog snimanja razgovora, učinjena je transkripcija u CLAN programu, poštujući precizne standarde definirane pravilima CHAT-a (engl. Codes for human analysis and transcription). Za prezentiranje dobivenih rezultata, izrađena su tri grafikona svojstvena mjestu rođenja, materinjem jeziku i prebivalištu sudionika, kako bi se izdvojili lokaliteti u kojima se koriste istromletački i fiumanski dijalekt. U nastavku su analizirani promijenjivi i nepromijenjivi dijelovi razgovora, leksik i pragmatika jezika koji se koriste u obje dijalektalne varijante, kako bi se bolje istaknule razlike i sličnosti među njima na temelju dobivenog korpusa. This thesis analyses the characteristics and explains the differences between the two dialects people speak in the Istria-Quarnero territory: the Istroveneto and the Fiumano. The methodology used in this study was to record spontaneous conversations between family members and/or friends, after an agreement with the interviewed people, in their variant of the Istroveneto or the Fiumano. As for the Istroveneto the recordings were made in Pula, Šišan, Galižana, Vodnjan, Bale, Rovinj, Poreč, Novigrad, Grožnjan, Antonci, Buje, Umag, Bašanija and Savudrija; while for the Fiumano the recordings were made in Rijeka and the city of Krk. Once in possession of the audio recordings, there came the transcription in CLAN, following precise rules dictated by the CHAT. To present the data in the best possible way and to delineate the localities were the Istroveneto and the Fiumano are used, three graphics were created: one about the interviewers’ place of birth, the second about their mother tongue and the third about the place where they live. Later on, were analysed the variable and invariable parts of speech, the vocabulary and the language pragmatism utilised in both dialectal variants to emphasize more the differences and the analogies between them, based on the gained results.

Il titolo di questa tesi è I prestiti romanzi nella parlata di Žman: terminologia di cucina. Lo scopo di questa ricerca è determinare la presenza di prestiti romanzi nella parlata di Giso, dato che in passato questa zona era sotto il dominio della Repubblica di Venezia e la lingua italiana. Sono state intervistate tre persone, ciascuna appartenente al diverso gruppo di età. Le interviste sono state registrate ed elaborate in dettaglio. Sono state ottenute 595 risposte che poi venivano analizzate. Il secondo obiettivo della ricerca era determinare se la parlata degli intervistati cambia con l'età, ovvero determinare le differenze linguistiche tra le tre generazioni. Per fare l'analisi dettagliata sono stati utilizzati quattro dizionari: Dizionario del dialetto veneziano, Il dizionario etimologico croato o serbo, Le etimologie adriatiche: aggiunte etimologiche al dizionario etimologico di Skok (I, II, III) e Il lessico della fauna marina nella Dalmazia settentrionale. Prima parte: Dizionario della terminologia popolare. I risultati della ricerca mostrano che ci sono più prestiti romanzi che parole di origine slava, ma la differenza non è grande. Allo stesso modo, è stato riscontrato che il linguaggio cambia secondo l'età e generazioni (il numero dei prestiti romanzi più grande nella generazione anziana e media), ma non in una percentuale significativa. Tema ovog diplomskog rada je Romanske posuđenice u govoru Žmana: kulinarska terminologija. Cilj ovog istraživanja je utvrditi u kojoj su količini prisutne romanske posuđenice u govoru mještana Žmana, s obzirom da je ovaj prostor u prošlosti bio pod vlašću Mletačke Republike, te samim time izložen izravnom utjecaju talijanskog venecijanskog jezika. Odabrano je troje ispitanika od kojih svaki pripada različitoj dobnoj skupini. Razgovor sa svakim ispitanikom je sniman i detaljno obrađen. Dobiveno je 595 odgovora koji su se kasnije etimološki analizirali. Drugi cilj istraživanja je bio utvrditi mijenja li se govor ispitanika s obzirom na dob, odnosno utvrditi lingvističke razlike između tri generacije. Za detaljnu analizu koristila su se četiri rječnika: Jadranske etimologije: jadranske dopune Skokovu etimologijskom rječniku (I, II, III), Dizionario del dialetto veneziano, Etimologijski rječnik hrvatskog ili srpskog jezika. Vol. 1-3 te Leksik morske faune u sjevernoj Dalmaciji. Prvi dio: rječnik pučkog nazivlja. Rezultati istraživanja pokazuju kako je prisutan veći broj romanskih posuđenica, međutim razlika u odnosu na slavenske/praslavenske etimologije nije velika. Isto tako, utvrđeno je da se govor mijenja generacijski (broj romanizama veći kod starije i srednje generacije), ali ne u značajnom postotku. The theme of this thesis is The Romance loanwords in speech of Žman: culinary terminology. The purpose of this research is to determine the presence of romance loanwords in speech of Žman, given that in the past this area has been under Venetian rule and their language for many years. Three people were interviewed, each belonging to a different age group. The interviews were recorded and processed in detail. 595 responses were obtained which were then analyzed. The second objective of the research was to determine the linguistic differences and changes between the three generations. Four dictionaries were used for the detailed analysis: Dictionary of the venetian dialect, Croatian or serbian etymological dictionary, The adriatic etymologies: etymological additions to the etymological dictionary of Skok (I, II, III) and The lexicon of marine fauna in northern Dalmatia. Part One: A Vocabulary Dictionary. Research results show higher percentage of romance loanwords, but the difference is not significant when compared to slavic etymology. The analysis shows that language changes according to age and generations (the number of Romance loanwords higher in the older and medium generation), but not in a significant percentage.............................................................................................................

Cilj ovoga istraživanja jest opisati govor Bosanske Posavina, pa samim time i Općine Orašje te ispitati djecu predškolske dobi koja žive u Orašju i istražiti zastupljenost dijalektizma tog kraja kod djece predškolske dobi. Svako mjesto ima svoje posebnosti po kojima se razlikuje od nekoga drugog mjesta. Za Općinu Orašje upravo je govor jedna od stvari po kojima se Posavci razlikuju od drugih ljudi. Govor Bosanske Posavine jedinstven je i zato ga treba istražiti. Pretpostavka je kako se dijalektizmima služi još samo starije stanovništvo, a mlađe je pod većim utjecajem medija pa se zbog toga djeca rijetko služe dijalektizmima. Istraživanje je provedeno u lokalnome dječjem vrtiću „Pčelica“ u Orašju. Uzorak su činila predškolska djeca (raspon dobi od 3 do 7 godina) koja pohađaju navedeni vrtić, a uzorak se sastojao od tridesetero djece. Istraživanje se odnosilo na to koliko su dijalektizmi kraja Općine Orašje zastupljeni u govoru djece predškolske dobi. Prema rezultatima ispitanika u današnje vrijeme djeca se određenim dijalektizmima služe u velikom postotku, dok za neke od dijalektizama nikada nisu ni čula. Govor Općine Orašje pripada slavonskom dijalektu, ali ima svoja jedinstvena obilježja zbog čega ga treba očuvati i što više njegovati. Iako je dijalekt i dalje prisutan na tom području, suvremeni način života uvelike ima utjecaj na govor djece. Velike stvari ne mogu se dogoditi preko noći, ali ovaj je rad napisan s nadom da bogatsvo govora Bosanske Posavine neće biti zaboravljeno. The aim of this research is to describe the language of Bosanska Posavina and thus the municipality of Orašje and to examine preschool children living in the area of Orašje and to investigate the prevalence of dialectism in the area among preschool children. Each place has its own peculiarities that distinguish it from another place. For the municipality of Orašje, speech is one of the things that distinguishes us, people from Posavina, from other people. The speech of Bosanska Posavina is unique and should therefore be explored, especially among younger children. The assumption is that dialectisms are used only by the older population, while it is assumed that the younger population is more influenced by the media, which is why children rarely use dialectisms. The research was conducted in the local kindergarten "Pčelica" in Orašje. The sample consisted of preschool children (age range from 3 to 7 years) attending the kindergarten, and the sample consisted of thirty children. The research was related to the extent to which the dialectisms of the Orašje municipality are represented in the speech of preschool children. According to the results of the respondents, nowadays children use certain dialectisms in a large percentage, while they have never heard of some of the dialectisms. The language of the Orašje municipality belongs to the Slavonian dialect, but it has its own unique characteristics, which is why it should be preserved and nurtured as much as possible. Although the dialect is still present in the area, the modern way of life has a great influence on children’s speech. Great things cannot happen overnight, but this paper was written with the hope that the richness of the speech of Bosanska Posavina will not be forgotten.

Poticanje razvoja govora, učenje stranog jezika te prisutnost dijalekta i tradicijskih vrijednosti veoma su važni za djecu rane i predškolske dobi. U prvom dijelu rada govori se o povijesti i multikulturalnosti Istre, odnosno o povijesti vlasti u Istri, posebice prisutnosti talijanske vlasti. U nastavku teorijskog dijela razjašnjeni su pojmovi jezik u dodiru i dvojezičnost s posebnim osvrtom na vertikalnu dvojezičnost. Poseban naglasak stavljen je na razvoj leksika kod djece predškolske dobi. Drugi dio rada usmjeren je na istraživanje „Talijanizmi u govornom jeziku djece“. Istraživanju je pristupilo 117 djece iz 7 predškolskih ustanova u sedam različitih gradova/mjesta. Mjerni instrument bio je radni listić kreiran za potrebe istraživanja. Analiza rezultata provedena je prema mjestu odgojno-obrazovne ustanove, odnosno za svaki pojedinačni vrtić, dobi i spolu ispitane djece. Ustanovilo se kako postoje vidljive razlike u ostvarenim rezultatima. Ovisno o mjestu provođenja istraživanja, najbolji rezultati u poznavanju talijanizama ostvareni su u Žminju dok su najlošiji rezultati ostvareni u Puli. Rezultati su pokazali kako starija djeca bolje prepoznaju zadane pojmove ali nisu utvrđene značajne razlike ovisno o spolu ispitane djece. Ovim smo istraživanjem željeli ukazati na važnost očuvanja kulturne baštine kraja iz kojeg djeca dolaze. Encouraging speech development, learning a foreign language and the presence of dialect and traditional values are very important for children of early and preschool age. The first part of the paper discusses the history and multiculturalism of Istria, ie the history of government in Istria, especially the presence of Italian government. In the continuation of the theoretical part, the terms language in touch and bilingualism are clarified with special reference to vertical bilingualism. Special emphasis was placed on the development of vocabulary in preschool children. The second part of the paper focuses on the research "Italianisms in the spoken language of children". The survey was attended by 117 children from 7 preschools in seven different cities / towns. The measuring instrument was a worksheet created for research purposes. The analysis of the results was carried out according to the location of the educational institution, ie for each individual kindergarten, age and gender of the examined children. It was found that there are visible differences in the results achieved. Depending on the place of the research, the best results in the knowledge of Italianisms were achieved in Žminj, while the worst results were achieved in Pula. The results showed that older children better recognize the given terms, but no significant differences were found depending on the gender of the examined children. With this research, we wanted to point out the importance of preserving the cultural heritage of the area from which children come.

Kroz povijest, Dalmacija je bila u rukama različitih vladara meĎu kojima se nalazila i Republika Venecija. Kao rezultat toga, talijanski utjecaji vidljivi su u običajima, a posebno u jeziku koji se govori u dalmatinskim gradovima. U ovom radu, prezentirane su posuĎenice talijanskog podrijetla u govoru malenog grada Imotskog u zaleĎu Dalmacije. Predstavljena je povijest Imotskog, istraţivanja posvećena talijanskim posuĎenicama i njihov utjecaj na hrvatski jezik s naglaskom na zavičajni govor imotskog kraja. PronaĎeni talijanizmi predstavljeni su, podijeljeni po gramatičkim kategorijama i morfološki analizirani prema modelu Rudolfa Filipovića., Throughout the history, Dalmatia has been under the dominion of different imperators, among which there was the Republic of Venice. As a result, the Italian influence is visible nowadays in the habits and language spoken in the Dalmatian cities. This thesis presents the loanwords of Italian origin in the dialect of the small town of Imotski situated in the Dalmatian hinterland. The history of Imotski is described, as well as various studies on Italian loanwords and their influence on the Croatian language, with an emphasis on the dialect of Imotski. The Italian loanwords are listed, divided into grammatical categories and morphologically analysed according to the model proposed by Rudolf Filipović.

Jezik je važan dio identiteta svake osobe koji se u ranijim godinama života izgrađuje u lokalnom (materinskom) govoru, odnosno u dijalektu. Polaskom u školu djeca se susreću sa standardnim jezikom, čiji se utjecaj povećava intenzivnijim sudjelovanjem u javnokomunikacijskom prostoru, ponajprije kroz medije. U djece se pritom počinje oblikovati svijest o standardnom idiomu različitom od njihova materinskog idioma te se pretpostavlja da se povećanjem njegova utjecaja smanjuje udio lokalnih jezičnih elemenata u djetetovu govoru. Kako bi se ta pretpostavka provjerila, u ovome radu analizirat će se govor djece osnovnoškolske dobi iz sela Štitar s naglaskom na elementima iz slavonskoga dijalekta. U tu svrhu, snimljen je govor dviju dobnih skupina − djece nižih i viših razreda osnovne škole. Djeca su podijeljena u dvije dobne skupine da bi se provjerilo mijenja li se jezični identitet tijekom godina pod utjecajem škole. Osim govora djece, analizirat će se i osnovnoškolski udžbenici hrvatskoga jezika da bi se utvrdilo poštuje li se načelo zavičajnosti te ima li ono utjecaja na čuvanje lokalnih jezičnih elemenata u govoru djece. Cilj je rada odgovoriti na ova istraživačka pitanja: 1. je li udio dijalektnih jezičnih elemenata obrnuto proporcionalan udjelu standardnojezičnih elemenata u govoru djece ; 2. oblikuju li djeca osnovnoškolske dobi svoj jezični identitet na temelju lokalnoga idioma ; 3. poštuje li se načelo zavičajnosti u jezičnom obrazovanju te ima li ono utjecaja na čuvanje lokalnih jezičnih elemenata u djece.

Zbornik Periferno u hrvatskoj književnosti i kulturi jedan je od dvaju svezaka radova u kojima su okupljeni referati prethodno izloženi na međunarodnom kroatističkom skupu održanom od 7. do 9. svibnja 2019. godine u Katovicama. Skup su organizirali kroatisti Instituta za slavensku filologiju povodom 25. godišnjice osnivanja hrvatske filologije na Šleskom sveučilištu u Katovicama, te su na njemu sudjelovali predstavnici brojnih znanstvenih institucija iz Poljske, Hrvatske, Češke, Mađarske, Ukrajine, Irske, Crne Gore, Njemačke i Australije. Zbornik je podijeljen na tri poglavlja: 1. Periferija – teorija, poetika, politika, 2. Čitanje periferije te 3. Na periferiji kanona. Spektar tema koje su se našle u fokusu interesa pojedinih autora vrlo je širok: od tekstova zaokupljenih starijim razdobljima hrvatske književnosti (primjerice, o starijoj književnosti na kajkavskom dijalektu, kategoriji smijeha i psovke u hrvatskoj komediji druge polovice 17. stoljeća) preko tekstova o usmenoj narodnoj književnosti (o mjestu koje zauzima narodna književnost u povijestima hrvatske književnosti i o fenomenu graničarskog mentaliteta Dalmacije) do tekstova o novijoj književnosti, o proznom i pjesničkom stvaralaštvu, esejistici i publicistici (u ovom su kontekstu obuhvaćeni radovi posvećeni Anti Kovačiću, Adeli Milčinović, Ivani Brlić-Mažuranić, Vladimiru Nazoru, Mariji Jurić Zagorki, Slobodanu Novaku, Josipu Severu, Petru Gudelju, Anki Topić, Sidi Košutić, Stipanu Bešlinu, Igoru Mandiću, Tomislavu Zajcu i Uni Vizek). Nekoliko je radova posvećeno općim pitanjima, primjerice stanju humanistike u postmodernom svijetu, regionalizmu, statusu nacionalnih manjina, odnosu Hrvata prema Jugoslaviji i konceptu Mediterana. Perifernost je u zborniku također povezana i s popularnom kulturom (televizijskim serijama, grafitima, stripom), no u ovom je kontekstu osobitu pozornost privuklo pitanje kanona, tj. pitanje odnosa kanoniziranih i rubnih, marginaliziranih pojava koje se u tom smislu mogu čitati kao periferija kanona.

Pelješku jezičnu situaciju karakterizira isprepletenost dvaju narječja, štokavskoga i čakavskoga. Pijavičino se smjestila u središnjem dijelu poluotoka pa se u njemu osjeća međunarječno, odnosno međudijalektasko prožimanje. U ovom se radu posebna pažnja posvećuje leksiku, odnosno pojedinim semantičkim kategorijama pijavskoga govora.

Hrvatski jezik dijeli se na tri narječja, a to su štokavski, kajkavski i čakavski. Svako od tih narječja nadalje možemo podijeliti na razne dijalekte koji su prožeti svojom posebnošću i raznolikošću. U ovom radu tematizirat će se govor Starih Perkovca i Siča čiji je govor uslijed raznih povijesnih događanja i migracija uspostavio svoju autentičnost. Proučavat će se fonološke osobitosti, naglasni sustav, odraz jata, samo podrijetlo riječi te frazemi i ostalo. U današnje vrijeme kada je engleski jezik postao globalni, u doba modernizacije i posljedica koje ona sa sobom nosi, nužno je sačuvati autohtone dijalekte kao dio kulturne baštine.

Hrvatski jezik obogaćen je raznolikošću narječja, dijalekta i mjesnih govora, a djeca od najranije dobi počinju usvajati govor svoje okoline koji je često neki zavičajni govor. Tek polaskom u osnovnu školu počinju se susretati i sa standardnim jezikom te tada počinju intenzivnije razvijati leksik. Učenici slušanjem, govorenjem i pisanjem proširuju svoj leksik. U radu se pokazuje u kolikoj mjeri materinski idiom (zavičajni govor) utječe na razvoj leksika učenika mlađe školske dobi. U prvom, teorijskom dijelu rada opisana su narječja i dijalekti s naglaskom na međimurski dijalekt te razvoj govora i leksika kod djece mlađe školske dobi. Potom se izdvajaju ciljevi Hrvatskog jezika kao predmeta u osnovnim školama te se objašnjava pojam vertikalne dvojezičnosti. U drugoj cjelini je opisano provedeno istraživanje. Cilj istraživanja je bio ispitati i utvrditi utjecaj kajkavskoga narječja, tj. međimurskog dijalekta na leksik učenika mlađe školske dobi. U istraživanju je sudjelovalo 158 učenika drugih i četvrtih razreda OŠ Prelog, OŠ Hodošan, OŠ Domašinec i II. OŠ Čakovec. Istraživanje je provedeno putem anonimnog anketnog upitnika. Utvrđeno je da učenici razumiju i svakodnevno upotrebljavaju zadane kajkavske riječi, dok se na nastavi uglavnom služe standardnim jezikom, iako nije isključena ni upotreba zavičajnoga govora. Istraživanjem je potvrđena vertikalna dvojezičnost kod djece u početnim razredima OŠ na području Međimurja.

U odgoju djece važnu ulogu osim roditelja imaju odgojitelji u dječjem vrtiću te je odgoj temelj za djetetov daljnji razvoj. Definira se kao proces u kojem se razvija, izgrađuje i oblikuje čovjek te njegovi stavovi i pogled na život. Ova vrsta procesa zahtjeva emocionalni, intelektualni i društveni odgoj. Prikazat će se koncepcija pojma odgoj i odgojitelj, općenito zavičajni identitet u Istri, kao i karakteristike poticanja dvojezičnosti kod djece koja su ključna za razvoj djeteta i opstanak dijalekta i zavičajnog identiteta koji se prenosi „s generacije na generaciju“. Rad je većim dijelom usmjeren na anketu čiji je cilj bio istražiti korištenje vrijednosti i elemenata zavičajnosti u svakodnevnim aktivnostima u dječjem vrtiću koji su važni za razvoj zavičajnog identiteta. Istraživanje je pokazalo da se većina odgojiteljica trudi i zalaže za očuvanje dvojezičnosti i dijalekta te da je potrebno nabaviti što više didaktičkih materijala koji sadrže dijalekt njihovog kraja. Rad s djecom usmjeren je na usavršavanje dječjih vještina, ali i na poticanje njihovih želja i potreba. In addition to parents, educators in kindergarten play an important role in the upbringing of children, and upbringing is the basis for the child's further development. It is defined as the process in which person develops, builds and shapes its attitudes and outlook on life. The type of process requires emotional, intellectual, and social upbringing. The concept of the term upbringing and educator, general native identity in Istria, as well as the characteristics of encouraging biligualism in children that are crucial for child development and survival of the dialect and native identity that is transmitted „from generation to generation“ will be presented. The paper is largely focused on the survey, which aimed to explore the use of values and elements of homeland in everyday activities in kindergarten that are important for the development of homeland identity. The overall research showed that most educators are committed to the preservation of bilingualism and dialect, and that it is necessary to obtain as much didactic material of their region. Working with children is focused at improving children's skills, but also at encouraging their wishes and needs.

Cilj rada je uvesti čitatelja u zamršenost istarskog identiteta koristeći se saznanjima iz polustrukturiranih intervjua napravljenih za potrebe ovog rada. Pristupajući temi multidisciplinarno, autorica polazi od lingvističkih postavki o jednakovrijednosti jezika i dijalekta, kao i etnološke otvorenosti i objektivnosti spram mnogostrukih identiteta. Osnovni pojam koji se provlači kroz cijeli rad je istrijanstvo, shvaćeno kroz subjektivnu dimenziju sličnosti i različitosti Istrijana u odnosu na druge, ne-istarske skupine hrvatskog društva, a ključna (i jedina) odrednica objektivne dimenzije identiteta koju se promatra je dijalekt središnje Istre. Rad je podijeljen na dva dijela. Prvi nas uvodi u temu definiranjem ključnih pojmova i stavljanjem istih u kontekst Istre, dok nam drugi kroz viđenje kazivača dodatno pojašnjava situaciju, približava istrijanstvo kao jedan od oblika istarskog identiteta i uspoređuje međusobnu važnost i ovisnost regionalizma i dijalekta. The aim of the paper is to introduce the reader to the intricacies of Istrian identity using the findings of semi-structured interviews made for the purposes of this paper. Approaching the topic in a multidisciplinary way, the author starts from linguistic attitudes about the equivalence of language and dialect, as well as ethnological openness and objectivity to multiple identities. The basic notion that runs throughout the work is istrianity, understood through the subjective dimension of Istrian similarities and differences with other non-Istrian groups of Croatian society, while the key (and only) determinant of the objective dimension of identity here is the dialect of central Istria. The paper is divided into two parts. The first introduces us to the topic by defining key terms and placing them in the context of Istria, while the second further clarifies the situation, brings istrianity closer to us as one of the forms of Istrian identity, and compares the importance and dependence of regionalism and dialect.

The term demonym (cro. etnik) is used in the Croatian linguistic bibliography to denote „the name of a person (a male or a female) living or having origins in an inhabited place (oyconym), region, country, state and continent“ (Babić, 1976: 145). Previous researches on the formation of demonyms in the standard (Barić, 1997; Silić and Pranjković, 2005) and some regional varieties (Šimunović, 2006; Čilaš Šimpraga and Kurtović Budja, 2009) of the Croatian language suggest that they are most frequently formed by the means of suffixation. Namely, 86 suffixes for male and 21 suffixes for female gender have been identified in the standard Croatian language. The aim of this paper is to present and analyse a corpus of demonyms of the Central Dalmatian island Brač. The corpus is a result of a field research conducted in September 2018 and March 2019. The research shows that there are 22 inhabited places on the island of Brač whose names were used to obtain about forty demonyms for each gender. For the purposes of this paper, they were subsequently recorded, verified, listed and analysed in terms of the type of their formation. Since the analysis of demonym formation revealed instances of multi-layered language variation, this paper will present some special features of local speeches recorded directly on the spot through the examples of interesting types of formation of demonyms for both genders. The aim of this paper is, therefore, two-fold: to preserve the demonyms from oblivion (since some of the places on the islands of Brač may soon be abandoned and uninhabited), and to systematize the demonyms of Brač in line with the models of demonym formation established for the standard Croatian language.

La sociolinguistica può essere definita come una linguistica socialmente realistica, capace di interpretare i fatti linguistici alla luce dell’influenza che la società ha sugli idiomi e sul loro funzionamento. Essa osserva la lingua secondo un criterio d’analisi fondamentale: la variabilità. Il cinema italiano ha voluto rappresentare, attraverso il proprio mezzo tecnico-artistico, i cambiamenti sociali e linguistici avvenuti nel Paese, e si è contraddistinto per una lenta e progressiva riscoperta delle varietà linguistiche parlate dal popolo italiano, con un focus particolare sui dialetti. Analizzare sociolinguisticamente gli idiomi cinematografici vuol dire essenzialmente verificarne le funzioni all’interno degli intenti comunicativi e dell’ideologia dell’autore. Accanto a un breve excursus storico-linguistico sulla rappresentazione delle varietà regionali e dialettali nel corso della storia della cinematografia italiana, questa tesi di laurea effettua un’analisi del parlato filmico ne La grande bellezza di Paolo Sorrentino. Lo scopo è quello di verificare in che modo vengano rappresentate le varietà diatopiche, diastratiche e diafasiche nella pellicola e quale funzione abbia la variazione linguistica nella caratterizzazione dei personaggi e nel messaggio di fondo del regista. Sociolingvistiku možemo definirati kao društveno realističnu lingvistiku koja jezične činjenice tumači kroz prizmu utjecaja koji društvo ima na jezik i na način njegova funkcioniranja. Jezična varijabilnost temeljni je kriterij sociolingvističke analize. Kroz tehnička i umjetnička sredstva koja ima na raspolaganju, talijanska kinematografija predstavlja društvene i jezične promjene koje su se dogodile u zemlji. Poseban je uspjeh postigla polaganim, ali postojanim uključivanjem varijeteta govorenih u talijanskome narodu, u prvom redu dijalekata. Sociolingvistička analiza govora u filmu podrazumijeva analizu funkcija jezičnoga djelovanja i ideoloških namjera autora. Ovaj diplomski rad pruža kratki povijesno–lingvistički pregled s ciljem predstavljanja upotrebe regionalnih i dijalektalnih varijeteta kroz povijest talijanske kinematografije, te provodi istraživanje filmskoga govora u filmu La grande bellezza Paola Sorrentinija. Cilj je istražiti na koji se način u filmu prikazuju dijatopijski, dijastratijski i dijafazijski varijeteti te koju ulogu pri jezičnoj karakterizaciji likova i temeljnoj poruci režisera igra varijacija u jeziku.

Kroz ovaj rad nastojalo se istražiti koliko djeca često koriste zavičajni govor u obiteljskom okruženju i vrtiću. Objašnjavaju se materinski jezik, dijalekti, zavičajni govor. Opisuju se faze govorno-jezičnog razvoja, tijek razvoja govora i jezika od rođenja do sedme godine, kako televizija utječe na kulturu i jezik te koje se sve vrste teškoća pojavljuju u razvoju govora i jezika. Opisuju se hrvatska narječja (štokavski čakavski i kajkavski) koja označavaju govor nekog kraja, mjesta ili pokrajine. Nadalje, korištenjem materinskog jezika djeca usvajaju glasovni sustav, koji počinje krikom odmah nakon rođenja, upotrebu jezičnih oblika vlastitog jezika, sposobnost razumijevanja i priopćavanja značenja. Spominje se razvoj komunikacije na stranom jeziku koji omogućuje djeci da već od najranije dobi odrastaju sa spoznajom o postojanju i poštivanju različitosti među ljudima. Na društvenim mrežama provedeno je istraživanje gdje se kroz anketu pokušalo utvrditi koliko se često djeca koriste zavičajnim govorom. Istraživanje je bilo namjenjeno odgojiteljima. U samom zaključku govori se o zavičajnom govoru te kako ga djeca ne bi nikako trebala poimati kao manje vrijednog i važnog od standardnog jezika. Through this work we wanted to study the frequency with which children use the mother tongue in a family environment and in kindergarten. We tried to explain the concepts mother language, dialect, language of the social environment. The stages of language development are described, the course of language development and language from birth to the age of seven and the types of difficulties that can arise during language development. The areas of Croatian dialects (stokavo, ciacavo and caicavo) that characterize a region, city or province have been outlined. Moreover, through the use of the mother tongue, the children adopt the vocal system, which begins with a cry immediately after birth, the use of linguistic forms of their own language, the ability to understand and communicate meaning. A survey was conducted on social networks, in which we tried to determine the frequency with which children use their mother tongue. The research was carried out among educators. In conclusion, the emphasis is placed on the importance of safeguarding the dialect / language of the social environment in the development of the child's national identity.

Este trabajo trata el tema de las variaciones dialectales en la lengua española que ocurren en las hablas de las regiones en la república de México. Se describen las características de la ortografía, las sílabas, igual que de las consonantes y vocales individuales, y las alternativas presentes en las hablas mexicanas. La intención de este trabajo es representar con más detalle y acercar al lector la abundancia de las diferencias en las posibles normas de la lengua española a través de la presentación de las numerosas posibilidades que se puedan encontrar ya solo en un país hispanohablante. Las peculiaridades más destacadas de esta área son el seseo, o la ausencia del fonema /θ/ en las realizaciones de los grafemas < c > y < z > en ciertos contextos ortográficos y fonológicos, y el yeísmo, a saber, la ausencia del fonema palatal fricativo /ʎ/ que en la norma norteña central peninsular sería la realización del grafema < ll >. Además de estos rasgos, que son relativamente frecuentes en el mundo latinoamericano, pero también en el sur de la Península ibérica, la característica mexicana más importante es la elisión o pérdida de las vocales átonas, y a veces las tónicas, en la pronunciación de una multitud de palabras y frases. Junto con estos rasgos son incluidas las variedades numerosas en la pronunciación de la mayoría de las consonantes, que a menudo muestran marcas regionales y sociolingüísticas dentro del habla mexicano. En la conclusión se enfatiza la importancia del estudio de no solo los diferentes dialectos y normas fonológicas aceptadas de la lengua española, sino también del estudio de las lenguas indígenas como el náhuatl, maya, quechua y otras con el fin de su preservación, pero incluso del mejor entendimiento de suyas influencias en el desarrollo y el estado actual de la lengua española. Ovaj se rad bavi temom dijalektalnih varijacija u španjolskom jeziku koje se pojavljuju u govorima na prostoru Republike Meksiko. Opisuju se karakteristike ortografije, slogova, te pojedinih suglasnika i samoglasnika španjolskog jezika te alternative meksičkih govora. Svrha ovog rada je pobliže prikazati i približiti čitatelju bogatstvo razlika u mogućim fonološkim normama španjolskog jezika preko prikaza brojnih mogućnosti koje se mogu naći već samo na prostoru jedne države hispanskog govornog područja. Najistaknutije posebnosti ovog govornog područja su takozvani seseo, tj. nepostojanje razlikovanja fonema /s/ i /θ/, u korist realizacija samo fonema /s/ grafema < c > i < z > u određenim ortografskim i fonološkim kontekstima, te yeísmo, tj. nedostatak palatalnog frikativnog fonema /ʎ/ koji bi bio realizacija grafema < ll >. Osim ovih posebnosti, koje su relativno raširene u latinoameričkom svijetu, ali i na jugu Iberskog poluotoka, najvažnija meksička karakteristika gubitak je nenaglašenih, a ponekad i naglašenih samoglasnika u izgovoru riječi. Uz njih su uključene i brojne varijacije izgovora većine suglasnika, koje su često i unutar Meksika regionalno i društveno obilježene. U zaključku se ističe važnost proučavanja ne samo različitih dijalekata i prihvaćenih fonoloških normi u španjolskom jeziku, nego i proučavanje autohtonih američkih jezika poput nahuatla, maya, quechua i drugih u svrhu njihovog očuvanja ali i boljeg razumijevanja njihovih utjecaja na razvoj i trenutno stanje španjolskog jezika.

Quest'opera è dedicata all'analisi della parlata del paese di Siverić. Il paese di Siverić è un piccolo paese nell’entroterra della Dalmazia e appartiene al dialetto novostocavo icavo. Nell’opera è stato analizzato il campo semantico della casa e dell’abbigliamento. Per lo svolgimento dell’analisi è stata fatta una lista delle parole in base all’Atlante linguistico istrioto(2002). Le ipotesi erano due: la prima che i romanismi saranno la lingua più presente nella parlata locale, e la seconda che la generazione anziana userà più romanismi in confronto alle altre due generazioni. La ricerca è stata condotta attraverso intervista direttiva che viene registrata e sottoposta alla trascrizione e analisi etimologica basata sui tre dizionari etimologici: Il dizionario etimologico croato e serbo, Le etimologie adriatiche: aggiunte etimologiche al dizionario etimologico di Skok (I, II, III) e Dizionario del dialetto veneziano. L'analisi ha mostrato che infatti la lingua slava è la lingua più presente nella parlata locale e che i romanismi si trovano sul secondo posto. La seconda ipotesi si è confermata, cioè, è confermato che la generazione anziana usa più romanismi che altre due generazioni. Parlando della differenza linguistica secondo il sesso, i maschi usano di più romanismi che le donne. Parlando globale della ricerca è visto che la generazione anziana usa di più delle parole dialettali, mentre le seconde due generazioni sono orientate all'uso delle parole standard. Rad je posvećen analizi semantičkog polja odjeća i kuća, novoštokavskog mjesta Siverić, koje se nalazi u Dalmatinskoj zagori. Za potrebe istraživanja je napravljena lista riječi, koja se temelji na Istriotskom lingvističkom atlasu. Prije provođenja istraživanja postavljene su dvije hipoteze: prva je da će romanizmi biti najzastupljeniji u govoru mještana ovoga mjesta, a druga da će starija generacija koristiti više romanizama, u usporedbi s druge dvije generacije. Istraživanje je provedeno na licu mjesta, metodom licem u lice. Odgovori su snimani, zapisani te naposljetku etimološki analizirani u tri rječnika: Etimologijski rječnik hrvatskoga ili srpskoga jezika, Jadranske etimologije: jadranske dopune Skokovu etimologijskom rječniku (I, II, III) te Rječnik venecijanskog dijalekta.Analizom je utvrđeno da su ipak slavenske riječi najzastupljenije u govoru ovog područja, dok se romanismi nalaze na drugom mjestu kod sve tri generacije. Uspoređujući spol, muškarci koriste vise romanizama od žena. Analizirajući istraživanje, vidljivo je da starija generacija koristi dijalektalne izraze, dok mladi koriste riječi standardnog jezika. The theme of this thesis are the loanwords in the local dialect of Siverić. Siverić is a small place in the hinterland of Dalmatinska Zagora and it belongs to neoshtocavian icav dialect. The thesis is based on the list of the terms based on Linguistic atlas of Istrian dialect. There were two hypotheses: The first one suppose that the romance words are going to be the more present in the language of the adult generation that in the two others. The second one suppose that the adults use more romance words than two other generations. The research was made using face to face interview that was recorded and submitted to the transcription and etymological analysis based on the three etymological dictionaries: Croatian or serbian etymological dictionary, The Adriatic etymologies: etymological additions to the etymological dictionary of Skok (I, II, III) and Dictionary of the venetian dialect. The analysis found that the slavic words are the most prominent in the speech of this area, while the romance words are on the second place in all three generations. By the sex comparing, men use more romanticism than women. Analyzing research, it is evident that older generations use dialectal expressions, while younger generations are using the standard language words.

U radu se na odabranim primjerima iz Hrvatskoga prezimenika pokazuje zastupljenost dijalektnih elemenata u prezimenskome korpusu. Osobita se pozornost posvećuje fonološkoj razini prezimenskih likova. Ističe se specifičan odnos standardnojezične norme prema prezimenima te imenskome leksiku općenito.

La cittadina di Verbosca sull'isola di Lesina un lungo tempo fu sotto il governo della Repubblica di Venezia che influenzò sulla formazione della sua cultura, i costumi e sopratutto la lingua. Così, lo scopo di questa tesi di laurea sotto il titolo Romanismi nella parlata di Verbosca è stato di raccogliere i prestiti romanzi che si riferiscono al campo semantico di Quotidianità. L'intervista semiguidata è stata eseguita con due persone. Una di 82 anni, che appartiene alla genezione anziana, e l'altro interlocutore di 25 anni, che appartiene alla generazione giovane. Mediante l'intervista semiguidata si voleva fare le ricerche sulla presenza dei romanismi veneziani nella parlata di Verbosca e vedere le differenze potenziali nella parlata tra gli interlocutori per causa della loro differenza di età. In questa tesi i risultati sono stati ottenuti mediante l'analisi etimologica, fonologica, morfologica e quella sintattica. Mjesto Vrboska na otoku Hvaru dugi je niz godina bilo pod mletačkom vlašću što je utjecalo na oblikovanje njihove kulture, običaja te ponajviše jezika. S obzirom na to, cilj ovog diplomskog rada pod naslovom Romanizmi u govoru Vrboske upravo je prikupljanje romanskih posuđenica koje se odnose na semantičko polje Svakodnevnica. Proveden je polustrukturirani intervju s dvije osobe od kojih jedna ima 82 godine i pripadnica je starije generacije, a drugi sugovornik ima 25 godina i pripadnik je mlađe generacije. Odabranom metodologijom željela se istražiti zastupljenost venezijanskih romanizama u vrbovačkom dijalektu kao i potencijalne razlike u govoru sugovornika s obzirom na njihovu dobnu udaljenost. U radu se prikazuju rezultati dobiveni etimološkom, fonološkom, morfološkom te sintaktičkom analizom. The place of Vrboska on the island of Hvar has been under Venetian rule for many years, which has influenced the formation of their culture, customs and mostly their language. Considering this, the aim of this graduate thesis entitled Roman loanwords in the speech of Vrboska is to collect romanic borrowings related to the semantic field Everyday. A semi-structured interview with two participants was conducted, one of which is 82 years old and is a member of the older generation, and the other participant is 25 years old and is a member of the younger generation. The chosen methodology sought to explore the representation of Venetian romanisms in Vrboska dialect, as well as potential divergences in participants' speech given their age difference. The thesis presents the results obtained by etymological, phonological, morphological and syntactic analysis.

U ovome se radu nastoji predstaviti hrvatsko-talijanske jezične i kulturne odnose u gradu Krku, ali i na otoku uopće. U radu se ispočetka ističu povijesne činjenice koje su prethodile nastajanju i razvijanju samih odnosa, a zatim se opisuju jezično bogatstvo i različiti jezici i dijalekti relevantni za poimanje hrvatsko-talijanskih odnosa i jezičnih kontakata u gradu Krku. Centralnome dijelu rada prethodi pojašnjavanje temeljnih pojmova dodirnoga jezikoslovlja, kao i kratak metodološki okvir i metode korištene u provedenome istraživanju. U radu se nadalje provodi istraživanje putem analize jezičnobiografskih tekstova nastalih intervjuiranjem preostalih govornika dijalekta talijanskoga jezika iz grada Krka, s ciljem bilježenja njihovoga izvornoga izraza i subjektivnih misli i doživljaja koji se dotiču jezika, kulture, identiteta, materinskoga jezika, nacionalnosti te iskustvenih doživljaja kada je riječ o prožimanju hrvatske i talijanske kulture i jezika. Ispitanici talijanski jezik na kojem govore smatraju venetskim, tršćanskim, ili pak venecijanskim dijalektom te iznose subjektivne stavove o dijalektu i njegovim govornicima, dijeleći pritom doživljaje iz vlastitih biografija. U radu su njihove misli predstavljene na dvama jezicima, odnosno ponuđen je i prijevod njihovih izvornih misli i razmatranja na talijanskome jeziku. In this paper we try to present the Croatian-Italian language and cultural relations in the city of Krk as well as on the island in general. The introduction of this paper highlights the historical facts that preceded the emergence and development of this relationships and then the linguistic wealth and the different languages and dialects relevant to the understanding of Croatian-Italian relations and language contacts in the city of Krk are described. The central part of the paper precedes the clarification of the underlying concepts of contact linguistics, as well as a short methodological framework and methods used in the conducted research. In the paper, research is carried out through the analysis of linguistic-biographical texts created by interviewing the remaining speakers of the Italian dialect of the city of Krk, with the aim of recording their original expression and subjective thoughts and experiences related to language, culture, identity, mother tongue, nationality and personal experiences when it comes to interpreting Croatian and Italian culture and languages. Respondents consider the Italian language they speak as Veneto dialect, the Triestine dialect, or the Venetian dialect, and present subjective views on this dialect and his speakers, while sharing experiences from their own biographies. In the paper, their thoughts are presented in two languages and the translation of their original thoughts and considerations in Italian language was also offered.

Hrvatska dijalekatna leksikografija u 20. stoljeću dugo je bila nerazvijena i zanemarena, u drugoj polovici stoljeća pomalo je oživjela, da bi od 1990. bila izvanredno živa, ne samo čakavska nego i štokavska i kajkavska. Sad već postoje i vrlo opsežni i izvanredno vrijedni rječnici brojnih autora, a oni su sigurno izvrsna građa za lingvističke i mnoge druge raščlambe. Ovdje se donose karte koje prikazuju hrvatsku dijalekatnu leksikografiju određenoga razdoblja., Croatian dialectal lexicography of the 20th century was long underdeveloped and neglected, then it came to life in the second half of the century only to become extraordinarily vivid from the 1990s, not only the Chakavian one, but also the Shtokavian and Kajkavian, too. At this point there are very extensive and extraordinarily valuable dictionaries by numerous authors which make for a remarkable corpus for linguistic and many other analyses. Here we attach the maps portraying Croatian dialectal lexicography of a certain period., La lessicografia dialettale croata nel 20 secolo è stata a lungo trascurata, nella seconda metà del secolo si è ripresa un poco, per poi svilupparsi notevolmente dal 1990, non solo quella ciacava ma anche quella stocava e caicava. Ora disponiamo già di vocabolari molto ampi e validissimi di diversi autori, ed essi sono sicuramente ottime fonti per le analisi linguistiche e di molti altri generi. Si riportano qui le carte che presentano la lessicografia dialettale croata di un certo periodo.

Rječnik novoštokavskoga ikavskoga govora sela Popovića u blizini Benkovca. Knjiga sadrži uvodnu studiju o govoru Popovića, rječničke natuknice s oprimjerenjima, popis seoskih toponima i prezimena te izreke i poslovice.