Search

anemon A. N. Whitehead is a influential philosopher who affected on contemporary thought. As a thinker of process philosophy, Whitehead, in parallel with his theological thoughts, handles his socio-cultural thoguhts in the context of process philosophy. In this frame, one topic he treats is civilisation. According to him, the importance of civilization emerges in self-realization of individual and the civilisation reachs its peak by education. In this article, we will try to show his thought concerning civilisation, particularly his approach to the matter of civlisation, in the context of process philosophy A. N. Whitehead, ortaya koymuş olduğu düşünceleri ile XX. Yüzyıl felsefesinde önemli etkiler bırakmış bir filozoftur. Süreç felsefesi içinde yer alan Whitehead, teolojik düşüncelerine paralel olarak sosyal ve kültürel alanlardaki görüşlerinde de “süreç” anlayışından ayrılmaz. Bu çerçevede ele aldığı konulardan biri de medeniyetleşmedir. Medeniyetleşmeyi bireyin kendisini yaşadığı toplumda gerçekleştirme süreci olarak ele alan filozof, bunun eğitim yolu ile tekâmüle ereceğini savunur. Bu çalışmanın amacı, süreç filozofu Whitehead’ın, medeniyet anlayışına ilişkin görüşlerini ve özellikle onun süreç felsefesi bağlamında medeniyet sorununa yaklaşımını ortaya koymaktır. 22362

Cumhuriyet döneminde sanatı ile fikir dünyası yan yana giden önemli isimlerinden birisi de Sezai Karakoç’tur. Bir sanatkâr ve düsünce adamı olarak Karakoç için peygamber, yalnızca Allah’ın insanlara gönderdigi bir yol gösterici degildir. O, insanı varolusunun bir saçmalık olmadıgı bilincine erdiren bir medeniyet kahramanıdır. Hz. Âdem ile baslayan insanın yolculugu aslında medeniyetlerin serüveniyle paralel ilerler. Sanatçı, bu noktada peygamberleri yeryüzünde medeniyeti insa eden öncüler olarak görür. Onlar medeniyet ve varlık ideasının temelinde duran hakikat ısıgını zamana yansıtır. Bu baglamda Karakoç’taki dirilis ruhunun asıl öncüleri de peygamberler olacaktır. Yazarın Yitik Cennet adlı eseri basta olmak üzere siirleri ve düsünce yazılarında dile getirdigi peygamber tasavvuru bilindik algılardan uzak, oldukça özgündür. Hz. Âdem’den Hz. Muhammed (SAV)’e kadar pek çok resul ile nebi hakkında düsüncelerini dile getiren Karakoç’un bir düsünür ve sair olarak peygambere bakısındaki çesitliligi ortaya koymak bu açıdan önemlidir., Sezai Karakoç is one of the outstanding authors whose letters and ideas are coming along together in the Republic Era. According to Karakoç, an author and philisopher, the prophet is not only a guide sent by God to human beings but also a hero for civilization. Because he proves to people that their existence is not nonsense. Actually, the journey of human beings, beginning with Hz. Adam, has been progressing along with the development of civilization. At this point the author considers prophets as pioneers building civilizations in the world. They reflect the light of truth hidden in the ideas of existence and civilization. In this context, the real pioneers of revival soul emphasized by Karakoç will be prophets. Karakoç's conception of prophet that he writes in his verses and proses, especially in his work Yitik Cennet, is beyond known perceptions. It is entirely original. It is important to establish the diverse prophet perception of Karakoç, who as a poet and philosopher, declares his thoughts on many prophets and saints from Hz. Adam to Hz. Mohammed.

Atıf alanında belirtilen sayfa numaraları derginin basılı halinden alınmıştır. İnsanlık tarihinde önce yetiştikleri topluma sonra tüm insanlığa yol gösteren, belli dinamiklere bağlı olarak bir medeniyetin kurulmasında veya gelişmesinde rol oynayan “deha”lar her zaman olagelmiştir. Dehanın belki de en büyük özelliği dünü, tarihi-sosyolojik bakış açısıyla değerlendirip bugün ve yarın hakkında fikirler üreterek çağlar üstü olabilmesidir. Deha pratisyen değil teorisyendir. Teorilerini de bir fantezi olsun diye oluşturmaz. Zaten o, teori oluşturmak için yola çıkmış değildir. Herşey onun görev bilincinin ve cehdinin bir sonucudur. Tarihte ve günümüzde dehaların yeterince anlaşılamadıklarını rahatlıkla söyleyebiliriz. Fikirlerinin yoğunluklarından dolayı sulandırılarak, katalizör olarak bir şeyler katılarak aktarıldıklarından1 dehaların tek boyutlu olmadıkları, olaylara bütün olarak baktıkları hep gözden kaçmıştır. Celâleddin-i Rûmî’nin malum fil hikayesi gibi çoğu kere dehalar değişik zamanlarda ve değişik kişilerce, değişik yönleriyle değerlendirilmiş ve bu değerlendirmeler bir bütün haline getirilememiştir. Böylece diyebiliriz ki Cemil Meriç’te de ifadesini bulduğu gibi2 anlaşılmamak olan dehanın kaderini İbn Haldun da paylaşmıştır.

Medeniyet nedir? Medeniyetin ne olduğu konusunda birbirinden çok farklı tanımlar vardır; biz bu farklı tanımlar içinden İbn Haldun’un tanımına öncelik verelim. İbn Haldun da bu tanımı Farabi’den almıştır ve geliştirerek ‘ilm-i ümran’ (medeniyet bilim) adıyla müstakil bir ilim konusu haline getirmiştir. Bu yaklaşıma göre medeniyet ile içtima-ı beşeri yani toplum ve umran kavramları eş anlamlıdır. Bu açıdan baktığımızda medeniyet demek, toplum demektir. Eğer bir yerde toplum düzeni, içtimai bir nizam varsa orada medeniyet vardır. Bundan dolayı, İbn Haldun’un ilm-i ümran terimini ‘toplum bilim’ olarak tercüme etmek de mümkündür.

Comparing Robinson Cusoe and Yaban would be a very interesting attempt in many points. When we place the adventures of the heroes ofthese two novels into their histarical place, we can see the similarities between these two different experiences. Despite all historical, cultural and literary differences, these similarities would be quite striking. In this work, by bringing these differences and similarities into light, I will try to answer the questions about the reasons of these differences and similarities., Robinson Crusoe ve Yaban romanlarını karşılaştırmak birçok açıdan ilginç bir deneme olabilir. İki romanın kahramanlarının yaşadığı tecrübeleri tarihsel konumlarına oturttuğumuz zaman bu iki tecrübenin kendi içlerinde benzerlik taşıdıklarını görebiliriz. Bütün tarihsel, kültürel ve edebi farklılıklara rağmen aradaki benzerlik şaşırtıcı gelebilir. İncelememizde bu benzerlikleri ve farklılıkları ortaya çıkararak bunların nedenleriyle ilgili soruları cevaplamaya çalışacağız.

Osmanlı Devleti 19. Yüzyılın başında hemen her kurumunda yenilik/reform hareketi başlatmıştır. Bu hareketler kısa süre sonra Batılılaşma isteğine dönüşmüştür. Eski günlere geri dönme arayışları içinde, en sonunda “Batı gibi olmak zorundayız” şeklinde özetlenen bir politika benimsenmiştir. Batı’nın geldiği medeniyet seviyesine gelmenin, kurtuluşun anahtarı olacağını savunan devlet adamlarının öncülüğünde, hemen her padişah, Batı medeniyetinin ulaşmış olduğu seviyeye gelme arzusuyla, birtakım reformlar yapmıştır. Bu doğrultuda Batı’dan bilim adamları getirtilmiş, Batı’yı gözlemlemesi için devlet adamları yurt dışına gönderilmiş, elçi ve diplomatlardan raporlar hazırlamaları istenmiş, Batı medeniyeti ithal edilmiş, Batılı devlet adamlarının ve ülke içindeki elçi ve diplomatların görüşleri dikkate alınmış ve en nihayetinde devletin yönü Batı’ya çevrilmiştir. Batılılaşma, medenî olmayla eşanlamlı görülmüş ve yapılan yeniliklerle Batı’nın ulaşmış olduğu seviyeye gelebilmek hedeflenmiştir. 19. yüzyıl reformları tek tek incelendiğinde, Batı’nın etkili olduğu veya Batı eksenli bir anlayış göze çarpar. Böylece Batı medeniyetinde ortaya çıkan insan hakları, yasama, mülkiyet ve haysiyet gibi kavramların, özgürlük ve hürriyet kavramlarıyla iç içe geçtiği bir ortamda gerçekleştirilmesine yönelik bir ideal ortaya çıkmıştır. Reform yanlısı devlet adamlarının, medeniyetin ölçüsü olarak kabul ettikleri Avrupa toplumuna benzeme ideali olan Avrupalılaşma ise, zaman zaman Batılılaşma yerine kullanılmıştır. Bununla birlikte Avrupalılaşma, medeniyet seviyesi ileri kabul edilen Batı’ya ve dolayısıyla Batı hukukuna dâhil olma çabasıdır. Avrupalılaşma, bu yönüyle 1815 Viyana Kongresi’nde dile getirilen “Avrupa Uyumu” projesinin kabul görmesinin ardından hukukta da bir uyum sağlama düşüncesinden kaynaklanmış bir kavram olarak yenilenme sürecine dahil olmuştur. Bu araştırmada Osmanlı Adliye Teşkilatının yenilenme sürecinde, medeniyet algısının ne denli etkili olduğu, medeniyet algısına etki eden faktörlerin analizi ve 19. Yüzyıl siyasi gelişmeleriyle birlikte değerlendirilecektir., Ottoman Empire has begun innovations/reform movement in almost all institutions at the beginning of the 19th century. This movement soon turned into Westernization request. A policy that has been adopted summarized as "we have to be like the West” in the quest to return to the old days, in the end. Almost every Sultan has made some reforms, with the desire to come to the level of Western civilization, under the leadership of statesmen argues that the key to salvation should be like Western civilization. In this respect, scientists have been brought from the West, statesmen were sent abroad to observe the West, were asked to prepare reports by ambassadors and diplomats, Western civilization has been imported, are considered opinions of Western statesmen and ambassadors and diplomats in the country,and ultimately the direction of the state is translated to the West. Westernization, has been seen as synonymous with be civilized and is aimed to come the level of the West have reached. When examined individually reforms of the 19th century, are noticeable West to be effective or an understanding of the Western axis. Thus has emerged an ideal for carrying with emerging concepts in Western civilization such as human rights, legislative property and dignity, are intertwined with concepts such as liberty and freedom. Europeanization reformminded statesmen, they accept as a measure of civilization is the ideal of European society look like. was used in place Westernization from time to time. However, Europeanization is an effort that adopted advanced level of civilization in the West and therefore Western law to be involved. Europeanization has been included in renewal process as a concept stemmed also from the idea to adapt in law after acceptance of Project expressed at the Congress of Vienna in 1815 as "European Integration". In this study, will be assessed that analysis of factors affecting the perception of civilization and political developments of the 19th century with how effective is the perception of civilization, in the process of renewal of the Ottoman Courthouse Organization.

Eflatun tarafından “Doğumsuz, ölümsüz, artmaz, eksilmez bir güzellik ” olarak tanımlanan aşk, dünyanın her yerinde edebiyatın, özellikle de şiirin en önemli temasıdır. Bu güzelliği dünya edebiyatları içerisinde en uzun süre konu edinen, her yönüyle inceleyen geleneklerinden biri de İslam medeniyetinin şekillendirdiği Divan edebiyatı geleneğidir. Çalışmamızın amacı Divan edebiyatının aşk üzerine yazılmış şaheseri kabul edilen Fuzulî'nin Leylâ ve Mecnun mesnevisi ile İngiliz edebiyatının büyük ustası Shakespeare'in romantik tragedyası Romeo ve Juliet'i kadını ele alış yönüyle mukayese etmek ve aynı yüzyılda (16.yüzyıl) yaşamış bu iki önemli söz ustasının kadına bakış açılarını ortaya koymaktır. Bu çalışmada Prof. Dr. Muhammed Nur Doğan'ın eserin kütüphanelerde mevcut yazma nüshalarını gözden geçirerek hazırladığı “Fuzulî Leylâ ve Mecnun” adlı kitabı ile Özdemir Nutku’nun Türkçeye kazandırdığı "William Shakespeare, Romeo ve Juliet" çevirisi esas alınmıştır. Leylâ ve Mecnun mesnevisi kadına bakış açısı yönüyle incelendiğinde mesnevinin daha başında kadın ve erkek arasındaki farklılık göze çarpar. Mecnun olağanüstü özelliklere sahip ve herkesin gözü gibi baktığı bir çocukken Leylâ'nın hiçbir özelliğinden bahsedilmez. Leylâ bu aşkın taraflarından biri olması hasebiyle Mecnun'un hayatında vardır. Aynı zamanda erkeğin aşk vadisinde ilerlemesi için de bir basamaktır. Ayrılığın hüznüyle kendisini çöllere vurarak toplumdan soyutlanmış bir şekilde yaşayan melamet (kınama, ayıplama) korkusu olmayan Mecnun'un karşısında, eve kapanarak sosyal hayatın içinde yaşamaya devam eden ve melametin tutsağı olmuş bir Leylâ vardır. Romeo ve Juliet ise şiddeti yaşamın bir parçası hâline getiren toplumsal gerilimi ve uzlaşmazlığı yansıtan bir trajedidir . Eserde, aşkı yaşamın bir ışığı olarak gören bu uğurda toplumun değer yargılarını hiçe sayan ve onlara kafa tutan Juliet karakteri ailesinin baskısına rağmen Romeo ile sonuna dek beraber olmaktan vazgeçmez ve aileye itaatsizliğinin sonucu ölümü seçer. Bireylerin cinsiyetinin toplumlarda ne ölçüde bir ayrıcalık öğesi olduğu insan türünün doğası ile ilgili değil, o toplumun kültürel ve tarihî özellikleri ile ilgilidir. Bu çalışmayla iki farklı medeniyetin kadına bakış açısının; toplumların var olan değer yargıları, tarihsel geçmişleri ve kültür özelliklerinden kaynaklandığı gerçeği vurgulanarak kadının edebiyata yansıma biçimi de açıklanmış olacaktır. Love, which is defined by Eflatun as an existing, everlasting and standing beauty, is the most important theme of literature and especially poetry. This beauty comes into the picture for a long time and is seen from different angles in the custom of Divan Literature which is structured by Islamic civilization. The purpose of this study is to compare Leylâ and Mecnun Masnawi by Fuzulî (which is seen as a masterpiece of Divan Literature on love) with Romeo and Juliet (which is put down on paper as a romantic tragedy by man of letters, Shakespeare) in terms of treatment towards women and, to show the point of views towards women by Fuzulî and Shakespeare who lived in the same century (16th century). This study is predicated on Fuzulî Leylâ and Mecnun (which is a literary work by Prof. Dr. Muhammed Nur Doğan) and translation of William Shakespeare Romeo and Juliet by Özdemir Nutku. When the masnawi Leylâ and Mecnun is examined in terms of vantage point to women, the difference between men and women is realised at first glance. Mecnun was an attraction center as a child and he has extraordinary talents. On the other hand there is no information about Leylâ’s characteristic properties. The reason of Leylâ’s existence in Mecnun’s life is just being one side of this love and she is considered as a step carrying Mecnun in his love further. Mecnun does not have any fear of being cesured by society while living his pain in deserts. At the same time Leylâ lives her love pain in her home and in censuring society. Romeo and Juliet is a tragedy reflecting the social tension and friction which render violence a part of life. In these work, the character of Juliet who perceives “love” as “the light of life” and disregards challengingly the value judgments of society doesn’t pass on being with Romeo till the very end, despite the pressure of her family, and chooses the death as a result of her disobedience. To what extent the genders of the individuals is a privilege factor in societies is not about the nature of the hominid line. It is about the cultural and historical features of that society. By means of this study, the reality of two different civilizations’ perspectives of “women” originated from the existent values of societies, their historical backgrounds and cultural features would be emphasized and also the reflection style of women in “literature” would be explained.

Bu çalıĢmada; Ahmet Mithat Efendi'nin düĢünce yapısında muhafazakârlığın yeri nedir sorunsalı ele alınmıĢtır. Öncelikle Ahmet Mithat'ın ele aldığı konular çerçevesinde muhafazakâr düĢüncenin özellikleri incelenmiĢtir. Ardından Ahmet Mithat'ın fikirleri araĢtırılmıĢ ve muhafazakâr yönü ortaya konmaya çalıĢılmıĢtır. Son olarak genel hatlarıylaTürk muhafazakârlığı incelenmiĢ, Ahmet Mithat'ın Türk muhafazakârlığı üzerindeki etkisi irdelenmiĢtir.Anahtar Sözcükler: Muhafazakârlık, Aile, Din, Medeniyet, Kültür, Türk Muhafazakârlığı, Aydınlanma, Devrim In this study; the question that what is the importance of conservatism in the structure of Ahmet Mithat Efendi's idea is discussed. First of all, the characteristics of conservative idea are examined in the framework of topics which are discussed by Ahmet Mithat. Then Ahmet Mithat's ideas are researched and his conservatism is revealed.Finally, the general outline of Turkish conservatism is examined and Ahmet Mithat's impact on Turkish conservatism is scrutinized.Keywords: Conservatism, Family, Religion, Civilization, Culture, Turkish Conservatism, Enlightenment, Revolution 107

İslam Medeniyeti asaletini hala korumaya devam eden çok sayıda İslam şehri ve kültür merkezi vardır. Bunlar, sadece imar alanındaki eserleriyle veya temelini İslam’ın şekillendirdiği gelenek ve görenekleriyle değil, aynı zamanda birçok lügavî ıstılahı günümüze taşımak suretiyle varlıklarını sürdürüyorlar. Türkiye’nin Güneydoğu’sunda yer alan Cizre, belki de bu İslam kültür merkezlerinin en önemlilerinden biridir. Onu yöredeki diğer şehirlerden ayıran özellik, geçmişte bölgeye medeniyet ve kültür başkentliği yapmış olmasıdır. Zira o ilmin kalesi, kültürün menbâı ve bölgeye yön veren siyasî yönetim merkezi idi.

İbn Haldun siyasetten ekonomiye, eğitimden tarihe kadar birçok alanda orijinal fikirler sergilemiş olan bir düşünürdür. Bu çalışmada genel anlamda İbn Haldun’un insan düşüncesinin ve medeniyet algısının tanıtılması amaçlanmıştır. Çalışmanın içeriği bu doğrultuda kurgulanmıştır. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Ön bölümde araştırmanın amacı, konusu, yöntemi, ilgili literatür ve İbn Haldun’un hayatıyla ilgili bilgi verilmiştir. Bilgi ve bulguların tartışıldığı ana bölüm üç alt başlıktan oluşmuştur. Birinci alt başlıkta insan düşüncesine genel bir bakış, İbn Haldun’un insan anlayışı, İbn Haldun’a göre farklı insan tipleri ve insanın özellikleri gibi konulara yer verilmiştir. İkinci alt başlıkta medeniyet kavramına genel bir bakış, İbn Haldun’un medeniyet algısının temel unsurları, medeniyete ilişkin temel kavramlar, farklı medeniyet örüntüleri, şehir medeniyet ilişkisi, medeniyete organizmacı yaklaşım ve medeni toplumdaki kurumlar yorumlanmıştır. Üçüncü alt bölümde ise İbn Haldun’un hakkında söylenenler ile hem İslam Dünyasındaki, hem de Batıdaki etkileri hakkında bilgi aktarılmıştır. Son bölümde bulgular tartışılmış ve kaynakçaya yer verilmiştir. Bu araştırmada, kaynak – belge tarama ve buna bağlı olarak içerik yorumlama yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda İbn Haldun’un kendi eserleri ve özellikle Mukaddime temel kaynak olarak kullanılmıştır. Mukaddime’nin çeşitli baskıları arasında oldukça ciddi farklar mevcuttur. Bunlardan, Süleyman Uludağ’ın hazırladığı İstanbul baskılı Mukaddime’yi çalışmamızda temel kaynak olarak kullandık., Ibn Khaldun who is a thinker exhibits original ideas in many ways from politics to economy and from education and history. In this study, it is aimed to introduce Ibn Khaldun’s human thought and perception of civilization. The thesis content was constructed in this perspective. This study consists of three main sections. In the intorduction section, information about the aim of the study, subject, method, literature and general information about Ibn Khaldun’s life is given. The main section which information and findings are discussed consists of three sub-title. In the first sub-section; human thought is discussed in a general perpective and Ibn Khaldun’s thought of human beeing, the features of human being and different types of human being according to Ibn Khaldun was discussed. In the second sub-section; the perception of civilization is discussed in a general perspective too. In this section, the basic elements of Ibn Khaldun’s concept of civilzation, other basic concepts of civilization, different patterns of civilization, the relation between city and civilization, different theories, like organismism, social instuitions in civic societies were interpreted. In the third sub-section the literature about Ibn Khaldun in Muslim World and in the West and his impacts in western countries is given. In the last part, findings are discussed and bibliography is given. In the current study, literature rewiev and content analysis method were used. In this context, Ibn Khaldun’s studies especially the Muqaddimah was used as the main source. There are differences in the various editions of the Mugaddimah. In this study, Muqaddimah, which was translated by Suleyman Uludag and printed in Istanbul was used as the main source.

ÖZETRahman, Andika, Seyyid Muhammed Nakib el-Attas’ın Din ve Toplum Görüşü, YüksekLisans Tezi: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı, İstanbul, 2013, 118 sayfa.İnsanlık tarihi boyunca din önemli bir yere sahip olmuştur. Kaybolacağı iddia edilenmodern dönemde önemini korumuş ve postmodern ile birlikte konumu daha da güçlenmiştir.Nakib el-Attas, Müslüman toplumların gelişmesinin ana faktörünün İslamiyet olduğunu veİslam medeniyetinin de doğrudan İslam’dan kaynaklandığını savunmaktadır. Dünya tarihizaviyesinden de değişimin İslamiyet’in yayılmasıyla gerçekleştiği görüşündedir. İslammütekâmil bir dünyagörüşü sunmuş; bilimin de ancak böylesi mütekâmil bir dünyagörüşüiçerisinde geliştirilmesi mümkündür. Attas bu süreç bir İslamlaşma süreci olarak görür;Islamlaşmayı da insanın ilk önce büyüden, mitolojik, animistik ve kabilevi-kültürgeleneğinden, sonra da aklı ve dili üzerindeki seküler tahakkümden kurtarılması olaraktanımlar. Burada Attas, İslamlaşma kavramını Müslüman toplumun gelişmesi incelenmesiiçin bir belirleyici unsur olarak kullanır; mevcut bunalımın sebebi için de İslamlaşmanınzıddı olan sekülerleşmeyi görür. Batı kökenli sekülerizm İslam dünyasına Batı’nın ürettiğibilgi yoluyla sızmıştır. Çünkü bilgi, içerisinde üretilmiş olduğu dünyagörüşünün özelliklerinitaşımaktadır. Attas, sekülerizm kavramını kullanırken, düalizm, rasyonalizm, hümanizm vetragedya gibi batı medeniyetinin diğer özelliklerini bu kavram içerisine sığdırmaktadır.Çünkü Attas, sekülerizmi siyasi bir fenomen olmaktan ziyade, felsefi bir program olarakgörür ve tıpkı din gibi sekülerizmin, insanın tabiat, toplum düzeni, sanat ve değerler sistemiüzerindeki görüşlerini kapsadığını düşünür. Böylece Attas, İslam dünyasının mevcutbunalımdan kurtulması için önce Müslüman ferdin dil ve aklının söz konusu yabancıunsurlardan kurtarılması gerektiğini savunur. Bunun yolu da çağdaş bilginin Batılıunsurlardan arındırılması (de-westernization) ve ardından arındırılmış bilginin İslamdünyagörüşü çerçevesinde tekrar yorumlanmasından geçmektedir (Islamization). Buprogramın icra edilmesi ve sözkonusu bilginin Müslüman fertlerine ilka edilmesininenstrümanı olarak da İslami eğitim kurumu inşa edilmelidir.Anahtar Kelimeler: Nakib el-Attas, Din-Medeniyet, İslam-Sekülerizm, Biliminİslamileştirilmesi, İslamî Eğitim.iiABSTARCTRahman, Andika, Syed Muhammad Naquib al-Attas’s View on Religion and Society,M.A. Thesis: Department of Philosophical and Religious Sciences, Istanbul, 2013, 118 pages.Religion occupies an important position throughout the mankind history. In themodern era where the religion is predicted to be collapse, this position is maintained andtogether with post-modern this condition is intensified. Al-Attas argues that religion is majorfactor of the development of Muslim society and Islamic civilization directly born from thereligion of Islam. Thus, the world’s history too changes according to the spreading of Islam.This is because Islam offers a comprehensive worldview constellation, whereby scientificactivity can only be grow within such that comprehensive worldview. Attas calls this processas Islamization and define it as the liberation of the human mind and language from theinfluence of magic, mythology, superstition and tribal culture. In analyzing the decline of theIslamic ummah today, Attas uses the concept of Islamization as a variable indicator, thenargued that secularization as a backflow of Islamization as a cause of the deterioration.Secularism was born in the West and spread to the corners of the Islamic world throughknowledge. This is because knowledge brings worldview characteristic of civilization inwhich it was developed. Here Attas uses secularism as a main concept that also includes theother characters of western worldview and civilization such as dualism, humanism,rationalism and tragedy. Moreover, Attas also viewed secularism is more than just a politicalphenomenon, but as a philosophical program that includes paradigm of nature, order andsocial systems, art and value systems. Therefore, as a solution to the problems faced byMuslims today, Attas offers the program as de-secularization that began from the desecularizationof today’s knowledge. Once knowledge freed from the characteristics ofWestern civilization, which is not actually part of the knowledge, then it will be reinterpretedaccording to the Islamic worldview, and he calls this process as Islamization. This processwill be done through the Islamic education system.Keywords: Naquib al-Attas, Religion-Civilization, Islam-Secularism, Islamization ofKnowledge, Islamic Education.

Ahmet Hamdi Tanpınar Türk Edebiyatı'nda çok yönlü kimliğiyle karşımıza çıkar. Denemeci, eleştirmen, hikâyeci, şair ve romancı olarak tamamladığı edebiyat serüveninin ardında, sonraki kuşaklara nitelikli eserler bırakmakla beraber üzerinde tartışılacak fikirler inşa etmiştir. Gerek yaşadığı dönemde var olan toplumsal çalkantılar, gerekse edebiyatçının toplum içinde yüklendiği görevler açısından bakıldığında durmadan işleyen bir zihnin varlığı görülür. İşleyen bu zihin çok yönlü okumalara açık eserler oluşturmasına neden olmuştur.Ahmet Hamdi Tanpınar'ı dönemin aydın ve yazarlarından farklı kılan, edebi yaratımlarının toplamında medeniyet sorununu merkeze alarak bütün bir toplumun dini hayatından, medeniyet anlayışından, milli unsurlarından, çalkantılar karşısındaki duruşundan estet bir kimlikle bahsetmesidir. Böyle bir aydın duruşunun ortaya çıkmasındaki temel neden Tanpınar'ın toplumun geleceğiyle ilgili endişeleridir.Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Saatleri Ayarlama Enstitüsü Romanında Zaman, Kimlik ve Dönüşüm adlı bu çalışmamız iki ana başlığa ayrılıyor. İlk bölümde Tanpınar'ı diğer aydın ve yazarlardan farklı kılan estet kimliği; yazarın estetik biçime ve edebiyata nasıl bir toplumsal-siyasal eleştiri gücü yüklediğini anlamak için modernizm anlayışını, Tanzimat'ın ilanıyla toplumda baş gösteren benlik yırtılmalarına yaklaşımını işledik. Bunun yanında Fransız filozof Henri Bergson'un zaman-süre felsefesini inceledikten sonra, medeniyet anlayışına yansıması sorgulanmıştır. İkinci başlıkta karakter, dönüşüm kavramlarının edebiyat ve psikolojideki karşılıklarına değinip Saatleri Ayarlama Enstitüsü romanındaki işlenme biçimini ele aldık. Aynı bölümde eserdeki karakterlerin medeniyet değişimi, zaman, para ve çevresel faktörler karşısındaki duruşlarını sorguladık.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Medeniyet, Modernizm, Tanpınar, Bergson, Süre, Değişim Ahmet Hamdi Tanpınar comes along with his versatile identity in Turkish Literature. Behind his completed adventure as an essay writer, critic, narrator, poet and novelist; he nor only leaves some well-qualified works for the next generations but also remains lots of ideas which are going to lead to many debates. Regarding both the social agitations of his life-time period and the missions that a man of letters undertakes, the existence of a mind that always works is seen. This mind leads to the constitution of the works which lets versatile reading. The thing that makes Ahmet Hamdi Tanpınar from his contemporary intellectuals and authors is that he mentioned a society's religious life, civilization perception, national components and their positioning against the turmoil by centring the problem of civilization in his entire creations. The main reason behind this intellectual stance is his concerns about the future of the society. This thesis 94

Bu makale Malik Bin Nebi’nin sömürülebilirlik kavramını incelemektedir. Bin Nebi modern İslam toplumunun yenilenmesinin koşuları hakkındaki kitaplarıyla tanınan önemli bir düşünürdür. Medeniyet probleminin özünü derinlemesine incelemiştir. Bin Nebi’ye göre dinin, ahlaki ve sosyal fonk- siyonu, medeniyet kurulmasına büyük ölçüde katkıda bulunur. Zihinlerin sömürgeleşmesi Müslümanları ahlaki ve psikolojik bir çözülmeye doğru götürmüştür. O, Müslümanların gerilmesine neden olan sömürgeleşme probleminin dışarıdan değil, içeriden kaynaklandığını iddia etmiştir. İn- sanlar sadece sömürülebilir olduğundan sömürgeleştirilir. Sonuç olarak Bin Nebi, sömürgeleşmenin temel sebebinin ölü fikirler olduğunu düşünür ve bunu sömürülebilirlik olarak ifade eder.

Biz bu makalede insanoğlunun failliğini gözden kaçırmayacak şekilde, medeniyerler ve dünya kapitalist sistemi yaklaşımlarının bir sentezini yaparak dini hareketlerin özelliklelerini ortaya koymaya çalışacağız. Bu çalışma da ilk olarak sekülerleşme tartışmalarına kısaca değineceğiz. Bu tartışmalar bizim medeniyetler ve dünya sitemleri bağlamında dini hareketleri incelememize temel oluşturacak. İkinci olarak medeniyetler konseptine, medeniyetlerin temelini neyin oluşturduğuna ve medeniyetlerin nasıl ortaya çıktığına değineceğiz. Üçüncü olarak Wallarstein'in dünya kapitalist sistemi kendi değerlerini oluşturuyor iddiasının tartışmalarına göz atacağız. Son olarak medeniyetler ve dünya sistemi bağlamında dini hareketlerin oluşumu hakkında tartışmalarımız olacaktır.

Bilindiği gibi, konuşulan ve yazılan dil başta olmak üzere; edebiyat, resim, heykel, mimarlık, müzik, tiyatro, opera, bale, hat, çini, tezhip, ebru, minyatür... gjbi bütün güzel sanatlar ile gündelik hayatın bir parçası olan halı, kilim, yemek, kap-kacak ve her türlü aletler, kullanılan el yapımı eşyalar, bütün folklorik değerler, yas, eğlence törenleri, düğünler, ziyaretler, ziyafetler, mahallî oyunlar, şenlikler... v.s. bütünüyle milli kültürü meydana getirirler ve bunlar, bir topluluğu millet yapan değerler sisteminin içinde yer alırlar. Yaşanılan reel hayata bağlı olarak ifadesini bulan bu maddi kültür unsurları, giderek o milletin varlık hâzinesi durumundaki manevi kültürün de özünü oluşturur. Ortak duyuş ve düşünüşün ifadesi demek olan millî kültür ise, işte bu manevi kültür temeline dayanır. Onun için, toplum hayatında fertleri karşılıklı olarak uyumlu hale getiren ve sonuçta onları birbirine bağlayan da, bu millî kültürdür. Uygarlık anlamını taşıyan ve bir milletin maddî ve manevî varlıklarının, fikir, sanat, şehirleşme ve modernleşme ile bilimde, teknolojide ilerleyip yükselme yolundaki çalışmalarının bütünü demek olan medeniyet ise, taşıdığı özellikler dolayısıyla uluslararası bir nitelik taşır. Çünkü medeni vasıta ve imkânlar, herkes içindir ve bunlar, kullanım alanında bütün insanlığın ortak malıdır. Milli kültür ile medeniyet kavramlarının her ikisi de bir bütün halinde, millederin ilerleyip yükselmesi ve medeni dünyadaki yerini alması konusunda son derece önemli iki temel unsur olarak karşımıza çıkarlar. Bu gerçeğin derin idraki içinde olan büyük Atatürk de; son derece seçkin evlet adamı kimliği ile milletimizin o günleri ve geleceği için, her ikisi üzerinde çok düşünmüş ve sentezci, yani birleştirici bir yaklaşımla, bunlara ayrı bir dikkat, özen göstermiştir. İşte biz bu çalışmamızda, onun bu konular etrafındaki düşüncelerini, geleceğe yönelik plan ve programlarını; bizzat kendi el-yazısı ile kaleme aldığı notlarından, ayrıca çeşitli yer ve zamanlarda dile getirdiği sözlerinden hareketle, açıklığa kavuşturmaya gayret ettik. Bunun yanı sıra, gene Atatürk’ün büyük önem verdiği, “millî birlik” düşüncesi ile “millî tarih ” anlayışı etrafındaki görüşleri üzerinde durduk. “Atatürk'ün Araştırıcı, Sorgulayıcı Derin Tarih ve Dil Görüşü ve Mu Me-deniyeti” başlığı altında ise, kendisinin geniş vizyonu ile ufkun ötesini gören tarih ve dil anlayışı çerçevesinde; O’nun el-yazısı notlarının ve çeşitli yazılı kaynakların ışığında tespit ettiğimiz dikkate değer belgelerle, bu son derece ilgi çekici konuya açıklık kazandırmaya gayret ettik. Mesleğinin hakkını kelimenin tam anlamıyla veren dirayetli, otoriter, son derece zeki, becerikli bir asker, komutan ve ayni ölçüde azimli, kararlı bir devlet adamı oluşunun yanı sıra; en az bu nitelikleri kadar engin toleransı, hoşgörüsü ile de, milletinin gönlünde ayrıcalıklı bir yer kazanmış bulunan Atatürk’ün bu üstün niteliğini de, gene çeşidi belgelerin ışığında göstermeye çalıştık. Bu arada, Türk gençliğinin eğitiminde, yetişmesinde bilgi ve kültür kadar güzel sanatların oynadığı rolün çok iyi farkında olan Gazi’nin, bu konuya verdiği büyük değeri ve önemi ortaya koymaya da özen gösterdik. Atatürk, Büyük Nutuk’da: “Millederin karşılaştığı bütün tehlikeler, sonuçta elde ettiği başarılar, ortaklaşa genel bir mücadelenin dalgalan içinden doğmuştur. ” der ve bu gerçek çerçevesinde: “Türk çocuğu atalarını tanıdıkça, daha büyük işler yapmak için kendinde güç bulacaktır.’ hükmünü verir. İşte bu bağlamda; Birinci Dünya Savaşı’nda, Güneydoğu’da Fransızlar’a karşı savaşan, Yemen’de çöl harekâtında büyük kahramanlıklar gösteren, birliği ile esir düşünce, Mısır’a gönderilen, daha sonra Kurtuluş Savaşı’na istihbarat subayı olarak katılan, kendisine verilen ‘İstiklâl Savaşı’nın Bir Numaralı Casusu” haklı unvanı ile Batı Anadolu’da, İstanbul’da, hattâ Yunanistan ve İtalya’da son derece önemli, başarılı istihbarat (gizli haber alma) hizmetlerini gerçekleştiren; o arada, ciddi ve büyük tehlikeler atlatan, uğradığı sıkıntı, eziyet ve işkenceleri; sabır, cesaret ve akıllıca planlarla, hareketlerle atlatmasını bilen, nihayet Yunanlıları İzmir’e döken Türk Ordusu’nun içinde yer alan; Kurtuluş Savaşı sonrasında ise, döndüğü Denizli’de çeşitli sosyal derneklerde aktif görevler üstlenen, Çocuk Esirgeme Kurumu Müdürlüğü’nde çalışan, İl Genel Meclisi ve Belediye Meclisi üyesi olan, 1939-1943 yılları arasında da, Altıncı Dönem Denizli Milletvekili sıfatı ile TBMM’nde bulunan millî kahraman merhum Fahri Akçakoca’yı, gerçekleştirdiği üstün hizmetleri ile tanıtmayı bir görev bilerek, burada ona da yer ayırdık. Çalışmamızın, büyük Atatürk’e ve kahraman büyüklerimize layık, siz değerli okuyucularımıza da yararlı olması dileklerimle, ilgi ve desteklerinden dolayı Pamukkale Üniversitesi Rektörü Sayın, Prof. Dr. Fazıl Necdet Ardıç başta olmak üzere Yayın ve Yönetim Kurulu üyelerine, eser hakemlerine ve yayında emeği geçen herkese şükranlarımı sunarım.10 Mart 2010 -Denizli- Prof. Dr. Önder GÖÇGÜN Pamukkale Üniversitesi Atatürk Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü - Eğitim Fakültesi Dekanı

YÖK Tez ID: 261381 Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu araştırma, Nurettin Topçu'nun Kültür ve Medeniyet hakkındaki görüşlerini ortaya koymayı amaçlamaktadır.Kültür ile medeniyet kavramları ekseninde bir ayrım yapılarak, modern batı medeniyetinin, diğer yerel kültürlere ve medeniyet dairelerine olan etkileri sonucu meydana gelen sosyo-kültürel değişmenin, otantik ve yerel kültürleri ne yönde etkilediği ve etkileyebileceği, Türk Kültürü üzerinde ne tip etkilerde bulunabileceği doğrultusunda Osmanlı'nın son döneminde medeniyetler arası iletişime düşünürlerin verdiği tepkiler bağlamında ortaya çıkan akımların felsefi ve sosyal boyutlarda etkinliklerinin ne olabileceği ve ne olduğu, konularını derinlemesine incelemek yerine, bu akımların Türk Sosyoloji literatüründe kültür ve medeniyet kavramlarının birbirlerinden farklılıklarının ortaya çıkmasına sebebiyet verdikleri gözlemlenmektedir.Nurettin Topçu, çok yönlü bir düşünür olarak, bu akımlardan hiç birisini benimsememekte ve eleştirel bir bakış açısıyla, bu akımların temel kaygısı olan kültür ve medeniyet eksenli problemleri değerlendirmektedir. Ruhçu felsefi ekolün kendisinin düşünce sisteminde bıraktığı iz, onun madde karşısına manayı koymasına, cemiyetin yerine ferdi koymasına, materyalist felsefede maddenin mekanik hareketlerinin toplumda da gözlenmesinin karşısına bireyin hür iradesi ile topluma yön verebilecek kapasitelere ulaşabileceği doğrultusunda fikirler geliştirmesine sebep olmuştur.Anahtar Kelimeler; Kültür,Medeniyet, İsyan Ahlakı, Hareket Felsefesi, Materyalizm ve Spiritüalizm. This research, prepared as the Master?s Degree Thesis, intends to expose opinions of Nurettin Topçu about Culture and Civilization.With differentiating on the axis of the terms culture and civilization, instead of deeply analyzing the subjects; how the socio-cultural variation which arise from the effects of the modern western culture over other local cultures and circles of civilization, affects or is going to affect the authentic and local cultures, what is and will be the efficiency of the movements, that arise in the context of the reactions of philosophers against the communication between civilizations towards what kind of effects this variation will cause on Turkish Culture, in the late period of Ottoman Empire, it is observed that these movements caused to expose the differences between the terms culture and civilization in Turkish Sociological Literature.Nurettin Topçu, as a multi-faceted philosopher, doesn?t embrace any of these movements, and with a judgmental point of view, he considers the problems with the axis of culture and civilization which became the basic concern of these movements. The trail which the spiritual philosophical school leave behind on his system of thinking caused him to put the spirit against the material, individual against the community and to develop thoughts towards the individual can reach the capacities that he can direct the society with his free will, against the mechanical movements of material to be observed in community in materialist philosophy.Keywords; Culture, Civilization, Ethic of Rebellion, Philosophy of Action, Materialism and Spiritualism

Musa Kazım, one of the most discussed intellectual of the last periodof the Turkish-Islamic thought, did his best to present a newcivilization Project. He supported this offer with the principles ofconsultation method, equality, freedom and juctice in the frame ofthe thought of Islam-politics.He exhibited a type of intellectual who favors change andainnovation. He gave lectures to improve the quality of education, and encouraged foreign language education such as the intellectuals ofthat time .. However, he made steady warnings so that the relationsamong the religious sects might not turn into an area of conflicts dueto fanaticism.' Contrary to the conservative Muslims, Musa Kazım Afandi is animportant figure of the progressive intellectual type of theConstitutional Monarchy period who thinks that the real civilizationcan only be possible with a true religion., Türk-İslam fikriyatının son döneminin en çok tartışılandüşünürlerinden biri olan Musa Kazım, yeni bir medeniyet projesisunma gayreti içerisinde bulunmuş, İslam siyaset düşüncesiçerçevesinde bu teklifini danışma usulü, eşitlik, hürriyet ve adaletilkeleriyle desteklemiştir.Islahatçı ve yenilikçi bir ulema tipi örneği sergileyen Musa Kazım,.medreselerdeki eğitimin kalitesinin arttırılması hususundakonferanslar vermiş, dönemın düşünürleri gibi o da yabancı dileğitimini teşvik etmiştir. Bununla birlikte mezhepler arasındakiilişkilerin fanatizme dönüştürülerek bir çatışma alanı oluşturulmasıhususlarında ısrarlı ikazlarda bulunmuştur. ·Muhafazakar İslamcılarının aksine, Musa Kazım Efendi entelektüelbirikimi olan ve yeni kamil bir medeniyetin ancak hakiki bir dinlegerçekleşeceğini düşünen, Meşrutiyetin terakkici aydın alim tipininönemli bir figürüdür..

Cumhuriyet döneminin sanatı ile fikir dünyası yan yana giden önemli isimlerinden birisi de Sezai Karakoç’tur. Bir sanatkâr ve düşünce adamı olarak Karakoç için peygamber, yalnızca Allah’ın insanlara gönderdiği bir yol gösterici değildir. O, insanı varoluşunun bir saçmalık olmadığı bilincine erdiren bir medeniyet kahramanıdır. Hz. Âdem ile başlayan insanın yolculuğu aslında medeniyetlerin serüveniyle paralel ilerler. Sanatçı, bu noktada peygamberleri yeryüzünde medeniyeti inşa eden öncüler olarak görür. Onlar medeniyet ve varlık ideasının temelinde duran hakikat ışığını zamana yansıtır. Bu bağlamda Karakoç’un diriliş ruhunun asıl öncüleri de peygamberler olacaktır.Yazarın Yitik Cennet adlı eseri başta olmak üzere şiirleri ve düşünce yazılarında dile getirdiği peygamber tasavvuru bilindik algılardan uzak, oldukça özgündür. Hz. Âdem’den Hz. Muhammed (SAV)’e kadar pek çok resul ile nebi hakkında düşüncelerini dile getiren Karakoç’un bir düşünür ve şair olarak peygambere bakışındaki çeşitliliği ortaya koymak bu açıdan önemlidir.

According to Ibn Khaldun (808/1406), a product of a society that experienced many civilizations at one time, in his “National System" that was prepared on the basis of Islamic jurisprudence, madaniyyah (civilization) and ‘umran (the nation) are synonymous concepts. According to Ibn Khaldun, the world is in the shape of a globe; half of this globe is covered with water while a large portion of the other half that forms the land is not conducive to settlement. The people residing in the areas that are conducive to settlement, despite possessing some different characteristics, have established civilizations which demonstrate similar behavior. Thus Ibn Khaldun defined civilization as a "corporate social actor”, turning it into an individual discipline, and studied the behavior and reactions of civilizations under different circumstances. His investigations brought him to the conclusion that in the universal order civilizations demonstrate similar behavior. In his own period, by studying existence and scientific thought, he identified the avari'a al-zatiyyah (shortcomings of the nation). Ibn Khaldun proposed a theory in which civilization where civilization and inter-civilization relationships are propelled, on the one hand, by internal dynamics, as well as, on the other, by external relational dynamics, which are defined as change and conflict. According to this approach, civilizations do not show a linear progression or regression; quite the contrary, they have a history full of rises and declines. In a paradoxical manner many civilizations that have developed strongly weaken their ability to defend themselves, opening the way to their collapse. If we approach the subject from a modern perspective, how can we interpret the conflicts and disagreements that occur between modern civilizations from the point of view of Ibn Khaldun’s theory of civilizations and intercivilization relationships, that is, the subject of the Science of Umran, and what can we say about the future of relationships between civilizations? Our aim is to evaluate the concept of the future from Ibn Khaldun’s perspective, starting from Samuel Huntington’s theory of the clash of civilizations and then to look at the future anew from the perspective of Ibn Khaldun.

ÖzetBu araştırmanın amacı, Tanzimat’ın ilk yıllarından başlayarak II. Meşrutiyet’e kadar uzanan süreç içerisinde Osmanlı aydınlarının “medeniyet” algı ve kavramsallaştırmalarının geçirmiş olduğu değişimi ortaya çıkarmaktır. Burada temel hareket noktası Osmanlı aydınlarının zihinlerinde canlandırdıkları biçimiyle “medeniyet” kavramı ve söz konusu “medeniyet” kavramıyla anlatmak istedikleri değişimlerdir. Tanzimat’tan II. Meşrutiyet’e “Medeniyet” Anlayışının Evrimi isimli bu çalışma, Osmanlı aydınlarının söz konusu dönemde “medeniyet” kavramını merkeze alan metinleri temel alınarak hazırlanmıştır. Bu dönemde “medeniyet” kavramı “değişim”i ifade eden, meşrulaştırma gücü yüksek bir kavram olarak var olmuş, Osmanlı aydınlarının tamamına yakını için bu kavram bir “ideal” olarak algılanmıştır.XVIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Avrupa’da kullanılmaya başlanan “civilisation / medeniyet” kavramsallaştırması önce Avrupa ülkelerine, daha sonra bütün dünyaya yayılmıştır. Osmanlı literatüründe 1830’lu yılların sonuna doğru öncelikle “sivilizasyon” olarak kullanılmaya başlanan bu kavramın Osmanlı modernleşme tarihinin ağırlıklı kavramlarından birisi olduğu görülmektedir. Bu araştırmada “medeniyet” kavramının klasik İslâm / Osmanlı literatüründeki geçmişi, kavramın ilk kullanımı evresinde yapılan arayışlar, “medeniyet” kavramının geniş kitlelere anlatımı gibi konular bu araştırmada göz önünde bulundurulmuştur.Osmanlı aydınları için “medeniyet” kavramının kendisi ile beraber türevleri de söz konusu edilmiş, “İslâm medeniyeti”, “Avrupa medeniyeti” kavramsallaştırmaları da söz konusu dönemde sıklıkla kullanılmıştır. Bu çalışmada Osmanlı aydınlarının “medeniyet-Şark bağlantısı”, “İslâm medeniyeti” ve “Avrupa medeniyeti” kavramsallaştırmalarının hangi anlamlarda kullanıldığının izi sürülmüştür. Son olarak da “medeniyet” kavramının işaret ettiği Avrupa ile Osmanlı dünyası arasında yapılan karşılaştırmalar, devletin bekâsı, Osmanlı aydınlarının İbn Haldun’u yorumlama çabaları ile Osmanlı aydınlarının içinde bulundukları psikolojik ortam ve Osmanlı aydınlarının kendi kendilerine yaptıkları özeleştiriler bu çalışmada üzerinde durulan konular arasındadır.ABSTRACTThe purpose of this study is to demonstrate how the Ottoman intellectuals’ perception and conceptualization of civilization had evolved during the last period of the Empire. Those intellectuals put different meanings on “civilization”, and through such variations they aimed to work out the change itself. Writings in the related era, which were centered around the concept of civilization created the baseline for this dissertation. In the period, this concept assumed significance as to point out the change and was used in justification of change itself and was perceived by almost all Ottoman intellectuals as an ideal. Since the second half of 18th century the concept of civilization had been first used in Europe and then became widespread in the rest of the World. Among the Ottoman intellectual circles, the very concept of civilization appeared in the end of 1830’s and at once became one of the overwhelming concepts in the history of Ottoman modernization. We paid attention to what was the classical usage of the concept before the modernization process of the empire had started up as well as a quest for the meaning at a time when the concept was newly started to be used by intellectuals and attempts to diffusion of the concept among the wider strata of the population. Besides, as some derivation of the concept, such as Islamic civilization, and Western civilization were frequently used by Ottoman intellectuals, those derivations were investigated in order to work out and demonstrate in which connection they were used and what meanings were supposed to be ascribed by these usages.

Osmanlı'dan modern Türkiye'ye geçiş dönemi, Türk tarihinin önemlidönüm noktalarından biri olmuştur. Modernleşme dönemi olarakadlandırılan bu dönemde toplumda önemli bir yere sahip olan din veOsmanlı aydınının 19.yy.da tanıştığı medeniyet kavramı arasındaki ilişkiyedair tartışmalar başlamıştır. Bu tartışmalar günümüzde de devametmektedir. Çalışmamızda bu konu ele alınmaya çalışılmıştır.Ayrıca çalışmada, Hüseyin Kazım Kadri ve Musa Carullah Bigiyef'inhayatı ve eserleriyle çalışmaları kısa bir şekilde tanıtılmıştır. Budüşünürlerin hayatlarıyla ilgili bir çok çalışma yapılmıştır. Fakat bu tezdeonların din-medeniyet ilişkileri konusundaki fikirleri incelenmiştir.Çalışmanın sonunda ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Din, Medeniyet, Modernleşme, Batılılaşma,Modern Türkiye, Hüseyin Kazım Kadri, Musa Carullah BigiyefDanışman: Doç. Dr. Bülent ŞENAY Sayfa sayısı:107 The period of the passing from the Ottoman to modern Turkey is aturning point for the history of Turkey. This period called `modernization`witnessed significant debates among the intellectuals about the relationshipbetween religion and the idea of civilization. These disputes have continueduntil now. This thesis examines the content and approaches in these.To this end, Hüseyin Kazım Kadri and Musa Carullah Bigiyef are taken astwo outstanding intellectuals of the period whose works provide us withimportant examples of the debate on the relationship between religion andcivilisation. There have been already a number of studies conducted on theirlife and works. But in this thesis, I will examine their ideas of relationshipsbetween religion and civilization. The thesis concludes with a comparativeanalysis of their views.Key Words: Religion, Civilization, Modernization, Westernizations,Modern Turkey, Hüseyin Kazım Kadri, Musa Carullah BigiyefSupervisor: Doç. Dr. Bülent Şenay Number of pages :107 107

Bu makalede genel olarak Batılılaşma sürecinin Türk romanındaki yansımaları özelde ise Ahmet Hamdi Tanpınar’ın üç romanından-Huzur, Mahur Beste, Saatleri Ayarlama Enstitüsü- hareketle bu sürece bakışı konu edilmektedir. Tanzimat dönemi Türk romanı bir tür olarak yeniliğini korusa da içerik olarak geleneksel öğeler taşımaktadır. Bu dönem romancılarından Namık Kemal’in ve Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında Batılılaşma karşısında takınılan tavrı, teknolojiyi alıp kültürel dokuyu muhafaza etmek şeklinde özetlemek mümkündür. Cumhuriyet dönemi romanı ise yeni bir ulus yaratma amacına hizmet etme görüntüsündedir. Ahmet Hamdi Tanpınar bu dönemin önemli romancılarındandır. Batılılaşmanın başladığı Tanzimat’tan Cumhuriyet dönemine kadar geçen sürede gerçekleşen kültürel dönüşümleri romanlarında sorunsallaştırıp tartışan Tanpınar’ın düşünceleri bu dönemi anlamak açısından önemlidir. Bu çalışmada Tanpınar’ın romanlarından kalkarak yazarın Batılılaşma karşısındaki konumu ortaya konmaya çalışılacaktır. This article is concerned with the reflections of Westernization on the Turkish novel, in general, and on the novels of Ahmet Hamdi Tanpınar with specific references to his Huzur, Mahur Beste and Saatleri Ayarlama Enstitüsü, in particular. The novel of the Tanzimat era is really a new literary genre in form, but still involves traditional elements in its thematic content and personas. Prominent Tanzimat novelists such as Ahmet Mithat Efendi and Namık Kemal welcomed Western technology while preserving the established cultural texture in their novels. The republican novel, on the other hand, seems to serve the purpose of building a nation–state. Ahmet Hamdi Tanpınar is one of the outstanding novelists of this epoch. A careful analysis of his novels, which problematize the major social and cultural transformations from Tanzimat to Republic, may serve to understand better the Westernitation process in Turkey.

Bir medeniyetin oluşumunda en önemli unsur o medeniyeti şekillendiren toplumun özellikleridir. Bir toplum da; ancak içinde var olan bireylerin niteliklerine göre şekillenebilir. Bu anlamda o toplumda bulunan bireylerin sahip olduğu veya sahip olması gereken nitelikler de üzerinde durulması gereken önemli bir husustur. Değerleri temele alan üst insan modelinin daha ziyade vahiy kaynaklı Doğu Medeniyetlerine veya Doğu’dan beslenmiş Batı Medeniyeti’nin bir kısmına ait olduğu görülürken, güce dayalı seküler insan tipinin ise Batı Medeniyetinin kendi ürünü olduğu söylenebilir. İslam Medeniyetinin oluşumunda önemli bir yere sahip olan Sadreddin Konevî’nin İnsan-ı Kâmil tasavvuru, hakikat ve mertebe açısından Hakk ile arasında mesafeyi kaldıran bir insan anlayışına dayanmaktadır. İnsan-ı Kâmil; Allah’ın güzel sıfatlarıyla kendisine tecelli ettiği ve bu tecelliyi kötü fiilleriyle lekelemeyen, temiz kalıp en güzel şekilde yansıtabilen bir kimsedir. İnsan, ancak ahlakın en yüksek derecesi olan doğru sözlülük, temiz kalplilik ve iyi davranışlara sahip olduğu takdirde Allah’ın sıfatlarının kendisinde görülebileceği üst bir insan olabilir. İyilik, güzellik ve mükemmelliğin kaynağı olan Allah, kâinata da bu sıfatlarıyla tecelli etmektedir. Aynı şekilde bu sıfatlar İnsan-ı Kamil’in sıfatları ve işleridir. İyilik, güzellik ve mükemmelliği yaratıcısının sıfatları olarak gören ve üstün insan olarak bu sıfatlara en yüksek derecede sahip bir kişiliği tanımlayan medeniyet anlayışı bu görüşlere sadık kaldığı sürece yeryüzünde barış, adalet ve merhamet gibi değerlerin de en önemli temsilcisi olmuştur. Bu anlamda Sadreddin Konevî ve onun gibi vahiy ve sünnetle beslenmiş düşünürlerin üst insan tanımlamaları İslam Medeniyetinin şekillenmesinde önemli rol oynamıştır, The most important element in the formation of a civilization is the characteristics of the society that shapes that civilization. A society can only shape itself according to the quality of the existing individuals. In this sense, it is an important necessity to emphasize the qualities that individuals in society have or should possess. It can be said that the perfect human model, which is based on values, belongs more extensively to Eastern Civilizations, or a part of the Western Civilization that nourished from the East, while the gentle type of secular human is the product of Western Civilization itself. The concept of perfect human (al-insan al-kamil) in Sadr al-Din Qunawi, who has an important place in the formation of Islamic Civilization, is based on a human understanding that removes the distance between God and human beings in terms of truth and degree. Perfect human (al-insan al-kamil) is a person whom God manifested with good qualities and he does not stain these with bad deeds, stays clean and is able to reflect them in the most beautiful way. Man can be a perfect human that God's attributes can be seen in himself only if he has the righteousness, clean heartedness and good behavior, which is the highest grade of morality. Allah, the source of goodness, beauty and perfection, manifests itself in these attributes. In the same way, these qualities are the features and works of perfect human (al-insan al-kamil). The understanding of civilization, that sees the qualities of goodness, beauty and perfection as the Creator’s attributes and defines a person with the highest level of these qualities as a perfect human, has been the most important representative of values such as peace, justice and compassion on earth as long as it remained faithful to these values. In this sense, the perfect human definitions of Sadr al-Din Qunawi and other thinkers who benefited from revelation and tradition played an important role in the shaping of Islamic civilization

Amuderya (Ceyhun) ile Sırderya (Seyhun) arasındaki bu vadiye Arapça olarak nehrin ötesi anlamına gelen “Maveraünnehir”, bugün Özbekistan sınırları içerisindedir ve birçok medeniyete zemin olmuştur. Bilim, kültür ve yetiştirdiği bilim adamları ile önemli yer tutan Maveraünnehir, Ortaçağda İslam Medeniyeti alanında büyük bir gelişme göstermiştir. Mâverâünnehir tabiri IX. yüzyıldan itibaren Farsça kaynaklarda kullanılmaya başlanmıştır. Arapça metinlerde Mâverâü’l-Ceyhun ya da Haytal, Batı kaynaklarında “Transoxiana” diye anılan bölgeye bazı Türk müellifleri Çay-Ardı adını vermişlerdir. Modern dönemde Mâverâünnehir, Ceyhun ile Seyhun nehirleri arasında kalan yaklaşık 660.000 km2lik coğrafî bölgeyi ifade etmek için kullanılmaktadır. Mâverâünnehir’deki söz konusu gelişmeler VIII. yüzyıldan itibaren başlamış Moğol istilası sebebiyle XIII.-XIV.yüzyıllarda kesintiye uğramış, sonra Timur döneminde XIV-XV.yüzyıllarda tekrar devam ettirilmiştir. IX-X.yüzyıllarda tüm alanlarda yaşanan gelişmeler dünya medeniyet tarihinde önemli yere sahiptir. Bu dönemde Harezmi, Fergani, Saguni, Farabi, İbn Sina, Biruni, Maturidi, Buhari, Tirmizi, Semerkandi gibi Orta Asya şerhlerinin künyelerini taşıyan birçok meşhur İslam alimleri ve filozofları yetişmiştir. Entelektüel faaliyetlerin yaygınlaşmasında XI. yüzyılın başında 1004 yılında Harezm’de inşa edilen ve Biruni’nin başkanlık ettiği “Harezm Memun Akademisi”nin önemli yer tutmuştur. Bu makalede bu dönemde felsefî düşüncenin yaygınlaşması hakkında ana hatlarıyla bilgi verilmeye çalışılmıştır. The valley located between the rivers of Amu-darya (Oxus) and Syr-darya (Jaxartes) is called Mawaraunnahr (“beyond the river”) in Arabic and now is located within the borders of Uzbekistan. It formed a basis for many civilizations. Mawaraunnahr has an important place due to the scientific and cultural activities it carried out and the scientists it raised. It represents a great intellectual development took place in middle ages within the area of Islamic civilization. The term of Mawaraunnahr is used since 9thcentury in Persian resources. The region is also called as Çay-Ardı by some Turkish writers along with difference terms used with reference to it in Arabic and Western sources such as Mawarau’l-Jeyhûn or Haytal and Transoxania respectively. The term of Transoxania is used, in modern period, to refer to the geographical area covering approximately 660.000 square kms between Oxus and Jaxartes. The intellectual developments in Transoxania are started in 8thcentury, have been interrupted by the Mongols’ invasion between 13thand 14thcenturies and reinitialized between 14thand 15thcenturies during Timurid era.Events that took place between 9thand 10thcenturies in all areas have important place within the history of world civilization. Many Islamic scholars and philosophers carrying the identity of Middle Asia like Khwarazmi, Farghānī, Fārābī, Avicenna, Sagunī, Bīrūnī, Bukhārī, Māturīdī, Tirmizīand Samarqandīhave been raised during this period. The “Khwarezm Ma’mūn Academy” which is built in Khwarezm at the beginning of 11thcentury (1004) and chaired by Bīrūnītakes an important place within the proliferation of intellectual activities in Transoxania.It is aimed, in this article, to give an outline of the proliferation of the philosophical thought within aforesaid period.

YÖK Tez ID: 61152 Günümüzde evrenselleşme eğiliminde olan Batılı/modern kültür ve medeniyetin, otantik kültür ve medeniyetlerle ilişkisi hangi yönde gelişmektedir? İçinde bulunduğumuz süreçte daha baskın görünen ve öteki medeniyetleri sürekli etkileyerek kendisine benzeten son medeniyet de öncekiler gibi kesintiye uğrayabilecek bir nitelik taşımakta mıdır? öncekilerden farklı olarak bu medeniyetin modernleşme olgusunun bir sonucu olarak biçimlenmesi, onu geriye dönüşü olmayan bir sürece dönüştürmekte midir? Bu çalışmada, günümüzde kültür ve medeniyet üzerine yapılan çalışmaların niteliğini belirleyen bu sorular temel alınmakta ve birbirinden oldukça farklı, hatta çoğu kez karşıt argümanlar çerçevesinde, globalleşen medeniyet ile "ötekiler" arasındaki ilişkinin -veya çatışmanın- niteliği ve gelecekte alabileceği muhtemel biçimler tartışılmaktadır. Bu medeniyet ve kültürün dünya tarihinde küreselleşen ilk medeniyet olduğu ve bu özelliğinden dolayı çökmesinin pek mümkün olmadığı şeklindeki görüşler genellikle daha geniş bir kabul görmektedir. Medeniyetler arasındaki ilişkinin gelecekteki niteliği konusundaki argümanlar bir bakıma spekülatif bir nitelik taşımakla birlikte, yaşanan bir olgu vardır ki, bu, otantik medeniyetlerin küreselleşme ile yerellik arasında sıkıştr(rıldı)ğıdır. Ekonomi, eğitim ve teknoloji alanlarında küreselleşme olgusu görülürken, kültürel, dini, etnik ve ırki kimliklerde derin bir yerelleşme eğilimi görülmektedir. Bu dönüşümden hareketle, toplumların, küresel değişme ile yerellik arasında bir karmaşa yaşadıkları ve ikisi arasında diyalektik bir değişim ilişkisinin söz konusu olduğu da çalışmada ulaşılan diğer bir sonuçtur.. In which direction does the relation of the Western/modern culture and civilization which show a tendency toward universalization in our times, with the authentic cultures and civilizations develop? Whether the last civilization that seems predominant within the period we are in and that makes other civilizations resemble itself by continuously affecting them, has a quality of being intervened as the formers had? This civilization has been formed as a result of modernization, whether this qualitative difference from the formers makes it into an irreversible process? In this study, these questions that determine the quality of the works done on culture and civilization in our times, are taken as the base and within the framework of the arguments that are quite different from, even mostly contradictory to each other, the quality and the likely future forms of the relationship -or conflict- between globalized civilization and "the others" are considered. The opinion that since this civilization and culture is the first one that accomplished globalization in the history of the world, it is unlikely that it will be overthrown, is widely accepted. Although the arguments about the quality of the relationship between the civilizations in the future, have, in a sense, a speculative character, there is the fact that the authentic civilizations have been put into a state between globalization and indigenization. While globalization is noticed in the areas of economy, education, and technology, a deep indigenization tendency is seen within cultural, religious, ethnic, or racial identities. Another result arrived at in this study is that due to this dichotomy, societies suffer a conflict between global change and indigenouism and also there is a dialectical relationship of change between these two.

Ekonomik gelişmelerin finans alanına yansıması sonucunda firmalar büyük bir değişim süreciyle karşı karşıya kalmışlardır. Yaşanan bu hızlı değişim sürecinde, literatürde kâr maksimizasyonu olarak ifade edilen klasik işletme amacı bir kenara bırakılmış ve firma değerinin maksimizasyonu şeklinde ifade edilen amaç finans fonksiyonu yönünden daha geçerli görülmüştür. Firma değerinin maksimizasyonu ise yatırım, sermaye yapısı ve temettü dağıtım kararlarının bir fonksiyonu şeklinde ortaya çıkar. Temettü politikası, firma değerini etkilemesi bakımından büyük öneme sahiptir. Dağıtılmayan kârlar, firma büyüme finansmanını sağlayan temel kaynaklardan birisi olduğundan, kâr dağıtım politikası işletmenin büyüme hızını, piyasa değerini, ortakların servetlerini etkileyen bir nitelik taşımaktadır. Ayrıca, kâr payları yatırımcı durumdaki üçüncü kişilere firmanın karakteristik özellikleri hakkında bilgi niteliği taşımaktadır. Firmanın temettü politikasını benimsemesi ve temettü dağıtımına gitmesi, yatırımcılar nezdinde firmanın kârlılığı yönünde bir referans niteliği taşır. Temettü politikasının firma değerine etkisi konusunda birtakım yaklaşımlar ortaya atılmış olup bu yaklaşımlar temelde ikiye ayrılabilir. Birinci yaklaşıma göre, temettü politikası firma değerini etkilerken diğer yaklaşıma göre ise, temettü politikası ile firma değeri arasında herhangi bir ilişki yoktur. Temettü politikasının belirlenmesinde, yasal kurallar, likidite, enflasyon, kârların istikran, vergi etkisi gibi faktörlerle, işletmelerin izledikleri kâr dağıtım politikaları ve kâr dağıtım şekillerinin de göz önüne alınması gerekir. Ayrıca, kazanç gücü, büyüme hızı, sanayi kolunun yapısı yatırım fırsatları ve rekabet gibi faktörlere de ağırlık verilmelidir. VII Due to the reflection of economic development on financial area, the companies are exposed to great changes. In this changing process, the classical management goal called profit maximization in literature was given up and in terms of financial function the goal which is expressed as firm value maximization is accepted. Firm value maximization consists of the function of investment, capital structure and dividend distribution decision. Dividend policy has an important aspect since it affects the firm value. Since the retained earnings are fundamental financial resources for growth of the firm, dividend policy has an effect on the firm's expansion, market value and shareholder's wealth. Dividends informs the third persons who think to make an investment about the firm's characteristics. Adopting the dividend policy and paying dividend, the firm create an impact on the investors about its profitability. There are some approaches to the effect of dividend policy on the firm's value. These approaches are separated into two. According to the first approach, the dividend policy affects the firm's value, where as according to the second approach there is not any relationship between the dividend policy and the firm's value. In determining the dividend policy, the following factors should be considered: the regal rules, liquidity, inflation, the stabilization of profits, taxation, dividend distribution policies and dividend distribution types. Furthermore, the factors like earning power, the structure of industrial sector, the investment opportunities and competition should also be considered. vm 167

Since the first translation of the concept of civilization into Turkish as medeniyet in 1837 by Sadik Rifat Pasha, the then Ottoman Ambassador to Vienna, this coinage has turned out to be an essential component of Turkish modernization. This paper aims to establish a genealogy of the concept of medeniyet to demonstrate the divergences of Ottoman perceptions in different periods throughout the nineteenth and early twentieth centuries. It argues that civilization was first perceived by a group of Ottoman intellectuals as a tool to reach an ideal state of being (c. 1840-1860). The next generation of Ottoman intellectuals (c. 1860-1890) defined civilization as the ideal state of being, yet they had different views on the concept, particularly concerning the distinction between material and moral elements of civilization. Finally, the third generation of Ottoman intellectuals (c. 1890-1920), whose thoughts were more or less crystallized under three broad political currents labeled as Westernism, Islamism, and Turkism, had different and sometimes contradicting perceptions of civilization based on their political outlooks. By referring to the writings of these intellectuals, the paper will discuss central debates on civilization in the late Ottoman Empire, such as the singularity/plurality of civilization(s), the existence of Islamic civilization as an alternative to European civilization, the degree of importing from European civilization, and the distinction between culture and civilization. Moreover, it argues that the Turkish perception of medeniyet is different from the European perception of civilization ; in other words, while the Ottoman perception of the concept of civilization is not homeborn, it is homegrown. Accordingly, Ottoman intellectuals not only divided the material and moral elements of civilization and opted for importing the former, but they also questioned the singularity and supremacy of European civilization by referring to Islamic civilization either as an extinct yet once-present form of civilization or as a potential rival to European civilization.

The last century of Ottoman history witnessed the discussion between Ottoman intellectuals about Turkish modernization. One of the foremost intellectuals is Namık Kemal being famous with the fame ‘nation and liberty’. He had an impact on century using the modern era concepts like nation, liberty, equality, popular sovereignty, parliamentary system. He was deal with all these concepts and values in the civilization circle. According to him, civilization is the common set of values that mankind reaches at science, practice, thought, law, industry and administration. The Western World being forward at civilization is powerful to lead other parts of world. The development of Ottoman which has a part on Europe was possible when the western civilization was realized and comprehended. The development means ‘to protect and reconstruct’ can start and continue only with education. This study deals with Kemal’s thought about development and education and comparison of person, society and government order between Ottoman and Western civilization. The Kemal’s thoughts in this study were evaluated making use of his essays in newspapers like İbret, Hürriyet, Hadika and Diogenes., Osmanlı tarihinin son yüzyılı, Türk modernleşme sorununun Osmanlı aydınları arasında yoğun bir şekilde tartışılmasına tanıklık etmiştir. Bu aydınların önde gelenlerinden biri de “vatan ve hürriyet şairi” namıyla şöhret bulan Namık Kemal’dir. Namık Kemal, vatan, hürriyet, eşitlik, halk egemenliği, hukukun üstünlüğü, parlamenter sistem gibi modern çağın kavramlarını Türk toplumuna işlenmesi ve sonraki dönemlere etkisiyle bir devre damgasını vurmuştur. O, bütün bu kavram ve değerleri “medeniyet” dairesi içinde ele almıştır. Ona göre “medeniyet” insanlığın bilimde, teknikte, düşüncede, hukukta, sanayide, idarede ulaşmış olduğu ortak ve ileri değerler bütündür. Medeniyetçe ileri gitmiş olan Batı dünyası, dünyanın diğer kısımlarına öncülük edebilecek güçtedir. Bir ayağı Avrupa kıtasında olan Osmanlı Devleti’nin terakkisi, Batı medeniyetini kavramak ve yararlanmakla mümkün olacaktır. Gelişmek, kalkınmak, ilerlemek anlamında kullanılan terakki ancak “maarifle” başlayabilir, maarifle sürdürülebilirdi. Bu çalışma, Kemal’in medeniyet, terakki ve maarif tasavvurunu, Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durumun, fert, toplum ve devlet düzeni açısından Batı medeniyetiyle mukayesesini ele almaktadır. Kemal’in çalışmamıza konu olan görüşleri, İbret, Hürriyet, Hadika ve Diyojen gibi dönemin gazetelerinde yer alan makalelerinden istifade edilerek değerlendirilmiştir.

Since the first translation of the concept of civilization into Turkish as “medeniyet” in 1837 by Sadık Rıfat Pasha, the then Ottoman Ambassador to Vienna, this coinage has turned out to be an essential component of Turkish modernization. This paper aims to establish a genealogy of the concept of “medeniyet” to demonstrate the divergences of Ottoman perceptions in different periods throughout the nineteenth and early twentieth centuries. It argues that civilization was first perceived by a group of Ottoman intellectuals as a tool to reach an ideal state of being (c. 1840-1860). The next generation of Ottoman intellectuals (c. 1860-1890) defined civilization as “the” ideal state of being, yet they had different views on the concept, particularly concerning the distinction between material and moral elements of civilization. Finally, the third generation of Ottoman intellectuals (c. 1890-1920), whose thoughts were more or less crystallized under three broad political currents labeled as Westernism, Islamism, and Turkism, had different and sometimes contradicting perceptions of civilization based on their political outlooks. By referring to the writings of these intellectuals, the paper will discuss central debates on civilization in the late Ottoman Empire, such as the singularity/plurality of civilization(s), the existence of Islamic civilization as an alternative to European civilization, the degree of importing from European civilization, and the distinction between culture and civilization. Moreover, it argues that the Turkish perception of “medeniyet” is different from the European perception of “civilization”; in other words, while the Ottoman perception of the concept of civilization is not homeborn, it is homegrown. Accordingly, Ottoman intellectuals not only divided the material and moral elements of civilization and opted for importing the former, but they also questioned the singularity and supremacy of European civilization by referring to “Islamic civilization” either as an extinct yet once-present form of civilization or as a potential rival to European civilization © 2023, All Azimuth.All Rights Reserved.

Since the first translation of the concept of civilization into Turkish as medeniyet in 1837 by Sadik Rifat Pasha, the then Ottoman Ambassador to Vienna, this coinage has turned out to be an essential component of Turkish modernization. This paper aims to establish a genealogy of the concept of medeniyet to demonstrate the divergences of Ottoman perceptions in different periods throughout the nineteenth and early twentieth centuries. It argues that civilization was first perceived by a group of Ottoman intellectuals as a tool to reach an ideal state of being (c. 1840-1860). The next generation of Ottoman intellectuals (c. 1860-1890) defined civilization as the ideal state of being, yet they had different views on the concept, particularly concerning the distinction between material and moral elements of civilization. Finally, the third generation of Ottoman intellectuals (c. 1890-1920), whose thoughts were more or less crystallized under three broad political currents labeled as Westernism, Islamism, and Turkism, had different and sometimes contradicting perceptions of civilization based on their political outlooks. By referring to the writings of these intellectuals, the paper will discuss central debates on civilization in the late Ottoman Empire, such as the singularity/plurality of civilization(s), the existence of Islamic civilization as an alternative to European civilization, the degree of importing from European civilization, and the distinction between culture and civilization. Moreover, it argues that the Turkish perception of medeniyet is different from the European perception of civilization; in other words, while the Ottoman perception of the concept of civilization is not homeborn, it is homegrown. Accordingly, Ottoman intellectuals not only divided the material and moral elements of civilization and opted for importing the former, but they also questioned the singularity and supremacy of European civilization by referring to Islamic civilization either as an extinct yet once-present form of civilization or as a potential rival to European civilization.