Search

De transitie in de landbouw naar bijvoorbeeld kringlooplandbouw of andere vormen van duurzame landbouw komt traag op gang. Dat blijkt uit vijf jaar onderzoek van Wageningen Economic Research naar hoe deze transitie op een verantwoorde manier kan plaatsvinden. Het is bijvoorbeeld belangrijk om boeren te helpen de risico's van omschakeling af te dekken. Maar ook het Ministerie van LNV kan pioniers veel meer ondersteunen. Om de landbouwsector te helpen de transitie te maken, is het ook noodzakelijk om een ​​orgaan te creëren dat de kloof tussen de landbouwsector en het beleid overbrugt., The transition in agriculture to, for example, circular agriculture or other forms of sustainable agriculture is getting off to a slow start. This is evident from five years of research by Wageningen Economic Research into how this transition can take place in a responsible manner. For example, it is important to help farmers from covering the risks of conversion. But also, the Ministry of LNV can support pioneers much more. To help the farming sector make the transition, it is also necessary to create a body that bridges the gap between the farming sector and policy.

Op onze Nederlandse akkers zien we bijna alleen nog maar snijmais staan. Veevoer. En we kampen met een stikstofcrisis. De Stichting GraanGeluk (SGG) heeft vanaf 2019 een lokale graanketen op en om de Veluwezoom gecreëerd met regionale vertakkingen elders in Gelderland. Nu het aantal Gelderse GraanGeluk-akkers en daarmee ook de streekgraanafzet groeit, zijn er een aantal hick-ups in beeld gekomen zoals fysieke en facilitaire tekortkomingen waaronder het ontbreken van een professionele graanopslag annex distributie. Een streekgraan-food-hub is nodig om de korte keten voor streekgraan verder uit te breiden. Met deze nieuwe faciliteiten kunnen we onze Nieuwe (korte) Gelders Graanketen efficiënter en meer klimaatneutraal maken.

In het veenweidegebied rond Amsterdam wordt enorm veel voedsel geproduceerd, waarvan slechts een fractie op transport naar de stad gaat. Dat is gek, want stedelingen kopen vervolgens het eten van een boer veel verder weg. Kunnen we boer en burger dichter tot elkaar laten komen? Door niet alleen voedsel exclusief voor de stad te verbouwen, maar tegelijkertijd ook zorg te dragen voor ecosystemen en nieuwe cultuurlandschappen. Wat kunnen we leren van de koplopers rondom de stad? Ons voedselsysteem is de grootste bedreiging van andere natuurlijke systemen. Die gevolgen zijn merkbaar en van invloed op de waterstand, het gebrek aan biodiversiteit, onze algehele gezondheid, veiligheid of sociale cohesie. ‘Wat nodig is’, pleit lector Patrick Huntjens, ‘is een nieuw sociaal contract. Een natuurlijk contract met een radicaal andere kijk op de relatie tussen de mens en zijn omgeving’. https://debalie.nl/programma/de-koplopers-voedsel-voor-de-metropool-18-09-2023

Op uitnodiging van MVO Nederland bezocht minister Piet Adema regeneratieve boerderij Schevichoven voor een gesprek met ketenpartijen over hoe vernieuwende bedrijfsmodellen kunnen bijdragen aan de overgang naar natuurinclusieve landbouw en hoe we deze omschakeling kunnen financieren.

Met de BioVlam Award 2023 werd Johan Christiaens gekroond tot de meest gepassioneerde en innovatieve biologische ondernemer van het jaar. Zijn natuurinclusief landbouwmodel met herefordrunderen en korteketenverkoop liggen aan de basis van deze erkenning.

Kringloopboer Corné van Leeuwen uit het Zuid-Hollandse Schipluiden nam drie maanden geleden de melkveehouderij van zijn ouders over. Met een goede gezonde melkveestapel mooie kazen maken, daar focust hij zich op.

De globalisering en industrialisatie van de voedselproductieketen heeft de geografische verbinding verbroken tussen voedselproductie en de lokale gemeenschap. Bewoners ervaren hun landschap niet langer als het ecosysteem dat hen voedsel brengt. Deze ontwikkeling gaat gepaard met een groot verlies aan waarden, onder meer in de kwaliteit van de leefomgeving, de biodiversiteit en de sociale samenhang. Oorzaken zijn complex en liggen op allerlei schaalniveaus. Dat geldt ook voor de oplossingen. Het Landschapsnetwerk Brummen wil op de schaal van de gemeente Brummen bijdragen aan oplossingen door te werken aan lokale voedselnetwerken. Ervaringen van elders kunnen daarbij helpen. Wat kunnen we leren van wetenschappelijk onderzoek uit allerlei landen? In dit rapport vindt U een doorsnede door de resultaten van internationaal wetenschappelijk onderzoek naar lokale voedselnetwerken. Het is uitgevoerd door Paul Opdam van het Landschapsnetwerk Brummen, met bijdragen van Roos Donders, Charlotte Reyniers en Marco Verschuur van de bewonerswerkgroep lokale voedselnetwerken.

Een stad waarin niks meer verspild wordt. Een stad waarin we voorzien in ieders behoefte. Een groene stad, met kassen op het dak, stadstuinen, een zichtbare voedselproductie, waarin we veel directer met elkaar communiceren over de behoefte aan en het aanbod van voedsel. Kortom, een stad waarin de huidige mismatch tussen vraag en aanbod van voedsel is opgelost en mensen betrokken zijn op elkaar. Hilke Bos-Brouwers van Wageningen University & Research toont met het onderzoeksprogramma ‘Circularity by design’ aan dat het kan. Niet alleen in Amsterdam – dat de ambitie al heeft uitgesproken om in 2050 volledig circulair te willen zijn – maar in nog veel meer steden.

Belgisch witblauwen, limousins en galloways: Michaël Van Velthoven beperkt zijn veestapel niet tot één ras. ‘Het is een combinatie van intensief en extensief boeren’, vertelt de veehouder. De drie rassen vragen om drie verschillende manieren van aanpak in het houden van de dieren en in de afzet van het vlees.

De gelijk optredende transities gecombineerd met een toenemende vergrijzing, digitalisering en robotisering van de samenleving hebben een enorme impact op het beroepsonderwijs. Onderzoekend leren en projectmatig werken komen centraal te staan. Het practoraat agrofood & biobased van Curio maakt een vliegende start en faciliteert nieuwe ontmoetingen en ontdekkingen. Het onderwijs ontdekt met welke opgaven ondernemingen bezig zijn en de bedrijven leren het onderwijs beter kennen. Het leidt tot een ongekende synergie en resultaten. Daarnaast blijkt het practoraat ook nog als aanjager voor het vestigingsklimaat in West-Brabant te fungeren.

In dit position paper wordt het concept ‘Circulaire Landbouw Complexen’ geintroduceert. ‘Circulaire Landbouw Complexen’ (CLC): een complex van bedrijven, dat past bij het landschap, de sociale gemeenschap en de ligging ten opzichte van stedelijke kernen en infrastructuur, elkaar grondstoffen en energie leveren, kennis en menskracht delen en kringlopen op een zo laag mogelijk schaalniveau sluiten. Dit concept helpt in de transitie naar een circulaire, natuurpositieve maatschappij door circulariteit en duurzaamheid op gebiedsniveau met lokale actoren vorm te geven. Ook wordt een methode gepresenteerd waarmee met actoren een Circulair Landbouw Complex ontworpen kan worden.

Op mijn inspiratietour langs innovators en transitie-pioniers in De Achterhoek bezocht ik ook Burgerboerderij De Patrijs in buurtschap Klein Dochteren en sprak ik oprichter Johannes Regelink.

Kringlooplandbouw biedt varkenshouders kansen om doelgericht en verdienstelijk in te spelen op wensen van de maatschappij. Eén verdienmodel is achterhaald. Afhankelijk van de regio en het vakman- en ondernemerschap wordt de varkenshouderij anders ingevuld. 'Maatwerk zorgt voor diversificatie en maakt de sector kleurrijker en robuuster', stelt Martin Scholten van Imagro.

Tijdens de coronapandemie verspreidde het begrip ‘korte ketens’ zich in een razend tempo. Mensen kochten steeds meer lokaal, wisten de weg naar de dichtstbijzijnde boerderijwinkel te vinden of haalden een zak aardappelen in een kraampje langs de weg. Maar wat verstaan we nou precies onder zo’n korte keten? En is dat de toekomst? De partners van NAJK gingen met NAJK-bestuurders en -leden een interessante discussie aan over het allesomvattende onderwerp ‘ketens’.

Bioboerderij Veld en Beek in Heelsum levert rechtstreeks aan de consument. Voor die bedrijfsvoering is de pacht van 30 hectare uiterwaarden essentieel. Maar in de natuurbeheerplannen van provincie Gelderland staat schraal grasland gepland.

De komende drie jaar laten boeren Joost, Boy en Monique aan anderen zien wat ze hebben geleerd in hun reis naar duurzaam boeren én duurzaam verdienen.

Kringlooplandbouw gaat veel verder dan samenwerking tussen akkerbouw en veehouderij. Het gaat over een circulaire inrichting van het hele voedselsysteem. In deze video wordt dat circulair voedselsysteem in beeld gebracht en komt de plaats van de landbouw daarin toegelicht.

Joost: "Duurzaam boeren begint wel echt met duurzaam verdienen. We moeten bijvoorbeeld investeren in een nieuwe stal waarin we een ander mestsysteem hebben zodat we de bodem kunnen verbeteren."

Hoe efficiënt en duurzaam zou het zijn als boeren en kleine ondernemers hun producten niet meer naar een verwerkingsfabriek hoeven te brengen, maar ze direct bij hun bedrijf kunnen conserveren, drogen of verpakken? Onderzoekers van Wageningen University & Research onderzoeken samen met hun Europese collega’s de mogelijkheden van lokale voedselverwerking.

Minister Staghouwer (LNV) meldt de Tweede Kamer hoe hij richting en steun wil geven aan het toekomstperspectief voor agrarische ondernemers (de agrarische sector). Dit is van belang omdat de landbouwsector staat voor een grote veranderopgave.

Gaan we in de toekomst pasta en brood met insectenmeel eten? Als het aan Europa ligt wel. De Europese Unie wil namelijk minder afhankelijk worden van eiwitgrondstoffen van buiten Europa. Wetenschappers van Wageningen University & Research onderzoeken daarom samen met hun Europese collega’s de toepassing van insecten in voedsel voor dier én mens.

De Vlaamse eiwitstrategie streeft naar meer duurzame, diverse en toekomstgerichte eiwitvoorziening van eigen bodem, zowel voor humane als voor veevoeding. Dit moet leiden tot duidelijke winsten op het vlak van economie, ondernemerschap en innovatie, milieu en klimaat, en gezondheid. De strategie omvat de hele keten, van productie tot en met consumptie.

Hoe ziet een gezond dieet eruit dat zo min mogelijk impact heeft op klimaat en milieu? Hannah van Zanten zoekt dat uit met het Circular Food System-model en won daarmee de Groundbreaker Prize. ‘Als het vee reststromen te eten krijgt, hoeft er geen soja uit Brazilië geïmporteerd te worden.’

Om besluiten te nemen over de wijze waarop het Gelders agro innovatiesysteem versterkt kan worden, heeft de provincie Gelderland een verkennend onderzoek uit laten voeren. In deze verkenning is vanuit het perspectief van agrariërs nagegaan wat nodig is om de innovatiekansen op het boerenerf ook daadwerkelijk verzilverd kunnen worden. Bureau Bartels heeft dit onderzoek uitgevoerd in de periode september 2020 tot en met januari 2021. Dit rapport presenteert de uitkomsten daarvan.

Melkveehouder Teun Wolbrink over zijn deelname aan het Kennis op Maat project 'Eiwit van eigen land'.

Maurits and Jessica Tepper, owners of nature farm farm Eytemaheert in the north of The Netherlands of Drenthe are new entrants in agriculture. They want to contribute to nature-inclusive and circular agriculture with their Groninger Blaarkop cows and direct selling of cheese and meat.

Het afgelopen jaar heeft Taskforce Korte Keten (TKK) met alle provincies en het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit intensief gewerkt aan een gezamenlijke aanpak voor het realiseren van korte voedselketens: korte verbindingen tussen boer en consument. Als resultaat hiervan heeft TKK een advies uitgebracht aan LNV en provincies onder de noemer ‘Nationale Samenwerking Korte Keten’.

Boeren in Midden-Delfland, verenigd in de coöperatie Heerlijk van Dichtbij, verkopen zonder tussenschakels hun producten aan klanten in omliggende steden. 'Iedereen is zich er steeds meer van bewust dat de voedselketen moet veranderen', zegt accountmanager Charissa van Meurs. 'Afnemers kunnen zich daarmee onderscheiden.'

Freek van Leeuwen laat zich niet vangen in termen als 'natuurinclusief', 'biologisch' of 'kringloop'. Hij doet wat hij denkt dat goed is voor zijn bedrijf en omgeving. En dan loop je tegen regels aan die (nog) niet zijn aangepast aan de huidige tijd.

Geert van Bussel startte in 2015 met Beter Leven 1 ster. In 2018 kwam de vraag of hij voor de Plus in Ommel wilde produceren. 'Het geeft een goed gevoel dat ons varkensvlees ook hier in het dorp in de supermarkt ligt.'

Texel komt in een aantal van onze verhalen steevast terug als een plaats waar veel wordt gedaan aan nieuwe, meer duurzame, vormen van landbouw. Onderzoeker Siem Vlaanderen brengt in vier video's een aantal cruciale momenten in beeld, waarop de Texelse kringlopen (kunnen) sluiten.

Midden in Amsterdam is in oktober 2020 een biologische supermarkt met ‘true pricing’ gestart. In De Aanzet wordt de prijs bepaald op basis van de advies verkoopprijs plus de verborgen kosten dus inclusief de milieu en sociale schade.

De Herenboerderij is een duurzame, kleinschalige boerderij, waar de burgers een boer in dienst nemen die zorgt voor de groente, het fruit en de dieren. Samen streven ze naar een kleine kringloop met zo min mogelijk input van buitenaf. We maken kennis met de boer achter de Herenboerderij: Albert Boersen.

Westbroek, de polders net buiten Utrecht. Het is koud en vochtig en er heerst drukte op het erf van De Bonte Parels. Christianne Hennipman is de gastvrouw van dienst, terwijl echtgenoot Rutger druk bezig is de boerderij draaiende te houden. Hun drie zonen, Thijs, Tobias en Jonathan, zijn naar school.

‘Kringlooplandbouw’ is geen goede term, vindt Practor Kringlooplandbouw Ruud Hendriks. Want kringlopen bereik je niet binnen de landbouw, maar binnen de regio. Reststromen van gebruikers moeten terug naar het land, inclusief de ‘humanure’.

Nederlandse landbouwbedrijven behaalden in de periode van het tweede kwartaal van 2019 tot en met het eerste kwartaal van 2020 ongeveer 1,5 miljard euro omzet uit de zogenoemde korteketenverkoop. Dit is bijna een derde van de totale omzet van bedrijven die aan korteketenverkoop deden. Het aantal landbouwbedrijven dat omzet uit de korte keten haalt, is gestegen van 10,5 procent in 2017 naar 13,7 procent vorig jaar. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS.

Natuurmonumenten wil de transitie naar een natuurinclusieve landbouw en een regionale voedselketen in en rond Rotterdam versnellen. De Nationale Postcode Loterij steunt het zesjarige programma 'Rotterdam de boer op!' van de natuurorganisatie met 5 miljoen euro. Donderdag wordt het startsein gegeven in Rotterdam.

Om de kans op virusuitbraken te verkleinen, moeten we minder vlees eten, klinkt het vaak. Een verkeerde voorstelling van zaken, stelt melkveehouder Roelof Brink.

Met de op winstmaximalisatie en industriële verwerking gerichte voedselketen gaat het niet lukken om straks 10 miljard mensen gezond en duurzaam te voeden, zegt Jaap Seidell, hoogleraar Voeding en Gezondheid aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij pleit daarom voor een herijking van de wijze waarop voedsel wordt geproduceerd. 'We zijn nu steeds stukjes van het probleem aan het oplossen. Wil je dat mensen gezond en duurzaam gaan eten, dan moet je ongezond en niet-duurzaam duurder maken.'

Heleen Lansink runt samen met haar man een melkveebedrijf in Haaksbergen waar ze in 2017 De Melktap opende, daarmee kunnen mensen op de boerderij zelf melk tappen. Heleen gaat in gesprek met onderzoeker Marcel Vijn die bij Wageningen University & Research werkt aan korte ketens, mulitifunctionele landbouw en stadslandbouw. Ze praten over de toegevoegde waarde van een korte keten en waarom het noodzakelijk is dat de kloof tussen boeren en burgers verkleind wordt.

Marcel Vijn doet bij Wageningen University & Research onderzoek naar wat onder andere de korte keten betekent voor de prijs die boeren krijgen voor hun product. Een boerderijwinkel kan veel opleveren.

Koen Olde Hanter is door provincie Overijssel ingezet als 'dealmaker' voor de korte keten. Hij koppelt voedselproducenten aan gemeenten, bedrijven en instellingen, om zo de korte keten te versterken. 'Het is geen doel, maar een middel om tot duurzamere en eerlijkere landbouw te komen.'

Bevat de volgende bijlagen: 1. Visie Landelijk Gebied Enschede. 2. Samenvatting van de Visie. 3. Reactienota op de Visie. 4. Landgoedereninventarisatie Enschede. 5. Landbouwanalyse Enschede. 6. Waarderingskaart buitengebied Enschede. 7. Bijlagerapport bij de Visie. 8. Overleg en Participatie Visie. 9. Notitie t.b.v. vormvrije m.e.r.-beoordeling Visie. 10. Video Visie.

Zowel het Rijk als diverse provincies willen in de agrarische sector de afzet via korte ketens bevorderen. De doelen zijn: vergroten van de verdiencapaciteit van agrariërs, versterken van de verbinding boer-burger en stimuleren van kringlooplandbouw en plattelandsontwikkeling.

Lokale voeding, kringloop landbouw en samenwerkingen.

BD Grondbeheer is een stichting die zich focust op het aankopen van grond, om deze vervolgens te verpachten aan boeren. Mits deze werken volgens Biodynamische-principes, want die B en D staan niet voor de sier in de naam.

Jan-Willem Bakker en Arjen Boerhorst zijn schapenhouders op Texel. En voelen wel wat voor een poging om hun handelsmodel aan te passen. Het viermanschap stort zich op de plannen. Frederiks en Van der Beek maken zich druk om het merk en de verkoop, Bakker en Boerhorst krijgen een aanzienlijk betere kiloprijs voor een deel van hun lamsvlees en mogen blijven hopen dat hun schapen deel blijven uitmaken van het unieke Texelse landschap. “Het behoud van een lokale sector past daar natuurlijk perfect in,” is Van der Beek duidelijk in zijn ambitie en opvattingen.