Search

İran’da konuşulan Halaçça, koruduğu eskicil özellikler ile diğer Türk dillerinden ayrılır. Yakın zamana kadar Halacistan kırsalında geniş işlev alanına sahip olan Halaçça, geçenyüzyıldaki büyük toplumsal değişimler nedeniyle işlev kaybına uğramıştır. Halaçça, yitim sürecinin hızla ilerlediği ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir dildir. Halaçça birçok eskicil özelliğini koruyor olmasına rağmen Farsçadan sayısız dil bilimsel birim kopyalamıştır. Bu çalışma Halaç nüfusunun fazla olduğu Telhab köyünden derlenen metinler üzerine yoğunlaşmaktadır. Farsçanın Halaçça üzerindeki etkisi, Lars Johanson’un kod kopyalama modeline göre incelenmektedir

Living largely isolated for centuries in central Iran, the Khalaj Turks have, in the last century, seen greatchanges in the person-to-nature and person-to-person relations which form the basis of their social order. Because of a deterioration of the social conditions of their villages, and attracted by city life, many Khalaj haveleft the lands of their ancestors and migrated to the big cities. This has made it difficult for the Khalaj to passon their cultural traits to new generations, as their culture is largely oral. Negative attitudes towards the Khalajlanguage and culture have led to changes in Khalaj culture and particularly language. In the face of this, some Khalaj intellectuals have taken action. These people, who have a good knowledge of the language and culture, have created Telegram and Instagram pages sharing items on Khalaj language and culture. On these pages, about-to-be-forgotten traditions, rituals and games are described, and examples of folk literature like lullabies, sayings or poems are shared. Among the most important contributions in terms of digitalized culture are examples of new folk poetry which are appearing on Telegram and Instagram pages. Towards the end of the 20th century, the Khalaj had no literary texts apart from a few poems, but by the efforts of Ali Asghar Jamrasi and Abdullah Vasheqani in particular, they got to know folk poetry. Especially group admins such as Amir Mohammadbaygi, Hasan Talkhabi and Mahdi Hadigol, who have made good use of the new features provided by social networks such as Telegram and Instagram, have written poems in the Khalaj language which include many elements of Khalaj folk culture. As well as reflecting the internal world of an individual, the aim of the new poetry of Hadigol and Hossein Talkhabi is to present the Khalaj identity and to introduce Khalaj culture to new generations. For this, topics such as language, identity, traditions and patriotism are often dealt with in the poems. This study is concerned with the positive effects of digitalization in introducing Khalaj folk culture and traditions and transmitting them to new generations and different areas, and focuses on Khalaj folk poetry in the context of the sustainability of identity, cultural memory and cultural items. The Khalaj language is on the UNESCO list of endangered languages and is of great importance for Altaistic studies. This study contains examples of poetry written in the Khalaj language and mostly previously unpublished, and provides data to different areas such as literature, folklore and linguistics. It is supported with observations and interviews., Orta İran’da yüzyıllar boyunca büyük ölçüde izole bir şekilde varlığını sürdüren Halaç Türklerinde toplumsal düzenin temel bileşenleri olan insan-doğa ve insan-insan ilişkisi son yüzyılda büyük ölçüde değişimeuğramıştır. Köylerdeki sosyoekonomik koşulların kötüleşmesi ve kent yaşamının çekiciliği nedeniyle birçokHalaç, atalarının yüzyıllar boyunca yaşadıkları toprakları bırakıp büyük kentlere göç etmiştir. Bu durum, sözlükültürün hâkim olduğu Halaç toplumunda kültürel özelliklerin yeni nesillere aktarılmasını zorlaştırmıştır. Halaçdili ve kültürüne yönelik negatif tutumlar, dil başta olmak üzere Halaç kültürünün değişimine yol açmıştır.Bunun üzerine bazı Halaç aydınları harekete geçmiştir. Dil ve kültür bilinci yüksek bu kişiler internet ortamındaHalaç diline ve kültürüne ait öğelerin paylaşıldığı telegram ve instagram sayfaları oluşturmuşlardır. Bu sayfalarda, unutulmaya yüz tutmuş gelenekler, ritüeller, oyunlar tanıtılmakta, ninni, atasözü, mâni türünde halk edebiyatı örnekleri paylaşılmaktadır. Dijitalleşmenin kültürel boyuttaki en önemli katkılarından biri de telegram ve instagram sayfalarında yeni halk şiiri örneklerinin ortaya çıkmasıdır. 20. yüzyılın sonlarına kadar birkaç şiirdışında herhangi bir edebi metne sahip olmayan Halaçlar, özellikle Ali Asger Cemrasi ve Abdullah Vaşqani’ninçabaları ile halk şiiri ile tanışmışlardır. Özellikle telegram ve instagramın sağladığı yeni özellikleri iyi bir şekilde kullanan Emir Muhammedbeygi, Hasan Telhabi ve Mehdi Hadigol gibi grup adminleri Halaç halk kültürünün birçok unsurunu içeren Halaçça şiirler yazmışlardır. Hadigol ve Hossein Telhabi’nin bireyin iç dünyasını yansıtan şiirleri olmakla birlikte bu yeni şiirde amaç Halaç kimliğini ön plana çıkarıp Halaç kültürünü yeni nesillere tanıtmaktır. Bunun için şiirlerinde dil, kimlik, gelenekler, yurt sevgisi gibi konular sıklıkla ele alınır. Bu çalışmada dijitalleşmenin Halaç halk kültürünün ve geleneklerinin tanıtılması, yeni kuşaklara ve farklı coğrafyalara aktarılması noktasındaki olumlu etkisine değinilmiş ve Halaç halk şiirine kimlik, kültürel bellek ve kültürel öğelerin sürekliliği çerçevesinde odaklanılmıştır. UNESCO tarafından tehlikedeki diller arasında yer alan ve Altayistik çalışmaları için büyük öneme sahip Halaç dilinde yazılan ve çoğunlukla daha önce herhangibir yerde yayımlanmamış şiir örneklerinin yer aldığı bu çalışma edebiyat, folklor ve dilbilim gibi farklı alanlaraveri sağlamaktadır. Çalışma alandan gözlemler ve mülakatlar ile desteklenmiştir.

Ahlak, kültürün içinde şekillenen ve anlamsal içeriği düşünce, inanç ve motivasyon farklıkları nede-niyle coğrafya, kültür ve tarihe göre çeşitlilik gösteren bir kavramdır. Göreceli ve değişken bir yapıya sahip olan bu kavramın içeriği, iyi ve kötü üzerine kuruludur. İyi ve kötü, düşünce tarihinde kimi zaman Sokrates, Platon ve Farabi’de olduğu gibi bilgiyle kimi zaman da Kant gibi davranışın ardındaki niyet ile özdeşleştirilir. Düşünürler, bir eylemin gerçekleştirilmesi ya da gerçekleştirilmemesi konusunda ortak bir değerin olduğuna ve evrensel ahlak yasasının objektif özelliklerine vurgu yapmaktadır. İdealleştirilen bir eylemin ortaya çıkması ödül ile sonuçlanırken; yapılmaması istenen eylemin gerçekleştirilmesi ise ceza olgusunu doğurur. En ilkel topluluklardan günümüz çağdaş toplumlarına kadar toplumsal hayatı düzenleyen kurallar vardır. Toplumsal yaşamı düzenleyen kurallar toplumsal yaşamda meydana gelen değişiklikler ile şekillenir. Her dönemde yazılı veya yazısız hukuk sistemi iyi > ödül, kötü >ceza karşıtlığı üzerine kurulur. Kişinin norm ve beklentilere uygun davranıp davranmadığı denetimini sağlayan unsurların en önemlisi toplumsal denetimdir. Türk dilinin ilk yazılı ürünlerinden olan Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacib tarafından 1069-1070 yıllarında Kaşgar’da yazılmıştır. Hacib, 6645 beyitten oluşan bu eserinde, adından da anlaşılacağı üzere hem bu dünyada hem de ölümden sonraki yaşamda insanı mutluluğa ulaştıracak davranışları dört kahramanın diyaloglarıyla verir. Karahanlılar dönemi Türk toplumsal yaşamında büyük kırılmaların değişimlerin görül-düğü bir dönemdir. Bu dönemde de toplumun istikrarını ve bireyler arası ilişkileri düzenleyen ahlak değerleri ve hukuk sistemi mevcuttu. Bu değerler sisteminde tarihsel Türk töresi ve İslam’ın buyrukları söz konusu olmuştur. Eski inançlarından, Müslümanlığa geçen toplumun yeni ahlaki ve siyasi hedeflere ihtiyacı olduğunu bilen Hacib, toplumuna ve yöneticilerine hem bu dünyada hem ölümden sonraki yaşamda mutluluğa götürecek davranış sistemini göstermek istemiştir. İslam dinine geçen Türklerin toplumsal yaşamında ve düşünce dünyasında iyi ve kötünün içeriği değişmiş, yeni iyi-kötü insan tipi ortaya çıkmıştır. Hacib’in düşünce dünyasında iyi ve kötü, bilgi ile özdeşleştirilir. Hacib, bir aydın olarak din değiştirmiş bir topluma yeni ahlaki hedefleri Türk töresini gözardı etmeyecek şekilde sunar. Onun iyi-doğru insan tipi, Hoca Ahmet Yesevi’deki gibi tasavvufi öğretiyle değil; Türk töresinin ve İslam dininin prensipleriyle şekillenmiştir. Hacib, bu dünyaya fazla gönül bağlamayan, imanla Allah’a bağlı ve kalbi Allah sevgisi ile dolu, bilgili bireyleri idealleştirmiştir. Hacib, insanları iyilik yapmaya yöneltecek şekilde motive eder. Hacib, iyi kavramını ve iyi insan olmanın yüceliğini açıklarken insanları iyilik yapmaya farklı şekillerde güdüler. Çünkü erdemli olmanın sonucunda ödüle mutlaka kavuşulacaktır. Bilgili, merhametli ve itaatkâr insan, huzura ve mutluluğa erişilebilir. Ona göre Tanrının yarattığı kutsal canlı olan insan, iyi davranışlar ile hem bu dünyada hem de ahiret hayatında ödülüne kavuşacaktır. Hacib’e göre bilgisizlik, doğru konuşmamak, içki içmek, haram, isyankârlık, zina, kanunlara uymamak vs. kötüdür. Her insan, doğumundan ölümüne kadar toplumsal çevrede sergilediği kötü davranışlarından dolayı cezalandırıldığı için Hacib, kötü davranışların toplumsal hayattaki yaptırımlarını da mutlak suretle ifade etmiştir. Hacib, İslam’a geçen halkına kötü davranışın sadece bu dünyada da değil ölümden sonra da yaptırımla karşılaşılacağını hatırlatır. Toplumsal yaşam üzerinde etkili olan İslam dininin bu tür buyrukları Hacib için bir güdüleme aracı olarak kullanılmıştır. Bu, sosyal davranışların en önemli denetim unsurunun toplumun kendisi olduğu gerçeğini göstermektedir.

Italy who secured itsnational unity in the second half of the 19th century, endeavoured to gain aposition in the balance of power constituted by Congress of Vienna (1815) inEuropean politics and also to catch up the colonial activities of other greatpowers. In this manner, its initial objective had been the North Africaterritories of ‘the sick man of Europe’, Ottoman Empire who had been contendingwith the problems that threaten its future as a result of the bad influences ofFrench Revolution’s (1789) nationalist movements. Italy who endeavouredlongstanding, vigorous and secret diplomatic efforts to land Tripoli among theother great powers of Europe, achieved this goal by taking the advantage ofOttoman Empire’s situation. The presence of Ottoman Empire in Africa, as theowner of these territories since the 16th century, ceased as a result of theinvasion of the Ottoman territories in the North Africa, first by France andBritain and finally Italy. Italy who ensured the process to turn into itsfavour both with the implicit and explicit diplomatic activities, not onlyinvaded Tripoli as a result of wretchedness and obliviousness of the OttomanEmpire of these activities, but also has achieved to have a voice in strategicissues such as the fate of the islands in Aegean Sea which are still on theagenda. Ottoman Empire had to withdraw the Balkans by Balkan Wars occurredfollowing the Tripoli War and has fallen out off the dusty pages of history inthe wake of the World War I., 19. yüzyılın ikinci yarısında millî birliğinisağlayan İtalya, 1815 Viyana Kongresi’nin Avrupa siyasetinde ortaya çıkardığıgüçler dengesi içinde kendisine bir yer edinmeye ve aynı zamanda diğer büyükgüçlerin sömürgecilik faaliyetlerinden geri kalmamaya gayret göstermiştir. Buminvalde ilk hedefi, 1789 Fransız İhtilâli ile yayılan milliyetçilikakımlarının olumsuz etkileri karşısında istikbâlini tehdit eden sorunlarlamücadele eden ve bu sorunlara çözüm arayışı içinde olan ‘hasta adam’ OsmanlıDevleti’nin Kuzey Afrika’daki toprakları olmuştur. Geçmişten itibaren eldeetmek istediği Trablusgarp için Avrupa’nın diğer büyük güçleri arasında sonderece yoğun ve gizli bir diplomatik çaba sarf eden İtalya, Osmanlı Devleti’ninbu durumundan istifade ederek amacına ulaşmıştır. Önce Fransa ve İngiltere son olarakda İtalya’nın Afrika’nın kuzeyindeki Osmanlı topraklarını almaları ile birlikte16.yüzyıldan itibaren bu toprakların mâliki olan Osmanlı Devleti’nin Afrika’dakivarlığı sona ermiştir. Yürüttüğü açık ve gizli diplomatik faaliyetler ilesürecin kendi lehine olgunlaşmasını başarıyla sağlayan İtalya, Osmanlı Devleti’ninbu faaliyetlerden bîhaberliği ve içinde bulunduğu durumun bîçareliği karşısındasadece Trablusgarp’ı elde etmekle kalmamış özellikle günümüze kadar uzanan birsorun niteliği taşıyan Ege Denizi’ndeki adaların akıbeti gibi stratejikkonularda da söz sahibi olmayı başarmıştır. Osmanlı Devleti ise Afrika’dakivarlığına son veren Trablusgarp Savaşı’nın ardından gerçekleşen BalkanSavaşları ile Balkanlardan, I. Dünya Savaşı sonucunda ise tarih sahnesindençekilmek zorunda kalmıştır.

Bu çalışmada, İzmir piyasasında konserve, cam, pet ve kova ambalajlarda ticari olarak satışa sunulan çeşitli firmalara ait domates ve biber salçalarının kalite özelliklerinin saptanarak mevzuata uygunluklarının irdelenmesi amaçlanmıştır. Analiz edilen domates salçası örneklerinin kimyasal özelliklerden çözünmeyen kül miktarı (KM‟de) % 0,01-0,80; toplam asitlik 2,15-10,56 g/100g; sorbik asit 71-136 mg/kg; benzoik asit 149-926 mg/kg; invert şekerin kuru maddedeki oranı % 25,50-89,60; pH 3,61-4,8 ve tuz değerinin 2,27-10,52 arasında değiştiği belirlenmiştir. Domates salçası örneklerinin fiziksel analizler açısından örneklerin suda çözünür kuru madde miktarları 26,13-37,2 briks; renk değeri 1,83-2,64; siyah leke miktarı 1-10 adet/10g ve kıvam 2,12-8,05 cm/30sn olduğu gözlenmiştir. Analiz edilen biber salçası örneklerinin kimyasal özelliklerden %10‟luk HCL çözünmeyen kül miktarı (KM‟de) % 0,01-0,42; toplam asitlik % 2,61-6,77 g/100g; sorbik asit 79–136 mg/kg; benzoik asit 160-818 mg/kg; invert şekerin kuru maddedeki oranı % 34,19-91,60; pH 3,61- 4,82 ve tuz değerinin 2,81-10,18 arasında değiştiği belirlenmiştir. Biber salçası örneklerinin fiziksel analizler açısından örneklerin suda çözünür kuru madde miktarları 20,05-37,45 briks; renk değeri 1,60-2,34; siyah leke miktarı 1,5-11,5 adet/10g ve kıvam 3,72-12,45 cm/30sn olduğu gözlenmiştir. İncelenen 8 domates salçası örneğinde pH değerinin, 12 örnekte tuz miktarının, 4 örnekte invert şeker değerinin, 1 örnekte toplam asitlik değerinin, 2 örnekte %10‟luk HCL‟de çözünmeyen kül miktarının ve 3 örnekte benzoik asit değerinin mevzuata uygun olmadığı görülmektedir. Suda çözünür kuru madde miktarının cam ambalajlarda 1 ve teneke ambalajlarda ise 3 örnekte mevzuata uygun olmadığı ve örneklerin tümünde renk değerinin mevzuata uygun olduğu belirlenmiştir. Bunu yanı sıra araştırma yapılan biber salçası örneklerde; 2 biber salçası örneğinde pH değerinin, 10 örnekte tuz miktarının, 3 örnekte invert şeker değerinin, 1 örnekte %10‟luk HCL‟de çözünmeyen kül miktarının ve 1 örnekte benzoik asit değerinin mevzuata uygun olmadığı görülmektedir., In this study, it was aimed to determine the quality attributes of tomato paste and pepper paste samples belonging to various companies that are offered for commercial sale in canned, glass, pet and bucket packages on marketplace in İzmir city and investigate the conformity of the regulations. The amount of insoluble ash (in KM) from chemical properties in analyzed tomato paste samples is 0,01 0,80%; Total acidity of 2,15 10,56 g / 100g; Sorbic acid 71 136 mg / kg; Benzoic acid 149 926 mg / kg; The ratio of invert sugar to dry matter is 25,50 89,60%; PH 3,61 4,8 and the salt value is changed between 2,27 10,52. In terms of physical analyzes of tomato paste samples, the water soluble dry matter content of the samples is 26,13 37,2 brix; Color value 1,83 2,64; It is observed that the amount of black spot is 1 10 pieces / 10g and the consistency is 2,12 8,05 cm / 30 sec. The amount of insoluble ash (in KM) from chemical properties in analyzed pepper paste samples is 0,01 0,45%; Total acidity of 2,61 6,77 g / 100g; Sorbic acid 79 136 mg / kg; Benzoic acid 160 818 mg / kg; The ratio of invert sugar to dry matter is 34,19 91,60%; PH 3,61 4,82 and the salt value is changed between 2,81 10,18. In terms of physical analyzes of pepper paste samples, the water soluble dry matter content of the samples is 20,05 37,45 brix; Color value 1,60 2,34; It is observed that the amount of black spot is 1,5 11,5 pieces / 10g and the consistency is 3,72 12,45 cm / 30 sec. It is observed that the pH value in 8 tomato paste samples, the amount of salt in 12 samples, the invert sugar value in 4 samples, the total acidity value in 1 sample, the amount of insoluble ash in 1 sample and the benzoic acid value in 3 samples are not in compliance with the legislation. It has been determined that the amount of water soluble dry matter is not in accordance with the legislation in the case of glass packaging 1 and 3 in the case of tin packaging, and the color value of all the samples is in compliance with the legislation. Besides, It is observed that the pH value in 2 pepper paste samples, the amount of salt in 10 samples, the invert sugar value in 3 samples, the amount of insoluble ash in 1 sample and the benzoic acid value in 1 sample are not in compliance with the legislation.

Türk dilleri ile Moğol dilleri yüzyıllar boyunca sayısız dil ilişkisi kurmuştur. Bu ilişkiler zaman zaman azalsa da her zaman devam etmiştir. Türk dilleri ile Moğol dilleri arasındaki en önemli temas Kuzey ve Güney Sibirya sahasında olmuştur. Türk dillerinin kuzeydoğu grubuna giren Dolganca, Moğolca ile dilsel temas kurmuştur. 17. yüzyıl ortalarına kadar Moğolların baskılarına maruz kalan Dolganlar bu tarihten sonra baskılara dayanamayıp daha kuzey bölgelere göç etmişlerdir. Türk dili coğrafyasından izole bir şekilde varlığını sürdüren Dolganca Türkçenin eskicil öğeleri barındırmakla birlikte aynı zamanda birçok Moğolca ögeyi de korumaktadır.Bu çalışmada, Dolgancadaki Moğolca birimler Lars Johanson'un kod kopyalama modeli ile ele alınmıştır. Buna göre sosyal açıdan baskın olan Moğolcadan Dolgancaya birçok dilbilimsel birim kopyalanmıştır. Kopyalanan ögeler incelendiğinde Moğolcadan genellikle bağımsız biçimbirimlerin Dolgancaya kopyalandığı tespit edilmiştir. Bağımsız biçimbirimler arasında fiiller ve isimler önemli yer tutar. Bağımsız biçimbirimler yanında bağımlı biçimbirimler de kopyalanmıştır. Türk dillerindeki kompleks fiil çekim sistemi nedeniyle çekim birimlerinin kopyalanmadığı görülür. Fakat türetim birimlerinin bağımsız biçimbirimlerle Dolgancaya kopyalandığı görülmüştür. Bağımlı biçimbirimler Dolgancadaki uygun koda kopyalandığında biçimsel sesbilgisi çeşitlenmeleri ortaya çıkmıştır. Kod kopyalamada çekici ve çekici olmayan özellikler bulunmaktadır. Bu çalışmada bağımsız ve bağımlı morfolojik birimlerin kopyalanmasında çekici ve itici özelliklere değinilmiş, Türk ve Moğol dillerindeki tipolojik benzerliklerin kopyalamadaki etkileri üzerinde durulmuştur. Turkic languages and Mongolian languages have had numerous sites of contact for centuries. Although there has been occasionally some decrease in the degree of contact, it has always existed. The most intense contact between the Turkic and Mongolian languages occurs in Northern and Southern Siberia. Dolgan, a northeastern Turkic language, interacted with Mongolian. Dolgan people, facing oppression at the hands of the Mongolians by the mid-17th century, relocated to the north. Thus, the Dolgan language, existing isolated from Turkic languages geography, both includes archaic elements from the Turkish language and also preserves many structures from Mongolian.In this study, Mongolian constituents in Dolgan language were examined according to the code-copying method described by Johanson (2003). The research indicated that many linguistic elements were copied to Dolgan from Mongolian, which was socially more dominant. The investigation into copied elements revealed that usually free morphemes from Mongolian were copied. Nouns and verbs occupy an important place among the free morphemes. In addition to free morphemes, bound morphemes were also copied from Mongolian. Due to the complex verbal template in Turkic languages, inflectional morphemes were not copied. However, it was observed that derivational morphemes with free morphemes were copied to the Dolgan language. Once bound morphemes were copied to the appropriate code in Dolgan, Dolgan gained morphophonological diversity. Code copying involves attractive and less attractive features. This study examines the relative attractiveness of free vs. bound morphemes in copying, and focuses on the effect of typological similarities in Turkic and Mongolian languages on copying. 144

Dam-break flood wave is an irregular, time-dependent and rapidly varying free surface open channel flow and therefore, is one of the complex and difficult problems. The research for solving this problem is mainly directed at experimental and numerical studies due to the difficulties in collecting field data. Despite that, the experimental and numerical studies on 3-dimensional dam-break problem are limited in the literature. In this study, the propagation of expanding dam-break flood wave in the downstream direction is investigated using a vertical plate placed in front of a reservoir built in the laboratory. The propagation of the wave front was observed using high speed camera and obtained results were compared with FLOW-3D numerical model which uses 3D RANS equations. The results were in quite good agreement., Baraj yykylmasy ta?kyn dalgasy düzensiz ve zamana ba?ly oldukça hyzly de?i?en serbest yüzeyli bir açyk kanal akymydyr ve bu nedenle en karma?yk ve zor problemlerden biridir. Bu konuda arazi verisi elde etmek oldukça güç oldu?undan problemin çözümüne yönelik ara?tyrmalar ancak deneysel çaly?malar ve sayysal modeller yardymyyla yürütülebilmektedir. Buna ra?men literatürde baraj yykylmasy probleminin 3-boyutlu olarak ele alyndy?y deneysel ve sayysal çaly?malar oldukça synyrly sayydadyr. Yapylan çaly?mada, laboratuarda hazyrlanan baraj hazne modelinin ön kysmyna yerle?tirilmi?, barajy temsil eden dü?ey bir kapa?yn ani olarak kaldyrylmasy ile olu?turulan baraj yykylmasy ta?kyn dalgasynyn mansap do?rultusunda geni?leyerek yayylmasy incelenmi?tir. Yüksek hyzly video kamera kullanarak dalga önünün geli?imi izlenmi? ve elde edilen sonuçlar 3-boyutlu RANS denklemlerine dayanarak çözüm yapan FLOW-3D sayysal model sonuçlary ile kar?yla?tyrylmy?tyr. Deney sonuçlary ile sayysal model sonuçlary arasynda oldukça iyi bir uyum gözlenmi?tir.

Turfan Uygurları, kendi dönemlerinden önce kurulan Türk devletlerine oranla farklı bir yaşam tarzı benimsemişlerdir. Yerleşik hayat düzeninin tüm özelliklerini yansıtan Uygurlar komşularıyla ticari ilişkilere önem vermişlerdir. Uygur döneminden kalma -çoğu çeviri olan- dini metinlerin dışında, kişisel ve sosyal hayatla ilgili din dışı metinler de önemli yer tutar. Dini metinlere göre daha az olan bu metinler, Uygur halkının sosyal ve ekonomik durumunu yansıtması bakımından çok önemlidir. Bu çalışmada eski dönem Türk kültüründe önemli yer tutan iktisat hayatının, Eski Uygur Sivil Belgeleri?nde geçen iktisat terimleri yoluyla ortaya çıkarılması amaçlanmıştır.Araştırmada kullanılan belgelerin üretildiği alt yapının anlaşılması için öncelikle Eski Uygurların tarihi ve edebiyatı, Eski Türklerin iktisat hayatı ve Uygurların, Türklerin iktisadî hayatına kattığı yenilikler üzerinde durulmuştur. Eski Uygur Sivil Belgelerinde tespit edilen genel iktisat terimleri, ticarette rol alan kişilere verilen adlar, ticareti yapılan ürünlere verilen adlar, ticarette kullanılan ödeme araçlarına verilen adlar, ticarette kullanılan ölçü adları, vergi adları ve ticaret hukuku ile ilgili terimler incelenmiştir.Tezde, Uygur Sivil Belgeleri?nde geçen iktisat ile ilgili tüm terimler semantik açıdan belirlenmeye çalışılmış, terimlerin kökeni ilgili bilgiler verilmiştir. Terimlerin, Eski Uygur Sivil Belgeleri dışındaki Eski Türkçe ve Orta Türkçe dönemi eserlerinde geçen anlamlarına da bakılmıştır. Terimlerin, Çağdaş Türk dili ile ilişkilendirilmesi ve bugünkü durumun ortaya konulmasına da çalışılmıştır.Anahtar Sözcükler: Eski Türkçe, Eski Uygur Türkçesi, Eski Uygur Sivil Belgeleri, Türk Dili Tarihi, İktisat Terimleri, İktisadî Hayat, Türk İktisat Tarihi Turfan Uigurs adopted a different life style from old Turkish states. Uigurs, who show all the characteristics of sedentary life system, gave importance to commercial relationships with their neighbours. Except the religious texts ? lots of them are translation ? remain from Uigur period, personal and non-religious texts about social life, keep an important place. Compared to the texts about religion, these texts are less than others. But they show the social life and economic situation of the Uigur?s. In this study it is aimed to discover the economic life of early Turkish culture via the economy terms in the old Uigur civil documents.To understand the details of the documents used in the study, first of all it is discoursed the old Uigur?s history and literature, old Turk?s economic life and the Uigur?s influence on Turk?s economic life. Confirmed general terms in old Uigur civil documents,nomenclature of person who playing role in economics, nomenclature of goodsnames in economics, terms of taxes and terms about commerical law has been studied.In this thesis it is tried to determined the whole terms about economy in Uigur civil documents, by the semantic way, and sometimes it is attempted to research the morphology. It is studied the meanings of the terms at Old Turkish and Middle Turkish. It is tried to associate the terms with the Modern Turkish Language.Key Words: Old Turkic, Old Uigur Turkic, Old Uigur civil documents, The History of the Turkish Language, economic terms, economic life,, Turkish economy history 251

Ortadoğu coğrafyasının önemli bir unsuru haline gelen Bölgesel Kürt Yönetimi bu tez içerisinde ele alınmıştır. Bu bağlamda öncelikli olarak Iraklı Kürtlerin siyasallaşma faaliyetleri incelenmiştir. Daha sonra Molla Mustafa Barzani önderliğindeki mücadele ele alınmıştır. Molla Mustafa Barzani'nin 1979'daki ölümünün ardından Körfez Savaşı'na kadar olan süreç İran-Irak Savaşı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Irak'ın Kuveyt'i 1990 Ağustos'unda işgal etmesi Iraklı Kürtler için çok büyük fırsatlar sunmuştur. Irak'ın Kuveyt'ten çıkarılmasının ardından ayaklanan Kürtleri Saddam Hüseyin'den korumak gayesi ile Irak'ın kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulmuştur. Bu güvenli bölge ile Kürtler kendilerine 1992 yılında fiili bir yönetim kurmuşlardır. Günümüzdeki konumlarının temelini oluşturan bu yönetimin kurulmasının ardından 1992 yılı Ekim ayında `Federe Kürt Devletini' ilan eden Yönetim Irak'ın ABD tarafından 2003 yılında işgal edilmesinin ardından bu ilana resmilik kazandırabilmiştir. Her ne kadar resmilik kazansa da yönetim için özellikle Kerkük vilayetinin statüsü, petrol sahaları gibi konular sorun alanları niteliği taşımaya devam etmiştir. Tez içerisinde özellikle bu iki konu detaylıca incelenmiştir. Bu konuların yanısıra Kürt yönetiminin geleceğini yakından etkileyebilecek ABD, Suriye ve İran'ın Yönetime bakışları da ele alınmıştır. Bağımsız bir Kürt devleti ihtimalinden diğer bölge ülkeleri gibi tedirgin olan Türkiye'nin Yönetim ile var olan ilişkileri geçmiş ve gelecek boyutları ile değerlendirilmiştir.Bölgesel Kürt Yönetimin geçirmiş olduğu tüm aşamalar kronolojik bir doğrultuda anlamlandırma ve yorumlama metodları çerçevesinde ele alınarak incelenmiştir. Bu incelemenin ardından Bölgesel Kürt Yönetimi idari yapısının kökenlerini teşkil eden Kürt unsurların gecikmiş ve bastırılmış bir milliyetçilik akımı içinden geldiği, bu akım ile birlikte dış destek sağlayarak mücadeleye giriştiği, Irak'ın işgalinin ardından bu mücadelesini taçlandırdığı ama günümüzde hala tam anlamı ile istikrarlı bir yapı kazanamadığı, bölge ülkelerinden özellikle Türkiye'nin izleyeceği politikanın Yönetim üzerinde çok büyük etkiye sahip olacağı ve Türkiye'nin sahip olduğu jeopolitik konumu, tarihi, siyasi, askeri, ekonomik ve kültürel birikimini dikkate alan temel politik yaklaşımlar ile Yönetime karşı bir tutum takınması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Sözcükler1.Kürt2.KDP3.KYB4.Irak5.Türkiye In this thesis, Regional Kurdish Government which becomes an important component of Middle East is taken up. In this context, before all else politicization activities of Iraqi Kurds are studied. After that, the struggle which in leadership of Mullah Mustafa Barzani is taken up. The term from after the death of Mullah Mustafa Barzani in 1979 to Gulf War is studied in frame of Iran-Iraq War. The occupation of Kuveyt by Iraq in August 1990 presented very great opportunities for Iraqi Kurds. In north of Iraq a safe haven is formed for protect from Saddam Husseyin Iraqi Kurds who revolted after removing Iraq from Kuveyt. Kurds constituted a de facto government in 1992. After the establishment of this government which is the foundation of recent condition government declared Kurdish Federate State in 1992 October. Declaration of federate state took a formality after occupation of Iraq by USA in 2003. For government, although having a formality ,like status of Kirkuk and petroleum fields topics contuined to be problem. Especially this two topics are detailed within thesis. In addition to these topics USA, Syria and Iran?s point of views to government is taken up. Relations between government and Turkey who is anxious like the other region countries from an independent Kurdish state are studied by past and future dimensions.All stages of Regional Kurdish Government are taken up and studied within a chronological frame with explanation and interpretation methods. After the studying, these results are reached; Kurds who formed the administrative structure?s of Regional Kurdish Government are originated from a delayed and suppressed nationalism movement, they continued to struggle with foreign support in frame of this movement, government is crowned this struggle after occupation of Iraq but have not get a stability entirely yet, especially Turkey?s policy will have a grand effect over government and Turkey must have an attitude which takes into consideration Turkey?s jeopolitic location, historic-politic-economic-military and cultural accumulation towards Regional Kurdish GovernmentKey Words1.Kurd2.KDP3.PUK4.Iraq5.Turkey 173

TEZ6267 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2007. Kaynakça (s.136-140) var. xiii, 150 s. : rnk. ; 29 cm. Vertical seawalls and similar structures on the coastal regions are subjected to wave pressures high in magnitude and short in duration when impacted directly by breaking waves. These pressures and especially maximum pressure region, are significant in terms of stability and safety of the structure. It is necessary to measure these pressures and their distributions on the wall to be able to design structures strong enough to withstand wave effects. For this purpose, semi-empirical, namely impulse-momentum , and empirical methods are used. In this study, laboratory experiments were conducted, for varying wave conditions, to determine impact pressures caused by sea waves perfectly breaking on curved seawalls having different radius of curvature. The effect of radius of curvature on wave impact and pressures were investigated. Experimental results were compared with the results obtained using numerical methods. Kıyı bölgesindeki kıyı duvarları veya benzer yapılar, kırılan dalgaların dogrudan çarpmalarına maruz kaldıklarında çok büyük ve kısa süreli dalga basınçlarına maruz kalırlar. Bu basınçlar ve özellikle maksimum basınç bölgesi, yapının stabilitesi ve emniyeti açısından büyük öneme sahiptir. Yapının dalga etkilerine dayanacak yeterli saglamlıkta tasarlanabilmesi için bu basınçların ve duvar üzerindeki dagılımlarının bilinmesi gerekmektedir. Bu amaçla, impuls-momentum gibi yarı-deneysel veya deneysel yöntemler kullanılmaktadır. Bu çalıımada, deniz dalgalarının farklı egrilik yarıçapına sahip egrisel kıyı duvarları üzerinde tam kırılması sonucu degiıik dalga ıartları altında oluıacak çarpma basınçlarını elde etmek üzere laboratuvar deneyleri yapılmııtır. Ergilik yarıçapının dalga çarpması ve basınçlar üzerindeki etkisi incelenmiıtir. Deneysel bulgular, sayısal çözüm yöntemi (Sınır Eleman Yöntemi) kullanılarak elde edilen Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:MMF2005D6

122 ÖZET Dolusavak yapıları. akarsuyun baraj haznesine getirdikleri suyun barajı doldurduktan sonra fazlasını baraj mansabına emniyetle taşımaya yarayan yapılardır. Bu işlem genellikle, baraj gövdesi tarafından yükseltilen fazla suyun, bir açık kanal yardımı ile alınarak tekrar doğal akis yeri olan nehir yatağına veya doğal drenaj kanalına akıtılması şeklinde gerçekleşir. Suyun kret seviyesinden talveg kotuna taşınması ihtiyacı, dik eğimli bir kanal tertipleme zorunluluğunu doğurur. Akım hızının 8 ila 30 m/s arasında değişimi dolusavak kanallarının çoğunda rastlanan sınırlardır. Suyun yüksek hızla ve türbülanslı olarak akması, barajın hemen yakınındaki yapılara zarar vermeden veya ciddi bir aşınma ve erozyona neden olmadan tekrar nehir yatağına döndür ülmesini gerektirmektedir.Bu amaçla dolusavak kanalının akarsu yatağı ile birleştiği noktada bir enerji kırıcı tesis inşa edilir. Bu enerji kırıcı tesisin etkili olabilmesinde suyun kanal sonunda sahip olduğu enerjinin mümkün olduğu ölçüde doğru bir şekilde tahmin edilmesine ihtiyaç vardır. Diğer bir deyişle akımın kanal boyunca kaybettiği enerjinin sağlıklı olarak tespiti enerji kırıcı yapının tasarımını etkilemektedir. Bu çalışmada akım hızları, laboratuvarda inşa edilen 180x20x20 cm boyutlarındaki bir dolusavak modeli kullanılarak kret noktası dahil kanalın 14 kesitinde ve 0.207. 0.335, 0.473, 0.622 olmak üzere dört ayrı kanal eğimı için ölçülmüştür. Deneyler her bir taban egimindeki 3 farklı debi için tekrarlanmıştır. Kesit aralıkları kanalın başlangıcından ortasına kadar 10 cm, kanalın ortasından sonuna kadar 15 cm aralıklarla seçilmiştir.Seçilen bu kesitlerde akım hızları, laser123 ışınları yardımı ile hassas olarak ölçüm yapabilen D1SA55L Laser Doppler Anemometresi kullanılarak, ölçülmüş ve hız dağılım profilleri elde edilmiştir.Laser Anemometresi ile ulaşılamayan kret ve kanal uç kesitlerinde Pitot tüpü kullanılmıştır. Elde edilen hız profilleri yardımıyla ölçülen kesitlerde sınır tabakası kalınlığı saptanmış ve sınır tabakasının akım boyunca gelişimi incelenmiştir.ölçülen hız profillerinden kanalın sonuna doğru akımın üniforma oldukça yaklaştığı görülmüştür.Sınır tabakasının gelişme bölgesindeki deneysel hız profilleri üslü bir fonksiyon ile matematiksel olarak ifade edilmiştir. Ayrıca deneysel olarak elde edilen sınır tabakası kalınlığı, teorik olarak elde edilen sınır tabakası kalınlığı ile karşılaştırılmış ve bazı debi ve taban eğimleri için iyi uyum sağladığı halde bazı durumlardada kısmen uyum sağladığı tespit edilmiştir. ölçülen hız profillerinden sınır kayma gerilmesinin akım boyunca değişimi incelenmiş ve ölçüm kesitlerinde kinetik enerji düzeltme faktörü hesaplanmıştır. Deneylerden elde edilen bulgulara göre kinetik enerji düzeltme faktörünün 1.004 ile 1.08 arasında değiştiği görülmüştür. Mevcut çalışmadaki deneylerde kanal eğimi 0.207 ile 0.622 arasındaki eğimleri kapsamakta olup pratikte çoğunlukla karşılaşılabilecek dolusavak kanal eğimlerini içine almaktadır.ölçülen hız profilleri yardımıyla değişik debi ve kanal taban eğimleri için akımda kinetik enerji yükseklikleri hesaplanmış, enerji kaybının yere ve düşüye bağlı olarak hesabı için pratik amaçlara yönelik olmak üzere grafikler geliştirilmiştir. Sunulan bu grafikler yardımıyla herhangi bir debi ve kanal eğiminde kanalın herhangi bir kesitinde enerji kaybının tahmin edilmesi mümkündür. 124 SUMMARY As an important part of dams, spillways convey- safely the excess water of the impounding reservoirs to the downstream. This operation is generally done by an open channel between the elevated water level in the reservoir and the natural river bed or a drainage channel. The need to carry the water from the spillway crest level down to the talveg necessitates the construction of a steep sloped channel. Flow velocity in the spillway channel (Chute) usually varies between 8 m/s and 30 m/s.It is desirable that spillway water of such a high velocity and with high turbulence not to cause any damage to the nearby structures or erosion in the river. For that purpose an energy dissipator is built at the downstream end of the channel. The correct estimation of the flow energy at the end of the chute influences the efficiency of the energy dissipator. In other words, the correct determination of the energy loss over the spillway channel affects the design of the dissipator. în this study, flow velocities are measured in a laboratory spillway model which is 180 cm long. 20 cm wide and 20 cm deep. Measurements are conducted at 14 sections (including crest) along the center line of the channel with 10 cm and 15 cm intervals, for three different flow rates and 0.207.0.335.0.473 and 0.622 bed slopes. In the measurement of the velocity a sensitive flow measuring apparatus, DÎSA55L Laser Doppler Anemometer is used. Pitot tube is also used at places where anemometer measurement is impossible. From the measured velocity profiles the thickness of the flow boundary layer is determined and the development of the boundary layer along the channel125 length is investigated. The velocity profiles show that the towards the end of the channel, the flow becomes almost uniform. In the developing boundary flow, the velocity profiles are expressed mathematically by a power law. Using a theoretical approach, the development of the boundary layer thickness is examined and the theoretical results are quite in agreement with the experimental results in some part of the flow profile. Using the measured velocity profiles the variation of the wall shear stress in the direction of flow is determined and the kinetic energy coefficient at various sections are calculated.lt is found that the value of the coefficient varies between 1.004 and 1.08. In the present study» the channel slope varies between 0.207 and 0.622 which covers a spillway slope range that is mostly encountered in practice.Using the velocity profiles for different discharge and bed slope, kinetic energy heads are calculated. The results of the energy dissipation in the channel depending on the length and fall of the spillway, are presented graphically.These experimental results are expected to be used for practical applications when the estimation of the energy loss at any length of the spillway channel is needed. 142

231

Türkler tarih boyunca farklı bölgelerde birçok halk ile etkileşim içerisinde yaşamışlardır. İran bu etkileşim alanlarının en önemlisidir. Günümüzde de Türk dillerini konuşan farklı topluluklar bu coğrafyada yaşamaktadırlar. İran’da konuşulan Halaçça, koruduğu eskicil özellikler ile diğer Türk dillerinden ayrılır. Halaçça, yitim sürecinin hızla ilerlediği ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan bir dildir. Kendine ait bir alfabesi, yazı dili, edebiyatı ve öğretimi bulunmayan, dolayısıyla kullanım ve işlevleri oldukça kısıtlı olan bu dilin konuşur sayısının her geçen gün azalmakta olduğu bilinmektedir. Kendisi de Halaç olan Ali Asgar Cemrasi bu dille edebi eserler yazmıştır. Çoğunluğu çeviri olan bu eserler Halaçlara ve diğer topluluklara Halaççayı sevdirmek ve öğretmek amacıyla yazılmıştır. Ali Asgar Cemrasi eserlerinde sade bir üslup kullanmıştır, Turks have lived in various regions throughout the history by interacting with many people. Iran is the most important of these areas of interaction. Today, some of the communities that speak Turkish language live in this region. Khalaj, spoken in Iran, distinguishes itself from other Turkic languages with the old features it preserves. Khalaj is a language that undergoes a rapid process of disappearance and is in danger of extinction in the near future. Having no alphabet of its own, a writing system, literature or formal instruction, Khalaj is a quite restricted language in terms of usage and functions, which results in fewer people speaking it day by day. Ali Asgar Cemrasi, who himself is a Khalaj, has produced literary works in this language. These writings, mostly translations, were written to teach Khalaj People and other communities to love and teach Khalaj. Ali Asgar Cemrasi has used a simple style in his works

Bu çalışmada, Dolgancadaki Moğolca birimler Lars Johanson’un kod kopyalama modeli ile ele alınmıştır. Buna göre sosyal açıdan baskın olan Moğolcadan, Dolgancaya birçok dilbilimsel birim kopyalanmıştır. Kopyalanan ögeler incelendiğinde Moğolcadan genellikle bağımsız biçimbirimlerin Dolgancaya kopyalandığı tespit edilmiştir. Bağımsız biçimbirimler arasında fiiller ve isimler önemli yer tutar. Bağımlı biçimbirimler Dolgancadaki uygun koda kopyalandığında biçimsel sesbilgisi çeşitlenmeleri ortaya çıkmıştır. Kod kopyalamada çekici ve çekici olmayan özellikler bulunmaktadır. Bu çalışmada bağımsız ve bağımlı morfolojik birimlerin kopyalanmasında çekici ve itici özelliklere değinilmiş, Türk ve Moğol dillerindeki tipolojik benzerliklerin kopyalamadaki etkileri üzerinde durulmuştur, In this study, Mongolian constituents in Dolgan language are examined according to the code-copying method described by Johanson 2003 . The research indicated that many linguistic elements were copied to Dolgan from Mongolian, which was socially more dominant. The investigation into copied elements revealed that usually free morphemes from Mongolian were copied. Nouns and verbs occupy an important place among free morphemes. In addition to free morphemes, bound morphemes were also copied from Mongolian. Once bound morphemes were copied to the appropriate code in Dolgan, Dolgan gained morpho-phonological diversity. Code copying involves attractive and less attractive features. This study examines the relative attractiveness of free versus bound morphemes in copying, and focuses on the effect of typological similarities in Turkic and Mongolian languages on copying

The presence downstream of a dam of either rigid or erodible obstacles may strongly affect the flood wave propagation, and this complex interaction may lead to further dramatic consequences on people and structures. The open-source Lagrangian-based DualSPHysics solver was used to simulate a three-dimensional dam-break in a closed domain including an oriented obstacle that deflects the flow, thus increasing the complexity of fluid dynamics. By comparing numerical results with experimental data, the effectiveness of the model was evaluated and demonstrated with an extensive sensitivity analysis based on several parameters crucial to the smoothed particle hydrodynamics method, such as the resolution, the boundary conditions, and the properties of the interaction weight function. Charts and summary tables highlight the most suitable conditions for simulating such occurrences in the DualSPHysics framework. The presence of the obstacle, being also an opportunity for observation and study of complex fluid dynamics, opens the way to investigate the fluid interaction with solid objects involved in dam-break events and, possibly, to predict their effect with respect to the relative position between them and the flood and other relevant parameters. Finally, the numerical model presents a good overall agreement.

Dam-break wave propagation usually occurs over irregular topography, due for example to natural contraction-expansion of the river bed and to the presence of natural or artificial obstacles. Due to limited available dam-break real-case data, laboratory and numerical modeling studies are significant for understanding this type of complex flow problems. To contribute to the related field, a dam-break flow over a channel with a contracting reach was investigated experimentally and numerically. Laboratory tests were carried out in a smooth rectangular channel with a horizontal dry bed for three different lateral contraction geometries. A non-intrusive digital imaging technique was utilized to analyze the dam-break wave propagation. Free surface profiles and time variation of water levels in selected sections were obtained directly from three synchronized CCD video camera records through a virtual wave probe. The experimental results were compared against the numerical solution of VOF (Volume of Fluid)-based Shallow Water Equations (SWEs) and Reynolds-Averaged Navier-Stokes (RANS) equations with the k-&epsilon, turbulence model. Good agreements were obtained between computed and measured results. However, the RANS solution shows a better correspondence with the experimental results compared with the SWEs one. The presented new experimental data can be used to validate numerical models for the simulation of dam-break flows over irregular topography.

Haznelerin içinde bulunan akışkanı tahliye etmek amacıyla hazne tabanında veya yan duvarlarında oluşturulan boşluklara orifis denilmektedir. Günümüzde içme suyu depoları, dip savaklar gibi pek çok uygulamada orifisler kullanılmaktadır. Haznenin boşalma süresinin hassas olarak belirlenmesi için orifisten çıkan debinin doğru hesaplanması çok önemlidir. Bunun için orifis hesaplamalarında gerçek akıştaki sürtünme ve enerji kayıplarını yansıtan orifis katsayısının bilinmesi gerekmektedir. Orifisin geometrisi, akışkanın türü ve hızı gibi parametreler orifis katsayısını etkilemektedir. Bu çalışmada, dikdörtgen haznedeki suyun orifisten boşalması problemi deneysel, sayısal ve analitik çözüm kullanılarak incelenmiştir. Aynı kesit alanına sahip orifislerin farklı geometrilere sahip olması halinde orifis katsayılarının nasıl değişeceği araştırılmıştır. Orifis katsayısındaki değişimin haznenin boşalma süresine etkisi incelenmiştir. Deneysel çalışmalarda görüntü işleme yöntemi ile elde edilen ve sayısal çalışmada ise Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yazılımı ile elde edilen su seviyesinin zamana gore değişimleri karşılaştırılmıştır. Akıllı telefon kamerası kullanılarak deneyler kayıt altına alınmıştır. Deneysel sonuçlar ile nümerik sonuçlar karşılaştırıldığında sonuçların uyum içinde olduğu sonucuna varılmıştır., The openings located at the bottom or on side walls of the tank to drain the fluid are called orifice. At present, orifices are used in many areas such as drinking water supply tank and bottom outlet of dams. Accurate calculation of the discharge flow from the orifice is very important for the precise determination of the discharge time of the tank. For this purpose, the orifice coefficient reflecting real-flow energy losses should be known in the orifice calculations. Parameters such as the geometry of the orifice, the type and velocity of the fluid affect the orifice coefficient. In this study, the problem of discharging of the water in a rectangular tank from the orifice was investigated analytically, experimentally and numerically. The effect of the orifices having the same cross-sectional area but different geometries on the orifice coefficient was investigated. Time evolution of the water level, obtained experimentally by using image processing technique and also numerically using a CFD software, was presented comparatively. The experiments were recorded using a smartphone camera. Comparison of the experimental and numerical results showed that both were in good agreement.

İnsanların karşılaştığı önemli doğal afetlerden biri de taşkınlardır. Taşkın, çeşitli nedenlerle bir akarsuyun doğal yolundan taşması sonucu çevresinde bulunan canlılara, altyapı tesislerine, yerleşim yerlerine ve arazilere zarar vererek bu bölgelerdeki normal ekonomik ve sosyal faaliyetleri sekteye uğratmasıdır. Taşkınlar, dünyada ve ülkemizde, depremlerden sonra ikinci derecede can ve mal kaybına sebep olan doğal afettir. Toplumsal hayata olan olumsuz etkisi, insanların suyun bol olduğu alanlara yerleşmeleri ve bu bölgelerdeki topraktan yararlanmaya başlamaları ile kendini göstermiştir. Bu çalışma kapsamında, Hatay ili genelinde taşkına sebep olan sanat yapıları ile dere yataklarına yapılan müdahalelerin etkileri incelenerek sonuçları değerlendirilmiştir. Bunun yanı sıra taşkın hususunda Türkiye'deki yasal mevzuat da incelenmiştir. Hatay ili özelinde dere yataklarına yapılan müdahalelerin, sebepleri ve oluş biçimleri incelenmiş, son yıllarda il genelinde yaşanan can ve maddi kayıpları yüksek bazı taşkınlar incelenerek dere yataklarına olumsuz müdahalelerin ve tekniğine uygun olmayan yapısal uygulamaların bu taşkınlardaki etkileri değerlendirilmiştir., Floods, after earthquakes, is one of the major and most frequent natural disaster humans encounter in the world and in our country endangering lives and causing human tragedy as well as heavy economic losses. Flood can be defined as a temporary overflowing of water over the river banks onto the land which is usually dry. It causes devastation and damage on the infrastructure facilities, residential and industrial areas and lands disrupting the normal economic and social activities in these regions. The negative impact on social life has emerged as humans settled in areas where water is abundant and started to benefit from the land in these regions. In this study, the effects of infrastructure and the interventions in the creek beds causing floods in the province of Hatay were examined and their consequences were evaluated. The legal regulations related to flood issues in Turkey were also examined. The effects of adverse interventions on the creek beds, their causes and way of occurence were examined for floods resulted in loss of life and property damage in recent years in the province of Hatay. These floods were also evaluated in terms of negative impact and technically unsuitable structural applications.