Search

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama (UA) yöntemleri çok uzun süredir tarım, haritacılık, hidroloji, jeoloji, madencilik, ormancılık, çevre, şehircilik, afet yönetimi ve arkeoloji gibi çok farklı faaliyet alanlarında, disiplinler arası iş birliğine dayalı olarak farklı yöntemlerle birlikte kullanılmaktadır. UA tarafında farklı mekânsal, spektral, radyometrik ve zamansal çözünürlüğe sahip algılayıcılardan elde edilen fotoğraflar kullanılarak çok çeşitli analizler yapılmakta, bunun sonucunda da planlama süreçleri yürütülmektedir. CBS alanında ise özel yazılım, donanım ve veri tabanı sistemleri kullanılarak coğrafi analizler yapılması noktasında her türlü bilginin birbiri ile ilişkilendirilmesi, işlenmesi, depolanması, analiz edilmesi ve değişiminin izlenmesi sağlanabilmektedir. Ancak haberleşme alanında UA ve CBS kullanımı incelendiğinde, dünya çapında yapılan örnekler bulunmakla birlikte Türkiye’de henüz yeni gelişmekte olan bir alan olduğu dikkat çekmektedir. Bu kapsamda düşünüldüğünde bu çalışmada literatürde Dünya ve Türkiye örneklerinin incelenmesi, UA ve CBS’nin haberleşme altyapı sistemlerinin tasarımı, planlanması, gerekli analizlerinin yapılması ve karar destek süreçlerine katkısının irdelenmesi amaçlanmaktadır. Bu sayede alanında yapılacak olan çalışmalara altlık teşkil edecek örnek bir çalışma ortaya koyulacaktır., Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) methods have been used for a long time in many different fields of activity such as agriculture, cartography, hydrology, geology, mining, forestry, environment, urbanism, disaster management, and archeology together with different methods based on interdisciplinary cooperation. Thanks to RS, a wide variety of analyzes are carried out using photographs obtained from sensors with different spatial, spectral, radiometric, and temporal resolutions, and as a result, planning processes are carried out. In the field of GIS, it is possible to process, store, analyze, monitor the change and associate with each other all kinds of information, at the point of geographical analysis by using special software, hardware, and database systems. However, when the use of RS and GIS in the field of telecommunication is examined, it draws attention that it is a newly developing field in Turkey, although there are examples from around the world. Considering in this context, , it is aimed in this study to examine the World and Turkey examples in the literature and to examine the contribution of RS and GIS to the design and planning of telecommunication infrastructure systems, making necessary analyzes and decision support processes. In this way, an exemplary study will be presented that will serve as a basis for the studies to be carried out in the field.

Molla tabiri birçok zümre için kullanılabilmekle beraber genel itibariyle bu kavramın dinî bir görev icra etsin veya etmesin bilumum medrese mezunları için kullanılan ilmî bir unvan olduğu söylenebilir. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinden itibaren sosyal anlam-da değer kaybına uğrayan mollaların tarihsel geçmişine ışık tutulması, Osmanlı dönemi İslam sosyal tarihinin aydınlatılması noktasında büyük bir önemi haizdir. Bu çalışmada Kıbrıs sosyal tarihinde şimdiye kadar karanlıkta kalan ve dönemin sosyal ağı içerisindeki yerleri bilinmeyen mollalar araştırma konusu edilmiştir. Araştırmanın veri tabanı Osmanlı sosyal tarihi araştırmalarının en önemli ve birinci elden kaynağı olan şer‘iyye sicilleridir ve incelenen dönem 18. yüzyıldır. Araştırmada elde edilen veri ve bulgular, mollaların ailevi ilişkileri, meslekleri ve iktisadi ilişkileri, toplumsal rol ve statüleri, toplum içerisinde-ki ihtilafları ve suç ilişkileri gibi başlıklar altında incelenmiştir. Araştırmada belgelere dayalı olarak elde edilen tüm veri ve bulgular Osmanlı Kıbrısı’nda mollaların aktif biçimde sosyal hayatın içerisinde yer aldıklarını ortaya koymuştur. Bunun yanı sıra onların genel itibariyle topluma değer katan, sosyal hayatı ıslah eden saygın ve güvenilir kişiler olarak Kıbrıs sosyal tarihinin önemli bir parçası oldukları da ortaya çıkmıştır., Although the term “mullah” could be used for various coteries, it could be said that this concept is generally a scholarly appellation used for all madrasah graduates, whether they perform a religious mission or not. Enlightening the historical background of the mullahs, who have lost social value since the last periods of the Ottoman Empire, is of great importance in illuminating the Islamic social history of the Ottoman period. In this study, the mullahs, who have been left in the dark up to now and their places in the social network of the period were unknown, are the subject of research. The examined database of the research is the court records of the period of the 18th century, which is the most important and first-hand source of Ottoman social history studies. The data and findings obtained in the current study were examined under the headings of family relations, professions, economic relations, social roles and statuses, conflicts in the society, and criminal relations of the mullahs. All the data and findings obtained from the court records of the research have revealed that the mullahs were actively taken a role in the social life in Ottoman Cyprus. In addition, it has been revealed that they were respected and reliable people who add value to society, improve social life, and were an important part of the social history of Cyprus.

Petrol ve doğal gaz dünyadaki başlıca enerji kaynaklarındandır. Dünya üzerindeki enerji ihtiyacının yüzde 63’ü petrol ve doğal gaz kaynakları tarafından karşılanmaktadır. Bu kaynakların tespit edilerek yüzeye taşınması ve üretilmesi esnasında farklı disiplinler bir araya gelerek çeşitli metodolojileri kullanmaktadır. Petrol ve doğal gaz arama faaliyetlerinde jeofizik, jeokimya ve jeoloji çalışmaları hidrokarbon bulunan rezervuarların tespiti için gerekli konvansiyonel çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. Son dönemdeki teknolojik gelişimlere bağlı olarak konvansiyonel yöntemlere ek olarak uzaktan algılama faaliyetleri sayesinde uydu verileri kullanılmış ve bu verilerin yapılan diğer çalışmalardaki veriler ile uyum gösterdiği ve hidrokarbon arama uygulamalarında yeni bir teknik olarak kullanılabileceği anlaşılmıştır. Uzaktan algılama verileri ile hidrokarbonların mikro sızıntı olarak yükseldiği bölgelerde mineralojik değişimler tespit edilerek elde edilen sonuçlar rezervlerin varlığını doğrulama amacıyla kullanılması mümkün görülmektedir.

Çalışmamız, Kuran'da yer alan kurban âyetlerini ve müfessirlerin yorumlarını dikkate alarak âyetleri tahlil etmeyi amaçlamaktadır. Hak veya batıl olsun genelde bütün dinlerin ve dini kaynaklı olduğunu iddia eden tüm sistemlerin, kendine özgü farklılıkları olmakla birlikte kendilerine ait kurban ritüelleri bulunmaktadır. Cahiliye döneminde de kurban bir ibadet olarak uygulanmaktadır. Bu dönemin insanı şirk içeren tüm unsur ve davranışları diğer ibadetlerine karıştırdıkları gibi kurban ayinlerine karıştırmaktadır. Kur'an- Kerim ise kurban ibadetini tevhid ve takva odaklı bir ibadet haline gelmeyi amaçlamaktadır.Kuran'ın üzerinde önemle durduğu konulardan biri de kurbandır. Kur'an birçok âyette kurbanı değişik isimler altında sunmaktadır. Kur'an'ın bazı âyetlerinde kurban 'hedy' ve 'nüsük' kavramı ile ifade edilirken bazı diğer âyetlerinde 'büdün' ve 'nahr' sözcükleriyle anlatılmaktadır. Hatta bahsedilen âyetler kurbanı doğruca Allah'a bağlamaktadır. Bu bağlamaktan kasıt, kurban ibadetine 'Allah'ın şiarı' unvanı verilmektedir. Âyetlerde 'Allah'ın şiarı' şeklinde kurbanlıklardan ve kurbanlık hayvanın gerdanlıklarından söz edilmesi bahsedilen önemi artırmaktadır. Bu önem ve vurgu kurban ibadetini daha da etkili bir hale getirmektedir. Kur'an-ı Kerim, inananları takva konusunda uyarmaktadır. Bu uyarı kurbanlık hayvanların etinin ve kanının Allah'a ulaşmayacağı konusunda insandan takvalı hareket etmesini istemek süretiyle birkez daha hatırlatılmaktadır. Allah, insanın kurban ibadetiyle takvaya ulaşacağı ve takva hususunda da Allah'a daha yakın olabileceği mesajını vermektedir. Bu emir ve tavsiyeler, Kur'an'ın kurbana verdiği özel değerin ve kurban ibadetinin hikmet ile sırlarının çok net belirtisidir. Bu hikmet ve sırlara bir derece temas etmek ve insanın hayat kı¬lavuzu olan Kur'an'ın bu konudaki beyanlarını müfessirlerin tesbitleriyle ortaya çıkarmak hedeflenmiştir. Bu nedenle `Nüzûl Öncesi Dönemde ve Kur'an'da Kurban` adlı bu çalışmayı hazırlamış bulunmaktayız. The purpose of this study is to analyze the Qur'anic verses in the context of examiners. The systems that claim that all religions or religious origin, whether right or superficial, are different, but each has its own sacrifice and worship. When we look at history, there is a sacrifice offered to God in almost every religion, whether it is divine or not. In Jahiliyah, the victim was a worship. The Jahiliyya period included the elements of worship in sacrifice rituals as in other worshipings. The Qur'an has allowed this worship to become a worship of monotheism and credibility.One of the issues that the Qur'an emphasizes is the `Sacrifice`. In many verses, the Qur'an presents the victim under different names. In some Qur'anic verses, the sacrifice is expressed with the concept of 'hediy' and 'nüsük'. Some verses even 'bind' the 'victim' directly to Allah. This ties to the sacrifice of the Qur'an verses, `God's God` by giving the title of the importance of this worship is pointed out. verses, the mention of da God's God m, sacrifices and necklaces of the sacrificial animals makes the attractiveness even more effective. The Qur'anic verses ask the human being for the purpose that the flesh and blood of the sacrificial animals will not reach God. Allah is given the message that man can be supported by the sacrifice of the Sacrifice and that Allah can be closer to Allah in terms of takva. In the verses, the sacrifice was mentioned, but the mentioning of the necklaces of the sacrifices commanded not to disrespect the worship which is the slogan of God. These orders and recommendations are another sign of the wisdom and secrets of the sacrifice of the sacred value of the Qur'an. It is aimed to make some contact with these wisdom and secrets and to reveal the statements of the Qur'an, which is the human life guide, with the determination of the commentators. Therefore, we have prepared this study called `Sacrifice in the Pre-Nuzûl Period and the Qur'an` 134

Although many studies related to male and female slaves in various parts of the Ottoman geography were carried out, it is a significant shortcoming that the slaves and concubines in Diyarbakir, where an important province center of the Ottoman Empire was located, have not been subject to any research until now. In this study, based on the urgent research needed mentioned above, very valuable data and findings about slaves and concubines in the Ottoman Diyarbakir were obtained. The number of slaves and concubines identified in the 18th and 19th centuries Diyarbakir (Amid) kadi registers is 159. It was revealed that there were not many slaves and concubines in this relevant period of Diyarbakir. It was found that approximately one-third of all slaves and concubines identified became free, and they were successfully integrated into the economic and social life of the society as free individuals., Osmanlı coğrafyasının muhtelif yerlerindeki kölelik ve cariyelik uygulamalarını konu edinen birçok araştırma gerçekleştirilmesine rağmen Osmanlı’nın önemli bir eyalet merkezi olan Diyarbekir’deki köle ve cariyelerin şimdiye kadar herhangi bir araştırmaya konu edilmemesi mühim bir noksanlıktır. Bu ihtiyaçtan hareketle meydana gelen bu çalışmada, Osmanlı Diyarbekiri’ndeki köle ve cariyelere dair oldukça kıymetli veri ve bulgulara ulaşılmıştır. 18. ve 19. yüzyıl Diyarbekir (Amid) şer‘iyye sicillerinde tespit edilen köle ve cariyelerin sayısı 159’dur. İlgili dönem Diyarbekir’inde köle ve cariyelerin pek fazla bulunmadığı ortaya çıkmıştır. Buna paralel olarak köle ve cariye sahibi kişilerin genelde ağa, bey, efendi gibi unvanları haiz ve genel itibariyle zengin ve mevki sahibi oldukları gözlenmiştir. Araştırma, ilgili dönemde cariyelerin kölelere nazaran çok daha fazla talep gördüğünü ve insanların kölelerden ziyade cariye edindiklerini ortaya koymuştur. Nitekim bu dönemde cariye sayısı kölelerin yaklaşık olarak iki katıdır. Bununla birlikte cariyeler kölelere nazaran çok daha az azat edilmişlerdir. Tespit edilen tüm köle ve cariyelerin yaklaşık üçte birinin azatlı olduğu ve bunların hür bireyler olarak toplumun ekonomik ve sosyal hayatına başarıyla entegre oldukları tespit edilmiştir. İmparatorluğun geneline nazaran Diyarbekir’deki köle ve cariyelerin durumlarının genel itibariyle daha iyi olduğu, belgelere yansıyan umumi bir mağduriyetlerinin bulunmadığı ortaya çıkmıştır.

OsmanlıDevleti’nde imamlar, Müslüman topluma hizmet veren kadrolar içerisinde en genişyeri tutmakla birlikte üstlendikleri dinî, toplumsal ve resmi görevlerleoldukça önemli bir konumdaydılar. Bu sebeple imamlık, Osmanlı İslam toplumununönde gelen kurumlarındandır ve geçirdiği değişim ve dönüşümlerle birliktegünümüzde de büyük bir ehemmiyeti haizdir. Mezkûr öneme istinaden bu çalışmada,şimdiye kadar herhangi bir araştırmaya konu edilmemiş olan Osmanlı toplumundaimamların mesleki hayatlarındakarşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır. Araştırmanın amacı, 18. yüzyılDiyarbekir ahkâm defterleri ve yine Diyarbekir (Âmid) şer’iyye sicilleriçerçevesinde ilgili dönemde imamların mesleki hayatlarında karşılaştıklarısorunları ortaya koymaktır. Araştırma neticesinde ilgili dönemde imamlarınmesleki hayatlarında karşılaştıkları sorunların toplam 60 farklı belgeyeyansıdığı tespit edilmiştir. Yapılan tasnife göre bu sorunların en sıkrastlanılanı vakıflarla ilgilidir. Bunu sırasıyla usulsüz vergi tahsili meselesi,görevlerine yönelik usulsüz müdahaleler, nikâh kıyma ve gasil meseleleri vesosyal hayatta karşılaşılan az sayıdaki diğer bazı sorunlar takip etmektedir. Busorunlar içerisinde özellikle vakıflar, usulsüz imamlık beratları ve vergileredair meselelerin dikkate değer bir ciddiyette olduğu ve ilgili kurumlarınişleyişinde birtakım bozulmaların meydana geldiği gözlenmiştir., Imams in Ottoman State were in quite an important position due to theirreligious, social and official duties since they occupied the largest placeamong the institutions serving the Muslim community. For this reason, theprofession of imam is the most prominent institution of Ottoman Islamcommunity; and it displays a great importance with the transformations andchanges it has experienced. Based on the abovementioned importance, theproblems that imams of Ottoman community faced in their professional life havebeen handled in this study, which has not been the subject of any studies sofar. The aim of the study is to reveal the problems that the imams faced intheir professional life in the related period within the context of XVIIIcentury Diyarbekir Ahkam Books and also Diyarbekir (Amid) Sharia RegistryBooks. As a result of the investigation, it was established that the problemsthat imams faced in their professional life were recorded in a total of 60different records. According to classification, one of the most frequentlyfaced problems was about foundations. Problems related to illegal taxcollection, improper interferences in imams due to their duties, performingmarriage contract and dead washing and few problems that are faced in sociallife are the subsequent problems.SummaryImams in Ottoman State were in quite an important position due to their religious,social and official duties since they occupied the largest place among theinstitutions serving the Muslim community. For this reason, the profession ofimam is the most prominent institution of Ottoman Islam community; and itdisplays a great importance with the transformations and changes it hasexperienced. Based on the abovementioned importance, the problems that imams ofOttoman community faced in their professional life have been handled in thisstudy, which has not been the subject of any studies so far. The aim of thestudy is to reveal the problems that the imams faced in their professional lifein the related period within the context of XVIII century Diyarbekir AhkamBooks and also Diyarbekir (Amid) Sharia Registry Books. As a result of theinvestigation, it was established that the problems that imams faced in theirprofessional life were recorded in a total of 60 different records. Accordingto classification, one of the most frequently faced problems was aboutfoundations. Problems related to illegal tax collection, improper interferencesin imams due to their duties, performing marriage contract and dead washing andfew problems that are faced in social life are the subsequent problems.The problems faced by the imams in their professional lives during therelevant period were reflected in 60 different documents. According to theclassification, the foundation related issues were found to be the most commonamong these problem with a rate of 33,3%. These have mainly arisen from the foundationmanagers or sometimes from the tenant of the foundations. Problems arising fromthe managers of the foundations were related to the facts that the imams didnot get their salaries or their salaries were cut without a legitimatejustification. Sometimes the mismanagement of the foundation causeddifficulties for the imams who received their salaries from the foundation. Theproblems related to the tenants were often caused by the desire of the tenantsto seize the property or by their attempts not to pay the rent. The problems ofthe imams in such cases arise due to the fact that the relevant foundationproperty itself or its income is allocated to the imam. The unlawful tax collection is the second biggest problem faced by theimams with a rate of 30 %. Generally, the village officers and some customarypeople, imposed pressure on the imams and demanded illegal taxes from them.Although it was clearly stated in the documents of that period that the imamsare “the leaders and guides of the society” and they were exempted from thetaxes, these people willingfully subjected the imams to oppression andharassment in this regard, probably due to their personal interests. With a remarkable rate of 21.6 %, the illegal interventions were thethird most common problem faced by the imams. These problems generally arosedue to the attempt to seizure the duties of the imams illegally while they wereprofessing. The persons who took place in such interventions were typically thecolleagues of the imams such as khadi and mufti and only sometimes civilians. Even illegally issued imamate certificates were found in the relevantperiod. These certificates issued by some state officials in an illegitimatemanner posed a problem to the imams who performed their duties legally. In this period, it was revealed that some people who did not have theauthority to intervene the duties of the imams caused difficult situations forthe imams when they intervened through the remedy of imamate. These peopleinvolving in the work of imams were generally the residents of the place wherethe imams performed their duties. With a rate of 11,6 % the fourth most common problems faced by the imams were the issuesof performing the marriage ceremony and the bathing of the deceased. It was revealedthat these problems generally occurred among the imams themselves and accordingto the document some tyrant imams put unlawfully pressure on the othercolleagues.Apart from some relatively simple violations such as intervening in thework of the imams, it can be said that the imams were rarely confronted. Inthis respect, the problems they faced with the society were simple issuesencountered in daily life generally and these happened very rarely. As a result of the research, the problems that were understood to haveoccurred in the relevant period and to have come to the forefront are thementioned issues. During this period, imams were confronted mostly with thevillage officers and civil servants or with the management and tenants of thefoundations or with the other imams. As it can be seen, the imams did not havemany problems. Especially the problems faced with the rayah were quite limitedand simple. No matter what, they were always able to communicate their problemseasily and directly to imperial council. The imperial council did not remainindifferent to the problems of the imams and tried to solve their problems withsome instructions. However, especially the foundations, illegal imamatecertifications and the problems related to taxes pointed out that the problemswere deep and the functioning of the related institutions were deteriorated.The problems that occurred within this scope and the commands sent continuouslyshowed that the mentioned problems could not be eliminated permanently.

The island ofCyprus, which has hosted many civilizations throughout history, has existedwith the different ethnic and religious elements it hosts. During the Ottomansovereignty between 1571 and 1878, Muslims and non-Muslims, who formed themajority in the island, lived together for nearly 300 years. They contactedwith each other in many different areas, especially in trade, in the naturalcourse of daily life. In the Ottoman period, although the non-Muslims havecertain legal autonomy, the shar'i courts became the only place of applicationfor the settlement of legal issues between Muslims and Non-Muslims. The qadirecords of these courts were kept with care during the Ottoman period, andtoday they constitute the richest and most reliable sources of Muslim and non-Muslimrelations that have taken place in the history. From this point of view, in thestudy, the Muslim-non-Muslim relations, which were reflected in the 17thand 18th-century Cyprus qadi records, were examined under the legalframework regarding the individuals, families, heritage, goods, and debts. Yet,the vast majority of the relationships that have occurred between the twosocieties had been in these areas. In the research, it has been revealed thatthe Muslim and non-Muslim relations in Ottoman Cyprus are generally moreintense than the relations in Anatolia for the same period. In addition, it wasalso observed that the relations between the two societies were considerablystrong and positive.SummaryCyprus whichlost its social peace and serenity since having left the administration ofOttoman is still a region in ceasefire, where a permanent peace could not beestablished between Muslim and non-Muslim communities. Therefore, puttingforward the relations of Muslims and non-Muslims from Cyprus during OttomanPeriod will provide an insight on what are necessary to live in peace throughtheir historical experience, also it will contribute to eliminate theaccusation and slander against Ottoman and Muslim or non-Muslim people of theisland.The island ofCyprus, which has hosted many civilizations throughout history, has existedwith the different ethnic and religious elements it hosts. During the Ottomansovereignty between 1571 and 1878, Muslims and non-Muslims, who formed themajority in the island, lived together for nearly 300 years. They contactedwith each other in many different areas, especially in trade, in the naturalcourse of daily life. In the Ottoman period, although the non-Muslims havecertain legal autonomy, the sharia courts became the only place of applicationfor the settlement of legal issues between Muslims and non-Muslims. The qadirecords of these courts were kept with care during the Ottoman period, andtoday they constitute the richest and most reliable sources of Muslim andnon-Muslim relations that have taken place in the history. From this point ofview, in the study, the Muslim-non-Muslim relations, which were reflected inthe 17th and 18th century Cyprus qadi records, wereexamined under the legal framework regarding the individuals, families,heritage, goods, and debts. Yet, the vast majority of the relationships that haveoccurred between the two societies had been in these areas. In the research, ithas been revealed that the Muslim and non-Muslim relations in Ottoman Cyprusare generally more intense than the relations in Anatolia for the same period.In addition, it was also observed that the relations between the two societieswere considerably strong and positive.Primary sourcesof this study focusing on the relation between the Muslim and non-Muslim inOttoman during 17th and 18th century are the records of sharia judge of Cyprusin that period. The mentioned records of sharia judge are 22 volumes and theyare composed of all of the current records of sharia judge of Cyprus.Historical experience of the locals and the political, social andadministrative structure of the island in the said period were addressedbriefly for a better understanding of relations between Muslim and non-Muslimin Cyprus during Ottoman period. One of the keyfindings of this study is that relations between the Muslim and the non-Muslimin Cyprus of Ottoman have a rather strong and positive character. We believethat island's having hosted to various cultures and civilizations throughouthistory along with its cosmopolitan social structure have affected theemergence of this aspect in the relations between both communities. Therefore,firstly the essentials of the general history of Cyprus, then its political,social and administrative situation during 17th and 18th were addressed afterthe introduction, finally information on the population structure of Muslim andnon-Muslims were given. Firstly, the relations regarding the laws of persons,family and inheritance, then the relations of laws of property and obligationswere focused on while examining the relations between Muslim and non-Muslim.Legal classification of the relations was considered to be more appropriate asthe database of the study is composed of records of sharia judges which are thecourt records of that period.Among all thedocuments regarding the legal relationships, the number of court records whoseparties are Muslims and non-Muslims is 979 and its rate corresponds to 12%.This rate shows that relation between Muslim and non-Muslim in the Cyprus ismore intense in proportion to the general situation in Anatolia. Therefore,examined documents reveal the existence of several relations in the social andcommercial matters. It was seen thatthe non-Muslims know their rights in the disputes occurred between the Muslimsand the non-Muslims, that they can claim their rights by easily applying to thecourt when needed. Plaintiff or defendant's being non-Muslim did not affect thestance of the sharia judge and also no arbitrary decisions in any case wasdetected. Judge decides on which party is right according to the evidence whetherthey are Muslim or non-Muslim. Besides, the non-Muslim's being able to makepeople who are claimed to be unfair to them summoned before the court andseveral cases which are won by non-Muslims against Muslims confirm thissituation clearly. The fact that plaintiff or defendant is a Muslim civilservant did not cause any difference in implementation and no documentindicating that local governments interfere with the spiritual court wasobserved.Another matteremerged from the study is that not only issues among Muslims or between Muslimsand non-Muslims but also issues whose parties are non-Muslims were applied tothe spiritual court frequently. Therefore, it can be stated that spiritualcourt or sharia judges play a central role in the lives of Muslims andnon-Muslims in the Ottoman Cyprus. The fact that spiritual courts were carefulto secure the justice without discriminating between Muslims or non-Muslimsprobably played an important role in providing confidence for non-Muslims intime. Non-Muslim's rate of recourse to the court in the said period was ratherhigh with the effect of non-Muslim rayah's confidence occurred in time. Theprominent issue in here is the general rise in the non-Muslim's rate ofrecourse to the court in time after the conquest of the island. Therefore, itis possible to say that the trust to the court was established in terms of thenon-Muslims in Cyprus of Ottoman period., Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmışolan Kıbrıs adası, içinde barındırdığı farklı etnik ve dinî unsurlarla varolagelmiştir. 1571 ve 1878 yılları arasında Osmanlı hâkimiyetindeki Müslümanlarve adada çoğunluğu oluşturan gayrimüslimler, 300 yılı aşkın bir süre beraberyaşamış; ticaret başta olmak üzere hayatın tabii seyri içerisinde birçok farklısahada birbirleriyle temas halinde olmuşlardır. Osmanlı döneminde her ne kadar gayrimüslimlerbelli oranda hukukî özerkliğe sahip olsa da, Müslümanlar ve gayrimüslimlerarasında meydana gelen hukukî meseleleri çözüme bağlamada şerʻî mahkemeleryegâne müracaat mercii olmuştur. Bu mahkemelerde tutulan kadı sicilleri,Osmanlı döneminde itinayla muhafaza edilmiş olup bugün tarih içerisinde meydanagelen Müslim-gayrimüslim ilişkilerinin gözlemlenebileceği en zengin vegüvenilir kaynakları oluşturmaktadır. Konunun zikredilen bu öneminden hareketle17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs kadı sicillerine yansıyan Müslim-gayrimüslimilişkileri şahıs, aile, miras, eşya ve borçlar hukuku çerçevesinde incelemeyetabi tutulmuştur. Zira her iki ahali arasında meydana gelen ilişkilerin kahirekseriyeti bu alanlarda meydana gelmiştir. Araştırmada Osmanlı Kıbrısı’ndaki Müslim-gayrimüslimilişkilerinin aynı dönemde Anadolu’daki ilişkilerden genel olarak daha yoğunolduğu ortaya çıkmakla beraber her iki ahali arasındaki münasebetlerin oldukçakuvvetli ve pozitif nitelikte olduğu da gözlenmiştir.

Genetik kaynaklar olarak yabani bitkilerin akrabaları canlı ve cansız streslere dayanıklılık bakımından kullanışlı özelliklere sahiptirler. Çok yıllık yabani bir nohut olan Cicer anatolicum Alef. nohut (C. arietinum L.) yanıklık hastalığından [Ascochyta rabiei (Pass.) Labr.] müzdarip olmasına karşın, hastalığa dayanıklıdır. Yabani nohut türleri toplama projesi esnasında, morfolojik gözlemlere göre nohut yanıklık hastalığı olabileceği düşünülen hastalıklı bitki parçaları C. anatolicum'dan Türkiye, Erzurum, Palandöken mevkiinde toplanmıştır. Bu çalışmanın amacı C. anatolicum'daki nohut yanıklık hastalığını moleküler tekniklerle teşhis etmektir. Mantar içeren hastalıklı bitki parçaları gövde, yaprak ve bakla üzerinden izole edilmiştir. Sonra PDA ortamında üretilmiştir. Hastalığın PDA ortamındaki morfolojik görünüsünün nohut yanıklık hastalığına benzer olduğu belirlenmiştir. Genomik DNA'nın ITS bölgeleri ITS4 ve ITS5 primerleri ile PCR'da çoğaltılmış ve dizilenmiştir (sekans edilmiştir). Elde edilen diziler GenBankdaki A. rabiei (eşeyli formu Didymella rabiei Kovachevski) ile % 100 benzer bulunmuştur. Büyük ihtimalle bu hastalık C. anatolicum ile beraber evrimleşmiş olabilir çünkü C. anatolicum tarımı yapılan nohuttan çok uzak mesafede bulunmkatadır ve zaman içinde bitki hastalıkla başetmek için özel bir kaçış yeteneği geliştirmiştir. As genetic resources, crop wild relatives have useful potential for resistance to biotic and abiotic stresses. Cicer anatolicum Alef., a perennial wild chickpea species, is resistant to ascochyta blight [Ascochyta rabiei (pass.) Labr.] of chickpea (C. arietinum L.), although it is suffered from ascochyta blight. During a collection mission of wild Cicer species, plant debries to be ascochyta blight of chickpea according to morphological observation were collected from C. anatolicum in site of Palandöken, Erzurum, Turkey. Aim of the study was to diagnosis of ascochyta blight in C. anatolicum using molecular techniques. Plant debries containing fungi were isolated from leaflets, pods and stems. The fungi produced in PDA medium. Morphological appearance of the fungi in PDA medium was detected to be similar to ascochyta blight. PCR amplification of ITS region of genomic DNA using ITS4 and ITS5 primers was sequenced. The obtained sequences were found to be 100% similar to the corresponding sequence in GeneBank for Ascochyta rabiei, telemorph of Didymella rabiei Kovachevski. Most probably the pathogen may have co-evolved with C. anatolicum since C. anatolicum was grown in long distance from the cultivated chickpea and the plant has developed a special escape ability to deal with the diseases over time. 40

The religion of Islam did not directly abolish the institution of slavery but brought some arrangements which enable its suppression gradually. Such kind of arragements include freeing slaves as an expiation of certain grave sins and promising the emancipator wit etheral rewards. Throughout the history, Muslims have acted with regard to these regulations and have given importance to emancipation of slaves. ʿItqnāmas (emancipation documents) found in the qadi registers of the 17th century Ottoman Cyprus constitute legal records of some good examples of this practice. In fact, though it was not legally obligatory, the emancipation processes were recorded before the court in order to protect the interest of slaves and the documents were prepared for use in case of need. In this article, the manumission of slaves that took place in 17th century Cyprus have been examined with reference to the nineteen surviving emancipation documents in qadi registers, İslâm dini, kölelik müessesesini doğrudan ilga etmemiş, tedricî olarak ortadan kalkmasına imkan verecek bazı düzenlemeler getirmiştir. Köle âzadının bazı büyük günahlar için keffāret olarak konumlandırılması ve âzat edenin uhrevî bazı mükâfatlarla müjdelenmesi bu türden düzenlemelerdir. Tarih boyunca Müslümanlar, bu düzenlemeler doğrultusunda hareket etmiş ve köle âzadına önem vermişlerdir. 17. yüzyıl Osmanlı Kıbrısı’na ait kadı sicillerinde yer alan ʿıtḳnāmeler (âzatlık belgeleri) bu önemin hukukî olarak kayda geçirilmiş önemli bir örneğini oluşturmaktadır. Öyle ki âzat işlemleri, hukuken zorunlu olmamasına karşın, kölelerin maslahatları göz önünde bulundurularak mahkeme huzurunda kayıt altına alınmış ve bu amaçla belgeler düzenlenmiştir. Bu makalede söz konusu kadı sicillerinden hareketle 17. yüzyıl Kıbrıs’ında gerçekleşen köle âzatları incelenmiş ve bu kapsamda oluşturulmuş on dokuz ʿıtḳnāme belgesi tahlil edilmiştir

In17th and 18th centuries Cyprus was a typically Ottoman territory as managerialand judicial and depended on state center. By the time Reform term, in theOttoman State adopting the judicial judgement procedure, judicial courts havebeen institution that handled all manner of judicial disagreements. Thesecourts that appropriate the Islam law left behind registries containing veryvaluable information about judicial, economic, religious, military, managerialand social life in verious times of state. In view of importance of subject inthis article we will try elucidate Cyprus judicial courts and judicialregistries in the said period., 17ve 18. yüzyıllarda Kıbrıs, idarî ve adlî yapısı itibariyle tipik bir Osmanlıtoprağıdır ve devlet merkezine bağlıdır. Kuruluşundan itibaren şer‘î kazausulünü benimsemiş olan Osmanlı Devleti’nde şer‘î mahkemeler Tanzimat döneminekadar her türlü hukukî ihtilafın ele alındığı bir kurum olmuştur. İslâm hukukesaslarına istinat ettirilerek meydana getirilen bu mahkemeler geriye, devletinmuhtelif devirlerindeki hukukî, iktisadî, dinî, askerî, idarî ve içtimaî hayatıhakkında çok değerli bilgiler ihtiva eden siciller bırakmıştır. Konununöneminden hareketle bu makalede söz konusu döneme ait Kıbrıs şer‘î mahkemelerive şer‘iyye sicillerine ışık tutulmaya çalışılmıştır.

In this study,cases, in which slavery or freedom was in dispute in the 17th and 18thcentury Cyprus ecclesiastical court records, were analyzed. In the research,these cases were revealed to be separated into two categories basically. Thefirst category includes emancipation cases; while the second category includesfreedom cases. Emancipation cases usually occurred because the emancipations offreed slaves were denied. Hereby, claimants could have been sometimes Masters(slave owners) and sometimes freedmen or slaves. In this study, of the 32emancipation suits, it was revealed that in 28 cases (88%) the emancipation wasproved, but unproved in 4 cases. Nearly all cases that the freedmen won weremade by “free” individuals who appeared at the court and became witness andgave their statements for freedmen.Freedom cases,on the other hand, emerged due to the fact that freemen were sold as slaves byindividuals who can be called as fraudulent. Nonetheless, sometimes intentionaland sometimes unintentional slavery claims against free people took place amongthe causes of these cases. All cases opened with the claiming for freedomresulted in favor of claimants who were in search of liberty. In this context,it was observed that the individuals either exposed to the imputation ofslavery or sold as slaves were not from Cyprus; however, they proved theirfreedom and attained their liberty., Bu çalışmada 17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs şer‘î mahkemekayıtlarında yer alan köleliğin veya hürlüğün dava konusu edildiği vakalarincelenmiştir. Araştırmada bu davaların temel olarak iki kategoriye ayrıldığıortaya çıkmıştır. Bunların birincisini âzatlık, ikincisini ise hürlük davalarıoluşturmaktadır. Âzatlık davaları genellikle âzat edilen kölelerinâzatlıklarının inkârı sebebiyle meydana gelmiştir. Burada davacılar kimi zamanmevlalar (köle sahipleri) kimi zaman da âzatlılar ya da köleler olabilmiştir. Çalışmada32 adet âzatlık davasının 28’inde (%88) âzatlığın ispatlandığı 4’ünde iseispatlanamadığı ortaya çıkmıştır. Âzatlıların kazandığı davaların neredeysetamamı âzatlık işlemine şahitlik eden “hür” kişilerin mahkeme huzuruna çıkarakbu durumu beyan etmeleriyle sağlanmıştır.Hürlük davaları ise dolandırıcı olarakadlandırılabilecek kişilerce hür kişilerin köle olarak satılmaları neticesindeortaya çıkmıştır. Bununla beraber kimi zaman kasıtlı ya da kasıtsız olarak hürkişilere yönelik kölelik iddiasında bulunulması da bu davaların sebepleriarasında yer almıştır. Hürlük iddiasıyla açılan tüm davalar, hürriyetarayışında olan davacılar lehine sonuçlanmıştır. Bu bağlamda kölelik isnadınamaruz kalan ya da köle olarak satılan kişilerin Kıbrıs halkından olmadıkları, bunarağmen hürlüklerini ispatlama ve elde etme imkânına kavuştukları dagözlenmiştir.

Thirty-one patients who suffered anterior cruciate ligament (ACL) injury and underwent ACL reconstruction (16 single-bundle, 15 double-bundle) with ENDOBUTTON between November 2007 and March 2008 were included in the study. Isokinetic and concentric strength measurements of the quadriceps and hamstring muscles at the 6th month and 8th year were made using a Biodex 3 device at angular velocities of 60°/sec, 120°/sec and 180°/sec. The peak torque and peak torque to body weight ratios were recorded. 3D-CT scans of the joints were performed on the 2nd, 3 rd and 6th month and 8th year. CT slices were divided into six equal parts marking the distance between the femoral and tibial tunnels with the most distant part of the knee joint as L1, and with the entry point on the knee joint as L6. The tunnel length was measured in millimeters and perpendicularly to the tibial axis in the sagittal and coronal planes. Tunnel cross-sectional areas were also measured in mm2 using the same device on axial reconstructions. Clinical evaluations on the 8th year were performed with the IKDC, Tegner and Lysholm knee scoring systems and laxity in the patients was evaluated with the anterior drawer test. Posterolateral tunnel widening was analyzed with the repeated measures ANOVA technique whereas two-way mixed ANOVA was employed in evaluating the anteromedial tunnel widening. Three-way ANOVA was used in assessing the Biodex results and comparison of the scoring systems results were done with the t-test. Results: No difference was found between the groups in terms of IKDC, Lysholm and Tegner scores and anterior drawer test results at the 8th year follow-up (p>0.05). Points where significant amounts of tunnel widening were observed are shown in Table 1. On evaluation of the anteromedial bundles alone, it was observed that double-tunnel reconstruction led to greater widening. No significant difference was found between the groups in terms of muscle strength in the 8th year assessments, however, there was a statistically significant difference between the preoperative and 6th month results (p

17 ve 18. yüzyıllarda Kıbrıs, idarî ve adlî yapısı itibariyle tipik bir Osmanlı toprağıdır ve devlet merkezine bağlıdır. Kuruluşundan itibaren şer‘î kaza usulünü benimsemiş olan Osmanlı Devleti’nde şer‘î mahkemeler Tanzimat dönemine kadar her türlü hukukî ihtilafın ele alındığı bir kurum olmuştur. İslâm hukuk esaslarına istinat ettirilerek meydana getirilen bu mahkemeler geriye, devletin muhtelif devirlerindeki hukukî, iktisadî, dinî, askerî, idarî ve içtimaî hayatı hakkında çok değerli bilgiler ihtiva eden siciller bırakmıştır. Konunun öneminden hareketle bu makalede söz konusu döneme ait Kıbrıs şer‘î mahkemeleri ve şer‘iyye sicillerine ışık tutulmaya çalışılmıştır., In 17th and 18th centuries Cyprus was a typically Ottoman territory as managerial and judicial and depended on state center. By the time Reform term, in the Ottoman State adopting the judicial judgement procedure, judicial courts have been institution that handled all manner of judicial disagreements. These courts that appropriate the Islam law left behind registries containing very valuable information about judicial, economic, religious, military, managerial and social life in verious times of state. In view of importance of subject in this article we will try elucidate Cyprus judicial courts and judicial registries in the said period.

Yakın tarihte yaşanan birtakım siyasî krizlerin ardından hâlâkalıcı bir barışın tesis edilemediği Kıbrıs adasında, Osmanlıhâkimiyetiyle ortaya çıkan Müslüman-zimmî (gayri müslim) ilişkilerisiyasî, sosyal ve bilhassa bilimsel yönleriyle güncelliğini koruyanbir konudur. Osmanlı Devleti’nin Kıbrıs adasına hâkimiyetisüresince, adadaki Müslüman ve zimmî halklar arasındakihukukî münasebetlerin niteliği ve niceliğinin ne olduğu ve buradaİslâm hukuk teorisinin pratiğe nasıl yansıdığı soruları dikkaticelbeden hususlardır. Dolayısıyla bu çalışmada, adadaki Müslümanve gayri müslim halkların ortak hafızası niteliğindeki kadısicilleri, İslâm şahıs ve miras hukuku çerçevesinde ele alınacak vetahlil edilecektir. Çalışmanın amacı, söz konusu alanda meydanagelen hukukî ilişkilerin tespit edilmesi ve İslâm hukukuyla olanirtibatının ortaya konulmasıdır. Araştırmanın temel kaynaklarını17. ve 18. yüzyılları kapsayan 22 adet Kıbrıs kadı defteri ile klasikve çağdaş İslâm hukuku çalışmaları oluşturmaktadır., The Relations between the Muslims and Dhimmis (non-muslims)and Their Analysis from the Point of View of Islamic Law of Personand Law of Inheritance According to Cyprus Qadi Records between17th and 18th CenturiesCyprus, still politically a volatile region, established a uniquesociocultural relationship between Muslims and Dhimmis sincethe Ottoman administration. Quality and quantity of Muslim andDhimmi legal relationships and practices of Islamic law are intriguingissues under Ottoman sovereignty in the island of Cyprus.The goal of this study is to present the relevance of Muslim-Dhimmi legal relationships in terms of Islamic law in the Islandof Cyprus. The resources of this study contain 22 qadi recordnotebooks which cover 17th and 18th centuries and classical andmodern literature on Islamic jurisprudence.

Bu çalışma 17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs kadı sicilleri ışığında, adadakiMüslüman-zimmî ilişkilerini İslâm eşya ve borçlar hukuku açısındantahlil etmeyi amaçlamaktadır. Şer‘î mahkeme kayıtlarına dayalı olarakOsmanlı Kıbrısı’ndaki Müslüman-zimmî ilişkilerinin gözlemlenebileceğien elverişli hukuk dalı eşya ve borçlar hukukudur. Nitekimtaraflarını Müslümanların ve zimmîlerin oluşturduğu, söz konusudöneme ait şer‘î mahkeme kayıtlarının %81’i bu alana dairdir. Bu belgelerİslâm hukuk tatbikatının tezahürü açısından olduğu gibi, her ikitoplumun birbiriyle olan iktisadî ilişkilerini yansıtması bakımından daönemlidir. Dolayısıyla bu çalışmada, Müslümanlar ve zimmîler arasındameydana gelen ve şer‘î mahkeme kayıtlarına yansıyan İslâm eşyave borçlar hukukuna dair ilişkilerin neler olduğu, ihtilafların nasıl çözüldüğüve bu çözümlerde İslâm hukukuna ne ölçüde bağlı kalındığıgibi soruların cevapları aranmıştır. Araştırmanın temel kaynaklarını17. ve 18. yüzyılları kapsayan 22 adet Kıbrıs kadı defteri ile klasik vep.p1 {margin: 0.0px 0.0px 0.0px 0.0px; font: 7.5px Helvetica}çağdaş İslâm hukuku çalışmaları oluşturmaktadır.

Cyprus, as a region which was under control of Ottoman Empirebetween 1571 and 1878 for 3 centuries, is a significant sourceto analyze Muslim-dhimmi (non-muslim) relations thanks to itsdemographic structure. This situation can also be seen on Qadiregisters of Cyprus law courts. These aforementioned registers, inaddition to shedding light on Muslim-dhimmi relations on the island,also contain so much priceless information in terms of practicesof Islamic law in the Ottoman period. Therefore, 22 volumesof qadi registers in 17th and 18th centuries constitute the basis ofthis research and in this article an evaluation is going to be madeby focusing on issues related to Islamic family law and submittedto Islamic courts that were occured between Muslims and dhimmisin the Ottoman Cyprus, solutions generated for these casesby qadis, and within this scope the extent to which Islamic lawwere implemented., 1571 ile 1878 yılları arasında yani yaklaşık üç asır OsmanlıDevleti’nin idaresinde kalan Kıbrıs, demografik yapısı itibariyleMüslüman-zimmî ilişkilerinin analizi için önemli veri tabanınasahip bir bölgedir. Nitekim bu durum incelenen Kıbrıs kadısicillerinde de görülmektedir. Söz konusu kadı sicilleri adadakiMüslüman-zimmî ilişkilerine ışık tutmakla beraber Osmanlı dönemiİslâm hukuku uygulamaları açısından da çok değerli bilgilerbarındırmaktadır. Dolayısıyla araştırmanın temelini 17. ve18. yüzyılları kapsayan 22 adet Kıbrıs kadı defteri oluşturacak vebu makalede, Osmanlı Kıbrısı’ndaki Müslüman ve zimmîler arasındameydana gelen ve şer’î mahkemeye intikal eden İslâm ailehukukuna dair meselelerin neler olduğu, söz konusu meselelerekadıların ne tür çözümler ürettiği, bu çerçevede İslâm hukukununne ölçüde tatbik edildiği üzerinde durularak değerlendirmeyapılacaktır.

Bu tez, Kıbrıs şer'iyye sicillerinde yer alan ve Müslüman-zimmî ilişkileri kapsamına giren hukukî uygulamaları İslâm hukuku açısından tahlil ederek, yaklaşık üç yüzyıl boyunca Osmanlı idaresi altında kalan Kıbrıs adasında birlikte yaşamış Müslüman ve gayri müslim halkların bir arada yaşama tecrübelerine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Araştırma dönemi olarak, adadaki ilk ve en eski şer'î mahkeme uygulamalarını ve Tanzimat öncesi hukukî yapıyı yansıtan 17. ve 18. yüzyıllar, araştırma bölgesi olaraksa, gayri müslimlerin nüfusun yaklaşık üçte ikisini oluşturduğu, Müslüman ve gayri müslim halklar arasında yoğun ilişkilerin kurulduğu Kıbrıs adası seçilmiştir.Çalışmada, Müslümanlar ve zimmîler arasında meydana gelen ve şer'î mahkemeye intikal eden hukukî ilişkilerin neler olduğu, ihtilafların nasıl çözüldüğü ve bu çözümlerde İslâm hukukuna ne ölçüde bağlı kalındığı gibi soruların cevapları aranmıştır.Şer'iyye sicillerinden örnekleme yöntemi ile seçilen belgeler, modern hukuk tasnifine uygun olarak medenî hukuk kapsamına giren şahıs, aile, miras, eşya ve borçlar hukuku başlıkları altında ele alınmış ve tahlil edilmiştir.Tez, giriş ve eklerle beraber üç bölümden oluşmaktadır. Giriş kısmında Kıbrıs'ın 17. ve 18. yüzyıllardaki genel durumu üzerinde durulmuş, birinci bölümde ise Osmanlı Devleti'ndeki şer'î mahkemeler ve şer'iyye sicilleri ele alınmıştır. İkinci bölümde şahıs, aile ve miras hukukuna; üçüncü bölümde ise eşya ve borçlar hukukuna dair şer'î mahkeme kayıtlarının İslâm hukuku açısından tahlilleri yapılmıştır. Çalışmanın sonunda yer alan ekler kısmında araştırmada elde edilen istatistiksel veriler ve örnek belgeler paylaşılmıştır.Tezin temel kaynaklarını, 17. ve 18. yüzyılları kapsayan 22 adet Kıbrıs şer'iyye sicil defteri ile klasik ve çağdaş İslâm hukuku çalışmaları oluşturmaktadır. This dissertation analyzes muslim-dhimmi relations in terms of Islamic law in the light of Cyprus qadi records. Thus it sheds light on three hundred years coexistence experience of muslim and dhimmi people under Ottoman administration in Cyprus island.Research period is 17th and 18th centuries that it exemplifies the first and the oldest Islamic court practices before Tanzimat period. Research area is Cyprus island where non muslim constitutes the majority and it represents very well muslim and non muslim relations.The study concentrates on law issues which occured between muslims and dhimmis. Thus it searches for questions regarding solutions to issues of law and to what extent issues were solved according to Islamic law.Documents have been selected by applying sampling method from qadi records. These documents which are in accordance with modern law have analyzed within law of persons, law of family, law of deceased's estate, law of property and code of obligation.The dissertation consists of an introduction, three chapters and an appendix. The introduction focuses on 17th and 18th centuries of Cyprus. The first chapter concentrates on Islamic courts and their qadi records of Ottoman state. The second chatper analyzes the subject in terms of law of person, law of family and law of deceased's estate. The third chapter scrutinize the qadi records that related to law of property and code of obligation in terms of Islamic law. The appendix contains statistical data and sample documents.The main sources of this dissertation are 22 qadi records of Cyprus in 17th and 18th centuries and classical and modern Islamic law. 239

Bu çalışmada termoplastik hammaddelerin ekstrüzyonunda kullanılan ekstrüder profil kalıplarının yüzey pürüzlülüğünün basınç, akış hızı ve enerji maliyeti ile ilgisi araştırılmıştır. Ekstrüder makinesine aynı geometride, farklı pürüzlülük değerlerine sahip dikdörtgen kesitli kalıplar bağlanarak deneysel çalışma yapılmış ve bir öngörü oluşturulmak istenmiştir. Yüzey pürüzlülük değerleri dışında kalan bütün parametreler sabit tutularak yüzey pürüzlülük değerinin etkisi gözlemlenmiştir.Ekstrüder profil (boru, levha, hortum, çubuk v.s) kalıplarının, akışkana temas eden yüzeylerinde ne kadarlık bir yüzey pürüzlülüğüne ihtiyacı olduğu, optimum değerin ne olması gerektiği irdelenen bu deneysel çalışma ile daha az enerji harcanarak, daha yüksek hızlarda profil üretmek için farklı kalıp yüzey pürüzlülük şartlarının üretime olan etkisi belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Termoplastik ekstrüzyonu, Plastik ekstrüzyon kalıpları, Yüzey pürüzlülüğü parametreleri, Yüzey düzensizliği2012, 50 sayfa In this study, relation between the surface roughness of the extrusion dies, which are used in the extrusion of thermoplastic materials, and pressure, flow velocity and energy costs. An experimental study has been made with connection of dies which has rectangular cross section in same geometry but with different surface roughness to have a prediction in this aspect. The effect of surface roughness is observed with constant extrusion parameters except the surface roughness.It is examined that the amount of surface roughness of wetted surfaces of extrusion profile (pipe, plate, bar, etc) dies should have and it is tried to decide the optimum value of it. In this experimental study, it is tried to find the required working conditions to produce profiles with less energy consumption and faster production speed.Keywords: Thermoplastic extrusion, Plastic extrusion dies, Surface roughness parameters, Surface instabilities.2012, 50 pages 55

Tez çalışmamızın konusu Şah Veliyyullah Dihlevî'nin (ö. 1762) Hüccetullahi'l-Bâliğa adlı eserindeki hikmet-i teşrî' anlayışının incelenmesidir. Şah Veliyullah 18. Yüzyılın müceddidi kabul edilen, yaşadığı dönemin siyasi, sosyal ve dini şartlarının olumsuzluğu karşısında büyük bir ıslah ve tecdit faaliyeti gösteren ve bunun gerçekleştirilmesinde de ciddi anlamda başarı sağlayan Hindistanlı bir İslâm âlimidir.Şah Veliyyullah tüm İslâmî ilim dallarında birçok eser kaleme almıştır. Ancak onun İslâm dünyasında tanınmasına vesile olan eseri Şer'î Hükümlerin hikmetleri ve İslâm Şeriatının felsefesi üzerine kaleme almış olduğu Hüccetullahi'l-Bâliğa adlı eseridir. Dihlevî'nin bu eseri hikmet-i teşrî'i konu edinen ilk müstakil eser olma özelliğini bünyesinde barındırmakla birlikte, sahip olmuş olduğu yetkin ilmî kişiliği sayesinde eser, alanında en muteber olma özelliğini de göstermektedir. Dihlevî'nin kaleme almış olduğu eserinin değeri ulema tarafından takdir edile gelmiştir ve kendisinden önce de benzeri bir eserin bulunmadığı ifade edilmiştir.Hikmet-i teşrî' ilmi şerî hükümler ile amaçlanan maddi manevi fayda, kamu yararı ve maslahatı demektir. Bu ilim İslâm dininin şer'î ahkâmı ile gerçekleştirmek istediği gayelere ve maslahatlara ışık tutuyor olmasından dolayı İslâm dininin bütüncül bir şekilde kavranmasına ve müminin daha şuurlu bir hal almasına vesile olur. This thesis deals with the idea of hikmat-i taşri? in the book Hujjat Allah al-B?liga by Shah Valiyyullah Dihlaw?. Shah Valiyyullah was an Indian Muslim scholar who has been considered al-mujaddid (renewer) of the 18th century, and played very important roles in renewing the religious, political and social conditions of his time. Although he wrote many books in all the Islamic fields, he is famous for his book Hujjat Allah al-B?liga, which focused on the divine wisdom (hikmat-i taşri?) of the religious commands and the philosophy of Islamic Law. This book was the first separate work on hikmat-i taşri?. This book was appreciated by the Muslim scholars and considered to be unique throughout the history to its time.Hikmat-i taşri? means the corporeal and spiritual benefit, public interest and advantage aimed by the religious commands. Shedding light on the aims of the religious commands of Islam, this science is useful for the understanding Islam as a whole. 95

Bu çalışmanın amacı; başarısız olmuş primer lomber pedikül vida kurtarma yöntemi olarak kalsiyum sülfat ve polimetilmetakrilat (PMMA) ile güçlendirilen pedikül vidalarının kuvvetini biyomekanik olarak karşılaştırmaktır.Çalışmada, lomber vertebralar altı danadan elde edilerek tüm yumuşak dokuları temizlendi ve kemik mineral yoğunlukları ölçüldü. Testin birinci basamağında; vertebraların sağ veya sol pediküllerinin giriş yeri kesişme tekniği ile belirlenerek poliaksiyel baş özellikli pedikül vidaları yerleştirildi. Vertebralar özel hazırlanmış kutulara çimento yardımı ile gömüldü ve instron cihazına uygun çekme düzeneğine yerleştirilerek aksiyel yönde çekme kuvveti uygulandı. Çalışmanın ikinci basamağında, örnekler rastgele iki gruba ayrıldı. Vida deliklerinin kuvvetlendirilmesi amacıyla 1.gruba kalsiyum sülfat ve 2.gruba PMMA uygulandı. Kuvvetlendirme yöntemlerinin uygulanmasını takiben sökülme testleri tekrarlandı ve sökülme değerleri istatiksel olarak karşılaştırıldı.Tüm vertebraların kemik mineral yoğunlukları ortalamasına bakıldığında 1.006.4±430.4 g/cm2olmuş, her iki grup sonuçları arasında istatiksel anlamlı fark görülmemiştir (p>0.05). 1.grupta primer vida sökülme kuvveti ortalaması 2441.3±936.4 N/m2 ve kalsiyum sülfat ile güçlendirme sonrası vida sökülme kuvveti ortalaması 2499.5±1425.1 N/m2 şeklinde olmuş, bu iki sonuç arasında istatiksel olarak anlamlı fark bulunamamıştır (p>0.05). İkinci grupta primer vida sökülme kuvveti ortalaması 2876.6±926.6 N/m2 ve PMMA ile güçlendirme sonrası sökülme kuvveti ortalaması 3745.5±1299.2 N/m2 şeklinde olmuştur. Bu değerler arasındaki fark istatiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p0.05) . In the first group; the mean POS of primary screws was 2441.3±936.4 N/m2 and after calcium sullfate augmentation, mean POS was 2499.5±1425.1 N/m2. In the first group, no statistical difference was found between these POS results (p>0.05). In the second group; the mean POS of primary screws was 2876.6±926.6 N/m2 and after PMMA augmentation mean POS was 3745.5±1299.2 N/m2, and difference of these results was statistically significant (p

ÖZET Yüksek Lisans Tezi VİDEO DATA SIKIŞTIRMADA YAPAY SİNİR AĞLARININ KULLANILMASI KONUSUNUN İNCELENMESİ Ümit GÜLER Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik Mühendisliği Anabilim Dalı Danışman : Prof. Dr. Mümtaz YILMAZ Bu çalışmada, yapay sinir ağlarının kullanıldığı 6ngörüm lü vektör nicemleyici sistemi, video datalarının sıkıştırılması amacıyla bilgisayar ortamında simule edilmiştir. Vektör nicemleme için gerekli kodkitabının tasarımı amacıyla birbiçimli olmayan SCONN (self creating and organizing neural network, kendi kendini yaratan ve organize eden yapay sinir ağı) algoritması kullanılmıştır. Çalışma, birbiçimli olmayan SCONN algoritmasının değişik parametrelerinin SNR (signal to noise ratio, işaret/gürültü oranı) değerine olan etkisini göstermektedir ve beş ana başlık altında toplanmıştır. Oğul vektörün eğitim vektörüne yakınsama katsayısı olan r parametresi için 0.95 değeri uygun bir değer olarak saptanmıştır. 16200 eğitim vektörü için 32400 iterasyon ve 1024 kodvektörü optimumdur. Yapılan çalışmada, beklendiği gibi, yaklaşık aynı bit oranında 8x8 bloklama, 4x4 bloklamaya göre daha iyi sonuç vermiştir. Son çalışmada, öngörümlü vektör nicemleme sistemi kullanıldığı için fark bloklarının bir kısmının sıfır elemanlarından oluşacağı düşünülerek, bu bloklar 1024. kodvektör olan sıfır bloğu ile temsil edilmiş ve 1024 indisi ile iletilmiştir. Sonuçta SNR yakınsama değerinde 40 dB seviyeleri elde edilmiştir. Video datalarının sıkıştırılması sırasında daha yüksek performans artışı sağlamak amacıyla yapay sinir ağı algoritması ve öngörümlü vektör nicemleyici yanında MSVQ (mean shape vector quantizer, ortalama şekil vektör nicemleyici) sistemi de önerilmiştir. Ayrıca kodvektörlerin bulunması sırasında ve vektör nicemleme esnasında hareket kompanzasyonu kullanılarak SNR değerinde çok daha iyi değerler elde edileceği düşünülerek, ileriki çalışmalarda bu sistemin de dahil edilmesi tavsiye edilmiştir. 2000, 66 sayfa ANAHTAR KELİMELER : Öngörümlü vektör nicemleme, SCONN yapay sinir ağı modeli, Video data sıkıştırma ABSTRACT Masters Thesis APPLICATION OF ARTIFICIAL NEURAL NETWORKS IN VIDEO DATA COMPRESSION Omit GÜLER Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Electronics Engineering Supervisor : Prof. Dr. Mümtaz YILMAZ In this work, predictive vector quantization system in which artificial neural networks was used, was simulated via computer in order to compress video data. In this system, in order to form a codebook necessary for the vector quantization, nonuniform SCONN (self creating and organizing neural network) algorithm was used. Study shows the effect of various nonuniform SCONN parameters on SNR (signal to noise ratio) values and was divided into five titles. For the r parameter that was the convergence coefficient of the son vector to the training vector, 0.95 was determined to be a good value. For 16200 training vectors, 32400 iterations and 1024 codvectors were optimal. In the study, as expected, approximately at the same compression ratio, 8x8 blocking gave better results than 4x4 blocking. In the last study, thinking that the difference frames will have lots of zero blocks since predictive vector quantization was used, these zero blocks was represented by codvector zero and transmitted via indice 1024. As a result 40 dB convergence values was reached. To have higher performance in compression of video datas, beside the artificial neural network algorithms and predictive vector quantizer, the use of MSVQ (mean shape vector quantizer) was proposed. In addition, in finding codvectors and during the vector quantization, by the use of MC (motion compensation), higher SNR values was thought to be reached and was proposed for the future studies. 2000, 66 pages Key Words : Predictive vector quantization, SCONN Neural Network model, Video data compression T&C fteKMECTÎM KUTSl 66

BİR GEMİNİN ELEKTRİK DONANIMININ İNCELENMESİ VE PROJELENDİRİLMESİ Ümit GÜLER Anahtar Kelimeler: Gemi Elektriği, Tesis, Projelendirme Özet: Bu çalışmada, gemilerde kullanılan elektrik makinalar ve tesisatlarının, karada kullanılan elektrik makinalar ve tesisatlarından farklılıkları anlatılmış, denizdeki zor koşullara karşı kullanılacak cihazların ve sistemlerin seçimlerinden ve özelliklerinden bahsedilmiş, en kullanışlı sistemin seçilme kriterleri anlatılmıştır. Çalışmada ayrıca Türk Loydu'nun getirdiği kurallar ve istekler doğrultusunda bir gemininin denizde seyir için gerekli onayı alabilmesi için gemide kullanılması gereken kablolar, baralar ve döşenmeleri; jeneratörlerin, akümülatörlerin ve transformatörlerin kapasitelerinin ve koruma düzeneklerinin seçimi, yerleştirilmelerinde dikkat edilecek hususlar; emercensi güç beslemeleri, çalışma şartlan ve kapasiteleri; Tablolar ile bunların yerleştirilmeleri; aydınlatma sistemi, armatürlerin ve seyir fenerlerinin yerleştirilmeleri; Türk Loydu kurallarına göre gemilerde olması gereken alarm ve haberleşme sistemleri ve bunların çalışma şekilleri; yine Türk Loyd' u kurallarına göre gemilerde bulunması gereken kumanda ve kontrol izleme sistemleri ile bunların çalışma şekilleri, devre koruma elemanlar ile istenen çalışma değerleri anlatılmıştır. Bölüm 7'de sadece gemilerde karşılaşılan özel seyir cihazlarından ve görevlerinden bahsedilmiş kısaca bunların çalışma prensipleri anlatılmıştır. EXAMINATION AND PROJECTION OF A SHIP ELECTRICAL EQUIPMENT Ümit GÜLER Keywords : Ships Electric, Plant, Projects Abstract : This paper describes the differences between the electrical machines and equipment used in ships and those used on lands, discusses the selection and features of devices and systems to be used against the difficult conditions of navigation, and defines the selection criteria of the most useful system. The paper also explains the installation of necessary cables and bars; selection of capacities of generators, batterys and transformers and their protective devices and special points to be considered in their installation; emergency power suppliers, there operating condadions and capacities; panels and their installation; installation of lighting system, armatures and navigation light; the alarm and communication systems and their operation; command and control monitoring systems and their oparetion; circuit protection elements and the required operating values according to the rules of Turkish Loyd. In chapter 7, special navigation devices found only in ships and their functions are mentioned and their operating principles are shortly defined. 124