Epilepsili çocuklarda ve ebeveynlerinde psikopatoloji, yaşam kalitesi taraması

Amaç: Epilepsi çocukluk döneminde yaygın olarak görülen kronik hastalıklardan biri olup, epileptik çocukların normal topluma ve diğer kronik hastalığı olan çocuklara göre daha fazla psikiyatrik sorunlara sahip oldukları bilinmektedir. Bu çocukların önemli bir bölümü hastalığın doğası gereği düşük yaşam kalitesine sahiptir. Tedavi sürecindeki zorluklar epilepsi tanısı konulan çocukların sağlıkla ilgili yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemekte, çocuk ve ailesi için psikososyal sorunların ortaya çıkma olasılığını arttırmaktadır. Bu çalışmada epilepsili çocuklardaki psikopatoloji, yaşam kalitesi algıları, ebeveynlerindeki psikopatoloji ve bunların birbiriyle olan ilişkilerini belirlemek amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya hasta grubu olarak 1-6 yaş aralığında, en az bir yıldır antiepileptik tedavi almakta olan 36 epilepsili çocuk ve ailesi alındı. Altta yatan diğer nörolojik, metabolik, genetik hastalığı ve mental retardasyonu olan hastalar çalışmaya dahil edilmedi. Kontrol grubunu yaş ve cinsiyet açısından hasta grubuyla eşleştirilmiş, herhangi bir psikiyatrik ve kronik hastalığı bulunmayan 36 çocuk ve ailesi oluşturuyordu. Çalışmaya katılan tüm çocukların ailelerine sosyodemografik veri formu verilerek doldurmaları istendi. Araştırma kapsamındaki çocukların ebeveynlerinden, 1-3 yaş aralığındaki çocuklar için Kısa 1-3 Yaş Sosyal ve Duygusal Değerlendirme Ölçeği (K-1/3SDD), 4-6 yaş aralığındaki çocuklar için Erken Çocukluk Envanteri?4:Ebeveyn Formu (EÇE-4:EF) , tüm çocuklar için Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ), ebeveynlerindeki psikopatolojiyi taramak için Ruhsal Belirti Tarama testi (SCL-90) doldurmaları istendi.Bulgular: Epileptik grupta, anne ve babaların tahsil sürelerinin daha düşük olduğu, daha fazla fiziksel hastalığa sahip oldukları ve annelerin daha az oranda çalıştığı saptandı. AGTE ile yapılan değerlendirmede dil alanında epileptik grupta gerilik tespit edildi. 1-3 yaş grubundaki epileptik çocukların sosyal ve duygusal değerlendirme ölçek puanları kontrol grubu ile benzer bulundu. 4-6 yaş çocukları için EÇE-4:EF ile yapılan değerlendirmede, epileptik grupta kaba motor ve ince motor gelişim düzeylerinin daha geç olduğu, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) alt tiplerinin her üçü, distimik bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu (YAB), travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve eliminasyon bozuklukları kontrollere kıyasla yüksek oranda tespit edildi. Epileptik grubun annelerinde SCL-90 toplam, SCL-90 Pozitif Belirti Düzeyi (PSDI), SCL-90 Pozitif Belirti Toplamı (PST), somatizasyon, depresyon, anksiyete, öfke-düşmanlık, fobik anksiyete ve ek skala puanları anlamlı derecede yüksek bulunmuş iken babalarının SCL-90 değerlendirmesinde sadece psikotizm puanları yüksek bulundu. Epileptik grup yaşam kalitesi toplam puan ve alt ölçek puanları kontrol grubu ile benzer tespit edildi.Sonuç: Bu çalışmada 1-3 yaş grubu epilepsili çocuklarda her hangi bir psikopatoloji saptanmazken, 4-6 yaş epilepsili çocuklarda psikopatoloji sıklığı artmıştır. Epilepsili çocukların annelerinde ruhsal belirti sıklığı artmış iken, babalarında belirgin bir psikopatoloji saptanmamış olup bu çocukların yaşam kalitesinin bozulmadığı tespit edilmiştir. Kronik hastalığı olan çocuklarda psikopatoloji, yaşam kalitesi algıları, ebeveynlerindeki psikopatoloji ve bunların birbiriyle ilişkisinin daha iyi anlaşılması için daha geniş örneklemi olan kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: Epilepsi, Çocuk, Psikopatoloji, Yaşam Kalitesi, Ebeveyn psikopatolojisi Objective: Epilepsy is one of the commonly encountered diseases at childhood. It is known that epileptic children have more psychiatric diseases than normal population and children with other chronic diseases. Most of these children have impaired quality of life inherent to disease. Challenges in the treatment process negatively affects health-related quality of life in children with epilepsy and increases the likelihood of psychosocial problems in children and their parents. In the present study, it was aimed to identify psychopathology, quality of life perception, psychopathology in their parents and relationship among these.Material and Method: Thirty six children with epilepsy (1-6 years-old) who have been receiving anti-epileptic therapy at least for one year and their parents were included to this study. Patients with underlying further neurological, metabolic, genetic diseases or mental retardation were excluded. Control group was comprised from 36 age- and sex-matched children without any psychiatric or chronic diseases, and their parents. All parents included to study were asked to complete sociodemographic data sheet. Parents in this study were asked to complete Brief Infant Toddler Social Emotional Assessment (BITSEA) for children at 1-3 years of age, Early Childhood Inventory-Parent Scale (ECI-4) for children at 4-6 years of age, Quality of Life Scale for children for all cases and Symptoms Checklist-90 (SCL-90) for screening psychopathology in parents.Findings: Education time of both parents was found to be shorter in epileptic group. It was found that parents (both mother and father) had more physical disorder and mother had less employment. In the ADSI assessment, a retardation was detected in language domain in epileptic group. BITSEA scores were found to be similar to those in control group. In the ECI-4-Parent Scale assessment, it was found that, when compared to controls, crude and fine motor development was delayed; and all 3 subtypes of attention deficiency-hyperactivity disorder, dysthymic disorders, diffuse anxiety disorder, posttraumatic stress disorder and elimination disorders were found to be in higher rates. In the mothers of epileptic children, scores of SCL-90-Total, SCL-90 Positive Symptom Distress Index, SCL-90 Positive Symptom Total, somatization, depression, anxiety, anger-hostility, phobic anxiety and additional scale were found to be significantly higher than those in controls, while only psychotism score was higher in fathers of epileptic children. Total score and subscale scores for quality of life were found to be similar in those in controls.Conclusion: In the present study, no psychopathology was detected in the children with epilepsy at 1-3 years of age, while frequency of psychopathology was increased in those at 4-6 years of age. It was found that frequency of mental symptoms were increased in mothers of children with epilepsy, while no psychopathology was detected in fathers of these children; and, in these children, no impairment was detected in the quality of life. There is a need for more comprehensive and larger studies in order to improve our understanding in psychopathology in the children with chronic diseases, quality of life perceptions, psychopathology in their parents and interaction among these.Keywords: Epilepsy, child, psychopathology, quality of Life, parent psychopathology 96