Search

Uluslararası İlişkilerde İngiliz Okulu teorisi ve uluslararası toplum kavramsallaştırması; uluslararası sistemdeki devletlerin ortak çıkar, değer, norm, kural ve kurumlar ile bir toplum oluşturduğu varsayımlarını savunmaktadır. Uluslararası toplumda düzenin ve nihayetinde barışın sağlanmasında kurumlar önemli bir role sahiptir. Tezde; örnek olay olarak İsrail-Filistin sorunu incelenerek uluslararası toplumun kurumları çerçevesinde, bu kurumların İsrail-Filistin sorunu üzerindeki etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Tezde; Hedley Bull'un ortaya koymuş olduğu sistem seviyesindeki beş kurumdan faydalanılmıştır. Bu kurumlar; güç dengesi, büyük güç yönetimi, uluslararası hukuk, diplomasi ve savaştır. Bu tez, mevcut literatüre hem bütüncül bir uluslararası toplum anlayışını benimseyerek devlet ilişkilerini bu bütünsellik içerisinde incelemek, hem de genellikle realist bir açıdan incelenen bir olayı farklı bir perspektiften değerlendirmeyi amaçlayarak katkı sunmaya çalışmıştır. Tez, İngiliz Okulu; Realizm gibi egemen devletleri sistemdeki en önemli aktör olarak kabul etmektedir. İngiliz Okuluna göre bu egemen devletlerden oluşan uluslararası sistem; ortak çıkar, kimlik, norm, kural ve kurumlar vasıtasıyla bir uluslararası topluma dönüşecektir. Bu argüman üzerinden, güç dengesi, büyük güç yönetimi, uluslararası hukuk, diplomasi ve savaşın devletlerin bir arada barış içerisinde var olmasına yardımcı kurumlar olduğunu ileri sürmektedir. Bu uluslararası toplumun beş kurumunun İsrail-Filistin sorunu üzerindeki etkisi ve sürece katkısı nedir? sorusuna yanıt aramaktadır. Bu soruya İsrail'in kurulması öncesi süresi ile başlayıp ikinci intifada hareketi aralığı incelenerek yanıt aranmaya çalışılmıştır. Tezin temel argümanı; düzen ve barışa hizmet eden uluslararası toplum kurumlarının taraflar arasında adalet noktasında net bir denge oluşturamamakla birlikte İsrail-Filistin sorununda aktif ve yapıcı bir rol oynayarak düzenin ve barışın tesisinde etkin olduğudur. The Theory of the English School of International Relations and the conceptualization of international society espouses the assumptions that states in the international system form a society with common interests, values, norms, rules and institutions. Institutions play an important role in maintaining order and ultimately peace in the international society. In the thesis, the Israeli-Palestinian dispute is investigated as a case study, and the impact of these institutions on the Israeli-Palestinian problem are examined within the framework of the institutions of the international society. In the thesis, five institutions at the system level by Hedley Bull are put forthed. These institutions are; balance of power, great power management, international law, diplomacy and war. This thesis attempted to contribute to the existing literature, both by adopting a holistic understanding of international society, to examine state relations in this holistic way, and to evaluate an event that is generally examined from a realist perspective from a different perspective. Thesis; "The international system of sovereign states, which the English School accepts as the most important actor; It promises peaceful coexistence of states within the framework of order and justice in the international society, through the argument that it will become an international society through common interests, norms, rules and institutions. What is the impact and contribution of the five institutions of this international society on the Israeli-Palestinian dispute ?" concentrated on the question. An answer was sought for this question by starting with the period of Israel before its establishment and examining the second intifada movement range. The main argument of the thesis is that while the international society institutions serving order and peace cannot create a clear balance between the parties on the point of justice, they play an active and constructive role in the Israeli-Palestinian dispute and are active in the establishment of order and peace.

ÖZET Orta Doğu bölgesi insanlık tarihinin başladığı zamandan günümüze kadar çeşitli yönleriyle hep gündemde olmuş, savaşlara ev sahipliği yapmış, medeniyetlerin ve üç büyük semavi dinin ortaya çıktığı bir bölge olarak önemini hiç yitirmemiştir. Güç mücadeleleri, iktidar savaşları, vekalet savaşları bölgenin rutini olagelmiştir. Bu tezin temel amacı Avrupa Birliği’nin kurulduğu günden günümüze, Orta Doğu bölgesine yaklaşımları ve bölgede yaşanan ihtilaflar karşısında takındığı tutum ve politikaları ortaya koymaktır. Avrupa Birliği’nin bölgeye yönelik bir politika oluşturma çabaları 1970’li yılların başından itibaren başlamıştır. Birinci bölümde, Orta Doğu bölgesi ve bölgenin sosyo-ekonomik, coğrafi ve stratejik konumu gibi özellikleri incelenmektedir. İkinci bölümde, kısaca Avrupa Birliği’nin dış politikası, dış politikasının dayandığı temel ilkeler, ortak dış politika oluşturma yolunda alınan kararlar, AB içinde dış politika konusunda gösterilen çabalar, oluşturulan kurumlar ve dış politika yapım aşamaları tarihsel süreci içinde ele alınmaktadır. Üçüncü bölümde ise Orta Doğu coğrafyasında yaşanan önemli olaylara yönelik olarak Avrupa Birliği’nin politikaları, yaklaşımları, olaylar hakkında takınılan IV tavırlar ele alınmaktadır. Çalışmamızda bölgeyi derinden etkileyen örnek siyasal meselelere yönelik Avrupa Birliği’nin yaklaşımları da ele alınmaktadır. ABD’nin Irak’ı işgali ve AB’nin bu işgale karşı tutumu, İran’ın nükleer faaliyetleri ve bu bağlamda AB ile olan ilişkileri, Katar ve Suudi Arabistan arasında yaşanan kriz de yine çalışmada odaklanılan diğer konulardandır. Son olarak, 2010 yılında patlak veren ve Orta Doğu’da yoğun çatışmalar ve iç savaşlara yol açan, adına “Arap Baharı” denilen süreç ve bu süreçte yine Avrupa Birliği ve Avupa ülkelerinin bölgeye olan yaklaşım ve politikaları da alınmaktadır., İÇİNDEKİLER TEZ BİLDİRİMİ ............................................................................................... I TEZ KABUL TUTANAĞI ............................................................................. II ÖZET ............................................................................................................... III ABSTRACT ...................................................................................................... V ÖN SÖZ ......................................................................................................... VII İÇİNDEKİLER ............................................................................................ VIII ŞEKİL LİSTESİ ........................................................................................... XII TABLO LİSTESİ ........................................................................................ XIII KISALTMALAR CETVELİ ...................................................................... XIV GİRİŞ ................................................................................................................. 1 I. BÖLÜM .................................................................................................... 6 ORTA DOĞU’NUN GENEL ANALİZİ ........................................................ 6 I.1. Orta Doğu’nun Jeopolitik Konumu .................................................... 6 I.1.1. Coğrafyanın Önemi ........................................................................ 6 I.1.2. Orta Doğu Coğrafyasının Tanımı ................................................... 7 I.2. Orta Doğu’nun Dinsel Önemi .......................................................... 11 I.2.1. Orta Doğu’da İslamiyet ve Mehzepsel Bölünmenin Tarihi ......... 15 I.3. Orta Doğu’nun Stratejik Önemi ....................................................... 21 I.3.1. Geçiş Yolları ve Stratejik Noktalar .............................................. 21 I.3.2. Doğal Zenginlikler: Petrol ve Doğal Gaz ..................................... 24 I.4. Siyasal İdeolojiler, Akımlar ve Siyasal Sistemler ............................ 32 I.4.1. Milliyetçilik .................................................................................. 35 IX I.4.1.1. Türk Milliyetçiliği .................................................................... 35 I.4.1.2. Arap Milliyetçiliği .................................................................... 37 I.4.1.3. İran Milliyetçiliği ..................................................................... 39 I.4.1.4. Siyonizm ................................................................................... 41 I.4.2. İslami Hareketler .......................................................................... 44 I.4.2.1. Selefilik ve Vahhabilik ............................................................. 44 I.4.2.2. Müslüman Kardeşler (İhvan-ı Müslimin) ................................. 47 I.4.2.3. Şii İslamcılık ............................................................................. 50 I.4.3. Sol-Sosyalist Hareketler ............................................................... 53 II. BÖLÜM .................................................................................................. 56 AVRUPA BİRLİĞİ’NİN DIŞ POLİTİKASI ............................................... 56 II.1. Avrupa Birliği’nin Dış Politikasının Dayandığı Temeller ............... 56 II.1.1. Uluslararası İlişkiler ve Dış Politika Kavramları ......................... 56 II.2. Avrupa’da Ortak Dış Politika Oluşturma Yolunda Atılan Adımlar . 61 II.2.1. Avrupa Savunma Topluluğu (AST) Kurma Girişimin Başarısızlığa Uğraması ve Batı Avrupa Birliği (BAB) ............................................................ 62 II.2.2. Avrupa Dış Politikasının İlk Yılları ............................................. 63 II.2.3. 1957 Roma Antlaşmalarıyla Çerçevesi Çizilen Dış Politika ........ 64 II.2.3.1. Fouchet Planları ....................................................................... 67 II.2.4. Brüksel Anlaşması: Avrupa Kurumları Tek Çatı Altında ............ 69 II.2.5. 1969 Lahey Zirvesi ve Avrupa Siyasi İşbirliği (ASİ) .................. 70 II.2.6. 1974’te Avrupa Konseyi’nin (Zirve) Kurulması ve 1986 Tek Avrupa Senedi .................................................................................................... 75 II.2.7. Maastricht Anlaşması ve Ortak Dış ve Güvenlik Politikası (ODGP) 79 II.2.8. Güvenlik ve Savunma Politikasına İlişkin Girişimler .................. 84 II.2.8.1. Amsterdam Antlaşması............................................................ 87 II.2.9. Lizbon Anlaşması ile Avrupa Dış Politikasında Gelinen Son Durum 91 X III. BÖLÜM .................................................................................................. 96 AVRUPA BİRLİĞİ’NİN ORTA DOĞU POLİTİKALARI ....................... 96 III.1. Orta Doğu’ya Yönelik Dış Politika .................................................. 96 III.1.1. Avrupa ve Orta Doğu ................................................................... 96 III.1.2. AB’nin Bölgeye Yönelik Programları ........................................ 100 III.1.2.1. Global Akdeniz Politikası ..................................................... 103 III.1.2.2. Avrupa-Akdeniz Ortaklığı/ Barselona Deklarasyonu ........... 103 III.1.2.3. Avrupa Komşuluk Politikası (AKP) ..................................... 107 III.1.2.4. Akdeniz için Birlik ............................................................... 109 III.2. Arap-İsrail Çatışmasında Uygulanan Politikalar ........................... 111 III.2.1. Sorunun Doğuşu: Filistin Meselesi ............................................ 112 III.2.2. Arap-İsrail Savaşları ve AB ........................................................ 115 III.2.2.1. Birinci Arap-İsrail Savaşı (1948) .......................................... 115 III.2.2.2. 1956 Süveyş Krizi ................................................................. 117 III.2.2.3. 1967 Arap-İsrail Savaşı ve AT’nin Savaşa Yönelik Tutumu 119 III.2.2.4. 1973 Arap-İsrail Savaşı (Yom Kippur Savaşı) ..................... 125 III.2.2.5. 1973 Petrol Krizi ................................................................... 129 III.2.3. Camp David Süreci ve AT’nin Sürece Yaklaşımı ...................... 132 III.2.4. Venedik Deklarasyonu ............................................................... 135 III.2.5. Oslo Süreci ................................................................................. 137 III.2.6. Yeni Dönemde AB’nin Filistin Yaklaşımı ................................. 140 III.3. AB- İran İlişkileri ........................................................................... 143 III.3.1. Şah Rejiminden Devrime İran .................................................... 143 III.3.2. İran’ın Nükleer Faaliyetlerinin Tarihsel Arka Planı ................... 146 III.3.3. 1979 Devrimi: Sertleşen Retorik ve Diplomasi Arasında .......... 147 III.3.4. Ortak Kapsamlı Eylem Planı (Joint Comprehensive Plan of Action- JCPOA) ............................................................................................... 154 III.4. Körfez Savaşı ve Irak’ın 2003 Yılındaki İşgaline Tepkiler ve AB 158 III.4.1. Birinci Körfez Savaşı ve AT ...................................................... 159 XI III.4.2. Irak’ın İşgali: ABD-AB Yaklaşım Farklılığın Derinleşmesi ...... 160 III.5. ‘‘Arap Baharı’’ ve Avrupa Birliği.................................................. 165 III.5.1. ‘‘Arap Baharı’’nın Arka Planı .................................................... 165 III.5.2. Arap Baharı Sürecinde Ülke Analizleri ...................................... 166 III.5.2.1. Tunus .................................................................................... 167 III.5.2.2. Mısır ...................................................................................... 170 III.5.2.3. Libya ..................................................................................... 174 III.5.2.4. Yemen ................................................................................... 178 III.5.2.5. Suriye .................................................................................... 183 III.5.3. AB’nin Sürece Yaklaşımı ve İzlediği Politikalar ....................... 188 III.5.3.1. Yeni Dönemde AB-Tunus İlişkileri ...................................... 192 III.5.3.2. Mübarek’ten Sonra AB-Mısır İlişkilerinin Seyri .................. 194 III.5.3.3. Libya: Bölünmüş Ülke ve AB .............................................. 198 III.5.3.4. Yemen’de Yıkım Savaşı ve AB ............................................ 201 III.5.3.5. Suriye Krizi ve AB ............................................................... 204 III.6. Katar Krizi ve AB .......................................................................... 212 SONUÇ .......................................................................................................... 218 KAYNAKÇA ................................................................................................ 222

1948'de İsrail'in kurulmasından bu yana, Türkiye-İsrail ilişkileri Filistin-İsrail çatışması ile şekillendi. 1950'lerden 1980'lerin sonuna kadar, Türk hükümetlerinin çoğu Filistin davasını desteklese de, Türk devlet elitinin tarafsız kalmayı veya İsrail yanlısı politikaları izlemeyi tercih ettiği kısa dönemlerde oldu. 1990'lı yıllar boyunca Türkiye-İsrail ilişkileri, askeri ve ekonomik anlaşmalarla zirveye ulaştı. Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (Justice and Development Party–AK Party) 2000'li yılların başında iktidara gelmesinden bu yana, AK Parti siyasi seçkinleri İsrail'in Gazze saldırısı, Davos krizi, Mavi Marmara olayı ve diğer tepki örneklerinde ciddi biçimde gözlemlenebileceği gibi İsrail ile ilişkilerinde Filistin yanlısı bir dış politika izledi. Bu tez, AK Parti'nin Filistin yanlısı dış politikasını sosyal inşacı yaklaşımla analiz etmeyi amaçlamaktadır. Türkiye-İsrail ilişkilerini Filistin-İsrail çatışması çerçevesinde sosyal inşacı yaklaşımla analiz etme girişiminde olan bu tez, normlar, değerler, kimlikler (din) ve tarihin yanı sıra siyasi seçkinlerin söylemleri üzerinde duracaktır. Since the establishment of Israel in 1948, Turkish-Israeli relations have been shaped by the Palestinian-Israeli conflicts. From the 1950s until the end 1980s, although majority of the time Turkish governments supported the Palestinian cause, there were also brief periods in which Turkish state elite preferred to remain neutral or follow pro-Israeli policies. Throughout 1990s, Turkish-Israeli relations reached to its zenith with military and economic agreements. Since Justice and Development Party's (Adalet ve Kalkınma Partisi –AK Party) coming to power in early 2000s, AK Party political elite followed a pro-Palestinian foreign policy in its relations with Israel as can be observed significantly in the examples of Turkey's reaction to Israel's attacks to Gaza, Davos crisis, Mavi Marmara incident and others. This thesis aims at analyzing AK Party's pro-Palestinian foreign policy through social constructivist approach. In its attempt to analyze Turkish-Israeli relations in the framework of Palestinian-Israeli conflict through social constructivist approach, this thesis will focus on norms, values, identities (religion), history as well as the discourses of political elites. 176

Filistin'de bölünmüşlük kavramı ile kastedilen Filistin toplumunun ve siyasetinin temelde El Fetih ve Hamas olarak iki farklı örgüt tarafından temsil edildiği yapıdır. Bu bölünmüşlük coğrafi, sosyolojik, ekonomik ve siyasi olarak ayrışmayı ifade eder. Filistin toplumu İsrail işgali ile birbirinden koparılmış ve parçalara ayrılmıştır. Coğrafi bölünme sosyolojik ve ekonomik farklılıklara yol açmıştır. Filistin'deki bu bölünme silahlı iç çatışmaya dahi dönüşmüştür. Filistin'deki bölünmüşlüğün ortaya çıkardığı güçsüzlük İsrail ile müzakerelerde zaafiyete yol açmıştır. Bu durum İsrail'e karşı askeri, diplomatik ve siyasi mücadeleyi zayıflatmıştır. Asimetrik güç mücadelelerinde çatışmanın sona erdirilmesi ve müzakerelere geçişte uygun zaman özellikle güçlü taraf için katlanılmaz maliyet düşüncesinin ortaya çıkması ile sağlanabilir. Güç dengesi ile katlanılmaz maliyet oluştuğunda taraflar çatışmayı sürdürmek yerine müzakereye geçmek isteyebilirler. Ancak İsrail'de bu düşüncenin oluşabilmesi için kendi içerisinde birlik olan güçlü bir Filistin gereklidir. Bu sorunda üçüncü tarafların ya da arabulucuların işlevi ise yetersiz ya da taraflıdır. Asimetrik gücü dengelemek adına bir başka seçenek olan İslam dünyası ise birlikten uzak bir görüntü sergilemektedir. İsrail-Filistin sorununa ilişkin çözüm arayışları ile Filistin içi barışın ve birliğin sağlanması birbirinden bağımsız değildir. Filistin ancak birlik halinde olursa İsrail ile güç farkını kapatma noktasında yol alabilir. What is meant with the concept of division in Palestine is the structure that is presented by two different organizations which are El-Fatah and Hamas. This split represents geographical, sociologic, economic and political separation. The Palestine society is disintegrated and split into parts with Israel occupation. The geographical separation caused sociologic and economic differences. This separation in Palestine turns into even an internal armed conflict. The weakness caused by the separation in Palestine paves the way to vulnerability in the negotiations with Israel. This situation weakens the military, diplomatic and political struggle against Israel. To end the conflict in asymmetrical power struggles, and to have the ripeness time in the transition to the negotiations can be achieved with hurting stalemate idea especially to the powerful party. In the presence of the balance of power and the intolerable cost idea, the parties may want to negotiate rather than keep the conflict. However for Israel to think about that, there must be a united and powerful Palestine. The third parties are also inefficient or biased in this conflict. Another option for balancing the asymmetrical power is Islamic world, yet they do not seem to be united at all. The search for solution to the Israel-Palestine problem and to restore the peace and unity in Palestine are not independent from one another. If only Palestine keeps its unity and stays together, then it can advance in closing the power gap with Israel. 250

İşgal altındaki Filistin topraklarında İsrail 'toprak ve su ele geçirme` politikasıyla sadece milyonlarca Filistinlinin yaşam alanını fiziki olarak kısıtlamakla kalmamakta, bölge halkını susuzlukla karşı karşıya bırakacak müdahaleci ve yıkıcı politikalar izlemektedir. İsrail devletinin açıkça ilan ettiği siyasi önceliklerinden biri olan su kaynakları üzerindeki hakimiyet politikası, Filistin'deki işgalin sebebi, katalizörü ve nihai hedefi ve de Filistinliler için daha yıllarca devam edecek sıkıntıların baş sebebi olmaya devam etmektedir. Bu çalışmanın amacı onlarca yıl süregelen İsrail-Filistin mücadelesinde su kaynakları üzerindeki paylaşım mücadelesinin önemini ortaya koymak ve doğal kaynakların devletlerarası süregelen çatışmalarda bir baskı aracı olarak kullanılmasını İsrail-Filistin mücadelesi örneğinde somutlaştırmaktır. Bu anlamda bu çalışma vaadedilmiş topraklardaki toprak mücadelesine yoğunlaşan çalışmaların aksine, bu mücadelenin arkasında bir su kaynaklarına hakimiyet amacı olduğunu vurgulayarak akademik bir katkıda bulunma amacı gütmektedir. Israeli state in the occupied Palestinian territories, does not only physically restricts the living space of millions of Palestinians with its seizure of land and water policy, but also pursues interventionist and destructive policies that will confront the people of the region with thirst. The policy of dominance over water resources, one of the publicly announced political priorities of the Israeli state, remains the cause, catalysator and ultimate goal of the occupation in Palestine, and the main cause of years of suffering for the Palestinians. The aim of this study is to reveal the importance of the struggle over shared water resources in the Israeli-Palestinian conflict that has been going on for decades, and to embody the use of natural resources as a means of oppression in the inter-state conflicts in the example of the Israeli-Palestinian conflict. In this sense, this study aims to make an academic contribution by emphasizing that there is a purpose of dominating the water resources, contrary to the studies focused on territorial rivalry in the promised land. 90

Bu tez, Filistin-İsrail çatışmasına komşu olan Lübnan, Mısır ve Ürdün'ün gözünden, 2010'dan bu yana Amsterdam Uluslararası Belgesel Film Festivali, Dubai Uluslararası Film Festivali ve Doha Tribeca Film Festivali'ne katılan, Filistin-İsrail çatışması konulu belgesellerin sunumunu ele almaktadır. İsrail Devleti'nin kuruluşundan bu yana, Filistinliler yurtlarından sürgün edilmiş ve İsrail devleti tarafından geri dönüş hakları reddedilmiştir. Birçok Filistinli hala ülkelerine geri dönecekleri günün umuduyla yaşamaktadır. Bu çalışmanın kapsamı, ortak tarih ve yaşanmışlıklar nedeniyle bu üç ülke üzerinden oluşturulmuştur. Lübnan, Mısır ve Ürdün, 1948'den bu yana Filistinli mültecilere ev sahipliği yapmaktadır. Bu sebepten ötürü Filistin-İsrail çatışmasına bu üç ülkede çekilen belgesellerle incelemek büyük anlam taşıyor. Bu analiz, belgesellerin politik yapısını incelemeyi amaçlamaktadır. Daha sonra, komşu ülkelerin sürgün, travma, mücadele ve kayıp olan temalarını Filistinli belgesellerin nasıl canlandırdıklarına dair bir örnek çiziyorlar. Bu çalışmanın kapsamı, ele almış olduğum altı belgeselin nasıl bir yerel ve uluslararası politik bilinç ve toplumsal seferberlik yaratığına dayanıyor. This study scrutinizes the documentary portrayal of the Palestinian-Israeli conflict by its neighboring countries Egypt, Jordan, and Lebanon. Which participated in International Documentary Film Festival Amsterdam, International Dubai Film Festival, and Doha Tribeca Film Festival from 2010-2018. The research aligns with these three countries as there has been a shared history since 1948, with the establishment of the State of Israel. Along with the Israeli government's denial of the right to return to their homeland, which had conveyed the Palestinians into different parts of the world as refugees. Egypt, Jordan, and Lebanon had been the foremost host for the Palestinian refugees since then. Therefore, it is substantial to take a glimpse into the Palestinian-Israeli conflict from their point of view through documentaries. This analysis aspires to examine the political structure of the documentaries. Then, furthermore draw a pattern of how its neighboring countries portray the Palestinian experiences and prominent themes of Palestinian documentaries some of which are exile, trauma, struggle, and loss. With the framework that will analyze how the six documentaries that I have picked have a concern to create a political consciousness and encourage a local and global support for the Palestinian cause. 155

Günümüz dönüşen uluslararası sisteminde Birleşmiş Milletler'in (BM) rolü dikkat çekmektedir ve bu uluslararası örgütün sistemi ve işleyiş mekanizması zaman zaman sert tartışmalarla sorgulanmaktadır. Bu tezde, İsrail ve Filistin arasındaki çatışmada BM'nin rolü neorealist bir perspektiften ele alınmaktadır. Realizm uluslararası siyasetin rekabetçi ve uzlaşmazlık içeren yapısına dikkat çeken bir teoridir ve özellikle de bir alt kolu olarak Neorealizm, İsrail-Filistin çatışmasının ve BM'nin rolünün dinamiklerinin algılanmasında önemli bir araç işlevi görmektedir. Neorealist yaklaşım, devletlerin kendi çıkarlarını korumaya çabaladıklarını ve güç politikalarından uzaklaşamadıklarını iddia etmekte, uluslararası kurumların bu nedenle etkisiz kaldığını savunmaktadır. Kurumların uluslararası ilişkilerde hâkim konumda olmadıkları yönündeki yaklaşım, devletlerin bu kurumlar tarafından yaratılan kısıtlamalara uymayacağı iddiasıyla desteklenmektedir. Bu tezde, neorealizmin, devletlerin uluslararası örgütler tarafından dayatılan standartlara tamamen uymadıkları iddiası desteklenmekte ve İsrail-Filistin çatışmasına uygulanmaktadır. Bu çalışmada; dünyada barış, adalet ve istikrarı sağlamak amacında olan Birleşmiş Milletler'in İsrail-Filistin sorunu çerçevesinde verdiği kararlar ve uyguladığı yaptırımlar Neorealist bir perspektiften incelenecektir. Temel aktör olarak devletleri kabul eden Realistler, uluslararası örgütlere güvenlik gibi konuların bırakılamayacağını ileri sürmektedir. Neorealist yaklaşımlar ise devletlerin güçlerinin ve kapasitelerinin büyüklüğünün uluslararası güç hiyerarşisindeki yerini belirlediğini savunmaktadır.Bu çalışmada, ABD'nin İsrail-Filistin sorunundaki etki kapasitesi de göz ardı edilmemektedir. BM'nin, ABD'nin hesaplamaları ve çıkarlarından bağımsız hareket etme kabiliyetinde olmadığını İsrail-Filistin sorunu göstermekteidr. Birçok durumda ABD, ulusal çıkarlarını tehlikeye atabilecek kararları engellemek için veto gücünü kullanmıştır. BM uluslararası bir örgüt olmasına rağmen rolü ve kararları ABD tarafından etkilenmektedir. Uygulanan metod kalitatif olup, anahtar olayları süreç izleme yöntemi ile yorumlama çerçevesinde inceleyerek, İsrail-Filistin çatışmasında ABD'nin müdaheleci yanları ve BM'nin zayıf yanları araştırılmaktadır. Bu tezde, İsrail-Filistin çerçevesinde BM'nin farklı ülkeler ile ilgili alınan kararlar ve uygulanan yaptırımlara da yer verilerek karşılaştırmalı bir analiz gerçekleştirilmektedir. Anahtar Kelimeler: İsrail-Filistin Çatışması, BM, Neorealizm The role of the United Nations (UN) in today's evolving international system is remarkable. The system and mechanism of operation of this international organization are sometimes questioned by hard debates. In this thesis, the role of the UN in the conflict between Israel and Palestine is handled from a neorealist perspective. Realism is a theory that draws attention to the competitive and uncompromising structure of international politics, and as a sub-branch of realism, neorealism serves as an important tool in the perception of the dynamics of the Israeli-Palestinian conflict and the role of the UN. The Neorealist approach claims that states are struggling to protect their own interests and are unable to move away from their power policies, and that international institutions remain ineffective. The approach that institutions are not dominant in international relations is supported by the claim that states will not comply with the restrictions created by these institutions. In this thesis, the claim that neorealism does not fully comply with the standards imposed by international organizations is supported and applied to the Israeli-Palestinian conflict.This study analyses the sanctions and decisions of the United Nations, which aims to ensure peace, justice and stability in the world, in the context of the Israeli-Palestinian conflict from a Neorealist perspective. Realists, who accept states as the main actors, argue that issues such as security cannot be left to international organizations. Neorealist approaches argue that the size of the powers and capacities of states determine its place in the hierarchy of international power.In this study, the capacity of the US to influence the Israeli-Palestinian conflict is not neglected. The Israeli-Palestinian issue shows that the UN is not capable of acting independently of the calculations and interests of the United States. In many cases, the United States has used its veto power to prevent decisions that could jeopardize national interests. Although the UN is an international organization, its role and decisions are influenced by the United States. The method applied is qualitative and it examines the key phenomena within the framework of process tracing method. In this thesis, a comparative analysis is carried out in the framework of the Israel-Palestine context by taking into consideration the decisions taken and the sanctions imposed by the UN on different countries.Keywords: Israel-Palestine Conflict, UN, Neorealism 105

Uluslar arasındaki artan karşılıklı ekonomik bağımlılık, Çin-ABD, Meksika-ABD (NAFTA), Japonya-Güney Köre ve Avrupa Birliği ülkeleri gibi, uluslararası barışın ve güvenliğin sağlanmasına yol açabilir mi? Bu varsayım, İsrail-Filistin meselesi için geçerli mi? Ekonomik bağımlılık ve barış arasında nedensel bir bağın varlığını teyit eder mi? Yoksa artan karşılıklı bağımlılık, uluslararası çatışmaları provoke etmeye mi yol açar? Bu tez, yukarıdaki sorulara cevap verebilmek için, bazı çatışmaların ortaya çıkmasında, karşılıklı ekonomik bağımlılığın oynadığı rolü göz önüne alarak ve farklı `gerçek dünya` örneklerini inceleyerek, karşılıklı ekonomik bağımlılık yoluyla çatışmaların nihai bir çözümü nasıl sağlayabileceğini araştırmaktadır. Bu tezin amacı, bir çatışmayı tetikleyen faktörlerle ne tür bir karşılıklı ekonomik bağımlılık ilişkisi olduğunu ve çatışmayı bastıracak ve nihai olarak ortadan kaldıracak bir şekilde çatışan ülkelerin karşılıklı yararına, karşılıklı ekonomik bağımlılığın kullanılabilip kullanılamayacağını değerlendirmektir. Öte yandan, bir çatışmanın başlaması, çözülmesi veya engellenmesi sadece hükümet-hükümet, siyasi parti-siyasi parti veya koalisyon-haydut devlete karşı bir mesele olmadığını tanımak önemlidir. Küresel bir ekonomide, her üç çeşit çatışma da kaçınılmaz olarak daha geniş bir katılımcı grubunu, özellikle iş dünyasını içermektedir. Buna binaen, özel sektör, kapsamlı barış inşasına güçlü bir şekilde katkıda bulunabilmekte ve böylelikle kâr elde edebilmektedir. Bununla birlikte, kâr odaklı davranış ve ekonomik teşvik yapısı, çatışmayı önleyici iş stratejilerini başlatmadıkça barışı tehlikeye atabilmektedir.Bu tezin önemi, ekonominin ve siyasetin karşılıklı olarak birbirlerini nasıl etkilediğini ve ikisinin de özellikle İsrail ile Filistin arasında barış ve refah yaratmak için nasıl kullanılabileceğini keşfetmeyi içermektedir. Buna göre, ekonominin siyasete ve barışa olan etkisi, İsrail ile Filistin arasındaki ekonomik ilişkilerin sürmekte olan siyasi çatışmaların çözümünün nasıl sağlanabileceğini göstermek için sunulmaktadır. Would the growing mutual economic interdependence between nations of the international community, like China-USA, Mexico-USA (NAFTA), Japan-South Korea and the European Union countries, lead to the provision of international peace and security? Does this assumption apply to the Israeli-Palestinian issue? Will it confirm the existence of a causal link between economic interdependence and peace? Or does increasing interdependence lead to provocation of international conflicts? In order to be able to answer the above questions, this thesis aims to show how to provide a final solution of conflicts through mutual economic interdependency, by considering the possible role of mutual economic interdependence in the emergence of some conflicts and by examining different `real world` examples. The aim of this thesis is to assess what kind of mutual economic interdependence is related to the factors that trigger a conflict, and whether the same mutual economic interdependence can be used for the mutual benefit of the conflicting countries by ultimately overcoming the conflict. On the other hand, it is important to recognize that starting, conciliating or even preventing a conflict is no longer just a matter of government-to-government or political party-to-political party or coalition-to-a rogue state interacion. In a global economy, all three types of conflicts inevitably involve a broader set of participants, especially the business world. In this regard, the private sector is able to make a strong contribution to a comprehensive peacebuilding and thus to realize a profit. However, profit-oriented behavior can sometimes jeopardize peace unless economic stimulus initiates business strategies that prevent conflict.The importance of this thesis is to explore how economics and politics interact with each other and how they can be used to create peace and prosperity, especially between Israel and Palestine. Accordingly, the impact of economics on politics and peace is presented to show how economic relations between Israel and Palestine can provide the resolution of ongoing political conflicts. 140

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Ana Bilim Dalı, Üç semavi dinin ortaya çıktığı ve kutsal kabul ettiği Kudüs şehrinin yer aldığı Filistin toprakları, jeopolitik, jeostratejik ve jeoekonomik açıdan burada yaşayan milletler ve küresel güçler için her zaman önem arz etmiş ve tarih boyunca siyasi, dini ve kültürel mücadelelerin yaşandığı bir bölge olmuştur. Tarihsel süreçte, Yahudilerin bu topraklardan değişik zamanlarda sürgün edilmeleriyle başlayan diaspora süreci, dünyanın farklı bölgelerinde bankacılık, finans ve ticaret yaparak yaşamlarına devam etmelerine neden olmuştur. 19. yüzyılın sonlarından itibaren Doğu Avrupa ve özellikle Rusya'da Yahudilere karşı baskı ve zulüm politikalarının izlenmeye başlamasıyla birlikte Yahudiler "Siyon’a dönüş” adıyla Filistin’e göç etmeye başlamışlardır. Siyonizm hareketinin de çabalarıyla başta Doğu Avrupa olmak üzere dünyanın çeşitli ülkelerinden Filistin'e dalgalar halinde aliyah(göç) süreci yaşanmıştır. Yahudilerin bölgeye göç etmeye başlamasıyla birlikte Siyonistler ve Osmanlı Devleti arasındaki ilişkiler gerilmiştir. 1914 yılında I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile beraber daha uygun şartlar yakalayan Yahudiler, savaş yıllarında aliyah sürecini hızlandırmıştır. İngiliz Dışişleri Bakanı Arthur James Balfour'un 2 Kasım 1917'de yayınladığı ünlü deklarasyon Yahudilerin Filistin’e dönüşleri açısından çok önemli bir kırılma noktası olmuştur. Savaş sırasında ve sonrasında bölgede kurulan İngiliz yönetimi bu deklarasyon doğrultusunda politikalar üretmeye devam etmiş ve bu sayede dünyanın değişik yerlerinden bölgeye Yahudi göçü hızlanmıştır. Bu göç süreci, 1948 yılında Filistin'de kurulan İsrail Devleti’nin temellerini oluşturan en önemli etken olmuştur., Palestine where the sacred city of Jerusalem for the three religious movements situated has been geo-strategic, geo-economic and geo-politic region for various ethnic and religious groups and the World Powers. Throughout the centuries the region has been the arena for bitter struggles and oppositions. Historically, the Jewish Diaspora was established after the forced migration of the Jews from Palestine several times. Thus, Jewish people started to deal with the banking, trade and money business in order to survive in many countries. Since starting from the late nineteenth century Jews were under severe oppression in the Eastern Europe and Russia, they began immigrating Palestine by the impact of a new movement called “return to Zion”. Zionism as an ideal was very influential for this new wave of immigration to Palestine in the early twentieth century. After the new wave of Jewish immigration to Palestine, relations between the Jews and the Ottoman Empire were broken down. The First World War created new opportunities for the Jewish immigration movement when the Ottoman Empire took the side of the Germany. Britain was the key figure in the region after 1914. British government played a very important role by the declaration of the so called “Balfour Declaration in 1917” and controlling the area and allowing the mass immigration from all over the world to Palestine. Needless to say, this process of immigration was the most important factor for the foundation of Israel in 1948.

1992 Maastricht Antlaşması'nda oluşturulan Ortak Dış ve Güvenlik Politikası ile AB, dış politikanın eylem boyutunu tamamlamış, Filistin-İsrail sorununa yönelik daha aktif rol üstlenme imkanına sahip olmuştur. Bu nedenle çalışmada özellikle 1992 sonrası dönem ayrıntılı olarak incelenerek, AB'nin Filistin-İsrail sorununa yönelik politikaları ve bu politikalar doğrultusunda sorunda üstlendiği rol analiz edilmektedir. AB'nin, ekonomik, siyasi ve sosyal politikaları incelenerek Filistin-İsrail sorunu özelinde üye ülkelerin ortak politika oluşturmaktaki başarı durumu test edilmeye çalışılmıştır. The Europe countries have completed action dimension of the EU foreign policy with Common Foreign and Security Policy which was established in the Treaty of Maastricht signed in 1992. Thus member states have been facilities to play a more active role in Palestine-Israel issue. For this reason, the aim of this study is detailed research EU's policy towards Palestine-Israel issue and its role in the issue to post 1992 period. The achievement of EU in establishment a common policy tries to examine in specify to EU's economic, political, social policy in the issue. 101

İsrail-Filistin çatışması yıllardır üzerinde çalışılmakta olan bir konu niteliğindedir. Akademi alanında konu hakkında pek çok araştırma yapılmış olmakla birlikte, yaşanan çatışmanın çözümü hususunda da süreç içerisinde başta ABD olmak üzere pek çok ülke ve uluslararası kuruluş tarafından girişimlerde bulunulmuştur. Bu araştırma kapsamında da, İsrail-Filistin sorununun tarihsel gelişimi ele alınmış ve II. İntifada süreci sonrasında İsrail-Filistin sorunu üzerinde ABD dış politikasının etkisinin bulunup bulunmadığı araştırılmıştır. Tez çalışması çerçevesinde, öncelikle İsrail-Filistin sorununun gelişimi, İsrail'in kuruluşu öncesi ve sonrası şeklinde ikiye ayrılarak incelenmiştir. Ardından İsrail-Filistin sorunu ABD dış politikası kapsamında ele alınmış ve I. İntifada sürecine kadar olan süreçte ABD'nin sorun üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Sonrasında ise, önce I. İntifada, ardından da II. İntifada süreçlerinde yaşananlardan bahsedilmiş ve II. İntifada süreci sonrası ABD'nin İsrail-Filistin sorununa yönelik politikaları ile etkisi konusu ele alınmıştır. Sonuç olarak, II. İntifada sonrasında ABD dış politikasının İsrail-Filistin sorununu kısmen olumlu etkilediği, Obama döneminde önemli bir etkisinin bulunmadığı, günümüzde ise olumsuz şekilde etkileme ihtimalinin bulunmakta olduğu neticesine ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Birinci İntifada, İkinci İntifada, ABD Dış Politikası, İsrail-Filistin Sorunu, Donald Trump There have been lots of studies on Israeli-Palestinian conflict for years academically, and it can be said that various states (especially U.S.A.) and international organizations have attempted to solve this conflict during the process. Thus, within the scope of this academic study, historical evolution of Israeli-Palestinian conflict was discussed and the topic that whether there is impact of U.S. foreign policy on Israeli-Palestinian conflict after 2nd Intifada process or not was investigated.In context to this thesis study, first of all, the evolution of Israeli-Palestinian conflict was examined in two terms as before and after the foundation of Israeli State. Then, Israeli-Palestinian conflict was analyzed in context to the U.S. foreign policy, and the impact of U.S. on the conflict until 1st Intifada was investigated. After that, issues during 1st and 2nd Intifada processes were mentioned, and the topic of the policies and impact of U.S. on Israeli-Palestinian conflict after 2nd Intifada process was discussed. Consequently, the result that the U.S. foreign policy has partially positive impact on Israeli-Palestinian conflict after 2nd Intifada, there is no significant impact of Obama's foreign policy on the issue, and there is the potential of U.S. foreign policy's to effect negatively the peace process has been reached. Key Words: First Intifada, Second Intifada, U.S. Foreign Policy, Israeli-Palestinian Conflict, Donald Trump 109

Bu tezde Filistin ve İsrail arasındaki meselelerin tarihsel kökenleri ve Filistin topraklarıüzerinde sürüp giden çatışmalar ve ilişkileri belirleyen başlıca olaylar bir bütünlükiçinde gün yüzüne çıkartılmaya çalışmıştır. Bunun ardından, 2008-2016 yıllarıarasındaki Türkiye-Filistin-İsrail arasındaki gelişmeler ve önemli dönüm noktaları olanolayların Filistinli ve İsrailli internet gazetelerinin kendi okur kitlelerine ve dünyakamuoyuna bu gelişmeleri nasıl lanse ettiği incelenmiştir. Filistin ve İsrail basınındaninternet haberlerinde Türkiye ve Recep Tayyip Edoğan'ın nasıl temsil edildiği vebunların genel imajının nasıl inşa edildiğinin araştırlıdığı bu araştırmada, basınınTürkiye ve Edoğan'a karşı mevcut yaklaşımı, genel tavır ve tutumu tespit edilmeyeçalışılmıştır.Bu araştırmada Filistin ve İsrailden seçilen ikişer gazetenin haberleri içerik analiziyöntemiyle incelenmiştir. Veriler nicel ve nitel veri toplama tekniği ile elde edilmişti.İlk iki bölümde kronolojik tarihsel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Üçüncü bölümdeise, betimsel incelemenin ardindan, seçilen dört gazetenin haberlerine içerik analiziuygulanmış, neticede de bir karşılaştırmaya gidilmiştir. Böylece gazeteler arasındakigenel tutum ve tavır farklılıkları ortaya çıkartılmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye veRecep Tayyip Erdoğan'ın Filistin gazetelerinde imajının olumlu ve nötr olduğunu tespitedilmiştir. Ancak İsrail gazetelerinde Erdoğan'ın imajının negatif yön de olduğuözellikle Jerusalem Post'un, Erdoğan'ın imajını bozmak için bazı manipülasyon vepropaganda teknikleri kullanarak negatif yönde bir Erdoğan imaji inşa ettiği tespitedilmiştir This thesis aimed to reveal the historical roots of the Palestinian-Israeli issue and themost prominent incidents that formed the conflict on the historical land of Palestineuntil this day. It would also examine the developments of the Turkey- Palestine-Israelrelations and the most important turning points between 2008-2016 to see how thePalestinian and Israeli internet newspapers represented the general image of Turkey andRecep Tayyip Erdogan to their readerships and the world. Finally, it would determinethe Palestinian and Israeli newspapers' current approach and general attitude towardTurkey and Erdogan.In this study, the content analysis methodology was applied to analyze the selectedPalestinian and Israeli newspapers' contents and the data were obtained by quantitativeand qualitative data collection techniques. In the first two chapters, the historicalchronological research methods were used. In the third chapter, after applying thecontent analysis on the newspapers, the comparison of data took place in the end. Thestudy has found that the image of Turkey and Erdoğan in the Palestinian newspaperswas mainly between the positive and neutral directions while in the Israeli newspapers,the image of Erdoğan was obviously negative especially in Jerusalem Post, which usedsome manipulative and propagandistic techniques to distort the image of Erdogan. 383

Christian Davenport (2007a, 2007b) ve diğerlerinin devlet baskısı literatürü, otoriter rejimlerde siyasi baskıya odaklanırken demokratik enstrümanların kullanıldığı devletler gibi farklı siyasi sistem türlerini yeterince göz önünde bulundurmamıştır. Bu çalışma, İsrail vakasına odaklanarak `İsrail hükümetinin Arap-Filistin toplumunun siyasi eylemciliğine karşı uyguladığı devlet baskısını neden ve nasıl gerçekleştirdiği` sorusunu incelemektedir. Araştırmanın temel hipotezi, İsrail'in `demokratik` olarak tanımlanmış olmasına rağmen aynı zamanda (Yahudi) devleti olarak tanımlanmış olmasında saklı yapısal çelişki nedeniyle demokrasi uygulayamayacağı yargısına dayanmaktadır.Bu soruyu yanıtlamak için araştırma, iki Arap-Filistin siyasi hareketi olan Ulusal Demokratik Meclis -parlamenter hareket ve İslami hareketin kuzey kolu arasında karşılaştırmalı analiz gerçekleştirmiştir. Karşılaştırma yoluyla devlet tarafından iki tarafa karşı sergilenen baskıcı eylemlerde farklılıklar olup olmadığını anlamak hedeflemiştir. Araştırma, devlet baskısı ve Yahudi demokrasisi literatürünün taramasını da içeren nitel araştırma yöntemini kullanmıştır. Araştırma yöntemi uygulayarak ve kuramsal arka planı tartışarak İsrail'in İkinci İntifada'dan sonra farklı gözetim ve baskı çeşitleri kullanarak İslamcı Hareket ve NDA'yı baskıcı eylemlere maruz bıraktığı ve İsrail'deki Arap-Filistin toplumuna karşı baskının temel kaynağının İsrail'in tanımındaki Yahudilik bileşeni olduğu sonuçlarına varılmıştır. Ayrıca bu eylemlerin ardındaki motivasyonun kaynağının, İsrail tehdit olarak gördüğü Ulusal-Arap, Ulusal-Filistin ya da Ulusal-İslami esaslı iki hareketin siyasi eylemleri olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Devlet Baskısı, İsrail, İsrail'deki Filistinliler, İslami hareket, NDA. Literature on state repression, by Christian Davenport (2007a, 2007b) and others, focuses on political repression in authoritarian regimes, while different types of political systems have not received enough attention, for example. This study focuses on the case of Israel to examine `How/why state repression is implemented by the Israeli government concerning the Arab-Palestinian community's political activism`. The main hypothesis is that Israel, although defined as `democratic`, cannot implement democracy due to structural contradiction inherited in its definition of itself as a (Jewish) state.The research conducts comparative analysis between two Arab-Palestinian political movements, National Democratic Assembly - a parliamentary movement, (NDA) and the northern branch of the Islamic Movement (an extra-parliamentary movement). The comparison aims to uncover any differences in the repressive actions undertaken by the state against both organizations. In addition, this paper seeks to discover the main factors behind the repressive. This research uses the qualitative research method which includes a literature review of state repression and Jewish democracy. The paper concludes that Israel used repressive actions against The Islamic Movement and NDA after the second Intifada using different methods of surveillance and repression, while the Jewish component of Israel's definition is the main source of repression. In addition, the motives behind the state's actions stemmed from the political actions taken by the two movements on the basis of national-Arab, National-Palestinian or National-Islamic sentiments, in which Israel see as threat.Keywords: State Repression, Israel, Palestinians in Israel, Islamic Movement, NDA. 80

İsrail'de toplumsal yapılar ve ilişkiler, ulus-devlet saplantısı altında ve (G)üvenliğin fasit dairesi çerçevesinde kurgulanmıştır. Bu çalışma bir yandan bu veriyi sınayacak, diğer yandan da bu veriden hareketle, İsrail'de 1967 Savaşı'nın sonuçlarının ortaya çıkarttığı sorunların, bu sorunların çözümünün ulus-devletli olma halinin sınırları içerisinde aranması nedeniyle devam etmekte olduğunu iddia edecektir. Ulus-devlet saplantısı, İsrail'de, sürekli olarak güvensizlik yaratarak, Yahudi ve Arapları bu güvensizlikten beslenen bir çıkmaza, (G)üvenliğin fasit dairesine hapsetmektedir. Tez, (G)üvenliği ancak Yahudi ulus-devleti içerisinde gerçekleştirilebilecek bir amaç olarak gören, tam da bu yüzden güvenlik yerine güvensizlik yaratan Siyonist ideoloji ve tarih anlatısını, Yahudilerin tarihlerinin uzun, orta ve kısa erimli kesitleri içinde test edecektir. Bu bağlamda, ulus-devlet saplantısının tarihsel-sosyolojik oluşum süreci ele alınacak, bu saplantının devletli olma hali, (G)üvenliğin fasit dairesi ve siyasal ilahiyat ile olan ilişkisi irdelenecek ve 20. yüzyılda Filistin'i İsrail haline getirmeye çalışırken yol açtığı tahribata dikkat çekilecektir. In Israel, social structures and relations are constructed in the vicious cycle of (S)ecurity and under the obsession of nation-state. This work, on the one hand, examines this argument; on the other hand it argues that the problems resulted by Zionist colonisation of Palestine still remains because of the the methods of conflict resolution which are designed and envisioned in the frame of the nation-state. The obsession of nation-state consistently produce insecurity and it imprisons Jews and Arabs in a dead-end of the aporia. This dissertation, examines the Zionist ideology and historical narrative which argues that the nation-state is the only place and only way to provide (S)ecurity for the Jewish people. The examination is made by contradistinguishing the fragments of the history of Judaism and Jews into three time-wise and historical layer. In this context, this work, deals with the socio-historical sources, mechanisms and processes of nation-state obsession. And it scrutinizes the connection between the formation of this obsession and the nature of political theology, state, power and (S)ecurity. 517

Since the 1970s, the European Union’s distinctive characteristics have created a lively debate among International Relations (IR) scholars on its role concept and identity in international politics. In this framework, the concept of normative power was coined to explain the international profile of the Union on the basis of its founding norms and principles. In the post-Cold War era, dramatic changes in the international system have forced the Union to accelerate its initiatives to establish an effective foreign and security policy. With the end of the Cold War, the Union’s effectiveness in these fields has been questioned by scholars. The Union’s actions and policies towards the Israeli-Palestinian conflict have particularly been at the center of discussions. To shed light on this, this thesis undertakes to present a critical perspective on the Union’s involvement in the Israeli-Palestinian conflict resolution process as a normative power. To provide a clear theoretical ground, the Union’s identity and profile in international politics are analysed from a constructivist point of view. In accordance with the arguments of the constructivist school of thought, this thesis addresses the Union’s international identity and its impact on foreign policy, and outlines the concept of normative power. After an examination of the Union’s foreign and security policy evolution and its objectives in its neighbourhood policy, the study proceeds to an analysis of the Union’s involvement in the Israeli-Palestinian conflict resolution process. In order to present a comprehensive and critical conceptual basis, Ian Manners’s triple analysis method, which is based on examining the Union’s principles, actions and outcomes arising from these is used. The main argument of this thesis is that because of the lack of consistency in the policies of member states, the Union cannot portray an effective actor profile in the case of the Israeli-Palestinian conflict. KABUL VE ONAY……………………………………………………………………...i BİLDİRİM……………………………………………………………………………...ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI…………………….iii ETİK BEYAN………………………………………………………………………….iv DEDICATION………………………………………………………………………….v ACKNOWLEDGEMENTS…………………………………………………………...vi ABSTRACT…………………………………………………………………………...vii ÖZET…………………………………………………………………………………viii TABLE OF CONTENTS……………………………………………………………..ix LIST OF ABBREVIATIONS………………………………………………………..xii LIST OF TABLES…………………………………………………………………...xiii INTRODUCTION.......................................................................................1 CHAPTER 1: A CONCEPTUAL ANALYSIS OF NORMATIVE POWER EUROPE……………………………………………………………………………...…6 1.1. Introduction…………………………………………………………….......6 1.2. Analysis of the Theoretical and Epistemological Basis of “Normative Power Europe”: Constructivism and Identity……………………………..…9 1.2.1. Constructivism……………………………………..…………….11 1.2.2. The Concept of Identity……………………………………….....15 1.3. Analysis of the Concept of Normative Power Europe……………...…..21 1.3.1. Early Discussions on the Actorness of the Union…...…………...21 1.3.2. Definition of the Ideal Type……………………………...………25 1.3.3. Dimensions of the Concept of Normative Power……………..…27 1.3.4. Normative Basis of the European Union…………………..…….30 1.4. Critiques and Limitations of the Concept of Normative Power Europe………………………………………………………………………….33 1.4.1. The Lack of Conceptual Clarity...………………………………..34 1.4.2. The Lack of Normative Intensity………………………………...37 1.4.3. Geographical Limits of the Concept of Normative Power Europe...………………………………………………………………...39 1.4.4. Presence, Opportunity and Capability…………………………...41 1.5. Conclusion………………………………………………………………...43 CHAPTER 2: A COMPREHENSIVE ANALYSIS OF THE EVOLUTION OF EUROPEAN FOREIGN AND SECURITY POLICY AND EUROPEAN NEIGHBOURHOOD POLICY………………………………………………………46 2.1. Introduction……………………………………………………………….46 2.2. Attempts to Establish a Common Foreign and Security Policy from the 1950s to Maastricht……………………………………………………………49 2.2.1. Plans for a European Defence Community and European Political Community……………………………………………………………..50 2.2.2. The Single European Act………………………………………...57 2. 3. Establishing a “Common” Foreign and Security Policy in the Post-Cold War Era………………………………………………………………………..58 2.3.1. The Road to Maastricht…………………………………………. 59 2.3.2. The Maastricht Treaty……………………………………………63 2.3.3. The Amsterdam Treaty…………………………………………..67 2.3.4. The Nice Treaty………………………………………………….72 2.3.5. The Lisbon Treaty………………………………………………..74 2.4. European Neighbourhood Policy………………………………………..79 2.5. Conclusion………………………………………………………………...85 CHAPTER 3: THE EU’S INVOLVEMENT IN THE ISRAELI-PALESTINIAN CONFLICT: PRINCIPLES, ACTIONS AND OUTCOMES……………………...88 3.1. Introduction……………………………………………………………….88 3.2. First Period of the Union’s Involvement in the Israeli-Palestinian Conflict: 1970-1990……………………………………………………………92 3.2.1. Analysis of the Union’s Official Statements: Principles………...93 3.2.2. Actions and Outcomes…………………………………………...98 3.3. Analysis of the Union’s Involvement in the Conflict after the Cold War……………………………………………………………………………102 3.3.1. Analysis of the Principles of the Second Period………………..103 3.3.2. Actions and Outcomes………………………………………….118 3. 4. Conclusion………………………………………………………………129 CONCLUSION………………………………………………………………………132 BIBLIOGRAPHY……………………………………………………………………137 APPENDIX 1. Orijinallik Raporu………………………………………………….161 APPENDIX 2. Etik Kurul İzin Muafiyeti Formu………………………………….163 1970’lerden itibaren, Avrupa Birliği’nin kendine özgü karakteri Uluslararası İlişkiler akademisyenleri arasında, Birliğin uluslararası politikadaki rol kavramı ve kimliği üzerine hararetli bir tartışma yaratmıştır. Bu çerçevede normatif güç kavramı, Birliğin uluslararası profilini, kurucu norm ve prensipleri temelinde açıklamak için ortaya konulmuştur. Soğuk Savaş sonrası dönemde uluslararası sistemdeki köklü değişiklikler, Birliği etkin bir dış politika ve güvenlik politikası kurmak için faaliyetlerini hızlandırmaya zorlamıştır. Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle birlikte, Birliğin bu alanlardaki etkinliği akademisyenlerce sorgulanmıştır. Birliğin İsrail-Filistin çatışmasına yönelik eylem ve politikaları özellikle tartışmaların merkezinde olmuştur. Buna ışık tutmak için, bu tez Birliğin İsrail-Filistin çatışma çözüm sürecine bir normatif güç olarak dahil olması üzerine eleştirel bir bakış açısı taahhüt etmektedir. Açık bir kuramsal temel sağlamak için, Birliğin kimliği ve uluslararası politikadaki profili sosyal inşacılık perspektifinden analiz edilmektedir. İnşacı düşünce ekolünün argümanları doğrultusunda, bu tez Birliğin uluslararası kimliğine ve dış politikası üzerindeki etkilerine değinmekte ve normatif güç kavramının ana hatlarını belirtmektedir. Birliğin dış politika ve güvenlik politikası gelişimini ve komşuluk politikasının amaçlarını inceledikten sonra çalışma, Birliğin İsrail-Filistin çatışma çözüm sürecine dahil olmasının analizi ile devam etmektedir. Kapsamlı ve eleştirel bir kavramsal temel sunabilmek için Ian Manners’ın Birliğin prensipleri, eylemleri ve bunlardan doğan sonuçlarının incelenmesine dayanan üçlü analiz metodu kullanılmaktadır. Bu tezin temel argümanı, üye devletlerin politikaları arasındaki uyum eksikliği sebebiyle Birliğin İsrail-Filistin çatışmasında etkili bir aktör profili sergileyemediğidir.

Bu tez 2006-2015 yılları arasında İsrail'in Batı Şeria ve Doğu Kudüs'teki yerleşim politikalarının işleyişini, İsrail-Filistin çatışmasındaki yerini ve yerleşimci şiddetinin Filistinliler ve İsrail hükümetlerinin yerleşim politikaları üzerindeki etkisini incelemektedir. Filistinlilerin birbirinden kopuk topluluklar halinde yaşamasına sebep olan İsrail yerleşim yerleri toprak bütünlüğü olan bir Filistin devleti kurulmasının önünde fiili engeller olmuştur. İsrail 2003 tarihli Yol Haritasında uygulamayı kabul ettiği yerleşim faaliyetlerinin durdurulması kararına uymamıştır. İsrail'in Filistin ile müzakerelere devam ederken bu yerleşim faaliyetlerine devam etmesi Filistin tarafının güvenini sarsmış ve İsrail-Filistin sorununun çözümünü geciktirmiştir. 2006 sonrası artan yerleşimci şiddeti ise İsrail yerleşim politikalarını yönlendirmeyi amaçlarken, Filistinlilerin hayatlarını zorlaştırmaktadır.Anahtar Kelimeler: Barış Süreci, İsrail-Filistin çatışması, İsrail Yerleşimleri, Yerleşimci Şiddeti, Batı Şeria This thesis examines the process of Israel's settlement policy in the West Bank and East Jerusalem between the years 2006-2015, his position in the Israeli-Palestian conflict and the impact of the settler violence on Palestians and Israeli governments' settlement policies. Israeli settlements causing Palestian communities torn apart from each other have been the obstacle for the establishment of a Palestinian state with its own territorial integrity. Israel did not abide by the decision of being stopped the settlement activities which have been approved in the Roadmap dated 2003. Although, Israel's both ongoing negotiations with the Palestians and keeping on those settlement activities have shaken the confidence of the Palestian side and procastinated the Israeli-Palestinian conflict resolution. On the one hand, the increasing settler violence after 2006 aims at routing the Israeli settlement policy, but on the other hand, it complicates the lives of Palestinians.Key Words: Israeli-Palestinian Conflict, Israeli Settlements, Peace Process, Settler Violence, West Bank 139

Filistin-İsrail sorununun başlangıcından günümüze kadar etkin rol oynayan Birleşmiş Milletler, aldığı kararlarla sorunun çözülmesinde bir yol haritası oluşturmuştur. Ancak, İsrail hükümeti, Filistin-İsrail barış sürecinde BM Güvenlik Konseyi'nde alınan kararları uygulamayarak sorunun çözümsüz kalmasına yol açmaktadır. Bu kararların uygulanmamasında başta ABD olmak üzere, BM Güvenlik Konseyi'nde etkin devletlerin tutumları, sorunun çözümsüz kalmasına neden olmaktadır.Bu tezin amacı uluslararası barış ve güvenliğin sağlanmasında ana örgüt olan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin, Filistin-İsrail çatışmasında aldığı kararların rolünün incelenmesidir. Tezin araştırma aşamasında Filistin-İsrail çatışmasına yönelik BM Güvenlik Konseyi kararları ile ilgili literatür taraması yapılmış ve elde edilen bulgular dört bölüm halinde tezde aktarılmıştır. Bu tez çalışmasının birinci bölümünde, uluslararası örgütlerin işlevine değinilerek Birleşmiş Milletlerin uluslararası barış ve güvenliğin korunmasındaki rolü ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölümünde Filistin-İsrail çatışmasının tarihsel arka planı incelenmiştir. Üçüncü bölümde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları çerçevesinde sorunun ana kaynakları belirlenmiş ve Güvenlik Konseyi'nin etkileri üzerinde durulmuştur. Son bölümde ise, BM Güvenlik Konseyi'nin barış süreci üzerindeki sınırlılıkları ve etkileri ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Filistin, İsrail, Güvenlik Konseyi, Barış United Nations, which has been playing an active role since the beginning of Palestinian-Israeli conflict, has set a road map with the decisions it has taken to resolve the issue. However, the Israeli government has been causing the problem to remain unresolved by not implementing decisions that were taken in the UN Security Council for Israeli-Palestinian peace process. The attitudes of active states in UN Security Council, especially USA, help keeping the issue unresolved and non-execution of related decisions. The aim of this thesis is to analyze the role of the decisions taken in the Palestinian-Israeli conflict by United Nations Security Council, which has been the main organization for the maintenance of international peace and security. During the research stage of thesis, literature screening was performed regarding the decisions of UN Security Council for the Palestinian-Israeli conflict and the obtained findings were explained in four parts of the thesis. In the first part of this thesis, it was tried to reveal the role of the United Nations in the maintenance of international peace and security with reference to the functions of international organizations. In the second part, the historical background of the Palestinian-Israeli conflict were examined. In the third part; within the framework of Security Council's decisions, the main sources of the problem were identified and effects of Security Council's decisions were focused. In the last part, the limitations of the UN Security Council on the peace process and its effects were discussed.Keywords: Palestine, Israel, Security Council, Peace 298

Bu çalışmada, küresel ve bölgesel ölçekte değişen dengeler ile Türkiye'nin iktisadi ve siyasi gelişimine paralel olarak değişim gösteren Türk dış politikası öncelikli olarak ele alınmış; özellikle yumuşak güç unsuru ve bunun yansıması olarak kamu diplomasisi faaliyetleri incelenmiştir. Kamu diplomasisi kavramına ve seçili ülkelerdeki gelişimine yer verilen çalışma kapsamında Selçuklu ve Osmanlı'nın `istimâlet` politikasından, çağdaş kamu diplomasisi araç ve aktörlerine kadar derinlikli incelemeler yapılırken, Türkiye'nin hinterlandı içerisinde ifade edilmekle birlikte siyasi, iktisadi ve teknik nedenlerle uzun zaman görece düşük seviyeli ilişki yürütülen Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerine dönük faaliyetlere odaklanılmıştır. Bu kapsamda da ilgili ülke kamuları nezdinde Türkiye algısında olumlu yönde kırılma yaratan Filistin merkezli, İsrail politikalarını 'üst perdeden' tenkit eden yaklaşıma vurgu yapılmıştır. Çalışma kapsamında, ifade edilen değişime dönük bulgular ortaya koyan araştırmalara yer verilmekle birlikte, araştırma konusu, ilgili kamulardan ziyade dış politikanın ve özelde kamu diplomasisi faaliyetlerinin sürdürülebilirliği açısından kilit öneme sahip dâhili kamuların rıza ve onayına odaklanmış ve bu noktada dâhili kamuları etkileme gücü bağlamında ulusal yazılı basın incelemeye dâhil edilmiştir. Ulusal basın evreninden ideoloji ve mülkiyet bağlamında seçilen örneklem gazetelerinde, Filistin temalı üç örnek olay (Davos krizi, Mavi Marmara saldırısı ve 2014 Gazze saldırıları) Van Dijk'ın `söylem analizi` yaklaşımı ile incelemeye alınarak, harici kamularda olumlu algılamaları olan hadiselerin, dâhili kamuoyuna sunumunda oluşan farklılaşma incelenmiştir. Örneklem gazetelerinden Cumhuriyet ve Sözcü iktidar karşıtı söylemini, Sabah ise iktidarı olumlayan söylemini kesintisiz olarak devam ettirirken, Hürriyet gazetesinin millî hassasiyetleri de olan örnekler bağlamında 'öteki'ni tenkit ederken, iktidara da dolaylı olarak eleştiri sunduğu gözlenmiştir. Yeniçağ, iktidarın milliyetçi söylemlerini meşrulaştırmakla birlikte ideolojik çizgisini görece uzak bir noktaya konumladığı iktidarın söylem ve eylemlerini tenkit eden içeriğe ağırlık vermiş; Zaman ise iktidar bloğuyla yaşadığı ayrışmaya kadar olan süreçteki olumlayıcı söyleminden, 2014 yılı itibariyle uzaklaşmıştır. Sonuç olarak kamuoyu oluşumundaki etkin rolü bağlamında ulusal basının, Filistin meselesine dönük yüksek ilgisi, siyasal elitlere faaliyet alanı açması bakımından anlamlı olup, dâhili-harici kamu dengesini oluşturabilmek açısından eleştirileri minimize edici adımların gerekliliği de ifade edilmelidir.Anahtar Kelimeler : Dış Politika, Kamu Diplomasisi, Medya, İsrail, Filistin This study primarily considers the changing balances on the global and regional scale and the Turkish Foreign Policy that undergo changes in parallel with the economic and political developments in Turkey. Within this context; especially the soft power element and the public diplomacy activities – as its reflection - are analyzed. In this study, including the concept of public diplomacy and its development in the selected countries, while close examinations are being conducted from the `İstimâlet` policy (the policy followed by Ottoman in conquered regions in which non-Islamic people of these lands are approached with tolerance and kindness in order to attract these people to the authority) of the Seljuk and the Ottomans to contemporary public diplomacy instruments and actors, at the same time the activities towards the Middle East and North Africa countries with which a relatively lower level relationship has been maintained for a long time due to the political, economic and technical reasons despite being stated as within the hinterland of Turkey are focused on. Within this framework; the approach criticizing the Palestinian based Israel policies by `talking pedantically` that creates a positive refraction in the perception of Turkey in the presence of the public of the concerned countries is emphasized. Apart from including the researches revealing the findings towards the mentioned change within the scope of the study, the research subject of the study focuses on the consent and approval of the internal publics, instead of the relevant publics, that have key importance in terms of the sustainability of the foreign policy and at this point, the national written press is included to the research in the context of its effectuating power for the internal publics. In the sample newspapers, selected within the context of ideology and property from the National press universe; Palestine themed three case studies (Davos crisis, the attack on the Mavi Marmara and 2014 Gaza attacks) are studied by `discourse analysis` approach of Van Dijk and the differentiation occurred in the cases, which have positive perceptions in the external public, during the presentation to the external public are analyzed. Among the sample newspapers, it is observed that Cumhuriyet and Sözcü continue to their anti-governmental discourses and Sabah continues to its discourse that affirms the government uninterruptedly. Moreover, Hürriyet is observed as criticizing the `other` in the context of the samples which also have national sensitivities while making critical commentary about the government indirectly. Although Yeniçağ keeps legitimizing the nationalist discourses of the government, it generally concentrates on the content criticizing the discourses and actions of the government of which the newspaper positions its ideological line relatively to a distant point. Zaman has become distant from its affirmative discourse, it had in the period until the decomposition it experienced with the government block, as of 2014. Consequently the high interest of the National Press towards the Palestinian issue, in the context of its effective role in the formation of public opinion is significant in terms of enabling field of activity for the political elites. Furthermore the necessity of the steps minimizing the critiques in order to establish the balance between external and internal publics should be expressed.Key Words : Foreign Policy, Public Diplomacy, Media, Israel, Palestine 447

Filistin sorunu tarihsel bir derinliğe sahiptir. Bu derinliğin içerisinde birçok aktör bu soruna yön vermiştir. 20 yüzyıl itibari ile de sorunun en etkin iki tarafı Filistin ve İsrail'dir. Her iki ülke de yüzyıllardır bu topraklarda bir devlet kurmak adına büyük bir mücadele vermişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra ise bunu bir tek İsrail başarabilmiştir. Fakat İsrail, mevcut gücünü bölgedeki Araplara üstünlük sağlamak adına kullanmıştır. Bu şekilde ortaya büyük bir çatışma çıkmıştır. Yine de bu çatışmanın tek kaybedeni Filistin'dir. İsrail bölgesel olarak gücünü arttırmış, Filistin ise sadece savunmada kalmak zorunda bırakılmıştır. Böylelikle iki taraf birbirleri için birer düşman olmuşlardır. Konunun tarihsel bir muhatabı olarak Türkiye de sürecin bir parçasıdır. Özellikle 1980'li yılların sonunda Türkiye konuya doğrudan dâhil olmuştur. Uzlaşmacı ve arabulucu rol üstlenen Türkiye iki ülke arasında barışın kalıcı olması adına çaba gösteren ülkelerden biri haline gelmiştir. Fakat 2000'li yıllar itibari ile Türkiye'nin Filistin sorununda daha etkin bir rol aldığı gözlemlenmektedir. Özellikle AK Parti hükümetleri döneminde Türkiye Filistin konusunda daha aktif hareket etmiştir. Bu noktada Türkiye İsrail ile çatışma noktasına gelmiştir. AK Parti hükümetlerinin bu çatışmada üstlendiği rol Türkiye'nin bölgesel uluslararası politikadaki konumunu olumlu yönde değiştirmiştir. Bu tez çalışması Filistin-İsrail çatışması temelinde, Türkiye'nin AK Parti hükümetleri döneminde bu çatışmada aldığı rolü değerlendirmektedir.Anahtar kelimeler: Filistin, İsrail, Türkiye, sorun, politika Palestine matter has a historical depth. In this depth, a lot of actors have directed that matter. By the 20th century, Palestine and Israel are the most effective sides of matter. Both countries struggled to build a state on these lands. After the decline of Ottoman Empire, only Israel have achieved that. However, Israel has used its power to supremacy on Palestinians. In the end, a great conflict has come out and Palestine is the only loser of this conflict. Israel has increased its regional power and Palestine has been forced to stay in defense. With that way, two sides have become enemies against each other. As an historical side of this issue, Turkey is a part of this process. In particular, after the 1980s, Turkey has joined the process. Turkey has become a mediator and a reconciliatory country to build a permanent peace between the sides. However, by the 2000s, Turkey has become more active for Palestine's situation. In particular, during the period of Justice and Development Party, Turkey has assumed a serious role. In this point, naturally, Turkey and Israel are in conflict, too. The role, which has been assumed by Justice and Development Party has changed Turkey's role positively in the international relations positively. This study of thesis researches the role of Turkey in Palestine matter during the Justice and Development Party governments in the basis of Palestine-Israel conflict.Keywords: Conflict, Israel, Palestine, Politics, Turkey. 126

Yahudilerin tarih sahnesinde var olma mücadelesi süresince Türkler ile yollarının kesişmesine kısaca değinilerek İsrail- Türkiye ilişkisi ele alınmıştır. Yahudilerin vaad edilen topraklara ulaşma mücadelesinde Osmanlı Devleti'nin olumlu ya da olumsuz etkisine değinilerek; konu uzatılmadan Siyonizm ve Siyonist Teşkilatın Yahudi Yurdu kurma adına dönemin büyük devletleri nezdindeki girişimleri kronolojik olarak ortaya konulmuştur. Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Yahudi emellerine yaklaşımları ve Siyonist yapılanmaya karşı tutumlarının safhaları da dikkate alınarak çalışma İsrail'in kurulmasına getirilmiştir.İsrail kurulmadan önce bölgede sirayet eden Arap- Yahudi çatışması ve İsrail'in de kurulması ile İsrail- Arap Savaşları süresince Türkiye'nin takip ettiği diplomatik yol ve amaç anlaşılır kılınmaya çalışılmıştır. Realist uluslararası kuramın da doğup güçlendiği dönemde Türkiye'nin İsrail'i önce de facto ardından da de jure tanıma serüveni içten ve dıştan hatta tarihi perspektiften bilimsel olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Neden sorusu ile başlayan ve çıkarların birbirini takip ettiği dış siyasetin gölgesinde Türkiye-İsrail ilişkileri irdelenmiştir. Bölgesel kaosun yanında Türkiye'nin var olma ve güvenlik kaygısı Türkiye'nin dış siyasetine yön verirken; İsrail'in de kendi uluslararası düzende kendini kabul ettirme ve bölgeye açılan bir kapı olarak Türkiye'yi görmesi üzerine, asılardır Türk devletleri ile Yahudiler arasında var olan ilişki eşitlikçi bir düzlemde Türkiye-İsrail olarak tesis edilmiştir. Artık iki eşit devlet çıkarları ve hedefleri doğrultusunda ilişki içerisinde olmuştur. SSCB'nin rejim ihracı tehdidi ile Türkiye üzerinde oluşan derin güvenlik kaygısı Türkiye'yi Batı Bloğu'nun yanında, SSCB'nin karşısına konumlandırmıştır. Netice itibariyle yaşanılan Soğuk Savaş, bu iki devletin köklü ilişkiler kurmasına vesile olurken; Soğuk Savaş Sonrası dönemin en önemli yaklaşımlarından olan Karşılıklı Bağımlılık kurumuna da zemin hazırlamıştır. Anahtar Kelimeler: Türkiye, İsrail, Siyonizm, de facto, tanıma. Turkey- Israel relations was discussed taking into account the historical depth abd perspective. Longing for the land promised in restoring the Jews and Israel's two thousand year focused on the effect of the establishment of the exile. In addition to the relationship of Jews with the Ottoman Empire also briefly.The birth of Zionist and Zionist Organization and the Jewish case effect were invastigated.Even the Zionist Organization attempts to establish Jewish nation state of focused. In the last years of Ottoman Empire, attempts to be the state of the Jews also were analyzed. The reaction of the Ottoman Empire as correspond the Jewish attempts. Focused on the attitude of the Ottoman's correspond to Jewish initiative –spread- in the Middle East, Arap- Jewish conflict and Israel's growing struggle with establishing were discussed. At the same time, follows the foreign policy of Turkey tried overridden clearer. Realist international theory strengthened by period, Turkey-Israel diplomatic relations between the establishment was investigated with scientificall perspective. Wıth question of why the research was started. Diplomatic approaches were established with interess and some reasons in this era. There was concern about security and territorial integrity in the Turkish Government. And these worries determined perspective of Turkish Foreign Policy. There was Soviet Union threat and this was serious. In addition, Communism was secondary threat. As a result of these two concerns, in particular, Turkey took part in the United States and the West. So Turkey was positioned in front of the USSR and Eastern bloc. So Turkish Foreing Policy was influenced by the Cold War. Thanks to the Cold War, Israel and Turkey established foreign relations. In addition, although the Arap States.But Turkey, the first, recognized as de facto Israel. Because Turkey was hesitated from Arap States reactions. End of this period; interdependence theory –institution- was established. Turkey and Israel expreienced the realist theory at era of Cold War. Key Words: Turkey, Israel, Zionist, de facto, Recognition. 62

Uluslararası hukuk kurallarına göre savaş suçu genelde Roma Statüsü'nü, özel olarak da uluslararası çatışmaları yöneten hukuku apaçık bir ihlal etmektir. Roma Staüsü'ne göre savaşan tarafların savaş sırasında belirli bir davranışa bağlı olmalıdır. Bu belirli davranışı ihlal edenler Uluslararası Ceza Mahkemesi tarafından savaş suçuyla cezalandırmalıdır. Bu çalışmada da İsrail'in 2008, 2012 ve 2014 yıllarında Gazze Şeridi'ne başlattığı savaşlarda işlediği savaş suçları incelenmektedir. İsrail'in Roma Statüsü'nün içerdiği savaş suçu, insanlığa karşı suç, soykırım ve saldırı olmak üzere her türlü fiili işlediği netice olarak kanıtlanmaktadır. Bu kapsamda İsrail'in Uluslararası Ceza Mahkemesi nezdinde yargılanmasına değişik seçenekler belirlemektedir. Aynı zamanda İsrail'in Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde cezalandırılmasına engel olan sebepleri de ele almaktadır. Çalışma sonucunda araştırmacı, İsrail'in Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde cezalandırılmasını sağlayabilmek için Filistin Meselesiyle ilgilenen sorumlu ve uzmanlara bu yönde önemli öneriler ve adaleti sağlamak için en uygun mekanizmaları sunmaktadır. Anahtar Kelimeler: Savaş Suçu, Uluslararası Hukuk, Gazze Şeridi, İsrail, Roma Statüsü. According to the rules of the international law in general and Rome statute in particular, the war crime is considered as obvious violation of the laws of war that governs international confrontations where Rome statute obligates warring parties to follow particular behavior during conflicts and any exceeding of this behavior is considered a war crime as a result the criminals must be punished by the international criminal court. In this study the war crimes that committed by Israel on Gaza strip in 2008, 2012 and 2014 have been analyzed, researcher proved that Israel committed all the forms of crimes which listed before in Rome statute including the crime of genocide, crimes against humanity, war crimes and the crime of aggression. Researcher focused in detail on the war crimes due to the fact that the war crimes are the study subject where this study determined available choices for Israel judgment by international criminal court as well as determined the reasons that prevent Israel judgment by the international criminal court. Finally, researcher displayed many of findings and recommendations of interest to specialists in the Palestinian issue which contribute to realize justice and submit Israel to the international criminal court.Keywords : War Crimes, International Law, Gaza Strip, Israel, The Rome Statute. 94

Text in English ; Abstract: English and Turkish Includes bibliographical references (leaves 72-87) ix, 89 leaves This thesis examines the deterioration of Turkish-Israeli relations after Israel’s Operation Cast Lead against Gaza in 2008. It explains the changing Turkish-Israeli relationship in light of Jakob Gustavsson’s model of foreign policy change, that is, by both considering the structural factors of the period and by analyzing the role of Recep Tayyip Erdoğan as the Prime Minister. This thesis argues that although a number of structural factors constituted a ground for the deterioration of TurkishIsraeli relations from the late 1990s and early 2000s onwards, relations were on a relatively positive track following the foundation of the Justice and Development Party (JDP), and there was no radical change in the relationship until 2008. However, Israel’s Gaza operation in 2008 received a very harsh response from the then Prime Minister Recep Tayyip Erdoğan and brought the Turkish-Israeli relationship to a critical level. In the aftermath of the Operation Cast Lead, Erdoğan's ideology, which has its roots in the National Outlook (Milli Görüş) tradition, as well as his personality traits played an important role in bringing the Turkish-Israeli relations to the point of rupture. Bu tez, 2008 yılında İsrail’in Gazze’ye karşı yaptığı Dökme Kurşun Operasyonu sonrasında bozulan Türkiye-İsrail ilişkilerini ele almaktadır. Tez, Jakob Gustavsson’un dış politika değişim modeli ışığında değişen Türkiye-İsrail ilişkilerini dönemin yapısal faktörlerini ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın rolünü analiz ederek açıklamaktadır. 1990’ların sonlarından 2000’lerin başlarına kadar çeşitli yapısal faktörler Türkiye-İsrail ilişkilerin bozulmasına bir zemin oluşturmuşsa da Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) kurulmasını izleyen dönemde ilişkiler nispeten olumlu rotada ilerlemiş ve 2008 yılına kadar herhangi bir radikal değişim göstermemiştir. Ancak, İsrail’in 2008 yılındaki Gazze operasyonu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından çok sert tepki almış ve bu durum Türk-İsrail ilişkilerini kritik bir seviyeye getirmiştir. Dökme Kurşun Operasyonu sonrasında Türkiye-İsrail ilişkilerinin kopma noktasına gelmesinde Erdoğan’ın kişisel özelliklerinin yanısıra Milli Görüş kökeninden gelen ideolojisi de önemli bir rol oynamıştır. Introduction and Research Design Research Question and Argument in Brief Literature Review Causal Mechanism Methodology Organization of the Chapters Historical Background Turkish-Israeli Relations between 1948-1990 The Honeymoon Years in Turkish-Israeli Relations (1990-2008) The Breakdown of Turkish-Israeli Relations and the Recent Normalization Process (2008 – present) The Impact of Structural Factors on the Deterioration of Turkish-Israeli Relations Regional Dynamics Changing Turkey-EU Relations The US Global War on Terror Domestic Structural Factors (Economics and Politics) Structural Factors which Provided a Context for the Deterioration of Turkish-Israeli Relations The Impact of Tayyip Erdoğan’s Role as an Individual Leader in the Deterioration of Relations between Turkey and Israel Tayyip Erdoğan’s Discourse about Israel before and after the 2008 Gaza War Erdoğan’s Ideology and Personality in the Decision Making Process Conclusion Summary and Discussion of the Findings Further Research

Filistin-İsrail çatışmasının doğru olarak anlaşılması, büyük ölçüde bu iki toplum arasındaki ilişkilerin tarihsel sürecinin doğru okunmasına bağlıdır. Müslümanların yeryüzündeki son hamisi olan Osmanlı Devleti'nin tarih sahnesinden çekilmesiyle Filistin'li Müslümanlar da sahipsiz kalmıştır. Halkı temsil edip etmediği hep tartışılan liderler tarafından yönetilen Arap ve Arap olmayan İslam ülkeleri, Müslüman bir halka yardım etmekten ve yaptırım gücü olan bir birlik oluşturmaktan oldukça uzak görünmektedir. Böyle olunca Filistin'e küçük küçük göçlerle başlayan Yahudi yerleşimleri, Batı'nın daha sonra Ortadoğu olarak adlandırılan bölgedeki çıkarlarına da uygun düşünce, hiç bir evrensel hukuk kuralını tanımayan ve sürekli katliam yapan bir devlet haline dönüştü.1948 yılında kurulan İsrail devleti, topraklarını sürekli genişletme temayülünde olmuş ve bu amaçla Filistin halkının yaşadığı toprakları işgal ederek, onları kalabalık bir nüfusla çok dar bir alanda ve tecrid edilmiş bir halde yaşamaya mahkum etmiştir.Filistinlilerin yaşadığı iki bölgeden biri olan ve bugüne kadar bir çok kez saldırıya uğramış olan Gazze, en son Temmuz 2014'de yine kanlı bir İsrail saldırısına sahne olmuştur. Bu saldırıya bütün dünyada olduğu gibi Türk medyasında da geniş yer verilmiştir.Filistin-İsrail çatışmasının tarihsel sürecini ve son Gazze saldırısın Türk yazılı basınına yansımasını konu alan bu çalışmada, iki toplum arasındaki (Bu ilişkiler çoğu zaman veya eş-zamanlı Arap-İsrail ilişkileri ve çatışmaları olarak da adlandırılmıştır.) olaylar, din ve siyaset eksenli olarak geniş bir şekilde ortaya koyulmuştur. Yahudilerin tarih sahnesine çıkışı, dini inançları, Filistin ve Kudüs'ün Yahudi ve İslam toplumu için ne ifade ettiği, Osmanlı-Yahudi ilişkileri, Batı-Yahudi ilişkileri, Siyonist Kongre ve İsrail devletinin kuruluşu ele alınan konular arasındadır. Çok sayıda Türkçe ve Arapça kaynaklardan literatür tarama yöntemiyle oluşturulan bu bölüm, son Gazze saldırısının daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacağı gibi, olayların Türkiye'deki gazetelere yansımasını çözümlemeye de katkı sağlayacaktır.Saldırının gazetelere yansımasının incelendiği son bölümde, Türkiye'deki yazılı basından örneklem olarak seçilen dört gazete (Zaman, Yeni Şafak, Hürriyet, Cumhuriyet), çeşitli tablolar oluşturularak içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir.Çalışmanın sonuç bölümünde, Tarihsel süreç ışığında bugünkü olaylar yorumlanmış ve Gazetelerin incelenmesi ile elde edilen sonuçlar ortaya koyulmuştur. To understand right Palestinian-Israeli conflict depends largely on reading the historical process of the relations between the two communities accurately. With the withdrawal of the last protector of Muslims, Ottoman Empire, from the stage of history, Muslims in Palestine have remained unattended. Arab and non-Arab Islamic countries, governed by leaders who represent the people, have always been discussed whether they represent them or not. They seem quite far from forming a union with the power and the sanctions to help the Muslims public. In that situaiton, with tiny little migration of Jewish settlements to Palestinia, and as they accorded with the benefits of West in the area, later called as Middle East, have became a state which continuous massacre and do not recognize any universial law.The State of Israel founded in 1948, has been in continuous expansion land trend. For this purpose, by occupying land where Palestinians live, a large population of them were condemned to live in a state that is in a very narrow space and insulated from.Gaza, which is one of the two regions where live Palestinians and which has been assaulted many times so far, was again on the scene of a bloody attack by Israel in last July 2014. This attack was given a wide coverage in the Turkish media as well as in the whole world.In this study, which is subjected on the historical context of the Palestinian-Israeli conflict and the recent Gaza attacks on the reflection of Turkish print media, events between the two communities have been set out in a broad way as the axis of religion and politics. (These relationships are often referred to as real-time or Arab-Israeli relations and conflicts.) The exit of Jews on the stage of history, their religious beliefs, what the meaning of Palestine and Jerusalem for Jewish and Islamic communities is, Ottoman-Jewish relations, Western-Jewish relations, the establishment of the Israeli state and the Zionist Congress are among subjets which are handed. This section, created by welding method from numerous Turkish and Arabic works, from one hand will help the recents Gaza atrack to undertood better and from other hand will also contribute to the resolution of events in the newspapers in Turkey.In the last part, where the reflections of the attack in the newspaper are investigated, the four newspapers selected as samples from the written press in Turkey (Zaman, Yeni Safak, Hurriyet, Cumhuriyet), were analyzed by content analysis method by creating a variety of tables.In the conclusion of the study, the events of today light of in the historical process were interpreted and the results obtained by examining the newspapers were revealed. 184

Özellikle 1948 yılından itibaren Ortadoğu coğrafyası denildiğinde akla ilk gelen konulardan biri İsrail-Filistin meselesidir. Bu meselenin bir tarafını M.S. 70 yılında, Tevrat'ta kendilerine vaat edildiğini savundukları Filistin diyarından göçmek zorunda kalan ve o zamandan beri sürgün hayatı yaşayarak Siyon'a bir diğer deyişle yurtlarına dönme umudu taşıyan ve tarihsel hak iddialarıyla bu durumu pekiştirmeye çalışan İsrail oluşturmaktadır. Diğer tarafta ise o bölgede uzun yıllar boyunca yaşamış ve İsrail'in 1948'de devletini ilan etmesi ve gerçekleşen dört büyük Arap-İsrail Savaşı ile yerlerinden edilen Filistinliler bulunmaktadır. Bugün Ortadoğu coğrafyasında ulusal, dinsel, tarihsel ve ırksal birçok sorun olduğu aşikardır. İsrail-Filistin sorunu da bu sorunlar içinde en girift nitelikteki sorun olarak görülmektedir. İki taraf arasında var olan düşmanlık zamanla inşa edilmiş, antisemitizm, Holocaust, diaspora, kurban kavramlarıyla beslenen İsrail, kimliğini bu kavramlar üzerine oturturken, 1948 yılında İsrail devletinin kuruluşuyla Filistin ülkesinde yaşayan insanlar tanımının dışında bir Filistinli kimliği oluşturmaya çabalayan Filistinliler, mülteciler, sürgün, mazlum kavramlarıyla kendilerini tanımlamaya başlamışlardır. Özellikle söylemlerle gerçekleştirilen ve öteki üzerinden yapılan bu kimlik inşası süreci, sorunun çözümünü oldukça zor bir hale getirmiştir.Anahtar Sözcükler: İsrail, Filistin, İnşacılık, Söylem, Kimlik Particularly since 1948, when the Middle East region is considered, Israeli-Palestinian Conflict is the one of the first issue that comes to mind. One side of this conflict is the Jews, who deported from the Palestinian lands in 70 A.C. and have had hopes to return to Sion, in other words their homeland, and have been trying to support their status with historical demands, who claim that the lands were promised to them in Torah. On the other side, there are Palestinians who have been living on the region for many years and were deported from those lands by the declaration of State of Israel in 1948 and the following four Israel-Arab Wars. Today it is obvious that there are plenty of problems such as national, regional, historical, and ethnic in Middle East. Israeli-Palestinian Conflict is considered as one of the most intricate problems. Hostility between two sides has been constructed in time. While the Jews, who fuel themselves by the concepts of antisemitism, Holocaust, diaspora, and victim, have constructed their identity apart from those living on the Palestinian lands by the foundation of Israeli State in 1948, have started to define themselves by the concepts of refugees, exile, and oppressed. Particularly this identity construction process which is fulfilled by discourses and by creating ''other'', causes resolution of the conflict to be more complicated.Keywords: Israel, Palestine, Constructivism, Discourse, Identity 157

Bu çalışmada izlenilen yöntemler tarihsel olaylara dayanan tarihsel yaklaşım ile birlikte tanımlayıcı yaklaşımdır. Tarihsel yaklaşım, herhangi bir siyasi olayı anlamak ve kavramak için olayın tarihsel kökenleri ve evrimleri araştırılmıştır. Tanımlayıcı yaklaşımı ise belirli bir olay veya olayın özelliklerini tanımlamak amacıyla takip edilmiştir. Bu yaklaşımda sonuçlara ulaşmak için verilerin toplanması, yorumlanması ve olayların açıklanması gerekir. Ayrıca devlet faaliyetlerinin odak noktasını kapsamak için hukuki yaklaşım takip edilmiştir. 48 Filistinlileri'nin siyasi durumunu ve onların İsrail'de gerçek siyasi mücadelesinin şeklini açıklamayı amaçlayan bu çalışma aynı zamanda Filistin halkının mücadelesi sırasında temel kurallarını açıklığa kavuşturmayı ve Filistinli azınlığın self- determinasyon hakkını hukuki kapsamında incelemeyi da amaçlamaktadır. Ayrıca bu çalışma İsrail'in 48 Filistinlilerine karşı aşırı bildirileri konusunda, Uluslararası hukuk ihlallerini Uluslararası hukuka ve insan haklarına göre kutsal, bitmez ve vazgeçilmez 48 Filistinlilerinin kendi Self- Determinasyon hakkını nasıl savunduklarını ve Filistin - İsrail ikili görüşmelerin sırasında Filistinli azınlığın yerini belirtmeyi amaçlamaktadır. Bu çalışma dört kısımdan oluşmaktadır. İsrail, Filistinli Azınlık, Siyasi kelimesi ve Self- Determinasyon hakkı tek tek açıklanmıştır. İsrail'deki Filistinli azınlığın mücadelesinin evrimi ayrıntılı bir şekilde tartışılmıştır. Filistinli azınlığa karşı İsrail hükümetinin katı müeyyideleri ve haksız kanunları eleştirilerek Filistinli azınlığın mücadelesindeki yeni aşamadan bahsedilmiştir. Son olarak, Filistinli azınlığın hakları özellikle Self Determinasyon hakkında ayrıntılı bir şekilde bahsedilmiştir. Bu çalışma, İsrail'deki Filistinlilerin kendi ulusal kimliğini korumak ve haklarını almak için düzenli direnişini incelemektedir. This thesis has depended on three scientific research approaches; the descriptive analytical approach, which has been used to describe, identify, and analyze any political phenomenon, its historical roots, characteristics, and how its progress should be investigated based on historical events in parallel with historical and legal approach. Also, since there are several numbers of legal phenomena, the legal approach has been followed based on the legislations and institutional regulations to cover a focus view on the Israel governments measures. During this thesis the political situation of the 1948 Palestinians explained, the essence of their political struggle, and the basic principles of their self-determination right within the scope of the legal defense has been clarified. Moreover, this study shows the violations of the international law committed by Israel against the Palestinians in the occupation state, as the international law and human rights guarantee the self-determination right of the Palestinians. Furthermore, this study explains how Palestinians defend their rights to self-determination and shows the bilateral conversations between Palestinians and Israelis. The basic outline of the thesis is as follows: The first section describes in details the struggle of the Palestinian minority in 1948 lands. The second section describes the strict sanction and cruel rules of Israel against the Palestinian minority in Israel, The third section discusses in details the rights of the Palestinian minority and the self-determination right. Finally in this study, the Palestinian minority in 1948 lands is in struggle against Israel to safe their own identity and gets their rights. However it is emphasized that their situation is still under pressure and violation. 167

Bu çalışma, 1882 ve 1920 yılları arası Osmanlı Devleti'nin Filistin'deki Yahudi göçve iskanına olan politikasını incelemektedir. 1882'de Osmanlı Filistin'ine Yahudigöçü dalgası başlayınca, bazı Yahudi göçmenler Siyonist düşünce ile Filistin'desiyasi amaçlar güttüklerinden, Osmanlı Hükümeti Filistin'e göçü yasakladı. Fakat,Osmanlı yasaklarına rağmen, Filistin'de Siyonist bir varlık oluştu. Bu bağlamda, buçalışma Osmanlıların Siyonist harekete karşı kısıtlayıcı bir politika izlemesiniengelleyen faktörleri incelemeyi taahhüt etmektedir. Bu araştırmanın amacıgünümüzde Siyonizm'e yönelik Osmanlı politikasıyla ilgili popüler düşüncelerinyanlış olduğunu ve bu konunun çok daha kompleks olduğunu göstermektir. Bu tezOsmanlı Hükümetinin ne ölçüde Filistin'deki Yahudi hareketini kısıtlamak istediğinisorgularken, aynı zamanda yabancı Yahudiler'in Osmanlı Hükümeti tarafındanuygulanan birçok yasağa rağmen nasıl Osmanlı Filistin'ine gidip yerleşebildiği gibisorulara da yanıt aramaktadır. Bu çerçevede, Osmanlı liderlerinin Filistin'dekiSiyonist Hareket'e olan ilgileri de sorgulanacaktır. This thesis analyzes the characteristics of the Ottoman policy towards Jewishimmigration and settlement in Palestine during the period between 1882 and 1920.When the waves of the Jewish immigration to the Ottoman Palestine started in 1882,the Ottoman government put restrictions on it as some of the Jewish immigrants weremotivated by Zionist idea and had political aims in Palestine. However, despite theOttoman restrictions, a Zionist presence emerged in Palestine. In this respect, thisresearch undertakes to examine the factors that prevented the Ottomans frompursuing a restrictive policy towards Zionist movement. The aim of this research isto indicate that the popular beliefs concerning the Ottoman policy towards Zionismat present are mistaken and the issue is more complex. This thesis will also seek toanswer the questions such as how the foreign Jews were able to go and settle in theOttoman Palestine while questioning the capability of the Ottoman system to managethe control of its regulations. In this framework, the interest of the Ottoman leadersin the Zionist movement in Palestine will also be questioned. 250

İsrail- Filistin Çatışması, 1948 yılında İsrail Devletinin kurulmasından bu yana Orta Doğu politikasının en önemli ve karmaşık konularından biri olarak süregelmiştir. İsrail- Filistin Çatışması, politik, sosyal, kültürel, dini ve insancıl boyutlara sahip olmakla birlikte her iki toplumun, Yahudi ve Filistinli, üzerinde derin sosyal etkilerin oluşmasıyla sonuçlanmıştır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi ve Birleşmiş Milletler Genel Kurulu gibi uluslararası kuruluşların çok sayıda başarısız çözüm yolları üretmesi, her iki toplumun da sağlıklı temelleri olan bir barış üretmesini engellemiş ve çatışmanın boyutunu siyasi boyuttan inanç boyutuna çevirmiştir. İsrail Hükümeti ve onun İşgal Altındaki Filistin Bölgesindeki ayrımcı rejimi, 1948 yılından beri uygulamış olduğu politik uygulamaları ile uluslararası insancıl teamül hukuku ve uluslararası insan hakları hukukunun birçok yükümlülüğünü yerine getirmekte başarısız kalmıştır. Bu çalışmada İsrail ayrıkçı rejimin iki önemli bölümü, yerleşimciler ve ayrılık duvarı, uluslararası hukukun iki önemli branşı olan uluslararası insancıl teamül hukuku ve uluslararası insan hakları hukukunun ilke ve prensipleri doğrultusunda incelenecektir.Anahtar Kelimeler: İsrail – Filistin Çatışması, Yerleşimciler, Ayrılık Duvarı, Uluslararası İnsancıl Teamül Hukuku, Uluslararası İnsan Hakları Hukuku. Israel – Palestine Conflict has been one of the most important and complex issue of the politics of the Middle East since the establishment of the State of Israel in 1948. The Israel – Palestine conflict includes political, social, religious and humanitarian dimensions which culminated in profound social impacts on the both Jewish and Palestinian societies. The failure of the many resolutions in terms of the ending the conflict which were initiated by many international institutions such as United Nation Security Council and United Nation General Assenbly, politicized and radicalized the the conflict and transformed the nature of the conflict from a political argument to faith argument for the both nations. The Israel Government, in line with the its apartheid regime in Occupied Palestine Territory, has failed to perform the obligations of the international humanitarian law and international human rights law by means of its many political enforcements since the 1948. In this thesis, two of the these apartheid regime's implementations, namely settlement poicy and construction of the separation barrier, will be inquired in line with the obligations and rules of the two important branches of the international law which are international humanitarian law and international human rights law. Keywords: Israel –Palestine Conflict, Settlements, Separation Barrier, International Humanitarian Law, International Human Right Law. 150

Çalışmanın ilk bölümünde uluslararası hukuk disiplininde meşru müdafaa hakkının tanımı, doğuşu, tarihsel gelişimi akdedilen sözleşmeler kapsamında açıklanmıştır. İkinci bölümde Birleşmiş Milletler (BM) sisteminde kuvvet kullanma yasağı ve meşru müdafaa hakkı örnekler ile incelenmiştir. BM Antlaşması'nın yürürlük kazanmasına kadar devletlerin sulh yoluyla çözemedikleri sorunları aşmak için silahlı kuvvet kullandıkları görülebilmekteydi. BM Antlaşması ile birlikte kuvvet kullanma ve tehdidi kural olarak yasaklanmış ve bu yasağın istisnası olarak da Antlaşmanın 51. maddesinde düzenlenen meşru müdafaa hakkı öngörülmüştür. Bu maddeye göre devletler ancak kendilerine yönelik silahlı bir saldırının varlığı halinde kuvvet kullanabileceklerdir. Bu durumda dahi savunma amacıyla kullanılan kuvvetin gerekli ve orantılı olma zorunluluğu bulunmaktadır. Meşru müdafaada gereklilik, saldırının durdurulması için kuvvet kullanmadan başka herhangi bir yolun kalmaması anlamına gelmektedir. Orantılılık ise, kullanılacak kuvvetin meşru müdafaayı gerekli kılan ihlali bertaraf edecek kadar olmasıdır. Henüz mevcut olmayan veya sona ermiş bir saldırıya mukabil kuvvet kullanımı meşru müdafaa kapsamı içerisinde değerlendirilemez. Çalışmanın son bölümünde ise İsrail Filistin çatışmasının meşru müdafaa hakkı kapsamında değerlendirmesi yapılmıştır. Bu bağlamda İsrail'in Filistin'e yönelik eylemlerinin uluslararası hukukta kuvvet kullanma yasağının istisnası olan meşru müdafaa olarak değil yine uluslararası hukukta yasaklanmış olan `zararla karşılık` olarak nitelemenin doğru olacağı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: İsrail, Filistin, Meşru Müdafaa, Uluslararası Hukuk, Birleşmiş Milletler. In the first part of the study, the definition of the right to self-defense in international law discipline, the genesis and the historical development is described.In the second part, the UN system and the ban on the use of force in self defense are examined with examples. Before the UN Charter, it could be observed that the states used armed forces for problems they could not solve by peaceful means.With the UN Charter, the use of force and threat of force is prohibited by the rules. The exception to this prohibition in Article 51 of the UN Charter is the right to self-defense. According to this article, states will be able to use force only in the event of armed attack against them. Even under such conditions, the force used for defense must be necessary and proportionate. In self-defense, necessity means using force to prevent the attack when there is no other course of action to take. Proportionality is using the amount of force that is necessary in order to eliminate the violation that requires self-defense. The use of force against an attack that does not exist yet or has expired cannot be accepted as self-defense.In the final part of the study, the assessment of Israeli-Palestinian conflict is made in terms of the right to self-defense. All in all, it has been concluded that Israel's actions against Palestinians can be described as `loss provision`, which is prohibited by the international law rather than as a legitimate act of self-defense, which is the exception to the prohibition of the use of force in international law.Key Words: Israel, Palestine, Self-Defence, International Law, United Nations. 137

Filistin olarak tanımlanan coğrafi bölge insanlık tarihi boyunca dünyanın en stratejik noktalarından biri olmuştur. Ayrıca üç büyük din için kutsal kabul edilen Kudüs şehrini barındırmasından dolayı milletler tarafından paylaşılamayan bir özelliğe sahiptir. 19. Yüzyılın başlarında şekillenmeye başlayan Musevilerin tekrar Filistin'e dönerek kendi ulus devletlerini kurma fikri 1880 yılından sonra fiili bir projeye dönüştü. Başta Rusya olmak üzere Doğu Avrupa ülkelerinden Museviler Filistin'in özellikle verimli arazilerinin bulunduğu kısımlarında temin edilen arazilere koloniler kurularak planlı bir şekilde iskân edilmeye başlandı. Bu faaliyetler başlangıçta Moses Montefiore, Baron Murcie de Hirch ve Baron de Edmond Rothschild gibi zengin Musevilerin ferdi gayretleri ile yürütülürken, 1897 yılında toplanan Birinci Siyonist Kongresi'nden sonra planlı ve örgütlü bir hüviyet kazandı ve açıkça Filistin torakları üzerinde bir Musevi devletinin kurulmasının hedeflendiği deklare edildi. Bu süreçte değişik Musevi gruplar tarafından arazi alımı ve göçü organize etmek için çok sayıda iktisadi ve siyasi örgüt kuruldu. Buna karşılık Osmanlı Devleti göçün yasaklanması, arazi satışlarının engellenmesi gibi tedbirler alma yoluna gitti. Ancak bütün tedbirlere rağmen hile, rüşvet ve baskı yoluyla Musevilere arazi intikallerinin önüne geçilemedi ve 1914 yılına kadar bütün engelleme gayretlerine rağmen kurulan kolonilere binlerce Musevi göçmen iskân edildi. Bu şekilde 1948 yılında ilan edilecek olan İsrail Devleti'nin kuruluşunun altyapısı oluşturulmuş oldu. Bu göçe ve arazi intikallerine karşı Filistin kamuoyunun tepkisi sonucu araştırmamıza konu olan dönemde yaygın ihtilaf ve çatışmalara şahit olundu. Arazileri ve köyleri ellerinden alınan çiftçiler ve Siyonistlerin faaliyetlerinin bölgeye yönelik tehlikelerinin farkında olan şehirli elit kesim, başlangıcından itibaren hükümet nezdinde haklarını korumak için teşebbüslerde bulundu. Ayrıca konu, Osmanlı Devleti'nin sadece bir iç meselesi olarak kalmayıp başlangıcından itibaren başta büyük Avrupa devletleri olmak üzere Rusya ve Amerika'nın da dâhil olduğu iktisadi ve siyasi boyutları olan uluslararası diplomatik bir çatışma alanına dönüştü.Anahtar Kelimeler: Filistin, Siyonizm, KolonileĢme, Yahudi Göçü, Arazi SatıĢı. The geographical area called as Palestine has been one of the most strategic locations of the world throughout history. Hosting the city of Jerusalem, considered sacred by three major religions, this region has further become indispensable for nations. The idea of Jews returning back to Palestine and founding their own nation state, which dates back to early 19th century, was transformed into an actual project after 1880. Jews from Eastern Europe, particularly Russia, started a planned colonization of, and eventually settled in, the fertile areas of Palestine. Starting with personal efforts of such wealthy Jews as Moses Montefiore, Baron Maurice de Hirsch and Baron Edmond de Rothschild, the colonization assumed a planned and organized character following the First Zionist Congress in 1897, openly declaring the intent that a Jewish State was going to be set up in Palestinian territory. In this process, several economic and political organizations were established by various Jewish groups to organize purchase of lands and migration. Faced with the challenge, the Ottoman Empire attempted to stop migration and prevent sale of lands. All those measures, however, failed to stop the transfer of lands to Jews by fraud, bribery, and pressure; and thousands of Jews had settled in these colonies by 1914. Thus was laid the basis for setting up the State of Israel, to be officially declared in 1948. In the period which this study addresses, Palestinian reaction to the migration and land transfer led to widespread disputes and concomitant conflicts. Right from the beginning, Palestinian farmers who lost their lands and villages as well as urban elites who were aware of danger Zionist activities posed for the region attempted to officially protect their rights by law and with the government. Further, the issue ceased to be a problem internal to the Ottoman government and turned into an international diplomatic conflict area with economic and political extensions involving Russia, the USA, and above all the great European powers.Keywords: Palestine, Zionism, Colonization, Jewish Migration, Land Purchase 292

Anti-Amerikanizm konusu, üzücü 9 Eylül 2001 olaylarından beri çok sayıda akademisyenin ilgisini çekti. Özellikle, Amerikan dış politikalarının kişiler üzerindeki etkisi hakkında kayda değer sayıda araştrımayla karşılaşıyoruz. Fakat, bu süreçte, akademide ekonomik ve yapısal nedenlerin anti-Amerikanizm'e olan etkilerine ilişkin yeterli çalışma bulamıyoruz. Bu çalışma Amerikan dış politikaları ve toplumlardaki ekonomik koşulların anti-Amerikanizm'e olan etkisini araştırıyor. 42 ülkeyi kapsayan PEW 2002 anket sonuçlarını kullanarak yaptığım Multilevel Fixed Effects analizi, ulusal düzeyde gösteriyor ki (i) İsrail-Filistin çatışmasının yakın çevresinde yaşan kişiler daha anti-Amerikan gözüküyor. (ii) Amerika'nın otokratik rejimlere yaptığı ekonomik ve askeri yardımlar da yüksek düzeyde anti-Amerikanizm'le ilişkili gözüküyor. (iii) Amerika Birleşik Devletleri'yle daha yoğun ticarî ilişkiler, daha az anti-Amerikanizm gözlemlenmesine yol açıyor. (iv) Ekonomik modernleşmenin yol açtığı kriz daha anti-Amerikan bir kitle gözlemlememize yol açıyor. Bireysel düzeydeki bulgularım ise: (a) Eğitim düzeyi yükseldikçe daha az anti-Amerikanizm gözlemleniyor. (b) Kişisel/hanehalkı gelir tatmini ve gelir düzeyi arttıkça, yine anti-Amerikanizm'in azaldığını görüyoruz. Bu çalışmayla, Mousseau (2002/03, 2003, 2009, 2011, 2012 basımda) tarafından geliştirilen Ekonomik Normlar Teorisi'nin açıklayıcı kapasitesinin anti-Amerikanizm konusunu da kapsadığını görüyoruz The topic of Anti-Americanism attracted an overwhelming scholar attention since the unfortunate 9/11 events, especially with regards to the impact of US foreign policy on the attitudes toward the US. However, we can realize a general lack of interest in the impact of structural and economic reasons of the recent trends of anti-Americanism. The present study explores the impacts of US foreign policy and the economics on anti-Americanism. Using with PEW 2002 GAP dataset that covers 42 countries, a multi-level fixed effects analysis show that at the national level: (i) People living in the perimeters of Israeli-Palestinian conflict appear to be more anti-American (ii) the American bilateral economic and military aid to authoritarian regimes is associated with greater anti-Americanism, (iii) greater trade volume with the United States appears to reduce anti-Americanism, and (iv) economic modernization crisis is linked to higher levels of anti-Americanism. At the individual level, I find that (a) Greater educational level reduces anti-Americanism (b) Income satisfaction and greater levels of personal income also are associated with lower levels of anti-Americanism. The particularity of this work is that it extends the explanatory scope of the Economic Norms Theory introduced by Mousseau (2002/03, 2003, 2009, 2011, 2012 forthcoming) to the variances in anti-Americanism. 182

ÖZETBayraktar, Bora, Bir Barış Süreci Örneği Olarak Oslo, Doktora Tezi, Danışman: Doç. Dr. Gülden Ayman, 332 s.Bu çalışmada 1991-2000 yılları arasında İsrail’in Filistin Kurtuluş Örgütü ile birlikte yürüttüğü barış görüşmelerini kapsayan ve Oslo Barış Süreci olarak adlandırılan müzakereler, çatışma çözümleri ya da barış çalışmaları olarak adlandırılan alanın sunduğu teorik çerçeve kapsamında, tüm yönleriyle değerlendirilmektedir. Çalışmada henüz yeni gelişmekte olan barış süreci kavramının ne olduğu, hangi unsurları içerdiği, bu köklü ve büyük siyasi projenin başarıya ulaşması için ne gibi koşulların yerine getirilmesi gerektiği gibi konular tartışılmaktadır. Bu teorik altyapı ele alınarak İsrail ile Filistinliler arasında yaklaşık 10 yıl yürütülen müzakere sürecinin neden kalıcı barış sağlayamadığı, tarafların hangi nedenlerle anlaşmaya varamadığı ve hepsinden önemlisi, bu kadar çaba harcanan bir süreç sonunda tarafların neden müzakereden vazgeçerek şiddet eylemlerine geri döndüğü sorularına yanıt aranmaktadır.Çalışma sonucunda çatışma çözümü alanının getirdiği yeni yaklaşım ve yöntemlerin barış adına önemli adımlar atılmasını sağlamakla birlikte güç dengelerini hesaba katmadan yapılan düzenlemelerin başarıya ulaşamayacağı, asimetrik çatışmalarda arabulucu rolü oynayan tarafın kalıcı barış yerine kendi çıkarlarını koruyacak çözümlere yönelmesinin sürece yardımcı olmayacağı ve İsrail-Filistin sorunu gibi tarafların birbirlerinin varlığı inkar ettiği çözümü zor çatışmalarda kimlik dönüşümü gerçekleşmeden anlaşmazlığın çözülemeyeceği sonucuna varılmıştır. Çalışmadaki diğer bulgular şöyle özetlenebilir: İsrail’deki Şimdi Barış Örgütü’nün ifadesiyle “barış ülkesi için bir parça toprak” ya da “barış için toprak” ilkesinin İsrail-Filistin sorununu çözmeye yetmediği görülmüştür. ABD arabuluculukta tarafsızlığını koruyamayarak “adil arabulucu” olamamış ve pek çok durumda ağırlığını İsrail’den yana koymuştur. İki taraf İslam, Hıristiyanlık ve Yahudilik açısından dinsel ve hassas bir değer olan Kudüs konusunda taviz verememiştir, imzalanan anlaşmaların koşullarını yerine getirmemiştir. Son olarak Camp David Zirvesi’nin sonunda tarafların birbirlerinin barış ortağı olarak meşruiyetini tartışmaya açması, Oslo Barış Süreci’nin sonunu getirmiş ve bu bölgeyi yeniden şiddete sürüklenmiştir. Anahtar kelimeler: Ortadoğu Barış Süreci, İsrail Filistin Sorunu, çatışma çözümleri, barış çalışmaları, barış süreçleri, Oslo Barış Süreci, müzakere, uluslararası ilişkiler.ABSTRACTBayraktar, Bora, Oslo as an Example of a Peace Process, PhD Thesis, Supervisor: Associate Professor Gülden Ayman, 332 p.This thesis analyses the Oslo Peace Process between Israelis and Palestinians which lasted nearly a decade from 1991 to year 2000 from the perspective of conflict resolution or peace studies’ theoretical framework. In this study the concept of peace process, its content, the factors which make such big political projects success are being discussed.Within this theoretical framework, questions of why this 10 years of maraton talks did not lead a permanent peace, for what reasons the parties could not reach an agreement and most importantly, after all these efforts, why the two sides stopped negotiations and turned to violence again have been tried to be answered. The study concludes that despite the fact that the comparingly new field of conflict resolution and peace studies provide very useful tools for peace building and help conflicting sides to sit together and negotiate, without taking classical considerations like power balances into account it is hard to expect a permanent settlement. In assymetrical conflicts like this, mediators must put their weight to counter balance of the powerful sides. Otherwise, when a strong mediator seeks her own interests rather than finding a fair solution the chances of success is very low. The study also shows us that in protracted conflicts in which both sides deny the existence of the other, without transformation of national identities in more receptive direction the dispute cannot be resolved. Other findings can be summarized as follows: “Piece of land for a land of peace” as Peace Now Organization put it, or principle of land for peace proved not enough to find a solution to the Israeli Palestinian question. The US as the main sponsor of the process did not act as a fair-broker and supported Israel’s position in most cases. The two sides could not concede on the religiously sensitive issue of Jerusalem and they did not honor the agreements. Finally at the end of the Camp David Summit, the parties’ opening the legitemacy of the other as peace partners into question brought Oslo Peace Process to its end and led violence.Keywords: Middle East Peace Process, Israeli Palestinian Conflict, conflict resolution, peace studies, peace processes, Oslo Peace Process, negotiation, international relations.

Ortadoğu her açıdan çok önemli olduğundan dolayı dünyadaki tüm devletler tarafından istenilen bir alandır. Bu alanda tarihi olarak ortaya çıkan çatışmalar, özellikle yeri işgal etmek ve topraklarını ele geçirmek amacıyla yapılan müdahaleler hala devam etmektedir. Bu anlamda devletler tarafından ister hukuksal, ister askeri güçlerini kullanarak bu bölgeye sahip çıkmak için sabırsızlanırken bu topraklarda yaşayan yerlilerin zor durumda kalması ihmal edilmektedir. Bu olayı daha da net açıklayabilen Filistin Kurtuluş Örgütü'n tarihi ve onun meşruiyet kazanma çabaları bu anlamda dikkatimizi çekmektedir.Bu çalışmada ele alacağımız konu, FKÖ'nün kuruluşundan bugüne kadar geçen süre içerisinde onun nasıl bir şekilde hareket ettiği ve bu hareketlerin diğer ülkelere nasıl yansıdığıdır.Çalışmamız giriş, dört bölüm ve sonuç kısımlardan ibarettir. Böylece çalışmamızda FKÖ'nün tarihsel perspektifine referans ederek meşruiyet kazanma süreci tablosunu çizmeye çalışacağız. Ayrıca Filistin tarihini de inceleyeceğiz. Middle East is an area wanted by all the countries around the world because of its importance in every aspect. All the conflicts and battles in the history, especially the ones with the purpose of conquering and occupying the land are still continuing. In this sense, people living there are being neglected because of the lose patience of these countries to became owners of this land whether in a legal way or by using military forces. Palestine Liberation Organization, the one that can explain this issue more clearly, and its effort to gain legitimacy draws our attention.The subject we will deal with in this study - PLO?s moves since its establishment until today and the way its acts are reflected on other countries.Our study consists of an introduction, four parts and a conclusion. In this way, we will try to draw a table of the process of PLO?s independency gaining, by referencing the historical perspective. We will research the history of Palestine as well. 103

ÖZETBu çalışma İsrail’in Filistinlilere yönelik güvenlik politikasını, Arap devletleriyle mücadele ve genel güvenlik politikasından ayrıştırarak ele almayı amaçlamıştır. Bunu yaparken İsrail ile Filistin tarafları arasındaki çatışmanın temel sorunsalını oluşturan silahlı mücadele, sınırlar, toprak, yerleşim yerleri, mülteciler ve Kudüs temaları kullanılmıştır. Çatışmanın temel nedeninin Filistin toprağında varolma ve varlığını sürdürme çabası ile bu çaba doğrultusunda izlenen politikalar olduğu esas alınmıştır. Süreç incelenirken, İsrail’in politik duruşu, güvenlik uygulamaları, uygulama-tema/tema-güvenlik politikası ilişkisi irdelenmiştir. Süreç incelemesinden elde edilen bulgular İsrail’in Filistinlilere yönelik güvenlik politikasının tanımlanmasında kullanılmıştır. Bu çerçeve dahilinde uygulanan politikanın İsrail-Filistin çatışması bağlamında İsrail’in güvenlik taleplerine cevap verip vermediği belirlenmeye çalışılmıştır.Dizin Terimleri: İsrail, Filistin, İsrail-Filistin Çatışması, İsrail’in Güvenlik Politikası.ABSTRACTThis study aimed at dealing with Israel’s security policy by decomposing the policy regarding Palestines from the fight against Arab states and general security policy. While executing this study, the themes of armed conflict, boundaries and territory, Jewish settlements, Palestinian refugees and Jerusalem were examined as basic issues of the conflict between parties. The basic reason of the conflict were predicated on Jewish existance and survivability in Palestine territory. When analyzing the policy process; Israel’s political stance, security practices, practice-theme/theme-security policy correlations were considered at length. The findings provided from the process examination were used to describe Israel’s security policy towards Palestinians. Within this framework, It was tried to ascertain whether the applied-policy is productive for Israel’s security demands in context of Israel-Palestine conflict.Key Words: Israel, Palestine, Israel-Palestine Conflict, Israel’s Security Policy.

İsrail-Filistin anlaşmazlığı, 20. yüzyıldan bugünlere miras kalan en önemli bölgesel ihtilaflar arasında yer almaktadır. Bu anlaşmazlığın temelinde, İsrail ve Filistin halklarının aynı toprak parçası ile tarihsel, kültürel ve dinsel bağlar taşımaları yatmaktadır. Kudüs'ün statüsü, Filistinli mülteciler, Yahudi yerleşimciler, sınırlar, güvenlik düzenlemeleri ve ekonomik kaynakların kullanım esasları, anlaşmazlığın başlıca unsurlarını oluşturmaktadır.1991 yılında Madrid Barış Konferansı ile başlayan ve Oslo Anlaşmaları ile ivme kazanan Orta Doğu Barış Süreci, İsrail-Filistin anlaşmazlığının çözülmesi yönündeki umutları artırmış olsa da, 2000 yılında gerçekleştirilen Camp David Zirvesi'nin başarısızlıkla sonuçlanması, barış çabalarını sekteye uğratmıştır. 2007 yılı sonunda başlatılan Annapolis süreci de, sözkonusu ihtilafın çözüme kavuşturulmasında somut bir ilerleme sağlayamamıştır.2010 Mayıs ayından itibaren, İsrail ve Filistin arasında, ABD'nin Orta Doğu Özel Temsilcisi George Mitchell'in aracılığında dolaylı görüşmeler gerçekleştirilmektedir. Ancak, bu görüşmelerde henüz kaydadeğer bir mesafe kat edilebilmiş değildir. Filistin'de Hamas ile Fetih grupları arasında yaşanan bölünmüşlük ve İsrail'in Gazze'ye yönelik ablukası da, görüşmelerin seyrini olumsuz etkilemektedir. Dolayısıyla, görüşmelerden olumlu bir netice alınabilmesi için öncelikle Filistin'deki iç bölünmenin giderilmesi, İsrail'in Gazze ablukasına son vermesi, yerleşim faaliyetlerini durdurması ve Hamas'ın barış sürecine dahil edilmesi önem taşımaktadır. Zira İsrail ile Filistin arasındaki mevcut durum sürdürülebilir değildir. Bu anlaşmazlığın devamının bölgedeki istikrarsızlığı artıracağı muhakkaktır. Bu nedenle,tarafların sorumluluk duygusuyla hareket ederek, karşılıklı güven tesis edici adımlara ağırlık vermeleri, kapsamlı bir çözüm zemininin oluşturulmasında kilit rol oynayacaktır.Türkiye, İsrail-Filistin anlaşmazlığının, güvenli ve tanınmış sınırlar içinde yan yana yaşayan iki devlet vizyonu temelinde, karşılıklı müzakereler yoluyla barışçı, adil ve kalıcı bir çözüme kavuşturulmasını arzu etmektedir. Türkiye, Orta Doğu'ya yönelik etkin dış politika anlayışı doğrultusunda, sözkonusu anlaşmazlığın nihai bir barış anlaşmasıyla sonlandırılması yönündeki çabalara katkı sağlamayı sürdürmelidir.Anahtar Sözcükler1. İsrail-Filistin Anlaşmazlığı2. Madrid Barış Konferansı3. Oslo Anlaşmaları4. Camp David Zirvesi5. Yol Haritası Israeli-Palestinian conflict is one of the regional controversies of utmost importance inherited from the 20th century. The historical, cultural as well as regional ties that the Israeli and Palestinian peoples have with the same lands lie at the core of the conflict. The status of Jerusalem, Palestinian refugees, Jewish settlers, borders, security arrangements and the utilization of economic resources are the main components of the conflict.Although the Middle East Peace Process, which started with the Madrid Peace Conference of 1991 and gained impetus by the Oslo Accords, raised hopes towards the settlement of this conflict, the failure of the Camp David Summit of 2000 brought the peace efforts to a standstill. The Annapolis process, which was initiated at the end of November 2007, did also fall short of providing any concrete progress in terms of the resolution of the conflict.Since May of 2010, indirect negotiations are being carried out by Israel and Palestine under the mediation of George Mitchell, Special Envoy of the US President for the Middle East. However, these proximity talks have yet to yield promising outcomes. The disunity between Hamas and Fatah on the Palestinian side as well as the blockade implemented by Israel against Gaza pose a negative impact on the proximity talks. Therefore, in order to obtain favorable results out of the negotiations, it is of primary significance to end the duality on the Palestinian front, cease the Israeli blockade of Gaza, stop the Israeli settlement activities and engage Hamas in the peace process. Because, the existing situation between Israel and Palestine is far from being sustainable. Thecontinuation of this conflict will no doubt increase the level of instability throughout the region. Hence, the parties should act responsibly and step up efforts on taking mutually confidence-building measures which will play a key role in creating the foundation for a comprehensive settlement.Turkey desires a peaceful, just and lasting settlement to the Israel-Palestine conflict, through mutual negotiations on the basis of a vision of two states living side by side within secure and recognized borders. Turkey, in line with its pro-active foreign policy understanding vis-a-vis the Middle East, should carry on providing its contributions to the efforts geared towards ending this conflict within the framework of a final peace agreement.Key Words1. Israeli-Palestinian Conflict2. Madrid Peace Conference3. Oslo Accords4. Camp David Summit5. Road Map 206

Osmanlı imparatorluğunun dağılma dönemiyle, Filistinliler sömürgecilik, sürgün, askeri işgal ve bu süreci izleyen kendi kaderini tayin etme hakkını elde etme mücadelesine girmişlerdir. Yahudiler ise dünyanın her yanında yüzyıllar süren zulmün ardından atalarının topraklarına geri dönüş, barış ve güvenlik getirmemiştir. Uzun yıllar süregelen ve halen de devam eden çözüm arayışları çoğu zaman Filistin-İsrail sorununu içinden daha da fazla çıkılmaz bir hale sokmuştur.Uluslararası ilişkilerde genel olarak Arap-İsrail çatışması özelinde ise Filistin sorunu Yirminci Yüzyılın en karmaşık sorunudur. Filistin sorunu Yirminci Yüzyılın ikinci yarısından sonra soğuk savaş ile birlikte bölgesel bir sorun olmaktan çıkarak uluslararası bir sorun haline gelmiştir. İsrail devletinin Ortadoğu coğrafyasında kurulmasıyla çatışma boyutuna ulaşan Filistin sorunu, bugünde çözülmeyi bekleyen bir düğümdür.Anahtar Kelimeler: Barış Süreci, İsrail, Filistin, Türkiye With the breakup of the Ottoman Empire, Palestinians gained the right of colonialism, exiling, military occupation and the right of determining their own destiny. And for jewish returning back to their ancestors? land after a tyranny that lasted for hundreds of years, did not bring peace and security. The attempts that have been realized and still being realized to find a solution Palestine-Israel problem, made it even more complex and problematic.In international relations the Arab-Israeli problem and specifically Palestine problem is the most complex issue of 20th century. The Palestine problem turn into an international problem from a regional problem with the cold war after the second half of 20th century. The Palestine problem which became rather a conflict with the settlement of Israel state in the Middle East region, is still a dilemma awaiting to be resolved today.Key Words: Peace Process, Israel, Palestine, Turkey 156

İsrail - Filistin sorunu, bilinen diğer adıyla İsrail ? Arap çatışması, uzun yıllardır süre gelen bir çekişmenin eseri olan, çözümsüz kalmış bir konudur. Bu sorun, Orta Doğu politikalarının ve siyasi aktörlerinin içerisinde bulunduğu çekişmenin de temelini oluşturur. Uzun yıllar boyunca Orta Doğu bölgesi, farklı güçlerin elinde bulunmuştur ve bu güçlerin varlığı, bölgede bir otoritenin varlığından ziyade, otorite eksikliği ile birlikte, çözümü olmayan sorunları da beraberinde getirmiştir. Öncelikle İngiltere, daha sonar Amerika ve son olarak da Soğuk Savaşın varlığı ile ortaya çıkan Amerika ? Sovyetler Birliği çekişmesi bölgedeki çözümsüz yapıyı körüklemiştir. Bu çözümsüzlüğün içerisinde, İsrail'in politik ve askeri etkinliğine direnen Filistin halkının bir sembolü olarak görülen ?İntifada? olgusu, konuya farklı bir boyut katmaktadır. İsrail tarafının var olan etkinliği her ne kadar sınırsız olsa da, İntifada meselesi Filistin'in kendi haklarını savunması, varlığını sürdürebilmek adına kendini dünya kamuoyuna gösterebilmesi ve de olayın, zaman içerisinde insanlık boyutlarını da aşan noktalarını insanların gözü önüne serebilmesi açısından ciddi bir önem taşımaktadır. İntifada'yı sadece bir kesime ya da dünyada yaygın görüş olarak benimsenen bir ?terör örgütüne? mal etmek, onunla özdeşleştirmek ve de bir kesimi bunun için suçlamak yanlış olacaktır. İntifada, nasıl İsrail'in, konu ile ilgili askeri boyutlarda kendini savunma hakkını kullanırken elinde bulundurduğu yollar ve haklar varsa, o da, Filistin halkının elinde bulunan imkânlarla sürdürdüğü bir süreçtir.Tüm bu tarihsel sorunlu sürecinde arasına sıkışan İsrail ? Filistin sorunu da, genel olarak bu çekişmelerin izlerini taşır ve bugün hala varlığını sürdürmektedir. Bu tartışma ile 20. y.y.'ın ortalarından bu yana her geçen gün tırmanan bölgesel gerginlik, Orta Doğu'nun bugünkü durumuna gelmesine neden olmuştur. Geçmişten gelen çekişmeler, bugün, İsrail ? Arap sorununda vücut bulmaktadır. The Israeli ? Palestinian conflict, also known as the Israeli ? Arab conflict, is the basis of debate within the Middle East. Throughout the ages, major powers have tried to take control of the Middle East, which eventually lead to conflict between nation states. Control in the region has passed from one dominant power to the next over the course of time. Each transitional period left a power vacuum in its wake that was filled by the next dominant power. First the British took control of the region. Afterwards U.S. policies shifted its focus on the Middle East. The Cold War clash between the U.S. and Soviet Union had increased the importance of the region. However there was no peace, at this point the Intifada began to materialize and was an important factor for the Palestinians to make their voice heard and influence world public opinion, The Intifada is not only a process which includes political and military facets, additionally it is concerned with the social and humanitarian dimensions of the Palestinian plight, to show the realities of the Israeli ? Palestinian conflict which were left behind in the background. On the other hand, the Intifada is a symbol of the Palestinian resistance and rebellion to their situation in the region. The Intifada had directed the process of the Israeli ? Palestinian conflict since the time it began which was towards the end of the 1980s. In 2000, the situation had not changed and the efficiency of the Intifada had rarely increased. The Intifada is the centerpiece of the Israeli ? Palestinian conflict and it is the most important instrument on the Palestinian side and it will never belong to a specific terrorist group. So, the Intifada is an important, valuable, and multidimensional issue which will be seen in the next lines of this research.Between this historical period, Israel?s foundation and the Arab opposition to its presence, emerged a different type of conflict and is the basis of the Israeli ? Palestinian conflict. The problems in the Middle East had reached a different and long term clash environment at truth. The footprints of this historical conflict, affect the Israel ? Palestine conflict today. 61

Bu araştırma İsrail'de vatandaş, Batı Şeria'da işgal edilen olarak yaşayan Filistinlilerin gündemleri ve siyasi öncelikleri arasında nasıl, neden ve hangi şartlar arasında değişiklikler olduğunu incelemektedir, çünkü bugün Batı Şeria'da Filistinliler işgali sona erdirmeyi öncelikleri haline getirmişken, İsrail vatandaşlığına sahip Filistinliler kendilerine karşı yöneltilen devlet ayrımcılığını sona erdirmeyi öncelik haline getirmişlerdir.Bu araştırma bu farklılaşmanın ?mekanın inşası?nı çalışmak yoluyla anlaşılabilecek yapısal nedenleri olduğunu iddia etmektedir, çünkü İsrail ?mekanın inşası? yoluyla Filistinliler için farklı yönetim biçimleri uygulamayı başarmıştır. Bu nedenden ötürü, Filistinli mekanlarının İsrail yönetimi altında inşasının hukuki, coğrafi ve zamansal nedenlerine eğilmek bu araştırma için bir öncelik olmuştur.Filistinliler arasında böylesine bir farklılaşmanın nedenlerini kuramsal bir düzlemde anlaşılır kıldıktan sonra, bu araştırma İsrail yönetimi altında ayrımcılık yahut işgal yüzünden sorun yaşayan Filistinlilerin Sivil Toplum Kuruluşları etrafında nasıl politikleştiklerini göstermektedir. STK pratikleri gösteriyor ki, STKlar siyasi sorunları teknik seviyeye indirgeseler bile teknikleşme yoluyla siyasileşme mümkündür, çünkü siyasi sorunlara teknik çözümler sunmak kamusal alanda daha önceden görünmez olan mağduriyetler görünür hale getirebilir.Sonuç olarak, bu araştırma iddia etmektedir ki STKlar görünmez olan sorunlara görünürlük kazandırarak içinde bulundukları devletleri demokratikleştirebilirler. Filistinliler için bu bulgunun önemi ayrımcılığa ve işgale İsrail'i demokratikleştirerek bir çözüm bulunabileceği ihtimalinin doğmuş olmasıdır. This study focuses on understanding how, why and under what circumstances there have been a differentiation between the agendas and political priorities of Palestinians living as citizens in Israel and as being occupied in the West Bank; because today in the West Bank the Palestinians prioritize their fight against the occupation, while Palestinians with Israeli citizenships prioritize terminating the discrimination.This thesis argues that this differentiation has structural reasons that can become clear by studying production of space, becuase it is through production of space that Israel has achieved employing different forms of governances on Palestinians. Thus, this initially concentrates on the legal, spatial and time dimensions of the production of Palestinian spaces under Israeli rule.After locating the reasons of such difference between Palestinians on a theoretical basis, this study demonstrates the practices of NGOs that deal with the problems of Palestinians ? either in a form of discrimination or occupation ? living under Israeli rule. The NGO practices demonstrate that, even sometimes rendering political problems to the level of technical problems, there is stil the possibility of politicization through technicalization, because through providing technical solutions to political problems, the injuries that were previously invisible in the public space could become visible.At the end, this study states that it is through this bringing visibility to invisible problems, NGOs could in fact foster processes of democratization in the countries they operate in. For Palestinians, the significance of this finding is the possibility of terminating both the occupation and discrimination through democratizing Israel. 87

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Eğitimi, insanın kişiliğinin gelişimini sağlayan, insan haklarına ve temel özgürlüklere duyulan saygının güçlendirilmesine hizmet eden temelhaklardan biri olarak kabul eder. Filistin topraklarında sürmekte olan İşgal ve de Filistintoplumunun içsel dinamikleri, yüksek öğretim düzeyinde farklı işlevlerin ortaya çıkmasınaneden olmuştur. Bu çalışma, ilk olarak, aileyle eğitim arasındaki ilişkiyi gelenekler ve dinaçısından incelemeyi hedefler. İkincisi, İsrail işgalinin eğitim hayatı ve öğrencilerinpsikolojileri üzerindeki etkilerini ortaya çıkarmaya çalışır. Ve de son olarak, toplumsalcinsiyet ve politika ile ilişkileri içerisinde eğitimin işlevini inceler. The Universal Declaration of Human Rights recognizes Education as one of the basic humanrights through which development of the human personality and the strengthening of respectfor human rights and fundamental freedoms can be succeeded. The Occupation existing in thePalestinian Territories and the internal dynamics of the Palestinian community initiatedifferent functions of higher education. This study seeks, first, to analyze the connectionbetween family and education in terms of traditional customs and religion. Secondly, thisstudy tries to explore the effect of Israeli occupation on the educational life and on thepsychology of the students and finally to explore and analyze the function of educationalspace in relation to gender and politics. 100

Anahtar kelimeler : İsrail, Siyonizm, Filistin, İngiliz mandası, Mısır Milliyetçiliğin bir sonucu olarak ortaya çıkan Siyonizm İsrail devletinin kuruluşuna giden süreci başlattı. İngiliz mandasının yardımıyla 1900'lerin ilk yarısında Filistin'e yerleşen Yahudiler 1948'de BM Taksim Planı doğrultusunda İsrail devletini kurdular. İsrail devleti kurulur kurulmaz bu ülkeye yönelik saldırıya geçen Arap devletleri savaştan yenilgiyle ayrıldıkları gibi Taksim Plam'nda Filistin devleti için tahsis edilen toprakların bir kısmını da İsrail devletine kaptırdılar. 1967 savaşının sonuçlan ise Arap dünyası için bir felaketti. İsrail Gazze, Doğu Kudüs'de dahil olmak üzere Batı Şeria, Sina Yarımadası ve Golan Tepelerini işgal etti. 1967 savaşının ardından İsrail işgal altındaki bölgelerde yerleşimler inşa etmeye başladığı gibi Araplarla olası bans görüşmelerini de reddetti. 1973 savaşı Arap İsrail sorunu için bir dönüm noktasıydı ve 1979 Mısır İsrail banş anlaşmasına giden süreci başlattı. FKÖ'yu imha etmek amacıyla başlatılan 1982 Lübnan işgali ve 1987 tarihli İntifada İsrail'deki banş yanlılannı güçlendirerek, 1993 'de başlayan `banş süreci`nin yolunu açtı. Ill Keywords; Israel, Zionism, Palestinians, British Mandate, Egypt, Jordan, Syria, Lebanon and Intifada. Zionism emerging as a result of nationalism started the process that caused the establishment of the State of Israel. Jews settling in Palestine with the help of British Mandate established the State of Israel in accordance to the UN's Partition Plan in 1948. As soon as the Jewish State established, Egypt, Syria and Jordan attacked Israel. However, Arab countries lost the war and some Palestinian territories allocated for Palestinians in the UN's Partition Plan. The result of the 1967 Arab Israeli war was a disaster for the Arab World. Israel encroached upon Gazza Strip, West Bank including East Jerusalem, Sinai Peninsula and the Golan Heights. After the 1967 war, Israel began to construct Jewish settlements in the occupied territories and refused peace negotiations with the Arabs. The 1973 Arab Israeli war was a watershed for the Arab Israeli question and started the process culminating in the Israel-Egypt peace treaty of 1979, a direct result of the Camp David Accords. The Israeli invasion of Lebanon aiming to destroy the Palestinian Liberation Organization's infrastructure and expel it from Beirut in 1982 and Intifada, the Palestinian uprising, strengthened peace camps in Israel and opened the road going to the peace process in 1993. IV 126

Günümüz global dünyasında insanların hayatlarını aynı şekilde etkileme potansiyeline sahip tek bir şey var.' Terör, milliyet, din veya dil farkı gözetmeksizin, hepimizin hayatını tehdit ediyor ve bir daha aynı olmayacak şekilde değiştiriyor. Böyle bir ortamda, teröristlerin eylemlerini haklı kılmak için ilk ortaya attıkları konulardan biri de Filistin sorunu oluyor. Uluslararası toplum ve dünya devletleri, İsrail-Filistin anlaşmazlığını çoğu zaman görmezden gelerek dikkatlerini, daha acilen çözülmesi gerektiğine inandıkları başka konulara veriyorlar. Halbuki Filistin sorunu sadece Ortadoğu'nun değil, bütün dünyanın güvenliğini tehlikeye sokan ve dengeleri bozan bir çok eylemin ve sorunun temelinde yatıyor. Senelerdir hem Filistinli hem de İsrailli liderlerin kişisel özellikleri karar alma sürecinde hep baskın oldu. Peşinden koşulan büyük hayaller, güvensizlikler, kişisel kaprisler, çözüm çabalarını hep bozdu. Diğer yanda, Amerika Birleşik Devletleri'nin çoğu zaman yanlı tutumu ve objektiflikten tamamen uzak barış planlan, ve de sorunun çözümü konusunda çok da hararetli gözükmeyen Avrupa devletlerinin bir kaç denemesi, başarılı olmadığı gibi sorunun daha da içinden çıkılamaz bir hale gelmesine yol açtı. Türkiye de bugüne kadar barış sürecinde çok da aktif bir rol oynamadı. Daha çok Filistin savını destekleyen deklerasyonlarla yetinip, uluslararası toplumun aldığı kararlar doğrultusunda hareket etmeyi tercih etti. Düşünülecek olursa, Türkiye'nin bu bölgeye coğrafî yakınlığı, tarihsel bilgisi ve bölge dinamiklerine hakimiyeti, Amerika Birleşik Devletleri'nden veya Avrupa ülkelerinden çok daha fazla Aynı zamanda Türkiye'nin hem Filistinlilerle hem de İsrail devletiyle ilişkileri aynı anda, diğer bölge ülkelerinden çok daha kuvvetli. Bölgeye yabancı ülkelerin girişimlerinin faydavu etmediği bir noktada, Türkiye'nin insiyatif alarak, sorunun çözümü için daha ciddi bir çaba sarfedip, daha aktif bir rol oynamasının tam zamanı. Fakat bugün gelinen noktada taraflar arasında öncelikle bir güven ortamının oluşmasını beklemek oldukça naif olacaktır. Üzerinde önemle durulması gereken unsur bugüne kadarki barış planlarının aksine, vakit kaybetmeden direk olarak Kudüs'ün statüsü, Filistinli mültecilerin durumu» kurulacak Filistin devletinin sınırlan gibi, anlaşmazlığın en kritik ve önemli konularının taraflar arasında tartışılmaya başlaması gereğidir. In our increasingly globalizing world, there is one thing that has the potential to affect all of our lives in the same detrimental way. Regardless of nationality, religion, or language terror challenges people's lives and changes them in ways that one cannot reverse. In such situations the Palestinian Question is one of the first issues brought about by terrorists to justify their actions. The world's attention is many times shifted away from the Israeli-Palestinian Conflict to other incidents which are believed to be in need of a more urgent reaction. However, the Palestinian Question remains the source of many ills that in turn disrupt the security and stability of not only the Middle East but the whole world. For years, the dominance of individual leaders from both the Palestinian, as well as the Israeli side have been strongly felt in their policy making process, respectively. Unique ambitions, suspicions, and inflexibilities of these leaders have always hindered the peace attempts in one way or the other. At the same time, the biased proposals and peace plans of the United States and few attempts by the not that fervent European countries, have not worked and actually worsened the situation. Up till now, Turkey has not taken an active role in the Middle East Peace Process, either. It has only made declarations in support of the Palestinian cause and acted in line with the decisions of the international community. However, it has a more thorough knowledge of the history, and has a better grasp of the dynamics of the region than either the United States, or the European countries, which have come up with peace plans and proposals that were rather futile. It also has good relations with both the Palestinians and the Israelis at the same time, which is an asset which none of the countries of the region acquire.At a point where all efforts by powers foreign to the region have failed, it is time for Turkey to make initiatives of its own to bring the sides together to directly discuss the most critical issues. As time proved, it is pointless to plan a cooling off period, expecting confidence building measures to be of any use. At this point in time, hoping the sides will start negotiating without any hatred towards and suspicions of each other would be utterly naive. Thus, it is most essential that discussions start with critical final status issues, such as the right of return of refugesş, the status of Jerusalem and the borders of the Palestinian state. 170

141

Amerikan Anayasası hem yürütme hem de yasamaya birbirini tamamlayan dış politika rollerini paylaşma sorumluluğu vermiş, bu iki branşın birbirini kontrol etmeleri ve dengelemeleri için hazırlanmıştır. Buna rağmen 1948 ve 1970’ler arasındaki dönemde, dış politika yapım ve uygulama gücü başkanın ve yürütmenin egemenliği altına girmiştir.Bunun birçok nedeni vardı, ama en önemlisi Soğuk Savaş sözbirliğiydi. Başkanın dış politikada ki üstünlüğü Vietnam sendromu ve Watergate krizinden sonra çökmeye başladı. Kongre tarafından hem başkanın genişlemiş haklarını kısıtlayıcı hem de kendini güçlendirici kanunlar hazırlandı. 1970’in ilk yılları ve 80’in ilk yılları arasındaki dönemde Kongre özellikle dış politikada oldukça güçlü hale geldi. Dış politikanın desentralize olması çıkar gruplarının iştahını kabarttı ve kendi ekonomik ve politik çıkarları doğrultusunda dış politika yapım sürecini etkileme kapasitelerini arttırdı. Çıkar gruplarından bir tanesi ve onun bağlı olduğu devlet diğerlerinden ayrılarak özel bir önem kazandı. Bunlar İsrail yanlısı gruplar ve İsrail’di. 1948’de kurulduktan sonraki otuz yıllık dönemde, İsrail Amerikanın kendisine ve düşmanı Arap Devletlerine karşı yapılan politikaları etkilemede çok ayrıcalıklı bir yer edindi. İsrail’in kendine ve Arap-İsrail sorununa karşı yapılan Amerikan politikalarını etkilemedeki gücü başkanın dış politikadaki bağımsızlığının bittiğini sembolize eden Jimmy Carter’ın başkanlık döneminde çok aşikar bir hal aldı.Carter ve yönetimi Arap-İsrail sorununa öncelik verdiler ve çok yönlü bir barış anlaşması hedeflediler. Buna rağmen ilk olarak Filistin ve Mısır hariç diğer Arap devletlerinin ilgisini çekmeyen Camp David Anlaşmasını ve daha sonra Filistinlilere net hiçbir çözüm getirmeyen Mısır-İsrail Barış Anlaşmasının yapılmasında arabuluculuk yaptılar. Filistin probleminin çözümü için İsraile yapılan ekonomik ve askeri yardımların azaltılası tehdidini bir defa bile yapmayan Carter yönetimi; Kongrenin ve çıkar gruplarının yürütmenin dış politika yapım gücünü sınırlandırmaya çalışdığını göstermede en dikkat çekici başkanlık dönemidir. American Constitution was established to provide each branch, both the legislative and executive, the ability to check and balance the other by giving the responsibility to share some important overlapping foreign policy roles. However during the period between 1948 and early 1970’s, the ability to formulate and implement foreign policy was under the domain of president and executive branch. This was due to various factors, but most importantly as a result of the Cold War consensus. The presidential supremacy over foreign policy was not endless and began to collapse after the Vietnam syndrome and Watergate crises. New regulations were initiated by the Congress. Decentralization of foreign policy whet interest groups appetite and resulted with strengthening of their capability to effect foreign policy formulations for their political and economic interests. One of the interest group and its loyal state became distinguished among other ones and acquired a special importance. This was the pro-Israeli pressure groups and the state of Israel. In the next thirty years after its establishment in 1948, Israel became the most privileged state in shaping United States policies both toward itself and its life-long enemies Arab states. The Israeli power to affect United States policies in respect to itself and particularly to Arab-Israeli dilemma became obvious during the Jimmy Carter’s presidential era, which symbolized the end of independence of presidency in foreign policy. Carter and his administration gave priority to the Arab-Israeli conflict and aimed a comprehensive peace settlement. However in 1978 they come up firstly with Camp David Accords, which did not offer enough to attract Palestinian support or any Arab states other than Egypt and ended up with Egypt-Israeli Peace Treaty, which did not bring any specific solution to Palestinians. Carter administrationwas the most attentive period to prove restrictions imposed on executive branch’s ability to make foreign policy by the Congress and interest groups.

Uluslararası ilişkiler açısından bakıldığında yirminci yüzyılın en problemli ve karmaşık konularının başında Filistin Sorunu'nun geldiğini söyleyebiliriz. Filistin sorunu, bu yüzyılın ikinci yarısından sonra bölgesel bir sorun olmaktan çıkıp iki kutuplu sistemin rekabet alanına dönüşmüştür. Günümüzde ise tek kutuplu dünyanın Ortadoğu ayağındaki çıkar çatışma alanı haline gelmiştir. Filistin-İsrail arasındaki çatışmaların 1917'de İngiltere Dış İşleri Bakanı Lord Arthur Balfour'un, Filistin'de Yahudilerin bir "yurt" edinebileceğini söylediği Deklarasyon'un yayınlamasıyla birlikte başladığı söylenebilir. 1919 yılında Filistinlilerin ve Yahudilerin durumunu incelemek için King-Cerene Komisyonu kurulmuştur. Amerika Birleşik Devletleri (ABD) kurulan bu komisyonla Filistin coğrafyasının değişmesinde rol almıştır ve halen de bu rolünü sürdürmektedir. ABD'nin BM'nin İsrail aleyhine almış olduğu kararları veto etmesi, İsrail'in Filistinlilere yönelik uluslararası hukuka ve insan haklarına aykırı eylemlerine güç katmıştır. Filistinliler, İsrail'in kendilerine uygulamış olduğu uzun baskı ve tecrit politikası sonucunda umutlarını ve beklentilerini kaybetme durumuna gelmişlerdir. 1987 intifadası böyle bir sürecin sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Filistinliler bu isyanla işgal edilmiş topraklarında farklı bir eylem türü geliştirmiş, İsrail'e karşı yeni bir güç unsuru olarak bazı hareketleri de ortaya çıkarmıştır. Bu isyan, bazen taş atma, boykot, iş bırakma, bazen de İsrail'i en fazla tedirgin eden intihar eylemleri şeklinde kendini göstermektedir. İntifadayı şiddetle bastırmaya çalışan İsrail, dünya kamuoyunda şiddet uygulayan bir devlet olarak tanınır olmuştur. Uluslararası kamuoyunun baskısı ve Filistin direnişi karşısında İsrail, Filistinlilerle barış masasına oturmuştur. 1993'te başlayan barış süreci günümüze kadar devam etmektedir. Barış sürecinde İsrail'deki dinci ve milliyetçi (Din eksenli radikal sağ) akımlar genel olarak "arz-ı mev'ud" diye isimlendirdikleri ve sınırları Kitab-ı Mukaddes'te geçen toprakların Filistin halkına barış için verilmesine karşıdır. Bunun için de İsrail tarafından işgal edilmiş topraklarda yerleşim yerleri kurmuşlardır.İsrail, bu toprakların Kitab-ı Mukaddes'te belirtildiği gibi kimseye verilmeyeceğini savunmaktadır. Filistinliler ise, İsrail'in 1967'de işgal etmiş olduğu topraklardan çekilmesini istemektedir. Barış görüşmeleri de bu noktada tıkanmaktadır. İsrail bu noktada Filistinlilere karşı şiddet ve baskı kullanırken, Filistinli radikal dinci hareketler bunu karşılıksız bırakmamakta, İsrail'e karşı intihar eylemleri düzenlemektedir. İsrail güvenlik güçleri, intihar eylemlerini önlemekte başarısız olmuştur. İslâmî hareketler 1987 intifadasıyla birlikte Filistin'de yeni bir güç unsuru olarak ortaya çıkmıştır. Bu güç unsurunun önlenemeyen yükselişine, İsrail'in eylemleri önleme konusundaki başarısızlığı da eklenmektedir. İsrail, varlığını kabul etmeyen ve kendisini "Siyonist düşman" diye nitelendiren hareketler karşısında aciz kalırken, diğer taraftan İsrail'i bir devlet olarak tanıyan Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ)'yle masaya kendi şartlarını dayatarak oturmayı tercih etmiştir. Böylece FKÖ'ye İslâmî hareketleri engellemek gibi bir görev yüklemiş olacaktır. 1993'te Oslo'da başlayan barış süreci 2000 yılında Camp David'te yapılan görüşmelerle tıkanmıştır. Bunun nedeni İsrail'deki dinci ve milliyetçi akımların etkisiyle barış anlaşmalarının gereklerinin yerine getirilmemesi ve işgal altındaki topraklarda barışa rağmen yeni yerleşim yerlerinin kurulmasıdır. Buna ilaveten bu tezde 1993'te başlayıp günümüze kadar devam eden İsrail ve Filistin'deki dinci ve milliyetçi akımların barış sürecine etkileri üzerinde durulacaktır. Akımların ortaya çıkışı, olayları anlamlandırma biçimleri ve barışa yaklaşımları incelemek için de, Filistin ve İsrail Tarihi'ne özellikle de Filistin-Yahudi çatışmasının geçmişi incelenecektir. 1987 İntifadası'ndan önce ve sonra İsrail'deki dinci ve milliyetçi akımların barışa bakışları, Filistin halkına yaklaşımları ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan radikal islâmî hareketlerin nasıl yeni bir güç unsuru haline geldiklerini, ayrıca Filistin radikal islâmî hareketlerin İsrail'e karşı başlatmış oldukları saldırıların alt yapısını ve İsrail halkı üzerinde bıraktığı psikolojik etki de incelenecektir. Bu eylem biçiminin İsrail yönetimini, kamuoyunu etkilemesi ve İsrail güvenlik güçlerinin bu eylemleri engelleyememesi, işgal altındaki toprakların tartışılmasına neden olmuştur. İsrail barış yanlılarının, İsrail'in bu topraklardan çekilmesi gerektiğini savunurken, din eksenli radikal milliyetçi oluşumlar ise, buna karşı çıkmakta ve "barış için toprak" tezini reddetmektedirler. Bu hareketler yapılan barış anlaşmalarındaki maddelere rağmen yeni yerleşim yerleri/bölgeleri kurmaları ve İsrail yönetiminin yeni yerleşim yerlerine yaklaşımı üzerinde de durulacaktır. Radikal dinci hareketlerin barışa yaklaşımları ve eylem biçimleri anlaşmanın taraflarını baskı altında tuttuğunu ve anlaşmanın gereklerini, bu hareketlere rağmen gerçekleştiremediklerini, bunu gerçekleştirdikleri takdirde sonucuna katlandıklarını (Rabin'in radikal dinci bir Yahudi tarafından Filistinlilere toprak verdiği için öldürülmesi gibi) anlatılmaya çalışılacaktır. İsrail yönetimi, İsrail'deki din eksenli radikal milliyetçi grupların yaklaşımlarını da dikkate alarak, güçlenen İslâmî hareketler karşısında, etkisizleşmiş ve İslâmî hareketlere karşı konumunu korumaya ve güçlendirmeye çalışan FKÖ'le barış yapmaya istekli olmuştur. Yeni süreçte FKÖ'nün başı olarak Yaser Arafat, geçmişteki devrimci özelliklerinden vazgeçmiş, İsrail ile meşrulaştırıcı ve konumunu korumaya çalışan politikayı izleyen bir tipoloji çizmiştir. El-Aksa İntifadası'yla birlikte Arafat'ın bu tutumunu az gören İsrail ve ABD yönetimi Arafat'ı devre dışı bırakarak, anlaşma masasına intifada karşıtı olarak bilinen Mahmut Abbas (Ebû Mazen)'le oturmayı tercih etmiştir. Bunun neticesi olarak, Ortadoğu'da gelişen devrimci dalganın paralelinde Filistin'in yeni yönetimini (Mahmut Abbas) dışlayan ve İsrail'e karşı silahlı mücadeleyi savunan örgütlerin İsrail üzerindeki güç unsuru konusu da incelenecektir. Filistin halkı, her gün yeni kayıplarla karşı karşıya gelmekten, evlerinin yıkılmasından ve tutuklanmaktan kurtulmanın beklentisini, Arafat'ın ve şimdi ise Abbas'ın yerine getirmiyeceğini bilmektedir. Filistinliler ile İsrail'in şiddet politikası arasındaki koalisyon, Filistin'de şiddet eğilimlerinin artmasına neden olmuş ve yeni oluşumların şiddet politikasına daha bir sarılmalarına neden olmuştur. Lübnan'da İsrail'e karşı savaşan Hizbullah'ın eylemleri sonucu, İsrail güçlerinin Lübnan'dan çekilmesi, Filistinli direniş hareketleri tarafından kurtuluşun tamamen silahla sağlanacağı düşüncesini geliştirmiştir. Bu da Son dönem Filistin direnişinde din eğilimli hareketlere desteğin artmış olmasını beraberinde getirmiştir. İsrail'de de barış girişimlerini destekleyen gruplar yanında silahlı din eksenli radikal milliyetçi grupların eylemleri de artmıştır..

The Palestine problem has been one of the most complex and enduring problems of the international relations. It has a long history. The solution of the problem was not possible since it was frequently intervened by the power relations of the international political system. The problem was downplayed to national interests of the superpowers, that is Britain before the World War II and the US and the Soviet Union after the World War II. The course of the events was determined not by the parties to the conflict but by the prevailing superpowers, especially by the US that had vital interests in the region and these interests required aligning itself with Israel Thus the universally recognized rights of the Palestinian people were ignored, the UN resolutions on the problem could not be implemented and the international law could not be applied to the Palestine problem. In this respect, the Palestine problem offers us a perfect case study to analyze how foreign policies of the states are designed, how international relations are conducted, and how universally recognized rights and international law are subordinated to the realities of the power politics. It proves that power, not rights, makes policy in the international system. So the focus of this paper will be an analysis of the Unites States' Palestine policy, as the most influential outside actor in the problem, for the period from the beginning to the 1993 Oslo Accords that opened a new page in the conflict. 218

ÖZET Filistin-İsrail `Barış Anlaşmaları` Çelişkiler ve Umutlar arasında Bu çalışmanın amacı, Filistin-İsrail sorunu çözümü için 1991 'de başlatılan `Barış Süreci` ve iki taraf arasında 1993 ve 1995'te imzalanan ve bu süregelen sorunu `adil, kalıcı ve etraflı` bir barış 'a dönüştürmesi umulan, ancak tam bir çıkmazla sonuçlanan anlaşmalar üzerinde yoğunlaşarak, bu sorunun çözümündeki engelleri incelemektir. Anlaşma hükümlerinin eleştirel bir analizi ve barış sürecinde yaşanan zorlu deneyimin bir değerlendirmesi, anlaşmaların sınırlı ve ara çözümler öneren hükümlerinin sorunu çözmekten uzak kaldığı gerçeğini yansıtmaktadır. Böylelikle, uluslararası hukukun yeniden harekete geçirilmesi ve bu sorun üzerine alınan BM kararlarının uygulanmaması anlaşmaların neden olduğu engelleri aşmayı sağlayabilecek ve her iki ulusun da tek bir toprak üzerinde barış içinde birlikte yaşayacağı yeni bir dönem açılmasını zorunlu kılabilecektir. Anahtar sözcükler: Filistin-İsrail sorunu, Ortadoğu Barış Süreci, Oslo Barış Anlaşmaları. iv ABSTARCT The Palestine-Israeli `Peace Agreements' Between Challenges and Hopes This study aims to explain the obstacles to settling the Palestinian-Israeli conflict, focusing on the `peace process,` which was launched in 1991, and the agreements signed in 1993 and 1995 between the two parties, which were presumed to convert this perpetual conflict into a `just, lasting and comprehensive peace,` but resulted in a virtual standstill. A critical analysis of the principles of the agreements, and an assessment of the challenging experience throughout the peace process echo the fact that the agreements did not solve the conflict with its limited, interim principles. And hence, recalling for the mobilization of international law, and implementation of UN Resolutions on the conflict, may contest the obstructions caused by the accords and compel the inauguration of a new epoch of peaceful coexistence for both nations on one land. Key words: Palestine-Israel conflict, `Middle East Peace Process`, `Oslo Peace Agreements` m 104