Search

Prostat kanseri (PCa), erkeklerde en sık görülen ikinci kanser türüdür. Beslenme PCa’nın başlama, gelişme ve ilerlemesinde önemli bir rol oynamaktadır. Prostat kanseri gelişimi ile diyetle yüksek enerji, doymuş yağ, rafine karbonhidrat ve hayvansal kaynaklı protein alımının yanı sıra düşük miktarlarda taze sebze ve meyve, tam tahıl, esansiyel mineraller ve fitokimyasalların alımı ilişkilendirilmektedir. Bu derleme güncel beslenme modellerinin prostat kanserinin etiyolojisi ve tedavisindeki etkisini özetlemek amacıyla oluşturulmuştur. Literatür taraması 2000 yılından Mart 2022'ye kadar PubMed, Web of Science, Scopus ve Google Akademik'ten elde edilen makalelerin referans listesinin manuel incelemesiyle desteklenen elektronik veri tabanları kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Web of Science, Scopus ve Google Akademik veri tabanlarından "Prostat Kanseri" veya "Diyet" veya "Beslenme" veya "Besin Alımı" veya " Diyet Modelleri" veya "Diyet Modelleri" terimleri kullanılarak taranmıştır. Güncel beslenme modelleri ve beslenme örüntülerinin PCa gelişimi üzerinde farklı etkileri bulunabilmektedir. Günümüzde farklı beslenme modellerine olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır. Bu derlemenin amacı, güncel beslenme modellerinin PCa gelişiminin önlenmesinde ve tedavisinde olumlu/olumsuz etkilerini mevcut çalışmalar ışığında irdelenmesidir., Prostate cancer (PCa) is the second most common type of cancer for men. Nutrition plays an important role in the development and progression of prostate cancer. Diet high energy, saturated fat, refined carbohydrates, and animal protein intake, as well as low intake of fresh vegetables and fruits, whole grains, essential minerals, and phytochemicals, are associated with the development of prostate cancer. All published studies were reviewed to summarize the effect of current dietary patterns on the etiology and treatment of prostate cancer in the light of available epidemiological evidence. The literature search was conducted from 2000 to March 2022 using electronic databases supplemented by manual review of the reference list of articles from PubMed, Web of Science, Scopus, and Google Scholar. The following key terms are used: Pub-Med, Web of Science, Scopus, and Google Scholar: ("Prostate Cancer" OR "Diet" OR "Nutrition" OR "Nutrient Intake" OR "Dietary Patterns" OR "Diet Patterns") terms are used. Dietary patterns and nutritional patterns may have different effects on the development of PCa. Effects of current nutritional patterns in the prevention and treatment of PCa in the light of current studies. The aim of this review is to examine the positive/negative effects of current nutritional patterns in the prevention and treatment of PCa in the light of current studies.

dffgg

ssa

Öz: Akut lenfoblastik lösemi (ALL), çocukluk çağında en sık görülen kanser türüdür. Obezite, ALL’densağ kalan çocuklarda rastlanan önemli bir sorundur. Bu çalışma çocukluk çağı akut lenfoblastik lösemitedavisi sonrası sağ kalan çocukların tanı anı, tedavi sonu ve sonraki süreçlerde antropometrik ölçümlerinindeğerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Remisyon halinde olan, yaşları 5 ile 15 yıl arasında(9,7±3,32 yıl) değişen 67 gönüllü birey ile gerçekleştirilmiştir. Bireylere ait bilgiler ve ölçümler ebeveyniile birlikte yüz yüze görüşme yöntemi kullanılarak elde edilmiş, retrospektif verilerine hasta dosyalarındanulaşılmıştır. Remisyon döneminde bireylerin %28,1’inin fazla kilolu, %21,9’unun obez olduğusaptanmıştır. Tanı anında bireylerin %25,3’ünün, tedavi sonunda %65,7’sinin, remisyon döneminde%50,0’sinin fazla kilolu ve/veya obez olduğu saptanmıştır. Bireylerin tanı anına göre tedavi sonuve remisyon dönemindeki ortalama BKİ değerlerindeki artış istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur(p(p>0,05). Akut lenfoblastik lösemi tedavisi sonrası sağ kalan bireylerde gelişen obezitenin saptanması,nedenlerinin araştırılması ve önüne geçilmesi endokrin ve metabolik hastalıkların önlenmesi açısındanönem taşımaktadır. Akut lenfoblastik lösemi tanısı alan çocukların tedavi sırasında ve tedavisonrası süreçte metabolik bulguları, antropometrik ölçümleri yakından takip edilmeli, çocuklar sağlıklıyaşam (dengeli beslenme, fiziksel aktivitenin arttırılması, sedanter yaşamın azaltılması vb.) konusundadesteklenmeli, aileler bilgilendirilmeli ve bu alanda nutrisyonel hedeflerin oluşturulması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Akut Lenfoblastik Lösemi, Pediatri, Obezite, Antropometri

Breast cancer is one of the most common and fatal carcinomas worldwide and poses a serious threat to women's health. Lifestyle factors such as malnutrition, obesity, and lack of physical activity are known to be associated with a higher risk of breast cancer. The Mediterranean diet is considered one of the healthiest eating patterns worldwide, mainly due to its rich content of antioxidants and anti-inflammatory foods. It has been suggested that the combination of dietary components plays a common role in reducing inflammation and oxidative stress, thereby preventing the progression of various malignancies, including cardiovascular diseases and cancer. Considering its protective effects in reducing the oxidative and inflammatory processes of cells and preventing deoxyribo nucleic acid damage, cell proliferation and survival, angiogenesis, inflammation and metastases, the Mediterranean diet is thought to be an effective method in preventing breast cancer and in the treatment of breast cancer. This review is written to examine the potential effects of the Mediterranean diet on breast cancer prevention and breast cancer treatment., Meme kanseri, dünya çapında en yaygın ve ölümcül karsinomlardan biridir ve kadın sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır. Kötü beslenme, obezite, fiziksel aktivite eksikliği gibi yaşam tarzı faktörlerinin daha yüksek meme kanseri riski ile ilişkili olduğu bilinmektedir. Akdeniz diyeti, temel olarak antioksidanlar ve antiinflamatuvar besinler açısından zengin içeriğe sahip olması nedeniyle dünya çapında en sağlıklı beslenme modellerinden biri olarak kabul edilmektedir. Diyet bileşenlerinin kombinasyonunun; inflamasyonu ve oksidatif stresi azaltmada ortak bir rol oynadığı, dolayısıyla kardiyovasküler hastalıklar ve kanser dahil olmak üzere çeşitli malignitelerin ilerlemesine engel olduğu öne sürülmüştür. Hücrelerin oksidatif ve inflamatuvar süreçlerini azaltmada ve deoksiribo nükleik asit hasarlarını, hücre proliferasyonunu ve hayatta kalmalarını, anjiyogenezleri, inflamasyonu ve metastazları önlemedeki koruyucu etkileri göz önüne alındığında, Akdeniz diyetinin meme kanserinden korunmada ve meme kanseri tedavisinde etkili bir yöntem olabileceği düşünülmektedir. Bu derleme, Akdeniz diyetinin meme kanserinden korunmadaki ve meme kanseri tedavisindeki potansiyel etkilerinin incelenmesi amacıyla yazılmıştır.

Yeni koronavius hastalığı “COVID-19” dünyada birçok insanın hayatını tehdit eden ciddi bir halk sağlığı sorunu olmuştur. Bu yeni virüsten korunmada veya hastalık şiddetini hafifletmede, SARS-CoV-2 için halen spesifik bir tedavinin olmadığı da dikkate alındığında, bağışıklık sistemin aktif ve güçlü tutulması önemlidir. Beslenme ve bağışıklık arasında oldukça karmaşık ve güçlü ilişki bulunmaktadır. Epidemiyolojik ve deneysel çalışmalar beslenme, bağışıklık sistemi ve enfeksiyon üçgeninde diyet müdahalelerinin önemine işaret etmektedir. Bu süreçte makro ve mikro besin öğesi gereksinimlerini karşılayacak şekilde yeterli alımını sağlayan bir beslenme planına uyulması, diğer zorunlu tedbirler ile birlikte hastalıktan korunmada etkili olacaktır. Ayrıca hastalığın seyrine uygun olarak yapılan beslenme müdahaleleri tedavinin bir parçası olarak, iyileşme ve sağ kalım oranının artmasında potansiyel etki sağlayacaktır. Bu makalede COVİD-19’da beslenmenin bağışıklık sistemin desteklenmesi üzerindeki etkileri ayrıntılı olarak besin ögesi bazında irdelenmiştir.

Obezite dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. Bu sorunun tedavisi için çeşitli yöntemler bulunmaktadır. Bunlardan biri de aralıklı açlıktır. Aralıklı açlık; kalori kısıtlamasının yapılmadığı ancak belirli süreler boyunca aç kalmayı gerektiren bir ağırlık yönetimi metodudur. Bununla birlikte sağlığa yönelik çeşitli etmenlerle de ilişki içerisindedir. Aralıklı açlığın; bireylerin sirkadiyen ritimlerinde değişiklikler oluşturduğu, bağırsak mikrobiyotasında olumlu gelişmeler sağladığı, metabolik sendrom, kanser ve yaşlanma üzerinde olumlu ve olumsuz olmak üzere çeşitli etkileri olduğu bildirilmektedir. Bu diyet türü uygulanmadan önce olumlu ve olumsuz etkileri hesaba katılarak bir öneri oluşturulmalıdır.

Bu çalışma, sosyal jetlag ve kronotipin yeme davranışı, depresyon, akademik başarı ve beslenmedurumu ile ilişkisinin değerlendirilmesi amacı ile 305 üniversite öğrencisinin gönüllü katılımı ileyürütülmüş kesitsel tipte bir çalışmadır. Katılımcılara, yüzyüze görüşme yöntemi ile anket formuuygulanmış; bu form bireylerin genel bilgileri, sağlık bilgileri ve beslenme alışkanlıklarına ilişkinsoruları, Sabahçıl-Akşamcıl Testini, uyku alışkanlıklarına ilişkin soruları, genel akademik notortalamasını, Üç Faktörlü Yeme Ölçeğini, CES- Depresyon Ölçeğini, Pittsburg Uyku Kaliteİndeksini (PUKİ), 24 saatlik geriye dönük fiziksel aktivite ve besin tüketim kaydını içermektedir.Bireylerin vücut ağırlıkları ve vücut bileşimleri Inbody 720 vücut analiz cihazı ile diğerantropometrik ölçümler ise araştırıcı tarafından tekniğine uygun olarak ölçülmüştür. Akşamcıltiplerin kontrolsüz yeme faktör puanının (21,27 ± 4,61) sabahçılların puanına (18,89 ± 4,79) göreistatistiksel olarak önemli derecede yüksek olduğu bulunmuştur (pkısıtlama faktör puanı ortalamasının (12,40 ± 3,60), ara tiplerin ortalamasından (13,90 ± 4,09)istatistiksel olarak önemli derecede düşük olduğu saptanmıştır (pkronotipler arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık gözlenmemiştir (p>0,05). AkşamcıllarınCES-Depresyon puanının sabahçıl ve ara tiplere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (pAkşamcıl tiplerin genel akademik not ortalamasının sabahçıl ve ara tiplerdem istatistiksel olarakönemli düzeyde düşük olduğu bulunmuştur (ptiplere göre daha yüksek olduğu saptanmıştır (pkontrolsüz yeme, bilişsel kısıtlama, duygusal yeme faktör puanları; CES-Depresyon ölçeği skorları;genel akademik not ortalamaları ve PUKİ skorları arasında istatistiksel olarak önemli bir ilişkisaptanmamıştır (p>0,05). Bireylerin kronotiplerine göre ortalama su ve enerji alım miktarlarıarasında önemli bir farklılık bulunmamıştır (p>0,05). Akşamcıl erkeklerin diyetlerinde proteindengelen oran ve diyetle kolesterol alım miktarı istatistiksel olarak önemli derecede yüksek bulunmuştur(p(pönemli bir farklılık göstermemiştir (p>0,05). Sabahçıl bireylerin ara tip ve akşamcıl bireylere görekurubaklagil ve yağlı tohum grubu alım miktarının yüksek olduğu bulunmuştur (pile diğer besin gruplarının alım miktarı arasında önemli bir farklılık gözlenmemiştir (p>0,05).Bireylerin kronotipleri ve sosyal jetlag saatleri ile antropometrik ölçümleri arasında önemli birfarklılık bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak kronotip; yeme davranışı bozuklukları, depresyon,düşük akademik başarı ile ilişkili bulunmuştur. Sosyal jetlag ile bu parametreler arasında bir ilişkisaptanmamış olup, bu ilişkinin incelenmesi için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardıAnahtar Kelimeler : Kronotip, sosyal jetlag, yeme davranışı, depresyon, beslenme durumu This study is a cross-sectional study conducted with the voluntary participation of 305 universitystudents in order to evaluate the relationship between social jetlag and chronotype with eatingbehavior, depression, academic success and nutritional status. A questionnaire was applied to theparticipants by face to face interview method. This form includes individuals' general information,health information and nutritional habit questions, Morningness-Eveningness Questionnaire,questions about sleeping habits, grade point average (GPA), Three Factor Eating Questionnaire,CES-Depression Scale, Pittsburg Sleep Quality Index (PUKI) and 24-hour physical activity anddietary recall. Body weight and body composition of individuals were measured with the Inbody 720body analyzer and other anthropometric measurements was performed according to the technique bythe researcher. The uncontrolled eating factor score (21.27 ± 4.61) of the evening types was found tobe significantly higher than the morning types (18.89 ± 4.79) (p cognitive restraint factor score (12.40 ± 3.60) of the evening type was significantly lower than theintermediate types (13.90 ± 4.09) (p emotional eating between chronotypes (p> 0.05). It was determined that the CES-Depression (CESD)score of the evening type was higher than the morning and intermediate types (p the evening type was found to be significantly lower than the other types (pof the evening types was found to be higher than the morning type (p significant correlation was found between social jetlag and uncontrolled eating, cognitive restraint,emotional eating factor score; CES-D score; GPA and PUKI score (p>0.05). According to thechronotypes, no significant difference was found between mean water and energy intake (p>0.05).Dietary protein and cholesterol intake of evening type men was found to be higher (pVitamin A and folic acid intake of women was found to be higher in the morning type (p Intake amounts of other micronutrients compared to chronotype in men and women did not show astatistically significant difference (p> 0.05). It has been found that the amount of legume and seedintake is higher in the morning group compared to the intermediate and evening type (pno significant difference was observed between chronotype and intake of other food groups (p>0.05).There was no significant difference between anthropometric measurements with chronotype andsocial jetlag (p>0.05). As a result, chronotype is associated with problematic eating behaviors,depression and low academic success. There is no relationship between social jetlag and theseparameters and more studies are needed to examine this relationship.Key Words : Chronotype, social jetlag, eating behavior, depression, nutritional status

İrritabl bağırsak sendromu hastalarına uygulanan düşük FODMAP diyet tedavisi ile düşük FODMAP diyetine ek olarak probiyotik kullanımının İBS semptomlarına ve yaşam kalitesi üzerine etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla yürütülen bu çalışmaya 52 kadın İBS hastası katılmıştır. İki grup oluşturularak; birinci gruba düşük FODMAP diyeti (fermente oligo-, di- ve monosakkaritler ile polyoller) uygulanmış, diğer gruba ise diyet ile birlikte probiyotik takviyesi verilmiştir. Çalışma başlangıcında ve takip süresince (6 hafta) bireylerden her hafta üç günlük besin tüketim kaydı (her birey için 21 gün) alınmıştır. Bireylere çalışma başlangıcında ve sonunda İBS-Semptom Şiddet Skoru (İBS-SSS), İBS Yaşam Kalitesi Ölçeği (İBS-YK) ve Hastane Anksiyete ve Depresyon Skalası (HADS) uygulanmıştır. Takip süresince dışkı yoğunlukları Bristol Dışkı Skalasına göre kayıt altına alınmıştır. Aynı zamanda her kontrolde bireylerin antropometrik ölçümleri araştırmacı tarafından alınmış ve vücut bileşimi analizleri (Inbody 230) yapılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin vücut ağırlıkları, beden kütle indeksi, bel ve kalça çevresi ölçümleri başlangıç değerlerine göre istatistiksel olarak önemli bir şekilde azalmıştır (p0,05). Çalışma sonunda her iki gruptaki bireylerin günlük fosfor ve C vitamini dışındaki besin ögesi alımlarının önerilen miktarın oldukça altında olduğu görülmüştür. Her iki gruptaki bireylerin çalışma sonunda süt ve süt ürünleri ve kurubaklagil tüketimindeki azalma istatistiksel olarak önemli bulunmuştur (p0,05). Sonuç olarak, düşük FODMAP diyetinin İBS semptom şiddetinin azaltılmasında ve bireylerin yaşam kalitesinin iyileştirilmesinde olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Bununla birlikte FODMAP diyetine ek probiyotik kullanımının bu değerler üzerine daha etkin olduğunu gösteren bir sonuca ulaşılmamıştır. Burada İBS alt tiplerinin probiyotik suşlarının yanıtını etkileyebileceği dikkate alınmalıdır. Prebiyotik, probiyotik ve sinbiyotiklerin İBS tedavisindeki etkinliklerinin doğrulanması için geniş örneklemli randomize çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler: İrritabl Bağırsak Sendromu, FODMAP Diyeti, Probiyotik,Yaşam Kalitesi The research created by the reason to evaluate effects on IBS sypmtoms and quality of life of low fodmap diet therapy and probiotic use in addition to low fodmap diet therapy applied on 52 women patient with irritable bowel syndrome. By creating two groups; first group received a low FODMAP diet (fermented oligo-, di- and monosaccharides and polyols), while the other group received a probiotic supplement with the diet. At the beginning of the study and during the follow-up (6 weeks), three days of food consumption registration (21 days for each individual) was obtained from individuals every week. İndividuals were administered IBS-Symptom Severity Score (IBS-SSS), IBS Life Quality Scale (IBS-QOL) and Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) at the beginning and end of the study. During follow-up, stool concentrations were recorded according to the Bristol Stool Scale. At the same time, anthropometric measurements of individuals were taken by the researcher and body composition analyzes (Inbody 230) were performed at each control. Body weights, BMI, waist and hip circumference measurements of the individuals participating in the study decreased statistically (p0,05). At the end of the study, it was observed that the nutritional intakes of individuals in both groups, except daily phosphorus and vitamin C, were rather below the recommended amount. At the end of the study of individuals in both groups, the decrease in the consumption of milk and dairy products and legumes was found statistically significant (p0,05). As a result, low FODMAP diet has been shown to have positive effects on reducing IBS symptom severity and improving the quality of life of individuals. İn addition to this, there is no conclusion showing that the use of additional probiotics in the FODMAP diet is more effective on these values. It should be noted that the IBS subtypes may affect the response of probiotic strains. Large sampled randomized trials are needed to confirm the efficacy of prebiotic, probiotic and synbiotics in the treatment of IBS.Key Words: Irritable Bowel Syndrome, FODMAP Diet, Probiotic, Quality of Life

Bu çalışmada aralıklı açlık ve egzersizin veya bu iki yöntemin birlikte uygulanmasının;vücut ağırlığı, kan lipit profili, glukoregülator faktörler, oksidan/antioksidan durum ve yağdokusu gibi çeşitli parametreler üzerine etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmatoplam 30 adet (70-90 günlük) erkek Sprague Dawley rat ile yürütülmüştür. Ratlar rastgele5 gruba (n=6) ayrılmıştır. Sekiz hafta boyunca 1 grup standart peletle, diğer 4 grup iseyüksek yağlı yemle beslenmiştir. Sekiz haftanın sonunda yüksek yağlı yemle beslenengruplarda Lee indeksine göre obezite gelişimi saptanmış ve aralıklı açlık ve/veya egzersizuygulamasına geçilmiştir. Normal vücut ağırlığı ile sedanter aktiviteye sahip olan ratlardanoluşan (K1 normal sedanter) ve obez vücut ağırlığı ile sedanter aktiviteye sahip olan (K2obez sedanter) 2 kontrol grubu oluşturulmuştur. Diğer 3 deney grubuna ise 8 hafta boyuncatek başına aralıklı açlık (AA obez), tek başına egzersiz (E obez) ve aralıklı açlık ileegzersiz birlikte (AAE obez) uygulanmıştır. Çalışma sonunda ratların kuyruklarından kanörnekleri alındıktan sonra anestezi uygulanmıştır. Anestezi altında iken kardiyak kanörnekleri alınarak ratlar sakrifiye edilmiş ve yağ dokuları çıkarılmıştır. Çalışmanınbaşlangıcında vücut ağırlığı bakımından gruplar arasında önemli bir farklılıkbulunmamıştır (p>0,05). Çalışma tamamlandığında ise vücut ağırlığı bakımından gruplararasında önemli bir fark (pve E grubuna kıyasla önemli düzeyde yüksektir (pdeğerlerindeki değişim ise K1 grubunda AA ve E gruplarına kıyasla önemli düzeydeyüksektir (pdeğeri AA ve AAE gruplarında daha düşüktür (pAAE grubunda düşüktür (pdaha düşük ancak K1’e göre daha yüksektir (pK1 grubundan daha küçüktür (pegzersiz kombinasyonu uygulanması vücut ağırlığında kayıp sağlamış, yağ hücresiboyutunu küçültmüş ve oksidatif stresi azaltmıştır. Bununla birlikte açlık kan şekeriniyükseltmiş, kan lipitleri üzerine farklı etkiler göstermiş ve PON1 aktivitesini düşürmüştür.Aralıklı açlığın olumlu ve olumsuz yönleri dikkate alınarak uygulanması ve sıkı takipaltında kontrollü sürdürülmesi önerilebilir.Anahtar Kelimeler : Aralıklı açlık, Egzersiz, Obezite, Antioksidan kapasite In this study, it is aimed to examine the effects of doing exercise, intermittent fasting andcombination of two methods on various parameters such as body weight, blood lipidparameters, glucoregulatory factors, oxidant/antioxidant status and adipose tissue. Thestudy was carried out with a total of 30 (70-90 day old) male Sprague Dawley rats. Ratswere randomly divided into 5 groups (n = 6). For 8 weeks, 1 group was fed with standardpelets and the other 4 groups were fed with high-fat diet. At the end of 8 weeks, obesitydevelopment was confirmed according to Lee's index in groups fed with high-fat diet andintermittent fasting and/or exercise period was started. Two control groups, consisting ofrats with normal body weight, which have sedentary activity (K1 normal sedentary) andobese rats with sedentary activity (K2 obese sedentary), were formed. Intermittent fastingonly (AA obese), exercise only (E obese) and intermittent fasting together with exercise(AAE obese) were applied to the other 3 experimental groups for 8 weeks. At the end ofthe study, anesthesia was applied after taking blood samples from the tails of the rats.While under anesthesia, cardiac blood samples were taken and the rats were sacrificed andfat tissues were removed. There was no significant difference between the groups in termsof body weight at the beginning of the study (p> 0.05). When the study was completed, asignificant difference (p The change of body weight was significantly higher in the K1 group compared to AAE andE group (p group compared to AA and E groups (p and AAE groups (p activity decreased in AAE group (p lower than K2 but higher than K1 (p smaller than K1 group (p exercise in obese individuals caused that loss of body weight, reduced fat cell size andreduced oxidative stress. However, it caused increased fasting blood glucose, differenteffects on blood lipids and decreased PON1 activity. Intermittent fasting can be suggestedto regard the positive and negative aspects and to maintain it under follow-up.Key Words : Intermittent fasting, Exercise, Obesity, Antioxidant capacity

Bu çalışma maternal dönemde yüksek miktarda folik asite maruziyetin gebe ratlarda bozulmuş glukoz toleransı veyavru ratlarda insulin direnci gelişimi üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla planlanmıştır. Wistar türü dişiratların (n:18) gebe kalmaları sağlanmış ve randomize şekilde kontrol, deney 1 ve deney 2 olmak üzere üç grubaayrılmıştır ve gebelik döneminde her gruba folik asit içerikleri farklı üç ayrı beslenme protokolü (kontrol grubu: 2mg/kg folik asit, deney 1 grubu: 5 mg/kg folik asit, deney 2 grubu: 40 mg/kg folik asit) uygulanmıştır. Laktasyondöneminde tüm annelerin aynı folik asit içeriğine sahip yemle (2 mg/kg folik asit) beslenmeleri sağlanmıştır.Gebeliğin 16. gününde gebelere oral glukoz tolerans testi uygulanmıştır. Laktasyon dönemi sonrasında 18 dişi ve18 erkek olmak üzere toplamda 36 yavrunun vücut ağırlığı ve yem tüketimi takibi yapılmıştır. Annelere laktasyonsonunda, yavruların yarısına (n:18) yedinci haftanın sonunda diğer yarısına (n:18) ise on ikinci haftanın sonundaötenazi işlemi uygulanmıştır. Anne ve yavru ratların serum folik asit, homosistein, B12 vitamini, insülin, glukoz,IL-6, TNF-α, HbA1c ve adiponektin düzeylerine bakılmıştır. Yavru ratlarda insülin direncini değerlendirmek içinHOMA-IR, obezite durumunun değerlendirmesi için lee indeksi hesaplanmıştır. Gebelik döneminde anne ratlarauygulanan OGTT sonuçları değerlendirildiğinde; deney 2 grubunun başlangıç (K:80,8±6,67 mg/dL, D1:88,6±11,25 mg/dL, D2: 98,6±8,31 mg/dL) 60. dakika (K: 89,6±9,66 mg/dL, D1: 106,5±13,54 mg/dL, D2:117,8±18,60 mg/dL), 90. dakika (K: 84,1±12,35 mg/dL, D1: 99,8±10,75 mg/dL, D2: 116,5±36,01 mg/dL) ve 120.dakikadaki (K: 83,6±9,75 mg/dL, D1: 97,0±7,66 mg/dL, D2: 103,8±12,92 mg/dL) kan glukoz değerleri diğergruplardan daha yüksek olduğu ve kontrol grubuyla arasındaki fark istatiksel olarak önemli bulunmuştur (pAnne ratların HbA1c düzeyi deney 2 grubunda en yüksek değere sahiptir ve kontrol grubuyla arasındaki farkistatiksel açıdan önemlidir (K: 6,1±1,58 mmol/L, D1: 8,4±0,93 mmol/L, D2: 8,9±0,98 mmol/L, pgrubu annelerinin yavru ratlarının ortalama doğum ağırlığı en az, deney 2 grubu yavru ratların ortalama doğumağırlığının en fazla olduğu belirlenmiştir (k:5,6±0,17 g; d1:5,8±0,59 g; d2:5,9±0,26 g, pgrubu annelerin yavru ratlarının yedi (k: 0,26±0,02; d1: 0,27±0,03; d2: 0,25±0,02 g) ve on ikinci haftanın (k:0,31±0,01; d1: 0,31±0,04 g; d2: 0,32±0,01) sonundaki lee indeks değerleri benzer bulunmuştur (p>0,05). Kontrolve deney 2 grubu annelerin yedi haftalık (k: 0,31±0,09; d1: 0,26±0,05; d2: 0,29±0,14) ve on iki haftalık yavruların(k: 0,26±0,12; d1: 0,22±0,08; d2: 0,26±0,04) HOMA-IR değeri benzer olup deney 1 grubu annelerin yavrularındandaha yüksektir (p>0.05). Bu çalışmayla gebelik döneminde yüksek miktarda folik asite maruziyetin gebelerdeglukoz intoleransına ve yavrularında ise insülin direnci gelişimine etkileri saptanmıştır.Anahtar Kelimeler : Gebe, folik asit, glukoz intoleransı, insülin direnci This study was planned to evaluate effects of high folic acid supplement during pregnancy on glucose intolerance in mother rats and insulin resistance in offspring. Wistar female rats (n: 18) were mated and were randomly divided into three groups: control, experimental 1 and experimental 2 group. Three different feeding protocols (control group: 2 mg / kg folic acid, experimental 1 group: 5 mg / kg folic acid, experimental 2 group: 40 mg / kg folic acid) were administered during pregnancy. All mothers rats were fed with the same folic acid content (2 mg / kg folic acid) diet during the lactation period. Oral glucose tolerance test was performed on the 16th day of pregnancy. After the lactation period, body weight and food intake of 36 pups (18 females and 18 males) were monitored. Mother rats were euthanized at the end of lactation period and half of the pups were euthanized at the end of the 7th weeks and the others at the end of the 12th weeks. Serum folic acid, homocysteine, vitamin B12, insulin, glucose, IL-6, TNF-α, HbA1c and adiponectin levels of mothers and pups were evaluated. HOMA-IR and lee index were calculated to evaluate insulin resistance and obesity status in offspring. According to glucose tolerance test results of mother rats, blood glucose values at 0th minute (C:80.8±6.67 mg/dL, E1:88.6 ±11.25 mg/dL, E2:98.6±8.31 mg/dL), 60th minutes (C:89.6±9.66 mg/dL, E1:106.5±13.54 mg/dL, E2:117.8±18.60 mg/dL), 90th minutes (C:84.1±12, 35 mg/dL, E1:99.8±10.75 mg / dL, E2:116.5±36.01 mg/dL) and 120th minutes (C:83.6±9.75 mg/dL, E1:97.0±7.66 mg/dL, E2:103.8±12.92 mg/dL) of experimental group 2 were significantly higher than control group (p0.05). In this study, the effects of high levels of folic acid exposure during pregnancy on glucose intolerance in pregnant women and insulin resistance in offspring were determined.Key Words: Pregnant, folic acid, glucose intolerance, insulin resistance

Bu çalışmada yaşlı bireylerin diyet asit yükü, malnütrisyon ve yaşam kalitesi ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmaya 65 yaş ve üzerinde Balıkesir Huzurevi Yaşlı Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi’nde kalan 53 birey ile evde yaşayan 57 birey katılmıştır. Yaşlı bireylere ait genel bilgiler, beslenme bilgileri, 3 günlük besin tüketim kaydı, malnütrisyon durumu ve yaşam kalitesiyle ilgili bilgileri içeren anket uygulanmıştır. Malnütrisyon durumunu değerlendirmek için Mini Nütrisyonel Değerlendirme (MNA) testi, yaşam kalitesini değerlendirmek için ise Kısa Form-36 (SF-36) kullanılmıştır. Diyet asit yükü potansiyel böbrek asit yükü (PRAL) yöntemiyle hesaplanmıştır. Çalışmaya evde yaşayan ve huzurevinde kalan toplam 49 erkek, 61 kadın dahil edilmiştir. Malnütrisyon sıklığı huzurevinde yaşayanlarda %5,7, evde yaşayanlarda ise %3,5 bulunmuştur. Erkeklerde günlük alınan ortalama enerji 2093,5±69,83 kkal, protein 80,5±3,39 g iken kadınlarda enerji 1343,0±68,12 kkal, protein 49,2±3,34 g’dır. Huzurevinde yaşayan bireylerin günlük ortalama enerji ve protein alımı evde yaşayan bireylerden anlamlı derecede daha yüksek bulunmuştur (p0,05). PRAL değeri evde yaşayan bireylerin fiziksel rol güçlüğü ve fiziksel sağlık parametresi ile pozitif korelasyon göstermiştir (pAnahtar KelimelerDiyet Asit Yükü, Malnütrisyon, Yaşam Kalitesi, Yaşlı Bireyler, Beslenme In this study, it was aimed to evaluate the relationship between diet acid load, malnutrition and quality of life of elderly individuals. 53 individuals living in the Balıkesir Nursing Home Elderly Care and Rehabilitation Center and 57 individuals living in the house participated in the study. All participants in the study were 65 years of age and above. A questionnaire including general information about elderly people, nutrition information, 3-day food consumption record, nutritional status and information on quality of life were conducted. Mini Nutritional Assessment (MNA) test was used to assess nutritional status and Short Form-36 (SF-36) was used for quality of life. Dietary acid load was calculated by potential renal acid load (PRAL) method. 49 men and 61 women living at home and staying in the nursing home were included in the study. The malnutrition rate was found to be 5,7% in the living at nursing home, while the malnutrition rate in the living at home was 3,5%. The average daily energy intake in males is 2093,5 ± 69,83 kcal, protein 80,5 ± 3,39 g while the energy in females is 1343,0 ± 68,12 kcal, protein 49,2 ± 3,34 g. The average daily energy and protein intake of the nursing home residents was significantly higher (p< 0,001). In both genders, SF-36 mean values of individuals living at home were higher than those living at nursing homes. When the quality of life was evaluated, the mean of energy liveliness vitality, mental health, general health perception and physical health parameters of males living at home were found to be higher than those living at nursing homes (p 0,05). The PRAL value was positively correlated with the role limitation due to physical health and physical health parameters of the individuals living at home (pKey WordsDietary Acid Load, Malnutrition, Quality of Life, Elderly Human, Nutrition

Hastane malnütrisyonu, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler için önemli bir sağlık sorunudur.Hastaneye yatış ile birlikte malnütrisyon oranı %20–50 arasında değişmektedir. Bu durumunsaptanması amacıyla kullanılan birçok yöntem olmasına rağmen kesinlik kazanmış biryöntem bulunmamaktadır. Ancak, pratikte malnütrisyonu saptamak amacıyla hızlı birşekilde sonuç alınabildiği ve kolay uygulanabilir olduğu için tarama araçları tercihedilmektedir. Graz Malnütrisyon Taraması (GMS) da cinsiyet, yaş ve tanıdan bağımsızolarak, farklı bölümleri kapsayan hastane ortamında malnütrisyon riskinin taranmasıamacıyla geliştirilen yeni bir tarama aracıdır. Çalışmanın amacı, GMS’nin hastanede yatanyetişkin ve yaşlı hastalarda malnütrisyonu saptamada geçerliğinin değerlendirilmesidir.Çalışma, 18-91 yaş arası 180 erkek ve 168 kadın olmak üzere toplam 348 hasta ileyürütülmüştür. Hastaların %64,4’ünü yetişkin bireyler, %35,6’sını yaşlı bireyleroluşturmaktadır. Hastanın genel bilgilerini, antropometrik ölçümlerini, biyokimyasalbulgularını, Nütrisyonel Risk Taraması-2002 (NRS-2002), Kısa Beslenme DeğerlendirmeAnketi (SNAQ), Graz Malnütrisyon Taraması (GMS) ve 24 saatlik geriye dönük besintüketim kaydını içeren bir anket formu uygulanmıştır. NRS-2002 ve SNAQ sonuçları ileGMS sonuçları değerlendirilmiştir. Hastaların ortalama yaşı 57,0±16,61 yıl ve ortalama yatışsüresi 7,9±10,46 gün olarak saptanmıştır. GMS sonuçlarına göre hastaların %47,7’sindemalnütrisyon riski saptanmıştır. NRS-2002 referans olarak alındığında GMS’ninsensitivitesi %95,16 ve spesivitesi %78,57 olarak hesaplanmıştır. NRS-2002 ile GMSarasında iyi düzeyde bir uyum (kappa:0,686) saptanmıştır. SNAQ referans olarakalındığında GMS’nin sensitivitesi %91,59 ve spesivitesi %75,11 olarak hesaplanmıştır.SNAQ ile GMS arasında da iyi düzeyde bir uyum (kappa:0,609) saptanmıştır. Sonuç olarak,GMS’nin hastane ortamında, yaş ve tanıdan bağımsız olarak yetişkin ve yaşlı hastalardamalnütrisyonu saptamada geçerli bir tarama aracı olduğu saptanmıştırAnahtar Kelimeler : Hastane malnütrisyonu, Tarama aracı, Graz Malnütrisyon Taraması, Geçerlik Hospital malnutrition is an important health problem for developed and developingcountries. Malnutrition rate varies between 20-50% with hospitalization. Although there aremany methods used to detect this condition, there is no definite method. However, screeningtools are preferred because in practice it is possible to obtain results quickly and easily todetect malnutrition. The Graz Malnutrition Screening (GMS) is also a new screening tooldeveloped to investigate the risk of malnutrition in a hospital setting that covers differentdepartments, regardless of gender, age and diagnosis. The aim of the study was to evaluatethe validity of GMS in detecting malnutrition in adult and elderly patients hospitalized. Thestudy was carried out with a total of 348 patients (180 males and 168 females between18-91 years). 64,4% of the patients are adults and 35,6% are elderly individuals. Aquestionnaire including general information, anthropometric measurements, biochemicalfindings, Nutritional Risk Screening-2002 (NRS-2002), Short Nutrition AssessmentQuestionnaire (SNAQ), Graz Malnutrition Screening (GMS) and 24-hour retrospective foodconsumption record were applied. NRS-2002 and SNAQ results and GMS results wereevaluated. The mean age of the patients was 57,0±16,61 years and the mean length ofhospitalization was 7,9±10,46 days. According to GMS results, malnutrition risk was foundin 47,7% of the patients. When NRS-2002 is taken as a reference, the sensitivity andspecificity of GMS are calculated as 95,16% and 78,57%, respectively. There was a goodcorrelation between NRS-2002 and GMS (kappa: 0,686). When SNAQ is taken as areference, the sensitivity and specificity of GMS are calculated as 91,59% and 75,11%,respectively. There was also a good correlation between SNAQ and GMS (kappa: 0,609).As a result, GMS was found to be a valid screening tool for detecting malnutrition in adultand elderly patients regardless of age and diagnosis in the hospital setting.Key Words : Hospital malnutrition, Screening tool, Graz Malnutrition Screening, Validity

Alzheimerhastalığı ilerleyici hafıza kaybı tablosuyla karakterize nörodejeneratif birhastalıktır. Öz bakım becerilerinde, bilişsel işlevlerinde yetersizliklergörülmektedir. Patolojik olarak amiloid plaklarla özdeşleşmiş olsalar da tauproteininin aşırı fosforillenmesi ve buna bağlı nörofibriler yumak oluşumu,nöron kaybı Alzheimer hastalığı ile birlikte görülebilmektedir. Amiloidplakların, tau proteinlerinin olumsuz etkisi, oksidatif strese yol açması,glukoz homeostazının bozulması gibi birçok nedenden kaynaklanabilmektedir.Patolojilere karşı geliştirilen tedavi yöntemleri de çeşitli olabilmektedir.Oksidatif strese karşı antioksidanlardan zenginbeslenme, glukoz metabolizmasının bozulmasına karşı ketojenik diyet uygulamalarıAlzheimer hastalığının diyet tedavisi içinde yer almaktadır. Orta zincirli yağasitlerinin portal dolaşımdan hızlıca emilmeleri, β-oksidasyona ihtiyaç duymaksızınalternatif enerji kaynağı olarak kullanılabilmesini sağlamaktadır. Ayrıca uzun zincirli n-3 grubu yağ asitlerinden eikosapentaenoikasit (EPA) ve dekozahekzoenoik asit (DHA) antiinflamatuvar etkilerinden dolayıbilişsel işlevleri geliştirici etkide bulunmaktadır. Bu derlemede Alzheimerhastalığından korunmada, ilerlemesinin geciktirilmesinde ve hastalığıntedavisinde yağ asitlerinin metabolik süreçlerdeki etkileri irdelenmiştir., Alzheimer'sdisease is a neurodegenerative disorder characterized by a progressive memoryloss table. Self-care skills and cognitive functions are seen insufficiency.Althoughpathologically identified with amyloid plaques, excessive phosphorylation ofthe tau protein and consequent neurofibrillary tangle formation, and neuronalloss may be associated with Alzheimer's disease. Negative effects of amyloidplaques and tau proteins can result in many causes such as oxidative stress,impaired glucose homeostasis. Treatment methods developed against pathogens canalso be varied. A diet rich in antioxidants against oxidative stress, ketogenicdiet versus the deterioration of glucose metabolism in Alzheimer's is locatedin the dietary treatment of disease. Rapid absorption of medium chain fattyacids from the portal circulation ensures that they can be used as analternative energy source without the need for β-oxidation. In addition,eicosapentaenoic acid (EPA) and decozahexenoic acid (DHA) of long chain n-3fatty acids have been implicated in the development of cognitive functions dueto antiinflammatory effects. In this review, it has been examined that theeffects of fatty acids on metabolic processes in Alzheimer's disease, delayedprogression and treatment of disease.

Araştırma, beslenme dostu okul programının öğrencilerin besin seçimi ve beslenme durumuna etkisinin değerlendirilmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemine, biri beslenme dostu okul programında yer alan diğeri yer almayan olmak üzere iki okuldan yedinci sınıfta öğrenim gören öğrenciler alınmıştır. Beslenme dostu okul programında yer alan okuldan 174, beslenme dostu okul programında yer almayan okuldan 158 öğrenci olmak üzere toplam 332 öğrenci araştırmaya dahil edilmiştir. Verilerin toplanmasında içeriği genel bilgiler, beslenme alışkanlıklarına dair sorular, antropometrik ölçümler, adölesanlarda meyve-sebze tüketimi değişim süreci ölçeği, okullarda yiyecek içecek standartları yönetmeliğine göre hazırlanmış besin tüketim sıklığı, besin tüketim kaydı, içecek tüketim kaydı ve fiziksel aktivite kaydından oluşan anket formu kullanılmıştır. Beslenme dostu okulda eğitim gören öğrencilerin, beslenme dostu olmayan okulda eğitim gören öğrencilere göre ana öğün tüketim ortalamaları anlamlı oranda daha yüksek bulunurken (p0,05). Beslenme dostu okulda kahvaltının evde yapılma oranı, öğle yemeğinin yemekhanede tüketilme oranı daha fazladır (p0,05). Beslenme dostu okuldaki öğrencilerin meyve ve sebze tüketim değişim süreci ölçeğinden aldıkları puan ortalaması anlamlı oranda daha yüksektir (p 0,05). In the nutrition-friendly school, the rate of breakfast is higher at home than at lunchtime (p 0.05). The average score of the students at the nutrition-friendly school was significantly higher than that of the fruit and vegetable consumption process (p

Evde bakım hizmeti alan bireylerde beslenme durumu ve yaşam kalitesini değerlendirmek ve evde bakım hizmetleri kapsamında diyetisyenlerin sağlık hizmeti sunumuna yönelik öneriler geliştirmek amacıyla yapılan bu çalışma 90 erkek (76,2±17,39 yıl), 119 kadın (75,8±13,43) toplam 209 evde bakım hastası üzerinde yürütülmüştür. Bireylerin beslenme durumunun değerlendirilmesinde MNA ve SNAQ testleri kullanılmıştır. Katılımcıların 24 saatlik geriye dönük besin tüketimleri de kaydedilmiştir. Yaşam kalitesi değerlendirmesi için ise SF-36 sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ölçeği kullanılmıştır. Bireylere ait MNA ve SNAQ puan ortalamaları sırasıyla 15,2±7,04 ve 1,6±2,00 olarak saptanmış ve cinsiyetlere göre önemli bir fark bulunmamıştır (p>0,05). MNA puanlarına göre erkeklerin %54,4 ü; kadınların %52,1 i malnütrisyonlu bulunmuştur. SNAQ puanlarına göre ise erkeklerin %28,9 unda; kadınların ise %25,2 sinde malnütrisyon saptanmıştır. Bireylerin %18,2 si nütrisyon desteği almaktadır. En sık rastlanan hastalıklar sırasıyla hipertansiyon (%44,5), SVO (%25,8), kalp damar hastalığı (%23,9), diyabet (%21,5), demans (%20,6), kırıklar (%17,2) ve basınç ülseridir (%16,3). SVO, demans ve basınç ülseri MNA puanını anlamlı derecede düşürmekte iken, sadece basınç ülseri SNAQ puanını anlamlı derecede artırmaktadır (p0,05). Buna karşın mental bölüm puanları; yaş grubu, eğitim durumu ve sigara kullanım durumuna göre değişiklik göstermektedir (p0,05). On the other hand mental section scores changed according to age group, educational status and smoking (p

Özet:Melceü't -Tabbâhin (Aşçıların Sığınağı ) adlı eser, Mehmet Kamil tarafından 1844 yılında basılmış olan ilk Türk yemek kitabıdır. Bu eser Mehmet Kamil’in uzun araştırmaları sonucunda or-taya çıkmış olan yeni tarifleri Türk mutfağına kazandırmıştır. Kitap basıldığı dönemde oldukça ilgi görmüş ve 44 yıllık süreçte baskısı dokuz defa yenilenmiştir. Batı usulü yemekler ilk kez bu kitapta yer almış ve kendisinden sonra basılan yemek kitaplarına temel teşkil etmiştir. Basılan ilk Türk ye-mek kitabı olması ve Türk mutfağına getirdiği yenilik ve çeşitlilik açısından önemli bir kültürel mi-rastır.Anahtar kelimeler: Türk mutfağı, İlk Türk yemek kitabı, Mehmet KamilAbstract:Melceü't-Tabbahin was written by Mehmet Kamil which was the first Turkish cookbook published in 1844. This book was contributed to many new recipes to Turkish cuisine by Mehmet Kamil as a result of long researches. This book got attention and the publication was renewed 9 ti-mes in 44 years period. The western type cook recipes took place in this book and it has been a fun-demental for subsequent published cookbooks. It is an important cultural heritage because it is the first published Turkish cook book that brought innovation and diversity for Turkish cuisine.Keywords: Turkish cuisine, the first Turkish cookery book, Mehmet KamilАннотация: Книга Мехмет Камиля "Мелжеут-Таббахин” (Прибежище Поваров) изданная в 1844 году, является первой опубликованной турецкой кулинарной книгой. Эта книга была написана в результате долгих исследований Мехмет Камиля в турецкой кухне.Книга вызвала значительный интерес и в 44-й годовой период была переиздана девять раз. Первые рецепты в западном стиле содержались в этой книге и именно она стала основой для других кулинарных книг. Эта книга является важным культурным наследием, из того что она является первой турецкой кулинарной книгой и именно она принесла много инноваций и разнообразий в турецкую кухню.Ключевые слова:Турецкая кухня, первая турецкая кулинарная книга, Мехмет Камиль.GİRİŞİlk Türk yemek kitabı Melceü't-Tabbâhin(Aşçıların Sığınağı), İstanbul’da taşbaskı-sıyla (lito) 1844 yılında (hicri 1260)basılmıştır. Kitabın yazarı Mehmet Kamil,II. Mahmut tarafından açılmış batılı anlamda ilk tıp fakültesi olanMekteb-i Tıbbıye-i Adliye-i Şahane hocalarındandır. Kitabın bir tıp hocası tarafından yazılmış olması, Doç.Dr., Gazi Üniversitesi,SağlıkBilimleri Fakültesi, Beslenmeve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi,Ankara/TÜRKİYE. acarnil@hotmail.com**Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü. metinsaip@gmail.comMelceü't -Tabbâhin (Aşçıların Sığınağı ) adlı eser, Mehmet Kamil tarafından 1844 yılında basılmış olan ilk Türk yemek kitabıdır. Bu eser Mehmet Kamil’in uzun araştırmaları sonucunda or-taya çıkmış olan yeni tarifleri Türk mutfağına kazandırmıştır. Kitap basıldığı dönemde oldukça ilgi görmüş ve 44 yıllık süreçte baskısı dokuz defa yenilenmiştir. Batı usulü yemekler ilk kez bu kitapta yer almış ve kendisinden sonra basılan yemek kitaplarına temel teşkil etmiştir. Basılan ilk Türk ye-mek kitabı olması ve Türk mutfağına getirdiği yenilik ve çeşitlilik açısından önemli bir kültürel mi-rastır.Anahtar kelimeler: Türk mutfağı, İlk Türk yemek kitabı, Mehmet KamilAbstract:Melceü't-Tabbahin was written by Mehmet Kamil which was the first Turkish cookbook published in 1844. This book was contributed to many new recipes to Turkish cuisine by Mehmet Kamil as a result of long researches. This book got attention and the publication was renewed 9 ti-mes in 44 years period. The western type cook recipes took place in this book and it has been a fun-demental for subsequent published cookbooks. It is an important cultural heritage because it is the first published Turkish cook book that brought innovation and diversity for Turkish cuisine.Keywords: Turkish cuisine, the first Turkish cookery book, Mehmet KamilАннотация: Книга Мехмет Камиля "Мелжеут-Таббахин” (Прибежище Поваров) изданная в 1844 году, является первой опубликованной турецкой кулинарной книгой. Эта книга была написана в результате долгих исследований Мехмет Камиля в турецкой кухне.Книга вызвала значительный интерес и в 44-й годовой период была переиздана девять раз. Первые рецепты в западном стиле содержались в этой книге и именно она стала основой для других кулинарных книг. Эта книга является важным культурным наследием, из того что она является первой турецкой кулинарной книгой и именно она принесла много инноваций и разнообразий в турецкую кухню.Ключевые слова:Турецкая кухня, первая турецкая кулинарная книга, Мехмет Камиль.GİRİŞİlk Türk yemek kitabı Melceü't-Tabbâhin(Aşçıların Sığınağı), İstanbul’da taşbaskı-sıyla (lito) 1844 yılında (hicri 1260)basılmıştır. Kitabın yazarı Mehmet Kamil,II. Mahmut tarafından açılmış batılı anlamda ilk tıp fakültesi olanMekteb-i Tıbbıye-i Adliye-i Şahane hocalarındandır. Kitabın bir tıp hocası tarafından yazılmış olması, Doç.Dr., Gazi Üniversitesi,SağlıkBilimleri Fakültesi, Beslenmeve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi,Ankara/TÜRKİYE. acarnil@hotmail.com**Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü. metinsaip@gmail.com

Bu araştırma yetişkin bireylerin besin tüketimlerinin, vücut bileşimi ve enerji harcama durumlarının mevsimsel değişikliklerden etkilenme düzeylerinin saptanması amacıyla yapılmıştır. Ankara ili şehir merkezinde yaşayan 25-45 yaş arası, 31 erkek (% 46.3) ve 36 kadın (%53.7) 67 sağlıklı birey üzerinde yapılmış prospektif kohort bir çalışmadır. Çalışma, birbirini izleyen dört mevsimde, üçer ay aralıklarla yürütülmüştür. Veriler, Ekim (sonbahar), Ocak (kış), Nisan (ilkbahar) ve Temmuz (yaz) aylarında toplanmıştır. Bireylerin genel özellikleri, 24 saatlik besin tüketimleri (birbirini izleyen üç gün, bir günü hafta sonu), besin tüketim sıklıkları, enerji harcamaları (fiziksel aktivite düzeyi kaydı ve ergospirometre-COSMED K4b2 ile) saptanmış ve antropometrik ölçümleri yapılmıştır. Bireylerin enerji alımlarının en yüksek olduğu mevsim, erkeklerde kış (2419.6±481.2 kkal), kadınlarda ise sonbahardır (1731.3±303.1 kkal). Enerji alımının en düşük olduğu mevsim hem erkek, hem kadınlarda yaz (sırasıyla 2303.6±548.6 ve 1500.2±313.0 kkal) mevsimidir. Erkeklerin enerji alımında mevsimler arası fark istatistiksel olarak önemli değilken, kadınların yaz mevsiminde sonbahar mevsimine göre anlamlı derecede az enerji aldığı saptanmıştır (p0.05). Erkeklerde enerjinin proteinden gelen miktarının en yüksek olduğu mevsim ilkbahar (%16.0±2.6), en düşük olduğu mevsim ise yaz (%15.2±2.4) mevsimidir ve aradaki fark anlamlı bulunmamıştır. Kadınlarda enerjinin proteinden gelen miktarının en yüksek olduğu mevsim ilkbahar (%15.9±2.6), en düşük olduğu mevsim sonbahar (%13.9±2.3) mevsimidir, fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p0.05). Erkek ve kadınlarda ergospirometre (COSMED K4b2) ile ölçülen ortalama RMR kış mevsiminde (E:1961.5±355.5; K: 1352.3±167.0 kkal), yaz mevsimine (E:1956.7±365.7; K:1341.4±189.6 kkal) göre az da olsa daha yüksek saptanmıştır. Bireylerin bir günlük toplam enerji harcamaları hem erkek ve hem de kadın bireylerde kış mevsiminde, diğer mevsimlere oranla düşüktür, bunun nedeni fiziksel aktivitedeki mevsimsel değişikliklerdir. Bu çalışmanın sonucunda; planlanacak beslenme araştırmalarında mevsimsel değişikliklerin de dikkate alınması gerekliliği anlaşılmıştır. The objective of this study was to determine the effects of seasonal variations on dietary intake, body composition and energy expenditure in adults. This is a prospective cohort study, conducted on 25-45 years old healthy adults, 31 males (46.3%) and 36 females (53.7%), living in Ankara city centre. The study was conducted during four consecutive seasons, with 3 months periods. Survey was held in the months of, October (autumn), January (winter), April (Spring) and July (summer). General characteristics, 24-h dietary intake recalls (for three consecutive days, with one day weekend), food frequencies, total energy expenditures (by physical activity records and spirometer COSMED K4b2) were determined and anthropometric measurements were taken. The seasons with high energy intakes were winter for men (2419.6±481.2 kcal) and autumn for women (1731.3±303.1 kcal). Summer was the season with lowest energy intake for both men and women, 2303.6±548.6 and 1500.2±313.0 kcal, respectively. The differences of energy intake between seasons were not significant for men, however, the energy intake of women was less in winter comparing to autumn (p0.05). Seasonal differences in the percentage of energy from protein was higher in spring (16.0±2.6%) than in summer (15.2±2.4%) in men and it was higher in spring (15.9±2.6%) than autumn (13.9±2.3) in women, while the difference was not significant for men (p>0.05), it was significant for women (p0.05). But the mean RMRs measured by ergospirometer (COSMED K4b2) were slightly higher in winter (men:1961.5±355.5; women: 1352.3±167.0 kcals), comparing to summer (men:1956.7±365.7; women:1341.4 ±189.6 kcals). For all individuals, daily total energy expenditure was lower in winter comparing to other seasons. This was the consequence of the seasonal changes in physical activity. As a conclusion of this study, seasonal differences should be taken into consideration in dietary surveys. 287