Search

V diplomskem delu smo proučili pojem dobro počutje in raziskali, kako raznolika je ponudba Botaničnega vrta Univerze v Mariboru, ki vključuje dobro počutje ter kako so te storitve oglaševane. Rezultate smo pridobili z anketiranjem, jih analizirali in grafično prikazali. Na osnovi pridobljenih rezultatov smo sestavili predloge za izboljšavo obstoječe ponudbe v Botaničnem vrtu Univerze v Mariboru in pripravili predloge paketov s ponudbo, ki vključuje obisk Botaničnega vrta Univerze v Mariboru. Sestavili smo tudi itinerarje z vključitvijo obiska ponudbe Botaničnega vrta za različne segmente turistov. In unser Diplomarbeit haben wir das Konzept des Wohlbefindens erforscht und untersucht, wie vielfältig das Angebot des Botanischen Gartens der Universität Maribor ist, einschließlich des Wohlbefindens und wie diese Dienstleistungen beworben werden. Die Ergebnisse wurden durch eine Umfrage ermittelt, analysiert und grafisch dargestellt. Auf der Grundlage der erzielten Ergebnisse haben wir Vorschläge zur Verbesserung des bestehenden Angebots im Botanischen Garten der Universität Maribor und Paketvorschläge mit einem Angebot ausgearbeitet, die einen Besuch im Botanischen Garten der Universität Maribor beinhaltetn. Wir haben auch Reiserouten mit einem Besuch des Botanischen Gartens für verschiedene touristische Segmente zusammengestellt.

Pivski turizem je v našem okolju relativno nov pojem. Obsega obiskovanje pivovarn, pivske tematske poti, pivske prireditve in množico drugih s pivom povezanih aktivnosti. V diplomskem delu smo raziskovali, kakšno vlogo bi pivovarna Lobik lahko imela pri razvoju pivskega turizma v občini Ruše. Teoretični del diplomskega dela smo začeli s predstavitvijo pojma gastronomija, nato smo raziskali zgodovino pivovarstva, se posvetili pivskemu turizmu pri nas in po svetu ter predstavili občino Ruše. Sledil je empirični del raziskave - opredelitev potenciala za turistični razvoj na podlagi pivovarne Lobik. To smo storili po opravljenih delno strukturiranih intervjujih s strokovnjaki s področja turizma in pivovarstva. Ugotovili smo, da je pivski turizem zelo širok pojem, potencial za njegov razvoj v občini Ruše pa zelo dober. Za razvoj in dopolnitev turistične ponudbe občine in turistične destinacije Maribor - Pohorje je poleg upoštevanja trajnostnih načel potrebno tudi sodelovanje z lokalnimi deležniki. To bi koristilo deležnikom, prav tako pa tudi celotni lokalni skupnosti. Na podlagi profila gastronomskega turista smo oblikovali turistični produkt, ki sledi turističnim trendom in načelom trajnostnega razvoja. Beer tourism in Slovenia is a relatively new concept. It consists of beer-related travel activities such as beer tastings, visiting breweries, and attending beer festivals. The aim of this diploma was to research the role that the Lobik Brewery would have on the beer tourism in Ruše and its surroundings. We started with researching gastronomy and continued with the history of beer brewing up until the present day. Then we researched the area of beer tourism globally and in Slovenia. Further on we wrote about the municipality of Ruše and its current tourist offer. It is followed by establishing the level of potential of developing a new tourist product. We have done that with the help of information gained through interviews with tourism stakeholders of the area and individuals working in beer industry. We have discovered that beer tourism is a very broad field and that it has big potential in the development of tourist offer in the municipality of Ruše. It is important that there is both - the cooperation of the local stakeholders and consideration of the principles of sustainability in our case of co-shaping tourist offer of Ruše and tourist destination Maribor - Pohorje. A wholesome development of beer tourism would positively affect stakeholders, as well as the local community. Considering the profile of an average gastronomic tourist and according to current trends in tourism and sustainability principles, we have designed a tourist product of beer tourism based on the Lobik Brewery.

Skoraj noben del človeškega življenja ni tako pomemben kot sta hrana in kuhinja. Za številne ljudi v sodobni družbi je hrana morda zgolj malenkostni del vsakdana, toda zgodovinsko gledano je imela izjemen vpliv na različne elemente človeške družbe, ta vpliv pa je prisoten še dandanes. Hrana in priprava le-te sta skupni element vseh obstoječih skupnosti ne glede na geografski položaj, obdobje, stopnjo razvoja ali čas v zgodovini človeštva. Skozi zgodovino, hrana in kuhinja (eng. cuisine) sta ustvarjali, združevali in ločevali kulture. V zadnjih nekaj letih se je preučevanje gastronomije počasi preusmerilo iz znanstvenega v kulturno in psihološko. Tako se je pričelo preučevanje hrane z vidika človeških čustev, ustvarjanja identitete, ohranjanja nacionalne kulture ali kulturne dediščine ter učinkovitega trženja, iz česar lahko z lahkoto ustvarimo recept za izgradnjo edinstvenega, donosnega in obsežnega gastronomskega turizma. Zahvaljujoč sodobni tehnologiji, kot so pametni telefoni, hiter internet in različne uporabne aplikacije, v današnji družbi praktično ni meja. Ljudem je omogočen dostop do vsakega kotička planeta, zaradi česar se je neprimerljivo razširil tudi turizem na globalni ravni. Obstajajo različni razlogi za potovanja, a z gotovostjo lahko trdim, da je radovednost za nove okuse eden od najpomembnejših. V tem delu bom raziskala komponente, odločilne za učinkovitost in uspeh japonskega gastronomskega turizma, ki privablja tako domače kot tuje goste. 確の瓥蠸萟鐻において、냟硩や璙耆ほどかけがえのないものはない。糾磣鐾簚に萟きる琚くの確々にとって、냟べ硩は瓥蠸萟鐻での碛ꐰな部堆にすぎないかもしれません。しかし、豴峲袄にꒋればそれは鐾簚のさまざまなꒁꐠに琧きな豱곿を砎え、磊瓥までその豱곿は꒚いているのです。냟硩と璙耆は氰耆や、確々の衴챢、棽の豴峲の衺聕レベルやその貵ꢎにかかわらず、糾籘するすべてのコミュニティーに呱通のꒁꐠです。豴峲を通して、냟硩と璙耆は璇尖を塵造したり、ꑐびつけたり、ꢔてたりしてきたのです。병衴、その꒖点は铑籦袄なものから、璇尖袄および賃耆袄なものへと貐々に铻り瓋めています。そのため、냟べ硩はアイデンティティーを萟み哺す確の搟情や、棽の璇尖と璇尖遺萣の꒭氁、そして墹粜袄なマーケティングという꒖点で꒳糟され瓋めています。これらすべてのꒁꐠをꑄみ怈わせることで、ユニークで峎裊性が룘く、屰끡铱いフードツーリズムのレシピをꀡ屘に塵り哺すことができるでしょう。スマートフォンや룘速のインターネット、さまざまな粿堩なアプリケーションといった糾磣梀ꁓのおかげで、炃葌ꓚや棽炃は籘氨しなくなっています。確々は氰考砊をくまなく铻壕することが峯能になり、ツーリズムはこれまでにないほどの氰考꒏蠡で衺聕してきたとꠀえるでしょう。瓅ꁌにはさまざまな壕衟がありますが、環しい恳をꡦしてみたいという谲遂は、確々の簀も끕遗な壕衟であるとꠀえるでしょう。そこで、铁がꁌった途顶は、瓥簬確と琖棽確の砡璹の瓅ꁌ者にとって、瓥簬のフードツーリズムが걞蠸に墹粜を衺泮し栐墟した碋粋を桱ったものです。

Inovacija označava nastanak nečeg novog i drugačijeg, a iznimno je važna za poslovni uspjeh organizacije. Može se primijeniti na različitim područjima od samog proizvoda, procesa, promocije pa sve do osoblja. Razdoblje prihvaćanja inovacije razlikuje se kod potencijalnih korisnika, a osim korisnika korist od njih ima i organizacija te okolina. Turizam je danas područje brojnih inovacija. Kreativni i drugačiji proizvodi u hotelijerstvu, ugostiteljstvu, prijevozu i ostalim djelatnostima koje sačinjavaju turističku ponudu pokazali su se kao važan čimbenik za ostvarenje konkurentske prednosti i pozitivnih poslovnih rezultata. Važan aspekt turizma svakako je i gastronomija. S obzirom da hrana predstavlja osnovnu fiziološku potrebu, njena konzumacija u turističkoj destinaciji je neizbježna. Destinacije koje su uložile sredstva u razvoj gastronomskog turizma, svakodnevno ostvaruju koristi i dobrobiti od istog. Ponuda i priprema hrane, prezentacija, ambijent i sl. mijenjali su se tijekom povijesti, a brojne promjene događaju se i danas. Ključ uspjeha i tu leži u inovacijama i praćenju novih, modernih trendova vezanih uz prehranu, a sve kako bi se zadovoljio što veći broj gostiju različitih preferencija. Turistička destinacija mora uložiti trud i sredstva u osmišljavanje sadržaja, prezentiranje lokalne kuhinje i tradicije na što bolji način kako bi stvorila imidž gastro odredišta. Innovation marks the emergence of something new and different and is extremely important to the business success of an organization. It can be applied in a variety of areas, from the product itself, process, promotion, to staff. The period of acceptance of the innovation differs among potential users, and besides the beneficiaries, organizations and environment also benefit from it. Tourism today represents an area of many innovations. Creative and diverse products in the hotel industry, catering industry, transportation and other industries that make up the tourist offer have proven to be an important factor for achieving competitive advantage and positive business results. Gastronomy is certainly an important aspect of tourism. Having in mind that food is a basic physiological need, its consummation in a tourist destination is inevitable. Destinations that have invested in the development of gastronomic tourism benefit from it on a daily basis. Gastronomic offer and meal preparation, presentation, surroundings etc. have changed throughout history, and many changes are still happening today. The key to success lies in innovation and in following new, modern trends in nutrition, all in order to satisfy as many guests with different preferences as possible. To successfully create an image of a gastronomic destination, one has to put effort and resources in designing content, presenting local cuisine and tradition in the best possible way

Food blogeri u Hrvatskoj u posljednjih su nekoliko godina važni akteri na gastronomskoj sceni, koji doprinose raznolikosti sadržaja i sudjeluju u kreiranju trendova. Svrha ovog rada je razjašnjenje motiva food blogera za pokretanje bloga te ispitivanje sadržaja koji objavljuju, njihovog zadovoljstva te potencijala za zaradu. U istraživanju su ispunjavanjem online anketnog upitnika sudjelovali hrvatski food blogeri koji blogaju dulje do tri godine i na hrvatskom jeziku. Analizom odgovora utvrđeno je kako hrvatske food blogere motiviraju ljubav prema kuhanju i zabava te kako nitko nije počeo blogati zbog zarade. Također je potvrđeno kako objavljuju raznolik sadržaj, uključujući fotografije, video materijal i tekstove o aktualnostima i zanimljivostima. Zadovoljni su uspjehom svog bloga, koji u većoj mjeri povezuju s pozitivnim feedbackom i ostvarivanjem profita. Nastavno na to, istraživanjem je potvrđeno i kako je od bloganja zaista moguće zaraditi, no mišljenja su bila podijeljena pri upitu je li od tog iznosa moguće živjeti. In recent years, food bloggers have been important actors on the Croatian gastronomic scene, to which they have contributed by creating various content and participating in setting new trends. The objective of this thesis was to explain why food bloggers start writing their blogs and analyse the content they publish, as well as to determine whether they are satisfied with what they do and whether food blogging carries profit potential. The study contained an online questionnaire which surveyed Croatian food bloggers who had been blogging for over three years in the Croatian language. The analysis of replies showed that Croatian food bloggers were motivated by their love for cooking and by a desire to have fun. None of them claimed to have started blogging in order to make a profit. The study also showed that food bloggers release miscellaneous content, including photos, videos and texts on topical and interesting subjects. They were satisfied with the success of their blogs, which they related to positive feedback and profit. What is more, the study confirmed that one can indeed make a profit from blogging, but there was no consensus among food bloggers whether one can make a living by food blogging.

Food blogeri u Hrvatskoj u posljednjih su nekoliko godina važni akteri na gastronomskoj sceni, koji doprinose raznolikosti sadržaja i sudjeluju u kreiranju trendova. Svrha ovog rada je razjašnjenje motiva food blogera za pokretanje bloga te ispitivanje sadržaja koji objavljuju, njihovog zadovoljstva te potencijala za zaradu. U istraživanju su ispunjavanjem online anketnog upitnika sudjelovali hrvatski food blogeri koji blogaju dulje do tri godine i na hrvatskom jeziku. Analizom odgovora utvrđeno je kako hrvatske food blogere motiviraju ljubav prema kuhanju i zabava te kako nitko nije počeo blogati zbog zarade. Također je potvrđeno kako objavljuju raznolik sadržaj, uključujući fotografije, video materijal i tekstove o aktualnostima i zanimljivostima. Zadovoljni su uspjehom svog bloga, koji u većoj mjeri povezuju s pozitivnim feedbackom i ostvarivanjem profita. Nastavno na to, istraživanjem je potvrđeno i kako je od bloganja zaista moguće zaraditi, no mišljenja su bila podijeljena pri upitu je li od tog iznosa moguće živjeti., In recent years, food bloggers have been important actors on the Croatian gastronomic scene, to which they have contributed by creating various content and participating in setting new trends. The objective of this thesis was to explain why food bloggers start writing their blogs and analyse the content they publish, as well as to determine whether they are satisfied with what they do and whether food blogging carries profit potential. The study contained an online questionnaire which surveyed Croatian food bloggers who had been blogging for over three years in the Croatian language. The analysis of replies showed that Croatian food bloggers were motivated by their love for cooking and by a desire to have fun. None of them claimed to have started blogging in order to make a profit. The study also showed that food bloggers release miscellaneous content, including photos, videos and texts on topical and interesting subjects. They were satisfied with the success of their blogs, which they related to positive feedback and profit. What is more, the study confirmed that one can indeed make a profit from blogging, but there was no consensus among food bloggers whether one can make a living by food blogging.

U ovom radu je dan kratak prikaz nastanka pojma funkcionalne hrane, njeno značenje i uloga u ljudskoj prehrani i zdravlju. Istraživanje provedeno nad 60 ispitanika srednjoškolskog uzrasta, te 85 studenata Sveučilišta u Zadru u cilju utvrđivanja razine znanja i osviještenosti o funkcionalnoj hrani, kao i recentna znanstvena istraživanja pokazuju da su najčešći čimbenici na temelju kojih pojedinac odlučuje o kupovini proizvoda izgled, cijena, kvaliteta, raznolikost, organski uzgoj i dostupnost. Kroz sociodemografski upitnik i upitnik s 20 tvrdnji, testirani su stavovi o samoj pojmovnosti funkcionalne hrane, zdravosti, sigurnosti, okusima, jačanju imuniteta, odnosno preventivnom učinku i liječenju bolesti. Rezultati su raznovrsni i zanimljivi, dispergirani od 1 do 7 na Likertovoj skali. Ono što se generalno može iščitati je nedostatna educiranost ispitanika, odnosno učenika i studenata o konceptu prehrane koja uključuje funkcionalnu hranu. Istraživanja upućuju na potrebnu edukaciju u srednjoškolskom i visokoškolskom obrazovanju, odnosno uključenje u pojedine kurikule. This thesis consist of short review of how the term ''functional food'' came to be, its signifacance and role in human diet and health. The research done with 60 highschool students and 85 students of University of Zadar, with the goal of determining the level of knowladge and awareness about functional food, as well as recent science researches, show that the most important factors for individuals when choosing which products to buy are appearance, price, quality, diversity, organic farming, and availability. The views of functional food, its contribution to overall health of an individual, safety, flavours, its effects on the immune sistem, and its ability to prevent and cure illnesses, were tested through a sociodemographic questionnaire and a questionnaire with 20 assertions. The results are interestingly diverse, dispersed from 1 to 7 on the Likert scale. The general result of the questionnaires is the lack of knowladge about functional food shown in the respondents answers, The research sheds a light on the need for educating students, preferably by including functional food in curriculum.

Diplomsko delo opredeljuje vpliv digitalnega sveta na prehranjevalne navade mladih odraslih. Naloga ima štiri dele. Prvi del vsebuje uvod, opredelitev ciljev in hipoteze. Opredelili smo še metode razkiskovanja. V drugem delu predstavimo koncepte, kot so gastronomija in gastronomski turizem. Ukvarjamo se z najnovejšimi trendi v gastronomskem turizmu in z inovacijami, ki jih uporabljajo v gostinskih lokalih. Tretje poglavje predstavlja generacije mladih odraslih in njihove značilnosti glede prehranjevanja. Predstavimo digitalni svet in njihove ključne elemente za omejene generacije, kot so socialni mediji in delitev fotografij o hrani. Zadnji del naloge sestavlja raziskava in opredelitev njenih rezultatov. Raziskava prikazuje izkušnje mladih s kulinariko in tehnologijo. This diplome thesis defines the impact of the digital world on eating habits of young adults. The study has four parts. The first one consists of the introduction, setting of objectives, and defining the hypotheses. In the first part we also define the research methods. In the second part, we introduce concepts such as gastronomy and gastronomic tourism. We present the latest trends in gastronomic tourism and the innovations they use in the restaurant sector. The third chapter presents the generation of young adults and their nutritional habits. We present the digital world and its key elements such as social media and sharing photos of dishes in association with the mentioned generation. The last part of the study consists of the research description and presentation of the results of the study. The research shows young people's experiences with culinary and technology.

Pour mon mémoire j’ai choisi de décrire les spécialités français puisque la gastronomie de ce pays m’intéressais depuis toujours, particulièrement la pâtisserie, si bien que j’ai décidé de l’étudier, en commençant par ses origines pour arriver à nos jours. Je ne me suis pas limitée seulement aux spécialités culinaires mais j’ai pris en considération aussi le contexte historique. En s'appuyant sur les recherches trouvées dans une bibliographie thématique et exhaustive, j'ai essayé à décrire chaque période de la culture française et son influence sur la gastronomie. Désormais les spécialités françaises sont plus ou moins mondialement connues. En 2010. la France a été inscrite sur la Liste du patrimoine culturel immatériel par l'UNESCO. Je décrirai point par point l'histoire de la cuisine française et comment elle changeait pendant les siècles. Je mentionnerai les plus célèbres recettes de chaque époque décrite. La France jouit d’une cuisine variée grâce aux apports des Gaulois, des Italiens et à ceux provenant de l’Orient. Après avoir choisi la crème de la crème, ils ont créé une gastronomie exquise dont les recettes s’utilisent partout dans le monde. La première école de cuisine a ouvert ses portes en 1891. En parlant du peuple français, nous pensons immédiatement à une cuisine de haute qualité où dominent les aliments sains, les apéritifs et les digestifs les plus délicieux, ainsi qu’une pâtisserie portée à sa perfection., Za završni rad odabrala sam pisati o francuskim specijalitetima jer me njihova gastronomija oduvijek interesirala posebice slastičarstvo stoga sam odlučila detaljnije proučiti njihovu gastronomiju od samih početaka. Nisam se bazirala isključimo na kulinarskim specijalitetima nego sam pokušala objasniti kako su povijesne situacije utjecale na kulinarstvo. Današnji francuski specijaliteti poznati su više-manje diljem svijeta jer je Francuska od pamtivijeka postavila visoku ljestvicu u svijetu gastronomije, o čemu dovoljno govori činjenica da je 2010. godine upisana na UNESCO listu nematerijalne kulturne baštine čovječanstva. U svome radu detaljno ću opisati povijest francuske kuhinje te kako se ista tokom stoljeća i njezinih razdoblja mijenjala. Svako povijesno razdoblje biti će pobliže objašnjeno te ću za svako navesti tadašnje najpoznatije recepte. Francuska ima raznovrsnu kuhinju zahvaljujući raznim utjecajima tokom stoljeća, što Gala, Italije pa sve do Orijenta. Učeći i uzimajući najbolje od sviju stvorili su vrhunsku gastronomiju čiji recepti su kopirani svuda u svijetu. Prva škola o kuhanju otvarana je u Parizu još davne 1891. godine. Na spomen Francuskog naroda pomislimo na kvalitetnu kuhinju u kojoj domirniraju zdrave namirnice upotpunjenje sa vrhunskim aperitivima i digestvima sa slastičarstvom koje je dovedeno do samog savršenstva.

Due to the growing demand and choice of the contemporary tourists, various specific forms of tourism and the alternative motives of travelling are very often discussed outside the frame of the usual 'sun sand and sea' concept. One of the more frequent motives of travel and a very important form of tourism today is gastronomic tourism, which is in our area of the Istrian Region particularly well-developed. It is especially thanks to its favorable geographic position and the Mediterranean climate due to which several unique and famous varieties of wine are present, also the Istrian truffle, which is a symbol of Istrian gastronomy, and the olive culture for the production of the highly appreciated Istrian olive oil. Due to the position of the region, the Istrian cuisine is also under the influence of the neighboring Italy and its cuisine that is world-famous, so it is no surprise that the Istrian gastronomy is slowly earning its reputation and nowadays attracting numerous gourmet enthusiasts. Each year a lot of events, festivals, competitions and tastings of both wine and food are being held all over the region, so Istria is slowly branding itself as an eno-gastronomic destination that offers something more than just a classic tourist experience. Wine and olive oil roads, small home craft breweries, organizing truffle hunting, the opening of renowned wine cellars (Open Wine Cellars Day) and the opening of top restaurants and agri-tourisms along the coast and in the inland are just some of the facts that prove the extraordinary potential of the Istrian Peninsula to find itself, with the appropriate promotion, side by side the tourist eno-gastronomical giants like France or neighboring Italy., Zbog sve veće zahtjevnosti i izbirljivosti suvremenog turista sve češće se govori o raznim specifičnim oblicima turizma, te alternativnim motivima putovanja mimo sfere uobičajenog 'sun sand and sea' koncepta. Jedan od sve učestalijih motiva putovanja i vrlo važan oblik turizma danas je gastronomski turizam, koji se na našim područjima na poseban način razvija u Istri, osobito zahvaljujući njezinom povoljnom geografskom položaju i mediteranskoj klimi zbog kojih na području Istre uspijeva nekoliko jedinstvenih i poznatih sorta vina, istarski tartuf koji je simbol istarske gastronomije, te kultura masline za proizvodnju vrlo cijenjenog istarskog maslinovog ulja. Istarska kuhinja je i zbog položaja regije pod jakim utjecajem susjedne Italije i talijanske kuhinje koja je svjetski poznata, stoga ne čudi kako i istarska gastronomija polako stiče ugled i privlači mnoštvo gastronomskih entuzijasta i znatiželjnika danas. Svake se godine organizira mnoštvo festivala, smotri, natjecanja i degustacija kako vina tako i hrane te na taj način Istra polako sebe brendira kao enogastronomsku destinaciju koja nudi nešto više od klasičnog turističkog doživljaja. Vinske ceste i ceste maslinovog ulja, male domaće craft pivovare, organiziranje lova na tartufe, otvaranje vrata renomiranih vinskih podruma te otvaranje vrhunskih restorana i agroturizama duž obale i unutrašnjosti samo su neke od činjenica koje dokazuju iznimni potencijal istarskog poluotoka da se u budućnosti uz odgovarajuću promociju nađe uz bok turističkim enogastronomskim divovima poput Francuske ili susjedne Italije.

Mnoge destinacije u svijetu zarađuju na zimskom turizmu, posebice na skijaškim aktivnostima. Međutim, globalno zagrijavanje i klimatske promjene zahtijevaju od tih destinacija da promišljaju o aktivnostima koje nisu vezane za snijeg te aktivnostima koje traju tijekom cijele godine. Turizam ledenih sela, turizam toplica i gastronomski turizam naročito plijene pažnju među tim aktivnostima. U radu se inicira rasprava o ovim aktivnostima kroz različite primjere u svijetu na teoretski način i pružaju se prikazi iz stvarnog svijeta. Počevši s prikazima literature do sada, u radu se razmatra kako različite destinacije na globalnoj razini traže načine prilagodbe drugim vrstama aktivnosti uslijed globalnog zagrijavanja. Potom se detaljno prikazuju alternativne aktivnosti zimskog turizma, te naposljetku se daje zaključak da su alternativne aktivnosti darovi destinacijama koje su pretrpjele gubitke zbog globalnog zagrijavanja te destinacijama koje traže diversifikaciju aktivnosti kako bi privukle više posjetitelja., Many destinations around the world make money out of winter tourism, specifically from skiing activity. However, global warming and climate change force these destinations to consider upon another non-snow related activities in winter or all-year activities. Among these activities, ice holiday tourism, thermal tourism and gastronomy take particular attention. The paper initiates to discuss these activities through various examples in the world in a theoretical manner together with real world reflections. Starting with presentation of previous literature, the paper will consider how different destinations at a global scale are seeking for adaptation to other type of activities in the face of global warming. Then, alternative activities for winter tourism will be presented in detail. Finally, this paper concludes that alternatives are still presents for the destinations suffering from the loss of revenue due to global warming as well as destinations looking for diversifying their activities in order to attract more tourists.

O umijeću pripravljanja hrane u najstarije doba saznajemo iz egipatskih papirusa, sa zapisa prvih pravih recepata u današnjem smislu, preko prve sačuvane kuharice do književnih djela. Pod utjecajem talijanske kuhinje nastaje i francuska kuhinja, nametnuvši se kao norma kultiviranoj Europi. Pojavom i razvojem novih masovnih medija (novina, radija i televizije) te promjenom načina života informacije o načinu priprave hrane s različitih strana svijeta lako se razmjenjuju i primjenjuju u svakodnevnom životu. Hrana, poput knjiga, omogućuje i slavi život. Istodobno, hrana može služiti kao način iskazivanja discipline, straha, gladi i gubitka. Konzumiranje hrane može, dakle, imati dvije strane: „okus“ daje naputke kako „čitati“ svijet oko sebe na različite načine. Spoj hrane i riječi u romanima, poeziji, dramama i na filmu pruža podatke o velikim društvenim kategorijama poput nacije, spola, rase, ekologije, internacionalizma, obitelji. Međutim, u posljednje vrijeme svi su mediji postali velika kuhinja: glavni izvor informacija i dezinformacija o načinima prehrane. Na žalost, uz pozitivnu stranu promidžbe gastronomije u medijima, pa i onim najnovijim (društvenim mrežama), javljaju se i negativne konotacije koje su primijetili ne samo sociolozi, kulturolozi, nutricionisti, već i sami chefovi.

Tema diplomskog rada je Značaj gastronomije u turizmu otoka Paga. Cilj istraživanja ovoga rada je bio pronaći i utvrditi trenutačno stanje turizma na otoku Pagu te mogućnosti za okretanje i razvijanje u smjeru gastronomske destinacije. Poznato je da otok Pag ima vrlo bogatu i tradicionalnu kuhinju te da su proizvodi koji potječu sa otoka Paga specifični upravo zbog podneblja gdje se otok smjestio. U radu je objašnjeno što je gastronomija i zašto je ključna za razvitak destinacije i turističkih doživljaja. Navedeni su podaci koliko su turizam i gastronomija usko povezani te se objasnio trend razvoja specifičnih oblika turizma i brendiranja destinacije. U radu je posebno istaknut i povijesni tijek razvoja gastronomije kako u Hrvatskoj tako i u svijetu. Napravljen je profil gastroturista i navedeno za čime takav profil turista teži kada posjećuje destinaciju. U sljedećem dijelu rada osvrnuli smo se na analizu otoka Paga te ispitivanje svih njegovih ključnih čimbenika. Analizirana je trenutna ponuda otoka i stvarno stanje. Predstavljeni su preduvjeti za razvoj destinacije i gastronomskog turizma u destinaciji. Provedenim istraživanjem došlo se do rezultata da tradicija i autohtoni proizvodi otoka Paga mogu utjecati na razvoj turizma te su vrlo značajni za razvitak turističke destinacije. Stručnim vođenjem i implementacijom resursa otok se može brendirati kao gastronomska destinacija. The topic of this thesis is The importance of gastronomy in tourism of the island of Pag. The aim of this study was to find and establish the current state of tourism on the island of Pag and the possibilities for develop in the direction of gastronomy destination. It is well known that the island of Pag has a rich and traditional gastronomy and the products that originate from the island of Pag are specific because of the climate where the island is located. The paper explains what gastronomy and why it is crucial for the development of destinations and tourism experiences. Tourism and gastronomy are closely related, in this study work we will explain the trend of development of specific forms of tourism and branding of destinations. The paper also highlights the historical course of gastronomy development in Croatia. A gastrotourist profile has been created and stated what souch a tourist profile looks for when visiting a destination. In the next part of the work we will analyzed island of Pag and examine all its key factors. We allso analyzed the current supply of the island and the real situation. Preconditions for the development of the destination and gastronomic tourism in the destination are presented. This research has shown that tradition and indigenous products of the island of Pag can influence the development of tourism, they are very important for the development of tourist destination. By expertly managing and implementing resources, the island can be brended as a gastronomic destination.

Dalmatinska zagora je oduvijek bio specifičan prostor. Bilo da radi o klimatskim, vegetacijskim, kulturološkim ili povijesnim obilježjima ovaj prostor se posebno izdvajao. Tako i gastronomija koja kao dio gastro turizma doprinosi sve boljem i snažnijem razvoju Dalmatinske zagore. Glavni cilj rada je bio odrediti gastronomska područja unutar Dalmatinske zagore. Potom je bilo potrebno istraţiti i analizirati tradicionalna jela koja su oduvijek bila sinonim za određenu regiju, a naposljetku i pokazati kako je gastronomija omogućila bolji gospodarski razvitak Zagore. Prilikom određivanja gastronomskih područja pomogla mi je teritorijalna raspodjela Dalmatinske zagore autora Matasa i Faričića. Odredila sam pet takvih područja koja se ističu sa svojim tradicionalnim, autohtonim jelima koje se izvan tih kulturnih areala ne mogu pronaći. U sklopu istraživanja vidljivo je da se određena jela ne spremaju samo u jednoj gastronomskoj regiji, nego u dvije ili čak više njih. To je dokaz da je Zagora unatoč svojoj specifičnosti dopustila prelijevanje recepata iz jedne regije u drugu zadržavši sve unutar svojih granica. Rezultati istraživanja pokazuju kako je gastronomija Dalmatinske zagore osnova za razvoj ruralnog turizma. Uz osnovne prirodne znamenitosti, kulturu baštinu i povijesne elemente, tradicionalna jela i način njihove pripreme uvelike potiču porast turističke potražnje. Budući da nedostaje ovakvih restorana koji su isključivo okrenuti k domaćoj proizvodnji trebalo bi turizam usmjeriti prema tom polju. Neophodno je spominjati koliko je ovaj prostor kvalitetan te koliko može pružiti turistu, a sve veći broj turista pravi je dokaz za to. Za još svjetliju budućnost potrebno je proširiti turističku ponudu otvaranjem restorana, kuća za odmor te napraviti dobru promociju kao osnovu za daljnji napredak. Dalmatian hinterland has always been a specific area. Whether it is climate, vegetation, culture or historical features, this area is particularly pronounced. In such a way, gastronomy as part of the gastronomic tourism, contributes to the better and stronger development of the Dalmatian hinterland. The main goal of the work was to determine the gastronomic areas within the Dalmatian hinterland. Then it was necessary to explore and analyze the traditional dishes that have always been synonymous with a particular region and, finally, to show how gastronomy enabled better economic development of Zagora. When determining the gastronomic areas, I was helped by the territorial distribution of the Dalmatian hinterland of authors Matas and Faričić. I have set five such areas that stand out with their traditional, autochthonous dishes that can not be found outside these cultural areas. As part of the research, it is evident that certain foods are not only stored in one gastronomic region, but in two or even more. It is a proof that Zagor despite his specificity allowed to pour recipes from one region to another while keeping everything within their limits. The research results show that Dalmatian hinterland gastronomy is the basis for rural tourism development. Along with the main natural sights, culture heritage and historical elements, traditional dishes and their way of preparation greatly stimulate the growth of tourist demand. Because of the lack of such restaurants that are solely turning to domestic production, tourism should be directed towards that field. It is necessary to mention how good this space is and what can offer to the tourist, and the growing number of tourists is a real proof of it. For a brighter future it is necessary to extend the tourist offer by opening restaurants, holiday houses and making good promotion as a basis for further progress.

Prehrana svakog naroda pa tako i Velolučana je gastronomsko-kuharski, ekonomski, socijalni, moralni, vjerski i zdravstveni pojam. Govoriti o velolučkoj gastronomiji znači govoriti o tom naselju i vrlo često o bogatstvu raznolikosti. Gastronomija jednog kraja sastavni je dio kulturnog identiteta, a gastronomska regionalnost pridonosi raznolikosti koja čini jednu zemlju bogatijom i zanimljivijom. Mada se u prošlosti teško i oskudno živjelo u Veloj Luci, prehrana kao egzistencijalna potreba čovjeka zadovoljavala je fiziološke potrebe jer je pripremana s mnogo mašte, snalažljivosti, entuzijazma, truda, ljubavi, skromnosti i zahvalnosti Bogu i zemlji. Ta prehrana bila je uistinu plod zemlje, sunca, mora i vrijednih ljudskih ruku. Originalnost i specifičnost pripremanja jela ovog kraja uvjetovana je, pored ostalog, tradicijom obrazovanja, religijom, blagom klimom, izborom živežnih namirnica te utjecajem susjednih naroda i njihovom kulturom prehrane. No, negativni utjecaji globalizacije uveli su značajne pomake i redefinicije lokalne gastronomije. Današnji gastronomski razvoj se koči pred imperativom stvaranja profita u ugostiteljskoj industriji. Uvode se neki novi običaji koji nisu kompatibilni s običajima i specifičnostima naše gastronomije te ih dokidaju i ugrožavaju umjesto da ih nadopunjuju. Izvorna gastronomija je umijeće koje ne smije ostati petrificirano i otporno na sve utjecaje, no jednako tako izvornu gastronomiju treba razvijati s puno senzibiliteta, treba je voljeti, željeti, živjeti, održavati i dijeliti sa svojim ljudima, prijateljima i gostima.

Gastronomija je danes vse pomembnejša v turistični ponudbi določene destinacije, saj so gostje z naraščajočo vlogo individualizma vse zahtevnejši in bolj osveščeni glede prehrane. Kadar uspe ponudnikom gastronomije vzbuditi pri turistih željo po vrnitvi, spremenijo tudi njihov namen obiska destinacije. Primarni nameni potovanja turistov so še vedno ogledi destinacij in njihovih kulturno-zgodovinskih znamenitosti, vse bolj pa prihaja v ospredje tudi obiskovanje destinacije z namenom degustiranja oziroma okušanja lokalne gastronomije. Kadar ta namen ponudniki dosežejo, to pomeni uspešno trženje, s tem pa uspešnejše poslovanje organizacije. V uvodnem poglavju smo predstavili raziskavo, njen namen, opredelili smo hipotezi in cilje, postavili omejitve ter pojasnili predpostavke. V drugem poglavju smo postavili teoretični okvir. Razložili smo vlogo gastronomije pri turistični ponudbi Slovenije. V nadaljevanju poglavja smo proučili še kombinacije živil in jedi ter povezali gostinsko ponudbo z ruralnim turizmom. V tretjem poglavju je bila osrednja tema raziskava ponudbe Botaničnega vrta Univerze v Mariboru (v nadaljevanju BVUM) in oblikovanje nove ponudbe. Opredelili smo pomen Botaničnega vrta (v nadaljevanju BV) v turistični ponudbi Maribor-Pohorje in ugotovili, da ima veliko potenciala, njegova uresničitev pa je odvisna od več dejavnikov. Preko metode anketiranja smo izvedeli, česa si obiskovalci želijo v BV-u ali konkretneje, kakšna gastronomska ponudba bi jim ustrezala. Če povzamemo celotno raziskavo v eno misel, lahko rečemo, da se gastronomska ponudba BV-a s pomočjo občine počasi razvija, vendar je do končnega produkta potrebnega še precej dela na tem področju. Gastronomy is becoming more and more important as a tourist place of interest, as guests with increasing role of individualism are more demanding and more conscious about their diet. Primarily, tourism attractions are still mainly about historic sights, cultural heritage and natural landmarks, but visiting a certain place with the intent of tasting local gastronomy is slowly getting traction. When a catering industry achieves that purpose, it results in successful marketing and, of course, better business. In the first chapter we introduced our research, defined our hypothesis and our goals. We have also set the limits and clarified our assumptions. In the second chapter we set up a theoretical framework. We explained the role of gastronomy as a tourist attraction in Slovenia and carefully studied combinations of foods and dishes and linked the catering offers with rural tourism. In the third chapter the main topic was the research of the Botanical Garden of the University of Maribor's (hereinafter BVUM) gastronomic offer and our suggestion for a new offer. We defined the importance of the Botanical Garden (hereinafter BV) in the Maribor-Pohorje tourist destination and found that it has a lot of potential and its realization depends on several factors. Through the method of interviewing we found out exactly what the visitors want in BV or, more specifically, what kind of gastronomic choice would suit them. To sum up, BV's gastronomic offer is slowly improving with the help of the municipality. However, there is still a lot to be done in this area for us to claim it is a successful representation of what Maribor-Pohorje has to offer.

Gastronomija je del doživetij številnih obiskovalcev v času njihovega obiska izbrane destinacije. Prav zato je tako pomemben element turistične ponudbe izbrane destinacije. Preko tradicionalne in avtentične kulinarike obiskovalec bolje spozna destinacijo ter se z njo tudi bolj neposredno poveže. V tem oziru pa je pomembno znati upravljati z gastronomsko destinacijo, kajti samo dosledno, premišljeno in trajnostno naravnano upravljanje destinacije je ključ za uspešnost le-te. V naši nalogi smo v začetnem teoretičnem delu predstavili aspekte managementa destinacije, gastronomije v turizmu in izbrano gastronomsko regijo Maribor, Pohorje, Dravska dolina ter Kozjak, v kateri smo s ponudniki izvedli t. i. polstrukturirane intervjuje. Preko pregleda strokovne literature, swot in benchmarking analize ter intervjujev s samimi ponudniki v gastronomski regiji, smo raziskali, kako oblikovati čim bolj uspešno ponudbo, ki jo želimo ponujati v obliki novih turističnih produktov v destinaciji. Na koncu pa smo izdelali inovativen in lasten turistični produkt, in sicer itinerar za gastronomsko turistično pot po izbrani gastronomski regiji. S potjo želimo spodbuditi obiskovalce k usmeritvi v lokalno in avtentično kulinariko, prav tako pa je to nov in inovativen produkt na destinaciji, ki je dodatek k ponudbi ter tako privablja obiskovalce na samo destinacijo. Gastronomy is a part of experience of many visitors when visiting a chosen destination. This is why it is such an important element of the tourist offer at the selected destination. Through the traditional and authentic culinary, the visitor gets to know the destination and can directly connect with it. In this regard it is also important to know how to manage a gastronomic destination, because only a consistent, thoughtful and sustainable management of the destination is the key for its success. In the initial theoretical part we presented the aspects of the destination management, the gastronomy in tourism and the selected gastronomic region of Maribor, Pohorje, Dravska valley and Kozjak. There we conducted semi structured interviews with the employees in tourism which work with gastronomy. Through a review of literature swot and benchmarking analyzes, and interviews with the people who work in tourism on the gastronomic region, we realized how to operate as effectively as possible with the offer that we want to provide in the form of a new tourist product at the destination. In the end we created our own tourist product, the itinerary for a gastronomic tourist route in the selected gastronomic region. With the route we want to encourage visitors to orient into local and authentic culinary. The route also stands as a new and innovative product at the destination, which is an addition to the curent offer, thus attracting visitors to the destination.

Diese Diplomarbeit mit dem Titel „Sprachliche Unterschiede in Deutschland und Österreich im Bereich der Kulinarik“ beschäftigt sich mit Unterschieden, die in dem Bereich von Essen bzw. Kulinarik in der deutschen Sprache zu finden sind. Viele denken, dass es in der deutschen Sprache in Deutschland und Österreich wenige Unterschiede gibt und mit dieser Diplomarbeit sollte das widerlegt werden. Die österreichische Varietät unterscheidet sich wesentlich von der deutschen. Die Unterschiede sind am meisten erkennbar bei der Wortwahl und manchmal auch bei der Grammatik. Diese Unterschiede sind sehr offensichtlich, wenn man den Gebrauch der Sprache auf dem Gebiet der Küche betrachtet. Dabei sind die österreichischen Ausdrücke für das Essen und den Kochprozess in Fokus. Diese Ausdrücke mit der Benennung Austriazismen sind von der deutschen Varietät wesentlich anders und werden von den Deutschen nicht verstanden. Diplomska naloga z naslovom „Jezikovne razlike na področju kulinarike v Avstriji in Nemčiji“ se ukvarja z razlikami, ki so v nemškem jeziku opazne na področju hrane oziroma kulinarike. Te razlike se najbolj opazijo v nemščini, ki se uporablja v Avstriji ter v nemščini, ki se uporablja v Nemčiji. Avstrijska različica se precej razlikuje od nemške. Razlike med njima so najbolj opazne pri izbiri besedišča in občasno pri slovnici, kar kaže tudi na podobnost razvoja jezikov skozi zgodovino. Te razlike so izredno očitne pri jeziku, ki se uporablja v gastronomiji. Pri tem so v ospredju izrazi, ki opisujejo hrano in izrazi, ki opisujejo postopek njene priprave. Ti izrazi, poimenovani avstriacizmi, se bistveno razlikujejo od nemških, zaradi česar jih Nemci večinoma ne razumejo, če nanje naletijo v določeni situaciji, pri kateri morajo naročiti ali kupiti hrano. Enako lahko opazimo pri Avstrijcu, ki bi bral kuharski recept, pri katerem se pojavi nemška različica izrazov oziroma teutonizmov. Ti izrazi bi se jim v večini primerov zdeli moteči in nenaravni, saj zanje niso običajni in bi se sami drugače izrazili. Zaradi tega so analizirani izrazi obeh jezikovnih različic v kulinaričnem kontekstu.

Uzimajući u obzir sve konkurentnije poslovno tržište koje zahtijeva osobno brendiranje te proteklih godina aktualne medijske sadržaje koji tematiziraju hranu i kuhare, ovaj rad istražuje na koji se način brendiraju vrhunski kuhari u Hrvatskoj, koji iza sebe imaju restoransku i medijsku karijeru. Praktična svrha ovog rada je izrada preporuka za brendiranje vrhunskih kuhara u Hrvatskoj, a te su preporuke temeljene na provedenoj studiji slučaja te na teoriji osobnog brendiranja i kontekstu izgradnje kuharske karijere. Mate Janković, David Skoko, Ana Ugarković, Tomislav Špiček te Andrej Barbieri ispitanici su provedenih dubinskih intervjua, a njihovi osobni brendovi tema su studije slučaja. Interpretacija rezultata pokazuje kako ispitanici imaju vrsno izgrađene osobne brendove koji sadrže sljedeće karakteristike: kvalitetu, diferencijaciju, priču, promociju i emociju. Svoje osobne brendove izgrađuju i njima upravljaju uglavnom nesvjesnim procesom koji uključuje promišljene poslovne poteze i vješte medijske nastupe. Kao aktivni gastronomski stručnjaci dobivaju interes i povjerenje javnosti. Razvoj turizma i gastronomije, uloga kuhara i prehrane u društvu, razvoj kuharske struke i društveno odgovorno djelovanje, neki su od razloga zašto je utjecaj vrhunskih kuhara bitan., Considering the more competitive business market, which demands personal branding, and over the past years trending media content about food and chefs, this paper discovers how professional chefs in Croatia, who have restaurant and media carrier, brand themselves. The practical purpose of this paper is to make recommendations for personal branding of professional chefs in Croatia, and those recommendations are based on the conducted case study and also, on theory of personal branding and the context of building a carrier as a chef. Mate Janković, David Skoko, Ana Ugarković, Tomislav Špiček and Andrej Barbieri are the respondents of an in-depth interview, and their personal brands are the theme of this case study. Interpretation of the results shows that respondents have well-built brands which consist the following characteristics: quality, differentiation, story, promotion and emotion. Respondents are building and maintaining their brands by unconscious process which includes thoughtful business moves and skilled media performances. As an active gastronomic experts, they also receive public interest and trust. Development of tourism and gastronomy, chef’s role in society, development of the culinary profession and chef’s socially responsible behaviour, are some of the reasons why chef’s influence is important.

Turizam je danas jedan od nositelja globalne ekonomije i atraktivan način udovoljenja sve većih i zahtjevnijih potreba suvremenog čovjeka. Ubrzani način života je u posljednjem stoljeću drastično izmijenio bit i razloge putovanja, te je turizam praktički postao jedan od osnovnih globalnih trendova. Republika Hrvatska, pa tako i Istra ubrzano rastu i traže svoje konkurentnu poziciju na turističkom tržištu. Sjena koja je pala na masovni turizam i razvoj specifičnih turističkih grana ili smjerova vrlo je bitan u samom razvoju pojedine destinacije, u ovom slučaju Istre. U takvom razvoju, na primjeru Istre, gastronomija dobiva vrlo važnu ulogu. Istra objedinjuje autohtonost, povijest, prirodno okruženje, te sve u skladu sa modernim trendovima gastronomije potiče njen razvoj i jača prepoznatljivost destinacije. Tourism is today one of the leading segments of the global economy and an attractive way to satisfy the growing and demanding needs of the modern man. The accelerated way of life has drastically changed the essence and the reasons of traveling in the last century, and it can be said that tourism has become one of the basic global trends. The Republic of Croatia and Istria are also growing rapidly and seeking their competitive position on the tourist market. The shadow that has fallen on mass tourism and the development of specific tourist branches or directions is very important in the development of a particular destination, in this case Istria. In such a development, on the example of Istria, gastronomy plays a very important role. Istria unites autochthonousness, history, natural environment, and combined with the modern trends of gastronomy it encourages its development and strengthens the recognizability of the destination.

L’idée principale de ce mémoire est de montrer la grande diversité culturelle et linguistique de la côte adriatique orientale, de l’Istrie à Dubrovnik, avec l’accent mis sur la Dalmatie et sur les îles dalmates. Cela est fait à travers la création de un dictionnaire bilingue croato - français qui englobe différents realia gastronomiques et culturels qui appartiennent au vocabulaire croate régional. En dehors du dictionnaire, qui représente la partie pratique du mémoire, et de la partie relative à son élaboration et à sa production, ce mémoire englobe aussi la partie théorique où sont décrites diverses rencontres des cultures survenues sur ce territoire. Puis une partie est dédiée à l’explication de la notion de realia et aux diverses stratégies de la traduction des mots culturellement spécifiques, ainsi qu’à leur traitement dans les dictionnaires. Glavna ideja ovog diplomskog rada je pokazati veliku kulturnu i jezičnu raznolikost istočne jadranske obale, od Istre do Dubrovnika, s naglaskom na Dalmaciju i dalmatinske otoke. To je postignuto stvaranjem hrvatsko-francuskog rječnika koji sadrži različite realije, iz domena kulture i gastronomije, koje pripadaju hrvatskom regionalnom govoru. Osim rječnika, koji predstavlja praktični dio ovog diplomskog rada, te dijela koji se odnosi na njegovu izradu, ovaj rad uključuje i teorijski dio gdje su opisani razni kulturni susreti koji su se zbili na ovom području. Također, tu je i dio koji je posvećen objašnjenju pojma realija te različitim strategijama prevođenja tih kulturno-specifičnih pojmova te njihovom tretiranju u rječnicima. The main idea of this thesis is to present a large cultural and linguistic diversity of eastern Adriatic coast, from Istria to Dubrovnik, with emphasis on Dalmatia and dalmatian islands. This is achieved by creating croatian - french dictionary which contains different realia, in domain of culture and gastronomy, that are part of croatian regional discourse. Except the dictionary, which presents practical work of this thesis, and the part which relates to its production, it also includes theoretical part where different cultural encounters of this territory are described. A part dedicated to explication of a term realia and different strategies of translation of culturally specific terms and their treatment in dictionaries, is also included.

Bela krajina je pokrajina v jugovzhodni Sloveniji. Znana je predvsem po svoji legi, belih brezah, steljnikih, narodni noši, običajih in prireditvah, na katerih nikoli ne manjka odličnega vina in belokranjske kulinarike. Zelena pokrajina, ki leži med Gorjanci, Kočevskim rogom in mejno reko Kolpo, obiskovalcem nudi mir, sprostitev in nabor energije. Destinacija skriva veliko lepih neprepoznavnih kotičkov. Mednje zagotovo sodijo tudi zidanice, nekoč objekt za shranjevanje letnega pridelka, danes nastanitveni objekt na voljo turistom, željnih pristne belokranjske gostoljubnosti. Kot je v pesmi »En hribček bom kupil« napisal Anton Martin Slomšek, so Belokranjci po praznih območjih zasadili ne le trte, temveč tudi zidanice. Vsebina diplomskega dela se prepleta z zidanicami, vinogradi, naravnimi in kulturnimi znamenitostmi, gastronomijo ter drugimi elementi, ki naredijo proizvod privlačen in atraktiven za vsakega posameznika. V sklopu diplomskega dela smo zbirali podatke z anketnimi vprašalniki in z njimi ugotavljali priložnosti ter izzive turizma v zidanicah Bele krajine. Bela krajina is a region in southeastern Slovenia. It is well known for location, white birch trees, fern areas, national costumes, habits and events where great wine and great culinary are never missed. The green landscape, which lies between Gorjanci, Kočevski Rog and borders to river Kolpa, offers visitors peace, relaxation and energy shot. The destination hides many beautiful, unrecognizable places, among which are vineyard cottages - once a facility for storing annual crops, today the accommodation facility that is available for tourists who want experience authentic Bela krajina hospitality. As written in the song “En hribček bom kupil” by Anton Martin Slomšek, the people from Bela krajina planted not only vineyards but also built cottages for annual corps. The content of this paper is entanglement between cottages, vineyards, natural and cultural attractions, gastronomy and all elements that make the product attractive for any individual. In the diploma paper we collected data with the help of questionnaires in which we identified the opportunities and challenges of tourism in Bela krajina's cottages.

Gastronomija na področju Posavja ima dolgo dediščino, ki se je skozi čas spreminjala in nadgrajevala vse do sodobnosti. V teoretičnem delu diplomskega dela smo opredelili glavne pojme v povezavi z obravnavano tematiko, ki jih bomo skozi delo pogosto uporabili. Opisali smo kulturo in način prehranjevanja v Posavju, vsakdanjo in praznično hrano ter hrano ob delih. Pri tem smo izpostavili posamezne kulinarične posebnosti in pijače, značilne za Posavje. V empiričnem delu diplomskega dela smo s pomočjo terenskega dela in tehnike usmerjenega polstruktuiranega intervjuja ugotavljali, kako se je gastronomija na področju Posavja po 2. svetovni vojni spreminjala in nadgrajevala. Pri tem smo ugotovili, da imamo v Posavju dovolj gastronomskih posebnosti, na osnovi katerih lahko pripravimo zasnovo za novo gastronomsko turistično pot Food crawl, ki bo povezovala različne gostinske ponudnike v vseh občinah Posavja z značilnimi jedmi in pijačami te gastronomske regije. Gastronomy in the Posavje region has a long heritage, which has changed over time and upgraded to modern times. In the theoretical part of the thesis, we defined the main concepts in relation to the subject matter, which we will often use through the work. We have described the culture and the way of eating in Posavje, everyday and festive food and food served during work on the field. We highlighted individual culinary specialties and beverages typical for Posavje region. In the empirical part of the thesis we used fieldwork and technique of a focused semi-structured interview that showed us how the gastronomy in the Posavje region after World War II changed and upgraded. During the research, we found out that we have enough gastronomic specialties in Posavje, that we can prepare the design for the new Food crawl, which will connect various catering providers in all municipalities of Posavje with typical dishes and drinks in this gastronomic region.

Gastronomski turizam je specifični oblik turizma koji se sve više razvija u svijetu, ali i u Republici Hrvatskoj. Gastrokulturni elementi dio su i drugih oblika turizma, poput rekreacijskog, nautičkog i zdravstvenog turizma. Zadarska županija nudi turistima raznoliku gastronomsku i enološku ponudu, što doprinosi njezinom razvoju u kontekstu turizma ucjelini. Na stvaranje autohtone gastrokulturne baštine utjecali su brojni čimbenici među kojima se ističu kulturno-povijesni čimbenici koji uključuju tradiciju i značajke različitih naroda i kultura koji su kroz povijest obitavali na ovom području. Pravilno vrednovanje gastrokulturne baštine Zadarske županije zasigurno će pozitivno utjecati na daljnji razvoj turizma ovog prostora kao i na obogaćivanje i proširenje turističke ponude te na stvaranje jedinstvenog identiteta Zadarske županije kao privlačne destinacije za gastro turiste. Gastronomic tourism is a specific form of tourism that is developing more and more in the world, but also in the Republic of Croatia. Gastro-cultural elements are part of other forms of tourism, such as recreational, nautical and medical tourism. Zadar County offers tourists a diverse gastronomic and oenological offer, which contributes its development in the context of tourism as a whole. The formation of authentic gastro-cultural heritage was influenced by numerous factors, among them the most distinguished are cultural-historic factors, that include the tradition and characteristics of different peoples and cultures that have lived in thisarea throughout the history. The proper evaluation of Zadar County’s gastro-cultural heritage will certainly have a positive impact on further development of tourism in this area, aswell as on the enrichment and expansion of tourist offer and formation of the unique identity of Zadar County as an attractive destination for gastro-tourists.

Die Diplomarbeit behandelt das Thema Südsteirische Weinstraße, ihre Sehenswürdigkeiten, Orte, ihre Entwicklung, touristische und gastronomische Angebote. Sie ist die älteste steirische Weinstraße und deswegen auch sehr bekannt und beliebt. Sie bietet verschiedene Erlebnismöglichkeiten für Touristen jeden Alters. Diplomska naloga obravnava temo južnoštajerska vinska cesta, skupaj z njenimi mesti, znamenitostmi, njenim razvojem ter turistično in gastronomsko ponudbo. Južnoštajerska vinska cesta je najstarejša štajerska vinska cesta in tako tudi zelo prepoznavna in priljubljena. Svojim obiskovalcem nudi različne možnosti doživetja, ki so primerne za turiste vseh starosti.

Bukovica je kraj koji se smjestio između Obrovca, Karina i Benkovca. Ovo područje ime je dobilo po bukovoj šumi koja je nekada vladala tim prostorima, ali je s vremenom nestala. Područje Ravnih kotara čini dio koji se prostire od zaleđa Zadra do Skradina. Grad Benkovac je administrativno središte Ravnih kotara. Bukovica je područje u kojem postoje i veliki potencijali razvoja turizma, lova, korištenja kamena i zaštite prirode. Ovo područje razlikuje se od Ravnih kotara većinom zbog vegetacije i zanimanja stanovništva. Ravni kotari bili su naseljeni i prije nego što su došli Hrvati o čemu svjedoče mnogi arhivski dokumenti. Ovaj kraj turisti posjećuju zbog zanimljive gastronomije kao što je prisnac, janjetina, pršut, domaći sir, voće i povrće. Ovo područje obiluje bogatim kulturno-povijesnim spomenicima pa se tako u blizini grada Benkovca nalaze neki od arheoloških lokaliteta i nalazišta kao što su to ostaci Asserije, Nadina i Karina, Cvijina gradina, ostaci utvrda Perušić, Kličevica, Stari Obrovac itd. Od sredine 19. stoljeća podno starih utvrda i kaštela razvijaju se današnja naselja Benkovac i Obrovac koja su središta Bukovice i Ravnih kotara. To su naselja koja počivaju na bogatoj kulturno-prirodnoj baštini koja lokalnom stanovništvu, ali i turistima koji to posjećuju, omogućuje ugodan odmor i mjesto za život. Bukovica is a karst region that is located in the triangle between Benkovac, Obrovac and Karin. It is bordered by the river Zrmanja, the Karin Sea, and the Krka River. It is assumed that this region was named after the abundance of beech forests that have disappeared through grazing and agriculture. Ravni kotari stretch from Bukovica, Benkovac and Novigrad to the north to the small coastal strip from Zadar to Skradin in the south, or from the hinterland of Zadar to the Skradin hinterland. The administrative center is the town of Benkovac. Bukovica is an area where there is also great potential for tourism, hunting, rock and nature protection. By vegetation and farming, this area differs significantly from the neighboring fertile Ravni kotari in which the populace population was constantly evicted. The area of Ravni Kotar was inhabited before the arrival of Croats, as evidenced by numerous archive documents. Tourists are happy to visit this area for quality homemade food such as lamb, ham, homemade cheese, fruits and vegetables. This area is rich in rich cultural and historical monuments, so close to Benkovac are the remains of the Assyrian city of Rome-Liburn, and the remains of the medieval towns of Nadin (Nedinum) and Karin (Corinium), near Obrovac-Cvija's fortress, the remains of Perušić, Kličevica, Old Obrovac, etc. Since 19th century at the foot of old forts and castles, today's settlements of Benkovac and Obrovac are being developed, which are the centers of Bukovica and Ravni Kotari. These are urban and commercial sites that, thanks to their rich cultural and natural heritage, provide an ideal space for life and rest, as well as a study of rich history.

U Mediteranskom dijelu Europe ostvaruje se najveći turistički promet. Hrvatska zauzima dobru poziciju a Istarska županija predstavlja otvorenu i modernu regiju, prepoznatljive kulturne i povijesne baštine, koja definira viziju i strateške ciljeve, prioritete , načine i težnje da bi se ta vizija ostvarila. Da bi Hrvatska ostvarila zacrtane ciljeve i poboljšala svoju poziciju na turističkom tržištu, mora pratiti aktualna zbivanja na tržištu i ulagati u kvalitetu turističke ponude, uz zaštitu okoliša i očuvanje autentičnosti destinacije, te kreirati prepoznatljiv turistički imidž. Konkurentske prednosti istarskog turističkog proizvoda su ljepota krajolika, ekološka očuvanost, čistoća, sigurnost i gostoljubivost, dok nedotstatke, u odnosu na konkurente predstavljaju zabava, sport i rekreacija i trgovina. Na strani ponude razvijaju se nove destinacije koje postojećim konkuriraju inovacijama tradicionalnih proizvoda. Razvojna vizija i strateški ciljevi Istarske županije obuhvačaju konkurentno gospodarstvo, razvoj ljudskih resursa i visok društveni standard, održiv razvoj i prepoznatljivost istarskog identiteta, čiji se odnosi različiti na trima razinama; EU-a, nacionalnoj i županijskoj. Isticanje tradicije koja je dio kulturne baštine, te osmišljeno uključivanje gastronomije u turističku ponudu doprinosi boljem turističkom imidžu, uvažavajući je za kulturnu vrijednost, a promoviranjem autohtone istarske kuhinje i razvojem gastronomskog turizma ostvario bi se napredak turizma. Za podizanje razine kvalitete neophodno je ulaganje i podizanje kvalitete smještajnih oblika, koji predstavljaju temelj turističke ponude kao i razvoj selektivnih oblika turizma koji omogućuju produženje turističke sezone na cijelogodišnju.

Rad se bavi gastro i eno turističkom ponudom Nina i njegove okolice koja je povijesno usko vezana uz njega. Na početku se izlaže burna povijest Nina počevši od prapovijesti iz čijeg vremena su pronađeni brojni nalazi i od tada počinje trajno nastanjivanje Nina. Zatim slijedi razdoblje antike u kojoj grad kao rimski municipij ima sva obilježja rimskog grada, a potom slijedi doba narodnih vladara u kojem jedna od prijestolnica knezova i kraljeva postaje i prva biskupija u Hrvata. Nakon slavnog razdoblja i gubitka samostalnosti hrvatske države počinju povijesna previranja te stradavanja Nina zbog Turaka. Nin je uvijek imao biskupa i lokalnu samoupravu, no zanemarivanjem nakon uništavanja u 17. stoljeću Nin se nikad nije vratio na staru slavu. Stanovništvo je zbog bolesti bježalo, a počelo se vraćati tek sanacijom rijeke početkom 20. stoljeća. Od tad započinje i bolji gospodarski razvoj, gradi se ciglana, potom solana i mrijestilište ribe. U drugoj polovici stoljeća počinje razvoj turizma, a od samostalnosti i vraćanja statusa grada započinje ubrzani razvoj. U radu se također opisuje specifična pozicioniranost Nina u laguni pored rijeke, u plodnom dijelu Ravnih kotara i blizu velikog središta Zadra. Zbog svega toga Nin je imao važnu stratešku ulogu tijekom povijesti. Danas Grad Nin obuhvaća puno manji teritorij nego što je to nekad bilo, a sastoji se od pet naselja i oko 2 700 stanovnika. Tijekom posljednjih godina prirodni prirast je negativan, a migracijski saldo pozitivan. Socijalni problemi koji su prisutni su posljedica odnosa države prema ovom području posljednjih nekoliko stoljeća, a danas se pokušavaju smanjiti. Prema stupnju gospodarskog razvoja danas, Nin spada u skupinu koja je iznad hrvatskog prosjeka, a najvažnije gospodarske djelatnosti su proizvodnja soli i mrijestilište ribe. Razvoj turizma u Ninu vezan je prvenstveno za masovni turizam sunca i mora, no ostali oblici turizma su također prisutni te se mijenjanjem potražnje mijenja i njihov udio u ukupnoj ponudi. Od njih su najvažniji kulturni turizam, zatim zdravstveni turizam zbog obilja ljekovitog blata i dobre klime, rekreacija i sport što uključuje biciklizam, kiteboarding i windsurfing te jahanje, industrijski turizam vezan za solanu te promatranje ptica. Uz to postoji mogućnost razvoja agroturizma i vjerskog turizma. Gastro i eno ponuda u cijeloj Hrvatskoj još nije zaživjela u potpunosti, a Nin ima ogromne potencijale. Tu se prvenstveno misli na jedinstveni proizvod šokol od kojeg je nastala i poznata manifestacija Ninska šokolijada. Osim toga, pokrenut je Festival vina i delicija ViNin koja spaja vina i ostale gastronomske proizvode ovog područja. Sama proizvodnja maslinovog ulja i vina u Ninu nije prevelika te zasad ne postoji mogućnost veće proizvodnje za komercijalnu upotrebu, dok Ninska solana sa svojom visokokvalitetnom solju stvara priču koja se može provući kroz svaki dio gastronomije. The thesis outlines an enological-gastronomic offer of the town of Nin and its surroundings which historically gravitate to it. At the very beginning the thesis gives a review of the turbulent history of the town of Nin. It starts with Prehistory during which the permanent settlement of Nin was founded, since numerous findings from that period have been discovered. Then, the period of Antiquity follows in which Nin, being a Roman municipality, had main characteristics of the Roman town. After that, the period of Croatian rulers comes in which Nin became one of residences of dukes and kings, as well as the first Croatian diocese. After that glorious period, the Croatian state lost its independence, and due to the Ottoman invasion the town experienced numerous turbulences and sufferings. Nin has always had its bishop and local government, but after the destruction and neglect of Nin in the 17th century, it has never retained the glory it once had. The population left the city due to many diseases, and it returned after the recovery of the river system at the beginning of the 20th century. Afterwards, the economic development started as well as the construction of a brick factory, saltworks and a fish hatchery. The development of tourism started in the second half of the century, while with the proclamation of Croatian independence Nin got again the status of the town and its accelerated urban development started. Furthermore, the thesis describes the specific position of Nin in the lagoon next to the river, in the fertile part of the geographical region called Ravni kotari, and in close vicinity of Zadar. Because of its geographical position Nin played an important strategical role during the history. Today, the town of Nin encircles much smaller territory than it used to do in the past. It has five settlements and cca. 2700 inhabitants. Over the last few years the population growth has been negative and the migration rate has been positive. Present social issues are the consequence of the state’s treatment towards this area over the last few centuries, and today those issues are minimized. According to the rate of economic development, Nin belongs to the group of towns which are above the Croatian average, while the most important economic activities are salt production and fish hatchery. The development of tourism in Nin is related primarily to mass tourism, “the sun and the sea”, but there are also other forms of tourism. With changes of demand their share in total offer changes, too. The most important forms of tourism are cultural tourism, medical tourism due to medicinal mud and favorable climate, sport and recreation tourism including cycling, kiteboarding, windsurfing, horse riding as well as industrial tourism related to Nin saltworks and birdwatching. In addition, there is an opportunity of the development of agrotourism and religious tourism. Enological-gastronomic tourist offer hasn't yet come to life in many parts of Croatia, but Nin has great potentials. Firstly, there is a unique product šokol owing to which the famous manifestation Šokol festival has been created. Secondly, there is also the Festival of wine and delicacies “ViNin” which connects wines and other gastronomic products of this region. Production of wine and olive oil is not big enough in Nin and, for the moment, there is no possibility of bigger production for commercial usage, while Nin saltworks with its highquality salt creates a story which can be linked with every part of gastronomy.

Povpraševanje po ekološko pridelanih živilih iz leta v leto raste. Tudi dejstvo, da je od prehranjevalnih navad odvisno naše zdravje in da kakovosti živil ne gre meriti le po zunanjih temveč predvsem po notranjih lastnostih, kot je na primer odsotnost škodljivih snovi, je med ljudmi zmeraj bolj razširjeno. Na policah trgovin niso ekološki pridelki nič več nekaj nenavadnega: ponudba je široka. Situacija pa je nekoliko drugačna v gostinskih lokalih, kjer je med številnimi le peščica ponudnikov s certificirano ekološko ponudbo. V diplomski nalogi smo med potrošniki v gostinskih lokalih s pomočjo anketnih vprašalnikov želeli izvedeti, kakšne so prehranjevalne navade, kaj vpliva na odločitve glede nakupa živil, kaj jim je pomembno pri izbiri lokalov, v katerih se prehranjujejo, ter kakšno je splošno znanje glede ekoloških živil in označevanja ekološke ponudbe. Kar 72 % izmed 50 anketirancev je mnenja, da so ekološka živila bolj zdrava. Menimo, da bi bilo smotrno, da bi se tudi ponudniki bolj izobraževali in ozaveščali o ekoloških živilih in njihovem pomenu ter jih v večji meri vključevali v svojo ponudbo. The demand for ecologically produced produce has been rising. The fact that our health depends on our eating habits and that the quality of produce cannot be measured merely by the surface properties, but by internal ones, such as the absence of harmful substances, has also become more widespread amongst the population. Ecological produce is no longer an unusual sight on store shelves, but broad in range. However, the situation in restaurants is somewhat different, where only a handful of them offer ecologically certified food. For this Bachelor's thesis consumers in restaurants were surveyed to find out their eating habits, what influences their choice when purchasing food, what they deem important when choosing a restaurant to eat in and their knowledge of organic foods and ecological food labeling. Of the 50 people surveyed, 72% considered organic food to be healthier. It seems that it would be prudent to have the providers of these foods become more educated and informed on organic foods, their importance and that they would more extensively add them to their supply more extensively.

Este trabajo Fin de Máster tiene como fin presentar una propuesta del diccionario especializado croata-español en el ámbito de gastronomía. El diccionario consta de dos partes: la primera abarca los términos generales de la gastronomía croata, mientras que la segunda se basa en el lenguaje especializado basado en los productos de repostería del Adriático croata. En primer lugar, en el trabajo se profundizan los conocimientos sobre la disciplina lexicográfica en el apartado dedicado al marco teórico. A continuación, se presenta brevemente la gastronomía de la zona. La parte principal consta de la propuesta del diccionario que se basa en el corpus que consta de 227 entradas y está precedido por la metodología y la guía de consulta para los usuarios. Al final se analizan los problemas ocurridos durante su elaboración y se exponen las conclusiones derivadas del análisis. The aim of this master thesis is to present a model of a specialized Croatian-Spanish dictionary in the field of gastronomy. The dictionary consists of two parts: the general terms of Croatian gastronomy and the specialized part based on Croatian Adriatic pastries. Firstly, there is a theoretical framework that aims to deepen the knowledge of lexicography. Secondly, we briefly reviewed the Croatian Adriatic gastronomy. The main part of the thesis is a dictionary based on a corpus of 227 entries preceded by the methodology and the reference guide for future users. At the end of the work we exhibited some problems that occurred during the process of making a dictionary and drew conclusions based on the previous analysis. Cilj je ovog diplomskog rada izraditi prijedlog specijaliziranog gastronomskog hrvatsko-španjolskog rječnika. Rječnik se sastoji od dvaju dijelova: općih termina hrvatske gastronomije i slastičarstva te dijela posvećenog jadranskim slasticama. Na početku, u teorijskom dijelu rada, proširuju se spoznaje o leksikografskoj znanosti, a zatim slijedi kratki pregled jadranske gastronomije. Suštinu rada čini rječnik čija je baza korpus sastavljen od 227 natuknica kojem u radu prethode metodologija te upute za korištenje rječnika namijenjene budućim korisnicima. Na samome kraju iznose se problemi koji su se pojavili tijekom izrade rječnika i donose se zaključci temeljeni na prethodnoj analizi.

Конзумација хране и пића од стране туриста, најважнији облик туристичке потрошње, је у великој мери занемарена у литератури о угоститељству и туризму. Данас, са све много већим интересовањем за јединствену и аутентичну храну и пиће, прехрамбене производе и кухињу све већи број људи путује управо да би искусио локалне специјалитете. Стога је у докторској дисератцији анализиран допринос локалне хране и пића, као и култура исхране у процени потрошње локалних гастрономских производа, атрактивности дестинације, укупног задовољства и будућих намера туриста да поново посете дестинацију, као и провера имиџа српске гастрономије са посебним акцентом на социо- демографске карактеристике страних туриста који су посетили градске центре Србије. Истраживање у докторској дисертацији има четири задатака. Главни задатак је провера предложеног модела доприноса хране, пића и културе исхране на примеру Србија. Први задатак рада је да се утврде разлике између ставова туриста који су боравили у Новом Саду и Београду у перцепцији локалне хране, пића и културе исхране Србије. Други задатак рада је испитивање разлика између социо-демографских карактеристика испитаника у конзумацији локалне хране и пића као и искуства у вези са културом исхране кодиспитаника. Трећи задатак је да се утврди у којој мери конзумација локалне хране, локалногпића и искуству у култури исхране доприноси у процени атрактивности дестинације, укупномзадовољству и будућим намерама туриста да поново посете дестинацију. На крају, четвртизадатак је провера имиџа српске гастрономије из перспективе страних туриста. Анкетноистраживање је спроведено у Србији, конкретно у Београду и Новом Саду, током шестистраживачки месеци од маја до октобра 2016. године. Циљну узорачку популацију чинили су страни туристи који су у истраживачком периоду боравили у Србији. Пригодним узорковањемсакупљено је укупно 674 валидних анкета које су даље коришћене у статистичким анализама. Застатистичку обраду коришћено је неколико статистичких техника и статистичких софтвера.Анализа варијансе, т-тестова и вишеструка хијерархијска регресиона анализа су статистичке технике коришћене за истраживање. Статистички софтвери SPSS 18.0, AMOS 21 и „lavaan" направљеног за R окружење су коришћени за обраду података.На основу тестираног модела може се закључити да је на примеру Србије у тестираном узорку локална храна, локално пиће и култура исхране су значајни конструкти у процени потрошње производа, атрактивности дестинације, укупног задовољства и будућих намера туриста да поново посете дестинацију али и у испитивању разлика између социо-демографских карактеристика испитника. Према резултатима налаза интерна поузданост модела за све конструкте је у задовољавајућем степену. Даље, резултати су показали да је српска храна, пиће и култура исхране прихватљива код страних туриста и да се сматрају значајним елементом туристичког производа. Већина социо-демографских карактеристика испитника су показале разлике са осталим варијаблама (конзумација локалне хране, конзумација локалних пића и култура исхране). Резултати показују да је имиџ српске гастрономије из перспективе страних туриста позитиван. Показано је да су туристи локалну гастрономију оценили као „укуснa", да је понуда богата јелима од меса и да је цена прихватљива тј разумна цена, без обзира на град који су посетили. Главни допринос истраживања конзумације локалне хране и пића, као и искуство у вези са културом исхране на дестинацији није да повећа број посетилаца већ да заинтересује и задовољи искуство туриста и развије идентитет локалне кухиње као моћно средство у изградњи бренда и имиџа дестинације., Konzumacija hrane i pića od strane turista, najvažniji oblik turističke potrošnje, je u velikoj meri zanemarena u literaturi o ugostiteljstvu i turizmu. Danas, sa sve mnogo većim interesovanjem za jedinstvenu i autentičnu hranu i piće, prehrambene proizvode i kuhinju sve veći broj ljudi putuje upravo da bi iskusio lokalne specijalitete. Stoga je u doktorskoj diseratciji analiziran doprinos lokalne hrane i pića, kao i kultura ishrane u proceni potrošnje lokalnih gastronomskih proizvoda, atraktivnosti destinacije, ukupnog zadovoljstva i budućih namera turista da ponovo posete destinaciju, kao i provera imidža srpske gastronomije sa posebnim akcentom na socio- demografske karakteristike stranih turista koji su posetili gradske centre Srbije. Istraživanje u doktorskoj disertaciji ima četiri zadataka. Glavni zadatak je provera predloženog modela doprinosa hrane, pića i kulture ishrane na primeru Srbija. Prvi zadatak rada je da se utvrde razlike između stavova turista koji su boravili u Novom Sadu i Beogradu u percepciji lokalne hrane, pića i kulture ishrane Srbije. Drugi zadatak rada je ispitivanje razlika između socio-demografskih karakteristika ispitanika u konzumaciji lokalne hrane i pića kao i iskustva u vezi sa kulturom ishrane kodispitanika. Treći zadatak je da se utvrdi u kojoj meri konzumacija lokalne hrane, lokalnogpića i iskustvu u kulturi ishrane doprinosi u proceni atraktivnosti destinacije, ukupnomzadovoljstvu i budućim namerama turista da ponovo posete destinaciju. Na kraju, četvrtizadatak je provera imidža srpske gastronomije iz perspektive stranih turista. Anketnoistraživanje je sprovedeno u Srbiji, konkretno u Beogradu i Novom Sadu, tokom šestistraživački meseci od maja do oktobra 2016. godine. Ciljnu uzoračku populaciju činili su strani turisti koji su u istraživačkom periodu boravili u Srbiji. Prigodnim uzorkovanjemsakupljeno je ukupno 674 validnih anketa koje su dalje korišćene u statističkim analizama. Zastatističku obradu korišćeno je nekoliko statističkih tehnika i statističkih softvera.Analiza varijanse, t-testova i višestruka hijerarhijska regresiona analiza su statističke tehnike korišćene za istraživanje. Statistički softveri SPSS 18.0, AMOS 21 i „lavaan" napravljenog za R okruženje su korišćeni za obradu podataka.Na osnovu testiranog modela može se zaključiti da je na primeru Srbije u testiranom uzorku lokalna hrana, lokalno piće i kultura ishrane su značajni konstrukti u proceni potrošnje proizvoda, atraktivnosti destinacije, ukupnog zadovoljstva i budućih namera turista da ponovo posete destinaciju ali i u ispitivanju razlika između socio-demografskih karakteristika ispitnika. Prema rezultatima nalaza interna pouzdanost modela za sve konstrukte je u zadovoljavajućem stepenu. Dalje, rezultati su pokazali da je srpska hrana, piće i kultura ishrane prihvatljiva kod stranih turista i da se smatraju značajnim elementom turističkog proizvoda. Većina socio-demografskih karakteristika ispitnika su pokazale razlike sa ostalim varijablama (konzumacija lokalne hrane, konzumacija lokalnih pića i kultura ishrane). Rezultati pokazuju da je imidž srpske gastronomije iz perspektive stranih turista pozitivan. Pokazano je da su turisti lokalnu gastronomiju ocenili kao „ukusna", da je ponuda bogata jelima od mesa i da je cena prihvatljiva tj razumna cena, bez obzira na grad koji su posetili. Glavni doprinos istraživanja konzumacije lokalne hrane i pića, kao i iskustvo u vezi sa kulturom ishrane na destinaciji nije da poveća broj posetilaca već da zainteresuje i zadovolji iskustvo turista i razvije identitet lokalne kuhinje kao moćno sredstvo u izgradnji brenda i imidža destinacije., The consumption of food and beverages by the tourists, the most important form of tourist consumption is being largely ignored in the literature of hospitality and tourism. Today, with a greater interest in the unique and authentic food and beverages, food products and cuisine, there are an increasing number of people who travel just to experience local specialties. Therefore, this PhD thesis analyzes thecontribution of local food and beverages, as well as food culture in the assessment of consumption of local culinary products, destination attractiveness, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a tourist destination, and also the verification of the image of Serbian gastronomy with a special emphasis on socio-demographic characteristics of foreign tourists who visited the city centers of Serbia.There are four tasks in the study of this doctoral thesis. The main task is the verification of the proposed model of the contribution of food, beverages and food culture in the case of Serbia. The first task of thestudy was to determine the differences between the attitudes of tourists who stayed in Novi Sad and Belgrade in their perception of local food, beverages and food culture of Serbia. Another task of this paper is testing the differences between socio-demographic characteristics of respondents in the consumption of local food and beverages, as well as the experiences related to the culture of food in respondents. The third task is to determine to what extent is the consumption of local food, local beverages and the experience of food culture contributes to the assessment of destination‘s attractiveness, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a destination. Finally, the fourth task is to verify the image of Serbian gastronomy from the perspective of foreign touris ts. The survey was conducted in Serbia, i.e. in Belgrade and Novi Sad, during a six months research from May to October 2016. The target sample population being comprised of foreign tourists who stayed in Serbiaduring the period of the survey. A total of 674 valid surveys were collected by appropriate sampling,and these were later used in statistical analyses. For the purpose of statistical analysis, several statistical techniques and statistical software were used. Statistical techniques used for the sur vey are t-tests variance analysis and multiple hierarchical regression analysis. Statistical software SPSS 18.0, AMOS21 and „lavaan" made for R environment were used for data processing.Based on the tested model, it can be concluded that in the case of Serbia in the sample tested, local food, local beverages and food culture are a significant construct in the assessment of product consumption, attractiveness of a destination, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a destination, but also in examining the differences between socio-demographic characteristics of respondents. According to research findings, the internal reliability of the model for all constructs is at a satisfactory level. Furthermore, the results showed that the Serbian food, beverages and food culture are acceptable to foreign tourists and are to be considered an important element of the tourism product.Most of the socio-demographic characteristics of respondents have shown differences with the othervariables (consumption of local food, local beverages and food culture). The results show that the image of Serbian gastronomy from the perspective of foreign tourists is positive. It is indicated that tourists assess local gastronomy as ―delicious‖, that there is a lot of dishes made of meat on offer and that the price is acceptable i.e. reasonable, regardless of the city they stayed in. The main contribution to the research on consumption of local food and drinks, as well as food culture related experience at a destination is not to increase the number of visitors, but to intrigue and satisfy the experience of tourists and develop the identity of local cuisine as a powerful tool in creating a brand and an image of the destination.

Конзумација хране и пића од стране туриста, најважнији облик туристичке потрошње, је у великој мери занемарена у литератури о угоститељству и туризму. Данас, са све много већим интересовањем за јединствену и аутентичну храну и пиће, прехрамбене производе и кухињу све већи број људи путује управо да би искусио локалне специјалитете. Стога је у докторској дисератцији анализиран допринос локалне хране и пића, као и култура исхране у процени потрошње локалних гастрономских производа, атрактивности дестинације, укупног задовољства и будућих намера туриста да поново посете дестинацију, као и провера имиџа српске гастрономије са посебним акцентом на социо- демографске карактеристике страних туриста који су посетили градске центре Србије. Истраживање у докторској дисертацији има четири задатака. Главни задатак је провера предложеног модела доприноса хране, пића и културе исхране на примеру Србија. Први задатак рада је да се утврде разлике између ставова туриста који су боравили у Новом Саду и Београду у перцепцији локалне хране, пића и културе исхране Србије. Други задатак рада је испитивање разлика између социо-демографских карактеристика испитаника у конзумацији локалне хране и пића као и искуства у вези са културом исхране кодиспитаника. Трећи задатак је да се утврди у којој мери конзумација локалне хране, локалног пића и искуству у култури исхране доприноси у процени атрактивности дестинације, укупномзадовољству и будућим намерама туриста да поново посете дестинацију. На крају, четвртизадатак је провера имиџа српске гастрономије из перспективе страних туриста. Анкетноистраживање је спроведено у Србији, конкретно у Београду и Новом Саду, током шестистраживачки месеци од маја до октобра 2016. године. Циљну узорачку популацију чинили су страни туристи који су у истраживачком периоду боравили у Србији. Пригодним узорковањемсакупљено је укупно 674 валидних анкета које су даље коришћене у статистичким анализама. Застатистичку обраду коришћено је неколико статистичких техника и статистичких софтвера.Анализа варијансе, т-тестова и вишеструка хијерархијска регресиона анализа су статистичке технике коришћене за истраживање. Статистички софтвери SPSS 18.0, AMOS 21 и „lavaan" направљеног за R окружење су коришћени за обраду података. На основу тестираног модела може се закључити да је на примеру Србије у тестираном узорку локална храна, локално пиће и култура исхране су значајни конструкти у процени потрошње производа, атрактивности дестинације, укупног задовољства и будућих намера туриста да поново посете дестинацију али и у испитивању разлика између социо-демографских карактеристика испитника. Према резултатима налаза интерна поузданост модела за све конструкте је у задовољавајућем степену. Даље, резултати су показали да је српска храна, пиће и култура исхране прихватљива код страних туриста и да се сматрају значајним елементом туристичког производа. Већина социо-демографских карактеристика испитника су показале разлике са осталим варијаблама (конзумација локалне хране, конзумација локалних пића и култура исхране). Резултати показују да је имиџ српске гастрономије из перспективе страних туриста позитиван. Показано је да су туристи локалну гастрономију оценили као „укуснa", да је понуда богата јелима од меса и да је цена прихватљива тј разумна цена, без обзира на град који су посетили. Главни допринос истраживања конзумације локалне хране и пића, као и искуство у вези са културом исхране на дестинацији није да повећа број посетилаца већ да заинтересује и задовољи искуство туриста и развије идентитет локалне кухиње као моћно средство у изградњи бренда и имиџа дестинације. Konzumacija hrane i pića od strane turista, najvažniji oblik turističke potrošnje, je u velikoj meri zanemarena u literaturi o ugostiteljstvu i turizmu. Danas, sa sve mnogo većim interesovanjem za jedinstvenu i autentičnu hranu i piće, prehrambene proizvode i kuhinju sve veći broj ljudi putuje upravo da bi iskusio lokalne specijalitete. Stoga je u doktorskoj diseratciji analiziran doprinos lokalne hrane i pića, kao i kultura ishrane u proceni potrošnje lokalnih gastronomskih proizvoda, atraktivnosti destinacije, ukupnog zadovoljstva i budućih namera turista da ponovo posete destinaciju, kao i provera imidža srpske gastronomije sa posebnim akcentom na socio- demografske karakteristike stranih turista koji su posetili gradske centre Srbije. Istraživanje u doktorskoj disertaciji ima četiri zadataka. Glavni zadatak je provera predloženog modela doprinosa hrane, pića i kulture ishrane na primeru Srbija. Prvi zadatak rada je da se utvrde razlike između stavova turista koji su boravili u Novom Sadu i Beogradu u percepciji lokalne hrane, pića i kulture ishrane Srbije. Drugi zadatak rada je ispitivanje razlika između socio-demografskih karakteristika ispitanika u konzumaciji lokalne hrane i pića kao i iskustva u vezi sa kulturom ishrane kodispitanika. Treći zadatak je da se utvrdi u kojoj meri konzumacija lokalne hrane, lokalnog pića i iskustvu u kulturi ishrane doprinosi u proceni atraktivnosti destinacije, ukupnomzadovoljstvu i budućim namerama turista da ponovo posete destinaciju. Na kraju, četvrtizadatak je provera imidža srpske gastronomije iz perspektive stranih turista. Anketnoistraživanje je sprovedeno u Srbiji, konkretno u Beogradu i Novom Sadu, tokom šestistraživački meseci od maja do oktobra 2016. godine. Ciljnu uzoračku populaciju činili su strani turisti koji su u istraživačkom periodu boravili u Srbiji. Prigodnim uzorkovanjemsakupljeno je ukupno 674 validnih anketa koje su dalje korišćene u statističkim analizama. Zastatističku obradu korišćeno je nekoliko statističkih tehnika i statističkih softvera.Analiza varijanse, t-testova i višestruka hijerarhijska regresiona analiza su statističke tehnike korišćene za istraživanje. Statistički softveri SPSS 18.0, AMOS 21 i „lavaan" napravljenog za R okruženje su korišćeni za obradu podataka. Na osnovu testiranog modela može se zaključiti da je na primeru Srbije u testiranom uzorku lokalna hrana, lokalno piće i kultura ishrane su značajni konstrukti u proceni potrošnje proizvoda, atraktivnosti destinacije, ukupnog zadovoljstva i budućih namera turista da ponovo posete destinaciju ali i u ispitivanju razlika između socio-demografskih karakteristika ispitnika. Prema rezultatima nalaza interna pouzdanost modela za sve konstrukte je u zadovoljavajućem stepenu. Dalje, rezultati su pokazali da je srpska hrana, piće i kultura ishrane prihvatljiva kod stranih turista i da se smatraju značajnim elementom turističkog proizvoda. Većina socio-demografskih karakteristika ispitnika su pokazale razlike sa ostalim varijablama (konzumacija lokalne hrane, konzumacija lokalnih pića i kultura ishrane). Rezultati pokazuju da je imidž srpske gastronomije iz perspektive stranih turista pozitivan. Pokazano je da su turisti lokalnu gastronomiju ocenili kao „ukusna", da je ponuda bogata jelima od mesa i da je cena prihvatljiva tj razumna cena, bez obzira na grad koji su posetili. Glavni doprinos istraživanja konzumacije lokalne hrane i pića, kao i iskustvo u vezi sa kulturom ishrane na destinaciji nije da poveća broj posetilaca već da zainteresuje i zadovolji iskustvo turista i razvije identitet lokalne kuhinje kao moćno sredstvo u izgradnji brenda i imidža destinacije. The consumption of food and beverages by the tourists, the most important form of tourist consumption is being largely ignored in the literature of hospitality and tourism. Today, with a greater interest in the unique and authentic food and beverages, food products and cuisine, there are an increasing number of people who travel just to experience local specialties. Therefore, this PhD thesis analyzes the contribution of local food and beverages, as well as food culture in the assessment of consumption of local culinary products, destination attractiveness, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a tourist destination, and also the verification of the image of Serbian gastronomy with a special emphasis on socio-demographic characteristics of foreign tourists who visited the city centers of Serbia.There are four tasks in the study of this doctoral thesis. The main task is the verification of the proposed model of the contribution of food, beverages and food culture in the case of Serbia. The first task of thestudy was to determine the differences between the attitudes of tourists who stayed in Novi Sad and Belgrade in their perception of local food, beverages and food culture of Serbia. Another task of this paper is testing the differences between socio-demographic characteristics of respondents in the consumption of local food and beverages, as well as the experiences related to the culture of food in respondents. The third task is to determine to what extent is the consumption of local food, local beverages and the experience of food culture contributes to the assessment of destination‘s attractiveness, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a destination. Finally, the fourth task is to verify the image of Serbian gastronomy from the perspective of foreign touris ts. The survey was conducted in Serbia, i.e. in Belgrade and Novi Sad, during a six months research from May to October 2016. The target sample population being comprised of foreign tourists who stayed in Serbia during the period of the survey. A total of 674 valid surveys were collected by appropriate sampling,and these were later used in statistical analyses. For the purpose of statistical analysis, several statistical techniques and statistical software were used. Statistical techniques used for the sur vey are t-tests variance analysis and multiple hierarchical regression analysis. Statistical software SPSS 18.0, AMOS 21 and „lavaan" made for R environment were used for data processing. Based on the tested model, it can be concluded that in the case of Serbia in the sample tested, local food, local beverages and food culture are a significant construct in the assessment of product consumption, attractiveness of a destination, overall satisfaction and future intentions of tourists to re-visit a destination, but also in examining the differences between socio-demographic characteristics of respondents. According to research findings, the internal reliability of the model for all constructs is at a satisfactory level. Furthermore, the results showed that the Serbian food, beverages and food culture are acceptable to foreign tourists and are to be considered an important element of the tourism product.Most of the socio-demographic characteristics of respondents have shown differences with the other variables (consumption of local food, local beverages and food culture). The results show that the image of Serbian gastronomy from the perspective of foreign tourists is positive. It is indicated that tourists assess local gastronomy as ―delicious‖, that there is a lot of dishes made of meat on offer and that the price is acceptable i.e. reasonable, regardless of the city they stayed in. The main contribution to the research on consumption of local food and drinks, as well as food culture related experience at a destination is not to increase the number of visitors, but to intrigue and satisfy the experience of tourists and develop the identity of local cuisine as a powerful tool in creating a brand and an image of the destination.

Čovjek je razvojem žudio za što boljom i kvalitetnijom prehranom. Samim tim mijenjao se i način pripremanja hrane i pića, poprimajući nove i inovativnije oblike. Kombinacija tradicije i novih ideja prerasli su u kulinarsko umijeće, tj. gastronomiju. Iako se gastronomija smatra jednom od novijih disciplina vezanih za hranu, turizam, ugostiteljstvo i menadžment, njezini početci sežu daleko u povijest. Ipak, možemo reći da je posljednjih desetljeća gastronomija doživjela najveći uzlet. Gastronomija kao važan segment turizma sve više dobiva na svom značaju te postaje treći po redu motiv dolaska turista iz stranih zemalja u Republiku Hrvatsku. Navedeni podatci govore u prilog koliko je jačanje gastronomske scene važno za razvoj hrvatskog turizma u budućnosti. Pomoću zanimljive gastronomske ponude koja će u sebi imati segment novih iskustava i doživljaja možemo graditi imidž Hrvatske kao važne gastronomske destinacije.

Rad se bavi istraživanjem područja gastronomije i gastro turizma te kako utječu na razvoj turističke ponude destinacije Like, na razvoj lokalne zajednice i koju ulogu u tome ima brendiranje. Kroz rad se obrađuje kako izraditi marketinški plan i koji su to glavni elementi stvaranja brenda. Nadalje, istražuju se obilježja ponašanja suvremenog potrošača i koji trendovi prevladavaju na turstičkom tržištu posljednjih nekoliko godina s posebnim naglaskom na trendove u prehrambenim navikama potrošača. Teoretski dio rada još obuhvaća i marketing hrane te opisuje gastronomiju kao važan dio turističke ponude. Obrađuje se kako gastro turizam trenutno funkcionira u svijetu i Hrvatskoj te se pojašnjava važnost gastronomije kao dio identiteta pojedine zajednice i turističke destinacije. Navode se i podaci te osnovna obilježja Ličko-senjske županije u gospodarskim i turističkim kretanjima. U nastavku se obrađuje gastronomska ponuda Like, zatim krumpir i njegovo značnje u prehrani što je uvod u obradu i osvrt na obilježja ličkog krumpira. Nakon toga se iznose podaci o stavovima i potrošnji turista u Hrvatskoj, a nakon obrade teoretskog okvira u empirijskom dijelu je provedeno kvalitativno istraživanje metodom intervjua čime su se prikupili primarni podaci. Rezultati intervju ukazuju kako ispitanici sugeriraju da definirana marketinška strategija gastronomske ponude povoljno utječe na turizam u Lici, ali i da se treba jasno fokusirati i pažljivo formirati takvu ponudu, te da kvalitetna gastronomska ponuda utječe na stvaranje dodatne vrijednosti turističke ponude i povećanje broja gostiju. Na temelju teorijskog okvira i empirijskog dijela rada izradio se prijedlog koraka za brendiranje gastronomije Like na primjeru ličkog krumpira. The subject of this thesis is the research of gastronomy and gastro tourism, how they influence on the development of the tourist offer of Lika and local community through the role of branding. The thesis deals with ways of making a marketing plan and which are the main elements of creating brand. Furthermore, there is a research of the characteristics of modern consumer behavior and which trends have prevailed in the market for the last few years, with particular emphasis on trends in consumer habits. The theoretical part of the thesis includes research of food marketing and describes gastronomy as an important part of the tourist offer. It was analyzed how is gastro tourism currently developing in the world and Croatia and clarifies the importance of gastronomy as part of the identity of a particular community and tourist destination. Further, in thesis are mentioned informations and basic features of Licko-senjska county about economic and tourist trends. The following is processing gastronomic offer of Lika, Lika's potato and its importance in the diet, which is an introduction to the processing and review of licki potato. Also, informations and data about attitudes and consumption of tourists in Croatia are presented. After finishing theoretical framework there has been elaborated empirical research including qualitative study and that was conducted using the method of interview, gathering the primary data. The results of the interview indicate that respondents suggest that a defined marketing strategy for gastronomy has a favorable impact on tourism in Lika, but that the offer must be clearly focused and carefully formed. Also, they indicate that quality of gastronomy has an impact on creating additional value for tourist destination and increasing the number of guests. Based on the theoretical framework and the empirical research proposal was being made with the steps for branding gastronomy of Lika region based on example of Lika's potato.

Vloga gastronomije v turistični ponudbi določenega kraja igra izredno pomembno vlogo pri večanju turistične prepoznavnosti in povečevanju obsega gastronomskega turizma. Vsak turist mora na potovanju jesti in piti, vendar se namen obiska določenega kraja, ki temelji predvsem na okušanju lokalnih posebnosti v hrani in pijači ter skozi le-to spoznavati samo kulturo kraja, zgodovino in tradicijo kraja, bistveno razlikuje od drugih namenov. Kadar potujemo izključno v določen kraj z namenom tovrstnega okušanja, so ponudniki gastronomskih turističnih storitev dosegli svoj namen. V prvem poglavju smo opredelili raziskovalni namen ter zastavili cilje in hipoteze ter predpostavke in omejitve naloge. Naredili smo tudi raziskovalne metode. V drugem poglavju smo nalogi zastavili teoretični okvir. Prikazali smo vlogo gastronomije v turistični ponudbi. Vlogo kulinaričnih dogodkov smo predstavili v tretjem poglavju , ki prikazujejo korak naprej k izpolnjevanju cilja: doseči kulinarično privlačnost občine Hoče-Slivnica ter njeno prepoznavnost zaradi kulinaričnih posebnosti. V tem poglavju smo območje osvetlili tudi z geografskega in kulturnega vidika, prikazali pomen ekološkega povezovanja za nabavo surovin in analizirali vlogo pridelave ekoloških surovin za zdravo prehrano, ki je pogoj za dobro kulinariko kraja. V nadaljevanju poglavij smo predstavili zgodovinsko podlago razvoja gastronomije kraja kot tudi jedi, ki so tipične za to območje. Poleg tega smo opravili analizo stanja v sedanjih gostinskih lokalih po občini. Če povzamemo, smo v raziskavi ugotovili, da je na tem področju potrebno še marsikaj narediti, če si občina želi povečati gastronomsko doživljanje za turiste. Ključne besede: gastronomija, kulinarika, gastronomski turizem, občina Hoče- Slivnica, ekološka pridelava, lokalna/narodna kuhinja, analiza lokalnih gastronomskih posebnosti. Gastronomy plays a very significant role in the tourist offer of a certain location as it increases both its tourist visibility and its gastronomy tourism. Every tourist has to eat and drink when travelling. However, when the purpose of travelling to a certain destination is mainly to experience its special local food and drink and, via that, to learn about the destination's culture, history and traditions, such travelling considerably differs from travelling for any other purpose. When we decide to travel to a certain destination with the aim to taste its local gastronomic specialities, the providers of gastronomic tourist offer have attained their goal. In the first chapter we identified research purposes, set goals, hyphotesis, assumptions and restrictions of the research. We also have done research methods. In the second chapter we set the theoretical framework to the research. We show the role of the gastronomy in tourism offer. The third chapter describes the role of gastronomic events as a step towards the fulfilment of the goal, which is to achieve gastronomic attractiveness of the Municipality Hoče-Slivnica and its visibility based on its gastronomic specialities. In the third chapter, we also present the area from its geographic and cultural aspects, show the importance of ecological networking for the procurement of raw materials, and analyse the role of growing organic produce for healthy nutrition as apre-condition for a good gastronomic offer of the location. On the basis of the existing written records and oral sources, the following chapters present the historical foundations for the development of local gastronomy and typical local dishes. In addition, we present there sults of the analysis of the existing catering establishments in the municipality. Based on the survey, we established that a lot still needs to be done in this field if the municipality wishes to enhance the gastronomic experience for tourists. Key words: gastronomy, cuisine, gastronomy tourism, Municipality Hoče-Slivnica, organic farming, local/national cuisine, analysis of local gastronomic specialities.

Prevajanje je zahteven in zapleten proces, ki od prevajalca zahteva translatološke kompetence, popolno posvečenost in predanost delu, ne glede na to, s katerim strokovnim področjem se ukvarja pri svojem delu. Za prevajanje ni potrebno samo znanje izhodiščnega in ciljnega jezika, ampak tudi odlično poznavanje kulturno specifičnega okolja, v katerega prevaja določeno besedilo, kakor tudi ustrezne terminologije, v katerega prevaja določeno besedilo. Pri kulinariki gre za področje, ki je splošno znano in precej razširjeno, kljub temu pa vsebuje določeno terminologijo, ki se uporablja samo v gastronomiji in gostinstvu. Ravno terminologiji je treba posvetiti posebno pozornost, da pri prevajanju ne bi prišlo do napak in posledično nesporazumov, saj so prav jedilni listi ogledalo vsake restavracije ali gostilne. Ker se Koroška nahaja v bližini Avstrije, smo se v diplomski nalogi osredotočili na osem restavracij, ki z ravnjo svoje ponudbe dokazujejo, da imajo jedilni list preveden v skladu s svojim mednarodnim ugledom. Pri tem je pomembno, da pri prevajanju upoštevamo pomensko in ne jezikovne enakovrednosti izvirnega in ciljnega besedila. Le z uporabo terminov, ki so kulturno specifični za to področje, lahko zagotovimo natančen prenos kulturemov, ki jih srečujemo v gastronomiji in kulinariki. V diplomskem delu smo predstavili jedilni list kot posebno besedilno vrsto in v teoretičnem delu opredelili njegove značilnosti, ter analizirali specifično gastronomsko terminologijo. V empiričnem delu smo uvodoma predstavili gostišča in restavracije, katerih jedilne liste smo terminološko in jezikovno primerjali in analizirali. V sklepnem delu naloge smo za lažje razumevanje določenih jedi in specialitet izdelali terminološki glosar besed s področja koroške gastronomije in kulinarike, ki jih najdemo na jedilnih listih znanih koroških restavracij. Translation is a very demanding and complex process that demands trans-cultural competences, absolute dedication and devotion from the translator, regardless of the area of expertise the translator is dealing with. The translator requires not only the knowledge of the source and target language but also excellent knowledge of the culturally specific field and the adequate terminology into which one translates. Cuisine is a field that is widely known. Nevertheless, there is therminology that is only used in gastronomy and the restaurant industry. Special attention has to be given to translating terminology to avoid errors and misunderstandings since the menu card is the calling card of every restaurant. This thesis focuses on eight restaurants that should have good translations of their menu cards based on their international reputation and because the Koroška Region borders Austria. It is crucial to consider the semantic and not the linguistic equivalence of the source and target text during translation. Exact transfer of culturally specific expressions which are only found in the field of gastronomy and cuisine can only be achieved through the use of terminology that is specific for this field. The theoretical part presents the menu card as a specific text type, defines its characteristics and analyses the specific gastronomic terminology. The empirical part presents the menu cards of the restaurants which we have analysed from the terminological and linguistic point of view. The conclusion presents a terminology glossary for better understanding of some dishes and specialities from the field of gastronomy and cuisine which have been found in the menu cards of renowned restaurants in the Koroška Region.

U ovom se radu govori o važnosti zaštite otočnog kulturnog naslijeđa kroz projekt Hrvatski otočni proizvod s primjerom na otoku Prviću. Jedan od načina kako sačuvati bogato kulturno i povijesno naslijeđe je kroz projekt Hrvatski otočni proizvod, osnovan 2007. godine. Kroz ovaj Projekt, sva baština i rad otočana kao i otočnih gospodarstava će biti očuvani, a ljudima koji žive na otoku kao i onima koji su jednom otišli u potrazi za boljim životom se omogućuje povratak i prilika za život na otoku.. Ovaj rad je sačinjen od nekoliko cjelina iz završnog rada sa specijalističkog diplomskog stručnog studija Menadžment, Ane Vlahov pod nazivom Hrvatski otoci i otočni proizvodi.

U ovom se radu govori o važnosti zaštite otočnog kulturnog naslijeđa kroz projekt Hrvatski otočni proizvod s primjerom na otoku Prviću. Jedan od načina kako sačuvati bogato kulturno i povijesno naslijeđe je kroz projekt Hrvatski otočni proizvod, osnovan 2007. godine. Kroz ovaj Projekt, sva baština i rad otočana kao i otočnih gospodarstava će biti očuvani, a ljudima koji žive na otoku kao i onima koji su jednom otišli u potrazi za boljim životom se omogućuje povratak i prilika za život na otoku.. Ovaj rad je sačinjen od nekoliko cjelina iz završnog rada sa specijalističkog diplomskog stručnog studija Menadžment, Ane Vlahov pod nazivom Hrvatski otoci i otočni proizvodi., The importance of protecting cultural island heritage through the project Croatian Island Product, including a case study of island Prvić is explained in this paper. Nowadays, in a busy and highly technological world, it is very diffi cult to choose the “right” product or service which are off ered on the market. The project Croatian Island Product, founded in 2007 is one of the ways to preserve rich cultural and historical heritage and work of insulars and their homesteads. Also, it gives possibility for people who live on the islands, just like those who once left the islands in search for better life to come back and establish their lives. This Project also represents the way of conserving alimentary products and enables development of island gastronomy. This paper is made up of several sections of Ana Vlahov’s fi nal paper with the specialist graduate study of management.

Iako se gastronomija smatra jednom od novijih disciplina vezanih za hranu, turizam, ugostiteljstvo i menadžment, njezini počeci sežu daleko u povijest. Ipak, možemo reći da je posljednjih desetljeća gastronomija doživjela najveći uzlet. S obzirom da gastronomija nije samo uživanje u hrani već i vještina, znanost o prehrani, ali i prava umjetnost, u ovom radu istražili smo kakva je to vrsta zanimanja, tko se njome bavi, da li je to znanost, umjetnost ili obrt, što jedan profesionalni gastronom mora znati te koje su to škole i fakulteti za gastronome u svijetu i Hrvatskoj., Even though gastronomy is considered one of the newest culinary, tourism, hospitality and management disciplines, its beginings reach far into history. We can say that gastronomy has risen to its heights most during the last decades. Considering gastronomy is not only food enjoying, but also a skill, food science, even real art, we have searched what kind of interest is it, who is dealing with it, is it art, science or craft. What gastronomy professional needs to know and which are the schools for gastronomyin Croatia and world?

Diplomsko delo je razdeljeno na štiri poglavja. V prvem poglavju smo opredelili področja in opisali problem, predstavili namen, cilje, osnovne trditve, predpostavke in omejitve diplomskega dela ter predvidene metode raziskovanja. V drugem poglavju smo predstavili pojem gastronomija, njeno zgodovino, povezavo med gastronomijo in turizmom, predstavili gastronomske regije ter piramido slovenske gastronomije. V tretjem poglavju smo predstavili management turistične destinacije. V četrtem poglavju pa smo opravili raziskavo, na izbranih turističnih kmetijah in gostinskih lokalih na Kozjaku. Z rezultati, ki smo jih dobili s pomočjo anketiranja, smo pridobili potrebne informacije na osnovi katerih smo podali svoje predloge. Peto poglavje predstavlja sklep, v katerem smo povzeli glavna spoznanja iz diplomske naloge in potrdili oz. zavrgli zastavljene teze naloge. The diploma thesis is divided into four chapters. In the first chapter the field is defined and the problem is described, the purpose, objectives, basic arguments, assumptions and limitations of the thesis are presented, and research methods provided. In the second chapter the concept of gastronomy its history, the relationship between gastronomy and tourism is introduced. Also the gastronomic regions and the pyramid of Slovenian gastronomy is presented. In the third section, the management of a tourist destination is presented. In the fourth chapter, a survey in selected farms and restaurants on Kozjak is conducted. The suggestions based on the information that were gained with the help of the results, which were obtained by means of the survey are also given in this chapter. The fifth chapter presents the conclusion in which the main findings of the thesis are summarized and the set tasks of the theses are confirmed or discarded.

Nella ricerca abbiamo descritto la storia del dialetto fiumano, mettendo in evidenza l’influenza della lingua croata standard e ciacava, dell’italiano e del tedesco sul lessico dell’idioma fiumano. La situazione attuale del dialetto italiano di Fiume è stata elaborata grazie ai risultati ottenuti dal Censimento effettuato nel 2011 in Croazia. Sono stati analizzati i lemmi appartenenti al campo semantico della gastronomia nel dialetto fiumano, partendo dal Dizionario del dialetto fiumano di Salvatore Samani e dalla ricerca verificata sul campo nel 2010. Lo studio si è concentrato sul lessico fiumano romanzo, sui germanismi e croatismi del lessico della terminologia gastronomica nel dialetto fiumano. Abbiamo determinato l'etimologia prossima e remota, il che afferma nuovamente la presenza della multiculturalità nella città di Fiume, la convivenza storica nonché l'intreccio di diverse lingue, dialetti e idiomi in contatto., U radu smo opisali povijest fijumanskog dijalekta, istaknuvši utjecaj hrvatskog standardnog i čakavskog, talijanskog i njemačkog jezika na leksik fijumanskog idioma. Trenutno stanje fijumanskog dijalekta u Rijeci, obrađeno je pomoću rezultata dobivenih Popisom stanovništva provedenim 2011. u Hrvatskoj. Obradili smo riječi iz semantičke domene gastronomije u fijumanskom dijalektu te je korpus preuzet iz Samanijevog Dizionario del dialetto fiumano (Rječnik fijumanskog dijalekta) i potvrđen terenskim istraživanjem 2010. godine. Istaknuli smo romanski, germanski i kroatistički dio leksika gastronomske terminologije u fijumanskom dijalektu, te ustvrdili njihovo bliže i krajnje podrijetlo, što potvrđuje još jednom multikulturalnost Rijeke kao grada, povijesni suživot i prožimanje različitih jezika, dijalekata i idioma u doticaju.

Gastronomija i novi gastronomski trendovi postaju sve značajniji čimbenik u oblikovanju posebnih turističkih doživljaja. Iako je gastronomija sastavni dio svakog turističkog putovanja, odnosno posjeta pojedinim destinacijama, posebni turistički proizvodi temeljeni na gastronomskom naslijeđu ili novim, popularnim trendovima u gastronomiji, sve više postaju temeljni motivi putovanja za posebne segmente turista. U ovome radu autori se osvrću na značaj gastronomije u razvoju autentičnih turističkih doživljaja posebno u svjetlu novih gastronomskih trendova kao faktora privlačnosti za posjet pojedinim ugostiteljskim objektima. Istraživanjem koje je obuhvatilo 15 različitih ugostiteljskih objekata iz raznih krajeva Hrvatske nastojalo se utvrditi koliko od njih u vlastite jelovnike uvrštava jela koja prate aktualne gastronomske trendove, kako ih gosti prihvaćaju te kako inovativni jelovnici utječu na poslovanje ugostiteljskih objekata obuhvaćenih istraživanjem.

Ovaj dvojezični rječnik namijenjen je svima koji se služe njemačkim jezikom struke iz područja prehrane i prehrambene tehnologije, a prvenstveno studentima veleučilišta i svima koji su zainteresirani za tu tematiku. Rječnik sadrži više od 3500 temeljnih pojmova iz područja gastronomije, opće, anorganske i organske kemije, biokemije, mikrobiologije, tehnologije proizvodnje piva, mlijeka i mliječnih proizvoda, kave i kavovina, čokolade kao i ekologije i ekonomije. Dodaci rječniku su: popis osnovnih mjernih jedinica, pregled najčešće korištenih mjernih jedinica po abecedi i po skupinama, popis kemijskih elemenata po abecedi prema nazivu i prema simbolu, te popis najčešćih nepravilnih glagola. Ovaj rječnik nastao je iz potrebe i kao rezultat višegodišnje nastavne djelatnosti na stručnom studiju Prehrambene tehnologije na Veleučilištu u Karlovcu. Korisnicima će olakšati snalaženje u tekstovima iz tog područja te im omogućiti lakše razumijevanje stručne literature. Korišteni su materijali koji su u korelaciji s ostalim predmetima struke imajući pri tom na umu i osposobljavanje studenata za samostalan rad.

Гастрономски туризам представља растући тренд у свету, па су по узору на афирмисане гастрономске дестинације предмет истраживања биле атрактивне дестинације у Војводини попут музеја хране и пића, природних резервата, салаша, сеоских домаћинстава, затим регионална, домаћа и национална јела и пића у угоститељско-туристичким објектима, храна и пиће који имају заштиту порекла али и они који треба да поседују ову врсту заштите зарад додатне користи у региону, туристичке манифестације засноване на регионалном пићу и храни, али и запослени у угоститељству и туризму од којих зависи успешан развој овог облика туризма, као и стратегија његовог развоја. Основни циљ дисертације је био да се утврди стањe, могућности и перспективе развоја гастрономског туризма заснованог на аутентичној, домаћој, регионалној храни и пићу и дефинише стратегија развоја. Посебан акценат је стављен на запослене у угоститељству и туризму кроз анализу њихових ставова о развоју гастрономског туризма у региону. При томе је, кроз примену одговарајуће методологије и спроведеног истраживања, задатак рада био да потврди, делимично потврди или оповргне постављену основну хипотезу да је Војводина значајан произвођач хране и пића, који пружа аутентичан, регионални, гастрономски, туристички доживљај, а није довољно афирмисан у туризму, што условљава и недовољан развој гастрономског туризма, и тиме укаже на све недостатке, како би се они благовремно отклонили и тако Војводину учинили дестинацијом гастрономског туризма. Gastronomski turizam predstavlja rastući trend u svetu, pa su po uzoru na afirmisane gastronomske destinacije predmet istraživanja bile atraktivne destinacije u Vojvodini poput muzeja hrane i pića, prirodnih rezervata, salaša, seoskih domaćinstava, zatim regionalna, domaća i nacionalna jela i pića u ugostiteljsko-turističkim objektima, hrana i piće koji imaju zaštitu porekla ali i oni koji treba da poseduju ovu vrstu zaštite zarad dodatne koristi u regionu, turističke manifestacije zasnovane na regionalnom piću i hrani, ali i zaposleni u ugostiteljstvu i turizmu od kojih zavisi uspešan razvoj ovog oblika turizma, kao i strategija njegovog razvoja. Osnovni cilj disertacije je bio da se utvrdi stanje, mogućnosti i perspektive razvoja gastronomskog turizma zasnovanog na autentičnoj, domaćoj, regionalnoj hrani i piću i definiše strategija razvoja. Poseban akcenat je stavljen na zaposlene u ugostiteljstvu i turizmu kroz analizu njihovih stavova o razvoju gastronomskog turizma u regionu. Pri tome je, kroz primenu odgovarajuće metodologije i sprovedenog istraživanja, zadatak rada bio da potvrdi, delimično potvrdi ili opovrgne postavljenu osnovnu hipotezu da je Vojvodina značajan proizvođač hrane i pića, koji pruža autentičan, regionalni, gastronomski, turistički doživljaj, a nije dovoljno afirmisan u turizmu, što uslovljava i nedovoljan razvoj gastronomskog turizma, i time ukaže na sve nedostatke, kako bi se oni blagovremno otklonili i tako Vojvodinu učinili destinacijom gastronomskog turizma. Gastronomy tourism represents a growing trend in the world and the subjects of the research, which was modelled after well-established culinary destinations, were attractive destinations in Vojvodina suchas museum of food and drinks, nature reserves, farms, rural households as well asregional, local and national dishes and drinks in hospitality and touristic facilities, foods and drinks that have protected origin and those which should have this kind of protection for the sake of additional benefits in the region, touristic manifestations based on regional foods and drinks and the employees in the hospitality and tourism of whom depends the successful development of this kind of tourism as well as the strategy of its development. The main objective of the thesis was to determine the status, opportunities and development perspectives of gastronomic tourism based on authentic, domestic, regional foods and drinks and to define development strategies. Special emphasis was put on the employees in the hospitality and tourism industry through an analysis of their views on the development of gastronomic tourism in the region. At the same time, through the application of appropriate methodology and conducted research, the task of this thesis was to confirm, partly confirm or deny the basic hypothesis that Vojvodina is an important producer of foods and drinks that provides an authentic, regional, gastronomic, tourist experience but it is not sufficiently established in tourism which results in poor development of gastronomic tourism, and thus point out the shortcomings in order for them to be timely removed and, by doing so, make Vojvodina a gastronomic tourism destination.

Гастрономски туризам представља растући тренд у свету, па су по узору наафирмисане гастрономске дестинације предмет истраживања биле атрактивнедестинације у Војводини попут музеја хране и пића, природних резервата, салаша,сеоских домаћинстава, затим регионална, домаћа и национална јела и пића уугоститељско-туристичким објектима, храна и пиће који имају заштиту пореклаали и они који треба да поседују ову врсту заштите зарад додатне користи урегиону, туристичке манифестације засноване на регионалном пићу и храни, али изапослени у угоститељству и туризму од којих зависи успешан развој овог обликатуризма, као и стратегија његовог развоја. Основни циљ дисертације је био да сеутврди стањe, могућности и перспективе развоја гастрономског туризмазаснованог на аутентичној, домаћој, регионалној храни и пићу и дефинишестратегија развоја. Посебан акценат је стављен на запослене у угоститељству итуризму кроз анализу њихових ставова о развоју гастрономског туризма у региону.При томе је, кроз примену одговарајуће методологије и спроведеног истраживања,задатак рада био да потврди, делимично потврди или оповргне постављенуосновну хипотезу да је Војводина значајан произвођач хране и пића, који пружааутентичан, регионални, гастрономски, туристички доживљај, а није довољноафирмисан у туризму, што условљава и недовољан развој гастрономског туризма,и тиме укаже на све недостатке, како би се они благовремно отклонили и такоВојводину учинили дестинацијом гастрономског туризма., Gastronomski turizam predstavlja rastući trend u svetu, pa su po uzoru naafirmisane gastronomske destinacije predmet istraživanja bile atraktivnedestinacije u Vojvodini poput muzeja hrane i pića, prirodnih rezervata, salaša,seoskih domaćinstava, zatim regionalna, domaća i nacionalna jela i pića uugostiteljsko-turističkim objektima, hrana i piće koji imaju zaštitu poreklaali i oni koji treba da poseduju ovu vrstu zaštite zarad dodatne koristi uregionu, turističke manifestacije zasnovane na regionalnom piću i hrani, ali izaposleni u ugostiteljstvu i turizmu od kojih zavisi uspešan razvoj ovog oblikaturizma, kao i strategija njegovog razvoja. Osnovni cilj disertacije je bio da seutvrdi stanje, mogućnosti i perspektive razvoja gastronomskog turizmazasnovanog na autentičnoj, domaćoj, regionalnoj hrani i piću i definišestrategija razvoja. Poseban akcenat je stavljen na zaposlene u ugostiteljstvu iturizmu kroz analizu njihovih stavova o razvoju gastronomskog turizma u regionu.Pri tome je, kroz primenu odgovarajuće metodologije i sprovedenog istraživanja,zadatak rada bio da potvrdi, delimično potvrdi ili opovrgne postavljenuosnovnu hipotezu da je Vojvodina značajan proizvođač hrane i pića, koji pružaautentičan, regionalni, gastronomski, turistički doživljaj, a nije dovoljnoafirmisan u turizmu, što uslovljava i nedovoljan razvoj gastronomskog turizma,i time ukaže na sve nedostatke, kako bi se oni blagovremno otklonili i takoVojvodinu učinili destinacijom gastronomskog turizma., Gastronomy tourism represents a growing trend in the world and the subjects of the research, which was modelled after well-established culinary destinations, were attractive destinations in Vojvodina suchas museum of food and drinks, naturereserves, farms, rural households as well asregional, local and national dishes anddrinks in hospitality and touristic facilities, foods and drinks that have protected originand those which should have this kind of protection for the sake of additional benefitsin the region, touristic manifestations based on regional foods and drinks and theemployees in the hospitality and tourism of whom depends the successful development of this kind of tourism as well as the strategy of its development. The main objective of the thesis was to determine the status, opportunities and development perspectives of gastronomic tourism based on authentic, domestic, regional foods and drinks and to define development strategies. Special emphasis was put on the employees in the hospitality and tourism industry through an analysis of their views on the development of gastronomic tourism in the region. At the same time, through the application of appropriate methodology and conducted research, the task of this thesis was to confirm, partly confirm or deny the basic hypothesis that Vojvodina is an important producer of foods and drinks that provides an authentic, regional, gastronomic, tourist experience but it is not sufficiently established in tourism which results in poor development of gastronomic tourism, and thus point out the shortcomings in order for them to be timely removed and, by doing so, make Vojvodina a gastronomic tourism destination.

Od svog nastanka kulinarski turizam rastao je eksponencijalno svake godine, mjereno brojnim pokazateljima. Broj potrošača zainteresiranih za ovaj oblik turizma narastao je zahvaljujući povećanju broja televizijskih emisija o kulinarskim putovanjima. Iako velik broj ljudi tvrdi da je jedno od zadovoljstva putovanja traženje i isprobavanje novih vrsta kuhinja, stvarnost je često drugačija. Masovno tržište i popularne destinacije dovode većinu ljudi do brzog zasićenja industrijskom prehranom i nakon kratkog vremena traže sigurnost vlastite, poznate kuhinje. Prema riječima turističkih djelatnika, posljednjih godina hrvatski turistički stratezi sve više uviđaju da se kvalitetna turistička promocija ne može temeljiti samo na suncu i moru pa se stoga turistička promocija sve više okreće gastronomskoj ponudi kao dijelu kvalitativnog iskoraka hrvatskog turizma. Pitanje je koristi li Hrvatska dovoljno svoje gastronomsko bogatstvo, činjenicu da se na tako malom prostoru nudi tako različita hrana. Prema istraživanju TOMAS ljeto 2007. motivi dolaska turista u Hrvatsku su: pasivni odmor, opuštanje, zabava, prirodne ljepote, nova iskustva i doživljaji, gastronomija (u 20% odgovora). Gastronomija je bio važan motiv dolaska za goste iz Ujedinjenog Kraljevstva, Rusije, Nizozemske, Njemačke i Austrije . Ako usporedimo rezultate TOMAS istraživanja iz 2007. s novodobivenim rezultatima iz 2010. godine, može se uočiti da se uloga gastronomije kao motiva dolaska turista u Hrvatsku postupno povećava (sa 20% na 22% odgovora), što nam daje dodatni razlog za uvažavanjem gastronomije kao važna dijela sveukupne turističke ponude.

U radu se analiziraju obilježja parodijskoga diskursa u romanu V. Barbierija Epitaf carskog gurmana, oslanjajući se na teorijske postavke L. Hutcheon. Istražuje se različite parodijske subverzivne strategije (parodiranje dnevničkoga žanra, problematiziranje fikcionalnosti historiografskog prikaza, interpoliranje gastronomskih subliterarnih žanrova) kroz koje se u romanu manifestira ambivalentna politika postmodernističkoga prikaza.