Search

Diese Arbeit hat sich zum Ziel gesetzt, auf die Hip-Hop-Sprache in deutschen Liedtexten näher einzugehen. Da dieses Musik-genre amerikanischen Ursprungs ist und unter dem Einfluss der US-Musikszene steht, werden englische Wörter entlehnt und in die Texte miteingebaut. Neben diesen sind Entlehnungen und Fremdwörter aus dem Türkischen, Arabischen sowie einigen slawischen Sprachen als Folge des Sprachgebrauchs von Hip-Hoppern mit Migrationshintergrund zu verzeichnen. Der dadurch resultieren- de Sprachkontakt weist Formen wie Codeswitching auf, welche in Anlehnung an kontaktlinguistische Ansätze in der Arbeit näher erläutert werden. Nebenbei werden im theoretischen Teil auch Einblicke in die geschichtliche Entwicklung des Hip-Hops und seine Bedeutung für die Jugendkultur und Jugendsprache gewähr- leistet. Als Untersuchungsgrundlage ziehen wir das Korpus vier ausgesuchter ausgesuchter Liedtexte von deutschen Künstlern mit Migrationshintergrund heran, deren Profile in Kurzform vorge- stellt werden. Im Mittelpunkt der Untersuchung liegt die seman- tische Erläuterung von Entlehnungen / Fremdwörtern im Rahmen des Codewechsels. Nebenbei werden die von Hip-Hop-Künstlern gebrauchten Sprachelemente (Eigennamen, Markenartikel, Brand-Abkürzungen) sowie Stilfiguren (Hyperbel, Sarkasmus Metapher usw.) bezüglich der bearbeiteten Thematik (sozialpoli- tische Problematik, Identitätsfindung, Prahlerei, Gewalt, Homophobie) beschrieben., Predmet je ovoga istraživanja jezik njemačkoga hip-hopa. Budući da je ovaj glazbeni žanr američkoga podrijetla te pod utjecajem američke glazbene scene, tekstovi pjesama na njemačkome jeziku prožeti su velikim brojem engleskih posuđenica i izraza. Kao rezultat višejezičnosti i uporabe prebacivanja kodova pojedinih hip-hop izvođača s migrantskom pozadinom posuđenice i riječi iz turskoga, arapskoga te slavenskih jezika također su zabilježene u spomenutim tekstovima. Korpus rada stoga čine četiri izabrane pjesme četiriju izvođača stranoga podrijetla. U prvome se dijelu rada, uz prebacivanje kodova, daje uvid u povijesni razvoj hip-hopa i njegovu važnost za kulturu i jezik mladih. Drugi dio čini semantička analiza zabilježenih jedinica u kontekstu prebacivanja kodova. Unutar nje opisuju se jezična sredstva kojima se služe hip-hop izvođači (imena, nazivi brendova, kratice, pseudonimi) te stilske figure (hiperbola, sarkazam, metafora itd.). Analizu zaokružuje osvrt na tematiku obrađenu u tekstovima (društveno-politička osviještenost, pronalaženje vlastitoga identiteta, hvalisanje, nasilje, homofobija itd.).

Lo scopo primario di questa tesi è analizzare il bilinguismo croato-italiano di una famiglia croata trasferitasi una trentina di anni fa in Italia (Alessandria) a seguito di un breve quadro teorico riguardante il tema in questione. La ricerca si basa su una serie di registrazioni audio ottenute durante discorsi quotidiani tra i vari membri della famiglia (padre, madre, figlia). Grazie ai dati raccolti tramite le registrazioni si è potuto mostrare la situazione linguistica della famiglia bilingue, le loro scelte linguistiche, il loro modo di comunicare. I fenomeni linguistici influenzano l’uso e la trasmissione delle lingue all’interno della famiglia. Le registrazioni hanno fornito conclusioni preziose riguardo all’uso e la trasmissione della lingua. Qui la madre ha un ruolo centrale per quanto riguarda la scelta della lingua italiana da parlare con la figlia e un continuo code-switching nelle loro conversazioni quotidiane con un maggiore uso della lingua italiana. Il padre invece, rimane ancora molto ancorato alla lingua croata, come fin dalla tenera età della figlia quando i genitori si sono suddivisi i ruoli di insegnanti delle due lingue, dando alla madre la lingua italiana e al padre la lingua croata. Sono tuttavia presenti eventuali commutazioni e alternanze di codice in italiano, soprattutto per quel che riguarda il lessico, con un forte accento croato. La lingua e il modo di usare la stessa varia però in continuo, a seconda dei temi, delle situazioni, dell’ambiente in cui i parlanti si trovano. La tesi ha dunque rivelato che gli atteggiamenti linguistici non sono decisivi, sebbene svolgano un grosso ruolo. Il fattore decisivo è la lingua che domina in quel preciso individuo. Glavni je cilj ovoga rada analiza hrvatsko-talijanske obiteljske dvojezičnosti na primjeru jezika jedne hrvatske dvogeneracijske obitelji koja se prije tridesetak godina preselila u Italiju (u grad Alessandria u Pijemontu, sjeverna Italija). Na početku rada daje se kratki uvod u teorijska istraživanja koja se bave dvojezičnošću. Istraživanje se zasniva na nizu audio snimki spontane svakodnevne komunikacije između članova obitelji (majka, otac, kći). Na temelju prikupljenih podataka opisuju se jezične navike dvojezične obitelji, prikazuje i objašnjava njihove jezične izbore i način komunikacije. Prikazuju se pojave koje su nastale iz jezičnoga kontakta: posuđenice, interferencije, miješanje i prebacivanje kodova. U obiteljskoj su komunikaciji prisutni svi ovi fenomeni, no s različitom učestalošću kod prve i druge generacije, ovisno o vrsti dvojezičnosti kod govornika. Roditelji su s kćeri od rođenja provodili princip “jedan roditelj – jedan jezik”, pa i danas majka s kćeri razgovara često prebacujući kodove između prevladavajućega talijanskoga i hrvatskoga, dok otac znatno više koristi hrvatski od talijanskoga koji je uglavnom prisutan na razini single word switches. Upotreba određenoga jezičnog koda ovisi o temi razgovora, izvanjezičnom kontekstu i okolini u kojoj se govornici nalaze. Rad ukazuje kako su pozitivni stavovi o dvojezičnosti ključni za njeno prenošenje u iduću generaciju, i kako vrsta dvojezičnosti i dominantni jezik utječu na značajke koje će dvojezičnost poprimiti kod svakoga pojedinog govornika.

Uporabu nestandardnih varijeteta u nastavi hrvatskoga jezika ograničavaju faktori domene škole u odnosu učenik – nastavnik. Teorija upravljanja jezikom (TUJ) koju su prvotno razvili Björn H. Jernudd i Jiří V. Neustupný, u središte postavlja ponašanja prema jeziku u usmenoj i pismenoj komunikaciji. Glavni cilj ovoga rada je istražiti kako se nastavnici koriste prebacivanjem kodova u kontekstu TUJ-a u nastavi hrvatskoga jezika, postoje li određene sociolingvističke funkcije takvoga (ne)prebacivanja kod nastavnika i učenika te ocrtava li ono određenu jezičnu politiku na makrorazini. Kvalitativnom metodom analizirani su rezultati dobiveni bilježenjem usmenoga govora u interakciji učenik – nastavni u Osnovnoj školi Smiljevac i Ekonomsko-birotehničkoj i trgovačkoj školi u Zadru i intervjuima dvoje nastavnika. Osim upisa složenoga procesa prebacivanja u kontekstu TUJ-a, u radu sam ukazala na važnost jezičnih stavova nastavnika koji utječu na praksu ispravljanja govora učenika, a koji često ne uzimaju u obzir suvremene spoznaje iz teorije dvo- i višejezičnosti. The usage of nonstandard varieties in Croatian language teaching is restricted in the school domain by student – teacher relation. The Language Management Theory, originally developed by Björn H. Jernudd i Jiří V. Neustupný, focuses on behaviours toward language in oral and written communication. The main objective of this research is to explore how teachers use code-switching in the context of language management theory in the teaching of the Croatian language, sociolinguistic functions of code-switching by students or teachers and a possible outline of language policy at the macrolevel. Qualitative analysis is applied on the data that consist of notes collected from student – teacher interactions in Smiljevac elementary school and Economic-administration and Trade high school in Zadar as well as interviews with two teachers. Beside the description of the complex process of code-switching in the context of LMT, in this study I have pointed out the importance of language attitudes of teachers which affect the practise of correcting student speech which often does not take contemporary findings in bi- and multilingualism into consideration.

Bilingvizam kao sveprisutna pojava u modernom društvu zahtjeva detaljnija istraživanja u svrhu boljeg razumijevanja same pojave te karakteristika jezika bilingvalnih osoba. Sve je veći broj djece koja usvajaju dva jezika istodobno od samog rođenja ili s određenim vremenskim razmakom. Zahvaljujući istraživanjima na području bilingvizma dobivamo jasniju sliku o potencijalnim prednostima i nedostatcima koji se s tom pojavom javljaju. Prebacivanje kodova važna je i jedna od najprepoznatljivijih karakteristika govora bilingvalne osobe. Ona podrazumijeva prelaženje iz jednog u drugi jezik za vrijeme komunikacije. Budući da je za to vrijeme aktivacija obaju jezika bilingvalne osobe jača, vrlo su važna istraživanja upravo te pojave za bolje razumijevanje karakteristika bilingvalnog govora i promjena koje se za to vrijeme događaju. Fonetska istraživanja prebacivanja kodova dosada su se uglavnom temeljila na proučavanju promjena duljine VUG u govoru bilingvalnih osoba. Rezultati tih istraživanja dokazali su postojanje promjena u izgovoru za vrijeme prebacivanja kodova. Cilj ovog rada jest prikaz i usporedba upravo tih istraživanja. Bilingualism as a ubiquitous phenomenon in modern society requires more detailed research in order to better understand the phenomenon itself and the characteristics of the language of bilingual people. An increasing number of children are learning two languages at the same time from birth or with a certain time interval. Thanks to research in the field of bilingualism, we get a clearer picture of the potential advantages and disadvantages that arise with this phenomenon. Code-switching is also an important and the most recognizable feature of a bilingual person's speech. It involves switching from one language to another during communication. Since the activation of both languages of a bilingual person is stronger during this time, it is very important to research these phenomena to better understand the characteristics of bilingual speech and the changes that occur during that time. Phonetic code-switching studies so far have been largely based on the study of changes in VOT length in the speech of bilingual individuals. The results of these studies proved the existence of changes in pronunciation during codeswitching. The aim of this paper is to present and compare these researches.

Prin biografiile lingvistice am descris situația lingvistică a locuitorilor din Carașova și Clocotici, două sate croate din România. Descoperând identitățile lor lingvistice, am aflat detalii legate de limba actuală a minorității croate. Am observat comutare de cod și interferență lingvistică între graiul carașovean, limba croată literară și limba română literară; adaptare la interlocutor (român, croat, carașovean etc.) și identificația cu grupul dorit care au exprimat prin alegerea cuvintelor concrete. Mulțumită acestor fenomene ne-au arătat identitatea lor carașoveană, croată ca și cea română. Unatoč tome što ni danas ne postoje čvrsti dokazi o precima najveće skupine hrvatske manjine u rumunjskom Banatu, Karaševci njeguju svoju zatvorenu zajednicu i time ujedno doprinose jezičnoj posebnosti. U karaševskohrvatskim govorima etnik Karaševak odnosi se na svakog pripadnika iz dvije općine (Karaševo i Lupak) koje se protežu kroz sedam sela: Karaševo, Nermiđ, Jabalče, Lupak, Klokotič, Vodnik te Ravnik. Iako funcioniraju kao zasebna etnička zajednica, s lingvističkog stajališta između ovih sedam sela postoji veća opozicija. Riječ je o prisutnosti karaševskohrvatskih govora u svim selima, osim u Jabalču gdje je štokavsko-ekavski govor nadvladao rumunjski banatski dijalekt. U takvoj bilingvalnoj situaciji ne čudi što su pripadnici ove manjine razvili višestruki lokalni, odnosno etnički i jezični identitet. Karaševskohrvatske govore koriste u familijarnoj atmosferi i u svim situacijama koje to omogućavaju izvan kućnog praga, npr. u općini, na misi, na ulici itd., dok je jezik prestiža izvan granica ove grupe rumunjskih Hrvata uglavnom rumunjski jezik. Zahvaljujući jezičnim biografijama četvero karaševskih te četvero klokotičkih ispitanika, u ovome smo diplomskom radu zabilježili primjere miješanja i prebacivanja kodova, kao i jezične akomodacije koju pojedinac reflektira vlastitim jezičnim odabirom. Takvim načinom komunikacije individualac istovremeno otkriva privrženost određenoj lokalnoj/etničkoj skupini. Navedene jezične karakteristike ujedno tvore i odražavaju jezični odabir svakog pojedinca. Thanks to their unique language and Roman catholic faith, the Krashovani are the most numerous group of Croatian minority in Romanian Banat. They live in two localities, respectively in communes of Carașova and Lupac where they inhabit seven villages. Although they do not know the history of their society, they share a local dialect, Carașova Croatian, but also local identity which is related to Croatia and Romania. This master’s thesis shows the contact between identity and foreign languages, respectively between identity and Carașova Croatian, Croatian and Romanian language as a result of language biographies of four inhabitants of Carașova and four more inhabitants of Clocotici. The relationship of identity and language codes is visible in the communication process which is facing two situations. One of them is family interaction, conversations with other members of the minority in local institutions, at mass, school etc., while the second situation is connected to use of Romanian and Croatian standard language. In six of seven villages language prestige represents Carașova Croatian, the exception is the village Iabalcea where Romanian language is more prevalent than Croatian dialect. This is the reason why Krashovani not only express their multiple linguistic identity using code-mixing or code-switching, but they can also modify their language choice with speech accommodation which leads to identification with the desired group. These linguistic characteristics reflect and in the same time are made by the individual’s language choice.

Lo scopo di questa tesi è analizzare lo sviluppo e il mantenimento del bilinguismo italiano-croato di una famiglia di Zara. La ricerca si basa sulla registrazione audio ottenuta dall’intervista semistrutturata condotta con i quattro membri della famiglia. Grazie ai dati raccolti tramite l’intervista è stato possibile mostrare la situazione linguistica di questa famiglia bilingue, le loro scelte linguistiche, il loro comportamento verbale e gli atteggiamenti linguistici che stanno alla base di tale comportamento. La ricerca ha dimostrato che gli atteggiamenti linguistici influenzano l’uso e la trasmissione delle lingue all’interno della famiglia. Le risposte degli intervistati hanno mostrato il ruolo centrale della madre per quanto riguarda la scelta della lingua materna da trasmettere alle figlie. Secondo un’altra ipotesi l’italiano sarebbe ancora la lingua maggiormente utilizzata all’interno del dominio famigliare, poiché era quasi prevalentemente l’unica lingua utilizzata prima del trasloco. Questa ipotesi non si è dimostrata corretta, la famiglia ha adottato il croato, ovvero la lingua della nuova comunità, come lingua predominante all’interno della famiglia. Sono tuttavia presenti eventuali commutazioni e alternanze di codice in italiano. La tesi ha dunque rivelato che gli atteggiamenti linguistici non sono decisivi, sebbene svolgano un grosso ruolo. Il fattore decisivo è la lingua che domina in quella comunità. Gli atteggiamenti smettono di essere importanti quando le loro funzioni principali non possono essere realizzate, perché il nuovo ambiente ha imposto loro una nuova lingua. La terza ipotesi tratta appunto il tema della lingua di dominanza, però in questo caso la lingua di dominanza di ciascun individuo. Utilizzando la configurazione di dominanza di Weinreich è stato dimostrato che la lingua dominante di ciascun intervistato corrisponde alla sua lingua madre. Cilj je ovog diplomskog rada analizirati razvoj i održavanje talijansko-hrvatske dvojezičnosti jedne obitelji iz Zadra. Istraživanje se temelji na audio snimkama polustrukturiranih intervjua s četveročlanom obitelji. Koristeći se podacima prikupljenima kroz intervju bilo je moguće prikazati jezičnu situaciju ove dvojezične obitelji, njihove jezične odabire, njihovo verbalno ponašanje te jezične stavove koji su osnova tog ponašanja. Istraživanje je pokazalo da jezični stavovi utječu na korištenje i prenošenje jezika unutar obitelji. Odgovori ispitanika pokazali su ključnu ulogu majke u izboru prenošenja materinskog jezika kćerima. Prema drugoj hipotezi talijanski je i dalje najzastupljeniji jezik u obiteljskoj domeni, uzevši u obzir da je on većim dijelom bio jedini jezik korišten prije selidbe. Ova hipoteza nije se pokazala točnom, obitelj je usvojila hrvatski tj. jezik nove zajednice kao dominantan jezik obiteljske domene. Međutim, ponekad su prisutni prebacivanje kodova i alternacija kodova. Diplomski rad dokazao je da jezični stavovi nisu presudni, iako igraju ključnu ulogu. Presudan je čimbenik jezik koji je dominirao u toj zajednici. Stavovi prestaju biti važni kad se njihove osnovne funkcije ne mogu ostvariti jer je nova okolina obitelji nametnula novi jezik. Treća hipoteza bavi se upravo temom dominantnosti jezika, ali je u ovom slučaju dominantnost jezika vezana uz pojedinca. Pomoću Weinreichove konfiguracije dominantnosti dokazano je da se dominantan jezik svakog ispitanika poklapa s njegovim ili njezinim materinskim jezikom. The goal of this thesis is to analyze the development and maintenance of the ItalianCroatian bilingualism of a family in Zadar. The research is based on audio recordings of semistructured interviews with a family of four. By using the data gathered through the interview it was possible to depict the language situation of this bilingual family, their language choices, the verbal behavior and the language attitudes which are the basis of that behavior. The research has shown that the language attitudes affect the language usage and transmission in the family. The answers of the interviewees have shown that the mother has a key role in the choice of the native language transmission to the daughters. According to the second hypothesis, and taking into consideration that it was for the most part the only language used before moving to Croatia, Italian is still the most used language in the family domain. This hypothesis was shown to be false; the family had adopted Croatian, i.e. the language of the new community as the dominant language of the family domain. However, code-switching and language alternation are still sometimes present. The thesis has proven that the language attitudes are not crucial, although they play an important role. A crucial factor is the language which dominated in that community. Attitudes seem to lose importance when their primary functions cannot be realized because the new surroundings imposed on the family a new language. The third hypothesis deals exactly with the topic of language dominance, but in this case it is associated with the individual. With the help of Weinreich’s dominance configuration it was proven that the dominant language of each interviewee concur with his or her native language.

Analizom talijanizama u renesansnoj drami Hvarkinja Martina Benetovića pokazat će se da način govora likova ocrtava jasnu sliku društvenih odnosa tog vremena. Osim za izazivanje komičnog efekta, jezik se koristi i kao indikator socijalnoga statusa govornika što je najvidljivije u uporabi talijanizama. Talijanskim se elementima kao znakovima kulturnog prestiža koriste bogatiji slojevi, dok ih u govoru seljaka nema. U radu se analizira adaptacija talijanizama na fonološkoj, morfološkoj i semantičkoj razini te raspravlja o sintaktičkim i frazeološkom kalkovima i prebacivanju kodova., The analysis of Italianisms in Martin Benetović’s Renaissance play Hvarkinja shows that the characters’ way of speaking reflects the structure of social relations of the period. Apart from creating the comic effect, language is used as indicator of the speakers’ social status. This tendency is most visible in the usage of Italianisms. Italianisms as signs of cultural prestige are used by the upper-class characters and they are not present in the lines spoken by the peasants. The paper analyses the adaptation of Italianisms on the phonological, morphological and semantic levels and discusses the syntactic and phraseological calques and code switching.

The Internet, as the largest worldwide network of interconnected computers, assumes multilingualism and thus deserves to be the focus of the latest research on communication. On the one hand, multilingualism can be interpreted as the use of multiple languages or varieties in a particular situation. Therefore, the authors here speak of multilingualism among Croatian elementary school children on the Internet, especially on Facebook. The first step was to conduct research on multilingualism (including both vertical and horizontal multilingualism) of seventh graders in three counties in the northern and north-western regions of Croatia. The next step was to examine whether elementary school children express their multilingualism (both horizontal and vertical) on Facebook as well. The authors wanted to explore whether code-switching and code-mixing occurred in their communication on Facebook, and if they did, to what extent and for what reasons. The conclusion was that Croatian elementary school students are highly multilingual both with respect to vertical and horizontal multilingualism, which is expressed in their communication on Facebook as well, where they frequently use code-switching and code-mixing., Internet kao najveća svjetska mreža međusobno povezanih računala podrazumijeva višejezičnost pa ona u najnovijim istraživanjima komunikacije na internetu zaslužuje biti u fokusu tih istraživanja. Višejezičnost se, naime, u određenom smislu može tumačiti kao uporabu više jezika ili varijeteta u nekoj situaciji. Autorice stoga u ovome radu progovaraju o višejezičnosti hrvatskih osnovnoškolaca na internetu, i to poglavito na Facebooku. One isprva provode istraživanje o višejezičnosti učenika 7. razreda u trima hrvatskim županijama sjeverne i sjeverozapadne Hrvatske s obzirom na vertikalnu i horizontalnu višejezičnost. Sljedeći je cilj bio proučiti izražavaju li osnovnoškolci svoju višejezičnost (i to kako horizontalnu, tako i vertikalnu) i na Facebooku. Željelo se istražiti dolazi li u njihovoj komunikaciji na Facebooku do prebacivanja i miješanja kodova, u kojoj su mjeri prebacivanje i miješanje kodova zastupljeni te koji su razlozi prebacivanja i miješanja kodova. Zaključak je da su hrvatski osnovnoškolci u visokom postotku višejezični, i to kako s obzirom na vertikalnu tako i s obzirom na horizontalnu višejezičnost, te da je ona izražena i u njihovoj komunikaciji na Facebooku, pri čemu oni u svojoj komunikaciji učestalo rabe prebacivanje i miješanje kodova.

Ova disertacija prva je dubinska studija slučaja jedne obitelji u području hrvatsko-engleskog iseljeničkog bilingvizma na primjeru četveročlane hrvatske obitelji koja od 1974. godine živi u Kanadi. Cilj je istražiti sociolingvističke uvjete usvajanja engleskoga kao većinskoga jezika, spregu dvojezičnosti i etniciteta u formiranju individualnog identiteta, aspekte jezičnog nazadovanja u hrvatskom jeziku, socio-psihološke aspekte prebacivanja kodova, jezične modalitete bilingvalnog govornika, jezični konflikt i komunikacijsku divergenciju te ispitaničku jezičnu produkciju. Navedena područja istražuju se metodom polustrukturiranog sociolingvističkog intervjua, metodom promatranja ispitanika te kasnijom analizom transkribiranog korpusa. Kvalitativni pristup omogućio je između ostalih rezultata i nove uvide u 1) proces usvajanja većinskoga jezika u iseljeništvu, 2) različite (unutar)generacijske poglede na spregu etniciteta i povezanog jezika, 3) razlike u održanju, razvoju i nazadovanju u hrvatskome kod govornika generacije 1B, 4) raznolike uzroke iseljeničkog prebacivanja kodova, 5) fenomen nemogućnosti govorničkog održanja jednojezičnog modaliteta i utjecaja nedominantnog na dominantni jezik, 6) konflikte unutar zajednice i s drugim zajednicama koji se ostvaruju kao jezična divergencija, 7) razne oblike jezične transferencije/međujezičnih utjecaja, te 8) inovativne oblike neovisnog jezičnog razvoja. Rad postulira i koncept jezičnog odmagača kao značajan čimbenik u analizi motivacije za postizanje i održanje bilingvalne kompetencije.

Code- switching is a relatively new but widely discussed topic in sociolinguistics. The process of using two or more linguistic varieties (language, dialect or register) in the same interaction is very common, especially among bilinguals. To them switching comes naturally but at the same time it has clearly defined functions, which makes it even more intriguing for linguists. Therefore, code-switching became an interesting and frequent research topic studied from numerous perspectives. Linguists cannot agree about the exact number of functions code-switching fulfils in communication. However, this paper focuses on its three most important functions: code-switching as a means of interaction organization, as a sign of retaining one’s identity and as a means of denoting social status. This paper analyzes different definitions of code-switching and briefly mentions some important studies. It also introduces the functions of code-switching which are analyzed and exemplified in the last part. Prebacivanje kodova je relativno nova, no naširoko raspravljana tema u sociolingvistici. Proces upotrebe dvaju ili više jezičnih varijanata (jezika, narječja ili registara) u istoj interakciji vrlo je učestao, posebice kod dvojezičnih govornika. Kod njih do prebacivanja dolazi prirodno, no ono ima jasno definirane funkcije, što taj proces lingvistima čini još intrigantnijim. Zbog toga je prebacivanje kodova postala zanimljiva i česta tema istraživanja, koja se proučava sa brojnih stajališta. Lingvisti su nesložni oko točnog broja funkcija koje prebacivanje kodova ima u komunikaciji. No ovaj se rad fokusira na tri najvažnije: prebacivanje kodova kao način organiziranja interakcije, kao znak zadržavanja identiteta i kao sredstvo označavanja društvenog statusa. Ovaj rad proučava različite definicije prebacivanja kodova, a ukratko spominje i neka važnija istraživanja. Navodi i funkcije prebacivanja kodova koje su analizirane i za koje su navedeni primjeri u posljednjem dijelu rada.

This paper presents examples of code–switching in a large Croatian–English corpus. Use of forms from two languages is a common feature in the speech of 100 Croatian–Australians and code–switching is a habitualised variety. Psycholinguistic and socio–psychological accounts of code–switching are examined to test their applicability and explanatory power to a sample of over 5,600 turns of which 40% contain code–switches. While some items such as proper nouns are possible triggers for psycholinguistically ’involuntary’ code–switch ing, the majority of code–switching examples are accounted within socio–psychological approaches that focus on how speakers position themselves towards others. Bilingual speech, in the context of this sample of semi–spontaneous discourse, is determined by speakers’ employment of ’other–language’ items which may signal re–positioning of roles and/or signal discourse–internal features. Code–switching into English and back to Croatian reflects speakers’ and listeners’ desired linguistic choices with the roles and discourse contexts that they are able to enact within these choices., Ovaj rad bavi se primjerima engleskih transfera u govoru 100 hrvatskih iseljenika druge generacije. Prijelazi s jednog jezika na drugi učestala su pojava u hrvatskom govoru ove skupine australskih Hrvata tako da se može zaključiti da je došlo do određene habitualizacije u usmenoj komunikaciji ovih govornika gdje i jedan i drugi jezik mogu davati lekseme, a samo jedan jezik sintaktičku strukturu. Unatoč njihovoj velikoj učestalosti u svakodnevnome hrvatskom govoru ovih ispitanika prijelazi na engleski jezik ipak mogu imati određeno konverzacijsko značenje, odn. funkciju. U žarištu su one teorije koje daju objašnjenja na ove tri pojave: na prvi pogled ’nesvjesno’ prebacivanje zbog engleskog transfera koji onda povlači za sobom i cijeli prijelaz na engleski (psiholingvističke motivacije putem engleskog ’okidača’, odn. ’triggera’); ’svjesno’ prebacivanje zbog očigledne nemogućnosti da se određena poruka prenese na hrvatskome; primjenjivanje teorije o apsolutnoj i relativnoj markiranosti dvojezičnog teksta u komunikaciji s drugim sugovornikom ovisno o odnosu prema njemu. Rad primjenjuje i modele i putem njih objašnjava osobine određenih tekstova, odn. podataka i daje usporedbu o primjenjivanju takvih modela u ovome velikom korpusu od 100 snimljenih razgovora. Dok su psiholingvističke i metalingvističke motivacije prilično rijetke, primjenjivanje modela speech accommodation theory (Giles & Brown) pokazuje da i u komunikacijskim interakcijama s pripadnicima iste etničke i jezične skupine prijelazi između jezika mogu se objasniti na osnovi međuindividualnih razlika. Primjenjivanje markedness modela (Myers– Scotton) ne pokazuje bitne razlike između govornika na osnovi stupnja bliskosti prema autoru što možda potvrđuje tezu o općoj nemarkiranosti prelaženja između jezika kao normalnome jezičnom fenomenu među ovim australskim Hrvatima.

U članku se se ukratko prikazati povijesni okvir hrvatsko-talijanskih jezičnih dodira na temelju korpusa talijanizama u standardnom hrvatskom jeziku i dubrovačkoj dramskoj knji- ževnosti između XVI. i kraja XIX. stoljeća, kao i adaptacija posuđenica na fonološkoj, morfološ koj i semantičkoj razini, te različiti aspekti prebacivanja kodova.