Search

Τα τελευταία χρόνια η προσφυγική κρίση και η μετανάστευση πήραν μεγάλες διαστάσεις. Το γεγονός αυτό απασχολεί την Ελληνική κοινωνία και δεν αφήνει ανεπηρέαστο τον χώρο της παιδικής λογοτεχνίας. Όλο και περισσότερα βιβλία για παιδιά γράφονται προσπαθώντας να προσεγγίσουν το θέμα αυτό. Σε αυτή την εργασία επιχειρείται η διερεύνηση των διαφορετικών προσεγγίσεων της ετερότητας στο εικονογραφικό στιλ των διαφορετικών εικονογράφων σε συνδυασμό με το κείμενο σε δέκα παιδικά εικονογραφημένα βιβλία. Στην παρούσα εργασία μέσα από την ανάλυση των βιβλίων εξετάζεται η σχέση μεταξύ εικόνας και κειμένου στις εικονογραφημένες ιστορίες για παιδιά, η απεικόνιση της δράσης και η ροή του χρόνου και του χώρου στην εικόνα. Για τους παραπάνω σκοπούς επιλέχθηκαν δέκα βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων της χρονικής περιόδου 2013-2021, τα οποία κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το εάν περιέχουν στοιχεία ρεαλισμού ή μυθοπλασίας. Η ανάλυση επικεντρώνεται κυρίως στα βασικά στοιχεία της εικόνας και στο μήνυμα που εκπέμπει. Παρουσιάζεται σε βάθος η εικονογράφηση, δηλαδή όλα τα στοιχεία, όπως τα χρώματα, τα σχήματα, τα σύμβολα, οι γραμμές και οι μορφές, το μήνυμα που λαμβάνει ο αναγνώστης και το μήνυμα που θέλει να περάσει ο συγγραφέας. Επιπλέον, εξετάζονται τα αφηγηματολογικά στοιχεία της ιστορίας, όπως οι χαρακτήρες/ήρωες, η δράση της ιστορίας και ο αφηγηματικός τόνος. Στόχος της έρευνας είναι η παιδαγωγική και σημειωτική ανάλυση της εικόνας στο σύγχρονο εικονογραφημένο αφήγημα. Η ανάλυση των βιβλίων δίνει μια εικόνα για τις νέες τάσεις στην προσέγγιση που υιοθετούν οι συγγραφείς και οι εικονογράφοι απέναντι σε ένα τόσο επίκαιρο θέμα όπως η προσφυγιά και η μετανάστευση, καθώς και πώς αυτό γίνεται αντιληπτό από τον εννοούμενο αναγνώστη. In recent years, the refugee crisis and migration has taken on major dimensions. This fact concerns Greek society and does not leave the field of children's literature unaffected. More and more books for children are written trying to approach this issue. This paper attempts to investigate the different approaches to heterogeneity in the illustrative style of different illustrators in combination with the text in a sample of children's picture books. In this paper, through the analysis of the books, the relationship between image and text in children's picture stories, the depiction of action and the flow of time and space in the picture are examined. For the above purposes, ten books by Greek and foreign authors from the period 2013-2021 were selected, which are categorized according to whether they contain elements of realism or fiction. The analysis focuses mainly on the basic elements of the image and the message it transmits. The illustration is presented in depth, i.e. all the elements, such as colours, shapes, symbols, lines and forms, the message the reader receives and the message the author wants to convey. In addition, the narrative elements of the story, such as the characters/heroes, the action of the story and the narrative tone are also considered. The aim of the research is to provide a pedagogical and semiotic analysis of the image in the contemporary illustrated narrative. The analysis of the books gives an insight into the new trends in the approach adopted by authors and illustrators towards such a topical issue as refugees and migration, and how this is perceived by the intended reader. 159 σ.

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τη συμπερίληψη της ετερότητας στην εκπαίδευση επιχειρώντας την ισότιμη πρόσβαση και ένταξη όλων των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία, με ιδιαίτερη αναφορά στα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή/και αναπηρίες, στους μαθητές με μεταναστευτικό προσφυγικό υπόβαθρο, στους διαφέροντες ως προς τη γλωσσική και πολιτισμική ταυτότητα στο πλαίσιο μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας και τους Ρομά. Αναλυτικότερα, η σύγχρονη παιδαγωγική αντίληψη πρεσβεύει την επιθυμία για υλοποίηση της συμπερίληψης ως μέσο εκδημοκρατισμού της γνώσης. Αναφορικά με την ένταξη των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή και αναπηρίες του σχολείου γενικής αγωγής, τα οφέλη είναι πολλαπλάσια έναντι των όποιων επιπτώσεων για το σύνολο της κοινωνίας, αφού αφενός οι μαθητές αυτοί αναπτύξουν τις δεξιότητές τους, εντάσσονται ομαλά στην κοινωνία και νιώθουν αποδεκτοί, με το εκπαιδευτικό σύστημα να προσαρμόζεται στις ανάγκες τους, αφετέρου η κοινωνία υιοθετεί έμπρακτα τις αξίες της ισότητας, του σεβασμού και της αλληλεγγύης. Ωστόσο, κατά την εφαρμογή της συμπερίληψης προκύπτουν δυσκολίες, όπως η έλλειψη οικονομικών πόρων και υλικοτεχνικής υποδομής, η ελλιπής κατάρτιση των εκπαιδευτικών και η ανυπαρξία συνεργασίας μεταξύ των γονέων και των εκπαιδευτικών. Μία άλλη κοινωνική ομάδα για την οποία κρίνεται απαραίτητη η συμπερίληψή της στο εκπαιδευτικό σύστημα είναι οι μαθητές με μεταναστευτικό προσφυγικό υπόβαθρο. Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρούνται αυξημένες μετακινήσεις, από χώρα σε χώρα ως αποτέλεσμα πολιτικών και κοινωνικών αναταραχών, με το θεσμό της εκπαίδευσης να αποτελεί το δίαυλο για την ένταξη των μεταναστών και των προσφύγων και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσής του στη χώρα υποδοχής. Η εκπαιδευτική πολιτική τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελλάδα περιλαμβάνει μία σειρά μεταρρυθμίσεων αποσκοπώντας στην ομαλή κοινωνική ένταξη αυτής της κοινωνικής ομάδας, στην αποδοχή της ετερότητας, τη διατήρησή τους, την εκμάθηση της γλώσσας της χώρας υποδοχής με παράλληλη διατήρηση της εθνικής και πολιτισμικής ταυτότητας τους. Επάλληλα, παρατίθενται τα μοντέλα που έχουν εφαρμοστεί κατά την εκπαιδευτική πράξη για την επίτευξη της συμπερίληψης, μεταξύ των οποίων το μοντέλο της αφομοίωσης, της ενσωμάτωσης, το αντιρατσιστικό και το μοντέλο της πολυπολιτισμικής και της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Επιπλέον, η συνεκπαίδευση όλων των μαθητών/μαθητριών ανεξαιρέτως είναι προϋπόθεση και συνάμα απόρροια των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών, καθώς κοινωνικές ομάδες με διαφορετική πολιτισμική ταυτότητα καλούνται να συνυπάρξουν. Για την αρμονική συμβίωση και συνεργασία τους απαιτείται η εφαρμογή μίας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης που θα επιτρέπει την αποδοχή της διαφορετικότητας, την ανταλλαγή των πολιτισμικών αγαθών. Οπωσδήποτε προκύπτουν δυσκολίες, όπως η ελλιπής κατάρτιση των εκπαιδευτικών, η δυσκολία των αλλόγλωσσων να προσαρμοστούν να κατακτήσουν παράλληλα μία άλλη γλώσσα ως δεύτερη ή ξένη, η ξενοφοβία και ο αρνητισμός από πλευράς των γηγενών. Τέλος, ένας από τους στόχους της εκπαιδευτικής πολιτικής είναι και η συμπερίληψη των μαθητών Ρομά και η εξασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης και συμμετοχής τους στο σχολείο. Αν και το αγαθό της εκπαίδευσης αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμά τους, εντούτοις βιώνουν τον αποκλεισμό αποκομμένοι από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο. Τα τελευταία χρόνια η πολιτεία προβαίνει σε μεταρρυθμίσεις και λήψη μέτρων για την ένταξή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία. Ωστόσο, προκύπτουν πολλά εμπόδια μεταξύ των οποίων η προκατάληψη και ο αρνητισμός κάποιων εκπαιδευτικών και μη Ρομά πολιτών, οι αντιλήψεις των ίδιων των Ρομά πως το σχολείο δεν έχει καμία πρακτική χρησιμότητα και η έλλειψη ειλικρινούς ενδιαφέροντος από πλευράς της πολιτείας για τη διατήρηση της πολιτισμικής ταυτότητας της κοινωνικής ομάδας. Στην εργασία γίνεται αναφορά, επίσης, στις μεθόδους εκείνες που θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην μείωση των όποιων προβλημάτων και στη διαχείριση της σχολικής αποτυχίας των μαθητών Ρομά, ώστε να μην εγκαταλείπουν το σχολείο., This paper deals with the inclusion of diversity in education by attempting to ensure equal access and integration of all pupils in the educational process, with particular reference to people with special educational needs and/or disabilities, pupils with migrant or refugee backgrounds, those with different linguistic and cultural identities in the context of a multicultural society and the Roma. More specifically, the contemporary pedagogical concept advocates the desire to implement inclusion as a means of democratising knowledge. Regarding the integration of pupils with special educational needs or disabilities in general education schools, the benefits are many times greater than the consequences for society as a whole, since on the one hand these pupils develop their skills, integrate smoothly into society and feel accepted, with the educational system adapting to their needs, and on the other hand society actively adopts the values of equality, respect and solidarity. However, difficulties arise in implementing inclusion, such as a lack of financial resources and logistical infrastructure, inadequate teacher training and a lack of cooperation between parents and teachers. Another social group for which inclusion in the education system is deemed necessary is pupils with a migrant refugee background. In recent decades, there has been increased movement, from country to country as a result of political and social upheavals, with the institution of education being the channel for the integration of migrants and refugees and the improvement of their living conditions in the host country. Educational policy in both Europe and Greece includes a series of reforms aimed at the smooth social integration of this social group, the acceptance of their diversity, their preservation, the learning of the host country’s language while maintaining their national and cultural identity. In addition, the models that have been applied in educational practice to achieve inclusion, including the assimilation model, the integration model, the anti-racist model and the model of multicultural and intercultural education, are listed. Moreover, the co-education of all pupils without exception is both a prerequisite and a result of modern multicultural societies, as social groups with different cultural identities are called upon to co-exist. Their harmonious coexistence and cooperation require the implementation of an intercultural education that allows for the acceptance of diversity and the exchange of cultural goods. Difficulties certainly arise, such as inadequate teacher training, the difficulty for non-native speakers to adapt while they are trying to learn another language as a second or foreign language, xenophobia and negativism on the part of the natives. Finally, one of the objectives of educational policy is to include Roma pupils and ensure their equal access and participation in school. Although education is an inalienable right, they experience exclusion and are cut off from the rest of society. In recent years, the state has undertaken reforms and taken measures to integrate them into the educational process. However, many obstacles arise, including the prejudice and negativity of some teachers and non-Roma citizens, the perceptions of the Roma themselves that school is of no practical use and the lack of sincere interest on the part of the state in preserving the cultural identity of the social group. This paper also discusses those methods that could help to reduce any problems and manage the school failure of Roma pupils so that they do not drop out of school.

Στην παρούσα εργασία επιχειρείται να αναδειχθεί ο τρόπος πραγμάτευσης της ετερότητας στα σχολικά εγχειρίδια της Νεοελληνικής Γλώσσας στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Έχοντας ως βάση και αφορμή την πολυπολιτισμικότητα και τις μεταναστευτικές μετακινήσεις στην ελληνική επικράτεια, γίνεται προσπάθεια στην εργασία να κατανοηθεί και να ερμηνευθεί η έννοια της ετερότητας, όπως και εκείνη της ταυτότητας. Σε αυτήν την κατεύθυνση επιχειρείται στη συνέχεια να εντοπιστούν στοιχεία που αφορούν την ετερότητα, την ταυτότητα και την πολυπολιτισμικότητα/διαπολιτισμικότητα στα βιβλία του/της μαθητή/τριας της Νεοελληνικής Γλώσσας των έξι τάξεων του δημοτικού σχολείου. Έτσι, για τις ανάγκες της έρευνας της παρούσας διπλωματικής εργασίας χρησιμοποιήθηκε η ποιοτική ανάλυση περιεχομένου του βιβλίου του/της μαθητή/τριας σε κάθε τάξη του δημοτικού σχολείου και διαπιστώθηκε ότι η ετερότητα σε κάποιες τάξεις, ιδιαίτερα στις τρεις μεγαλύτερες, φαίνεται να έχει εξέχοντα ρόλο. Ειδικά για τη ΣΤ΄ τάξη διαπιστώθηκε ότι περισσότερα από τα μισά κείμενα εμπεριέχουν στοιχεία ετερότητας., The present thesis attempts to highlight the way in which diversity is embodied in the textbooks of Modern Greek Language in Greek primary education. Having as a basis and motive the multiculturalism and the migratory movements in the Greek territory, it is attempted to understand and interpret the concept of heterogeneity, as well as that of identity. In this direction, an attempt is then made to identify elements related to diversity, identity and multiculturalism/interculturalism in the textbooks of students of the six grades of primary school in the subject of Modern Greek Language. Thus, for the purposes of the research of this thesis, qualitative content analysis of the student's book in each grade of primary school was used and it was found that diversity in some grades, especially in the three oldest grades, seems to play a prominent role. For the 6th grade, it was found that more than half of the texts contain elements of diversity.

Η εισήγηση αυτή απαντά σε δύο ερευνητικά ερωτήματα, ως προς τη σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού στις τάξεις των σχολείων της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Γυμνασιών) στην Κύπρο και ως προς την ετοιμότητα των εκπαιδευτικών να ανταποκριθούν στις προκλήσεις μιας πολυπολιτισμικής τάξης. Αντλεί δεδομένα από τη διεθνή έρευνα TALIS 2018, στην οποία η Κύπρος συμμετείχε με όλα τα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία γυμνασιακού κύκλου. Σύμφωνα με την έρευνα, οι σχολικές μονάδες στην Κύπρο καθίστανται ολοένα και πιο πολυπολιτισμικές, ενδεχομένως λόγω της αύξησης της μετανάστευσης και των προσφυγικών ροών. Οι εκπαιδευτικοί εκφράζουν υψηλό επίπεδο ανάγκης για επιμόρφωση στη διδασκαλία σε πολυπολιτισμικές τάξεις και στην επικοινωνία με άτομα από διαφορετικούς πολιτισμούς. Παράλληλα, οι εκπαιδευτικοί που έχουν επιμορφωθεί σε ζητήματα διδασκαλίας σε πολυπολιτισμικές τάξεις κατά την τυπική εκπαίδευση ή κατάρτισή τους ή στην επικοινωνία με άτομα από διαφορετικούς πολιτισμούς επιδεικνύουν μεγαλύτερη αυτεπάρκεια για διδασκαλία σε πολυπολιτισμικές τάξεις., Επιστήμες Αγωγής, Vol. 2022 No. 1 (2022): Issue 1 / 2022

Η πολυπολιτισμικότητα έχει καταστήσει αναγκαία την εφαρμογή των διαπολιτισμικών αρχών στην εκπαίδευση με σκοπό την ομαλή ένταξητων προσφύγων στο κοινωνικό και εκπαιδευτικό περιβάλλον. Ο διαπολιτισμικός προσανατολισμός ων σχολείων εξαρτάται από τους εκπαιδευτικούς και την κατάρτισή τους. Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι ενθαρρυντική η δημιουργία νομικού πλαισίου που προστατεύει και προωθεί την εκπαίδευση σε πρόσφυγες μαθητές δίνοντας τους την ευκαιρία να συμμετέχουν στο δικαίωμα της εκπαίδευσης και μόρφωσης. Σημαντική υπήρξε και η δημιουργία των Τμημάτων Υποδοχής Προσφύγων ΔΥΕΠ, τα οποία και προετοιμάζουν τους μαθητές για την ένταξή τους στα δημόσια ελληνικά σχολεία. Στην παρούσα έρευνα αναλύονται οι αρχές της διαπολιτσμικότητας, το νομοθετικό πλαίσιο αυτής, αλλά και οι δυσκολίες που παρουσιάζονται για την εφαρμογή της. Με αφορμή την υπάρχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και την ολοένα αυξανόμενη ανάγκη των προσφύγων για εκπαίδευση, κρίθηκε απαραίτητη η αναζήτηση και μελέτη των εμπειριών τους τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε βιωματικό επίπεδο. Στην παρούσα έρευνα μελετήθηκαν οι εμπειρίες των μαθητών στο σχολικό περιβάλλον της χώρας τους,στην Ελλάδα, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η προσφυγική εμπειρία επηρέασε την μαθησιακή τους κατάσταση. Η έρευνα έγινε με χρήση συνεντεύξεων μέσω της βιογραφικής αφηγηματικής συνέντευξης, ενώ το δείγμα ήταν 5 πρόσφυγες ασυνόδευτοι μαθητές οι οποίοι φιλοξενούνται σε δομές στην πόλη των Ιωαννίνων. Οι μαθητές παρουσιάζονται ευχαριστημένοι με την εκπαίδευση και την ζωή που έχουν πλέον στην Ελλάδα. Ο καθένας από αυτούς αποχώρησε από την πατρίδα του για διαφορετικούς λόγους, αλλά σημαντική είναι η αναφορά τους στην καταπίεση που βίωναν εξαιτίας της θρησκείας τους. Τέλος, είναι σημαντική η μαρτυρία τους σχετικά με την ελλιπή κατάρτιση των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα η οποία επιτείνει τις μαθησιακές τους δυσκολίες για την εκμάθηση ελληνικών. Multiculturalism has necessitated the application of intercultural principles in education in order to smoothly integrate refugees into the social and educational environment. The intercultural orientation of the schools depends on the teachers and their training. In recent years in Greece, the creation of a legal framework that protects and promotesthe education of refugee students, giving them the opportunityto participatein the right to education and training, has been encouraging. Also important was the creation of Refugee Reception Departments, which prepare students for their inclusion inpublic Greek schools. In this research, the principles of interculturalism, its legislative framework, and the difficulties presented for its implementation are analyzed. Due to thecurrent situation in Greece and the ever-increasing need of refugees for education, it wasdeemed necessary to search and study their experiences both on an educational and experiential level. In this research, the students' experiences in the school environment oftheir country, in Greece, were studied, but also the way in which the refugee experience affected their learning situation. The research was done using interviews through the experiential method, while the sample was 5 unaccompanied refugee students who are accommodated in structures in the city of Ioannina. The students are happy with the education and the life they now have in Greece. Each of them left their homeland for different reasons, but their reference to the oppression they experienced because of theirreligion is important. Finally, their testimony regarding the insufficient training ofteachers in Greece is important, which complicates their existing learning difficulties forlearning Greek. 109 σ.

Η παρούσα διατριβή χρησιμοποίησε το κινούμενο σχέδιο «Πέππα το Γουρουνάκι» (στην πρωτότυπη εκδοχή του, την αγγλική) σε ένα διαφορετικό πλαίσιο από το πρωτότυπο· το πρόγραμμα είχε αρχικά σχεδιαστεί για παιδιά προσχολικής ηλικίας που τα Αγγλικά είναι η μητρική τους γλώσσα, αλλά στο συγκεκριμένο ερευνητικό πλαίσιο χρησιμοποιήθηκε με παιδιά προσχολικής ηλικίας που μαθαίνουν Αγγλικά ως ξένη γλώσσα. Η ερευνήτρια είχε δύο βασικούς στόχους: να ελεγξει αν η Πέππα μπορεί να είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για τη διδασκαλία Αγγλικών ως ξένη γλώσσα και αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υπόδειγμα προκοινωνικής και πολιτισμικής συμπεριφοράς. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου η ερευνήτρια ανέλυσε το λεξιλόγιο του προγράμματος. Δημιουργήθηκε ένα σώμα κειμένων, που περιέχει τα περισσότερα από τα επεισόδια της σειράς, για να ερευνηθεί αν το λεξιλόγιο της Πέππα είναι συχνό και κατάλληλο για αρχάριους μαθητές Αγγλικών. Επίσης ερευνήθηκε αν οι πιο συχνές τυποποιηµένες εκφράσεις (formulaic sequences) υπάρχουν μέσα στη σειρά και αν επαναλαμβάνονται. Για να αξιολογήσει αν η Πέππα μπορούσε να διδάξει με επιτυχία τυποποιηµένες εκφράσεις σε μαθητές προσχολικής ηλικίας, η ερευνήτρια διεξήγαγε ένα πείραμα σε δύο φάσεις. Ογδόντα εννέα μαθητές προσχολικής ηλικίας (τρίχρονοι, τετράχρονοι και πεντάχρονοι) συμμετείχαν για να διαπιστωθεί αν η τυποποιημένη γλώσσα μπορεί να κατακτηθεί (προσληπτική γλώσσα) απλά βλέποντας αυτό το κινούμενο σχέδιο, αν η κατάκτηση ενισχύεται όταν συνοδεύεται από ρητή διδασκαλία και αν υπάρχει ηλικιακή διαφορά στην κατάκτηση. Για την επίτευξη του δεύτερου στόχου, διενεργήθηκε ποιοτική ανάλυση της σειράς για να καθοριστεί αν η προκοινωνική συμπεριφορά, η ισότητα των φύλων και η πολυπολιτισμικότητα προωθούνται στη σειρά «Πέππα το Γουρουνάκι». Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο ένα τρίτο των λέξεων που περιέχονται στη σειρά είναι υψηλής συχνότητας· οι περισσότερες λέξεις είναι χαμηλής συχνότητας. Επίσης, βρέθηκε ότι η Πέππα περιλαμβάνει το κατάλληλο λεξιλόγιο για πολύ μικρούς αρχάριους μαθητές Αγγλικών, αλλά ταυτόχρονα το μεγαλύτερο ποσοστό του λεξιλογίου της σειράς βρέθηκε ότι ήταν πιο προχωρημένου επιπέδου. Περισσότερο από ένα τρίτο των πιο συχνών τυποποιηµένων εκφράσεων βρέθηκαν στο σώμα κειμένων της Πέππα και αυτές οι εκφράσεις επαναλαμβάνονταν πολύ συχνά. Όσον αφορά τις πειραματικες φάσεις της έρευνας, τα ευρήματα δείχνουν ότι απλά βλέποντας την Πέππα οδήγησε στην προσληπτική κατάκτηση τυποποιηµένων εκφράσεων και για τα τετράχρονα και για τα πεντάχρονα και στις δύο πειραματικες φάσεις. Όπως ήταν αναμενόμενο, η παρακολούθηση της σειράς σε συνδυασμό με ρητή διδασκαλία κατέληξε σε μεγαλύτερα ποσοστά κατάκτησης από ότι η απλή παρακολούθηση και στις δύο πειραματικες φάσεις. Η ηλικία έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κατάκτηση τυποποιημένης γλώσσας, οι μεγαλύτεροι μαθητές γενικά είχαν καλύτερες επιδόσεις από τους μικρότερους. Τέλος, η ποιοτική ανάλυση της σειράς κατέληξε στο ότι η «Πέππα το Γουρουνάκι»μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προβάλλει τη θετική προκοινωνική και πολιτισμική συμπεριφορά. Η προκοινωνική συμπεριφορά (π.χ. εθελοντισμός, η κοινωνική αλληλεπίδραση, η περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, η ένταξη μειονοτήτων) προωθείται ευρέως στην Πέππα όπως και η ισότητα μεταξύ των φύλων. Υπάρχει ισορροπημένη αναλογία ανάμεσα στους θηλυκούς και αρσενικούς χαρακτήρες της σειράς και η παρουσίαση των φύλων στη σειρά καταρρίπτει τα υπάρχοντα στερεότυπα. Η πολιτιστική και εθνική ποικιλομορφία προωθούνται στη σειρά μέσω της εμφάνισης των χαρακτήρων, της πλοκής και του περιβάλλοντος της σειράς., The present thesis used the British animated programme Peppa Pig in a different context than it was originally designed for; the show originally addressed preschoolers native speakers of English, but in this research it was used to address EFL preschoolers. The researcher had two main research goals: to test if Peppa Pig can be an effective EFL language teaching tool and if it can be used to model prosocial and cultural behaviour. To meet the first goal, the researcher examined the vocabulary contained in the programme. A corpus, which contains the majority of the show’s episodes, was compiled to investigate whether the vocabulary of Peppa Pig is frequent and appropriate for beginner learners of English. Also, it was explored if the most frequent formulaic sequences are included in the show and whether there is repetition. To test if Peppa could successfully teach formulaic sequences to preschoolers, the researcher conducted an experiment in two phases. Eighty-nine preschoolers (3-, 4- and 5-year-olds) were tested to determine if formulaic language could be receptively acquired simply by watching the show, if its acquisition was reinforced by explicit teaching and if there was an age effect. For the second goal of this thesis, a thorough qualitative analysis of the show was conducted to determine whether prosocial behaviour, gender equality and cultural diversity are promoted in the show. Results showed that only one third of the show’s words are highly frequent; most of the words are infrequent. Also, Peppa Pig was found to contain the appropriate vocabulary for very young beginners of English, but at the same time most of its vocabulary was found to be of advanced level. More than a third of the most frequent formulaic sequences were found to be included in the corpus and they were extensively repeated. As far as the testing phases of the study are concerned, findings showed that simply watching Peppa Pig led to receptive uptake of formulaic sequences for both 4-year-olds and 5-year-olds in both testing phases. As was expected, viewing accompanied with instruction led to greater lexical chunks’ gains than merely being exposed to the show in both testing phases. Age played an important role in formulaic language acquisition; older learners generally scored better than younger ones. Finally, the qualitative analysis of the show determined that Peppa Pig can be used to model prosocial and cultural behaviour. Prosocial behaviour (i.e. volunteering, social interaction, eco-awareness, inclusion) is widely promoted in Peppa Pig as well as gender equality. There is a balanced ratio between female and male characters and gender representation challenges stereotyped beliefs. Cultural and ethnic diversity is promoted in the show through the characters’ appearance, the plot, and the setting.

Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως στόχο να παρουσιάσει τα σημαντικότερα θρησκευτικά μνημεία της Θεσσαλονίκης είτε αυτά είναι χριστιανικά είτε μουσουλμανικά είτε εβραϊκά, συνδέοντας όλους τους πληθυσμούς της πόλης στο μωσαϊκό της πολυπολιτισμικότητάς της, καθώς επίσης και τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα που υπήρξαν παράλληλα με την ανάπτυξη των διαφόρων κοινοτήτων της πόλης, λαμβάνοντας υπόψη την επισκεψιμότητα τους από τους μαθητές της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και τη σύνδεσή τους με την εκπαιδευτική διαδικασία. Το πόνημα αυτό ξεκινά με την παρουσίαση από το δεύτερο μισό του 19ου αι, των διαφόρων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που λειτουργούσαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης και κάλυπταν τις εκπαιδευτικές ανάγκες των διαφορετικών πληθυσμών που ζούσαν αρμονικά σ’ αυτήν. Στη συνέχεια ακολουθεί μια σύντομη αναφορά και περιγραφή των θρησκευτικών μνημείων που την περίοδο αυτή (από το δεύτερο μισό του 19ου αι και μετά) υπήρχαν και χρησιμοποιούνταν από τους παραπάνω πληθυσμούς της πόλης (χριστιανούς, μουσουλμάνους, εβραίους, αρμένιους κ.ά.), για την κάλυψη των θρησκευτικών τους αναγκών, σεβόμενοι τη διαφορετικότητα στην πίστη και λατρεία μεταξύ τους. Τέλος η εργασία τονίζοντας την ιστορική και θρησκευτική τους σημασία για τη Θεσσαλονίκη και τους κατοίκους της, αναφέρεται στην αποτελεσματική εκπαιδευτική διαδικασία μέσω της βιωματικής μάθησης και της επιτόπιας παρατήρησης. Η εφαρμογή κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και ο σχεδιασμός εύστοχων δραστηριοτήτων από τους εκπαιδευτικούς, συντελούν στη διαμόρφωση εκπολιτισμένου χαρακτήρα των μαθητών και μαθητριών, διευρύνοντας την κρίση τους, οξύνοντας τη διαλεκτική τους σκέψη και ωθώντας τους με τον τρόπο αυτό να διαμορφώσουν ολοκληρωμένη άποψη για την ιστορική εξέλιξη της πόλης στην οποία ζουν και αναπτύσσονται καθώς και τις αλλαγές που υπέστη αυτή στην ιστορική γραμμή, την οποία διερευνητικά μελετούν. Σκοπός λοιπόν του πονήματος αυτού είναι μέσω της βιωματικής μάθησης και της επιτόπιας παρατήρησης, οι μαθητές και οι μαθήτριες να ενασχοληθούν με το γνωστικό αντικείμενο της ιστορίας της πόλης, μέσα από τη μελέτη των θρησκευτικών της μνημείων και να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα της μελέτης πολλών πτυχών της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης για την πλήρη κατανόησή της. Έτσι έρχονται σε επαφή με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αλλά και τα διαχρονικά προβλήματα της κοινωνίας της πόλης πουν ζουν και εξελίσσονται ως πολίτες, όπου θα κληθούν μελλοντικά να λειτουργήσουν υπεύθυνα. Κατανοώντας λοιπόν τα στοιχεία αυτά με κριτικό πνεύμα και διάθεση, καλλιεργείται η συλλογική αυτογνωσία και κατά συνέπεια η αυτοβελτίωση της κοινωνίας., This study aims to present the most important religious monuments of Thessaloniki, whether they are Christian, Muslim or Jewish, connecting all the populations of the city in the mosaic of its multiculturalism, as well as the various educational institutions that existed in parallel with the development of various communities of the city, taking into account their visits by primary school students as well as their connection to the educational process. The work begins with the presentation of the various educational institutions that operated in the city of Thessaloniki and covered the educational needs of the different populations that lived harmoniously in it from the second half of the 19th century. The following is a brief report and description of the religious monuments that during this period (from the second half of the 19th century onwards) existed and were used by the above populations of the city (Christians, Muslims, Jews, Armenians, etc.), for meeting their religious needs, respecting the differences in faith and worship between them. Finally, the work, emphasizing their historical and religious significance for Thessaloniki and its inhabitants, refers to the effective educational process through experiential learning and field observation. The implementation of appropriate educational programs and the planning of appropriate activities by teachers, contribute to the formation of a civilized character of students, broadening their judgment, sharpening their dialectical thinking and thus pushing them to form a comprehensive view of its historical development of the city in which they live and develop as well as the changes it has undergone in the historical line which they are exploring. The purpose of this study is through experiential learning and field observation students to deal with the subject of the history of the city, through the study of its religious monuments and to realize the need to study many aspects of the society of Thessaloniki for its full understanding. Thus, they come in contact with the special characteristics but also with the timeless problems of the city’s society where they live and evolve as citizens and they will be called to act responsibly in the future. By understanding these elements with a critical spirit and mood, the collective self-knowledge is cultivated and consequently the self-improvement of the society.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή αναφέρεται στη διερεύνηση επίμαχων εκπαιδευτικών ζητημάτων που σχετίζονται με την πολυπολιτισμικότητα και την ιστορική εκπαίδευση. Η έρευνα περιλαμβάνει συγκεκριμένα την διερεύνηση των αντιλήψεων και των απόψεων των εκπαιδευτικών της δημόσιας Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης στη πόλη της Θεσσαλονίκης σχετικά με τα παραπάνω ζητήματα. Ειδικότερα, ερευνήθηκε η εμπλοκή των εκπαιδευτικών στην υλοποίηση διαπολιτισμικών πρακτικών στο μάθημα της Ιστορίας. Παράλληλα, ερευνήθηκαν οι στάσεις και οι αντιλήψεις φοιτητών/ριών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σχετικά με την πολυπολιτισμικότητα και τις προϋποθέσεις για την διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας με διαπολιτισμική οπτική. Και στις δύο περιπτώσεις αξιοποιήθηκε η πολυπολιτισμική ιστορία της Θεσσαλονίκης ως βάση για την καταγραφή των στάσεων και απόψεων των δύο παραπάνω πληθυσμών. Η μέθοδος η οποία αξιοποιήθηκε είναι η ποσοτική, εφόσον κρίθηκε πως με τον τρόπο αυτό είναι εφικτό να γίνει συστηματική συλλογή και ανάλυση στοιχείων και πληροφοριών από μεγάλο αριθμό ατόμων. Τα αποτελέσματα της έρευνας υπήρξαν σημαντικά, καθώς περιλαμβάνουν μεγάλο αριθμό συμμετοχής και από τους δύο πληθυσμούς καλύπτοντας, παράλληλα, ένα ευρύ φάσμα ως προς το φύλο, την διδακτική εμπειρία, την ηλικία ή τις σπουδές τους. Η ανάλυση των πληροφοριακών δεδομένων αναδεικνύει ενδιαφέροντα ζητήματα αντιλήψεις και πρακτικές που απασχολούν το ανθρώπινο δυναμικό της εκπαίδευσης και σχετίζονται κυρίως με τις στάσεις επιπολιτισμού των δασκάλων και των μελλοντικών δασκάλων, την εκπαίδευσή τους, αλλά και την θεσμοθετημένη εκπαιδευτική πολιτική που ακολουθείται σήμερα στην Ελλάδα., This doctoral thesis deals with the investigation of controversial educational issues related to multiculturalism and historical education. The research specifically includes the investigation of the perceptions and views of the teachers of public Primary Education in the city of Thessaloniki on the above issues. In particular, it reports the involvement of teachers in the implementation of intercultural practices in the lesson of history. At the same time, investigates, also, the attitudes and perceptions of the students of Primary School of Education on multiculturalism and the conditions for teaching History with an intercultural perspective. In both cases, the multicultural history of Thessaloniki was used as a basis for recording the attitudes and views of the above two populations. The method that was used is the quantitative one, since it was judged that in this way it is possible to systematically collect and analyze data and information from a large number of people. The results of the research were significant, as they include a large number of participants from both populations, covering, at the same time, a wide range in terms of gender, teaching experience, age or studies. The analysis of information data highlights interesting issues, perceptions and practices that are of great concern to the human resources of education today and are mainly related to the attitudes of teachers and future teachers, their education, but also the institutionalized educational policy pursued today in Greece.

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αξιολόγηση των αντιλήψεων που έχουν οι εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ως προς τη διαπολιτισμική εκπαίδευση καθώς και η αξιολόγηση του βαθμού δημιουργικής αυτό-αποτελεσματικότητάς τους. Στους επιμέρους στόχους της εργασίας συγκαταλέγεται αφενός η διερεύνηση στατιστικά σημαντικής επίδρασης των δημογραφικών χαρακτηριστικών στις αντιλήψεις για την πολυπολιτισμικότητα στην εκπαίδευση και στο βαθμό δημιουργικής αυτό-αποτελεσματικότητας και αφετέρου η ανάλυση της συσχέτισης μεταξύ δημιουργικότητας και αντιλήψεων για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Το δείγμα της έρευνας αποτελείται από 142 εκπαιδευτικούς εκ των οποίων το 53,5% εργάζεται στην πρωτοβάθμια βαθμίδα εκπαίδευσης και το 69% εργάζεται με καθεστώς αναπληρωτή / ωρομισθίου. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι εκπαιδευτικοί σε μεγάλο ποσοστό συμφωνούν με θετικές αντιλήψεις για την πολυπολιτισμικότητα και παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα δημιουργικής αυτό-αποτελεσματικότητας. Επιπροσθέτως, τα αποτελέσματα επαγωγικής στατιστικής έδειξαν ότι δημογραφικοί παράγοντες επηρεάζουν σημαντικά τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και τη δημιουργική αυτοαποτελεσματικότητα. Ειδικότερα, οι γυναίκες εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτικοί με μικρότερη ηλικία, οι αναπληρωτές/ωρομίσθιοι εκπαιδευτικοί, οι εκπαιδευτικοί με περισσότερους μαθητές από διαφορετικές εθνοπολιτισμικές ομάδες, οι εκπαιδευτικοί που παρακολούθησαν μάθημα για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση ή έχουν σχετικό μεταπτυχιακό τίτλο στατιστικά σημαντικά σε υψηλότερο βαθμό συμφωνούν με θετικές αντιλήψεις για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και εκφράζουν υψηλότερα επίπεδα δημιουργικής αυτό-αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, τα αποτελέσματα έδειξαν στατιστικά σημαντική και θετική συσχέτιση μεταξύ του βαθμού δημιουργικής αυτό-αποτελεσματικότητας και των θετικών αντιλήψεων για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση., The purpose of this study is to investigate the perceptions and the attitudes towards multicultural education of teachers both in primary and in secondary schools teachers. Furthermore, this study investigates the degree of creative self-efficacy. The sub-objectives of this thesis include the investigation of the statistically significant impact of demographic characteristics both on teachers’ perceptions and on the levels of creative self-efficacy. Moreover, this study aims to assess the correlation between teachers’ attitudes towards multicultural education and creative self-efficacy. The sample of the survey consists of 142 teachers. The 53.5% of the sample is working in primary schools whereas the 69% of the sample is working as a non-permanent employee. The results show that teachers mainly agree with positive perceptions towards multicultural educations and present high levels of creative self-efficacy. In addition, the results indicate that the demographic factors statistically significantly affect both the teachers' perceptions and the levels of creative self-efficacy. In particular, female teachers, younger teachers, non-permanent employees , teachers working with more students from different ethnocultural groups, teachers who have attended a course /or a postgraduate degree in multicultural education present statistically significantly higher levels of positive perceptions towards multicultural education whereas they also present higher levels of creative self-efficacy. Finally, the results showed a statistically significant and positive correlation between the levels of creative self-efficacy and the existence of positive perceptions towards multicultural education.

Αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας είναι η ανάδειξη της διαχείρισης της πολιτισμικής ετερότητας στο εκπαιδευτικό σύστημα της Αυστραλίας τόσο σε επίπεδο εκπαιδευτικής πολιτικής, όσο και σε επίπεδο εκπαιδευτικής πράξης, λαμβάνοντας υπόψη το ευρύτερο πολιτικό, κοινωνικο-οικονομικό, γεωγραφικό και εκπαιδευτικό πλαίσιο. Η έρευνα βασίστηκε στην ενδελεχή μελέτη της βιβλιογραφίας και επιμέρους πηγών σχετικά με το θέμα, αξιοποιώντας την ιστορική-ερμηνευτική προσέγγιση. Τα αποτελέσματα της έρευνας ανέδειξαν ότι οι ομοσπονδιακές κυβερνήσεις υποστήριξαν την πολυπολιτισμικότητα ανεξαρτήτως πολιτικών κομμάτων, προκειμένου να οικοδομήσουν μια ισχυρά οικονομική Αυστραλία. Η πολυπολιτισμική εκπαιδευτική πολιτική της Αυστραλίας θεωρείται κύριος παράγοντας για την επιτυχημένη ένταξη των μειονοτικών πληθυσμών στην υπάρχουσα κοινωνία, καθώς ενισχύει την αρμονική συνύπαρξη και εθνική συνοχή μέσω της προώθησης της κατανόησης και αποδοχής και της καταπολέμησης των διακρίσεων. Δημιουργεί μια δίκαιη, χωρίς αποκλεισμούς κοινωνία, παρέχοντας ίσες εκπαιδευτικές ευκαιρίες σε όλους και ενισχύει τις οικονομικές δυνατότητες της χώρας, καλλιεργώντας όλες τις εν δυνάμει προοπτικές που προσφέρει το τόσο ποικιλόμορφο και δυναμικό ανθρώπινο κεφάλαιο., The aim of the present thesis is to highlight the management of cultural diversity in the Australian education system, both at the level of education policy and education practice, taking into account the broader political, socio-economic, geographical and education context. The research was based on a thorough review of the literature and of the primary sources on the subject, utilizing the historical-interpretive approach. The results of the research indicated that the federal governments have supported multiculturalism regardless of the political party they belonged, in order to build a financially strong Australia. Australia's multicultural education policy is seen as a key factor in the successful inclusion of minority populations into existing society as it has enhanced harmonious coexistence and national cohesion by promoting understanding and acceptance and by combating discrimination. Moreover, it has created a just, non-discriminatory society and equal education opportunities for all and has strengthened the country's economic potential by cultivating all the future prospects offered by such a diverse and dynamic human capital.

Στην παρούσα διατριβή μελετήθηκε και παρουσιάζεται ο καθοριστικός ρόλος του εκπαιδευτικού ως Σύμβουλος Σχολικού και Επαγγελματικού Προσανατολισμού στα πλαίσια μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Σκοπός της είναι να παρουσιάσει την προνομιακή θέση που κατέχει ο εκπαιδευτικός που σε συνδυασμό με επαρκή κατάρτιση στον τομέα της συμβουλευτικής θα μπορέσει, όχι απλώς να επιφέρει την καινοτομία στην εκπαίδευση, αλλά να δράσει αποτελεσματικά στην ουσιαστική παροχή γνώσης και στην προαγωγή της ανθεκτικότητας των μαθητών στο σχολικό πλαίσιο. Επιπλέον, μελετήθηκε η πολυπολιτισμικότητα και η διαπολιτισμικότητα με σκοπό να αναδειχθεί και να βρεθεί ένας τρόπος που θα συμβάλλει σε μια αποτελεσματική διαχείριση της πολυπολιτισμικότητας στο σχολείο από εκπαιδευτικούς και συμβούλους (ή εκπαιδευτικούς που έχουν και το ρόλο του συμβούλου). Στο πλαίσιο αυτό αναδεικνύεται η σπουδαιότητα της Συναισθηματικής Νοημοσύνης στη διαμόρφωση μιας υγιούς, ισορροπημένης προσωπικότητας παιδιών, αλλά και στη μελλοντική τους επιτυχία, εξέλιξη και ευτυχία. Στο πρώτο κεφάλαιο περιγράφεται η έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης και παρουσιάζονται τα κυριότερα θεωρητικά μοντέλα και οι τρόποι μέτρησης που προτείνει το καθένα. Επίσης, αναλύεται η σημασία των προγραμμάτων κοινωνικής και συναισθηματικής αγωγής και τα οφέλη που έχουν καταγραφεί στη βιβλιογραφία. Στο δεύτερο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο ρόλος του Σχολικού Συμβούλου και του εκπαιδευτικού ως λειτουργό συμβουλευτικής και επαγγελματικής καθοδήγησης των μαθητών. Στο πλαίσιο αυτό, αναδεικνύονται οι παράγοντες που ευνοούν και αναστέλλουν αντίστοιχα τη συμβουλευτική δράση ενός εκπαιδευτικού. Το τρίτο κεφάλαιο αποτελεί προέκταση του δεύτερου, καθώς εστιάζει στο ρόλο του Σχολικού Συμβούλου και του εκπαιδευτικού ως λειτουργό συμβουλευτικής και επαγγελματικής καθοδήγησης σε συνθήκες ενός πολυπολιτισμικού σχολείου. Περιγράφονται τα χαρακτηριστικά ενός πολυπολιτισμικά επαρκούς συμβούλου και εκπαιδευτικού και οι αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Το τέταρτο κεφάλαιο αποτελεί το πρώτο κεφάλαιο της μεθοδολογίας της έρευνας κατά το οποίο αρχικά παρουσιάζεται ο σκοπός της έρευνας. Στη συνέχεια, περιγράφεται ο μεθοδολογικός σχεδιασμός και η μέθοδος ανάλυσης των αποτελεσμάτων που χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα ερευνητική εργασία. Έπειτα, περιγράφονται το μέσο συλλογής των αποτελεσμάτων που χρησιμοποιήθηκε για την πραγματοποίηση της έρευνας και η διαδικασία συλλογής των αποτελεσμάτων που ακολουθήθηκε. Τέλος, γίνεται περιγραφή του δείγματος και αναφορά σε κάποιους περιορισμούς σχετικά με τη διεξαγωγή της παρούσας έρευνας. Το πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζει τα αποτελέσματα της έρευνας έτσι όπως προέκυψαν μέσα από την ανάλυση των είκοσι συνεντεύξεων που πραγματοποιήθηκαν για τις ανάγκες της έρευνας. Τέλος, ,στο έκτο και τελευταίο κεφάλαιο της εργασίας γίνεται η συζήτηση των αποτελεσμάτων της έρευνας, διατυπώνονται κάποια συμπεράσματα και ακολουθεί η διατύπωση ορισμένων προτάσεων για μελλοντική έρευνα.

Η κοινωνία είναι ένα οργανωμένο πλαίσιο όπου διαφορετικοί άνθρωποι συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Το φάσμα της πολιτισμικής ετερότητας αντικατοπτρίζεται στο σχολείο το οποίο αποτελεί τον καθρέφτη της κοινωνίας. Το φαινόμενο της μετανάστευσης λειτουργεί ως βασικός παράγοντας στην κοινωνική υπόσταση των μαθητών που έχουν ανατραφεί σε ένα διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο από το κυρίαρχο πρότυπο του τόπου που ζουν. Οι εμπειρίες που απέκτησαν τα άτομα αυτά στο σχολείο παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί αν και η σχολική τους πορεία ξεκίνησε από ένα πολιτισμικά διαφορετικά αφετηριακό σημείο κατόρθωσαν να προσαρμοστούν σε ένα διαφορετικό πλαίσιο σε τέτοιο βαθμό ώστε να επιτύχουν την είσοδο τους και στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η έρευνα αυτή επιχειρεί να καταγράψει τις εμπειρίες φοιτητών -τριών με μεταναστευτικό υπόβαθρο αναφορικά με την σχολική τους πορεία. Στόχος ήταν να δομηθεί μια ολοκληρωμένη εικόνα της σχολικής τους εμπειρίας και διαδρομής. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη μελέτη εστίασε: ● στην γνώμη σημερινών των φοιτητών-τριών για τη βιωμένη σχολική τους εμπειρία, ● στην επίδραση του πολιτισμικού υπόβαθρου ως παράγοντα διαμόρφωσης της προσωπικότητας τους στην πορεία τους στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, ● στον τρόπο με τον οποίο λειτούργησε το πολιτισμικό τους κεφάλαιο στην εκπαιδευτική τους διαδρομή, ● στα κίνητρα που υποκίνησαν την διαδικασία της μάθησης, ● την εξέλιξή τους ως μαθητές-τριες με βάση τον παράγοντα εκπαιδευτικοί και συνομήλικοι, ● στη στάση των γονέων απέναντι στην πολιτισμική ετερότητα που αντιμετώπιζαν, ● στην διαχείριση των διαφορών του πολιτισμικού κεφαλαίου από τους ίδιους στο σχολείο και στις εξωσχολικές φιλικές σχέσεις. Η έρευνα βασίστηκε στο μοντέλο της Ποιοτικής Προσέγγισης, με χρήση του ερευνητικού εργαλείου της συνέντευξης. Διεξήχθησαν δεκατέσσερις ατομικές ημι-δομημένες συνεντεύξεις φοιτητών -τριών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Από την ερευνητική μας προσπάθεια, προέκυψαν τα εξής: ✔ το μεταναστευτικό υπόβαθρο καθόρισε την διαμόρφωση της προσωπικότητας σε συνάρτηση με την πορεία στο εκπαιδευτικό σύστημα, ✔ το διαφορετικό πολιτισμικό κεφάλαιο είχε αρνητικό πρόσημο στην αλληλεπίδραση με το κοινωνικό περιβάλλον το οποίο οδήγησε στην εκδήλωση της σχολικής βίας κατά την είσοδο των μαθητών στο εκπαιδευτικό σύστημα, ✔ ενώ είχε θετικό πρόσημο όσον αφορά την διαμόρφωση προσωπικότητας, ✔ η γλωσσική ανεπάρκεια λειτούργησε ως τροχοπέδη στο σχολείο αλλά η έλλειψη κατοχής του κυρίαρχου πολιτισμικού κεφαλαίου δεν φάνηκε αρκετή για να εμποδίσει την ακαδημαϊκή επιτυχία, ✔ καταλυτικός παράγοντας της σχολικής επιτυχίας, της προσαρμογής και ένταξης στα νέα πολιτισμικά δεδομένα ήταν ο παράγοντας «γονέας», ✔ το βασικό κίνητρο της μάθησης ήταν η ίδια η ανάγκη για μάθηση και εκπαίδευση με καθοριστικό στοιχείο την επιθυμία για την προσαρμογή, ✔ το διαφορετικό πολιτισμικό κεφάλαιο, κατόπιν της ολοκλήρωσης της κοινωνικής ένταξης στο ελληνικό πλαίσιο, δεν διαδραμάτισε κανένα ρόλο στην διαμόρφωση της κοινωνικής ζωής των ατόμων. Society is a well-established framework where different people co-exist and interact. The spectrum of cultural diversity is reflected in school, which constitutes a mirror of the society. The phenomenon of migration acts as a key factor in the social status of the students who have been brought up in a different cultural context to the dominant model of the place where they live in. The experiences such people acquired at school are of particular interest, because even though their school career began from a culturally diverse starting point they managed to adapt to a different context to such an extent, that they even succeeded in gaining access to higher education. This research attempts to document the experiences of students from migratory backgrounds in regard to their school education. The aim was an overall view of their school experience and path to be displayed. In particular, this study focused on: ● the opinion of today’s students about their lived school experience, ● the influence of the cultural background as a factor in personality development during their schooling in the Greek educational system, ● the way their cultural capital functioned during their educational path, ● the motivation that stimulated the learning process, ● their development as students based on the factor of educators and peers, ● the parents’ attitude towards the cultural otherness they confronted ● the self-management of the cultural capital’s difference in school and in out-of-school friendly relationships The research was based on the Qualitative Approach model, where the research tool of interview was used. Fourteen individual semi-structured interviews of students of the University of Ioannina were conducted. Our research effort resulted in the following: ✔ the immigrant background determined the personality formation in relation to the path in the educational system, ✔ the different cultural capital had a negative impact on the interaction with the social environment, which led to the manifestation of school violence incidents upon students’ entrance in the educational system ✔ while having a positive impact on personality formation, language deficiency worked as a hindrance for school, but the lack of dominant cultural capital did not appear to be sufficient to hinder academic success ✔ the catalyst for school success, adaptation and integration into the new cultural context was the factor “parents”, ✔ the main motivation for learning was the need for learning and education itself, along with the desire to adapt being a key element, ✔ the different cultural capital, after the completion of social integration in the Greek context, did not portray a role in the social life development of the individuals. 249 σ.

O 21ος αιώνας καλείται να αντιμετωπίσει τις έννοιες διαπολιτισμικότητα και πολυπολιτισμικότητα. Οι έννοιες αυτές κυριαρχούν στον τομέα της εκπαίδευσης, λόγω του αυξανόμενου ποσοστού στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας των παιδιών που κατάγονται από ξένες χώρες και αντιμετωπίζουν προβλήματα προσαρμογής. Τόσο το σχολικό περιβάλλον όσο και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες, αναγνωρίζοντας τη διαφορετικότητα όσον αφορά την ταυτότητα των μαθητών. Η ισοτιμία στις μορφωτικές ευκαιρίες, η αποδοχή της διαφορετικότητας αλλά και ο σεβασμός στην ετερότητα είναι απαραίτητα στο πλαίσιο μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Υπό το πρίσμα αυτό, οι επικρατούσες συνθήκες οικονομικής και προσφυγικής κρίσης στον ελλαδικό χώρο καθιστούν αναγκαία τη διερεύνηση της επικρατούσας αντίληψης γύρω από την εθνοπολιτιστική ετερότητα. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι να πραγματοποιηθεί μία διερεύνηση των απόψεων των γονέων των μαθητών που κατάγονται από ξένη χώρα και έχουν εκπαιδευτεί σε ξένο εκπαιδευτικό σύστημα, σχετικά με θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, καθώς επίσης να εξεταστεί κατά πόσο είναι εφικτό από τους ίδιους να διατηρήσουν τη πολιτισμική τους ταυτότητα σε μια ξένη χώρα. Ως μέθοδος επιλέχθηκε η ποιοτική ανάλυση ενώ ως ερευνητικό εργαλείο επιλέχθηκε η ημιδομημένη συνέντευξη σε 15 γονείς αλλοδαπών μαθητών Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Από την συνέντευξη αυτή, προέκυψε ότι η πλειοψηφία των γονέων αναγνωρίζει την επαρκή εφαρμογή της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο ελληνικό σχολείο αλλά και την επάρκεια αυτής στη χώρα καταγωγής τους. Επίσης, οι ερωτώμενοι κατά πλειοψηφία, ανέφεραν ότι τα παιδιά τους δε βίωσαν σε μεγάλο βαθμό προβλήματα αποδοχής από τους συμμαθητές τους, ωστόσο αναγνωρίζουν ότι η παράδοση, η γλώσσα και η οικονομική κατάσταση αποτελούν σοβαρές αιτίες δημιουργίας προβλημάτων ένταξης. Όπως θα αναλυθεί παρακάτω, οι ερωτώμενοι δήλωσαν ότι προσπαθούν να πετύχουν την μετάδοση των πολιτισμικών αξιών και όσα εκείνοι βίωσαν σαν θετικά στο σχολείο τους σε σχέση με το ελληνικό σχολείο που φοιτούν τα παιδιά τους. Οι ερωτώμενοι, τέλος, υποστήριξαν ότι χρήζει βελτίωσης το πολυπολιτισμικό μοντέλο που εφαρμόζεται. Επομένως, κρίνεται αναγκαία η αναθεώρηση του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας έτσι ώστε να επιτευχθεί η βελτίωση των εκπαιδευτικών πρακτικών και κατ’ επέκταση οι μαθητές να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες που θα τους καταστήσουν εφάμιλλους και ισάξιους με τους γηγενείς μαθητές. Έτσι, θα αναγνωρίζουν τα δικαιώματά τους και θα τα προασπίζονται με κάθε ευκαιρία. The 21st century has to face the concepts of interculturalism and multiculturalism. These concepts are predominant in the field of education, due to the increasing percentage in the Greek education system of children who come from foreign countries and face adjustment problems. Both the school environment and teachers have to adapt to new approaches, recognizing students' differentiated identities. Equality in educational opportunities, acceptance of diversity and respect for otherness are essential in the context of a globalized society. In this light, the prevailing conditions of economic and refugee crisis in Greece make it necessary to investigate the prevailing perception around ethnocultural heterogeneity. This thesis aims at investigating the views of parents of students from foreign countries who have been trained in a foreign education system, on issues of intercultural education. Qualitative analysis was selected and the semi-structured interview was used as a research tool in 15 parents of foreign students attending Primary and Secondary Education. It has turned out that the majority of parents recognize the adequate implementation of intercultural education in Greek schools but also its adequacy in their country of origin. Also, the majority of respondents mentioned that their children did not experience much acceptance problems from their classmates, but acknowledged that tradition, language and the financial situation are serious causes of integration problems. Finally, the respondents mentioned that the multicultural model needs further improvement. Therefore, it is necessary to review the educational system of the country so as to improve the educational practices for the provision of students with knowledge and skills that will make them equal and equal with the native students. Thus, they will recognize their rights and defend them at every opportunity. 113 σ.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται ολοένα και πιο έντονη στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα η ένταξη μαθητών από χώρες με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο. Η ένταξη αυτή πραγματοποιείται ύστερα από τις μετακινήσεις πολιτών από τον τόπο διαμονής τους λόγω κοινωνικοοικονομικών παραγόντων, με την προσδοκία να βρουν ένα καλύτερο μέλλον στη χώρα όπου εγκαθίστανται. Η Ελλάδα λοιπόν, καλείται να εφαρμόσει μια εκπαιδευτική πολιτική που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας και θα δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την αρμονική συμβίωση των μεταναστών στην ελληνική πραγματικότητα. Ως επακόλουθο της κατάστασης αυτής, όροι όπως «πολυπολιτισμικότητα», «διαπολιτισμικότητα», «διαπολιτισμική εκπαίδευση», έρχονται στο προσκήνιο, υπό το καθεστώς αθρόων μεταναστευτικών και προσφυγικών εισροών. Στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, τίθενται σε ισχύ νομοθετικές ρυθμίσεις και προγράμματα εκπαιδευτικής πολιτικής με στόχο την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας. Παρά τις όποιες δραστηριοποιήσεις όμως και τακτικές που εφαρμόζονται στο χώρο της εκπαίδευσης, προκύπτουν ζητήματα ταυτότητας και έντονου αναστοχασμού. Το εκπαιδευτικό σύστημα παραμένει προσκολλημένο σε ιδεολογικές και επιφανειακές προσεγγίσεις, προωθώντας την ελληνική γλώσσα και πολιτισμό και μη λαμβάνοντας υπόψη τη μητρική γλώσσα των μεταναστών και αλλοδαπών μαθητών. In recent years, the integration of students from countries with different cultural backgrounds has become more and more intense in the Greek Education system. This integration takes place after the relocation of citizens from their place of residence due to socio-economic factors, with the expectation that they will find a better future in the country where they are settling. Greece, therefore, is called to implement an educational policy that will be able to meet the needs of modern society and will create favorable conditions for the harmonious coexistence of immigrants in the Greek reality. As a consequence of this situation, terms such as "multiculturalism", "interculturalism", "intercultural education", come to the foreground, under the pressure of the massive influx of immigrants and refugees. In the context of intercultural education, legislative arrangements and educational policy programs with the aim of learning the Greek language come into force. Despite any activities and tactics applied in the field of education, issues of identity and intense reflection arise. The educational system remains attached to ideological and superficial approaches, promoting the Greek language and culture and not taking into account the mother tongue of migrant and foreign students. 98 σ.

Στη σημερινή, παγκοσμιοποιημένη κοινωνία καλούμαστε όλοι να ζήσουμε σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον και αυτό δημιουργεί νέες ανάγκες σε όλα τα επίπεδα. Η διαπολιτισμικότητα είναι πλέον ένα βασικό ζητούμενο, του οποίου η εκπαιδευτική διάσταση είναι κύριος πυλώνας, αφού ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός μαθητών με διαφορετικό γλωσσοπολιτισμικό υπόβαθρο, εντάσσεται στις εκπαιδευτικές δομές πολλών δυτικών χωρών, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Στο παραπάνω πλαίσιο και για να λειτουργήσουν ομαλά και δημοκρατικά οι σύγχρονες κοινωνίες, έχει ιδιαίτερη σημασία η ύπαρξη της ικανότητας κατανόησης του άλλου, χωρίς πολιτισμικά εμπόδια, δηλαδή η ύπαρξη της διαπολιτισμικής ικανότητας. Η διαπολιτισμική ικανότητα είναι απαραίτητη ιδιαίτερα στις καινούργιες γενιές, που θα κληθούν να ζήσουν μέσα σ’ αυτή την πιο σύνθετη παγκόσμια κοινωνία και γι’ αυτό τα σχολεία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη και την καλλιέργειά της. Τα σχολεία όμως είναι πολυπρόσωποι οργανισμοί, που για να μεταδώσουν στους μαθητές αντίστοιχες γνώσεις, αξίες και στάσεις πρέπει αρχικά τα στελέχη εκπαίδευσης, που ασκούν τη διοίκηση των σχολείων, αλλά και οι εκπαιδευτικοί να είναι διαπολιτισμικά ικανοί. Στην παρούσα μεταπτυχιακή μελέτη επιχειρείται να καταγραφεί το μοντέλο ηγεσίας που ακολουθούν οι συμμετέχοντες στην έρευνα καθώς και η εκπαιδευτική προσέγγιση της πολυπολιτισμικότητας που ενστερνίζονται. Ο τελικός στόχος της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθεί η σχέση του μοντέλου ηγεσίας και της προσέγγισης της πολυπολιτισμικότητας, με τη διαπολιτισμική ικανότητα των στελεχών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή των Ιωαννίνων, μέσω θεματικής ανάλυσης ημιδομημένων συνεντεύξεων, που παραχωρήθηκαν από δεκαπέντε (15) διευθυντές και υποδιευθυντές Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων (ΓΕ.Λ. και ΕΠΑ.Λ.). Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας οι διευθύνσεις των σχολικών μονάδων προσεγγίζουν την ετερότητα, κυρίως μέσω του πολυπολιτισμικού μοντέλου, χωρίς να λείπουν εντελώς και αυτοί που ακολουθούν το αφομοιωτικό μοντέλο. Σε ότι αφορά το μοντέλο ηγεσίας, αναδείχθηκε ότι όλοι οι συνεντευξιαζόμενοι ενστερνίζονται το δημοκρατικό μοντέλο (ταξινόμηση Lewin) και η πλειονότητα το καθοδηγούμενο από αξίες μοντέλο (ταξινόμηση Day et al). Τέλος, προέκυψε ότι τα επιμορφωμένα σε σχέση με τη διαπολιτισμικότητα στελέχη, διέθεταν αυξημένη διαπολιτισμική ευαισθησία και η επιμόρφωση αναδύθηκε σε κορυφαίο ζητούμενο για τη διαχείριση της πολυπολιτισμικότητας στον σχολικό χώρο και για την εξέλιξη της ήδη υπάρχουσας διαπολιτισμικής ευαισθησίας, σε διαπολιτισμική ικανότητα. In today’s globalized society, we are all called to live in a multicultural environment and this creates new needs at all levels. Interculturalism is now a key issue, the educational dimension of which is a main pillar, as there is a much larger number of students with different linguistic and cultural backgrounds, which is acceded to the educational structures of many western countries, including Greece. In the above context, in order to exist a smooth and democratic function among modern societies of particular importance is the existence of the ability to understand the other, without cultural barriers i.e. the existence of intercultural competence. The intercultural competence is essential especially in the new generations, which will be called to live in this most complex global society, which is why schools play an important role in its development and cultivation. Schools, however, are multi – faceted organizations and in order to transmit to students corresponding knowledge, values and attitudes, first the educational executives, who exercise school administration, but also the teachers must be interculturally competent. In this thesis, an attempt is made to record the leadership model that followed by the research participants as well as the educational approach of the multiculturalism that they embrace. The ultimate goal of the present study is to broaden the relation – ship between the leadership model and the multicultural approach, with the intercultural competence of secondary education executives in the Ioannina region, through thematic analysis of semi-structure interviews provided by fifteen (15) principals and vice – principals of General and Vocational High Schools. According to the results of the research the principals and the vice – principals of the school units approach the otherness, mostly via the multicultural model, without completely missing those who follow the assimilative model. With regard to the leadership model, it emerged that all interviewees embraced the democratic model (Lewin classification) and the majority the values – led model (Day et al. classification). Finally, it turned out that the in – service trained executives in relation to interculturalism, had increased intercultural sensitivity and they emerged the in – service training as a top issue for the management of multiculturalism in the school space and for the development of the existing intercultural sensitivity to intercultural competence. 126 σ.

Σκοπός της έρευνάς μας ήταν να εξετάσουμε αν τα μη λεκτικά σήματα του εκπαιδευτικού γίνονται κατανοητά από τους αλλοδαπούς μαθητές, και αντιστρόφως, με αποτέλεσμα να προωθείται ή και να εμποδίζεται η επικοινωνία μεταξύ τους και η ανάπτυξη θετικού συναισθηματικού κλίματος. Συντάχθηκε ένα φύλλο παρατήρησης και ερωτήσεις για τις συνεντεύξεις των εκπαιδευτικών. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε Γυμνάσια της Αττικής. Φαίνεται λοιπόν ότι η εμπειρία των εκπαιδευτικών και η ειδικότερη ενασχόληση με τη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και τη μη λεκτική συμπεριφορά τούς επιτρέπουν να αποκωδικοποιούν τη μη λεκτική συμπεριφορά των αλλοδαπών μαθητών, να ανταποκρίνονται με επιτυχία στα μη λεκτικά τους σήματα, να στηρίζουν την προσπάθειά τους να συμμετέχουν στο μάθημα και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του. Οι αλλοδαποί μαθητές δύνανται να αποκωδικοποιήσουν τη μη λεκτική συμπεριφορά του εκπαιδευτικού. Η μη λεκτική συμπεριφορά τους δεν διαφέρει ουσιωδώς από τη συμπεριφορά των Ελλήνων μαθητών και σπανίως καταφεύγουν σε κινήσεις ή μορφασμούς με πολιτισμικό περιεχόμενο., Επιστήμες Αγωγής, Vol. 2019 No. 2 (2019): Issue 2 / 2019

Τα τελευταία χρόνια μεγάλος αριθμός προσφύγων εισρέει στην Ελλάδα με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο αριθμός των αλλοεθνών μαθητών στο σχολικό περιβάλλον. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την ανάγκη δημιουργίας ενός πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος στο οποίο θα δίνεται έμφαση στη συνεργασία μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών μαθητών. Η παρούσα διπλωματική εργασία κατά κύριο λόγο εστιάζει στη διερεύνηση των απόψεων των εκπαιδευτικών σχετικά με το διαπολιτισμικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα του μαθήματος των Θρησκευτικών. Το ζήτημα που εξετάζεται αφορά το σχολικό εγχειρίδιο του μαθήματος των Θρησκευτικών, τα περιεχόμενα του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών και συγκεκριμένα εάν τα προαναφερθέντα συμβάλλουν στην διδασκαλία του μαθήματος. Διαπιστώνεται κατά πόσο στο βιβλίο του μαθήματος των Θρησκευτικών εμπεριέχονται οι συναφείς, με τη Διαπολιτισμικότητα και την Πολυπολιτισμικότητα έννοιες. Εξίσου σημαντικό θεωρούνται οι κατάλληλες υλικοτεχνικές υποδομές που διαθέτει το σημερινό ελληνικό σχολείο, έτσι ώστε να υποδεχτεί τους αλλοδαπούς μαθητές. Στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών σε πρόσφυγες απαραίτητη προϋπόθεση θεωρείται η σωστή κατάρτιση των εκπαιδευτικών και η απόκτηση των κατάλληλων δεξιοτήτων και ικανοτήτων. In recent years, a large number of refugees have flocked to Greece, resulting in an increase in the number of foreign students in the school environment. This results in the need to create a multicultural environment that emphasizes the cooperation between indigenous and foreign students. The present thesis focuses primarily on exploring teachers' views on the intercultural and multicultural nature of the Religious lesson. The issue to be addressed relates to 5 the curriculum of the Religious lesson, the contents of the Curriculum and, in particular, whether the above contribute to the teaching of the lesson. It is evident whether the Religious textbook contains concepts related to Interculturalism and Multiculturalism. Equally important are the appropriate logistical facilities available to today's school to accommodate foreign students. Proper training of teachers and the acquisition of appropriate skills and competences are considered essential in the teaching of the religion to refugees. 132 σ.

Η παρούσα διπλωματική εργασία είναι αποτέλεσμα βιβλιογραφικής έρευνας και εξετάζει στο πρώτο μέρος της την ένταξη της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διερευνώντας μέσα από σημαντικές Συνθήκες-σταθμούς και Ψηφίσματα τη γενικότερη δημιουργία στρατηγικής κοινωνικής, οικονομικής, πολιτικής και εκπαιδευτικής φύσεως ώστε να αποφευχθεί ο αποκλεισμός των κοινωνικών αυτών ομάδων που εισέρχονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τρίτες χώρες. Στο δεύτερο μέρος της εργασίας γίνεται εστίαση στον ελλαδικό χώρο και στις στρατηγικές ένταξης των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα με σκοπό την αφομοίωση και την ανάπτυξη του σεβασμού και του πνεύματος της συνεργατικότητας μεταξύ του μαθητικού πληθυσμού μέσα από προεδρικά διατάγματα, νόμους και υπουργικές αποφάσεις, καθώς και στον ρόλο που διαδραματίζει ο εκπαιδευτικός εντός της τάξης. Στο τέλος, υπάρχουν τα συμπεράσματα στα οποία οδηγήθηκε η εργασία και απορρέουν από τη στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε συνδυασμό με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο της Ελλάδας σε ό,τι αφορά τον τομέα της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης., The present diploma thesis is the result of a bibliographic research and in the first part examines the integration of intercultural education within the European Union while exploring through important Treaties-Stations and Resolutions about the general creation of a social, economic, political and educational strategy in order to avoid exclusion of these social groups entering the European Union from third countries. The second part of the thesis focuses on the Greek area and the strategies for integrating the European Union's proposals into the national educational system in order to assimilate and develop the respect and the spirit of cooperation among the student population through presidential decrees, laws and ministerial decisions, as well as the role played by the teacher within the classroom. Finally, there are the conclusions that come from the attitude of the European Union in conjunction with the current legislative framework of Greece in the area of intercultural education.

Η είσοδος μεγάλου αριθμού οικονομικών μεταναστών και προσφύγων τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα έχει συντελέσει στην δημιουργία μιας πολυπολιτισμικής κοινωνικής σύνθεσης. Ως άμεσο επακόλουθο της κατάστασης αυτής όροι, όπως «ταυτότητα», «ρατσισμός», ξενοφοβία», έρχονται στο προσκήνιο ιδιαίτερα στον χώρο της εκπαίδευσης και επιβάλλουν την ανάγκη για εύρεση μιας εκπαιδευτικής πολιτικής που θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας και θα δημιουργήσει ευνοϊκές συνθήκες για την αρμονική συμβίωση και την ομαλή ένταξη των αλλοδαπών μαθητών στην ελληνική πραγματικότητα. Σε αυτή την διαδικασία κομβικός κρίνεται ο ρόλος του σχολείου και ιδιαίτερα του εκπαιδευτικού, μέσω του οποίου οι αρχές και οι στόχοι αυτού που ονομάζεται διαπολιτισμική εκπαίδευση θα μετουσιωθούν σε πράξη οδηγώντας τους μαθητές στο να γίνουν κριτικά σκεπτόμενοι, ενεργοί πολίτες που διαπνέονται από τις αρχές του σεβασμού, της κατανόησης και της αποδοχής της διαφορετικότητας. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε φάνηκε ότι οι απόφοιτοι του ΠΤΔΕ Ιωαννίνων διαπνέονται από αυτές τις αρχές, αναγνωρίζουν και ανταποκρίνονται στις ανάγκες διδασκαλίας σε τάξεις με πολιτισμικά και γλωσσικά διαφοροποιημένο μαθητικό πληθυσμό. The entry of a great number of economic migrants and refugees recently in Greece has contributed to the creation of a multicultural social composition. As a direct consequence, terms like “identity”, “racism”, “xenophobia”, come to the foreground particularly in the field of education and impose the need to discover an educational policy that meets the needs of the society and creates favorable conditions for a harmonious co-existence of foreign and native pupils. In this process, the school and the teachers have a key-role, as through them the principles and objectives of “intercultural education” will be translated into practice by guiding students to become critically minded, democratic, active citizens governed by the principles of respect, understanding and acceptance of diversity. The research has shown that the graduates of the Department of Primary Education of Ioannina are inspired by these principles and also recognize and respond to the teaching needs in classes with culturally and linguistically diverse student population. 120 σ.

Περιέχει τη περίληψη Το παρόν άρθρο στο ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η σχολική βιβλιοθήκη στο όλο και πιο διαδεδομένο μοντέλο των πολυπολιτισμικών σχολείων. Αποτελείται από μια σύντομη ανασκόπηση του ισχύοντος νομικού πλαισίου, ξεκαθαρίζει τις έννοιες της διαπολιτισμικότητας και πολυπολιτισμικότητας και αναπτύσσει τα χαρακτηριστικά ενός διαπολιτισμικού μοντέλου εκπαίδευσης, τις δυσκολίες υλοποίησής του και το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει η σχολική βιβλιοθήκη στη διαμόρφωση και στην ενίσχυσή του.

Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την έννοια της πολυπολιτισμικότητας. Η ελληνική κοινωνία τα τελευταία χρόνια έχει έρθει αντιμέτωπη να συνυπάρξει με διαφορετικές πολιτισμικές κουλτούρες. Αυτή η κοινωνική αλλαγή έχει φέρει στο προσκήνιο θέματα που χρήζουν επίλυσης. Πάνω σε αυτόν τον άξονα και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που πιθανόν δημιουργούνται η ελληνική πολιτεία πήρε κάποια μέτρα στηριζόμενη, πάντα, στις αρχές και τις υποδείξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων διεθνών οργανισμών, όπως είναι η UNESCO. Αυτή η αλλαγή άρχισε να εμπλέκει ολόκληρη την εκπαιδευτική κοινότητα, η οποία δείχνει να κατανοεί την ανάγκη για αλλαγές στη θεσμοθέτηση. Οι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης του νομού Ευβοίας, παρά τη γενικότερη ελλειπή τους επιμόρφωση σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, φαίνεται να κατανοούν τις ιδιαίτερες συνθήκες που έχουν προκύψει και να προσπαθούν να προσαρμοστούν σε αυτές για την αρμονική συνύπαρξη, την αλληλοαποδοχή και τη γνωστική ευημερία όλων των μαθητών και μαθητριών., The present work deals with the concept of multiculturalism. Greek society has, in recent years, been confronted with different cultures. This social change has brought to the fore issues that need to be resolved. On this term and in addressing the problems posed by the Greek state, it has taken some measures based always on the principles and suggestions of the European Union and other international organizations such as UNESCO. This change began to involve the entire educational community, which seems to understand the need for changes in institutionalization. Primary school teachers in the prefecture of Evia, despite their general lack of education in intercultural education, they seem to understand the particular circumstances that have arisen and try to adapt to them for the harmonious coexistence, acceptance and cognitive well-being of all students.

Η σύνθεση του μαθητικού πληθυσμού στην Ελλάδα ξεκίνησε να αλλάζει από τα τέλη της δεκαετίας 1980 και συνεχίζει έως σήμερα, λόγω της αυξανόμενης παρουσίας μαθητών και μαθητριών από άλλες χώρες με διαφορετική γλώσσα από την κυρίαρχη μητρική. Μια απάντηση σε αυτό το φαινόμενο ήταν ο Νόμος 2413/1996, ΦΕΚ.124, τ.Α΄/17-6-96 για την ίδρυση Διαπολιτισμικών Σχολείων και τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, έχοντας ως στόχο την αντιμετώπιση των νέων εκπαιδευτικών αναγκών. Είκοσι χρόνια μετά την ίδρυσή τους, ερχόμαστε να ερευνήσουμε κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι αρχικοί στόχοι των Διαπολιτισμικών Σχολείων. Σε μια πραγματικότητα που διαρκώς αλλάζει και εξελίσσεται, έχει ενδιαφέρον να ερευνηθεί η εξέλιξη αυτών των σχολείων, οι νέες προκλήσεις, οι συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργούν τα Διαπολιτισμικά Σχολεία, η επιμόρφωση των καθηγητών, και όλα αυτά υπό το πέπλο της οικονομικής και προσφυγικής κρίσης. Η έρευνα διεξάγεται στα τρία Διαπολιτισμικά Γυμνάσια που υπάρχουν στην Αττική, των Δήμων Αθηνών, Ελληνικού και Αχαρνών, με σκοπό να φωτιστούν πτυχές της λειτουργίας τους. Στην έρευνα παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε σχολείου, το μαθητικό κοινό, η υλικοτεχνική υποδομή, οι ελλείψεις, οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν καθημερινά η Διεύθυνση και οι καθηγητές, οι επιμορφωτικές ανάγκες, τα κενά του συστήματος, καθώς και οι ευκαιρίες και οι όμορφες στιγμές που κερδίζει ένας καθηγητής Διαπολιτισμικού Σχολείου. Το εργαλείο της έρευνας είναι η ημι-δομημένη συνέντευξη προς τους καθηγητές. Η σειρά των ερωτήσεων και της ανάλυσης των αποτελεσμάτων θυμίζει εικονική διαδρομή, σα να είμαστε έξω από το σχολείο, ξεκινώντας από αυτά που οι ίδιοι πιστεύουν για τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και τα κίνητρά τους να ασχοληθούν με αυτή. Στη συνέχεια μπαίνουμε στο σχολικό χώρο και μας δίνουν μια εικόνα της υλικοτεχνικής υποδομής, της Διεύθυνσης και του μαθητικού κοινού. Μετά προχωράμε στην τάξη, όπου μας αναλύουν τις προκλήσεις και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς και τις ευκαιρίες που αντικρίζουν. Μετά το πέρας της διδακτικής εμπειρίας μας απαριθμούν αυτά που κέρδισαν οι ίδιοι ως εκπαιδευτικοί και ως άνθρωποι, καθώς και τι θα συμβούλευαν έναν νεαρό συνάδελφο που θα ήθελε να δραστηριοποιηθεί στη διαπολιτισμική εκπαίδευση. Έγινε αντιληπτό πως το υπάρχον σύστημα κρίνεται αναποτελεσματικό, κάτι που διαφαίνεται από τις επιδόσεις των μαθητών αλλά και τις ελλείψεις που παρατηρούν οι καθηγητές είτε στην υλικοτεχνική υποδομή είτε στο νομικό πλαίσιο. Υπαγορεύουν αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των Διαπολιτισμικών σχολείων, υιοθετώντας μια πιο μαθητοκεντρική και λιγότερο αφομοιωτική προσέγγιση, για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή των αρχών της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης., The composition of the student population in Greece began to change since the late 1980s and continues to this day due to the increasing presence of pupils from other countries with a different language than the dominant mother tongue. A response to this phenomenon was Law 2413/1996 on the establishment of intercultural schools and intercultural education, with the aim of addressing new educational needs. Twenty years after their foundation, we come to investigate whether the primary objectives of Intercultural Schools have been achieved. In a constantly changing and evolving reality, it is interesting to explore the evolution of these schools, the new challenges, the conditions under which intercultural schools operate, the teachers’ training, all under the eve of the economic and refugee crisis. The research is being conducted in the three Intercultural Gymnasiums in Attica, in the Municipalities of Athens, Elliniko and Acharnes, in order to illuminate aspects of their function. The survey presents the characteristics of each school, the student community, the logistical infrastructure, the shortcomings, the challenges faced by the Directorate and the teachers, the training needs, the gaps in the system, as well as the opportunities and the beautiful moments won by professors of an Intercultural School. The research tool is a semi-structured interview with teachers. It has become apparent that the existing system is considered ineffective, as evidenced by pupils' performance as well as the deficiencies observed by teachers in either the logistics or the legal framework. They suggest changes in the organization and operation of intercultural schools by adopting a more student-centered and less assimilative approach, in order to more effectively apply the principles of intercultural education.

Ο αυξανόμενος αριθμός των διεθνών εταιρειών, οι ισχυρές δυνάμεις του παγκόσμιου οικονομικού ανταγωνισμού, η παγκοσμιοποίηση των επιχειρήσεων και η ολοένα και αυξανόμενη κυκλοφορία των εργαζομένων πέρα από τα σύνορα, έχουν δημιουργήσει επιχειρήσεις που αποτελούνται από ένα μίγμα ανθρώπων οι οποίοι προέρχονται από πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς και πολιτισμικά υπόβαθρα. Η διαχείριση μίας επιχείρησης με πολυπολιτισμικό εργατικό δυναμικό δημιουργεί προκλήσεις, όσον αφορά τις πρακτικές διαχείρισης και τη διοίκηση του ανθρωπίνου δυναμικού σε πολυπολιτισμικό πλαίσιο, καθώς προκαλεί αντιφατικές και μη καθολικές απόψεις από τους ειδικούς του HR. Τα τμήματα διοίκησης ανθρωπίνων πόρων τα τελευταία χρόνια έχουν τη τάση όχι μόνο να διαχειρίζονται ένα πολυμορφικό εργατικό δυναμικό, αλλά και να προσελκύουν υπαλληλικό προσωπικό από μία παγκόσμια βάση ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις διεθνείς απαιτήσεις του επιχειρηματικού κόσμου. Προκειμένου να προσελκύσουν πολυπολιτισμικούς υποψηφίους, οι επιχειρήσεις στρέφονται σε νέες πρακτικές όπως στη διαχείριση ταλέντων και την ηλεκτρονική προσέλκυση υποψηφίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Το συνολικό όφελος και τα προβλήματα μιας πολιτισμικά ετερογενούς επιχείρησης δύναται να είναι στενά συνδεδεμένα με το πόσο αποτελεσματική είναι η διαχείριση του ανθρωπίνου δυναμικού. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η πολιτιστική ετερογένεια και η πολυπολιτισμικότητα είναι ένα πιεστικό σύγχρονο ζήτημα το οποίο χρήζει διαχείρισης και ως εκ τούτου λαμβάνει μεγάλη προσοχή στις πρόσφατες έρευνες. Ο αντικειμενικός σκοπός της παρούσας μεταπτυχιακής διατριβής είναι να αποκτηθεί μια βαθύτερη κατανόηση για τον τρόπο με τον οποίον το τμήμα της διοίκησης ανθρωπίνων πόρων μπορεί να διαχειριστεί μια πολιτιστικά πολύμορφη οργάνωση. Στηριζόμενη στη βιβλιογραφία και σε εμπειρικές μελέτες οι οποίες έχουν διεξαχθεί, θα διασαφηνιστούν τα οφέλη και τα προβλήματα μιας πολιτιστικά πολύμορφης οργάνωσης, καθώς και αποτελεσματικές πρακτικές διαχείρισης ανθρωπίνων πόρων σε μία εποχή πολυπολιτισμικής άνθησης.

Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η μελέτη της απεικόνισης του «Άλλου» σε πενήντα έξι σύγχρονα εικονογραφημένα μικροαφηγήματα Ελλήνων συγγραφέων, που απευθύνονται σε παιδιά νηπιακής και πρώτης σχολικής ηλικίας και καλύπτουν την περίοδο 2000-2013. Επιπλέον, εξετάζονται τα ιδεολογικά μηνύματα μέσα από τον κειμενικό και εικονικό αφηγηματικό λόγο. Ειδικότερα, ασχολείται κυρίως με τη σχέση που αναπτύσσεται ανάμεσα στο κείμενο και την εικόνα, προκειμένου να εντοπιστούν στερεοτυπικές και προκατασκευασμένες ιδέες σχετικά με τον «Άλλο». Αρχικά, εξετάζονται θεωρητικά ζητήματα που συνδέονται με τη συγκεκριμένη έρευνα, τα οποία σχετίζονται με την Παιδική Λογοτεχνία και τη διαπολιτισμική διάσταση. Ειδικότερα, αναφερόμαστε στις έννοιες της «πολυπολιτισμικότητας», της «διαπολιτισμικότητας», και της διαπολιτισμικής αγωγής και εκπαίδευσης. Στη συνέχεια, προσδιορίζονται πέντε εκπαιδευτικά μοντέλα ως ερευνητικά εργαλεία, προκειμένου να εξεταστούν τα εικονογραφημένα μικροαφηγήματα ως προς τον τρόπο με τον οποίο κατασκευάζεται ο ρόλος του «Άλλου». Επιπρόσθετα, προσεγγίζονται οι έννοιες της πολιτισμικής διαφορετικότητας, της ταυτότητας και της ετερότητας. Επιπλέον, εξετάζεται ο ρόλος της ιδεολογίας στο παιδικό βιβλίο, η έννοια της «πολυπολιτισμικής λογοτεχνίας» και ο «Άλλος», όπως αυτός αποτυπώνεται ποικιλοτρόπως στα εικονογραφημένα μικροαφηγήματα που αποτελούν και το υλικό της παρούσας διατριβής. Τέλος, εξετάζεται η λειτουργία της εικονογράφησης στο σύγχρονο εικονογραφημένο μικροαφήγημα. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται το μεθοδολογικό εργαλείο που έχει χρησιμοποιηθεί για την πραγματοποίηση της έρευνας. Ειδικότερα, πρόκειται για μια συνδυαστική μέθοδο που στηρίζεται στη θεωρία του αφηγηματικού λόγου και στη μεθοδολογία που προτείνει η θεωρία της Πολιτισμικής Εικονολογίας. Αντίστοιχα, η ανάλυση της εικονογράφησης έχει στηριχτεί στη «γραμματική του οπτικού κειμένου».Συνοψίζοντας, μπορούμε να σημειώσουμε ότι τα θέματα των μικροαφηγημάτων που αναλύονται είναι εμπνευσμένα από τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και τα ιδεολογικά μηνύματα που μεταδίδονται καταφέρνουν να εμφυσήσουν τις αξίες της ζητούμενης διαπολιτισμικότητας, δηλαδή της συμφιλίωσης, του σεβασμού της ετερότητας και της ουσιαστικής αποδοχής του «Άλλου». Επιπλέον, λειτουργούν στο επίπεδο της ενσυναίσθησης, της επίλυσης προβλημάτων, αλλά και ως φορείς κοινωνικοποίησης στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον. The purpose of the present dissertation is the study of the portrayal of the “Other” in fifty six contemporary short stories by Greek authors addressed to infants and primary school children during the period 2000-2013. Furthermore, ideological messages through textual and virtual narrative discourse are analysed. More specifically, it is mainly concerned with the relation at work between the text and the image, in order to detect stereotypical and preconceived notions about the “Other.”Initially, some theoretical issues are discussed related to the specific research, and connected to Children’s Literature and its intercultural dimension. Specifically, mention is made of the notions of “multiculturalism,” “interculturality,” as well as intercultural education. Then, five educational models are defined as research tools with a view to examining the illustrated short stories, in terms of the way in which the role of the “Other” is constructed. Moreover, the notions of cultural diversity, identity, and otherness are approached. Apart from that, the role of ideology in children’s books, the notion of “multicultural literature,” and the “Other” are explored, as this is variously reflected in the illustrated short stories, which the present dissertation draws upon. Finally, the function of illustration in the contemporary illustrated short story is examined.Later on, the methodological tool used for the purposes of this research is presented. Actually, it is a method combining textual analysis techniques. Actually, it is a method premised on French theoretician Genette. In addition, it is based on the methodology posited by the theory of Cultural Imagism. The analysis of illustration has been premised on “the Grammar of Visual Design” .In conclusion, it should be noted that what emerges as an idea from the total of short stories is that the topics of the short stories analysed are inspired by current affairs, and the ideological messages conveyed manage to instill the values of interculturality, that is of reconciliation, respect of diversity, and essential acceptance of the “Other.” Furthermore, the topics act on the level of empathy and problem-solving, and as agents of socialisation in contemporary multicultural environment. 551 σ.

Σε ένα από τα ποιήματά του ο Γ. Σεφέρης αναφέρει: "Ο κόσμος ήταν εύκολος, ένας απλός παλμός". Ο κόσμος, στη σημερινή εποχή έχει αλλάξει, εξελίχθηκε σε ένα "παγκόσμιο χωριό". Το λιανικό εμπόριο καλείται να ακολουθήσει την αλλαγή αυτή αφού πια δεν απευθύνεται μόνο στο τοπικό καταναλωτικό κοινό. Αντιθέτως, οφείλει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της διευρυμένης, διεθνής αγοράς. Συνεπώς, η προσθήκη του προσδιορισμού "διεθνές", στο λιανικό εμπόριο, δεν είναι απλώς επιθυμητός αλλά αναγκαίος. Η παρούσα διπλωματική εργασία έχει ως αντικείμενο την μελέτη των παραγόντων που συνθέτουν το διεθνές λιανικό εμπόριο και το ποσοστό εφαρμογής τους σε ένα κατάστημα καλλυντικών στη Μόσχα. Το παράδειγμα που επιλέχθηκε είναι χαρακτηριστική περίπτωση του παγκοσμιοποιημένου περιβάλλοντος που λειτουργούν οι σύγχρονες επιχειρήσεις. Μία πολυεθνική εταιρεία, με έδρα τις Η.Π.Α., μετέφερε μέρος των δραστηριοτήτων της στη Γαλλία. Το ευρωπαϊκό παράρτημα είναι υπεύθυνο για την εξάπλωση του δικτύου καταστημάτων στην Ευρώπη, Αφρική, Μέση Ανατολή και Ινδία. Η Ρωσία, ως μία από τις αναδυόμενες αγορές, αποτελεί το βασικό στόχο. Για την πρωτεύουσα της χώρας, τη Μόσχα, η εταιρεία σύνηψε συμφωνία με ένα τοπικό όμιλο επιχειρήσεων. Ένα από τα αποτελέσματα της συνεργασίας αυτής αποτελεί το κατάστημα που θα εξετασθεί.

Τα ζητήματα της εκπαίδευσης των μεταναστών, που ζουν στην Ελλάδα, αποτελούν αντικείμενο έρευνας και εκπαιδευτικού σχεδιασμού κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Παράλληλα, η αλλαγή στο μεταναστευτικό σκηνικό της χώρας, σύμφωνα με το οποίο, η Ελλάδα μετατρέπεται σταδιακά σε χώρα υποδοχής μεγάλου αριθμού οικονομικών μεταναστών και προσφύγων με έντονο το φαινόμενο της λαθρομετανάστευσης, εγείρει το ενδιαφέρον για τη μελέτη και τον προσδιορισμό εκείνων των παραγόντων, που επηρεάζουν το εκπαιδευτικό προφίλ των αλλοδαπών μαθητών. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι, με χρήση δεδομένων από την απογραφή του 2001, να διερευνηθούν οι δημογραφικοί και κοινωνικό-οικονομικοί παράγοντες, που επηρεάζουν το επίπεδο εκπαίδευσης των μεταναστών στην Ελλάδα. Οι μετανάστες που επιλέχθηκαν, για να συμμετάσχουν στην έρευνα, είναι ηλικίας 6 έως 29 ετών. Σε ότι αφορά στις χώρες καταγωγής των μεταναστών του δείγματος, η επιλογή έγινε με βάση την πληθυσμιακή υπεροχή των μεταναστών στην Ελλάδα, ενώ η ομαδοποίηση των χωρών αυτών πραγματοποιήθηκε με βάση την γεωπολιτική τους θέση και τις πιθανές ομοιότητες των εκπαιδευτικών τους συστημάτων. Από τη μελέτη των παραγόντων του φύλου και του οικονομικού και μορφωτικού επιπέδου των γονιών, με χρήση Πολυωνυμικής Λογιστικής Παλινδρόμησης, βρέθηκε, ότι το φύλο αποτελεί στατιστικά σημαντικό παράγοντα για τους μετανάστες από την Αλβανία, τα Βαλκάνια και την ανατολική Ευρώπη. Ειδικότερα, οι γυναίκες, σε σχέση με τους άνδρες, έχουν υψηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις. Το οικονομικό επίπεδο των γονέων είναι στατιστικά σημαντικός παράγοντας για τους μετανάστες από την Αλβανία και τα Βαλκάνια, ενώ το μορφωτικό επίπεδο των γονέων παρουσιάζει στατιστική σημαντικότητα και στις τέσσερις πληθυσμιακές ομάδες μεταναστών. Ως εκ τούτου, μετανάστες, των οποίων οι γονείς έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο,έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν υψηλές σχολικές επιδόσεις και να εισαχθούν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση., The educational issues of immigrants, living in Greece, have been under investigation, so as to be taken into account, when formulating educational policiesin the recent decades. At the same time, the change in the migration settings in the country, according to which, Greece is gradually becoming a country receiving large numbers of economic migrants and refugees with intense illegal immigration, raises the interest in the study and identification of those factors that affect the educational profile of immigrant pupils and students. The purpose of this dissertation is to investigate the demographic and socio-economic factors, affecting the level of education of immigrants in Greece, using data from the census of 2001. Immigrants, who were selected to participate in the survey, are aged from 6 to 29 years old. With respect to the countries of origin of the sample, selection was based on the preponderance of migrant population in Greece, while the grouping of these countries was based on the geopolitical location and possible similarities of their educational systems. The study of associations of gender, economic and educational level of parents, with the educational level of the respondents, was carried out, using Multinomial logistic regression. The findings indicate that gender is a statistically significant factor for migrants from Albania, the Balkans and Eastern Europe. Especially women, compared with men, have higher academic performance. The economic status of parents is a statistically significant factor for migrants from Albania and the Balkans and the educational level of parents shows statistical significance in all four population groups of immigrants. Therefore, immigrants, whose parents are highly educated, are more likely to achieve high academic performance and be introduced to higher education.

Αντικείμενο της παρούσης ερευνητικής εργασίας αποτελεί η πραγμάτευση της ταυτότητας του «άλλου», του ξένου, μέσα στο πλαίσιο των κειμένων της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Ως αντικείμενο μελέτης η αρχαία τραγωδία και αναπόσπαστο τμήμα των προγραμμάτων σπουδών στη Μέση Εκπαίδευση, αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να εντοπίσουμε πώς ακριβώς αντιμετωπίζουν οι τραγικοί ποιητές τη διαφορετική εθνικότητα μέσα στα κείμενά τους και, επομένως, πώς αυτή η αντιμετώπιση καταγράφεται, κατ’ επέκταση, στο γενικότερο αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Το ζήτημα αυτό παρουσιάζει αυξημένη σημασία, πέρα από τη φιλολογική του πλευρά και το ενδιαφέρον για την αρχαία ελληνική λογοτεχνία, από τη στιγμή που η σύγχρονη εποχή αποζητά σημεία αναφοράς και δείκτες αποδοχής ή όχι του «άλλου» στην ανάγκη της να αποσαφηνίσει το δικό της πολυπολιτισμικό και διαπολιτισμικό χαρακτήρα. Τελικός σκοπός, λοιπόν, αυτής της εργασίας είναι να φανεί πώς μπορεί η αρχαία τραγωδία να συμβάλλει, ως έργο πνευματικό και διδακτικό, στο γενικότερο δημόσιο διάλογο περί πολυπολιτισμικότητας και διαπολιτισμικών κοινωνιών. Τι άλλο από τα ίδια τα κείμενα της αρχαίας τραγωδίας αποτελούν τον οδηγό μας σε αυτήν την έρευνα. Στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής προσέγγισης που αποπειραθήκαμε οφείλαμε να δώσουμε το λόγο στους ίδιους τους τραγικούς ήρωες. Ακολουθήσαμε, λοιπόν, όπως γίνεται έτσι, αντιληπτό, τη μέθοδο της ανάλυσης περιεχομένου, η οποία θέτει το ίδιο το κείμενο στο επίκεντρο της έρευνάς της. σε συνδυασμό με τη μέθοδο ανάλυσης των δομών του βάθους και της επιφάνειας ενός κειμένου. Το τελικό αποτέλεσμα από την ανάλυση που επιχειρείται στην εργασία αυτή δεν μπορεί παρά να είναι θετικό για τη διαπολιτισμική προσέγγιση των έργων του πνεύματος. Όπως θα φανεί και στην εξέλιξη της εργασίας, το εθνικό στοιχείο, αν και υπάρχει μέσα στην αρχαία τραγωδία και κάνει αισθητή την παρουσία του, ωστόσο, δεν αποτελεί τον καθοριστικό παράγοντα για την εξέλιξη και τον προσδιορισμό των πραγμάτων. The main object of this paper is the negotiation of the identity of the “other” in the context of the texts of ancient Greek tragedy. As studied ancient tragedy and an integral part of the curriculum in secondary education, but also in most countries of the world, there is a particular interest to identify how exactly facing the tragic poets of different nationalities within their texts and, therefore, how these responses are recorded thus the overall ancient culture. This question is increasingly important, beyond the literally side and the interest in ancient Greek literature, since the modern era longs benchmarks and indicators of acceptance or not of the “other” in the need to clarify its own multicultural and intercultural character. The ultimate goal, therefore, of this paper is to show how the ancient tragedy to contribute, as spiritual and educational work in the more general debate on multiculturalism and intercultural societies. The texts of the ancient tragedy will be our guide in this research. In the context of intercultural approach we attempted ought to give the floor to the same tragic heroes. Followed, then, as is so understood, the method of content analysis, which sets the text itself at the center of the investigation in combination with the method of analysis of the structures of the surface and depth of a text. The final result of the analysis in this paper can only be positive for the intercultural approach of literally works. As will be seen in the evolution of our research, the national element, though present in the ancient tragedy and makes its presence felt, however, is not the decisive factor for the development and identification of what is happening in the plays.

Το ολοήμερο δημοτικό σχολείο που λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1998 αποτελεί ίσως το πιο καινοτομικό θεσμό, διότι σχεδιάστηκε και προσπαθεί να παρέχει πολύπλευρες παιδαγωγικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές υπηρεσίες σε μαθητές και γονείς στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Στόχος αυτής της εργασίας είναι να αναδείξει εν μέρει μέσα από την έρευνα σε εκπαιδευτικούς, διευθυντές και γονείς, αν και κατά πόσο επιτυγχάνονται οι σκοποί του Ολοήμερου Σχολείου ως προς την αλληλεπίδραση και τη διαπολιτισμική αγωγή των παιδιών. Στην παρούσα έρευνα γίνεται προσπάθεια εμβάθυνσης, διερεύνησης και ανάλυσης των δομών του ολοήμερου σχολείου διαφόρων τύπων και εστίασης κυρίως στην προσέγγιση της πολυπολιτισμικής διάστασης μέσα από την εφαρμογή των προγραμμάτων ΑΠΣ & ΔΕΠΠΣ. Ο στόχος με αυτή την έρευνα σε ολοήμερα σχολεία όλων των τύπων, είναι να φανεί αν υπάρχει η διαπολιτισμική προσέγγιση στην πολυπολιτισμική σχολική κοινωνία στα διάφορα «ολοήμερα» σχολεία και αν ναι, να αναδειχθεί επιπρόσθετα η αξία και η αναγκαιότητα του ολοήμερου προγράμματος. Για να επισημανθεί και να καταγραφεί εν μέρει η εφαρμογή του προγράμματος του Πειραματικού Ολοήμερου Σχολείου, του Ολοήμερου Σχολείου Διευρυμένου ωραρίου και του Ολοήμερου Σχολείου με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα καθώς και η συμμετοχή των αλλοδαπών μαθητών σ’ αυτό και αν υπάρχει προσέγγιση στην διαπολιτισμική αγωγή μέσα στην πολυπολιτισμική τάξη, διερευνώνται οι απαντήσεις και οι απόψεις των διευθυντών/υποδιευθυντών σε ερωτηματολόγιο ημιδομημένου τύπου, των εκπαιδευτικών ως και των γονέων του ολοήμερου σχολείου, μέσω ερωτηματολογίου κλειστού τύπου, στα τέσσερα Πειραματικά Ολοήμερα Σχολεία της Κεντρικής Μακεδονίας και σε σχολεία της Δυτικής Θεσσαλονίκης που λειτουργούν ως Ολοήμερα διευρυμένου ωραρίου ή ως Ολοήμερα Σχολεία με Ενιαίο Αναμορφωμένο Πρόγραμμα. Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων; Τόμ. 25 (2013)

Περιέχει το πλήρες κείμενο Τις τελευταίες δεκαετίες, με την ενοποίηση των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας δέχτηκε έναν τεράστιο όγκο μεταναστών. Οι μετανάστες αποτελούν ουσιαστικά πληθυσμιακές ομάδες που έχουν διαφορετικές παραδόσεις, θρησκευτικές πεποιθήσεις και αξίες, γεγονός που καθιστά τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία πολυπολιτισμική. Ο όρος πολυπολιτισμικότητα αναφέρεται κυρίως σε ουσιώδεις αλλαγές που συντελούνται στη δομή της κοινωνίας ως αποτέλεσμα της συνύπαρξης πληθυσμιακών ομάδων με διαφορετικές πολιτισμικές παραδόσεις και τρόπο ζωής. Οι βιβλιοθήκες και τα κέντρα πληροφόρησης γενικότερα, ως δημοκρατικοί χώροι πληροφόρησης, οφείλουν να παρέχουν και να διασφαλίζουν ελεύθερη και άμεση πρόσβαση σε όλους τους πολίτες μιας κοινωνίας ανεξαιρέτως. Αντικείμενο της παρούσας εισήγησης αποτελεί η μελέτη και ανάδειξη του ρόλου που καλείται να διαδραματίσει η βιβλιοθήκη, προκειμένου να ενσωματώσει πληροφοριακά επιτυχώς στους κόλπους της την ευπαθή ομάδα των μεταναστών. Αρχικά, θα γίνει μια προσπάθεια παρουσίασης της ελληνικής πραγματικότητας με ιδιαίτερη μνεία στην ισχύουσα ελληνική νομοθεσία περί των δικαιωμάτων των μεταναστών. Στη συνέχεια, θα επιχειρηθεί να απαντηθούν βασικά ερωτήματα, όπως για παράδειγμα, ποιος θα πρέπει να είναι ο ρόλος του σύγχρονου βιβλιοθηκονόμου-επιστήμονα της πληροφόρησης, ώστε να κατορθώσει να προσεγγίσει και να βοηθήσει ουσιαστικά τους μετανάστες να ενταχθούν ομαλά στη σύγχρονη κοινωνία και να μετέχουν εποικοδομητικά στο σύγχρονο πληροφοριακό “γίγνεσθαι”. Στο τέλος της εργασίας θα παρουσιαστούν προτάσεις με τις οποίες οι βιβλιοθήκες θα μπορέσουν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στην πολιτιστική πολυμορφία που χαρακτηρίζει τη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, μέσα από μια πληθώρα υπηρεσιών και εκπαιδευτικών προγραμμάτων.

Ολοένα και μεγαλύτερη καθίσταται η ανάγκη των επιχειρήσεων και των οργανισμών να επεκταθούν πέραν των εθνικών τους συνόρων. Ο σύγχρονος επιχειρηματικός κόσμος είναι απαραίτητο να υποστηρίξει την έννοια της πολυπολιτισμικότητας στις επιχειρήσεις και να υιοθετήσει ένα μοντέλο προσαρμογής των εκπατρισμένων εργαζόμενων στα νέα πολιτισμικά πλαίσια των χωρών υποδοχής. Μεγάλο πλεονέκτημα στις μέρες μας είναι η παροχή κατάλληλης εκπαίδευσης πολυπολιτισμικού περιεχομένου στους εργαζόμενους που ήρθαν από άλλους τόπους να εργαστούν ή ακόμα και να αναζητήσουν καλύτερες συνθήκες επαγγελματικής και κοινωνικής ζωής. Η πολυπολιτισμική εκπαίδευση αποτελεί σπουδαίο στοιχείο όχι μόνο για την ομαλή ένταξη των εργαζομένων στην κοινωνία της χώρας υποδοχής αλλά και για τον γρήγορο και αποδοτικό εγκλιματισμό τους στον νέο επιχειρηματικό και εργασιακό τους προορισμό. Η παρούσα διπλωματική εργασία αναδεικνύει την έννοια του πολιτισμού και της πολυπολιτισμικότητας καθώς και την σχέση αυτών με διάφορα σημαντικά πολιτισμικά στοιχεία όπως είναι η τέχνη και η θρησκεία. Τέλος, απώτερος σκοπός της διπλωματικής εργασίας είναι να αναδείξει μεθόδους πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης καθώς και την χρησιμότητά τους στον οργανισμού, αλλά και να περιγράψει την ισχύουσα κατάσταση που επικρατεί στον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο.

Αριθμός δεδηλωμένων πηγών στη βιβλιογραφία: 423 Διατριβή (διδακτορική), Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Μάϊος 2010. Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή. Σκοπός της έρευνας είναι να εξετάσει το λόγο για την ευρωπαϊκή διάσταση στην ιστορική του προοπτική και να διερευνήσει με επίκεντρο τις αντιλήψεις των Κυπρίων εκπαιδευτικών προϋποθέσεις εφαρμογής της ΕΔΕ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση της Κύπρου. Η μεθοδολογία αυτή της εργασίας συμπεριλαμβάνει δύο προσεγγίσεις: Επιχειρείται πρώτα μια κειμενική προσέγγιση, με βάση τα Κοινοτικά κείμενα, καθώς και προγράμματα ευρωπαϊκών χωρών, με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων και την πληρέστερη διερεύνηση σχετικά με την έννοια και τις συνιστώσες της Ευρωπαϊκής Διάστασης στην Εκπαίδευση στον επίσημο Κοινοτικό λόγο. Η δεύτερη προσέγγιση αφορά μια πτυχή της εφαρμογής της ΕΔΕ, τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών. Οι απόψεις των Κυπρίων εκπαιδευτικών διερευνώνται μέσω ενός ερωτηματολογίου, η ανάπτυξη του οποίου στηρίχθηκε κυρίως στη βιβλιογραφική ανασκόπηση, και συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της κειμενικής προσέγγισης. Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν την ανάπτυξη του κοινοτικού ενδιαφέροντος για την εκπαίδευση από το μηδέν ως την ενεργό εμπλοκή μέσα από τέσσερις περιόδους εξέλιξης. Ο στόχος να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη οικονομία της γνώσης ως το 2010 επηρεάζει τις εκπαιδευτικές εμφάσεις, αλλά αποτελεί και πηγή επικρίσεων. Η ΕΔΕ είναι μια δυναμική και εξελισσόμενη έννοια την υπερπήδηση της στενής εθνοκεντρικής προσέγγισης και δίνει έμφαση στις ευρωπαϊκές αξίες και στάσεις, στην ενεργό πολιτότητα σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και οικουμενικό επίπεδο, καθώς και σε μια ευέλικτη και πολυεπίπεδη ταυτότητα. Η ΕΔΕ προωθείται διαθεματικά αλλά και με δράσεις εκτός επίσημου προγράμματος. Οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών είναι πολύ θετικές για τις ευρωπαϊκές αξίες, την πολλαπλή ταυτότητα και την ανάγκη αλλαγών. Οι προτεραιότητές τους είναι περισσότερο πολιτικές-πολιτιστικές παρά οικονομικές. Υπάρχει ευαισθησία για συγκεκριμένα θέματα. This study aims at investigating the word on the European Dimension in Education in its historic perspective and to investigate (centering on Cypriot teachers attitudes) its presuppositions of applying it in the Cyprus primary education. Methodology involves two approaches: A textual analysis approach examines European papers and programs in order to extract conclusions and enhance investigation about the EDE and its components. The second approach involves the examination of Cypriot primary school teachers’ attitudes on EDE and related issues through a questionnaire answered by 322 participants (64% response). Findings from the first approach reveal that the Community interest and involvement in education evolved (in four distinct periods) from nearly zero to highly active though mostly indirect contribution. 2010 is set as a landmark for achieving European educational goals. Critics suggest that economy dominates EU priorities and policies, while political, cultural and humanistic goals are not given due attention in practice. The EDE is a dynamic and evolving concept, which has to do with education in Europe, about Europe and for Europe. It helps eliminate a narrow ethnocentric view and emphasizes European values and attitudes, active citizenship at the local, the national, the European and global levels, and a flexible, multilevel sense of identity. The EDE should be sought through cross-curricular and extra-curricular activities. Cypriot teachers realize the need for change and are very positive towards European values. They believe that the simultaneous cultivation of both a national and a European identity is both feasible and desirable. Their priorities are more political and cultural than economical. There are some sensitive issues that cause strong disagreements among teachers. Years of service, position held and gender are not significant sources of disagreement.

Περιέχει βιβλιογραφικές παραπομπές. Αριθμός δεδηλωμένων πηγών στη βιβλιογραφία: 330 Διατριβή (διδακτορική) -- Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών της Αγωγής, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Ιούνιος 2007. Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή. Η μελέτη εξετάζει το φαινόμενο της αναδόμησης ως την αλλαγή των δομικών χαρακτηριστικών ενός σχολικού οργανισμού και τη μελετά ως μία εγγενή αντίδραση του σχολείου. Σκοπός της μελέτης είναι να εξετάσει την αναδόμηση ως ομοιοστατικό μηχανισμό αυτορύθμισης των σχολικών συστημάτων, όταν αυτά καλούνται να ανταποκριθούν σε σημαντικές περιβαλλοντικές αλλαγές (παρουσία αλλόγλωσσων μαθητών). Μελετά τους μηχανισμούς διάχυσης των αλλαγών και της πολιτικής του σχολείου στο μικρο- και μακροεπίπεδο, καθώς και τις επιδράσεις της στο σύστημα διορισμών, μεταθέσεων, λογοδότησης, εποπτείας και ελέγχου του εκπαιδευτικού συστήματος της Κύπρου. Επιπρόσθετα, διερευνά την κατεύθυνση της αλλαγής και τις επιρροές που ασκούν οι αποφάσεις της σχολικής μονάδας στη διαδικασία διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής για τη λειτουργία των δημόσιων δημοτικών σχολείων φοίτησης αλλόγλωσσων μαθητών (ΣΦΑ). Εξετάζει σε βάθος χρόνου, κατά πόσο οι αλλαγές που παρουσιάζονται σε πέντε υποσυστήματα που συνιστούν τις βασικές λειτουργίες του σχολικού οργανισμού, προκαλούν ταυτόχρονες αλλαγές στα τρία χαρακτηριστικά της σχολικής γραφειοκρατικής δομής: το συγκεντρωτισμό, τη θεσμοποίηση και τη δομική πολυπλοκότητα. Ως προς το είδος της, η έρευνα συνιστά μία διεπιστημονική πολύ-επίπεδη και συλλογική μελέτη περίπτωσης. Συνδυάζει ποιοτικές και ποσοτικές τεχνικές τόσο στη συλλογή όσο και στην ανάλυση των δεδομένων και στα τρία επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος. Ως προς τα αποτελέσματά της, η διδακτορική μελέτη διαμορφώνει το μοντέλο της αναδόμησης ως αυτορυθμιζόμενου ομοιοστατικού μηχανισμού των σχολικών συστημάτων. Ερμηνεύει τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς, τα εκτελεστικά όργανα, τις αντανακλαστικές λειτουργίες και τους μηχανισμούς ελέγχου, οι οποίοι λειτουργούν μέσω μίας αρνητικής παλίνδρομης ρύθμισης για την εξασφάλιση της εξισορρόπησης του συστήματος. Η μελέτη έδειξε ότι η αναδόμηση ως αποτέλεσμα του ομοιοστατικού μηχανισμού των σχολικών συστημάτων, διαμορφώνει τύπους ημι-αυτονομημένων και απογραφειοκρατικοποιημένων σχολικών οργανώσεων στο συγκεντρωτικό γραφειοκρατικό εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου, οι οποίοι παρουσιάζουν συμπεριφορά αυτό-οργάνωσης και ανασχεδιασμού της δομής τους. Παράλληλα, διαμορφώνει το μοντέλο αποτίμησης της δομικής πολυπλοκότητας σε σχολικούς οργανισμούς, το οποίο προτάσσει κριτήρια διαφοροποιημένα από αυτά που χρησιμοποιούνται στη μελέτη της δομής των επιχειρήσεων και άλλων δημόσιων οργανισμών. This study examines the phenomenon of restructuring as change in the structural characteristics of a school organism and investigates it as an inherent school reaction to societal change. The aim of the study is to explore restructuring as a homeostatic self-regulation mechanism of school systems, operating when the latter confront important changes of their lingual-cultural homogeneity (presence of non-native speakers). The study describes possible diffusion mechanisms of changes and of school policy at the micro- and macro-level, as well as such policy´s consequences for the system of employment, accountability, supervision and control of the educational system of Cyprus. In addition, it examines the direction of change and the impact of the school unit decisions on the process of educational policy-making for the function of state primary schools in non-native speakers education. It explores in time span whether the changes appearing at five subsystems that constitute the basic functions of the school organism cause at the same time changes in the three characteristics of the bureaucratic structure of schooling: centralization, formalization and structural complexity. Regarding its kind, the study constitutes an interdisciplinary, multisite, comparative and collective case study. It combines qualitative and quantitative techniques both in the collection and the analysis of data at all three levels of the educational system. Results shape the model of restructuring as a self-regulated homeostatic mechanism of school systems. They interpret the regulating mechanisms, the performing organs, the reflective operations and the control mechanisms, which function via a negative feedback so as to the guarantee of system equilibrium. The study has shown that restructuring as a result of the homeostatic mechanism of the school systems shapes types of semi-autonomous and de-bureaucratized school organizations in the centralized bureaucratic educational system of Cyprus. These types display behaviours of self-organization and re-designing of their structure. Likewise, the study constructs the evaluation model of SC in school organisms. It promotes criteria that are different from those used in the study of the structure of business or public sector organisms along three basic lines.

Η παρούσα μελέτη συζητά τη σχέση μεταξύ ανάπτυξης γνώσης και παραγωγής ετερότητας στο πλαίσιο επίλυσης αριθμητικών προβλημάτων. Η μελέτη εστιάζει στην ανάλυση της αλληλεπίδρασης δύο κοριτσιών ρόμικης καταγωγής με την εκπαιδευτικό τους. Η επίλυση αριθμητικών προβλημάτων εννοιολογείται ως «κοινωνική πρακτική», η οποία αποτελεί καθημερινότητα στη ζωή της σχολικής κοινότητας και αναπόσπαστο μέρος ενός προγράμματος αριθμητικού γραμματισμού για τα παιδιά. Ενώ η ανάλυση βασίζεται σε δεδομένα παλαιότερης εργασίας (βλ. Χρονάκη, 2003• Chronaki, 2003, 2004), η συγκεκριμένη εργασία αναλύει εκ νέου την αλληλεπίδραση παιδιών-εκπαιδευτικού στη βάση της κατανόησης του διαμεσολαβητικού ρόλου που ασκεί η «αριθμητική» σε διαδικασίες επιτέλεσης και διαπραγμάτευσης ταυτοτήτων στο ελληνικό σχολείο., The present study discusses how knowledge development relates to «diversity production» within the context of solving arithmetic problems. The study focuses on analyzing the interaction amongst two Roma girls and their teacher. Problem solving is considered as a social practice in the everyday of school community and as an integral part of children's mathematical literacy. The analysis here, although based on data discussed in previous studies (see Χρονάκη, 2003• Chronaki, 2003, 2004), focuses on the mediated role played by «arithmetic» itself as part of performing and negotiating identities in the Greek school community and as part of the developing interaction amongst girls and their teacher.

Αριθμός δεδηλωμένων πηγών στη βιβλιογραφία: 423 Διατριβή (διδακτορική), Πανεπιστήμιο Κύπρου, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών και Επιστημών Αγωγής, Τμήμα Επιστημών της Αγωγής, Μάϊος 2010. Η βιβλιοθήκη διαθέτει αντίτυπο της διατριβής σε έντυπη μορφή. Σκοπός της έρευνας είναι να εξετάσει το λόγο για την ευρωπαϊκή διάσταση στην ιστορική του προοπτική και να διερευνήσει με επίκεντρο τις αντιλήψεις των Κυπρίων εκπαιδευτικών προϋποθέσεις εφαρμογής της ΕΔΕ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση της Κύπρου. Η μεθοδολογία αυτή της εργασίας συμπεριλαμβάνει δύο προσεγγίσεις: Επιχειρείται πρώτα μια κειμενική προσέγγιση, με βάση τα Κοινοτικά κείμενα, καθώς και προγράμματα ευρωπαϊκών χωρών, με στόχο την εξαγωγή συμπερασμάτων και την πληρέστερη διερεύνηση σχετικά με την έννοια και τις συνιστώσες της Ευρωπαϊκής Διάστασης στην Εκπαίδευση στον επίσημο Κοινοτικό λόγο. Η δεύτερη προσέγγιση αφορά μια πτυχή της εφαρμογής της ΕΔΕ, τις αντιλήψεις των εκπαιδευτικών. Οι απόψεις των Κυπρίων εκπαιδευτικών διερευνώνται μέσω ενός ερωτηματολογίου, η ανάπτυξη του οποίου στηρίχθηκε κυρίως στη βιβλιογραφική ανασκόπηση, και συγκρίνονται με τα αποτελέσματα της κειμενικής προσέγγισης. Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν την ανάπτυξη του κοινοτικού ενδιαφέροντος για την εκπαίδευση από το μηδέν ως την ενεργό εμπλοκή μέσα από τέσσερις περιόδους εξέλιξης. Ο στόχος να καταστεί η Ευρώπη η πρώτη οικονομία της γνώσης ως το 2010 επηρεάζει τις εκπαιδευτικές εμφάσεις, αλλά αποτελεί και πηγή επικρίσεων. Η ΕΔΕ είναι μια δυναμική και εξελισσόμενη έννοια την υπερπήδηση της στενής εθνοκεντρικής προσέγγισης και δίνει έμφαση στις ευρωπαϊκές αξίες και στάσεις, στην ενεργό πολιτότητα σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και οικουμενικό επίπεδο, καθώς και σε μια ευέλικτη και πολυεπίπεδη ταυτότητα. Η ΕΔΕ προωθείται διαθεματικά αλλά και με δράσεις εκτός επίσημου προγράμματος. Οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών είναι πολύ θετικές για τις ευρωπαϊκές αξίες, την πολλαπλή ταυτότητα και την ανάγκη αλλαγών. Οι προτεραιότητές τους είναι περισσότερο πολιτικές-πολιτιστικές παρά οικονομικές. Υπάρχει ευαισθησία για συγκεκριμένα θέματα. This study aims at investigating the word on the European Dimension in Education in its historic perspective and to investigate (centering on Cypriot teachers attitudes) its presuppositions of applying it in the Cyprus primary education. Methodology involves two approaches: A textual analysis approach examines European papers and programs in order to extract conclusions and enhance investigation about the EDE and its components. The second approach involves the examination of Cypriot primary school teachers’ attitudes on EDE and related issues through a questionnaire answered by 322 participants (64% response). Findings from the first approach reveal that the Community interest and involvement in education evolved (in four distinct periods) from nearly zero to highly active though mostly indirect contribution. 2010 is set as a landmark for achieving European educational goals. Critics suggest that economy dominates EU priorities and policies, while political, cultural and humanistic goals are not given due attention in practice. The EDE is a dynamic and evolving concept, which has to do with education in Europe, about Europe and for Europe. It helps eliminate a narrow ethnocentric view and emphasizes European values and attitudes, active citizenship at the local, the national, the European and global levels, and a flexible, multilevel sense of identity. The EDE should be sought through cross-curricular and extra-curricular activities. Cypriot teachers realize the need for change and are very positive towards European values. They believe that the simultaneous cultivation of both a national and a European identity is both feasible and desirable. Their priorities are more political and cultural than economical. There are some sensitive issues that cause strong disagreements among teachers. Years of service, position held and gender are not significant sources of disagreement.

218 σ.

Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Ιωαννίνων; Τόμ. 21 (2008)

Ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας των κοινωνιών αντανακλάται έντονα και στον εκπαιδευτικό χώρο. Συγκεκριμένα, στα ελληνικά σχολεία η συνύπαρξη των ντόπιων μαθητών με μαθητές που προέρχονται από διαφορετικές, πολιτισμικά, χώρες αποτελεί πλέον μια συνηθισμένη εικόνα της νέας σχολικής πραγματικότητας. Λαμβάνοντας, λοιπόν, υπόψη την εκπαιδευτική πραγματικότητα, όπου η πολιτισμική ετερότητα αποτελεί βασικό της στοιχείο και αφορμή για την εκδήλωση ποικίλων φαινομένων, στην παρούσα εργασία θα επιχειρήσουμε να περιγράψουμε τις ενδοομαδικές και διομαδικές σχέσεις που δημιουργούνται σε ομάδες πολιτισμικά διαφορετικές, υπό συγκεκριμένες πειραματικές συνθήκες. Ο πληθυσμός της έρευνας αποτελείτο από τριάντα έξι (36) Έλληνες και αλλοδαπούς μαθητές, οι οποίοι φοιτούσαν σε τρία (3) Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία της Αρκαδίας. Σε κάθε σχολείο δημιουργήθηκε ένα δείγμα δώδεκα (12) μαθητών, εκ των οποίων οι έξι (6) ήταν ελληνικής καταγωγής και οι υπόλοιποι έξι αλλοεθνείς. Για τη συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε ως ερευνητικό εργαλείο η μη-συμμετοχική παρατήρηση, η οποία διενεργήθηκε με τη βοήθεια ειδικών εντύπων, των ονομαζόμενων « Σχεδίων Παρατήρησης και Καταγραφής της Συμπεριφοράς». Τα αποτελέσματα της έρευνάς μου μπορούν να συνοψιστούν στα εξής κύρια σημεία : 1. Σε συνθήκες ανταγωνισμού, τα μέλη της ομάδας των Ελλήνων μαθητών συνεργάστηκαν μεταξύ τους, με στόχο την καλύτερη επίδοση από την ομάδα των αλλοδαπών μαθητών. Η εκδήλωση ενδοομαδικών συνεργατικών τάσεων και η αύξηση της συνοχής δεν μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητη από την αντίληψη της κοινής καταγωγής και γλώσσας των μελών. 2. Σε συνθήκες ανταγωνισμού, τα μέλη της ομάδας των αλλοδαπών μαθητών, σε μικρό ποσοστό, εκδήλωσαν τάσεις ενδοομαδικής συμμετοχής και συνεργασίας με τα υπόλοιπα μέλη. Το γεγονός ότι προτίμησαν να εργαστούν ατομικά ο καθένας, ίσως οφείλεται στο ότι δεν έχουν εξοικειωθεί με τον ομαδικό τρόπο εργασίας. Η δεύτερη πιθανότητα ίσως είχε σχέση με τη διαφορετικότητα των μαθητών, η οποία αφορούσε πολιτισμικά και εθνικά χαρακτηριστικά τους. 3. Όσον αφορά τη διομαδική διάσταση, δηλαδή τις σχέσεις μεταξύ των δυο ομάδων παρατηρήθηκε ότι αυτές επηρεάστηκαν από την ύπαρξη ανταγωνιστικών στόχων, οι οποίοι είχαν ως αποτέλεσμα την εκδήλωση αρνητικών διομαδικών συμπεριφορών. 4. Τέλος, παρατηρήθηκε ότι η ύπαρξη ενός κοινού στόχου δεν ήταν ικανός παράγοντας για να οδηγηθούν οι δυο διαφορετικές ομάδες, όσον αφορά την εθνική προέλευση των μελών τους, σε συνεργασία και στην ανάπτυξη θετικών σχέσεων. Οι προϋπάρχουσες αρνητικές στάσεις και στερεοτυπικές πεποιθήσεις της μιας ομάδας για την άλλη, σίγουρα αποτέλεσαν ανασταλτικό παράγοντα στην υιοθέτηση ενός ομαδικού τρόπου σκέψης και δράσης από τα μέλη των δυο ομάδων. The multicultural character of societies reflects in the educational field. Specific, in Greek schools the coexistence of native students with students who come from different cultural societies portrays the new educational reality. Consider the educational reality, in which multiculturalism is a major element and the main reason for the manifestation of various phenomena, in the present research I will attempt to describe the in group and between group relations that form cultural different perspectives, under certain experimental conditions. The sample of the research consisted of thirty-six Greek and foreign students who attend three all-day elementary schools located in Arcadia, Greece. In each school a sample of twelve students was formed in which six of them were Greek students and the six were foreign students. For the collection of the data I used observational note-taking techniques with a checklist that contained various behavioral features (Behavioral checklist). The results of the research can be summarized on the following main points: 1. In competitive conditions the members of the Greek group cooperated and performed on a higher level than the foreign group. The demonstration of in-group cooperative tendency and the increase of cohesion can’t be considered independent from the perception of common origin and language of the members of the group. 2. In competitive conditions, the members of the group of foreign students demonstrate low level in-group cooperative tendencies with the rest of the members. The fact that they prefer to work individually, maybe so because the students were not familiar with working in groups. A second possibility that the students of the foreign group may not have progressed as the Greek student group maybe because of cultural and ethnic differences. 3. According to the relationship between the two groups, it was observed that the relationship between the students was affected because of the existence of competitive goals that resulted in the demonstration of negative between-group behavior. 4. Finally, it was observed that the existence of common goals was not the major factor that guided the two cultural diverse groups of students to cooperate and to create a positive relationship among the two groups of students. The preconceived and stereotypical notions of each group affected their ability to develop a common way of thinking, to interchange ideas and to focus on a common goal.

Επιστημονική Επετηρίδα Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών Πανεπιστημίου Ιωαννίνων; Τόμ.19 (2013)

Σήμερα στην πολυπολιτισμική τάξη τον Ελληνικού σχολείου η Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση μηορεί να γίνει το μέσον για να προωθηθεί τόσο η διαηολιτισμικότητα των Ελλήνων και Αλλοδαπών μαθητών όσο και η πολυγλωσσία, που σημαίνει σεβασμό και αποδοχή της ταυτότητας και του πολιτισμικού πλούτου του άλλου, αλλά και διεύρυνση γλωσσική και κοινωνική. Με την προσέγγιση και εκμάθηση των γλωσσών των αλλοδαπών μαθητών, όπως έχουν προτείνει γλωσσολόγοι και ήδη έχουν διεξαχθεί διευρυμένα ευρωπαϊκά προγράμματα, μέσω της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση, της βιωματικότητας και συνεργατικότητας που αυτή παρέχει, οι μαθητές μπορεί να αντιληφθούν ότι στον κόσμο υπάρχει μια ποικιλία γλωσσών, που όλες έχουν την αξία και το ενδιαφέρον τους και είναι φορείς πολιτισμού. Ακόμα θα αντιληφθούν ότι στην ίδια χώρα μηορεί να μιλιούνται πολλές γλώσσες, ότι κάθε γλώσσα και κουλτούρα εξελίσσεται, μοιράζεται, επιδρά και επηρεάζεται, ενώ σχετίζεται με το χώρο, με το χρόνο και τις σχέσεις που αναπτύσσουν οι πληθυσμοί μεταξύ τους. Η πρόταση μας στηρίζεται στη σύγχρονη έρευνα που έχει αποδείξει ότι τα παιδιά που έρχονται σε επαφή με ένα δεύτερο γλωσσικό σύστημα έχουν πλεονεκτήματα ως προς τη γλώσσα. Αποκτούν νωρίς συνείδηση της αυθαιρεσίας του γλωσσικού σημείου, της αυθαίρετης σύνδεσης του ήχου και της έννοιας που χαρακτηρίζει τις ανθρώπινες γλώσσες. Αποκτούν μια αυξημένη μεταγλωσσική συνείδηση ως προς τα μονόγλωσσα παιδιά κάτι που πιθανότατα διευκολύνει την εκμάθηση της πρώτης γραφής και ανάγνωσης και οδηγεί σε υψηλότερα επίπεδα σχολικής επιτυχίας. Επίσης κάθε γλωσσικό σύστημα έχει τη δική του δομή και μορφολογία, επομένως ένας που εισάγεται σε αυτό κατακτά άλλα γλωσσικά σχήματα., Drama in Education in today's multicultural Greek School classrooms can be the means to promote an inter-cultural attitude among Greek and foreign students, as well as multilingualism, hence also an acceptance and respect of one another's identity and cultural wealth along with a widening of one's social and language skills. It has been a suggestion of linguists, already taken up within broadened European programs, that through Drama in Education and the collaborative, experience-based learning it offers, students may realize that there exists a variety of languages in the world, each valuable and interesting in its own right, and a carrier of civilization. Students will also realize that many different languages can be spoken within the same country; that each language and culture evolve, share, influence and become influenced, while in close association to the place, the times and the relations that develop among populations. Our proposal rests on an established conclusion of modern research, namely that children that have been in contact with a second linguistic framework stand in comparative advantage as to their language skills. They become aware at an early stage of the arbitrariness of linguistic signs and symbols, of the arbitrary connection between the sound and the meaning which characterizes human languages. They attain a meta-linguistic awareness higher than monolingual children, which most probably assists them in learning how to read and write and leads to increased levels of school success. It also ought to be mentioned that upon being introduced to another linguistic framework, one manages to master novel linguistic constructs, as each such framework possesses its own distinct structure and morphology.