Search

Bu araştırma ile siber zorbalığın türlerinin ve siber zorbalıkla baş etme yollarının meta-sentez yöntemiyle incelenmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç çerçevesinde incelenecek çalışmalara ulaşmak için ‘‘siber zorbalık’’, ‘‘sanal zorbalık’’, ‘‘teknoloji zorbalığı’’ ‘internet zorbalığı’’ anahtar kelimeleri kullanılarak TÜBİTAK, ULAKBİM, Ulusal Tez Merkezi ve Google Akademi veri tabanlarından aranmıştır. Dahil edilme ve hariç tutulma kriterinden sonra araştırma sorularına uygun 10 araştırma bu çalışmaya dahil edilmiştir. Bu çalışmada Meta-sentez aşamaları uygulanmıştır. Bu araştırma kapsamında toplanan veriler içerik analizi kullanılarak kodlanmış, tema ve alt temalara ayrılmıştır. Yapılan analiz sonucunda siber zorbalık türleri ve siber zorbalıkla baş etme yöntemlerine ilişkin temalara ve alt temalara elde edilmiştir. Siber zorbalık türlerine ilişkin temaları siber taciz, yayma, sanal takip, dışlama, hile, sahte kimlik, sanal linç, karalama ve trolleme olarak belirlenmiştir. Siber zorbalıkla baş etme yöntemleri ilişkin temalar güvenli internet, hukuki yollar, destek kaynakları, eğitim, bireysel kaynaklar ve yapıcı olmayan yollar yer almaktadır. Elde edilen veriler alanyazın çerçevesinde tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur., This research, it is aimed to examine the types of cyberbullying and the ways to cope with cyberbullying by meta-synthesis method. In order to reach the studies to be examined within the framework of this purpose, the keywords "cyber bullying", "virtual bullying", "technology bullying", "internet bullying" were searched from TUBITAK, ULAKBIM, National Thesis Center and Google Scholar databases. After the inclusion and exclusion criteria, 10 researches suitable for the research questions were included in this study. Stages of meta-synthesis are implemented. As a result of the analysis, themes and sub-themes related to cyberbullying types and ways of coping with cyberbullying were reached. Their themes related to the types of cyberbullying are cyber harassment, dissemination, cyberstalking, exclusion, cheating, false identity, cyberlynching, defamation and trolling. Themes for coping with cyberbullying include safe internet, legal ways, support resources, education, individual resources, and unhealthy strategies. The obtained results were discussed within the framework of the literature and suggestions were made.

In this research, the mediating role of hope in the relation between high school students’ life goals and career adaptability was examined. The study has been carried out with 353 high school students (195 girls, 158 boys). The mean age of the students was 16.05. The data have been collected by using “Career Adapt-Abilities Scale”, “Life Goals Scale for Adolescents” and “Dispositional Hope Scale”. The collected data was analyzed through correlation analysis, path analysis and, bootstrapping procedure for the significance of indirect effect test. As a result of the study suggest that career goals, body-sense goals, hope has a positively meaningful relation with career adaptability. Bootstrapping show that hope have a partial mediating role in the relation between career goals, body-sense goals and career adaptability. It is thought that the results obtained can be used to improve the career adaptability of high school students. In addition, it can be said that the results of the research will provide the basis for future studies., Bu araştırmada lise öğrencilerinin yaşam amaçları ile kariyer uyum yetenekleri arasındaki ilişkide umudun aracılık rolü incelenmiştir. Araştırma 195 kız (%55.3), 158 erkek (%44.7) olmak üzere toplam 353 lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğrencilerin yaş ortalamaları 16.05’tir. Araştırmanın verileri “Kariyer Uyum Yetenekleri Ölçeği”, “Ergenler İçin Yaşam Amaçlarını Belirleme Ölçeği” ve “Sürekli Umut Ölçeği” kullanılarak elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde korelasyon analizi, yol analizi ve aracılık etkisinin anlamlılığı için bootstrapping işlemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda yaşam amaçlarından kariyer, beden-duyum amaçları ve umut ile kariyer uyum yetenekleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Bootstrapping sonucu ise kariyer ve beden-duyum amaçları ile kariyer uyum yetenekleri arasındaki ilişkide umudun kısmi aracılık rolüne sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçların lise öğrencilerinin kariyer uyum yeteneklerini geliştirmede kullanılabileceği düşünülmektedir. Ayrıca araştırmadan elde edilen sonuçların ileride yapılacak çalışmalara temel sağlayacağı söylenebilir.

The aim of the study was to determine th elevels of aggression (physical aggression, verbal aggression, anger, hostility, indirect aggression) levels of emotions and emotional coping skills of adolescents. The study was carried out on 277 (%58.3) female and 198 (%41.7) male totally 475 high school students. The Aggression Scale (Can, 2002), Emotion Regulation Scale for Adolescents (Duy and Yıldız, 2014) and Emotional Coping Scale (Durak and Şenol-Durak) were used in the study.The data were evaluated by Pearson Product Moment Correlation Coefficient and multivariate regression analysis.As a result of the analysis, it was determined that the dimensions of emotion regulation and emotional coping accounted for 45% of the total variance of aggressions cores of high school students. In addition, it is seen that external and internal dysfunctional emotion regulation significantly predicts all sub-dimensions of aggression (physical aggression, verbal aggression, anger, hostility, indirect aggression). Expressing emotion significantly predicted physical aggression, while processing emotion predicted hostility and verbal aggression significantly. When taken out of aggression, emotion regulation, and emotional relationship with the head out; psychological counseling and guidance services can be provided to adolescents to organize their feelings and cope with their feelings. Group guidance studies on emotion regulation can be developed in adolescents and these studies can be emphasized in schools. The rapid spread of aggression among adolescents in our country makes it necessary to investigate other factors predicting aggression., Araştırmada ergenlerin saldırganlık (fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık, öfke, düşmanlık, dolaylı saldırganlık) düzeylerini duygu düzenleme ve duygusal başa çıkma becerilerinin ne düzeyde yordadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma 277’si (%58.3) kız ve 198’i (%41.7) erkek toplam 475 lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Saldırganlık Ölçeği, Ergenler İçin Duygu Düzenleme Ölçeği ve Duygusal Başa Çıkma Ölçeği kullanılmıştır. Veriler Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve çok değişkenli regresyon analizi ile değerlendirilmiştir. Analiz sonucunda duygu düzenleme ve duygusal başa çıkmanın boyutlarının lise öğrencilerinin saldırganlık puanlarının toplam varyansının %45’ini açıkladığı belirlenmiştir. Ayrıca dışsal ve içsel işlevsel olmayan duygu düzenlemenin saldırganlığın tüm alt boyutlarını (fiziksel saldırganlık, sözel saldırganlık, öfke, düşmanlık, dolaylı saldırganlık) anlamlı olarak yordadığı belirlenmiştir. Duyguyu ifade etme, fiziksel saldırganlığın; duyguyu işlemleme ise düşmanlık ve sözel saldırganlığın anlamlı yordayıcılarıdır. Saldırganlığın duygu düzenleme ve duygusal başa çıkmayla ilişkisi göze alındığında ergenlere duygularını düzenleme ve duygularıyla uyumlu biçimde başa çıkma konusunda psikolojik danışma ve rehberlik hizmeti verilebilir. Ergenlerde duygu düzenleme konusuna yönelik grup rehberlik çalışmaları geliştirilebilir ve okullarda bu çalışmalara ağırlık verilebilir. Ülkemizde ergenler arasında saldırganlığın hızla yaygınlaşması saldırganlığı yordayan başka faktörlerin de araştırılmasını gerekli hale getirmektedir.

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinin umut ve psikolojik iyi oluşları arasın-daki ilişkide içsel ve dışsal yaşam amaçlarının aracı rolünü incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Türkiye’de bir devlet üniversitesinin farklı fakültelerinde öğrenim gören 269’u (% 52.6) kadın ve 242’si erkek (% 47.4) toplam 511 üniversite öğrenci üzerinde ger-çekleştirilmiştir. Öğrenciler 18-30 yaş arasında olup, yaş ortalamaları 21.95’tir (Ss=2.30). Araştırmada Sympson (1999) tarafından geliştirilmiş, Özbay, Terzi ve Aydoğan (2011) tarafından Türkçe’ye uyarlaması yapılmış olan “Özel Yaşam Alanı Umut Ölçeği”, Die-ner ve arkadaşları (2009, 2010) tarafından geliştirilmiş, Telef (2011; 2013) tarafından Türkçe’ye uyarlanmış olan “Psikolojik İyi Oluş Ölçeği” ve İlhan (2009) tarafından gelişti-rilmiş olan “Yaşam Amaçları Ölçeği” kullanılmıştır. İçsel ve dışsal amaçların umut ve psikolojik iyi oluş arasındaki aracı rolünü test etmek için Preacher ve Hayes’in (2008) önerileri doğrultusunda regresyon temelli aracılık makrosu kullanılmıştır. Dolaylı etkile-rin değerlendirilmesinde Sobel Z ve bootstrapping kullanılmıştır. Aracılık testleri yapıl-madan önce değişkenlere ait betimsel istatistikler belirlenmiş, değişkenler arası ilişkiler Pearson Çarpım Momentler Korelasyon analizi ile incelenmiştir Araştırma sonucunda psikolojik iyi oluşun umut, içsel ve dışsal amaçlar ile orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişkileri olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte, üniversite öğrencilerinde içsel ve dışsalyaşam amaçlarının psikolojik iyi olmanın anlamlı yordayıcıları olduğu saptanmıştır. Aracılık analizleri sonucunda ise hem içsel hem de dışsal yaşam amaçlarının umut ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkide kısmi aracı role sahip olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak, öğrencilerin umutlarının artması onların içsel ve dışsal yaşam amaçlarını arttır-makta ve bu artışla birlikte psikolojik iyi oluşları güçlenebilmektedir.Anahtar Kelimeler: Umut, Psikolojik İyi Oluş, İçsel ve Dışsal Yaşam Amacı In our research, it is aimed to investigate the mediating role of college students' intrinsic and extrinsic life purpose related to their hopes and psychological well-being. The study has been carried out with 511 university students including 269 (52.6%) wom-en and 242 (47.4%) men that have studied at different faculties of a state university in Turkey. “The Domain Specific Hope Scale” developed by Sympson (1999) and adapted to Turkish by Özbay, Terzi and Aydoğan (2011); “Psychological Well-being Scale” de-veloped by Diener and his colleagues (2009, 2010) and adapted into Turkish by Telef (2011; 2013) and “Life Purpose Scale” developed by İlhan (2009) have been used. The technique as regression-based mediator macro which has been offered by Preacher ve Hayes (2008), has been used to determine the mediating role of intrinsic and extrinsic life purpose in the relationship between hope and psychological well-being. Sobel Z and bootstrapping have been used in evaluating the indirect effects. Descriptive statistics of variables were determined before mediation tests, and correlations between variables were analyzed by Pearson’s Product-Moments Correlation analysis. When we look at correlational findings, moderate positive relationships have been found between psycho-logical well-being and hope and intrinsic, extrinsic life purpose. Nevertheless, it has been determined that both of intrinsic and extrinsic life purpose are significant predictors of psychological well-being. According to mediating results it has been found that both of intrinsic and extrinsic life purpose have mediated the relationship between hope and psychological well-being partially. As a result, it can be said that an increase in students' hopes increases their intrinsic and extrinsic life purpose, and with this increase their psychological well-being can be strengthened.Keywords: Hope, Psychological Well-being, Intrinsic and Extrinsic Life Purpose

Bu araştırmada, ortaokul öğrencilerinin zorba ve kurban olmaeğilimlerinin duygusal zekanın boyutları tarafından ne oranda yordandığınıincelemek amaçlanmıştır. Araştırma 6, 7 ve 8. sınıfa devam eden 285’i kız(%52.3), 260’ı erkek (%47.7) olmak üzere toplam 545 ortaokul öğrencisi üzerindegerçekleştirilmiştir. Öğrenciler 11 ile 14 yaş aralığında olup, yaşortalamaları 12.48’dir (Ss=.96). Araştırmada “Zorbalık Ölçeği” (Kutlu, 2005) ve“Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu” (Bar-on ve Parker, 2000)kullanılmıştır. Toplanan verilerin çözümlenmesinde t testi, Pearson korelasyonanalizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerdezorba ve kurban olma puanları ile duygusal zekanın boyutları arasında anlamlıilişkiler saptanmıştır. Regresyon analizi sonucunda Bar-on Duygusal ZekaÖlçeği’nin “stres yönetimi”, “kişilerarası beceriler” ve “kişisel beceriler” boyutlarınınzorbalığın anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Benzer şekilde öğrencilerdekurban olma ise, duygusal zekanın “stres yönetimi” ve “genel ruh hali” altölçeklerinden alınan düşük puanlar tarafından yordanmaktadır. Elde edilenbulgular ilgili alanyazın doğrultusunda ele alınarak, tartışılmıştır. &nbsp

Bu araştırmada, öğrencilerin zorba ve kurban olma eğilimlerinin sosyal beceri ve yaşam doyumunun boyutları tarafından ne oranda yordandığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma 6, 7 ve 8. sınıfa devam eden 935 (440’ı kız, 495’i erkek) ilköğretim ikinci kademe öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “Zorbalık Ölçeği” (Kutlu, 2005), “Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği” (Matson, Rotatory ve Hessel, 1983), ve “Çok Boyutlu Öğrenci Yaşam Doyum Ölçeği” (Huebner, 1994) kullanılmıştır. Regresyon analizi sonucunda olumsuz sosyal davranışlar, yaşanılan çevreden ve okuldan algılanan doyumun zorba olmanın anlamlı yordayıcıları olduğu saptanmıştır. Kurban olmanın yordayıcılarının ise sırasıyla arkadaşlıktan algılanan doyum, olumsuz sosyal davranışlar, yaşanılan çevreden ve okuldan algılanan doyum olduğu belirlenmiştir, The aim of this study is to determine the role of the dimensions of social skill and lifesatisfaction in predicting participation in bullying and victimization. The sample consisted of 935 participants(440 girls and 495 boys) recruited from 6th, 7th, and 8th grades. Bullying Scale (Kutlu, 2005), Matson Evaluationof Social Skills with Youngstres (Matson, Rotatory & Hessel, 1983), and The Multidimentional Students’ LifeSatisfaction Scale (Huebner, 1994) were used as data collection tools. Results of regression analysis showed thatstudents’ bullying levels were predicted significantly by the negative social behaviors, perceived satisfactionfrom environment and school. Students’ victimization levels were predicted significantly by perceivedsatisfaction from friends, negative social behaviors, perceived satisfaction from environment and school.

Bu araştırmada ön ergenlerin anne-çocuk ilişkisini kabul-reddedici algılama düzeylerine göre olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan ilköğretim okullarının 6., 7. ve 8. sınıflarına devam eden 350 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin 176'sı kız (% 50,3), 174'ü erkektir (% 49,7). Araştırmada öğrencilerin olumlu ve olumsuz mükemmeliyetçilik düzeylerini belirlemek amacıyla Kırdök (2004) tarafından geliştirilen Olumlu-Olumsuz Mükemmeliyetçilik Ölçeği, öğrencilerin anne-çocuk ilişkisini nasıl algıladıklarını belirlemek için ise, Rohner, Saavedra ve Granum (1980) tarafından geliştirilen, Polat (1988) ve Erdem (1990) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Aile Kabul ve Reddetme Ölçeği (Çocuk Formu) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, anneleriyle ilişkilerinden algıladıkları sıcaklık ve sevgi düzeyleri yüksek olan, annelerinden algıladıkları saldırganlık ve kin, ilgisizlik ve ihmal, ayrıştırılmamış reddetme düzeyleri ise düşük olan ön ergenlerin daha fazla olumlu mükemmeliyetçilik özelliği sergiledikleri belirlenmiştir. Ancak olumsuz mükemmeliyetçilik açısından anlamlı bir fark belirlenmemiştir. Examining Positive and Negative Perfectionism Levels with Respect to Early Adolescents' Perception of Mother-Child Relation - This study aimed to examine the difference between positive and negative perfectionism levels with respect to early adolescents' perception of mother-child relation. The research is conducted on 350 primary school students at 6., 7. and 8. grades in Adana. The participants were 176 girls (50,3%) and 174 boys (49,7%). Positive-Negative Perfectionism Scale developed by Kırdök (2004) was used to measure the students' positive and negative perfectionism levels. Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (Child Version) developed by Rohner, Saavedra and Granum (1980) and adapted into Turkish by Polat (1988) and Erdem (1990) was used to measure how the students perceive mother-child relation. The results of the study indicated that preadolescences perceiving high levels of warmth and love, lower levels of assertiveness and hatred, ignorance and negligence, undifferentiated denial within their mother relationship demonstrated more positive perfectionist characteristics. However, no significant difference was found regarding the negative perfectionism.

Bu araştırmada ilköğretim ve ortaöğretim okullarında rehber öğretmen kadrosunda çalışan ve okul psikolojik danışmanlığı görevini üstlenen psikolojik danışmanların çalıştıkları okullarda yürüttükleri PDR uygulamalarının, diğer bir değişle pratik becerilerinin nasıl olduğu incelenmiştir. Çalışmada ayrıca psikolojik danışmanların çalışma yaşamına ilişkin özellikleri (kıdemleri, öğrenim durumu, okul düzeyi), çalışılan okulun fiziki koşulları (okul mevcudu) ve lisans eğitimleri sırasında aldıkları uygulamalı ders (bireysel psikolojik danışma uygulama dersi, grupla psikolojik danışma uygulama dersi ve okul psikolojik danışmanlığıyla ilgili uygulama dersi) sayıları açısından psikolojik danışmanların çalıştıkları okullarda yürüttükleri PDR uygulamalarının farklı olup olmadığı araştırılmıştır.Araştırma, Türkiye'de toplam 46 ilde 2009-2010 yılları arasında ilköğretim ve ortaöğretim okullarında rehber öğretmen kadrosunda çalışan 221'i bayan, 223'ü erkek olmak üzere toplam 445 psikolojik danışman üzerinde yapılmıştır. Araştırmada psikolojik danışmanların yürüttükleri PDR uygulamalarını belirlemek amacıyla ?Okullarda Yapılan PDR Uygulamaları Anketi? ve psikolojik danışmanların özellikleri ile ilgili bilgileri de saptamak amacıyla ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır. Analizlerde, Tek Yönlü Varyans Analizi, Kay-Kare, Mann Whitney U Testi ve Kruskall Wallis Testi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda, ilköğretimde çalışan psikolojik danışmanların bireysel rehberlik uygulamasında öncelikli sırada kişisel-sosyal gelişim alanına; küçük grup rehberliği, büyük grup rehberliği, sınıf rehberliği ve konferans uygulamalarında ise hem ilköğretim hem de ortaöğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların ilk sırada eğitsel gelişim alanına yönelik çalışmalara öncelik verdikleri görülmüştür. İlköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanlar psikolojik danışma uygulamalarından sırasıyla en fazla bireysel psikolojik danışma, acil krize yönelik psikolojik danışma ve grupla psikolojik danışma uygulamaları yürüttüklerini belirtmişlerdir. Program geliştirme uygulamalarını; ilköğretimde ve ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların yarıdan fazlasının (ilk: %75, orta: %65) yaptığı saptanmıştır. Program değerlendirme uygulamalarında ise; ilköğretim ve ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların yarısının (ilk: %50, orta: %54), yürüttükleri PDR programını değerlendirmeye yönelik uygulama yaptıkları görülmüştür. Bireyi tanıma tekniklerinden test dışı teknikleri ilköğretim ve ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların tamamına yakınının (ilk. %95, orta: %97) uyguladığı belirlenmiştir. En fazla yapılan test dışı tekniklerin ise problem tarama listesi, başarısızlık nedenleri anketi ve otobiyografi olduğu saptanmıştır. Psikolojik test tekniklerini, ilköğretim ve ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların yarıdan fazlasının (ilk: %65, orta: %72) yaptığı ve yapılan bu testlerin ağırlıklı olarak ilgi envanterleri olduğu görülmüştür. Konsültasyon, veli görüşmesi ve öğretmenlerle görüşme yapma ile ilgili uygulamaları, hem ilköğretim hem de ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların tamamına yakınının gerçekleştirdiği saptanmıştır. İlköğretimde ve ortaöğretimde çalışan psikolojik danışmanların okullarda yürütülen diğer uygulamalardan en fazla oryantasyon hizmetlerine en az ise akran yardımcılığı çalışmalarına yer verdikleri belirlenmiştir.Kıdemlerine göre psikolojik danışmanların okullarda yürüttükleri bazı PDR uygulamalarında farklılıkların olduğu görülmüştür. Rehberlik uygulamalarından bireysel rehberlik, küçük grup rehberliği ve konferans uygulamalarında, bireysel psikolojik danışma yapılan danışan sayısında, bazı PDR programı değerlendirme alt uygulamaları, bireyi tanıma teknikleri alt uygulamaları ve psikolojik test teknikleri alt uygulamalarında ve oryantasyon (duruma alıştırma) uygulamalarında 11 yıl ve üstü kıdeme sahip olan psikolojik danışmanlar lehine anlamlı farklılıklar olduğu saptanmıştır. Mezuniyet düzeylerine göre psikolojik danışmanların okullarda yürüttükleri PDR uygulamalarından sadece program geliştirme alt uygulamalarından; bir grup rehberliği paket programı geliştirme ve uygulama, program geliştirme çalışmaları sonucundan sonra program değerlendirme uygulamaları yapma, program değerlendirme uygulamaları yaparken uygulamaları değerlendirmek amacıyla anket gibi ölçme araçları geliştirme, program değerlendirme çalışmaları sırasında çeşitli istatistiksel işlemlerden yararlanma gibi uygulamalarda lisansüstü eğitim alan psikolojik danışmanlar lehine anlamlı fark olduğu bulunmuştur. Çalıştıkları okul düzeyine göre sadece PDR programı geliştirme uygulamalarında bulunan psikolojik danışmanlardan ilköğretimde çalışanlar lehine, veli toplantılarına katılma ve oryantasyon uygulamalarında bulunan psikolojik danışmanlardan ise ortaöğretimde çalışanlar lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Çalışılan okulun mevcuduna göre psikolojik danışmanların yürüttükleri bazı PDR uygulamalarında farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Örneğin, bireysel psikolojik danışma yapılan danışan sayısı, bireysel psikolojik danışma toplam oturum sayısı ve yönetilen grupla psikolojik danışma sayısı 1501 ve üstü okul mevcuduna sahip okullarda çalışan psikolojik danışmanlar lehine anlamlı düzeyde farklılık göstermiştir. Lisans eğitimi sırasında alınan bireysel psikolojik danışma, grupla psikolojik danışma ve okul psikolojik danışmanlığı uygulamalarına yönelik dersler ile çalışılan okulda yürütülen PDR uygulamalarından bazıları arasında lisans eğitimi sırasında bireysel psikolojik danışma uygulaması dersini, grupla psikolojik danışma uygulama dersini ve okul psikolojik danışmanlığı uygulama dersini iki dönemde alan psikolojik danışmanlar lehine farklılıklar olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Okullarda yapılan PDR uygulamaları, Okul PDR programı, Psikolojik danışman In this research, how psychological counseling and guidance (PCG) applications of counselors who work in guidance teacher position and who undertake school psychological counseling job in primary and secondary schools, in other words how their practical applications are were examined. In addition, the properties of counselors working life (their seniority, academic background, school level), physical conditions of the working school (school size) and number of applied class taken during undergraduate education (individual psychological counseling application lesson, psychological counseling with group application lesson and application lesson related to school psychological counseling) were studied whether the PCG applications that the counselors performed in their schools are different or not.Research was performed totally 445 counselors on 221 female and 223 male working in guidance teacher positions at primary and secondary schools between 2009-2010 in 46 cities of Turkey. In the study, in order to determine counselors PCG applications, ?PCG Applications Performed at Schools Questionnaire?, to determine the properties of counselors ?Personal Information Form? were used. For the analysis, One Way Analysis of Variance, Kay-Kare, Mann Whitney U Test and Kruskall Wallis Test were applied.At the end of the research, it was seen that the counselors that work in primary schools pay importance to the personal-social development area, but for small group guidance, large group guidance, classroom guidance and conference applications the counselors of both primary and secondary school pay importance to educational development area studies in the first place. The counselors working in primary and secondary schools was noted that they perform more applications on the individual counseling, counseling for emergency crisis and counseling for group respectively. It was detected that more than half of the counselors working in primary and secondary school (primary: 75%, secondary:65%) perform program development. In the program assessment applications, it was seen that half of the counselors (primary: 50%, secondary: 54%) perform applications devoted to assess the PCG program that they perform. It was determined that almost all of the counselors working in primary and secondary schools (primary:95%, secondary:97%) apply out of test techniques of individual recognizing techniques. It was detected that most applied self-report test techniques were problem inventory, reasons of failure questionnaire and autobiography. It was seen that more than half of the counselors working in primary and secondary schools (primary: 65%, secondary: 72%) perform psychological test techniques and these tests are highly interest inventories. It was detected that almost all of the counselor working in both primary and secondary schools perform applications about consultation, parent meeting and discussion with teachers. It was determined that the counselors working in primary and secondary schools give place mostly to orientation services of the other applications performed in schools and less to peer helping studies.It was seen that there are differences between some of the PCG applications that counselors applied due to their seniority. It was detected that there are significant differences on behalf of counselors with 11 years or more than 11 years of seniority about individual guidance, small group guidance and conference applications of guidance applications, in the number of clients, in some sub applications of PCG program assessment, sub applications of self-report techniques and sub applications of psychological test techniques and in orientation applications. It was found that there are differences between counselors who took graduate education and who did not, these differences are about program development sub applications of PCG applications that counselors perform in schools; performing a group guidance package program development and application, after program development studies, performing program assessment applications, while performing program assessment in order to assess the applications developing scale such as questionnaires, during program development studies benefiting from several statistics. Due to the level of the school that they work, it was seen that there are differences on behalf of the counselors who work in primary school about the only PCG program development applications and there are differences on behalf of the counselors who work in secondary school about attendance to parent meetings and orientation applications. It was determined that there are differences between some of the PCG applications that counselors perform due to the size of the school that they work. For example, there are significant differences between the schools where the individual counseling session number, individual counseling total session number and counseling with group that is managed number is equal to 1501 or higher than 1501 on behalf of counselors that work in those schools about the individual. It was detected that there are differences on behalf of the counselors who took practicum, group counseling practicum and school counseling practicum in both two semester about some of the PCG applications that performed in the working school.Keywords: PCG applications performed in schools, School PCG program, Counselor 179

Bu çalışmanın amacı, Gullone ve Taffe'ın (2012) çocuk ve ergenlerin duygu düzenleme stratejilerini ölçmek için Gross ve John'un (2003) Duygu Düzenleme Ölçeği'nden (Emotion Regulation Questionnaire) uyarlamasını yaptığı Çocuk ve Ergenlerde Duygu Düzenleme Ölçeği-ÇEDDÖ'yü (Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents) Türkçeye uyarlamaktır. Çalışma grubunu Adana ilinin merkez ilçelerindeki ortaokul ve liselerde 2017-2018 yılları arasında öğrenim gören, 10-18 yaşlar arasındaki 1048 (558 kız ve 490 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. ÇEDDÖ'nün dil geçerliği için çeviri çalışmaları dört İngilizce öğretmeni tarafından yapılmıştır. Çukurova Üniversitesi'nde görev yapmakta olan altı öğretim üyesinden çevirilerle ilgili görüşleri alındıktan sonra ölçeğin Türkçe formu oluşturulmuş ve geri çevirisi yapılmıştır.ÇEDDÖ'nün yapı geçerliğini ölçmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizinden (DFA) faydalanılmıştır. DFA bulguları, ölçek yapısının, bu çalışmada yeniden değerlendirme ve bastırma şeklinde tanımlanan iki ayrı boyuttan oluştuğunu onaylamıştır. Yeniden değerlendirme altı, bastırma alt boyutu dört maddeden oluşmaktadır. DFA sonuçları farklı yaş grupları (10-12, 13-15, 16-18) ve her iki cinsiyet için benzer şekildedir. Ölçeğin ölçüt bağıntı geçerliği ortaokul öğrencilerinde Çocuklar için Depresyon Ölçeği ve lise öğrencilerinde Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi aracılığıyla incelenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin depresyon düzeyleri beklenildiği gibi bastırma stratejisi ile pozitif, yeniden değerlendirme stratejisi ile negatif ilişkili olduğu görülmüştür. Lise öğrencilerinin uyumluluk, sorumluluk, deneyime açıklık kişilik alt boyutlarından aldıkları puanlarla yeniden değerlendirme stratejisi ile pozitif, dışadönüklük alt boyutundan aldıkları puanlarla bastırma stratejisi ise negatif ilişkili bulunmuştur. Cinsiyet faktörü dikkate alınarak yapılan incelemede, kız öğrencilerin yeniden değerlendirme alt ölçeğinden aldıkları puanlar, erkek öğrencilerin aldıkları puanlardan; erkek öğrencilerin bastırma alt ölçeğinden aldıkları puanlar, kız öğrencilerin aldıkları puanlardan anlamlı bir şekilde daha yüksektir. Üç hafta arayla yapılan test tekrar test güvenirliğine göre birinci ve ikinci ölçüm arasında yeniden değerlendirme alt ölçeği için .64, bastırma alt ölçeği için .57 düzeyinde ilişki bulunmuştur. Cronbach alfa iç tutarlık katsayısının ise, yeniden değerlendirme alt ölçeği için.79, bastırma alt ölçeği için .53 olduğu görülmektedir. Bulgular alan yazında ortaya konan görüş ve araştırmalar dikkate alınarak tartışılmıştır. ÇEDDÖ'nün Türkçe formunun 10-18 yaşlar arasındaki bireyler için kullanılabilir olduğu belirlenmiştir.Anahtar Sözcükler: Duygu Düzenleme, Ölçek Uyarlama, Çocuk, Ergen The aim of this study was the Turkish language adaptation of the Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents (ERQ-CA) that had been adapted by Gullone and Taffe (2012) from Gross and John's (2003) Emotion Regulation Questionnaire in order to measure the emotion regulation strategies implemented by children and adolescents. The study group consisted of 1048 students (558 girls and 490 boys) between 10 and 18 years old, who were receiving education at the selected middle and high schools in the central districts of Adana province in years 2017 and 2018.Translation works for the language validity of ERQ-CA were performed by four English language teachers. After receiving the opinions of six lecturers of Cukurova University about the translation, Turkish version of the scale was formed and back translation was done.For the purposes of the study, Confirmatory Factor Analysis (CFA) was done in order to measure the construct validity of the adapted ERQ-CA. Findings of the CFA revealed that the questionnaire had two dimensions, namely the reappraisal and suppression subscales, which consisted of six and four items respectively. CFA results were similar for different age groups (10-12, 13-15, 16-18) and both genders. Convergent validity of the questionnaire was evaluated for middle school students by use of the Children's Depression Inventory, while the Quick Big Five Personality Test was applied for high school students for the same purpose. As expected, depression levels of middle school students presented a positive correlation with the use of the suppression strategy and a negative correlation with the use of the reappraisal strategy. Similarly, scores of high school students in the personality subscales of agreeableness, conscientiousness and openness to experience presented a positive correlation with the suppression strategy, while their scores in the extraversion subscale presented a negative correlation with the suppression strategy. In the evaluation made based on the gender factor, it was found out that girls had significantly higher scores than boys in the reappraisal subscale, while boys had significantly higher scores than girls in the suppression subscale. As a result of the test-retest reliability study performed in a three-week interval, the level of correlation between the first and the second tests was found to be .64 for the reappraisal subscale and .57 for the suppression subscale. On the other hand, the Cronbach alpha internal consistency coefficient was calculated to be .79 for the reappraisal subscale and .53 for the suppression subscale. Findings of the study were discussed based on the opinions and researches in the literature. The Turkish form of the ERQ-CA was determined to be applicable to individuals between 10 and 18 years old. Keywords: Emotion Regulation, Questionnaire Adaptation, Child, Adolescent 93

Bu araştırmanın temel amacı ergenlerde bilişsel esneklik, duygusal özerklik ve bilişsel duygu düzenleme stratejileri arasındaki ilişkileri ve bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejileri seçiminin aracı rolünü incelemektir. Araştırma Şanlıurfa ilinin Ceylanpınar ilçesinde yer alan sekiz lisede 9., 10., 11. ve 12. sınıf düzeyinde öğrenimine devam eden 528 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Ergenlerin bazı kişisel bilgilerine ait veriler araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu`; ergenlerde bilişsel esnekliğe dair veriler `Bilişsel Esneklik Ölçeği` (Bilgin, 2009); ergenlerin duygusal özerkliğine dair veriler `Duygusal Özerklik Ölçeği` (Steinberg ve Silverberg, 1986); ergenlerin günlük yaşamında karşılaştığı durumlar ile bilişsel anlamda başa çıkmada kullandığı duygu düzenleme stratejilerine dair veriler ise `Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği` (Garnefski, Kraaij ve Spinhoven, 2001) kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler üzerinde, değişkenlerin birbiriyle ilişkisini ortaya koymak adına Pearson Momentler Çarpım Korelasyonu'na ait bulgular incelenmiştir. Bilişsel esneklik ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin duygusal özerkliği yordayıp yordamadığını ve bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı etkiye sahip olup olmadığını test etmek için bir dizi regresyon ve çoklu regresyon analizleri uygulanmış. Aracı etkiyi ortaya koyan regresyon katsayılarındaki değişimin anlamlılığı ise bootstrapping metodu kullanılarak incelenmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre bilişsel esneklik puanının, duygusal özerklik puanı ile pozitif yönde anlamlı; uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile pozitif, uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile negatif yönlerde anlamlı ilişkiler göstermektedir. Ayrıca duygusal özerklik puanı ile uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı pozitif yönde; uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile ise negatif yönde anlamlı ilişkiler göstermiştir. Yapılan regresyon analizleri, bilişsel esnekliğin duygusal özerkliği anlamlı şekilde yordadığını; uyumlu ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ayrı ayrı bilişsel esneklik tarafından anlamlı bir şekilde yordandıklarını ve duygusal özerkliği ise anlamlı şekilde yordadıklarını göstermiştir. Bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin bilişsel esnekliğin standardize regresyon katsayısında anlamlı bir azalmaya neden olduğu bulgulanmıştır. Son olarak ise bu azalmanın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bootstrapping metoduyla doğrulanmıştır. Bu bulgular ışığında uyumlu ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri seçiminin, bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide kısmi aracı değişkenler olarak rol oynadıkları görülmektedir.Anahtar kelimeler: Bilişsel esneklik, duygusal özerklik, bilişsel duygu düzenleme, bilişsel duygu düzenleme stratejileri.Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre bilişsel esneklik puanının, duygusal özerklik puanı ile pozitif yönde anlamlı; uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile pozitif, uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile negatif yönlerde anlamlı ilişkiler göstermektedir. Ayrıca duygusal özerklik puanı ile uyumlu bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı pozitif yönde; uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri puanı ile ise negatif yönde anlamlı ilişkiler göstermiştir. Yapılan regresyon analizleri, bilişsel esnekliğin duygusal özerkliği anlamlı şekilde yordadığını; uyumlu ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin ayrı ayrı bilişsel esneklik tarafından anlamlı bir şekilde yordandıklarını ve duygusal özerkliği ise anlamlı şekilde yordadıklarını göstermiştir. Bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin bilişsel esnekliğin standardize regresyon katsayısında anlamlı bir azalmaya neden olduğu bulgulanmıştır. Son olarak ise bu azalmanın istatistiksel olarak anlamlı olduğu bootstrapping metoduyla doğrulanmıştır. Bu bulgular ışığında uyumlu ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejileri seçiminin, bilişsel esneklik ile duygusal özerklik arasındaki ilişkide kısmi aracı değişkenler olarak rol oynadıkları görülmektedir. The main aim of this present study is to examine the relationship between cognitive flexibility, emotional autonomy and cognitive emotion regulation strategies and the mediator role of using adaptive or maladaptive cognitive emotion regulation strategies in the relationship between cognitive flexibility and emotional autonomy in adolescents. In this respect, the study was conducted with the participation of 528 students attending 9th, 10th, 11th and 12th grade from eight high schools in Ceylanpınar district of Şanlıurfa. Data about some of the personal information of adolescents obtained by using `Personal Information Form` which prepared by the researcher, data on the level of cognitive flexibility in adolescents were obtained by using `Cognitive Flexibility Scale` (Bilgin, 2009), data on the level of emotional autonomy were obtained by using `Emotional Autonomy Scale` (Steinberg and Silverberg, 1986), data related to emotion regulation strategies which using by adolescents to cope with situations on daily life in cognitive meaning were obtained by using `Cognitive Emotion Regulation Scale` (Garnefski, Kraaij and Spinhoven, 2001). Firstly, the findings from the result of Pearson's Correlation were examined in order to reveal the relationship between the variables and then several regression and multiple regression analyzes were applied to datas obtained from the research results. Significance on the difference of regression coefficients obtained from these analyzes, was examined by using `bootstrapping` method.According to the results which obtained from this present study, it was found that the total score of cognitive flexibility has positive significant relationship with total score of emotional autonomy. Similarly total scores obtained from the choose of adaptive cognitive emotion regulation strategies has a positive and significant relationship with total score of emotional autonomy. Oppositely, total scores obtained from the choose of maladaptive cognitive emotion regulation strategies has negative and significant relationship with total score of emotional autonomy. As a result of the regression analyzes, it was found that level of cognitive flexibility significantly predicted the level of emotional autonomy. As a variable, choosing one of adaptive or maladaptive cognitive emotion regulation strategies were found significantly predicted by the level of cognitive flexibility and these variables significantly predicted level of emotional autonomy. It was found that the relationship between cognitive flexibility level and emotional autonomy level remained significant when these different total scores related to these choosing styles obtained by using adaptive or maladaptive coginitive emotion regulation strategie variables were included but cognitive flexibility level's standardized regression coefficients had significant decrease. Findings about the decrease on values were being statistically significant according to the result of bootstrapping method. Findings has shown us that, as a variable, choosing one of adaptive or maladaptive cognitive emotion regulation strategies plays a partial mediating role on relationship between cognitive flexibility and emotional autonomy. 122

TEZ12185 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 138-147) var. xix, 245 s. :_rnk., tablo ;_29 cm. Bu araştırmada ergenlerde (ergen eğitimi) problemli internet kullanımını önlemeye yönelik bilişsel davranışçı temelli psikoeğitim çalışmasının etkililiğini ve bu öğrencilerin ailelerinin (aile eğitimi) internet bağımlılığı ve güvenli internet kullanımı konusunda eğitim alıp almamasının problemli internet kullanımı üzerinde fark yaratıp yaratmadığını değerlendirmek amaçlanmıştır. Aynı zamanda hem aileye hem de ergene verilen eğitimin (aile-ergen eğitimi) öğrencilerin problemli internet kullanımına ortak etkisi değerlendirilmiştir. Araştırmanın katılımcıları Hatay ili İskenderun ilçesine bağlı bir lisede 2017-2018 öğretim yılında öğrenimlerine devam eden dokuzuncu ve onuncu sınıf öğrencileri arasından seçilmiştir. Bu öğrencilerden Genelleştirilmiş Problemli İnternet Kullanım Ölçeği 2 (Caplan, 2010)’den yüksek puan alan ve araştırmaya katılmaya gönüllü 28 öğrenci çalışmaya alınmıştır. Öğrenciler belirlendikten sonra bu öğrencileri içerisinden aile eğitimi grubuna katılmaya gönüllü 14 anne/baba ile internet bağımlılığı ve güvenli internet kullanımı konusunda bilgilendirici eğitim çalışmaları yapılmıştır. Ergenlerle (14 öğrenci) internet bağımlılığını önlemeye yönelik bir psikoeğitim çalışması ve ailelerle (14 anne/baba) ise internet bağımlılığını önleme ve güvenli internet kullanımı konusunda bir bilgilendirme programı yürütülmüştür. Sadece ergenin eğitim alıp ailesinin eğitim almadığı grup olan “ergen eğitimi grubu” nda 6, sadece ailenin eğitim alıp ergenin eğitim almadığı grup olan “aile eğitimi grubu” nda 6, hem ailesi hem de ergenin kendisinin eğitim aldığı grup olan “aile-ergen eğitimi grubu” nda 8 öğrenci yer almıştır. Ergenin de ailesinin de eğitim almadığı grup olan “kontrol grubu” nda ise 8 öğrenciden oluşmuştur. v Araştırma yarı deneysel desende olup, deneysel desenin türlerinden biri olan “öntest-sontest kontrol gruplu deneysel model” kullanılmıştır. Ayrıca araştırmada nicel araştırma yöntemiyle elde edilen sayısal verilerle birlikte oturumlarda uygulanan dokümanlar ve ailelerle yapılan görüşmelerden elde edilen nitel veriler kullanılarak yöntem üçgenlemesi yapılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Genelleştirilmiş Problemli İnternet Kullanım Ölçeği 2 (GPİKÖ 2), Kişisel Bilgi Formu, Öğrenci Görüşme Formu, Anne/Baba İçin Nitel Görüşme Formu, Oturum Sonu Süreç Değerlendirme Formu, Gruba İlişkin Ölçümler Gözlem Formu ve Grup Sürecinin Genel Değerlendirilmesi Formu kullanılmıştır. Araştırmada ergen eğitimi grubu öğrencilerine 10 oturumluk bir psikoeğitim çalışması yapılırken kontrol grubuna müdahale edilmemiştir. Oturumlar başladıktan iki hafta sonra aile eğitimlerine de başlanmış ve iki hafta arayla üç oturumluk bilgilendirme eğitimleri verilmiştir. Ailelere ve öğrencilere verilen eğitim bittikten sonra öğrencilere GPİKÖ 2 tekrar uygulanmış ve bir ay sonra izleme çalışması yapılmıştır. Araştırmada aile-ergen eğitimi, ergen eğitimi, aile eğitimi ve kontrol gruplarından GPİKÖ 2 ile toplanan öntest ve sontest verileri Mann Whitney-U ve Kruskal Wallis-H testi kullanılarak çözümlenmiştir. Aile-ergen eğitimi, ergen eğitimi ve aile eğitimi gruplarından GPİKÖ 2 ile toplanan verilerin kalıcılığını belirlemek için ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmada Anne/Baba İçin Nitel Görüşme Formu, Oturum Sonu Süreç Değerlendirme Formu, Gruba İlişkin Ölçümler Gözlem Formu ve Grup Sürecinin Genel Değerlendirilmesi Formu ile toplanan nitel veriler için ise içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde aile-ergen eğitimi grubu ile kontrol grubu öğrencilerinin “GPİKÖ 2” toplam puanı ile “online sosyal etkileşim tercihi” ve “duygu düzenleme” alt ölçeklerinden aldıkları puanların aile-ergen eğitimi grubu lehine farklılaştığı ve bu durumun izleme testinde de devam ettiği bulunmuştur. Ergen eğitimi grubu ile kontrol grubu öğrencilerinin “GPİKÖ 2” toplam puanı ile “olumsuz sonuçlar” alt ölçeğinden aldıkları puanların ergen eğitimi grubu lehine farklılaştığı ve bu durumun izleme testinde de devam ettiği görülmüştür. Aile eğitimi grubu ile kontrol grubu öğrencilerinin “olumsuz sonuçlar” alt ölçeğinden aldıkları puanların aile eğitimi grubu lehine farklılaştığı ve bu durumun izleme testinde de devam ettiği belirlenmiştir. İnternet bağımlılığını önleme psikoeğitim çalışmasına katılan katılımcıların oturumlardaki yaşantılarına ilişkin görüşleri incelendiğinde her oturumun amacına vi ulaştığı, öğrencilerin internet kullanımlarını azaltma ve interneti daha bilinçli kullanma konularında çalışmayı faydalı buldukları görülmüştür. Aile eğitimi almaya gönüllü olan ailelerle yapılan odak grup görüşmesi sonucunda interneti problemli kullanan ergenlerin ailelerine yönelik verilen eğitimin etkili olduğu, ailelerin aldıkları eğitimden memnun kaldıkları ve çocuklarıyla daha etkili iletişim kurdukları görülmüştür. Eğitim sonrası aile-çocuk arasındaki iletişim güçlenince de çocukların internet kullanımlarında azalma olduğu gözlenmiştir. Araştırmadan elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda internet bağımlılığını önleme konusunda aileye ve öğrenciye birlikte eğitim vermenin problemli internet kullanımını azaltmada daha etkili olduğu söylenebilir. The aim of this study was to evaluate the effectiveness of the cognitive behavioral psychoeducation study in order to prevent problematic internet use in adolescents (adolescent education) and to evaluate whether the families of these students (family education) are trained in internet addiction and safe internet use have made a difference or not on problematic internet use. At the same time, the common effect of the education provided to the family and adolescents (family-adolescent education) on the problematic internet use of the students was evaluated. The participants of the study were selected among the ninth and tenth grade students in a high school in the İskenderun district of Hatay province during the 2017-2018 academic year. Among these students, 28 students who scored higher than the Generalized Problematic Internet Use Scale 2 (Caplan, 2010) and volunteered to participate in the study were included in the study. After the identification of the students, 14 parents who volunteered to participate in the family education group were informed about internet addiction and the use of secure internet. A psychoeducation study was conducted to prevent internet addiction with adolescents (14 students) and an information program on prevention of internet addiction and safe internet use by families (14 parents). There were 6 students in the “ adolescent education group” which is the group where only the adolescent was educated and there were 6 students in the “family education group” which is the group where only the family was educated, there were 8 students in the “family-adolescent education group” which is the group where both the adolescent and their family receive education. There were 8 students in the control group, which was the group in which the adolescent and their family did not viii receive education. The research was used in the quasi-experimental design and one of the experimental design was used as an experimental model with pretest-posttest control group. In addition, quantitative data obtained from the quantitative research method was used to triangulate the data used in the sessions and the qualitative data obtained from the interviews with the families. In this research, Generalized Problem Internet Use Scale 2 (GPIUS 2), Personal Information Form, Student Interview Form, Qualitative Interview Form for Mother / Father, Critical Incidents in Group Work Form, Group-Related Measures Form and Evaluation Form at the End of Group by Members were used as data collection tools. While a psychoeducation study was being done to the adolescent education group students, the control group students weren’t interfered. Two weeks after the start of the sessions, family trainings were started and three-week training sessions were given two weeks apart. After the education given to the families and students, GPIUS 2 was applied to the students again and a follow-up study was conducted one month later. In the study, pre-test and post-test data collected by GPIUS 2 from family-adolescent education, adolescent education, family education and control groups were analyzed by using Mann Whitney-U and Kruskal Wallis-H test. Family-adolescent education, adolescent education and family education groups were used to determine the persistence of the data collected by the GPIUS 2 and Wilcoxon Signed Ranks Test was used. For qualitative data collected by the Qualitative Interview Form for Mother / Father, Critical Incidents in Group Work Form, Group-Related Measures Form and Evaluation Form at the End of Group by Members and content analysis was used. When the findings obtained from the study were examined, it was found that the scores of the family-adolescent education group and the control group students differed in favor of the family-adolescent education group with the total score of GPIUS 2 and the scores of online social interaction preference and emotion regulation subscales, and this situation continued in the follow-up test. It was observed that the scores of the GPIUS 2 total score and negative results subscale of the adolescent education group and control group students differed in favor of the adolescent education group and this situation continued in the follow-up test. It was determined that the scores of the family education group and the control group students in the negative results subscale differed in favor of the family education group and this situation continued in the follow-up test. When the opinions of the participants about the experiences of the participants ix who participated in the psychoeducation study were examined, it was found that each session reached its goal and it was found useful by students to reduce the internet usage and use the internet more consciously. As a result of the focus group interviews with families who volunteered to receive family education, it was observed that the education given to the families of adolescents using the internet was effective, the families were satisfied with the education they received and communicated more effectively with their children. When the communication between the family and the child became stronger after the training, it was observed that the internet usage of the children decreased. According to these results obtained from the research, it can be said that giving education to the family and the student together in preventing internet addiction is more effective in reducing problematic internet use.

Bu çalışmada ergenlerde iyi oluşun duygusal özerklik tarafından ne derece yordandığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma Mersin'in Anamur ilçesinde yer alan altı ortaöğretim kurumunun 9.,10.,11. ve 12. sınıflarında öğrenimine devam eden 381'i(%50,9) kadın , 367'si(49,1) erkek olmak üzere toplam 748 lise öğrencisi üzerinde gerçekleşmiştir. Ergen bireylerin iyi oluş seviyelerine dair veriler "EPOCH(Ergenlerde Beş Boyutlu İyi Oluş Modeli) Ölçeği", duygusal özerklik seviyelerine ilişkin veriler ise "Duygusal Özerklik Ölçeği" ve kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan "Kişisel Bilgi Formu" ile elde edilmiştir. Verilerin analizinde Pearson Momentler Korelâsyon Katsayısı ve Çok Değişkenli Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma analizi sonucunda katılımcıların iyi oluşları ile duygusal özerklik seviyeleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İyi oluşun boyutlarından "bağlılık, kararlılık, iyimserlik, ilişkililik, iyimserlik ve mutluluk" boyutları ile duygusal özerkliğin "ebeveyni idealleştirmeme " ve "bağımsızlık" boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Duygusal özerkliğin " bireyleşme" boyutunun iyi oluşun "kararlılık, iyimserlik, ilişkililik ve iyimserlik" boyutlarıyla pozitif yönlü bir ilişkisinin olduğu fakat "bağlılık" boyutu ile bir ilişkisinin olmadığı görülmüştür. Duygusal özerkliğin "ebeveyni idealleştirmeme" ve "bağımsızlık" boyutlarının katılımcıların iyi oluşlarını yordadığı fakat "bireyleşme" boyutunun katılımcıların iyi oluşlarını yordamadığı görülmüştür. Duygusal özerkliğin "ebeveyni idealleştirmeme", "bağımsızlık" ve "bireyleşme" boyutlarının iyi oluşun "bağlılık" boyutunu anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür. Duygusal özerkliğin "ebeveyni idealleştirmeme" ve "bağımsızlık" boyutlarının iyi oluşun "kararlılık, iyimserlik, ilişkililik" ve "mutluluk" boyutlarını anlamlı düzeyde yordadığı fakat "bireyleşme" boyutunun iyi oluşun hiç bir boyutunu yordamadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre ergen bireylerdeki iyi oluşun duygusal özerkliğin yordayıcısı olduğu görülmüştür. Ergen bireylerin duygusal özerklik seviyesindeki değişimlerin iyi oluşlarını anlamlı düzeyde etkileyeceği söylenebilir., This study aims to determine the extent to which well-being in adolescents is predicted by emotional autonomy. The study included 748 high school students of whom 381 (%50. 9) were female and 367 (%49. 1) were male who were enrolled in 6 different high schools based in the Anamur district of Mersin. Data regarding levels of well-being and emotional autonomy in the adolescents studied were collected using "EPOCH (Five-Dimensional Well-Being Model in Adolescents)" and "Emotional Autonomy Scale" respectively. Personal data, on the other hand, were gathered using the "Personal Information Form" put together by the researcher. To analyze the data, Pearson product-moment correlation coefficient and multivariate regression analysis were utilized. As a result of the research analysis, a significant positive correlation was found between well-being and emotional autonomy levels of the participants. Dimensions of well-being such as loyalty, commitment, optimism, relationalism and happiness were all found to positively correlate with 2 dimensions of emotional autonomy: non-idealization of parents and independence. It was observed that the individualizationdimension of emotional autonomy had a positive correlation with the stability, optimism and relationalism dimensions, but not with the commitment dimension of well-being. It was seen that the dimensions of non-idealization of parentsand independence pertaining to emotional autonomy predicted well-being of the participants, but the dimension of individualization did not predict the well-being of the participants. Emotional autonomy dimensions such as non-idealization, independence and individualizationwere found to significantly predict the commitment dimension of well-being. It was concluded that non-idealization and independence dimensions of emotional autonomy significantly predicted stability, optimism, relationalism and happiness dimensions, but the individualization dimension did not predict any dimension of well-being.

TEZ12042 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2019. Kaynakça (s. 61-70) var. xiv, 78 s. :_rnk. res., tablo ;_29 cm. Bu çalışmanın amacı, Gullone ve Taffe’ın (2012) çocuk ve ergenlerin duygu düzenleme stratejilerini ölçmek için Gross ve John’un (2003) Duygu Düzenleme Ölçeği’nden (Emotion Regulation Questionnaire) uyarlamasını yaptığı Çocuk ve Ergenlerde Duygu Düzenleme Ölçeği-ÇEDDÖ’yü (Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents) Türkçeye uyarlamaktır. Çalışma grubunu Adana ilinin merkez ilçelerindeki ortaokul ve liselerde 2017-2018 yılları arasında öğrenim gören, 1018 yaşlar arasındaki 1048 (558 kız ve 490 erkek) öğrenci oluşturmaktadır. ÇEDDÖ’nün dil geçerliği için çeviri çalışmaları dört İngilizce öğretmeni tarafından yapılmıştır. Çukurova Üniversitesi’nde görev yapmakta olan altı öğretim üyesinden çevirilerle ilgili görüşleri alındıktan sonra ölçeğin Türkçe formu oluşturulmuş ve geri çevirisi yapılmıştır. ÇEDDÖ’nün yapı geçerliğini ölçmek amacıyla Doğrulayıcı Faktör Analizinden (DFA) faydalanılmıştır. DFA bulguları, ölçek yapısının, bu çalışmada yeniden değerlendirme ve bastırma şeklinde tanımlanan iki ayrı boyuttan oluştuğunu onaylamıştır. Yeniden değerlendirme altı, bastırma alt boyutu dört maddeden oluşmaktadır. DFA sonuçları farklı yaş grupları (10-12, 13-15, 16-18) ve her iki cinsiyet için benzer şekildedir. Ölçeğin ölçüt bağıntı geçerliği ortaokul öğrencilerinde Çocuklar için Depresyon Ölçeği ve lise öğrencilerinde Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi aracılığıyla incelenmiştir. Ortaokul öğrencilerinin depresyon düzeyleri beklenildiği gibi bastırma stratejisi ile pozitif, yeniden değerlendirme stratejisi ile negatif ilişkili olduğu görülmüştür. Lise öğrencilerinin uyumluluk, sorumluluk, deneyime açıklık kişilik alt boyutlarından aldıkları puanlarla yeniden değerlendirme stratejisi ile pozitif, v dışadönüklük alt boyutundan aldıkları puanlarla bastırma stratejisi ise negatif ilişkili bulunmuştur. Cinsiyet faktörü dikkate alınarak yapılan incelemede, kız öğrencilerin yeniden değerlendirme alt ölçeğinden aldıkları puanlar, erkek öğrencilerin aldıkları puanlardan; erkek öğrencilerin bastırma alt ölçeğinden aldıkları puanlar, kız öğrencilerin aldıkları puanlardan anlamlı bir şekilde daha yüksektir. Üç hafta arayla yapılan test tekrar test güvenirliğine göre birinci ve ikinci ölçüm arasında yeniden değerlendirme alt ölçeği için .64, bastırma alt ölçeği için .57 düzeyinde ilişki bulunmuştur. Cronbach alfa iç tutarlık katsayısının ise, yeniden değerlendirme alt ölçeği için.79, bastırma alt ölçeği için .53 olduğu görülmektedir. Bulgular alan yazında ortaya konan görüş ve araştırmalar dikkate alınarak tartışılmıştır. ÇEDDÖ’nün Türkçe formunun 10-18 yaşlar arasındaki bireyler için kullanılabilir olduğu belirlenmiştir. The aim of this study was the Turkish language adaptation of the Emotion Regulation Questionnaire for Children and Adolescents (ERQ-CA) that had been adapted by Gullone and Taffe (2012) from Gross and John’s (2003) Emotion Regulation Questionnaire in order to measure the emotion regulation strategies implemented by children and adolescents. The study group consisted of 1048 students (558 girls and 490 boys) between 10 and 18 years old, who were receiving education at the selected middle and high schools in the central districts of Adana province in years 2017 and 2018. Translation works for the language validity of ERQ-CA were performed by four English language teachers. After receiving the opinions of six lecturers of Cukurova University about the translation, Turkish version of the scale was formed and back translation was done. For the purposes of the study, Confirmatory Factor Analysis (CFA) was done in order to measure the construct validity of the adapted ERQ-CA. Findings of the CFA revealed that the questionnaire had two dimensions, namely the reappraisal and suppression subscales, which consisted of six and four items respectively. CFA results were similar for different age groups (10-12, 13-15, 16-18) and both genders. Convergent validity of the questionnaire was evaluated for middle school students by use of the Children’s Depression Inventory, while the Quick Big Five Personality Test was applied for high school students for the same purpose. As expected, depression levels of middle school students presented a positive correlation with the use of the suppression strategy and a negative correlation with the use of the reappraisal strategy. vii Similarly, scores of high school students in the personality subscales of agreeableness, conscientiousness and openness to experience presented a positive correlation with the suppression strategy, while their scores in the extraversion subscale presented a negative correlation with the suppression strategy. In the evaluation made based on the gender factor, it was found out that girls had significantly higher scores than boys in the reappraisal subscale, while boys had significantly higher scores than girls in the suppression subscale. As a result of the test-retest reliability study performed in a threeweek interval, the level of correlation between the first and the second tests was found to be .64 for the reappraisal subscale and .57 for the suppression subscale. On the other hand, the Cronbach alpha internal consistency coefficient was calculated to be .79 for the reappraisal subscale and .53 for the suppression subscale. Findings of the study were discussed based on the opinions and researches in the literature. The Turkish form of the ERQ-CA was determined to be applicable to individuals between 10 and 18 years old.

aBu araştırmada ergenlerde görülen reaktif-proaktif saldırganlığın kişilik özellikleri, duygusal ve davranışsal sorunlar tarafından ne oranda yordandığını incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Mersin ili Tarsus İlçesinde yer alan yedi lisenin 9, 10, 11 ve 12. sınıflarına devam eden 559 kız, 432 erkek olmak üzere toplam 991 öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlığına ilişkin veriler `Reaktif-Proaktif Saldırganlık Ölçeği` (Raine ve ark., 2006), duygusal-davranışsal sorunlara ilişkin veriler `11-18 Yaş Gençler için Kendini Değerlendirme Ölçeği` (Achenbach ve Edelbrock, 1991), kişilik boyutlarına ilişkin veriler ise `Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi` (Morsünbül, 2014), kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmada çoklu regresyon analizinden yararlanılmıştır.Araştırmada saldırganlık toplam puanı ile dışsallaştırma sorunları, içselleştirme sorunları, deneyime açıklık ve dışadönüklük arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişkiler olduğu; duygusal denge, uyumluluk ve sorumluluk arasında anlamlı ve negatif yönde ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Reaktif saldırganlıkla dışsallaştırma sorunları, içselleştirme sorunları ve deneyime açıklık arasında anlamlı ve pozitif yönde ilişki olduğu görülmüştür. Reaktif saldırganlıkla duygusal denge, sorumluluk ve uyumluluk arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Reaktif saldırganlıkla dışadönüklük arasında ise anlamlı ilişki olmadığı görülmüştür. Proaktif saldırganlıkla dışsallaştırma sorunları, içselleştirme sorunları, deneyime açıklık ve dışadönüklük arasında anlamlı ve pozitif yönde, proaktif saldırganlıkla sorumluluk, duygusal denge ve uyumluluk arasında ise negatif yönde anlamlı ilişkiler belirlenmiştir.Araştırmadaki tüm değişkenler (dışadönüklük, duygusal denge, sorumluluk, uyumluluk, deneyime açıklık, içselleştirme sorunları, dışsallaştırma sorunları) birlikte, saldırganlığın toplam varyansının %45'ini açıklamaktadır. Dışsallaştırma sorunları, duygusal denge, deneyime açıklık, sorumluluk, dışadönüklük ve uyumluluğun saldırganlık toplam puanının anlamlı yordayıcılarıdır. Araştırmadaki tüm değişkenler birlikte, reaktif saldırganlığın toplam varyansının %42'sini açıklamaktadır. Reaktif saldırganlık ise hem içselleştirme, dışsallaştırma sorunları tarafından hem de duygusal denge, deneyime açıklık, dışadönüklük, uyumluluk ve sorumluluk tarafından yordanmaktadır. Son olarak araştırmadaki tüm değişkenler birlikte, proaktif saldırganlığın toplam varyansının %26' sını açıklamaktadır. İçselleştirme sorunları, dışsallaştırma sorunları, deneyime açıklık ve sorumluluğun proaktif saldırganlığın anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Reaktif- proaktif saldırganlık, beş faktör kişilik özellikleri, duygusal ve davranışsal sorunlar In this study, it was aimed to investigate the rate of reactive- proactive agression seen in adolescents is perceived by personality traits and emotional and behavioural problems. The survey was conducted on a total of 991 students, 559 girls and 432 boys,who continued to the 9th,10th,11th,12th grades of the 7 high schools in the province of Mersin and Tarsus city .The data related to adolescents' reactive and proactive agression were obtained from `Reactive-Proactive Agression Scale`(Raine ve ark., 2006). The data related to emotional -behavioural problems was collected through using `Evaluation Scale for Young People` (Achenbach ve Edelbrock, 1991).The data related to personality extent was collected through using 'Quick Big Five Personality Test (Morsünbül, 2014) and also the data related to personal information was collected through using 'Personal Information Form' which was developed by researcher. The data was analyzed through Multiple Regression Analysis.The result of this study revealed that there was a meaningful and positive direction relationship between reactive-proactive agression total score and externalization problems, internalization problem, openness to experience and extraversion. Moreover, there was a negative and meaningful relationship between emotionality stability, agreeableness and conscientiousness. It was revealed that there was a negative direction and meaningful relationship between reactive agression and emotionality stability, conscientiousness and agreeableness. There was no relationship between reactive agression and extraversion. It was revealed that there was a positive and significiant relationship between proactive agression and externalization problems, internalization problem, openness to experience, extraversion. In adition, it was determined that there was a negative relationship between proactive agression and conscientiousness, emotionality stability, agreeableness.All of the variables in this study together explained 45% of the total variance of total aggression (extraversion, emotionality stability, conscientiousness, agreeableness openness to experience). Externalization problems, emotionality stability, openness to experience, conscientiousness, extraversion and agreeableness were the main predictors of total score of reactive-proactive agression. All of the variables in this study together explained 42% of the total variance of reactive aggression. Besides, it was revealed that reactive agression was predited by both externalization, internalization problems and emotionality stability, openness to experience, extraversion, agreeableness, conscientiousness. Finally, all of the variables in this study together explained 26% of the total variance of proactive aggression. It was determined that internalization problems, externalization problems, openness to experience and, conscientiousness were meaningful predictors of proactive agression.Key words: Reactive-proactive agression, five factor personality traits, emotional-behavioural problems 148

Bu araştırmanın temel amacı 1., 2., 3. ve 5. sınıf düzeyindeki öğrencilere yönelik geliştirilen cinsel istismardan korunma psiko-eğitim programının etkiliğini sınamaktır. Ayrıca ebeveynlerin ve öğretmenlerin cinsel istismara ilişkin bilgi düzeylerinin de sınanması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Mersin ili Tarsus ilçesinde öğrenim gören 94'ü (69 ilkokul, 25 ortaokul) deney 104'ü (76 ilkokul, 28 ortaokul) kontrol grubu olarak belirlenen 198 öğrenciden oluşmuştur. Araştırmada öğretmen grubu ise Mersin ili Tarsus ilçesindeki bir ortaokulda görev yapan 13'ü kadın 15'i erkek toplam 28 kişiden oluşmaktadır. Çalışmaya 53 ebeveyn katılmıştır (kadın n= 46, erkek n= 7) ve eğitimine katılan ebeveynler arasından gönüllü olan 9 öğrencinin annesi ile yapılan görüşmeler sonucunda nitel veriler toplanmıştır. Bu araştırma kapsamında hem sayısal verilerden hem de nitel verilerden elde edilen sonuçlar kullanıldığı için yöntem üçgenlemesi yapılmıştır. Eğitim programının uygulanmasının öncesinde öntest, sonrasında sontest ve 4 ay sonrasında izleme testi uygulamaları hem deney hem de kontrol grubu öğrencilerine yapılmıştır. Çalışma kapsamında öğretmenlere verilen eğitim öncesinde ve sonrasında öntest ve sontest 4 ay sonrasında ise izleme testi uygulaması gerçekleştirilmiştir. Ebeveynlere yönelik olarak eğitim verildikten ve öğrencilere yönelik programın uygulaması bitirildikten sonra görüşmeler yapılmıştır. Çalışmada araştırmacı tarafından uyarlama çalışması yapılan Çocukların Cinsel İstismar Bilgi Düzeyi Ölçeği (CİBDÖ) ile Öğretmenlerin Cinsel İstismar Durumlarını Bildirme Tutumları Ölçeği (ÖCİBTÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler parametrik testler ve nitel veri analizi aracılığıyla değerlendirilmiştir.Cinsel İstismardan Korunma Psiko-Eğitim Programı (CİKEP) olarak adlandırılan ve beş oturumdan oluşan psiko-eğitim programına katılan 2., 3. ve 5. sınıf düzeyindeki öğrencilerin CİBDÖ puanlarında uygulama öncesi puanlarına göre anlamlı düzeyde yükselme olmuştur. Buna karşın 1. sınıf düzeyindeki öğrencilerin öntest ve sontest puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. 2., 3. ve 5. sınıf düzeyindeki öğrencilerin CİBDÖ puanlarındaki bu artışın dört ay sonra yapılan izleme ölçümlerinde de sürdüğü anlaşılmıştır. Öğretmenlerin ÖCİBTÖ puanlarında ise öntest uygulamasına göre anlamlı düzeyde farklılık olduğu ve bu farklılığın dört ay sonra yapılan izleme testlerinde de sürdüğü anlaşılmıştır. Ebeveynlerle yürütülen çalışma sonunda ise ebeveynler programın faydalı olduğunu bildirmişlerdir. Bulgular cinsel istismarın önlenmesine yönelik yapılabilecek çalışmalar kapsamında ve okul temelli programlar bağlamında tartışılmıştır. Anahtar kelimeler: Öğrenci, Öğretmen, Ebeveyn, Çocuk Cinsel İstismarı, Cinsel İstismardan Korunma Psiko-Eğitim Programı, Okul Temelli Program The main aim of this study was to test the effectiveness of the psycho-educational program that is developed for the prevention of sexual abuse over the 1st, 2nd, 3rd and 5th grade students. Also it is aimed to test the knowledge levels of parents and teachers about sexual abuse. The research group of the study consisted of 94 students in experimental group (69 primary, 25 secondary) and 104 students in control group (76 primary, 26 secondary) schoolers who were in Tarsus, Mersin. The teachers participating in the research were 15 of whom female and 13 of whom male totally 28 teachers who were working in a secondary school in Tarsus, Mersin. The research included 53 parents (female n = 46, male n = 7) and the qualitative data were collected by focus group interview with the mother of 9 students who were volunteers among the participating parents. Method triangulation was performed at this research since the results obtained from both quantitative data and qualitative data.Prior to the implementation of the training program pre-test, after the training progrram post-test and 4 month later follow-up test were applied to both the experimental and the control group. Within the scope of the study pre-test, post-test and follow-up tests were performed before, after and 4 month later after the training given to the teachers. After the training for the parents were completed, the implementation of the program for the students were carried out and then a focus group interview was held with parents. In this study the adaptaion of the Children's Knowledge of Abuse Questionnaire - Revised (CKAQ-R) and the Teachers' Reporting Attitude Scale for Child Sexual Abuse: TRAS-CSA was made by the researcher. Data were analysed by using parametric tests and qualitative data analysis technique.There was a significant increase in the CKAQ-R scores of the students in the 2nd, 3rd and 5th grade who participated in Sexual Abuse Protection Psycho-Education Program (CIKEP) consisting of five sessions. However, no significant difference was found between the pre-test and post-test scores of the first grade students after the program. It is understood that this increase in the CKQA-R scores of the 2nd, 3rd and 5th grade students continued in the follow-up measurements carried out after four months. It was found that there was a significant difference in the TRAS-CSA post-test scores of the teachers according to the pre-test application and this difference continued in the follow-up tests conducted after four months. The parents reported that the program was beneficial and had no negative effect on the children duruing the focus group interviews at the end of the study. These findings were discussed in the context of school-based programs within the scope of studies to prevent sexual abuse. Keywords: Student, Teacher, Parent, Child Sexual Abuse, Sexual Abuse Protection Psycho-Education Program, School Based Program. 204

Bu araştırmada ergenlerin kardeş ilişkilerinin ve aile işlevlerinin öznel iyi oluşlarını ne derecede yordadığını belirlenmek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan yedi ortaokulun 6., 7., ve 8., sınıfına devam eden 508 kız, 443 erkek olmak üzere toplam 951 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ergenlerin öznel iyi oluşlarına ilişkin veriler `Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği` (Eryılmaz, 2009), kardeş ilişkilerine ilişkin veriler `Kardeş İlişkileri Ölçeği` (Furman ve Buhrmester, 1985), aile işlevlerine ilişkin veriler `Aile Değerlendirme Ölçeği` (Bulut, 1990), kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde Çok Değişkenli Doğrusal Regresyon Analizi'nden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda yakınlık/sıcaklık ve rekabet ile aile ile ilişkilerde doyum, önemli diğer kişilerle ilişkilerde doyum, yaşam doyumu ve olumlu duygular arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Çatışma ile aile ile ilişkilerde doyum, önemli diğerleriyle ilişkilerde doyum, yaşam doyumu ve olumlu duygular arasında negatif yönlü anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Öznel iyi oluş toplam puanı ile Kardeş İlişkileri Ölçeği alt ölçeklerinden yakınlık/sıcaklık ve rekabet arasında pozitif yönlü, çatışma alt ölçeği ile ise negatif yönlü anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Kardeş İlişkileri Ölçeği'nin alt ölçeklerine bakıldığında; yakınlık/sıcaklık ile Aile Değerlendirme Ölçeği'nin tüm alt boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu saptanmıştır. Rekabet ile aile işlevlerinin problem çözme, iletişim, roller, duygusal tepki verebilme, davranış kontrolü ve genel işlevler boyutları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Aile işlevlerinin tüm boyutları ile Ergen Öznel İyi Oluş Ölçeği'nin tüm boyutları arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Aile işlevlerinin iletişim ve genel işlevler boyutlarının, kardeş ilişkilerinin ise yakınlık/sıcaklık ve rekabet boyutlarının öğrencilerin öznel iyi oluşunu yordamada önemli katkılar yapan değişkenler olduğu belirlenmiştir.Ergenlerin aile ile ilişkilerden algıladıkları doyumun kardeş ilişkilerinin yakınlık ve rekabet boyutları ve aile işlevlerinin ise iletişim, ilgi gösterme ve genel işlevler boyutları tarafından; önemli kişilerle ilişkilerinden algıladıkları doyumun ise kardeş ilişkilerinin yakınlık ve rekabet boyutları ve aile işlevlerinin iletişim boyutu tarafından yordandığı bulunmuştur. Ergenlerin yaşam doyumunun yordayıcılarının kardeş ilişkilerinin yakınlık, rekabet boyutları ve aile işlevlerinin iletişim ve genel işlevler boyutları olduğu; olumlu duyguların yordayıcılarının ise kardeş ilişkilerinin yakınlık, rekabet boyutları ve aile işlevlerinin iletişim ve genel işlevler boyutları olduğu belirlenmiştir.Anahtar kelimeler: Öznel iyi oluş, aile işlevleri, kardeş ilişkileri The purpose of this study is to determinate sibling relationships and family functioning predicted to what extent subjective well-being in adolescents. Research has been studied on a sample of 951 (508 female, 443 male) including 6, 7, 8 middle school students who were studying in 7 central district of Adana. The data of adolescents subjective well-being was collected by using `Adolescent Subjective Well-Being Scale` (Eryılmaz, 2009), the data abaut sibling relationships measured by `Sibling Relationship Questionnaire` (Furman and Buhrmester, 1985), the data of family functioning `Family Assessment Scale` (Bulut, 1990) and a personal data `Personal İnformation Form` that was prepared by researcher. The was analyzed by using Multiple Regression Analysis. The results of the study revealed a positive meaningful relationship between intimacy/warmth and competition and satisfaction in relationships with family, in other important relationships between satisfaction, life satisfaction and positive feelings. Whereas a negative meaningful relationship between conflict, satisfaction in relationships with family satisfaction, life satisfaction and negative feelings. According to the figures, a positive meaningful relationship exists between intimacy/warmth and competition however a negative meaningful relationship is observed in the case of conflict. The sub categories of the Sibling Relationship Survey reveal a positive meaningful relationship with all of the sub categories of the Family Evaluation Chart regarding intimacy/warmth. A positive meaningful relationship was found between competition and problem solving, communication, roles, ability to emotional response, behavior control and general functions. All levels of family functions showed a positive meaningful relationship with all levels of Teenage Subjective Well Being Scale. The communication and general functions level of family functions and the intimacy/warmth level of sibling relationships are found to be significantly contributing variables in predicting the subjective well-being of students.It was found that adolescents perceived satisfaction from relationships with family predicted the dimensions of sibling relationships; intimacy/warmth and competition. And family functioning predicted the dimensions of communication, show interest and general functions. Wheras perceived satisfaction from relationships with important people predicted the dimentions of sibling relationships; intimacy/warmth and competition. And family functioning predicted the dimention of communication. It was indicated that adolescents life satisfaction predictors were the dimentions of sibling relationships as intimacy/warmth and competition; the dimentions of family functioning as communication and general functions. Wheras positive emotions predicted the dimensions of sibling relationships; intimacy/warmth and competition. And family functioning predicted the dimentions of communication and general functions. Keywords: subjective well-being, family functioning, sibling relationships 147

Bu araştırmada ergenlerde görülen davranış problemleri ve yaşam doyumunun algılanan anne baba tutumları tarafından ne oranda yordandığını cinsiyete bağlı olarak incelemek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan sekiz lisenin 9., 10., 11. ve 12. sınıfına devam eden 396 kız, 210 erkek olmak üzere toplam 606 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ergenlerin yaşam doyumlarına ilişkin veriler `Çok boyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği` (Huebner, 1994), anne-baba tutumlarına ilişkin veriler `Anne-Baba Tutum Ölçeği`(Lamborn, Mounts, SteinbergDornbush, 1991), davranış problemlerine ilişkin veriler `11-18 Yaş Gençler için Kendini Değerlendirme Ölçeği` (Achenbach ve Edelbrock, 1991), kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde Çok Değişkenli Regresyon Analizi'nden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda, ergenlerin babadan algıladıkları kabul ve psikolojik özerklik ile anneden algıladıkları kontrolün cinsiyete bağlı olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Davranış problemleri cinsiyete göre incelendiğinde, kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha fazla içselleştirme; erkek öğrencilerin ise kızlardan daha fazla dışsallaştırma problemleri sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Kız öğrencilerin yaşam doyumunun erkek öğrencilerden daha yüksek olduğu belirlenmiştir.Anne ve babadan algılanan kabul, anneden algılanan psikolojik özerklik ile içselleştirme ve dışsallaştırma davranışları arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler olduğu görülmüştür. Babadan algılanan psikolojik özerkliğin ise yalnızca dışsallaştırma problemleriyle negatif yönde anlamlı ilişkisi olduğu belirlenmiştir. Anne ve babadan algılanan kontrol ile içselleştirme problemleri arasında anlamlı yönde bir ilişki olmadığı, dışsallaştırma problemleri ile ise negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Anne ve babadan algılanan kabul ve kontrol, anneden algılanan psikolojik özerklik ile yaşam doyumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişki olduğu, yalnızca babadan algılanan psikolojik özerklik ile yaşam doyumu arasında anlamlı ilişki olmadığı saptanmıştır.Lise öğrencilerinin içselleştirme ve dışsallaştırma problemleri ve yaşam doyumlarının, anne ve babadan algılanan kabul, psikolojik özerklik ve kontrol tarafından ne oranda yordandığı hem tüm öğrenci grubunda hem de kız ve erkek öğrencilerde ayrı ayrı incelenmiştir. Gerek anne gerekse de babadan algılanan kabul ve anneden algılanan psikolojik özerkliğinlise öğrencilerinin (kızlarda ve tüm öğrencilerde) içselleştirme problemlerinin anlamlı yordayıcıları olduğu görülmüştür. Erkek öğrencilerde ise sadece babadan algılanan kabul ve anneden algılanan psikolojik özerklik içselleştirme problemlerinin anlamlı yordayıcılarıdır. Anne ve babadan algılanan kabul, anneden algılanan psikolojik özerklik ve kontrolün lise öğrencilerinin (kızlarda ve tüm öğrencilerde) dışsallaştırma problemlerinin anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Farklı olarak, erkek öğrencilerde dışsallaştırma problemlerinin anlamlı yordayıcıları sadece babadan algılanan kabul ve anneden algılanan psikolojik özerkliktir.Hem öğrencilerin tamamı hem de kızlar üzerinde yapılan analizlerde anneden ve babadan algılanan kabul, anneden algılanan psikolojik özerklik ve kontrolün yaşam doyumunun anlamlı yordayıcıları olduğu belirlenmiştir. Erkek öğrencilerde ise yalnızca anne ve babadan algılanan kabulün yaşam doyumunun anlamlı yordayıcıları olduğu saptanmıştır.Anahtar Kelımeler: Yaşam Doyumu, anne-baba tutumları ve davranış problemlerı In this study, it was aimed to investigate the rate of the behavioral problems seen in adolescents and how the satisfaction of their life is perceived by parental attitudes depending on sex. The survey was conducted on a total of 606 students, 396 girls and 210 boys, who continued to the 9th, 10th, 11th and 12th grades of the eight high schools in the central districts of Adana province. The data on life satisfaction of adolescents are obtained from `Multidimensional Adolescent Life Satisfaction Scale `(Huebner, 1994), The `Parental Attitude Scale` (Lamborn, Mounts, Steinberg Dornbush, 1991) is given for the behavioral problems of the parents, Evaluation Scale for Young People `(Achenbach and Edelbrock, 1991) and personal data were obtained using the` Personal Information Form`. In the analysis of the data, Multiple Regression Analysis was used. As a result of the research, it was determined that acceptance and psychological autonomy of adolescents perceived by the father and control which they percieved by their mother differ significantly depending on the sex. When behavioral problems are examined by sex, it is clearly seen that female students are more internalized the problems than male students; male students have more externalization problems than girls. It was determined that girls' life satisfaction is higher than male students. Meaningful relationships in the negative direction was found between the perceived acceptance from the mother and the father and psychological autonomy perceived by the mother and the internalization and externalization behaviors. Psychological autonomy perceived from the father was determined to be significantly related to externalization problems only in the negative direction. It is seen that there is no meaningful relationship between control and internalization problems perceived by parents and that there is a significant negative relationship with externalization problems. It was found that there was a positive relationship between perceived acceptance and control by mother and father, psychological autonomy perceived by mother and life satisfaction and there was no significant relationship between psychological autonomy perceived by father and life satisfaction.The internalization and externalization problems and life satisfaction of high school students were examined separately in both the student group and the male and female students who were predicting by acceptance, psychological autonomy and control perceived by the parents. The perceived acceptance from the parents and the psychological autonomy perceived from the mother was found to be significant predictors of internalization problems (both in girls and in all students). In male students, acceptence percieved from the father and psychological autonomy perceived from the mother are significant predictors of internalization problems. Perceived acceptance from parents, of psychological autonomy perceived by the mother and externalization problems was determined to be a significant predictor of the control high school students (in girls and all students). Differently, the significant predictors of externalization problems in male students are only the perceived acceptance from the father and the psychological autonomy perceived from the mother.In both analyzes surveyed in in girls and all students, it was determined that the perceived acceptance from mother and father, the perceived psychological autonomy from mother and the control of life satisfaction were significant predictors. In male students, only acceptance perceived by mother and father was found to be meaningful predictors of life satisfaction.Keyword: Lıfe satisfaction, parental attitude and behavioral problems 102

Bu araştırmada lise öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zeka arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan sekiz ortaöğretim kurumunun 9., 10., 11. ve 12. sınıflarında öğrenimine devam eden 456 kadın ve 349 erkek olmak üzere toplam 805 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığına ilişkin veriler `Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği` , duygusal zekaya ilişkin veriler `Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu` ve kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde ANOVA ve Çok Değişkenli Regresyon Analizi kullanılmıştır.Araştırmada lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı düzeylerine (düşük, orta ve yüksek) göre duygusal zekanın kişisel beceriler, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutlarının anlamlı düzeyde farklılaştığı saptanmıştır. Akıllı telefon bağımlılığı yüksek olan grubun akıllı telefon bağımlılığı düşük ve orta olan gruba göre duygusal zekanın kişisel, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutlarında puanlar anlamlı düzeyde daha düşüktür. Cinsiyete göre akıllı telefon bağımlılığı ve duygusal zeka puanlarında anlamlı farklılık belirlenmemiştir.Akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zeka arasında negatif yönlü anlamlı ilişki bulunmaktadır. Akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zekanın kişisel beceriler, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutları arasında negatif yönlü anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Duygusal zekanın stres yönetimi boyutu akıllı telefon bağımlılığının tüm boyutlarını (akıllı telefon bağımlılığı, gündelik yaşam bozuklukları, yoksunluk, sanal yönelimli ilişki, olumlu beklenti, aşırı kullanım ve dayanma) yordamada önemli bir değişken olarak belirlenmiştir. Ayrıca duygusal zeka ölçeğinin kişisel beceriler boyutu akıllı telefon bağımlılığının dayanma boyutunu; duygusal zeka ölçeğinin uyumluluk boyutu akıllı telefon bağımlılığının hem olumlu beklenti hem de dayanma boyutlarını yordayan önemli değişkenler olarak belirlenmişlerdir. Anahtar Kelimeler: Duygusal Zeka, Akıllı Telefon Bağımlılığı, Ergen. In this research, it is aimed to analyze the relationship between smartphone addiction and emotional intelligence on high school students. Research was studied on a sample of 805 (456 female, 349 male) including 9th, 10th, 11th, 12th grades high school students who were studying in eight central disricts of Adana province. The data of high school students smartphone addiction was collected by using `Smartphone Addiction Scale`, the data of emotional intelligence `Bar-On Emotional Intelligence Scale Child and Adolescent Form` and a personal data `Personal Information Form` that was prepared by researcher. ANOVA and Multivariate Regression Analysis were used in the analysis of the datum.In research, it was determined that emotional intelligence dimension such as personal skills, stress management, adaptability and general mood significantly differed according to the levels of smartphone addiction (low, medium and high) of the high school students. the group with high smartphone addiction has significantly lower scores about emotional intelligence dimensions such as personal skills, stress management, adaptability, general mood and positive effect than the groups with low and medium smartphone addiction. No significal difference was established in smart phone addiction and emotional intelligence according to gender.There was determined negative significantly relationship between smartphone addiction and emotional intelligence. It was found that between smartphone addiction with emotional intelligence dimensions such as personal skills, stress management, compliance, general mood was determined a significant negative relationships.It was determined that, the stress management dimension of emotional intelligence was an important variable at predicting all dimensions (such as daily-life disturbance, positive anticipation, withdrawal, cyberspace-oriented relationships, overuse and tolerance) of smartphone addiction. In addition, it is determined that the personal skills dimension of emotional intelligence is an important variable at predicting the tolerance dimension of smartphone addiction. Also the adaptability dimension of emotional intelligence is an important variable at predict both positive anticipation and tolerance dimensions of smartphone addiction.Keywords: Smartphone Addiction, Emotional Intelligence, Adolescent. 154

TEZ11112 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2018. Kaynakça (s. 121-136) var. xv, 139 s. : tablo ; 29 cm. Bu araştırmada lise öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zeka arasındaki iliGkinin incelenmesi amaçlanmaktadır. AraGtırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan sekiz ortaöğretim kurumunun 9., 10., 11. ve 12. sınıflarında öğrenimine devam eden 456 kadın ve 349 erkek olmak üzere toplam 805 öğrenci üzerinde gerçekleGtirilmiGtir. Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığına iliGkin veriler “Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği” , duygusal zekaya iliGkin veriler “Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu” ve kiGisel veriler ise araGtırmacı tarafından hazırlanan “KiGisel Bilgi Formu” kullanılarak elde edilmiGtir. Verilerin analizinde ANOVA ve Çok DeğiGkenli Regresyon Analizi kullanılmıGtır. AraGtırmada lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı düzeylerine (düGük, orta ve yüksek) göre duygusal zekanın kiGisel beceriler, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutlarının anlamlı düzeyde farklılaGtığı saptanmıGtır. Akıllı telefon bağımlılığı yüksek olan grubun akıllı telefon bağımlılığı düGük ve orta olan gruba göre duygusal zekanın kiGisel, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutlarında puanlar anlamlı düzeyde daha düGüktür. Cinsiyete göre akıllı telefon bağımlılığı ve duygusal zeka puanlarında anlamlı farklılık belirlenmemiGtir. Akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zeka arasında negatif yönlü anlamlı iliGki bulunmaktadır. Akıllı telefon bağımlılığı ile duygusal zekanın kiGisel beceriler, stres yönetimi, uyum, genel ruh hali ve olumlu etki boyutları arasında negatif yönlü anlamlı iliGkiler saptanmıGtır. Duygusal zekanın stres yönetimi boyutu akıllı telefon bağımlılığının tüm boyutlarını (akıllı telefon bağımlılığı, gündelik yaGam bozuklukları, yoksunluk, sanal yönelimli iliGki, olumlu beklenti, aGırı kullanım ve dayanma) yordamada önemli bir değiGken olarak belirlenmiGtir. Ayrıca duygusal zeka ölçeğinin kiGisel beceriler boyutu akıllı telefon bağımlılığının dayanma boyutunu; duygusal zeka ölçeğinin uyumluluk boyutu akıllı telefon bağımlılığının hem olumlu beklenti hem de dayanma boyutlarını yordayan önemli değişkenler olarak belirlenmişlerdir. In this research, it is aimed to analyze the relationship between smartphone addiction and emotional intelligence on high school students. Research was studied on a sample of 805 (456 female, 349 male) including 9th, 10th, 11th, 12th grades high school students who were studying in eight central disricts of Adana province. The data of high school students smartphone addiction was collected by using ""Smartphone Addiction Scale"", the data of emotional intelligence ""Bar-On Emotional Intelligence Scale Child and Adolescent Form"" and a personal data ""Personal Information Form"" that was prepared by researcher. ANOVA and Multivariate Regression Analysis were used in the analysis of the datum. In research, it was determined that emotional intelligence dimension such as personal skills, stress management, adaptability and general mood significantly differed according to the levels of smartphone addiction (low, medium and high) of the high school students. the group with high smartphone addiction has significantly lower scores about emotional intelligence dimensions such as personal skills, stress management, adaptability, general mood and positive effect than the groups with low and medium smartphone addiction. No significal difference was established in smart phone addiction and emotional intelligence according to gender. There was determined negative significantly relationship between smartphone addiction and emotional intelligence. It was found that between smartphone addiction with emotional intelligence dimensions such as personal skills, stress management, compliance, general mood was determined a significant negative relationships.

Bu araştırmada ergenlerde ebeveynin duygusal erişilebilirliği ve reaktif-proaktif saldırganlık arasında duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolü incelenmiştir. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan sekiz lisenin 9., 10., 11. ve 12. sınıfına devam eden 423 kız, 353 erkek olmak üzere toplam 776 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada ergenlerin reaktif-proaktif saldırganlıklarına ilişkin veriler 'Reaktif-Proaktif Saldırganlık Ölçeği' (Raine ve ark., 2006) , ebeveyn duygusal erişilebilirliğine ilişkin veriler 'Ebeveyn Duygusal Erişilebilirliği Ölçeği' (Lum ve Phares, 2005) ve duygu düzenleme güçlüğüne ilişkin veriler ' Duygu Düzenlemede Güçlükler Ölçeği ' (Gratz ve Roemer, 2004) ve kişisel bilgilere ilişkin veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan 'Kişisel Bilgi Formu' kullanarak elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler çoklu regresyon ve sobel testi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda reaktif-proaktif saldırganlık toplam puanı ile duygu düzenleme güçlüğü toplam puanı arasında pozitif yönlü anlamlı, ebeveyn duygusal erişilebilirliği ile negatif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin toplam saldırganlık düzeylerinin babaya duygusal erişim, duygusal tepki farkındalığındaki yetersizlikler ve olumsuz duygu deneyimlemelerinde dürtü kontrol güçlüğü saldırganlığı açıklamada anlamlı katkılar yapan değişkenler olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin proaktif saldırganlık düzeyleri babaya duygusal erişim, duygusal tepki farkındalığındaki yetersizlikler, duygusal tepkilerin kabul edilmemesi, etkili olarak algılanan duygu düzenleme stratejilerine erişimdeki sınırlılık, olumsuz duygu deneyimlemelerinde dürtü kontrol güçlüğü, olumsuz duygu deneyimlemelerinde güçlükle bağdaşan hedef yönelimli davranışlar alt boyutları tarafından yordandığı tespit edilmiştir. Reaktif saldırganlık düzeyleri babaya duygusal erişim, duygusal tepki farkındalığındaki yetersizlikler, duygusal tepkilerin kabul edilmemesi, olumsuz duygu deneyimlemelerinde dürtü kontrol güçlüğü alt boyutları tarafından yordandığı belirlenmiştir. Duygu düzenleme güçlüğünün, reaktif-proaktif saldırganlık ve ebeveyn duygusal erişilebilirliği arasındaki ilişkide aracı bir etkiye sahip olup olmadığını sınamak için gerçekleştirilen sobel test sonucunda duygu düzenleme güçlüğünün reaktif-proaktif saldırganlık ve ebeveyn duygusal erişilebilirliği arasında kısmi aracı değişken olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Reaktif - proaktif saldırganlık, ebeveyn duygusal erişilebilirliği, duygu düzenleme güçlüğü. In the present study, the mediator role of emotion regulation in the relationship between parental emotional availability and reactive-proactive aggression in adolescents was examined. The study was conducted in 8 high schools in the province of Adana and its central districts. The participants were 776 students (423 females and 353 males) who were ninth, tenth, eleventh, and twelfth graders. The researcher used the `Reactive-Proactive Aggression Questionnaire` (Raine et al., 2006) to collect the data related to adolescents' reactive-proactive aggression. The `Lum Emotional Availability of Parents (LEAP) Scale` (Lum and Phares, 2005) was used to measure parental emotional availability. The data related to the difficulties in emotion regulation was collected through using the `Difficulties in Emotion Regulation Scale` (Gratz and Roemer, 2004). The researcher developed `Personal Information Form` to elicit personal information of participants. The data was analyzed through Multiple Regression Analysis and Sobel Test. The results of the study revealed that there was a positive and significant relationship between reactive-proactive aggression total score and difficulties in emotion regulation total score. Moreover, there was a negative and significant relationship between reactive-proactive aggression total score and parental emotional availability total score. It was revealed that emotional availability of father, inadequacies in the awareness of emotional reactions, and impulse control difficulty in negative emotion experiences were the main determinants for total aggression levels of adolescents. In addition, emotional availability of father, inadequacies in the awareness of emotional reactions, non-acceptance of emotional reactions, limited access to emotion regulation strategies, impulse control difficulty in negative emotion experiences, goal-oriented behaviors related to emotion regulation difficulty in negative emotion experiences were the main determinants of the proactive aggression levels of adolescents. Besides, emotional availability of father, inadequacies in the awareness of emotional reactions, non-acceptance of emotional reactions, and impulse control difficulty in negative emotion experiences were the main predictors of the reactive aggression levels. The results of the Sobel Test that was conducted to find out whether or not the emotion regulation difficulty had an impact on the relationship between proactive-reactive aggression and parental emotional availability revealed that the emotion regulation difficulty was a partial mediator between proactive-reactive aggression and parental emotional availability. Key Words: Reactive - proactive aggression, parental emotional availability, emotion regulation difficulty 120

TEZ10707 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2017. Kaynakça (s. 114-143) var. xiv, 153 s. : tablo ; 29 cm. Bu araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalmalarının yordayıcıları olarak temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babalarına duygusal erişilebilirlikleri incelenmiştir. Araştırma Osmaniye ili Kadirli ilçesinde yer alan altı lisenin 9., 10., 11. ve 12. sınıfına devam eden 588 kız, 610 erkek öğrenci olmak üzere toplam 1198 lise öğrencisi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada lise öğrencilerinin akran zorbalığına ilişkin veriler ‘California Zorba Mağduriyeti Ölçeği’ (Felix, Sharkey, Green, Furlong ve Tanigawa, 2011), Temel psikolojik ihtiyaçlara ilişkin veriler 'Temel Psikolojik İhtiyaçları Ölçeği (Deci ve Ryan, 2000), anne-babaya duygusal erişilebilirliğine ilişkin veriler ‘Ebeveyn Duygusal Erişilebilirlik Ölçeği’ (Lum ve Phares, 2005) ve kişisel bilgilere ilişkin veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan ‘Kişisel Bilgi Formu’ kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler temel istatistiksel analizler ve lojistik regresyon analizi ile elde edilmiştir. Araştırma sonucunda lise öğrencilerin mağduriyet puanları özerklik, yeterlik, ilişki ihtiyaçları ve anne-babaya duygusal erişilebilirlik arasında negatif yönde anlamlı ilişkiler bulgulanmıştır. Lise öğrencilerinin akran zorbalığına maruz kalma, temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne-babaya duygusal erişilebilirlikleri cinsiyetlerine göre incelendiğinde erkek öğrencilerin akran zorbalığına maruz kalma puan ortalamalarının kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin cinsiyetlerine göre anne ve babaya duygusal erişilebilirlik puanlarında ise anlamlı farklılaşma olmadığı saptanmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçlar açısından bakıldığında öğrencilerin cinsiyetlerine göre yalnızca yeterlik ihtiyacı puanlarında anlamlı farklılaşma olduğu, erkek öğrencilerin yeterlik ihtiyaç puan ortalamaları kız öğrencilerin puan ortalamalarından daha yüksek olduğu, özerklik ve ilişki ihtiyacı puanlarında ise cinsiyete göre anlamlı farklılaşma olmadığı bulgulanmıştır. Araştırmada akran zorbalığı mağduru olmalarının yordayıcıları incelendiğinde, yalnızca özerklik ihtiyacının anlamlı yordayıcı olduğu, diğer değişkenlerin anlamlı katkı yapmadığı belirlenmiştir. Özerklik ihtiyacı puanlarındaki artış akran zorbalığı mağduru olma olasılığını azaltmaktadır. Araştırmada kızların ve erkeklerin zorbalık mağduru olmalarını yordayan temel psikolojik ihtiyaçlar ve anne- babaya duygusal erişilebilirliğe ilişkin analiz ayrı ayrı yapılmıştır. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusal erişilebilirliğin kız ergenlerde görülen akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapan değişkenler olduğu görülmüştür. Özerklik ihtiyacı ve anneye duygusal erişilebilirlikteki artış kız ergenlerin akran zorbalığı mağduru olma olasılıklarını azaltmaktadır. Erkek ergenlerde ise, özerklik ve ilişki ihtiyaçları akran zorbalığına maruz kalmayı yordamada anlamlı katkı yapan değişkenler olarak belirlenmiştir. Özerklik ve ilişki temel psikolojik ihtiyaçlarındaki artış erkek ergenlerin akran zorbalığı mağduru olma olasılıklarını azaltmaktadır. This study aimed to examine basic psychological needs and parental emotional availability as predictors of victimization of bullying among high school students. The study sample consisted of 1,198 high school students (588 girls and 610 boys) attending 9th, 10th, 11th and 12th grade classes at six high schools in Kadirli, Osmaniye. The data related to victimization of bullying was collected via the California Bullying Victimization Scale (Felix, Sharkey, Green, Furlong and Tanigawa, 2011); the data related to basic psychological needs was gathered through the Basic Psychological Needs Scale (Deci and Ryan, 2000); the data related to parental emotional availability was collected using the Parental Emotional Availability Scale (Lum and Phares, 2005) and the personal information about the participant high school students was collected using the Personal Information Form, which was designed by the researcher. The data was analyzed by means of basic statistical analysis and logistic regression analysis. To the study results, there was a negatively significant relationship between victimization scores, autonomy, competence, relatedness needs and parental emotional availability. When the relationships among being victimization of bullying, basic psychological needs and parental emotional availability were investigated in terms of gender, it was found that the average scores of being exposed to bullying peer victimization of male students were higher than those of female students. Also, there was no statistically meaningful difference found in parental emotional availability scores in terms of gender. Regarding basic psychological needs, a significant difference was found in only competence needs between the genders. Broadly, male students’ competence needs score averages were higher than female students, and no difference was seen in autonomy and relatedness need scores. As the predictors of being exposed to bullying peer victimization, only autonomy need was predicted while other variables did not significantly contribute. The increase in autonomy need scores decreased the likelihood of bullying victimization. The analysis of the predictors - basic psychological needs and parental emotional availability- of bullying victimization was completed separately for each gender. The analysis results displayed that autonomy need and maternal emotional availability significantly predicted the possibility of bullying victimization among female adolescents. The increase in autonomy need and maternal emotional availability was revealed to decrease the likelihood of bullying victimization among female students. On the other side, autonomy and relatedness needs were specified as the predictors bullying victimization among male adolescents. The increase in autonomy and relatedness needs was found to decrease the likelihood of bullying victimization among male students.

Bu araştırmanın amacı 18- 40 yaş arası bireylerin kaygı bozukluğuna sahip olup olmamasına ve cinsiyet değişkenlerine göre sosyal beceri ve benlik saygısı düzeylerinin belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini kaygı bozukluğu tanısı (Obsesif- kompulsif bozukluk, yaygın kaygı bozukluğu, panik bozukluk ve sosyal kaygı bozukluğu) almış yaşları 18-40 yaş arasında değişen 60 ve herhangi bir psikiyatrik bozukluk tanısı almamış 30'u öğretmen ve 25'i üniversitede okuyan öğretmen adayı olan yaşları 18-40 yaş arasında değişen toplam 55 bireyden oluşmaktadır.Araştırmada `kişisel bilgi formu`, bireylerin sosyal becerilerini ölçmek amacıyla `Sosyal Beceri Envanteri` (Riggio, 1986) ve benlik saygısı düzeylerini ölçmek amacıyla `Benlik Saygısı Ölçeği` (Rosenberg, 1963) kullanılmıştır. Ayrıca bireylerin kaygı düzeylerini ölçmek amacıyla `Hamilton Anksiyete Derecelendirme Skalası` (Hamilton, 1959), `Beck Anksiyete Ölçeği` (Beck, Epstein, Brown ve Steer, 1988) `Yaygın Anksiyete Bozukluğu Değerlendirme Ölçeği` (Argyropoulous, Ploubidis, Wright, Palm, Hood, Nash ve Potokar, 2007), `Yale- Brown Obsesif- Kompulsif Bozukluk Ölçeği` (Goodman, Price ve Rasmussen, 1989) kullanılmıştır. Bunun yanında bireylerin depresyon düzeylerini ölçmek için `Beck Depresyon Envanteri` (Beck, Word ve Mendelson, 1961) kullanılmıştır. Araştırma kapsamında bireylerin kişisel bilgileri alınarak araştırmaya katılan katılımcıların sosyal beceri ve benlik saygısı düzeylerinin tanı alıp almama ve cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla Çift Yönlü MANOVA kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sosyal becerinin yalnızca `duyuşsal kontrol` ve `sosyal duyarlık` düzeyi puanlarının cinsiyete göre değiştiği belirlenmiştir. Kaygı bozukluğu tanısı alan ve almayan bireylerin sosyal beceri alt ölçeklerinden olan sosyal anlatımcılık, sosyal kontrol ve sosyal duyarlık alt ölçekleri kaygı bozukluğu tanısı alıp almamaya göre farklılık göstermiş; duyuşsal duyarlık, duyuşsal kontrol ve duyuşsal anlatımcılık alt ölçekleri kaygı bozukluğu tanısı alıp almamaya göre farklılık göstermemiştir. Kaygı bozukluğu tanı almış kadınların benlik saygısı düzeyi kaygı bozukluğu tanısı almış erkeklere, tanı almamış kadınlara ve tanı almayan erkeklere göre daha düşüktür.Anahtar Kelimeler: Kaygı bozukluğu, sosyal beceri, benlik saygısı The aim of this thesis is to investigate the levels of social skills and self-esteem levels of people aged between 18-40 who are diagnosed with Anxiety Disorders and who are not according to having a diagnosis and gender. This study has been conducted among 115 people. 60 of them received an anxiety disorder diagnosis (Obsessive- compulsive disorder, generalized anxiaty disorder, panic disorder and social anxiety disorder) and 55 of the people (30 of them are teachers and 25 of them are undergraduate students at the Education Department) didn't receive any psychiatric diagnosis. In the study, to define the level of social skills and the subscales of social skills `The Social Skills Inventory` (Riggio, 1986) is used. `Self- Esteem Scale` (Rosenberg, 1963) is used to define the levels of self esteem. The general information about the participants are collected by using `Personal Information Scale` which is developed by the researcher. Apart from that Hamilton Anxiety Scale, Beck Anxiety Scale, Generalized Anxiety Disorder Scale, Yale Brown Obsessive- Compulsive Disorder Scale and Beck Depression Scale are used to be able to define if the control grup have any kind of anxiety disorder.Two- way MANOVA is applied as the analysis method to determine if the levels of social skills and self-esteem of participant are significantly differentiated according to diagnosis and gender. According to the results of the study, the levels of subdimensions of the Social Skills Inventory, `Emotinal Control` and ` Social Sensitivity` are differentiated according to gender. `Social Expressivity`, `Social Control` and `Social Sensitivity` subdimensions are significantly differentiated according to diagnosis but `Emotional Sensitivity`, `Emotional Control` and `Emotional Expressivity` are not differentiated significantly according to diagnosis. The self esteem of the women who are diagnosed with anxiety disorder is significantly lower than the self esteem of the men who have the anxiety disorder diagnosis, the men who don't have diagnosis and the women who don't have the diagnosis.Keywords: Anxiety disorders, social skills, self- esteem. 116

Bu araştırmada ergenlerin algıladıkları anne-baba tutumları ve duygusal zekalarının yaşam doyumlarını ne derecede yordadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan dokuz lisenin 9., 10., 11. ve 12. sınıfına devam eden 476 kız, 379 erkek olmak üzere toplam 855 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Ergenlerin yaşam doyumlarına ilişkin veriler `Çokboyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği` (Huebner, 1994), anne-baba tutumlarına ilişkin veriler `Anne-Baba Tutum Ölçeği` (Lamborn, Mounts, Steinberg Dornbush, 1991), duygusal zekaya ilişkin veriler `Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği Çocuk ve Ergen Formu`, kişisel veriler ise araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde Çok Değişkenli Regresyon Analizi'nden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik, kontrol/denetim ile duygusal zeka toplam puanı ve genel yaşam doyumu arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik, kontrol/denetim ve duygusal zekanın kişilerarası beceriler, uyum, stres yönetimi, olumlu etki, genel ruh hali boyutlarının, lise öğrencilerinin genel yaşam doyumunu açıklamada anlamlı katkılar yapan değişkenler olduğu belirlenmiştir. Ergenlerin aile doyumunun anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik, kontrol/denetim ve duygusal zekanın stres yönetimi, olumlu etki, genel ruh hali boyutları tarafından; arkadaş doyumunun ise anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik ve duygusal zekanın kişilerarası beceriler, uyum ve genel ruh hali boyutları tarafından yordandığı bulunmuştur. Ergenlerin okul doyumunun yordayıcılarının anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik, kontrol/denetim ve duygusal zekanın kişilerarası beceriler boyutları olduğu; çevreden algıladıkları doyumun yordayıcılarının ise anne-babadan algılanan kabul/ilgi, psikolojik özerklik, kontrol/denetim ve duygusal zekanın kişisel beceriler, stres yönetimi, olumlu etki boyutları olduğu belirlenmiştir. Lise öğrencilerinin benlik doyumunun sadece duygusal zekanın genel ruh hali boyutu tarafından yordandığı bulunmuştur.Anahtar kelimeler: Yaşam doyumu, anne-baba tutumları ve duygusal zeka The purpose of this study is to determinate parental attitudes and emotional intelligence predicted to what extent life satisfaction. Research has been studied on a sample of 855 (475 female, 379 male) including 9, 10, 11, 12 grade high school students who were studying in 9 central disrict of Adana. The data of adolescent's life satisfaction was collected by using `Multidimensional Adolescent Life Satisfaction Scale` (Huebner, 1994), the data about parental attitude measured by `Parenting Scales` (Lamborn, Mounts, Steinberg ve Dornbush, 1991), the data of emotional intelligence `Bar-on Emotional Intelligence Scale Child and Adolescent Form` and a presonal data `Personal Information Form` that was prepared by researcher. The was analyzed by using Multiple Regression Analysis.The result of research found that there was a significant relation between parental acceptence/involvement, psychology autonomy granting, strictness/supervision with emotional intelligence total score and general life satisfaction. In the study it was observed that explaining of high school students' life satisfaction between parental acceptence/involvement, psychology autonomy granting, strictness/supervision and the dimensions of emotional intelligence; interpersonal, adaptability, possitive impression and general mood that they are significant contributing variables.It was found that adolescents' family satisfaction predicted the dimensions of emotional intelligence; stress management, possitive impression, general mood and strictness/supervision, psychology autonomy granting parental acceptance/involvement whereas friens satisfaction predicted the dimensions of emotional intelligence; general mood, interpersonal, adaptability and parental involvement/acceptence, psychology autonomy granting. It was indicated that adolescents school satisfaction predictors were the dimensions of emotional intelligence as interpersonal and parental acceptance/involvement, psychology environment satisfaction predictors were the dimensions of emotional intelligence; interpersonal, stress management, possitive impression and parental acceptance/involvement, psychology autonomy granting, strictness/supervision. In addition it was revealed that the self satisfaction of high school students predicted the only dimension of emotional intelligence was general mood.Keywords: Life satisfaction, parental attitude and emotional ıntelligence 114

TEZ9062 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2013. Kaynakça (s. 108-115) var. xiii, 123 s. : res. ; 29 cm. The main purpose of this was to investigate the role of social problem solving as a moderator or a mediator of percieved stress and psychological well-being in university students. Percieved Stres Inventory, Social Problem Solving Inventory Revised and Scales of Psychological Well-Being were administered 514 (350 females, 164 males) college students. The results indicated that the percieved stres was negatively correlated with the social problem and the psychological well-being. The social problem solving was positively correlated with the psychological well-being. The results of Sobel test analyses showed that the social problem solving was partially mediating the effects of percieved stress on the psychological well-being. The results of the hierarchical regression analyses showed that the social problem solving was not moderating the effects of percieved stres on the psychological well-being. The results supported the mediatonal model of the social problem solving between the relation of percieved stres and the psychological well- being. Bu çalışmanın temel amacı üniversite öğrencilerinin algıladıkları stres düzeyleri ile psikolojik iyi olma düzeyleri arasındaki ilişkide sosyal problem çözme becerilerinin aracı veya düzenleyici rolünün incelenmesidir. Bu amaçla Algılanan Stres Ölçeği, Sosyal Problem Çözme Envanteri ve Psikolojik İyi Olma Ölçekleri 350'si kadın 164'ü erkek toplam 514 öğrenciye uygulanmıştır. Araştırma sonucunda algılanan stres puanları ile sosyal problem çözme becerilerine ilişkin puanlar arasında negatif yönde anlamlı, algılanan stres ile psikolojik iyi olma puanları arasında yine negatif yönde anlamlı, sosyal problem çözme becerileri ve psikolojik iyi olma puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler olduğu tespit edilmiştir. Sosyal problem çözmenin, algılanan stres ile psikolojik iyi olma arasındaki ilişki aracı bir etkiye sahip olup olmadığını sınamak için gerçekleştirilen Sobel Test sonucunda sosyal problem çözmenin, algılanan stres ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide kısmi aracı değişken olduğu belirlenmiştir. Sosyal problem çözmenin, algılanan stres ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide düzenleyici bir etkiye sahip olup olmadığını sınamak için gerçekleştirilen hiyerarşik regresyon analizleri sonucunda sosyal problem çözmenin, algılanan stres ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide düzenleyici bir etkiye sahip olmadığı belirlenmiştir. Sonuçlar sosyal problem çözmenin, algılanan stres ve psikolojik iyi olma arasındaki ilişkide aracılık modelini savunan modeli desteklemiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: EF2012YL6.

Bu araştırmada ergenlerin anne baba tutumlarının ve yaşam doyumlarının kuraldışı davranışları düşük ya da yüksek düzeyde göstermeyi ne derece yordadığını belirlemek; bununla beraber ergenlerde görülen kuraldışı davranışların cinsiyet, yaşam doyumları (düşük, orta, yüksek) ve aile tutumları (demokratik, otoriter, izin verici, ihmalkâr) açısından incelenmesi amaçlanmıştır.Araştırma Adana ili merkez ilçelerinde yer alan 12 ortaöğretim kurumunun 9., 10., 11. ve 12. sınıfa devam eden 471'i kız, 410'u erkek olmak üzere toplam 881 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Örnekleme alınan öğrenciler 14 ile 19 yaşları arasında olup yaş ortalamaları 16.3, standart sapmaları ise .49'dur. Ergenlerin kuraldışı davranış düzeylerine ilişkin veriler ?Kuraldışı Davranış Ölçeği? (Kaner,2001), anne baba tutumlarına ilişkin veriler ?Anne Baba Tutum Ölçeği? (Dornbush, 1991), yaşam doyumuna ilişkin veriler ?Çok Boyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği? (Huebner, 1994), kişisel veriler araştırmacı tarafından hazırlanan ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılarak elde edilmiştir. Verilerin analizinde parametrik olmayan testlerden Mann Whitney-U, Kruskal Wallis ve Lojistik Regresyon Analizi'nden yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda ergenlerin en sık gösterdiği kuraldışı davranışların ?sözlü ya da yazılı sınavlarda fısıldamak?, ?sınavlarda kopya çekmek?, ?yasaların kullanmanıza izin vermediği otomobil, motosiklet gibi taşıt araçlarını kullanmak? ve ?tartışma sırasında karşısındakine öfkelenerek dövmek? davranışları olduğu bulunmuştur. Araştırmada cinsiyete göre kuraldışı davranış puanları arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı araştırılmış; yapılan analiz sonuçlarına göre erkeklerin Kuraldışı Davranış Ölçeği'nden aldıkları toplam puan ortalamalarının, kızların toplam puan ortalamalarından anlamlı şekilde daha yüksek olduğu bulunmuştur.Araştırmada ergenlerin aile tutumlarına göre kuraldışı davranış puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Yapılan Mann Whitney U testi sonucunda elde edilen bulgulara göre; anne baba tutumları ihmalkâr, izin verici ve otoriter olan ergenlerin, aileleri demokratik tutum sergileyen ergenlere kıyasla daha fazla kuraldışı davranış gösterdikleri bulunmuştur.Araştırmada ergenlerin yaşam doyumlarına göre kuraldışı davranış puanları arasında anlamlı farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Yapılan analizler sonucunda arkadaşlardan, okuldan, çevreden, aileden, benlikten ve genel olarak algılanan yaşam doyumu düşük ve orta düzeyde olan ergenlerin, algılanan yaşam doyumu yüksek olanlara göre daha fazla kuraldışı davranış gösterdikleri bulunmuştur. Ayrıca yapılan Lojistik Regresyon Analizi sonuçlarına göre; aileden algılanan ?kontrol/denetim? ile ?okul?, ?aile? ve ?benlik?'ten algılanan yaşam doyumu değişkenlerinin kuraldışı davranışlarda yüksek düzeyde bulunmayı açıklamada anlamlı katkılar yapan değişkenler olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Ergenlik, Cinsiyet, Kuraldışı Davranış, Anne-Baba Tutumları, Yaşam Doyumu The purpose of this study is to deterimine the parental attitudes? and life sataisfaction predicted in case of showing delinquent behaviours frequently or not. Also the aim of this stuy is to explore delinquency of adolescents? who studies in middle school in terms of gender, life satisfaction (low, medium, high) and parental attitudes (democratic, auothoritarian, permissive and neglectful).The data of this resarch was collected from 471 girls and 410 boys a total of 881 high school students who were studying in 9., 10., 11. and 12. grades from 12 high schools from Adana central province. The age of the students taken to the sample were between 14 and 19 (M=16.3, Ss= .49). The data were collected about students delinquency by means of ?Delinqueny Scale? (Kaner, 1996), data about family attitudes measured by ? Parenting Scales? (Lamborn, Mounts, Steinberg and Dornbush, 1991), data about life satisfaction by using ?Multidimensional Student? Life Satisfaction Scale? (Huebner, 1994) and personal data with the ?Personal Information Form? that was prepared by researcher. The data are analyzed using nonparametric statistical methods Mann Whitney-U, Kruskal Wallis and Logistic Regression.Results of the research shows that the most common delinguent behaviour of adolescents are ? whispering in oral or written examinations?, ?cheating in exams?,?driving a car or other vehicles without license? and ? lose his/her temper and beat someone?. In the study it is observed whether there is was a significant difference between gender and delinguency point of adolescents. Based on the results of analysis it is found that the delinguency score of boys were meaningfully higher than the delinguency points of girls.In the study it was found that there were meaningful differences between parenting styles and delinguency score of adolescents. The results of Mann Whitney U test analysis indicated that the adolescents whose parents are neglectful, permissive and, authoriterian tend to have more delinquent behaviours than the ones whose parents are democratic.In the study it is observed whether there is a meaningful difference between life satisfaction and delinguency point of adolescents. Based on the results, adolescents who have low or medium life satisfactions perceived from school, friends, neighborhood, individualisms and generally tend to have more delinquent behaviours compared to the adolescents with high life satisfaction. At the same time the results of Logistic Regression Analysis shown that the variables of ?strictness/supervision? perceived from family and satisfaction perceived from ?school?, ?family? and ?individuality? were having meaningful contributions for indicating frequent delinguent behaviours.Keywords: Adolescence, Delinguent Behavior, Parenting Styles, Life Satisfaction. 109

TEZ7774 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010. Kaynakça (s. 93-105) var. xii, 116 s. ; 29 cm. The purposes of this study is to determine the interaction between the behavioral problems of adolsecents attending high school and their emotional exploitation by the parents and teachers. This study has been conducted among 425 students, 247 of them girls and 187 of them boys, who have been attending to four different high schools in Mersin. In the investigation, to define the level of perceived emotional abuse of adolescents from parents ""The Perception of Psychological Maltreatment Inventory for Adolescent - Mother Form and Father Form"" is used while Alantar (1989), to define the level of perceived emotional abuse of adolescents from teacher ""The perceived Teacher Behavior Inventory"" is used while Alantar (1989), to define the level of perceived behavioral problems ""The Conners' Teacher Rating Scale"" is used while Conners (1969). To gather demografical characteristics of the adolescents ""Personal Questionnarie Form"" was applied. One way Anova Analysis, Kruskal Wallis, The Mann-Whitney U Test and Regression Analysis were used for statistical analyses. As a result of that research, male adolescents had been determined to show more behavioral problems than female adolescents. While the level of emotional abuse which female adolescent perceive from their mothers was found higher than male's, male adolescents perceive the emotional abuse from their teachers higher than female's. Aspect of emotional problems perceived from father, it wasn't found any significant differentiation between male and female adolescents. When gender effect is controlled, emotional abuse perceived from teachers and emotional abuse perceived from motherhad been determined to predict behavioral problems in adolescents. Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim kurumlarına devam eden ergenlerde görülen davranış problemlerinin anne-baba ve öğretmenden algılanan duygusal istismar ile bir ilişkisi olup olmadığını belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Mersin'in merkez ilçelerinde bulunan toplam dört devlet lisesine devam eden 247'si kız, 187'si erkek olmak üzere 434 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada, ergenlerin anne ve babadan algıladıkları duygusal istismarı ölçmek için Alantar (1989) tarafından geliştirilen ""Anne-Baba Genç İlişkiler Ölçeği"", öğretmenlerinden algıladıkları duygusal istismarı ölçmek için yine Alantar (1989) tarafından geliştirilen ""Algılanan Öğretmen Davranışı Ölçeği"", öğrencilerin sınıf içi davranışlarını belirlemek amacıyla Conners (1969) tarafından geliştirilen ""Conners' Öğretmen Derecelendirme Ölçeği"" ve araştırmaya katılan öğrenciler hakkında bazı genel bilgileri toplamak amacıyla ""Kişisel Bilgi Formu"" kullanılmıştır. İstatistiksel çözümlemelerde Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal-Wallis Testi, Mann Whitney U testi ve Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda erkek ergenlerin kız ergenlere göre davranış problemlerini daha fazla sergiledikleri belirlenmiştir. Kız ergenlerin annelerinden algıladıkları duygusal istismar düzeyi, erkek ergenlerden daha yüksek bulunurken, erkek ergenler duygusal istismarı öğretmenlerinden kız ergenlere göre daha yüksek düzeyde algılamaktadırlar. Kız ve erkek ergenler arasında babadan algılanan duygusal istismar açısından anlamlı farklılaşma olmadığı saptanmıştır. Cinsiyet etkisi kontrol edildiğinde, öğretmenden algılanan duygusal istismarın ve anneden algılanan duygusal istismarın ergenlerde davranış problemlerini anlamlı düzeyde yordadığı belirlenmiştir.

Bu araştırmada, öğrencilerin zorba ve kurban olma davranışlarını sosyal beceri ve yaşam doyumlarının ne oranda açıkladığını belirlemek, bunun yanında cinsiyete göre öğrencilerin zorbalık statülerini ve zorbalığa karışıp karışmamaya göre sosyal beceri ve yaşam doyumlarını incelemek amaçlanmıştırAraştırma, Adana ili merkez ilçelerinde yer alan altı ilköğretim okulunun 6. 7. ve 8. sınıfına devam eden 440'ı kız, 495'i erkek toplam 935 öğrenci üzerinde yapılmıştır. Örnekleme alınan öğrenciler 13 ile 15 yaşları arasında olup, öğrencilerin yaş ortalamaları 13.63, standart sapmaları ise .68'dir. Araştırmada öğrencilerin zorbalık düzeylerini belirlemek amacıyla ?Zorbalık Ölçeği?, öğrencilerin sosyal becerilerine ilişkin bilgileri öğrenmek için ?Matson Çocuklarda Sosyal Beceri Değerlendirme Ölçeği? ve öğrencilerin yaşam doyumu düzeylerini belirlemek amacıyla da ?Çokboyutlu Öğrenci Yaşam Doyum Ölçeği? kullanılmıştır.Araştırma sonucunda öğrencilerin, kurban, zorba, zorba-kurban ve zorbalığa karışmayan zorbalık grubunda olmada cinsiyete göre, kız ve erkek öğrenciler arasında anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Kız öğrenciler, erkek öğrencilere göre aktif zorbalık gruplarında (zorba, kurban, zorba-kurban) erkeklere göre daha düşük oranda zorbalığa dahil olmuşlardır; kız öğrenciler, daha çok zorbalığa karışmayan grupta yer almaktadırlar.Araştırmada, zorbalığa karışan ve zorbalığa karışmayan öğrencilerin sosyal beceri düzeylerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşma olup olmadığına bakılmıştır. Yapılan Mann Whitney U testi analizi sonucunda; zorbalığa karışan öğrencilerin ve zorbalığa karışmayan öğrencilerin olumsuz sosyal davranışlar, olumlu sosyal davranışlar ve sosyal beceri toplam puanları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir. Zorbalığa karışan öğrencilerin olumsuz sosyal davranışlarının, zorbalığa karışmayan öğrencilere göre daha yüksek olduğu; zorbalığa karışmayan öğrencilerin olumlu sosyal davranışlarının ve sosyal beceri toplam puanlarının zorbalığa karışan öğrencilere göre daha yüksek olduğu görülmüştür.Araştırmada zorbalığa karışan öğrenciler ile zorbalığa karışmayan öğrencilerin yaşam doyumu puanları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur. Zorbalığa karışmayan öğrencilerin Çokboyutlu Öğrenci Yaşam Doyumu Ölçeği'nin boyutları olan ?arkadaş, okul, aile, çevre, benlik ve yaşam doyumu toplam? puanlarının, zorbalığa karışan öğrencilerin ?arkadaş, okul, aile, çevre, benlik ve yaşam doyumu toplam? puanlarına göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir.İlköğretim öğrencilerinde zorba olmayı yordayan değişkenleri saptamak için yapılan aşamalı regresyon analizi sonucunda cinsiyet kontrol edildikten sonra, açıklanan toplam varyansa katkılarına göre sırasıyla olumsuz sosyal davranış, çevre ve okuldan algılanan doyumun zorba olmanın anlamlı yordayıcıları olduğu saptanmıştır. Değişkenlerin tamamının toplam varyansın % 44.5'ini açıkladığı belirlenmiştir.Öğrencilerde kurban olmayı yordayan değişkenleri saptamak için yapılan aşamalı regresyon analizi sonucunda da, cinsiyet kontrol edildiğinde, açıklanan toplam varyansa katkılarına göre sırasıyla arkadaşlıktan algılanan doyum, olumsuz sosyal davranışlar, yaşam doyumundaki çevre ve okuldan algılanan doyum kurban olmanın anlamlı yordayıcılarındandır. Bu değişkenlerin tamamı toplam varyansın % 23.3'nü açıkladığı belirlenmiştir. Yukarıda özetlenen bulgular ilgili alan yazında yer alan araştırma bulguları ışığında tartışılmıştır. In this study, it is intented to determine what percentage students? tending to be bully and victim is predicted by the social skills, and the level of life satisfaction; as well as bullies, victims, bullies/victims and not involved in bullying of students to gender, social skills, life satisfaction mean scores significantly different according to the review aimed to become aware.The participants of this study included 440 girls and 495 boys, a total of 935 students in Grades 6-8 from six public high schools in Adana central province. Their ages ranged from 13 to 15 years (M=13.63, SD=.68). In the study, the `Bullying Scale? to determine students? bullying levels, `Matson Evaluation of Social Skills with Youngstres? to learn about students? social skills, and `The Multidimentional Students? Life Satisfaction Scale? to determine the students? life satisfaction levels have been used.In the result of the study, it is pointed out that there is significant difference between male and female students according to the sex difference in being in the victim, bully , bully-victim and those who are not involved in bullying groups. Female students are less involved in active bullying groups (bully, victim, bully-victim) than male students are; female students are mostly in those who are not involved in bullying group.In the study, it is observed whether there is a meaningful difference between the students those who are involved and those who are not involved in bullying according to their social skill level. In the result of the Mann Whitney U Test, it is pointed out that there is significant difference between the students who are involved in bullying and those who are not involved in bullying among their negative social behaviours, positive social behaviours and the total scores of social skills. It is observed that the students who are involved in bullying have more negative social behaviours than those who are not involved; those who are not involved in bullying have more positive social behaviours and social skills total score.In the study, it has been observed that there is meaningful difference in life satisfaction point of students those who are involved and who are not involved in bullying.It has been determined that the students?,who aren?t involved in bullying, total points of ?friend, school, family, environment, self and life satisfaction?, the dimensions of Multidimensional Satisfaction Students? Life Scale, are higher than those who are involved in bullying .According to the total varience contribution of the results of stepwise regression analyses carried out to determine the variables that predict to be bully in Primary School students, it has been found out that at negative social behaviors, the satisfaction perceived from environment and school are meaningful predictors of being bully. It has been determined that the total variables explain 44.5 % of the total variances.According to the total varience contribution of the results of stepwise regression analyses carried out to determine the variables that predict to be victim, in order, satisfaction perceived from friendships, negative social behavior, life satisfaction perceived from the environment and school are meaningful predictors of being victim. It has been determined that all of these variables explain 23.3 % of the total variances. The findings summarized above have been discussed in the light of the researches of the literatute. 107