Search

In deze brochure wordt ingegaan op de gevolgen van de vergrijzing binnen de Nederlandse politie en de noodzaak hun personeelsbeleid aan te passen. De inhoud is gebaseerd op twee onderzoeken uitgevoerd door het NIDI en TNO. Aan de orde komen achtereenvolgens: (1) de huidige en toekomstige leeftijdsopbouw; (2) de relatie tussen vergrijzing, inzetbaarheid van ouderen en bedrijfsvoering; (3) noodzakelijke aanpassingen in het personeelsbeleid en (4) suggesties voor mogelijke activiteiten.

In deze brochure wordt ingegaan op de gevolgen van de vergrijzing binnen de Nederlandse politie en de noodzaak hun personeelsbeleid aan te passen. De inhoud is gebaseerd op twee onderzoeken uitgevoerd door het NIDI en TNO. Aan de orde komen achtereenvolgens: (1) de huidige en toekomstige leeftijdsopbouw; (2) de relatie tussen vergrijzing, inzetbaarheid van ouderen en bedrijfsvoering; (3) noodzakelijke aanpassingen in het personeelsbeleid en (4) suggesties voor mogelijke activiteiten.

In deze brochure wordt ingegaan op de gevolgen van de vergrijzing binnen de Nederlandse politie en de noodzaak hun personeelsbeleid aan te passen. De inhoud is gebaseerd op twee onderzoeken uitgevoerd door het NIDI en TNO. Aan de orde komen achtereenvolgens: (1) de huidige en toekomstige leeftijdsopbouw; (2) de relatie tussen vergrijzing, inzetbaarheid van ouderen en bedrijfsvoering; (3) noodzakelijke aanpassingen in het personeelsbeleid en (4) suggesties voor mogelijke activiteiten.

Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van werkdruk in termen van stress, burnout en ziekteverzuim, maar weinig naar de oorzaken en risicogroepen in beroep of bedrijf. Op basis van veronderstellingen in Arbo- en HRM-tijdschriften is getracht acht hypothesen op te stellen inzake mogelijke veroorzakers van werkdruk. De relatie van deze acht factoren - geoperationaliseerd met 17 variabelen - met werkdruk is getoetst met een grote representatieve dataset, verzameld met de TNO Arbeidssituatie Survey in oktober 2000. Multivariate analyses toonden aan dat de belangrijkste werkdrukvoorspellers waren: complex, onvoorspelbaar, zwaar en repeterend, emotioneel en beeldschermwerk, alsmede leidinggevend werk. Ongeacht hun werksituatie, rapporteerden vrouwen meer werkdruk dan mannen. Tevens ging het hebben van kinderen en gehuwd of samenwonend zijn significant samen met het rapporteren van meer werkdruk. Bij de beroepsgroepen scoorden docenten van basis, voortgezet en hoger onderwijs, artsen verpleegkundigen en ziekenverzorgenden, verzekeringsagenten en makelaars, boekhouders en kassiers en leidinggevenden hoog op werkdruk.

Er is veel onderzoek gedaan naar de effecten van werkdruk in termen van stress, burnout en ziekteverzuim, maar weinig naar de oorzaken en risicogroepen in beroep of bedrijf. Op basis van veronderstellingen in Arbo- en HRM-tijdschriften is getracht acht hypothesen op te stellen inzake mogelijke veroorzakers van werkdruk. De relatie van deze acht factoren - geoperationaliseerd met 17 variabelen - met werkdruk is getoetst met een grote representatieve dataset, verzameld met de TNO Arbeidssituatie Survey in oktober 2000. Multivariate analyses toonden aan dat de belangrijkste werkdrukvoorspellers waren: complex, onvoorspelbaar, zwaar en repeterend, emotioneel en beeldschermwerk, alsmede leidinggevend werk. Ongeacht hun werksituatie, rapporteerden vrouwen meer werkdruk dan mannen. Tevens ging het hebben van kinderen en gehuwd of samenwonend zijn significant samen met het rapporteren van meer werkdruk. Bij de beroepsgroepen scoorden docenten van basis, voortgezet en hoger onderwijs, artsen verpleegkundigen en ziekenverzorgenden, verzekeringsagenten en makelaars, boekhouders en kassiers en leidinggevenden hoog op werkdruk.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het voortgezet onderwijs (VO en VSO). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het voortgezet onderwijs.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in de sector beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (BVE). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in de BVE.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in de sector beroepsonderwijs en volwasseneneducatie (BVE). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in de BVE.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het primair onderwijs (basisonderwijs en speciaal onderwijs). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het primair onderwijs.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het primair onderwijs (basisonderwijs en speciaal onderwijs). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het primair onderwijs.

Over teamwork wordt veel gesproken. Uit onderzoek blijkt echter dat in minder dan vijf procent van de organisaties in Europa daadwerkelijk met zelfsturende teams wordt gewerkt. Maar in de praktijk geeft een veel groter aantal managers en medewerkers aan met zelfsturend teams te werken. De vraag rijst waarom zoveel organisaties dit dan beweren. Kennelijk kleeft er een veelbelovende associatie aan dat woord "team". En wellicht veronderstellen bedrijven dat sprake is van minder verzuim, minder overhead, minder doorlooptijd, employability of van de homo universalis. Bij dit laatste gaat men ervan uit dat iedereen alles kan. De auteur staat stil bij teamwerk, zoals dat in de praktijk plaatsvindt. Hoe zelfsturend zijn die teams, welke kansen benutten zij en welke risico's loopt de organisatie? De leerpunten zijn ontleend aan een onderzoek dat TNO Arbeid in 1999 en 2000 uitvoerde. Uit dit onderzoek blijkt dat naarmate de zelfstandigheid van teams groter is, de stressrisico's afnemen.

Over teamwork wordt veel gesproken. Uit onderzoek blijkt echter dat in minder dan vijf procent van de organisaties in Europa daadwerkelijk met zelfsturende teams wordt gewerkt. Maar in de praktijk geeft een veel groter aantal managers en medewerkers aan met zelfsturend teams te werken. De vraag rijst waarom zoveel organisaties dit dan beweren. Kennelijk kleeft er een veelbelovende associatie aan dat woord "team". En wellicht veronderstellen bedrijven dat sprake is van minder verzuim, minder overhead, minder doorlooptijd, employability of van de homo universalis. Bij dit laatste gaat men ervan uit dat iedereen alles kan. De auteur staat stil bij teamwerk, zoals dat in de praktijk plaatsvindt. Hoe zelfsturend zijn die teams, welke kansen benutten zij en welke risico's loopt de organisatie? De leerpunten zijn ontleend aan een onderzoek dat TNO Arbeid in 1999 en 2000 uitvoerde. Uit dit onderzoek blijkt dat naarmate de zelfstandigheid van teams groter is, de stressrisico's afnemen.

In dit rapport wordt verslag gedaan van onderzoek, uitgevoerd door TNO Arbeid en de B&A Groep in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, naar taakbesteding en taakbelasting van docenten in het voortgezet onderwijs (VO en VSO). De verzameling van de gegevens heeft plaatsgevonden gedurende het jaar 2000. De resultaten en conclusies in deze rapportage hebben betrekking op de 'gemiddelde docent' in het voortgezet onderwijs.

Hoge werkdruk door een te zware taakbelasting is helaas een bekend verschijnsel in het onderwijs. Door taakbeleid kan die werkdruk verminderen, het zorgt bovendien voor een evenwichtiger verdeling van de werkdruk over het team. Vaak heeft dat een daling van het ziekteverzuim tot gevolg, waardoor er ook minder vervangers hoeven te worden ingeschakeld. De Stichting Vervangingingsfonds en Bedrijfsgezondheidszorg voor het Onderwijs ondersteunt scholen bij het opzetten of verbeteren van het taakbeleid, onder andere via het uitbrengen van dit boek. De meest gestelde vragen over taakbeleid zijn er in opgenomen. Het boek bevat tevens enkele voorbeelden waaruit duidelijk wordt hoe in de praktijk met taakbeleid kan worden omgegaan. Vijf directeuren beschrijven hoe zij, samen met het team, taakbeleid op hun school hebben vormgegeven. De diversiteit van de voorbeelden laat duidelijk zien dat taakbeleid in hoge mate maatwerk is.

Hoge werkdruk door een te zware taakbelasting is helaas een bekend verschijnsel in het onderwijs. Door taakbeleid kan die werkdruk verminderen, het zorgt bovendien voor een evenwichtiger verdeling van de werkdruk over het team. Vaak heeft dat een daling van het ziekteverzuim tot gevolg, waardoor er ook minder vervangers hoeven te worden ingeschakeld. De Stichting Vervangingingsfonds en Bedrijfsgezondheidszorg voor het Onderwijs ondersteunt scholen bij het opzetten of verbeteren van het taakbeleid, onder andere via het uitbrengen van dit boek. De meest gestelde vragen over taakbeleid zijn er in opgenomen. Het boek bevat tevens enkele voorbeelden waaruit duidelijk wordt hoe in de praktijk met taakbeleid kan worden omgegaan. Vijf directeuren beschrijven hoe zij, samen met het team, taakbeleid op hun school hebben vormgegeven. De diversiteit van de voorbeelden laat duidelijk zien dat taakbeleid in hoge mate maatwerk is.

The purpose of this book is to present new research on the effectiveness of a variety of job stress intervention programs and applications. The results suggest ways in which individuals, organizations, and policymakers can help prevent stress before it affects mental health and job performance. Part one of the book deals with stress management training. The authors discuss a variety of types of worker training aimed at teaching workers the skills necessary to manage their responses to stressful situations. In part two the central item is coping with stress and unemployment. The object of part three is understanding and treating posttraumatic stress. The second section of this book contains two parts. In the first one the chapters are concerned with interventions at the job and organizational level, such as job redesign and organizational change efforts focusing on reducing or eliminating the source of stress in the work environment. In one chapter a case study is presented of a participatory approach to job redesign and stress reduction in the Dutch metal can industry. The last part of the book deals with policy and legislation concerning occupational stress.

The purpose of this book is to present new research on the effectiveness of a variety of job stress intervention programs and applications. The results suggest ways in which individuals, organizations, and policymakers can help prevent stress before it affects mental health and job performance. Part one of the book deals with stress management training. The authors discuss a variety of types of worker training aimed at teaching workers the skills necessary to manage their responses to stressful situations. In part two the central item is coping with stress and unemployment. The object of part three is understanding and treating posttraumatic stress. The second section of this book contains two parts. In the first one the chapters are concerned with interventions at the job and organizational level, such as job redesign and organizational change efforts focusing on reducing or eliminating the source of stress in the work environment. In one chapter a case study is presented of a participatory approach to job redesign and stress reduction in the Dutch metal can industry. The last part of the book deals with policy and legislation concerning occupational stress.

Centraal in dit boek staat het onderwerp kwaliteit van de arbeid. Daarbij gaat het voornamelijk om het element functie-inhoud. De nadruk ligt op de vraag hoe de arbeidsverdeling in ondernemingen en instellingen samenhangt met de kwaliteit van de functie-inhoud. In het verlengde daarvan wordt de vraag gesteld: in welke richting en op welke wijze kan de arbeidsverdeling in ondernemingen zo nodig worden gewijzigd dat daardoor de kwaliteit van de arbeid wordt verbeterd? Dit boek beoogt een overzicht te geven van de problematiek. Het is met name geschikt voor vertegenwoordigers van medezeggenschapsorganen in bedrijven en vakbondskaderleden. Door het inleidende karakter is het boek ook geschikt voor gebruik in cursussen en opleidingen voor beroepen waarin vormgeving van organisatie, techniek en arbeid een rol speelt.

Centraal in dit boek staat het onderwerp kwaliteit van de arbeid. Daarbij gaat het voornamelijk om het element functie-inhoud. De nadruk ligt op de vraag hoe de arbeidsverdeling in ondernemingen en instellingen samenhangt met de kwaliteit van de functie-inhoud. In het verlengde daarvan wordt de vraag gesteld: in welke richting en op welke wijze kan de arbeidsverdeling in ondernemingen zo nodig worden gewijzigd dat daardoor de kwaliteit van de arbeid wordt verbeterd? Dit boek beoogt een overzicht te geven van de problematiek. Het is met name geschikt voor vertegenwoordigers van medezeggenschapsorganen in bedrijven en vakbondskaderleden. Door het inleidende karakter is het boek ook geschikt voor gebruik in cursussen en opleidingen voor beroepen waarin vormgeving van organisatie, techniek en arbeid een rol speelt.

Het project 'Functieverbetering in de glastuinbouw' is gericht op de welzijnsaspecten uit de Arbowet, dat wil zeggen op de kwaliteit van functies en taken in werkorganisaties. Daarnaast is er ook signalerende aandacht besteed aan veiligheid, gezondheid en milieu-aspecten. In het project zijn bij zes bedrijven in de glastuinbouw functieverbeteringen doorgevoerd via een werkorganisatie gebaseerd op taakgroepen. In een bijlage wordt als voorbeeld een beschrijving van een chrysantenkwekerij gegeven. Een volgende bijlage geeft de evaluaties weer van het project zoals deze zijn geformuleerd door de breed samengestelde projectgroep. Dit rapport geeft de doelstelling, achtergronden en werkwijze van het project weer, gevolgd door conclusies en aanbevelingen.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om beeldscherm-tekenfuncties (CAD) waarbij gebruik wordt gemaakt van CAD-apparatuur, te beoordelen. Het gaat hierbij om functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij de CAD-tekenaar, de CAD-instructeur en de ontwerper. Deze functies worden beoordeeld op risico's voor veiligheid, gezondheid en welzijn. De kenmerken zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en de mogelijkheid om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van de taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen werksituatie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om beeldscherm-tekenfuncties (CAD) waarbij gebruik wordt gemaakt van CAD-apparatuur, te beoordelen. Het gaat hierbij om functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij de CAD-tekenaar, de CAD-instructeur en de ontwerper. Deze functies worden beoordeeld op risico's voor veiligheid, gezondheid en welzijn. De kenmerken zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en de mogelijkheid om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van de taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen werksituatie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.

Het project 'Functieverbetering in de glastuinbouw' is gericht op de welzijnsaspecten uit de Arbowet, dat wil zeggen op de kwaliteit van functies en taken in werkorganisaties. Daarnaast is er ook signalerende aandacht besteed aan veiligheid, gezondheid en milieu-aspecten. In het project zijn bij zes bedrijven in de glastuinbouw functieverbeteringen doorgevoerd via een werkorganisatie gebaseerd op taakgroepen. In een bijlage wordt als voorbeeld een beschrijving van een chrysantenkwekerij gegeven. Een volgende bijlage geeft de evaluaties weer van het project zoals deze zijn geformuleerd door de breed samengestelde projectgroep. Dit rapport geeft de doelstelling, achtergronden en werkwijze van het project weer, gevolgd door conclusies en aanbevelingen.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om het beeldschermwerk van software-ontwikkelaars te beoordelen. Bedoeld worden die functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij systeemanalisten, programmeurs en software-ontwikkelaars. De kenmerken van deze functies zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en mogelijkheden om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen functie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.

Deze vragenlijst is een hulpmiddel om het beeldschermwerk van software-ontwikkelaars te beoordelen. Bedoeld worden die functies waarin bij de hoofdtaken intensief met een beeldscherm wordt gewerkt, zoals het geval is bij systeemanalisten, programmeurs en software-ontwikkelaars. De kenmerken van deze functies zijn gegroepeerd tot de kernpunten zithouding, leesbaarheid, spiegeling, werkomgeving, taken, contacten, en mogelijkheden om zowel met anderen iets te regelen als het aanpakken van taken naar eigen inzicht. Met deze vragenlijst kan de eigen functie beoordeeld worden, en in een duidelijk plaatje worden weergegeven.