Search

Amaç: Epilepsi çocukluk döneminde yaygın olarak görülen kronik hastalıklardan biri olup, epileptik çocukların normal topluma ve diğer kronik hastalığı olan çocuklara göre daha fazla psikiyatrik sorunlara sahip oldukları bilinmektedir. Bu çocukların önemli bir bölümü hastalığın doğası gereği düşük yaşam kalitesine sahiptir. Tedavi sürecindeki zorluklar epilepsi tanısı konulan çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte, çocuk ve ailesi için psikososyal sorunların ortaya çıkma olasılığını arttırmaktadır. Bu çalışmada epilepsili çocuklardaki psikopatoloji, yaşam kalitesi algıları, ebeveynlerindeki psikopatoloji ve bunların birbiriyle olan ilişkilerini belirlemek amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya hasta grubu olarak 1-6 yaş aralığında, en az bir yıldır antiepileptik tedavi almakta olan 36 epilepsili çocuk ve ailesi alındı. Altta yatan diğer nörolojik, metabolik, genetik hastalığı ve mental retardasyonu olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Kontrol grubunu yaş ve cinsiyet açısından hasta grubuyla eşleştirilmiş, herhangi bir psikiyatrik ve kronik hastalığı bulunmayan 36 çocuk ve ailesi oluşturuyordu. Çalışmaya katılan tüm çocukların ailelerine sosyodemografik veri formu verilerek doldurmaları istendi. Araştırma kapsamındaki çocukların ebeveynlerinden, 1-3 yaş aralığındaki çocuklar için Kısa 1-3 Yaş Sosyal ve Duygusal Değerlendirme Ölçeği (K-1/3SDD), 4-6 yaş aralığındaki çocuklar için Erken Çocukluk Envanteri?4:Ebeveyn Formu (EÇE-4:EF) , tüm çocuklar için Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ), ebeveynlerindeki psikopatolojiyi taramak için Ruhsal Belirti Tarama testi (SCL-90) doldurmaları istendi.Bulgular: Epileptik grupta, anne ve babaların tahsil sürelerinin daha düşük olduğu, daha fazla fiziksel hastalığa sahip oldukları ve annelerin daha az oranda çalıştığı saptandı. AGTE ile yapılan değerlendirmede dil alanında epileptik grupta gerilik tespit edildi. 1-3 yaş grubundaki epileptik çocukların sosyal ve duygusal değerlendirme ölçek puanları kontrol grubu ile benzer bulundu. 4-6 yaş çocukları için EÇE-4:EF ile yapılan değerlendirmede, epileptik grupta kaba motor ve ince motor gelişim düzeylerinin daha geç olduğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) alt tiplerinin her üçü, distimik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu (YAB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve eliminasyon bozuklukları kontrollere kıyasla yüksek oranda tespit edildi. Epileptik grubun annelerinde SCL-90 toplam, SCL-90 Pozitif Belirti Düzeyi (PSDI), SCL-90 Pozitif Belirti Toplamı (PST), somatizasyon, depresyon, anksiyete, öfke-düşmanlık, fobik anksiyete ve ek skala puanları anlamlı derecede yüksek bulunmuş iken babalarının SCL-90 değerlendirmesinde sadece psikotizm puanları yüksek bulundu. Epileptik grup yaşam kalitesi toplam puan ve alt ölçek puanları kontrol grubu ile benzer tespit edildi.Sonuç: Bu çalışmada 1-3 yaş grubu epilepsili çocuklarda her hangi bir psikopatoloji saptanmazken, 4-6 yaş epilepsili çocuklarda psikopatoloji sıklığı artmıştır. Epilepsili çocukların annelerinde ruhsal belirti sıklığı artmış iken, babalarında belirgin bir psikopatoloji saptanmamış olup bu çocukların yaşam kalitesinin bozulmadığı tespit edilmiştir. Kronik hastalığı olan çocuklarda psikopatoloji, yaşam kalitesi algıları, ebeveynlerindeki psikopatoloji ve bunların birbiriyle ilişkisinin daha iyi anlaşılması için daha geniş örneklemi olan kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Epilepsi, Çocuk, Psikopatoloji, Yaşam Kalitesi, Ebeveyn psikopatolojisi Objective: Epilepsy is one of the commonly encountered diseases at childhood. It is known that epileptic children have more psychiatric diseases than normal population and children with other chronic diseases. Most of these children have impaired quality of life inherent to disease. Challenges in the treatment process negatively affects health-related quality of life in children with epilepsy and increases the likelihood of psychosocial problems in children and their parents. In the present study, it was aimed to identify psychopathology, quality of life perception, psychopathology in their parents and relationship among these.Material and Method: Thirty six children with epilepsy (1-6 years-old) who have been receiving anti-epileptic therapy at least for one year and their parents were included to this study. Patients with underlying further neurological, metabolic, genetic diseases or mental retardation were excluded. Control group was comprised from 36 age- and sex-matched children without any psychiatric or chronic diseases, and their parents. All parents included to study were asked to complete sociodemographic data sheet. Parents in this study were asked to complete Brief Infant Toddler Social Emotional Assessment (BITSEA) for children at 1-3 years of age, Early Childhood Inventory-Parent Scale (ECI-4) for children at 4-6 years of age, Quality of Life Scale for children for all cases and Symptoms Checklist-90 (SCL-90) for screening psychopathology in parents.Findings: Education time of both parents was found to be shorter in epileptic group. It was found that parents (both mother and father) had more physical disorder and mother had less employment. In the ADSI assessment, a retardation was detected in language domain in epileptic group. BITSEA scores were found to be similar to those in control group. In the ECI-4-Parent Scale assessment, it was found that, when compared to controls, crude and fine motor development was delayed; and all 3 subtypes of attention deficiency-hyperactivity disorder, dysthymic disorders, diffuse anxiety disorder, posttraumatic stress disorder and elimination disorders were found to be in higher rates. In the mothers of epileptic children, scores of SCL-90-Total, SCL-90 Positive Symptom Distress Index, SCL-90 Positive Symptom Total, somatization, depression, anxiety, anger-hostility, phobic anxiety and additional scale were found to be significantly higher than those in controls, while only psychotism score was higher in fathers of epileptic children. Total score and subscale scores for quality of life were found to be similar in those in controls.Conclusion: In the present study, no psychopathology was detected in the children with epilepsy at 1-3 years of age, while frequency of psychopathology was increased in those at 4-6 years of age. It was found that frequency of mental symptoms were increased in mothers of children with epilepsy, while no psychopathology was detected in fathers of these children; and, in these children, no impairment was detected in the quality of life. There is a need for more comprehensive and larger studies in order to improve our understanding in psychopathology in the children with chronic diseases, quality of life perceptions, psychopathology in their parents and interaction among these.Keywords: Epilepsy, child, psychopathology, quality of Life, parent psychopathology 96

Amaç: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB), kişinin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri ile karakterize olup, çocukluk çağında en sık görülen psikiyatrik bozukluklardan biridir. Genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin karşılıklı etkileşerek DEHB etiyolojisinde rol oynadığı düşünülmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda inflamasyonun da DEHB etiyolojisinde yer alabileceğinin üzerinde durulmaktadır. Bu çalışma ile de visfatin, IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa gibi inflamatuar moleküllerin DEHB etiyolojisindeki rolünün araştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Polikliniği'ne başvuran, 6-18 yaş arası 60 hasta ve 20 sağlıklı kontrol çalışmaya alındı. Çalışmaya dahil edilen çocuk ve ergenlerin ebeveynleri ve öğretmenleri tarafından Atilla Turgay Çocuk ve Ergenlerde Davranım Bozuklukları İçin DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği, Conners Ebeveyn Derecelendirme Ölçeği ve Conners Öğretmen Derecelendirme Ölçeği dolduruldu. Hasta ve kontrol gruplarından sabah saat 08:00-09:00 saatleri arasında visfatin, TNF-alfa, IL-1 beta ve IL-6 düzeyi ölçümü için kan örneği alındı. Serum visfatin, TNF-alfa, IL-1 beta ve IL-6 düzeyleri biyokimya laboratuarında Enzyme-liked immuno-sorbent assay (ELISA) kitleri ile ölçüldü. Bulgular: Çalışmaya katılan çocukların yaş ortalaması DEHB grubunda 9,39 ± 2,8, kontrol grubunda ise 9,57 ± 2,67 olarak bulundu. Çalışmamızda visfatin, IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa düzeyleri açısından DEHB'li çocuklar ile sağlıklı kontroller arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmadı. DEHB alt grupları (birleşik tip ve dikkat eksikliği baskın tip) ve kontrol grubu visfatin, IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa açısından kıyaslandığında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık saptanmadı. Veriler arasındaki korelasyona bakıldığında; Atilla Turgay ve Conners ölçek puanları ile visfatin, IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa arasında korelasyon saptanmadı. Visfatin, IL-1 beta, IL-6, TNF- alfanın birbirleri arasındaki korelasyona bakıldığında ise; visfatin, IL-1 beta, IL- 6 ve TNF-alfa arasında pozitif yönde bir korelasyon saptandı.Sonuç: Çalışmamızda visfatin, IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa ile DEHB arasında herhangi bir ilişki saptanmamıştır. Literatürde IL-1 beta, IL-6 ve TNF-alfa ile ilgili birçok çalışma bulunmaktadır ve bu konuda yapılan bazı çalışmaların sonuçları bizim verilerimizle uyumludur. Literatürde visfatin ile ilgili bu konuda yapılmış bir çalışmaya rastlanmamıştır.Sonuç olarak; DEHB etiyolojisinde inflamasyonun rolü ile ilgili birçok çalışma olup, DEHB inflamasyon ilişkisini araştıran geniş örneklemli daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, IL-1 beta, IL-6, inflamasyon, TNF-alfa, visfatin Aim: Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is one of the most common psychiatric disorders in childhood, characterized by carelessness, hyperactivity and impulsivity symptoms that are not appropriate for the age and development level of the individual. It is thought that genetic, environmental and biological factors interact and play a role in the etiology of ADHD. Recent studies have emphasized that inflammation may also be involved in the etiology of ADHD. The aim of this study was to investigate the role of inflammatory molecules such as visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha in the etiology of ADHD.Method: Sixty patients aged between 6-18 years who were diagnosed with ADHD according to DSM-5 diagnostic criteria and 20 healthy controls applied to Child and Adolescent Psychiatry poliyclinic of Erciyes University Faculty of Medicine were included in the study. Atilla Turgay DSM-IV Based Screening and Evaluation Scale for Behavioral Disorders in Children and Adolescents, Conners Parents Rating Scale and Conners Teacher Rating Scale were completed by parents and teachers of the children and adolescents included in the study. Blood samples were taken from the patient and control groups for the measurement of visfatin, TNF-alpha, IL-1 beta and IL-6 levels between 08: 00-09: 00 in the morning. Serum visfatin, TNF-alpha, IL-1 beta and IL-6 levels were measured by Enzyme-liked immuno-sorbent assay (ELISA) kits in the biochemistry laboratory.Results: The mean age of the children included in the study was 9.39 ± 2.8 in the ADHD group and 9.57 ± 2.67 in the control group. In our study, visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha levels were not significantly different between ADHD children and healthy controls. When ADHD subgroups (combined type and attention deficit predominant type) and control group were compared for visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha levels, statistically significant difference was not found. When the correlation between the data is examined; There was no correlation between Atilla Turgay and Conners scale scores and visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha. When the correlation between visfatin, IL-1 beta, IL-6, TNF-alpha was examined; There was a positive correlation between visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha.Conclusion: In our study, no association was found between visfatin, IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha and ADHD. There are many studies on IL-1 beta, IL-6 and TNF-alpha in the literature and the results of some studies on this subject are consistent with our data. There is no study on visfatin in the literature.As a result; there are many studies on the role of inflammation in the etiology of ADHD, and more studies are needed to investigate the relationship between ADHD and inflammation.Key Words:Attention deficit hyperactivity disorder, IL-1 beta, IL-6, inflammation, TNF-alpha, visfatin 81

Amaç: Ayrılma Kaygısı Bozukluğu (AKB) çocukluk çağının en yaygın görülenanksiyete bozukluklarından biri olup etiyopatolojisi henüz tam olarak ortayakonamamıştır. Genetik ve nörobiyolojik etmenler ve çocuğun mizaç özellikleri ilebirlikte çocuğun psikososyal ortamının, aile tutumlarının ve ebeveyn özelliklerininAKB oluşumuna katkısı olduğu bildirilmiştir. Nöroaktif stereoidlerden biri olanallopregnanolonun GABA-A reseptörü üzerinden birçok psikiyatrik hastalığınetiyopatogenezine katkıda bulunduğu gösterilmiştir. Bu çalışmada amacımız plazmaallopregnanolon düzeyleri ile çocuk ve anne mizacının AKB etiyolojisindeki yerininaraştırılmasıdır.Materyal ve Metod: Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen PsikiyatrisiPolikliniği'ne başvuran DSM-V tanı ölçütlerine göre AKB tanısı almış olan, 5-12 yaşaralığındaki herhangi bir nörolojik, metabolik, endokrin hastalığı ve zeka geriliğiolmayan 27 çocuk ve annesi çalışmaya dahil edildi. Kontrol grubu olarak ErciyesÜniversitesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi polikliniğinde değerlendirilen, hasta grubu ileyaş ve cinsiyet açısından uyumlu; herhangi bir psikiyatrik, nörolojik, metabolik,endokrin hastalığı ve zeka geriliği olmayan 23 sağlıklı gönüllü çocuk ve annesi alındı.Çalışmaya alınan tüm olgulara Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları veŞizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam boyu Şekli (ÇDŞG-ŞY) uygulandı veçocukların ebeveynlerinden sosyodemografik veri formu doldurmaları istendi.Çalışmaya alınan tüm çocuklara Okul Çağı Çocukları İçin Mizaç Ölçeği (OÇÇMÖ) veÇocuklar İçin Anksiyete Duyarlılık İndeksi (ÇADİ) uygulandı. Hasta ve kontrol grubuçocukların annelerinin mizaç özelliklerini belirlemek amacıyla annelere TEMPS-Aölçeği (Temperament Evaluation of Memphis, Pisa, Paris, San Diego Autoquestionaire)verildi. Plazma allopregnanolon düzeyleri biyokimya laboratuvarında Enzyme-likedimmune-sorbent assay (ELISA) kitleriyle çalışıldı. Elde edilen veriler uygun istatistikselyöntemlerle değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya katılan AKB olgularının yaş ortalaması 7.4±1.9 sağlıklıkontrollerin yaş ortalaması ise 8.4 ±2 olarak tespit edildi. Her iki grup yaş ortalamalarıve cinsiyet açısından kıyaslandığında, gruplar arasında anlamlı fark bulunmadı.Çalışmamızda AKB olan çocukların kontrol grubuna göre OÇÇMÖ puanları açısındandeğerlendirildiğinde yaptığı işi sürdürebilme alt boyutu puanlarının daha düşük(p=0.033); yaklaşma kaçınma alt boyutu (p=0.026) puanlarının ise daha yüksek olduğutespit edilmiştir. Hasta ve kontrol grupları arasında ÇADİ puanları açısından istatistikselolarak anlamlı farklılık bulunmamıştır. AKB olan grupla kontrol grubunun annelerininTEMPS-A puanları arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır. AKB olan grubun ÇADİpuanları ile anne TEMPS-A ölçek puanları arasında siklotimik mizaç (p=0.025), irritablmizaç (p=0.033), anksiyöz mizaç (p=0.016) özellikleri ile pozitif yönde ilişki olduğubulunmuştur. AKB grubundaki çocukların annelerinin anksiyöz mizaç özellikleri ileçocuğun olumsuz tepkisellik (p=0.044) ve yaptığı işi sürdürebilme (p=0.043) mizaç altboyutlarının istatistiksel olarak anlamlı ilişki gösterdiği bulunmuştur.Çalışmamızda AKB olan grupta kontrol grubuna göre allopregnanolon ortalaması dahadüşük olmakla birlikte, bu fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır.Sonuçlar: Çalışmamızda AKB olan çocuklar mizaç açısından değerlendirildiğindeyaptığı işi sürdürebilme ve yaklaşma kaçınma alt boyutlarında gruplar arasında farktespit edildi. Bununla birlikte AKB olan çocuklar ile kontrol grubunu oluşturan çocuklararasında allopregnanolon düzeylerinin istatistiksel olarak anlamlı farklılık göstermediğitespit edilmiştir.Sonuç olarak çocuk ve anne mizaç özelliklerinin AKB oluşumunda önemli olduğu,çocuk ve anne mizacının birbirini karşılıklı olarak etkileyerek psikopatoloji oluşumunazemin hazırladığı görülmekte olup, yatkınlaştırıcı mizaç özellikleri ve ailelerintutumlarının belirlenip, hastalığın ciddi işlevsellik kaybına yol açmadan koruma vetedavisinin mümkün olabileceği düşünülmüştür. Ayrıca çalışmamızda, plazmaallopregnanolon düzeyleri açısından AKB grubu ile kontrol grubu karşılaştırıldığında;AKB grubu ile kontrol grubu arasında fark tespit edilmemiş olup; bu konuda daha genişörneklemli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.Anahtar kelimeler: Ayrılma kaygısı bozukluğu, allopregnanolon, nörosteroid, mizaç,anne mizaç Aim: Separation Anxiety Disorder (SAD) is one of the most common anxiety disordersin childhood yet,ethiopatogenesis is not clear. Genetic and neurobiological factors,family transmission, temperamental and environmental issues are condemned in theetiology of a SAD. Allopregnanolone, a neuroactive stereoid, has been shown tocontribute to the etiopathogenesis of many psychiatric disorders through the GABA-Areceptor. The aim of this study was to investigate plasma allopregnanolone levels andthe place of the child and mother temperamental characteristics in the etiology of SAD.Material And Methods: Twenty-seven patients aged 5-12 years who were diagnosedwith SAD according to DSM-5 diagnostic criteria applied to the Child and AdolescentPsychiatric Policlinic of Erciyes University Medical Faculty were included in the study.Twenty-three age and gender matched healthy children were included in the controlgroup. The study inclueded 27 mothers of SAD group and 23 mothers of healtychildren. All children included in the study were evaluated the Kiddie Schedule forAffective Disorders and Schizophrenia-Present and Lifetime Version (K-SADS-PL).All parents were asked to filled sociodemographic data form about their children.School Aged Temperament Inventory (SATI) and Childhood Anxiety Sensitivity Index(CASI) were applied for all children included in the study. TEMPS-A scale was givento mothers in order to determine the temperamental characteristics of mothers of allsubjects. Plasma allopregnanolone levels were studied in the biochemistry laboratoryusing enzyme-like immune-sorbent assay (ELISA) kits. The obtained data wereevaluated by appropriate statistical method.Results: The mean age of SAD group was 7.4 ± 1.9 and the mean age of healthycontrol group was 8.4±2. There was no significant difference between the two groups in terms of mean age and gender. In comparision of the mean scores of SATI; it was foundthat the scores of the sub-dimension of task persistence were lower (p = 0.033) and theapproach/withdrawal dimension (p = 0.026) were higher in SAD group than healthychildren. There was no significant difference in CASI scores between patient andcontrol groups. There were no differences between the two groups in terms oftemperament characteristics of the mothers of the patients and control groups. Therewere positive correlations among CASI scores of SAD group and cyclothymic(p=0.025), irritable (p=0.033), and anxious (p=0.016) temperament scores of theirmothers. A statistically significant relationship was found between the negativereactivity (p=0.044) and task persistence (p=0.043) temperamental sub-dimensions inSAD group and anxious temperament characteristics of mothers of children . In ourstudy, although the mean of allopregnanolone was lower in the group with SADcompared to the control group, this difference was not statistically significant.Conclusion: In our study, children with SAD were evaluated in terms of temperamentalcharacteristics; task persistence and approach/withdrawal sub-dimensions were found tobe different from healthy controls. However, it was found that allopregnanolone levelsdid not show a statistically significant difference between children with SAD andcontrol group.The results of the study supports that,maternal and child temperamental characteristicsare important in the predisposition of SAD. It is seen that child and mothertemperamental characteristics mutually affect each other and provide a basis for theformation of psychopathology. For this reason, it was thought that it is possible todetermine the predisposing temperamental characteristics and family attitudes forprevention and treatment of the disease without leading to serious loss of functionality.In our study, plasma allopregnanolone levels in comparison with the control group ofthe SAD group; no difference was found between the SAD group and the control group;and further studies with large samples are needed on this subject.Key words: Seperation anxiety disorder, temperament, mother temperament,allopregnanolon, neurosteroids 84

Amaç: Çölyak hastalığı çocukluk çağının yaygın malabsorpsiyon nedenleri arasında bulunan, çocuk ve yetişkinleri yaşam boyu etkileyebilen kronik bir hastalıktır. Çölyak çocuk ve ergenlerin psikososyal gelişimlerini olumsuz etkilemekte ve sağlıkla ilgili yaşam kalitelerini düşürmektedir. Bu çalışmada çölyaklı çocuk ve ergenlerde eşlik eden psikiyatrik hastalıklar, depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu düzeyleri ile hasta ve annelerinin yaşam kaliteleri, ayrıca bu parametreler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem : Çalışmaya Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Gastroenterolojisi Bilim Dalı'nda en az altı aydır takip edilmekte olan çölyak hastalarından, 8-18 yaş aralığında olan 40 çocuk, ergen ve anneleri dahil edildi. Ek olarak bilinen genetik, nörolojik, endokrinolojik, metabolik ve mental hastalığı olanlar çalışma dışında bırakıldı. Kontrol grubu hasta grubu ile yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş gönüllü 40 çocuk, ergen ve annelerinden oluşturuldu. Çalışmaya katılan tüm çocuk, ergen ve ailelerinden sosyodemografik veri formu doldurmaları istendi. Araştırma kapsamındaki olgular ile Çocuklar İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi- Şimdi ve Yaşam Boyu Şekli (ÇGDŞ-ŞY-T) ile klinik görüşme yapılarak psikiyatrik hastalıklar tarandı. Çalışmaya katılan tüm çocuk ve ergenlerin Çocuklar İçin Depresyon Ölçeği, Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri, Çocuklar İçin Travma Sonrası Stres Tepki Ölçeği, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği doldurmaları istendi. Annelerden ise travma sonrası stres bozukluğu ölçeği ve yaşam kalitesi ölçekleri doldurması istendi. Bulgular: Çölyaklı çocuk ve ergenlerin depresyon ölçeği puanları kontrol grubu ile kıyaslandığında aralarında fark saptanmadı. Anksiyete düzeyleri çocuk yaş grubu çölyak hastalarında kontrollere göre yüksek bulunmuşken, ergen yaş grubunda fark tespit edilmedi. Travma sonrası stres bozukluğu düzeyleri karşılaştırıldığında, çölyaklı çocuk grubunda kaçınma puanları kontrollerden yüksek saptandı. Gruplar arasında çocuk ve ergenlerin yaşam kalitesi algısı ile ebeveynlerinin çocuklarıyla ilgili yaşam kalitesi algıları arasında fark saptanmadı. Annelerin travma sonrası stres bozukluğu düzeyleri hem çocuk hem de ergen grubunda çölyaklı bireylerin annelerinde kontrollere göre daha yüksek saptandı. Her iki grup annelerin yaşam kaliteleri arasında da fark saptanmadı. Sonuç: Kronik bir hastalık olarak Çölyak hastalığının, çocuk ve ergenlerde psikososyal gelişimi kötü etkileyebilmekle birlikte psikiyatrik hastalıkların ortaya çıkması ve yaşam kalitesinin düşmesine tek başına katkısının olmadığı ve hastalıkla birlikte birçok değişkenin bu süreçte rol oynadığı düşünülmüştür. Çölyak tanısının çocuk ve ergenlerdeki etkilerini, komorbid durumlar ile etkileşimini açıklamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Çölyak, Çocuk, Ergen, Psikopatoloji, Yaşam Kalitesi Background : Celiac disease is a chronic disorder which is among common causes of malabsorption at childhood and can affect children and adults lifelong. Celiac disease negatively affects psychosocial development of children and adolescents and impairs health-related quality of life. In this study, it was aimed to assess levels of comorbid psychiatric disorders, depression, anxiety and post-traumatic stress disorder in children and adolescents with Celiac disease and relationship between these parameters and quality of life in the patients and their mothers. Methods : Forty children and adolescents with Celiac disease (aged 8-18 years) who were followed in Pediatric Gastroenterology Department of Erciyes University, Medicine School for at least 6 months and their mothers were included to the study. The patients with comorbid genetic, neurological, endocrine, metabolic and mental disorders were excluded. Forty age- and sex-matched subjects and their mothers were employed as control group. All subjects and mothers included were asked to complete sociodemographic data sheet. In all subjects, psychiatric disorders were screened by clinical interview using Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School Age Children-Present and Lifetime Version - K-SADS-PL). In all children and adolescents, it was asked to complete Depression Scale for Children, State-Trait Anxiety Inventory, Post-traumatic Stress Response Scale and Pediatric Quality of Life Inventory. All mothers were asked to complete Post-traumatic Stress Disorder Scale and Quality of Life Inventory. Results : No significant difference was detected in depression scale scores between children and adolescents with Celiac disease and controls. Anxiety levels were found to be higher in pediatric age group when compared to controls while no significant difference was detected between adolescents and controls. When post-traumatic stress levels were compared, avoidance scores were found to be higher in Celiac group than controls. No significant difference was detected in perception of quality of life of children and adolescents and parents in both groups. Post-traumatic stress level was found to be higher in mothers of children and adolescents with Celiac disease when compared to those in mothers of controls. No significant difference was detected between quality of life of mothers in both groups. Conclusions : It was concluded that Celiac disease alone has no contribution to onset of psychiatric disorders and impaired quality of life in children and adolescents, although it may adversely affect psychosocial development; thus, many factors play role in this process. Further studies are needed to clarify effects of Celiac disease on children and adolescents and its interaction with comorbid conditions.Keywords: Celiac, Children, Adolescents, Psychopathology, Quality of Life 95