Search

Flok, 0,3-5 mm uzunluğunda ve 1,2-28 dtex inceliğine sahip olan kesik elyaftır. Flok, süet kumaş üretiminde, döşemelik kumaş, halı üretimi, giysilik, ayakkabı ve çanta üretimi, otomotiv sektörü, paketleme, kâğıt, karton, oyuncak vb. gibi pek çok alanda kullanılmaktadır. Flok üretildikten sonra floklama işlemine geçilir. Floklama işlemi ise, küçük elyaf parçacıklarının yapışkan kaplı yüzeylere saplanması ve sabitlenmesi işlemidir. Bu işlem esnasında nem miktarı, iletkenlik, elektrostatik alandaki uçma süresi ve topak miktarı gibi proses parametreleri, flok kalitesini etkileyen önemli parametrelerdir. Flok, farklı elyaf kullanarak yapılabilmektedir. Bu çalışma kapsamında flok üretimi bağlamında ayrıntılı bir literatür çalışması gerçekleştirilmiştir. Flok üretiminde önemli olan parametrelerden bahsedilmiş ve üretim sürecinde sık karşılaşılan problem ve çözüm önerileri sunulmuştur., Flock is a staple fiber with a length of 0.3-5 mm and a fineness of 1.2-28 dtex. Flock is used in many fields such as suede, upholstery fabric, carpet production, clothing, shoes and bags, automotive industry, packaging, paper, cardboard, toys, etc. After the flock is produced, the flocking process is started. The flocking process, on the other hand, is the process of sticking and fixing small fiber particles onto adhesive-coated surfaces. During this process, process parameters such as the amount of moisture, conductivity, volatility in the electrostatic field and the amount of clustering are the most important parameters affecting the flock quality. Flock can be made using different fibers. Within the scope of this study, a detailed literature study was carried out in the context of flock production. The parameters that are important in flock production are mentioned and common problems and solution suggestions are presented in the production stages.

Elektromanyetik girişim (EMI), bir emitörden yayılan sinyaller veya elektromanyetik (EM) dalgaların, radyasyon/iletim yoluyla istemeden başka bir sisteme iletilmesiyle gerçekleşen ve performansı düşüren bir mekanizmadır. Elektronik cihazlarda, girişimin engellenmesi için yüksek performanslı EMI kalkanlama malzemeleri kullanılmalıdır. Ayrıca bu malzemelerin esnek olmaları, kolay işlenebilmeleri, kimyasal açıdan dayanıklı ve hafif olmaları gereklidir. Elektriksel olarak iletken/manyetik dolgu maddeleri polimer matriksine dahil edilerek edilen polimer kompozitler elektromanyetik dalga kalkanı olarak kullanılabilirler. Bu çalışma kapsamında amacıyla Naylon 6 (PA6) polimer matriksi içinde farklı ağırlık fraksiyonlarında sentetik grafit (SG) ve karbon nano tüpler (CNT) kullanılarak EMI kalkanlama özelliği gösteren malzeme üretimi gerçekleştirilmiştir. Sentetik grafit (SG) % 10-50 oranlarında Çok duvarlı karbon nanotüpler (MWCNT) ise %2-3 ve 5 oranlarında ilave edilmiştir. Kompozitler, birlikte dönen bir çift vidalı ekstrüder kullanılarak eriyik karıştırma işlemiyle hazırlanmıştır. Elde edilen kompozitlerin mekanik özellikleri, termo-mekanik özelliklerinin yanısıra erime ve kristalleşme sıcaklığı, termal iletkenliği, termal kararlılığı ve termal genleşme katsayısı gibi termal özellikleri de araştırılmıştır. Koaksiyel metod kullanılarak ölçülen SE değerleri eklenen katkı oranına bağlı olarak artış göstermiştir., Electromagnetic interference (EMI) is a mechanism that occurs when signals emitted from an emitter or electromagnetic (EM) waves are unintentionally transmitted to another system by radiation/transmission, reducing performance. Electronic devices must use high performance EMI shielding materials. In addition, these materials must be flexible, easy to process, chemically resistant and light. Polymer composites, in which electrically conductive/magnetic fillers are incorporated into the polymer matrix, can be used as electromagnetic wave shields. Within the scope of this study, material with EMI shielding feature was produced by using synthetic graphite (SG) and carbon nanotubes (CNT) in different weight fractions in Nylon 6 (PA6) polymer matrix. Synthetic graphite (SG) was added at the rate of 10-50% and Multi-walled carbon nanotubes (MWCN) at the rate of 2-3 and 5%. The composites were prepared by the melt mixing process using a co-rotating twin screw extruder. In addition to the mechanical properties and thermo-mechanical properties of the obtained composites, thermal properties such as melting and crystallization temperature, thermal conductivity, thermal stability and thermal expansion coefficient were also investigated. Depending on the amount of addition, the SE values measured by the coaxial method increased.

Dijaliza je svakodnevna pojava u današnjem životu. To je postupak koji omogućuje osobama zahvaćenim kroničnom bubrežnom bolešću da se riješe neželjenih tvari koje su se nakupile u njihovom tijelu radi zatajenja bubrega. Ovaj rad diplomski bavi se pregledom karakteristika dijalizatora, materijala za izradu dijalizatora, materijala za izradu membrana dijalizatora, te je na posljetku proveden kvantitativan izbor materijala za polupropusne membrane dijalizatora. Dialysis is a daily occurrence in today’s life. It is a procedure that allows people with chronic kidney disease to get rid of unwanted substances that have accumulated in their body due to kidney failure. This Master thesis considers the characteristics of dialyzers, materials for the dialyzers manufacture, materials for the manufacture of dialyzers’ membranes, and finally a quantitative materials selection for semi-permeable dialysis membranes was performed.

V diplomskem delu smo preučevali vpliv tiskarske paste, tekstilnega substrata in postopka fiksiranja na pH-odzivnost bombažne in poliamidne tkanine, potiskane z indikatorskim barvilom bromokrezol zeleno s tehniko ploskega filmskega tiska. Barvilo smo nanesli na tkanino v obliki pigmentne tiskarske paste in tiskarske paste za tisk poliamida s kislimi barvili. Uporabili smo dve vrsti fiksiranja tiskov, in sicer toplo-zračno fiksiranje pri 150 °C in času 5 minut ter normalno parjenje pri 100–102 °C in času 30 minut. Vpliv postopka tiskanja na spremembo mehansko-fizikalnih lastnosti tkanine smo testirali v skladu z veljavnimi SIST EN ISO standardi. Barvo vzorcev pred potopitvijo potiskanih vzorcev v pufrske raztopine različnih vrednosti pH in po njej smo spektrofotometrično ovrednotili. Določili smo barvne obstojnosti proti drgnjenju, pranju in na svetlobi. S postopkom tiskanja smo uspešno oblikoval pH odzivno tekstilijo in tako dokazali, da je postopek tiskanja lahko tudi eden od postopkov aplikacije indikatorskega barvila na tekstilni substrat. Nanos tiskarske paste na vzorce bombažne in poliamidne tkanine je povzročil spremembo mehansko-fizikalnih lastnosti proučevanih tkanin. Hitrost odziva potiskane tkanine na spremembo vrednosti pH je odvisna od surovinske sestave tekstilije in sposobnosti omakanja tekstilije s pufrskimi raztopinami. Barvne obstojnosti potiskanih tkanin na suho in mokro drgnjenje so odlične. Pri preizkušanju barvnih obstojnosti na pranje smo ugotovili, da je potiskana poliamidna tkanina bolj obstojna kot potiskana bombažna tkanina. Potiskani tkanini sta zelo slabo barvno obstojni na svetlobi This bachelor thesis aims to study the influence of the printing paste, the textile substrate, and the method of fixation on the pH sensitivity of the indicator dye bromocresol green, applied on polyamide and cotton fabric using the flat screen printing technique. The dye was applied in the form of pigment printing paste and printing paste for printing polyamide with acid dyes. Two types of fixations were used heat fixation at 150°C for 5 minutes and normal steaming at 100 - 102°C, 30 minutes. The influence of the printing process on the change of mechanical and physical properties of the fabric was tested according to the valid SIST EN ISO standards. The colour of samples, before and after their immersion in the buffer solutions with different pH values, was evaluated spectrophotometrically. The colour fastness of the printed textiles to rubbing, washing and light was also investigated. The pH sensitive textile was successfully developed by printing, which proved that the printing process could be one of the methods used to apply the indicator dye to the textile substrate. The application of printing paste on cotton and polyamide fabric caused a change in the mechanical and physical properties of the studied materials. The speed of response of printed fabrics to the change in pH depends on the types of fibres and the wetting ability of the fabric with buffer solutions. The colour fastness of printed fabrics to dry and wet rubbing is excellent. Printed polyamide fabric is more resistant to washing than printed cotton fabric. Both printed fabrics display poor colour fastness to light.

U diplomskom radu opisana je analiza utjecaja parametara kondicioniranja i postotka reciklata u osnovnom materijalu na injekcijski prešanu tvorevinu. Mjerena su mehanička svojstva žilavosti te postotak apsorpcije vode. Opisani su polimerni materijali, ponajviše poliamid (PA) od kojeg je izrađena odabrana tvorevina za analizu. Injekcijsko prešanje kao jedan od najvažnijih cikličkih postupaka prerade polimera detaljno je opisan kao i ubrizgavalice. Dan je pregled modernih pogona za injekcijsko prešanje koji omogućuju manji utrošak energija i bolja svojstva ubrizgavanja. Također u radu su opisane mogućnosti recikliranja plastomernih materijala, koje su vrlo bitan čimbenik u daljnjem razvoju industrije plastomera zbog sve veće konkurencije materijala koji su ekološki prihvatljiviji. Eksperimentalni dio rada sadrži analizu i optimizaciju parametara kod izrade i kondicioniranja otpreska načinjenog od PA 6.6. Utvrđeno je da svi ulazni parametri, postotak reciklata, temperatura kondicioniranja i vrijeme kondicioniranja utječu na žilavost i apsorpciju vode otpreska. Oba svojstva žilavost i apsorpcija vode nakon analize opisana su matematičkom jednadžbom I. reda. This paper describes the analysis of the influence of conditioning parameters and the percentage of recycled material in the base material on the injection moulded product. The mechanical properties of toughness and the percentage of water absorption were measured. Polymer materials are described, in particular the polyamide from which the selected product for analysis is made. Injection moulding as one of most important cyclic process of polymer processing is described in detail as well as injection moulding machines. An overview of modern injection moulding machine drives is given, which enables lower energy consumption and better injection properties. Paper also describes the possibilities of recycling thermoplastic materials, which are very important factor in the further development of the thermoplastic industry due to the increasing competition of the materials that are more environmental friendly. The experimental part of the paper contains the analysis and optimization of process parameters and conditioning of product made of PA 6.6. It was found that all input parameters, recycling percentage, conditioning temperature and conditioning time affect the toughness and water absorption of the product. Both the toughness and water absorption properties after analysis were described by a first-order mathematical equation.

Poliamidler yuksek dayanim, iyi elektriksel ve kimyasal ozelliklere sahip, hafif ve bircok turleri olan termoplastik sinifinda polimerlerdir. Sentezi bir diasit ve bir diaminin polimerlestirilmesine dayanan poliamidler, cesitli kimyasallar sayesinde bircok farkli ozelliklere sahip polimerlerin eldesine izin vermektedir. Poliamidler yuksek erime sicakligina ve sicaklik artisiyla sertligini koruma ozelligine sahip malzemelerdir. Bircok ustun ozellikleri arasinda yuksek sertlik, tokluk, yorgunluga karsi mukavemet, sunme mukavemeti, alev geciktiricilik, elektriksel yalitim, kimyasal mukavemet, asinma mukavemeti, dusuk surtunme katsayisi, dis kosullara dayaniklilik, genis renk yelpazesi ve isleme kolayligi bulunmaktadir. Son yillarda, mekanik ozelliklerini iyilestirmek icin farkli boy ve besleme oranlarinda cam elyaf takviyesi ile kompozitleri hazirlanmistir. Poliftalamidler, yuksek isil dirence sahip yari aromatik ve yari kristalin bir malzemelerdir. Bu polimerler, sahip oldugu isil direnc ve dusuk nem cekme ozellikleriyle kimyasal bir cevrede veya yuksek sicaklik kosullarinda kullanima uygundur. Polimer karisimlari, yuksek dayanimlari ve dusuk yogunluklari nedeniyle plastik endustrisinde yaygin olarak kullanilan malzemelerdir. Aromatik poliamidler ile alifatik poliamidler karistirildiginda islenebilirlik artmaktadir. Bu calismada %50 cam elyaf takviyeli katkili poliftalamid malzemesi ile poliamid 66 malzemesi karistirilarak, uyumluluklari incelenecektir. Poliftalamidler ile farkli oralarda poliamid 66 karisimlari ekstruzyonla harmanlanacaktir. Test ornekleri enjeksiyonla kaliplama yontemleriyle hazirlanacak, polimerlerin besleme oranlarinin, kompozitlerin mekanik, isil ve morfolojik ozellikleri uzerine etkisi DSC ve mekanik test yontemleriyle incelenecektir.

The time for which each contacting body is exposed to a tribological contact affects its interface temperature, third-body and tribofilm formation, and, as a result, the overall tribological behaviour, which may be particularly relevant with very dissimilar material pairs. This work focuses on the tribological properties of unreinforced polyamide (PA6) in self-mated contacts or against steel (SS) as a stationary (SS/PA6) or a moving contact (PA6/SS) body under dry-sliding conditions. Moreover, the effects of the contact pressure and the sliding velocity were investigated for these contacts. In addition, the contact conditions were carefully controlled with measurements of the specimen's surface temperature using an infrared camera. The results show that the tribological behaviour indeed depends significantly on the contact configuration. The tribological properties of the stationary steel pin sliding against a rotating polymer disc (SS/PA6), as well as of a self-mated PA6/PA6 contact, depended substantially on the contact conditions used. In contrast, the contact configuration of a stationary PA6 pin sliding against a rotating steel disc (PA6/SS) showed only a negligible effect on changes in the sliding speed and the load. Moreover, this was clearly the best-performing contact in the study and the beneficial effect is explained by the ability of a rotating disc to remove the heat from the contact zone and, consequently, to lower the temperatures generated in the tribological contact.

Predstavljene so obstoječe rešitve sejanja poliamidnega prahu za selektivno lasersko sintranje. Mednje spada sejanje z odsesovalno napravo, pri kateri prihaja do pogostih odpovedi komponent ležajnega sistema zaradi drobne granulacije prahu. Na podlagi eksperimentalne analize odsesovalne naprave, konstruiranja in izvedbi numeričnih analiz različnih podtlačnih sesalnih sistemov, je zasnovan način transporta poliamidnega prahu v zračnem toku po vakuumskem principu. Rezultati numeričnih analiz so potrjeni z izdelavo in eksperimentalno analizo funkcionalnega prototipa ejektorskega sistema. Študija pokaže slabši sesalni efekt odsesovalne naprave z uporabo ejektorja. Ejektorski sistem v kombinaciji z odsesovalno napravo ne ustvari dovolj podtlaka za učinkovito sesanje delcev prahu. Presented are existing sieving options of polyamide powder for selective laser sintering. These include sieving with a dust collector in which fine powder granulation causes frequent failures of the bearing system. The transport method of polyamide powder in an air stream by vacuum principle is designed based on the experimental analysis of the dust collector, the design and the numerical analysis of the various vacuum suction systems. The results of numerical analyzes are confirmed by the production and experimental analysis of the functional prototype of the ejector system. The study shows a lower suction effect of the dust collector using an ejector. The ejector system in combination with the dust collector doesn't create enough vacuum to effectively vacuum the dust particles.

U ovom radu istraživan je sustav PA 12 polimera (otpadni prah nakon 3D ispisa) i mikro-(staklene mikrosfere; mikro-SiO2) te nanopunila (Aerosil 200; nano-SiO2). Cilj ovog rada bio je utvrditi svojstva polimernih kompozita PA12/mikro-SiO2 i PA12/nano-SiO2, istražiti kakve su interakcije na međupovršini polimer/punilo primjenom metode kontaktnog kuta (određivanje slobodne površinske energije), kako količina i vrsta punila utječu na mehanizam popuštanja te na mehanička i toplinska svojstva kompozita primjenom diferencijalne pretražne kalorimetrije (DSC) i termogravimetrijske analize (TGA). Pripremljeni su kompoziti PA12/mikro-SiO2 i PA/nano-SiO2 različitih volumnih udjela punila: ϕ = 0,5 %, 1 %, 2 %, 3 %, 4 % i 5 %. Karakterizacija površine je provedena mjerenjem kontaktnog kuta te određivanjem parametara adhezije, a mehanička svojstva su određivana testom jednoosnog istezanja. Toplinska svojstva su određivana DSC i TGA metodama, dok je morfologija uzoraka je istražena skenirajućom elektronskom mikroskopijom (SEM). Rezultati mjerenja kontaktnog kuta ukazuju na hidrofobnost PA12 površine te hidrofilnost mikro- i nanopunila. Parametre optimalne adhezije zadovoljava sustav PA12(talina)/ mikro-SiO2. Rezultati provedene DSC analize ukazuju na to da se dodatkom mikro- i nanopunila u poliamidnu matricu temperatura staklastog prijelaza (Tg) neznatno povećava. Temperatura (Tm) i entalpija taljenja (ΔHm) se dodavanjem različitih udjela mikro- i nanopunila u poliamidnu matricu znatno ne mijenjaju. Kod pripremljenih nanokompozita, vidljiv je porast temperature kristalizacije (Tc), što znači da nanopunila djeluju kao heterogeni nukleacijski centri. Dobiveni rezultati provedene TGA analize ukazuju na to da se dodatkom mikro- i nanopunila u poliamidnu matricu toplinska stabilnost smanjuje, a posljedica toga je brža razgradnja mikro- i nanokompozita u odnosu na poliamidnu matricu. Rezultati SEM-a pokazali su da prevladava mehanizam odvajanja na međupovršini uslijed slabe adhezije mikropunilo-matrica. In this study a system of PA12 polymer (leftover powder after 3D printing) with micro- (glass microsfere; micro-SiO2) and nano filler (Aerosil 200; nano-SiO2) was examined. The aim of this study was to determine the properties of polymer composites PA12/micro-SiO2 and PA12/nano-SiO2, to find out what are the interactions on the intersurface polymer/filler with applying the method of contact angle (determination of free surface energy), to find out how the amount and type of filler influence on the yielding mechanism and on mechanical and thermal properties of composites using the diferential scanning caloritmery (DSC) and thermogravimetric anlysis (TGA). The prepared composites were PA12/micro-SiO2 and PA/nano-SiO2 with different volume amount of fillers: ϕ = 0,5%, 1 %, 2.%, 3 %, 4 % and 5 %. Surface characterisation was determined by measurement of contact angle and calculation of adhesion parameters. Mechanical properties were determined by tensile test. Thermal properties were determined with DSC and TGA methods, while the samples morphology was examined with scanning electron microscopy (SEM). The results of measuring the contact angle showed that PA12 surface is hydrophobic, while micro- and nano filler surfaces are hydrophilic. The system PA12(melt)/micro-SiO2 had parameters of optimal adhesion. The results of DSC analysis showed that adding micro- and nano filler into PA matrix increase the temperature of glass transition, while temperature and entaplhy of melting remains the same. Regarding the temperature of crystalization, it is shown that nano fillers act like heterogenous nucleation centres. The results of TGA analysis showed that adding micro- and nano fillers to PA matrix reduce the thermal stability. SEM micrographs showed a mechanism of separation on intersurface caused by weak adhesion between micro filler/matrix.

V tem diplomskem delu je bil preučevan učinek obdelave poliamidnega (PA) pletiva s postopkom sol-gel, na razvoj visokotehnolopke tekstilije z zaščitnimi lastnostmi. V izdelavo visoko tehnološkega poliamidnega pletiva so bili vključeni trije glavni postopki, ki so si sledili v naslednjem vrstnem redu: postopek apretiranja sol-gel z uporabo v naprej pripravljenih delcev SiO2, in situ sinteza delcev SiO2 v prisotnosti pletiva ter apretiranje s komercialnim perfluoriranim oligosiloksanskim sredstvom (FAS) po impregnirnem postopku. Vzorci so bili za določanje pralne obstojnosti tovrstne apreture oprani z enim (1PC) in štirimi pralnimi cikli (4PC). Obdelanim in neobdelanim vzorcem so bile določene morfološke, kemijske in mehansko-fizikalne lastnosti, ki so bile izmerjene z vrstično elektronsko mikroskopijo (SEM), infrardečo spektroskopijo s Fourerjevo transformacijo (FT-IR), merjenjem zračne prepustnosti ter pretržne trdnosti. Učinek apreture na vodo- in oljeodbojne lastnosti je bil ovrednoten na podlagi meritev statičnih stičnih kotov vode in n-heksadeksana ter kotov zdrsa kapljic vode s površine vzorcev. Rezultati so pokazali, da sta se pretržna trdnost in zračna prepustnost končnega obdelanega pletiva (vzorec PA+SP+IS+FAS) nekoliko zmanjšali v primerjavi z neapretiranim vzorcem. Tristopenjski postopek obdelave pletiva PA je omogočil doseganje statičnih stičnih kotov kapljice vode nad 140° in n-heksadeksana nad 130°. Tovrstna visokotehnološka obdelava poliamidnega (PA) pletiva se izkaže kot učinkovita pri podeljevanju zaščitnih vodoodbojnih ter še posebno oleofobnih lastnostih ter je kot rezultat podelila pletivo z zelo dobrim približkom »Lotusovega učinka«. Barvna razlika med apretiranimi in neapretiranimi vzorci ostaja praktično minimalna, pride namreč do zanemarljive potemnitve pri apretiranih vzorcih. This diploma thesis aimed to study the effect of the sol-gel treatment of polyamide (PA) knit fabric on the developement of the high-tech textile with the protective properties. Fabrication of the high-tech polyamide knit fabric included three following procedures: sol-gel treatment with the pre-prepared SiO2 particles, in situ synthesis of SiO2 particles in the presence of the knit fabric, and coating with commercial perfluorinated siloxane agent (FAS) by a pad-dry-cure process. In order to investigate the washing fastness, samples were subjected to one (1PC) and four washing cycles (4PC). The morphological, chemical and mechanical-physical properties of untreated and treated samples were evaluated by scanning electron microscopy (SEM), infrared spectroscopy by Fourier transform (FT-IR), and measurements of air permeability and tensile strenght. The effect of apreture on the water and oil repellency was evaluated by measurements of static contact angles of water and n-hexadecane droplets, and water sliding (roll-off) angles. The results showed that air permeability and tensile strenght of the final treated knit fabric slightly decreased, compared to the untreated sample. The three-step modification process enabled the achievement of the static contact angle of water and n-hexadecane higher than 140° and 130°, respectively. This high-tech modification process of the PA knit fabric enables effective fabrication of the protective highly hydrophobic and highly oleophobic properties with good washing fastness and with performance close to the »Lotus effect«. The color difference between the treated and non-treated samples remains practically minimal, with neglible darkening in the treated samples.

V magistrski nalogi smo se ukvarjali z analizo vzorcev bombažne tkanine in mešanice bombaž/poliamid. Na vzorce smo nanašali zeolita Silikalit in USY, zamreževalno sredstvo Knittex z namenom fiksiranja zeolitov na material ter luminiscenčno in ultravijolično barvilo. Zanimalo nas je, kako zeoliti vplivajo na prepustnost tkanine, indeks porumenitve in belino. Ugotavljali smo barvne razlike vzorcev pri nanosu dveh različnih koncentracij barvila ter barvne razlike pred in po staranju vzorcev. Za analizo vzorcev smo uporabili infrardečo spektroskopijo, UV/VIS spektroskopijo in konfokalni fluorescentni mikroskop. Z vrstično elektronsko mikroskopijo smo posneli površino zeolitov. Ugotovili smo, da zeoliti pripomorejo k boljši UV zaščiti materiala, da se po staranju vzorcev indeks porumenitve zniža, belina se poviša, ter da so barvne razlike pri bombažni tkanini po nanosu zeolitov skoraj zanemarljive. Pri mešanici bombaž/poliamid dobimo nekoliko višje vrednosti barvnih razlik, vendar še vedno majhne. The purpose of this master's thesis was to analyse the samples of cotton fabrics and cotton/polyamide blended fabrics with applications of USY and Silicalite zeolites, the cross-linking agent Knittex, which was used to fixate zeolites on the material, and luminescence along with ultraviolet dyes. We were interested in how zeolites affect the permeability of fabrics, yellowing index and whiteness. We observed colour differences of the samples when applying two different concentrations of dyes and the difference in colour before and after aging. For the analysis of the samples, we used infrared spectroscopy, UV/VIS spectroscopy and a confocal fluorescence microscope., We recorded the surface of zeolites with the linear electron microscopy. The results show that zeolites contribute to better UV protection of the materials, after aging the yellowing index of samples decreases and the whiteness increases. The colour differences on cotton fabrics after the application of zeolites are almost negligible, on the blended fabrics we got a slightly higher colour differences, but still small.

Galsama ağları, deniz ve içsularda, çeşitli demersal, bentik ve pelajik türlerin avcılığında kullanılan pasif av araçlarıdır. Bu ağlar ile yapılan avcılık küçük ölçekli balıkçılık sınıfına girmektedir. Poliamid malzemenin perlon (PA 6, monofilament) ve naylon (PA 6.6, multifilament) lifleri uzatma ağları yapımında kullanılmaktadır. Bu liflerden yapılan galsama ağlarının arasındaki en önemli fark, monofilament ağın sudaki görünürlüğünün çok düşük olmasıdır. Denemeler Ekim 2003 – Mayıs 2004 tarihleri arasında İzmir Körfezinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 36 mm ağ göz uzunluğuna sahip, 35 göz yüksekliğinde, %41 donam faktörüne göre donatılmış, monofilament malzemeden üretilen 0,20 mm çapında ve multifilament malzemeden üretilen 210d/2 numaraip kalınlığına sahip ağlar kullanılmıştır. Ağlarda avlanan toplam 32 türün 16’sı ekonomik değere sahip iken 16’sı ise ekonomik değere sahip değildir. Monofilament ağ ipliğinden yapılmış galsama ağları, multifilamentlere göre av miktarı ve kompozisyonu açısından daha etkin bulunmuştur. Iskarta oranının monofilament ağlarda fazla olması ve bu ağlarda oluşan hasarların tamirinin zor oluşu nedeniyle ticari balıkçılar tarafından tercih edilmemelidir., The effects of monoflament and multiflament PA netting twine on catch composition of the red mullet gillnets. Gillnets are passive fishing gears, that using for catching demersal, benthic and pelagic species in seas and in inland waters. Fishing with these nets are get in to the small scale fishing classification.Nylon (PA 6, monoflament) and (PA6.6, multiflament) fibres of the poliamid material are used to make trammel nets. Therefore, the most important difference of the gillnets which are made up of from these materials is the visibility of the nets under the water. Experiments were realized between September 2003 and May 2004 in the İzmir Bay. Gillnets which were used in this study has 36 mm meshsize, 35 meshes depth, and %41 hanging ratio. The twine thickness of monoflament gillnet was 0,20 mm and the multiflament’s was 210d/2. Totally 32 species were hunted in fishing operations. 16 species of hunts were commercial and 16 were noncommercial. The gillnets which were made up of monoflament was more effective than multiflament both catching efficiency and catch composition. But, because of the high discard percentage and difficulty during the repairing process of nets, commercial fishermen must not use the monofilament gillnets.

Bu çalışmada, farklı polimer yapılarına sahip üç adet poliamid cipsi, formik asit ile çözelti haline getirilmiş ve tek iğneli elektro çekim makinasında nanolifli yüzeyler üretilmiştir. Her bir poliamid türü için üç ayrı konsantrasyondaki poliamid çözeltisinden üretilen nanoliflerin yüzey özellikleri taramalı elektron mikroskobunda (SEM) incelenmiş ve lif çapları ölçülmüştür. Yapısal özellikler Fourier Dönüşümlü Kızılötesi Spektroskopisi (FTIR) ile, termal özellikler ise diferansiyel taramalı kalorimetre (DSC) ile belirlenmiştir. Nanolifli yüzeylerin yüzey gerilimi incelenmiştir. Yüzeylerin mekanik özellikleri üniversal çekme mukavemeti cihazında test edilmiştir. Nanoliflerin mekanik özelliklerinin tespiti için, Hysitron TriboIndenter TI 950 nano indentasyon cihazı ile elastik modül ölçümleri yapılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler; nano ölçekte bu üç polimerin lif çapı, kopma mukavemeti, yüzey gerilimi ve ısıl karakterlerin karşılaştırılması için kullanılmıştır. The aim of this study is to investigate the effects of different molecular structures on the polyamide electrospun nanofibers. Three different types of polyamides Polyamide 6, polyamide 6.6 and polyamide 4.6 pellets were dissolved in formic acid in three different concentrations and electrospun using a single nozzle electrospinning machine. The surface properties of nanofibers were inspected in Scanning Electron Microscope (SEM) and fiber diameters were measured. Structural changes were inspected using Fourier Transform Infrared Spectroscopy (FTIR) and thermal inspections were conducted using differential scanning calorimetry (DSC). Surface tension properties were investigated. The mechanical properties of the nanofibrous surfaces were tested in universal tensile testing machine. To investigate mechanical properties of the nanofibers, Hysitron TriboIndenter TI 950 was used to measure elastic modulus. The data obtained from the study were compared to evaluate the changes in the fiber diameter, tensile strength, surface tension and thermal characterization of these three polymers in nano scale. BİSAŞ KORDSA İTKİB-İTA Eğitim Araştırma ve Danışmanlık Limited Şirketi TÜBİTAK-MAM Kimya Teknolojileri Enstitüsü

Široko področje 3D-tiskanja zajema različne tehnologije katerih uporabnost se je izkazala na mnogih področjih. Zaključna naloga obravnava konkretno metodo ciljnega nalaganja (FDM). Predstavljen je potek izdelave preizkušancev iz poliamida 6 za Charpyjev udarni in tritočkovni upogibni preizkus s spreminjanjem parametrov oblike strukture in odstotka zapolnjenosti. Ugotovili smo, da se udarna žilavost preizkušancev z višanjem odstotka zapolnjenosti manjša, upogibna trdnost pa povečuje. Maksimalno silo in upogibno napetost prenesejo preizkušanci s 100 % zapolnjenostjo, medtem ko maksimalno udarno žilavost dosegajo preizkušanci z 0 % zapolnjenostjo. 3D-printing covers a wide range of different technologies whose usefulness has proven in many areas. The final task deals with a fused deposition modelling (FDM) technology. Presented is the process of producing specimens of polyamide 6 for Charpy impact and three-point flexural test, where the parameters of the infill structure and the percentage of the infill is changing. We discovered that the impact strength of the test specimens falls with rising percentages of infill, while the flexural strength increases. The maximum force and flexural strength are achieved in specimens with a 100 % infill, while the maximum impact strength is achieved by the specimens with a 0 % infill.

Bu tezde beyaz kumaşların yıkama sırasında beyazlatılması/parlatılması amacıyla deterjan formülasyonlarına eklenen çeşitli bileşenlerin, yıkanmış tekstil yüzeylerini beyazlatma/parlatma etkisi incelenmiştir. Bu amaçla piyasada en çok kullanılan, farklı tekstil liflerinden (pamuk, pamuk-poliester, poliester, poliamid) oluşan yıkama yükü ve özel olarak hazırlanan deterjan formülleri ile tekrarlı yıkama işlemleri yapılmıştır. Yıkama işlemi sırasında tekstil materyalini beyazlatma/parlatma amacıyla, deterjan bileşimi içerisine ağartma sistemi, floresan beyazlatıcı maddeler ve nüanslama boyaları eklenmektedir. Deterjan formülasyonunda, farklı oranlarda nüanslama boyaları ve floresan beyazlatıcı maddeler kullanılarak, beyazlıktan ödün vermeden formülasyonda bulunan ağartıcı sistemin azaltılması veya tamamen kaldırılması için optimum koşullar elde edilmeye çalışılmıştır. Yıkanmış kumaşların beyazlık derecesi (WI CIE), ASTM E313'e göre, en büyük kuvvet altında boyca uzama tayini TS EN ISO 13934-1'e göre, patlama mukavemeti TS 393 EN ISO 13938-1 standardına göre ölçülmüştür. BS EN ISO 105-B02 standardına göre ışık haslığı testi yapılmıştır. Tekrarlı yıkamalar sonrası etkiler, SEM, XPS ve FTIR ile değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, beyazlatma/parlatma performansından ödün vermeden, ekonomik deterjan formülünde ağartıcı sistem tamamen deterjan formülünden çıkarılmış, premium deterjan formülünde ise ağartıcı sistem %10' a düşürülmüştür., In this thesis, the effect of whitening / brightening over the washed textile surfaces of various components added to the detergent formulations for bleaching / brightening the white fabrics during washing has been investigated. For this purpose, the washing load which consist of the most widely used textile materials (cotton, cotton-polyester, polyester, polyamide fabrics) were washed repeated wash processes with specially prepared detergent formulas. Bleaching system, fluorescent whitening agents and shading dyes are added in the detergent composition for bleaching / brightening the textile material during the washing process, By using shading dyes and fluorescent whitening agents at different ratios in detergent formulations have been made to obtain optimum conditions for reducing or eliminating the bleach system present in the formulation without compromising whiteness. The whiteness degree of washed fabrics (WI CIE) is measured according to ASTM E313 standard, the maximum elongation under maximum force is measured according to TS EN ISO 13934-1 standard. Bursting strength is measured according to TS 393 EN ISO 13938-1: 2002 (Part 1). Light fastness test according to BS EN ISO 105 - B02: 2014 standard. Post-multiple wash effects were evaluated by scanning electron microscopy (SEM), X-ray photoelectron spectroscopy (XPS) and Fourier transform infrared spectroscopy (FTIR). As a result of the work, the bleach system was completely removed from the economic detergent formula and the bleach system was reduced to 10% in the premium detergent formulation, without compromising whitening / brightening performance.

Svrha: Svrha ovoga rada bila je procijeniti utjecaj termocikliranja na čvrstoću savijanja poliamidnog materijala za bazu proteze. Materijali i metode: Testiran je poliamidni protezni materijal (Valplast), a kao kontrola korišten je PMMA (Vertex). Trideset primjeraka svakog materijala izrađeno je za ispitivanje čvrstoće savijanja prema standardu ISO 1567. Svi su uzorci pripremljeni i čuvani 48 sati u vodi na temperaturi od 37 °C, a zatim su podijeljeni u tri jednake skupine (n = 10). Ispitivanje čvrstoće savijanja obavljeno je odmah nakon uranjanja u vodu te nakon termocikliranja (5 °C/55 °C, 2c/min.) poslije 3000 i 5000 ciklusa. Ispitivanje fleksibilnosti provedeno je na trima točkama u univerzalnom stroju za testiranje na brzini križanja od 5 mm/min. Konačna čvrstoća savijanja izračunata je formulom: FS = 3PL/2bd2. Dvosmjerna ANOVA s Tukeyjevim post hoc testom primijenjena je na razini .05 statističke značajnosti. Rezultati: tatistički značajno smanjenje čvrstoće savijanja zabilježeno je nakon termocikliranja poslije 3000 ciklusa za PMMA-e i 5000 ciklusa za oba materijala. Čvrstoća savijanja PMMA-e bila je značajno veća u odnosu na poliamid za sve ispitane uvjete (p < 0,05). Zaključak: Termocikliranje je vrlo nepovoljno djelovalo na čvrstoću savijanja materijala poliamida i materijala PMMA za bazu proteze., Objective: The aim of the present study was to evaluate the influence of thermocycling on the flexural strength of a polyamide base denture material. Materials and methods: A polyamide denture base material (Valplast) was tested, whereas a PMMA material (Vertex) was used as a control. Thirty specimens of each material were fabricated for flexural strength testing according to ISO 1567. They were prepared and stored in water at 37°C for 48 hours. The specimens of each material were divided into three equal groups (n=10). Flexural strength testing was performed immediately after water storage and after thermocycling (5°C / 55°C, 2 c/min) for 3000 and 5000 cycles. A three point flexural test was performed on a universal testing machine at a crosshead speed of 5 mm/min. The final flexural strength was calculated using the formula: FS = 3 PL/2 bd2. A two-way ANOVA with post-hoc analysis using Tukey’s procedure was applied at .05 level of statistical significance. Results: A statistically significant reduction in flexural strength was recorded after thermocycling at 3000 cycles for PMMA and at 5000 cycles for both materials. The flexural strength of PMMA was significantly higher compared to polyamide for all the conditions tested (p

V diplomskem delu z naslovom Barvanje poliamidnih hlačnih nogavic in analiza ekoloških parametrov odpadnih vod sem uporabila poliamidno pletenino domačega podjetja Šivalnica Ana Marija Bastl s.p. in izbrana kisla barvila podjetja Bezema AG (uvoznik Batik d.o.o. Kranj). V prvem delu sem izvedla primerjavo barvanja po treh različnih postopkih z enako koncentracijo barvila in ugotavljala kakovost obarvanja in njihovo stopnjo nasičenja. Sledilo je določanje ekoloških parametrov KPK, TOC, BPK in količine barvila, ki ostane v kopeli po barvanju (izračunala sem SAK vrednosti). Na spektofotometru sem opravila barvnometrično vrednotenje obarvanih vzorcev, na koncu pa primerjala še njihove barvne obstojnosti. Cilj diplomskega dela je ugotoviti stopnjo nasičenja poliamidnih filamentov pri barvanju hlačnih nogavic s kislimi barvili ter ekološke parametre odpadne vode, ki naj ne presegajo dovoljenih vrednosti, ki so določne z zakonodajo. In a thesis called »Dyeing polyamide filament stockings and an analyse of the ecological wastewater parameters« I used polyamide knitwear from home sewing company Ana Marija Bastl s.p. and used acid dyes from a company called Bezena AG (importer Batik d.o.o. Kanj). In the first part I conducted a comparison on dyeing with three different steps with the same concentration of the dye and established the quality of dyeing and their degree of satiration. I then determined ecological parameters KPK, TOC, BPK and quantity of the dye that stayed in the tub after dyeing (I calculated SAK values). On the spectrophotometer I did a colormetric evaluation of colored samples, and in the end compared their color fastness. The objective of the thesis is to determine the degree of saturation of polyamide filament yarn for dyeing stockings with acid dyes and ecological wastewater parameters, which should not exceed permissible values that are determined with the law.

V diplomskem delu je predstavljena zamisel izdelave nove konstrukcije priponk na zaščitnih očalih, ki se uporabljajo pri vsakodnevnem varovanju oseb. Prototip je zamisel k boljši souporabi zaščite, ki nam omogoča dvojno varovanje z enim izdelkom. Naredila se je stroškovna analiza izdelave prototipa na selektivnem laserskem sintranju in za klasični postopek brizganja plastike. Rezultati študije prikazujejo, da je za manjše serije bolj primerno selektivno lasersko sintranje kot klasični postopki brizganja plastike. This thesis presents the idea of making new structures badges on safety glasses that are used daily to protect people. The prototype is the idea to improve the joint use of protection, which allows double protection with one product. We did the cost analysis of the prototype on selective laser sintering and conventional injection molding process. The study results show that for smaller series it is more appropriate selective laser sintering as traditional methods of injection molding.

U ovom završnom radu obrađena je tema utroška niti pri oblikovanju finih ženskih čarapa. Rad se sastoji od dva dijela. U prvom dijelu su navedene opće značajke o izradi finih ženskih čarapa. Navedene su podjele čarapa kao i povijesni put do finih ženskih čarapa. U ovom se dijelu posebno obrađuje poliamid (PA) ili najlon koji je glavna sirovina za izradu finih ženskih čarapa. Također se navode strojevi, pređe i prepleti koji se koriste u izradi ovakvih čarapa. Drugi dio završnog rada je eksperimentalni dio. Za eksperimentalni dio izrađeno je ukupno 16 uzoraka cjevastih pletiva na čaraparskom automatu promjera cilindrične iglenice 100 mm, (4e″) koji je pleo sa 400 igala i PA multifilamentnim pređama finoće 13 dtex f 5, 17 dtex f 5, 22 dtex f 7 i 33 dtex f 10. Sa svakom pređom su izrađena četiri uzorka s različitim dubinama kuliranja jediničnih iznosa 400, 550, 700 i 850. Pletiva su dorađivana. U svim nedorađenim i dorađenim uzorcima pletiva mjereno je uplitanje pređe u red pletiva, a potom se izračunao prosječni utrošak pređe za oblikovanje očice koji iznosi 1, 74±0, 01 mm do 2, 91±0, 03 mm. U dorađenom pletivu utrošak niti u očici je 4, 8 do 5, 6 % manji od utroška niti u očici nedorađenog pletiva.

Aditivni postupci razvijeni su zbog zahtjeva tržišta za što bržom, jeftinijom i kvalitetnijom izradom proizvoda. Postupak se temelji na izradi proizvoda sloj po sloj i moguće je izraditi složene geometrijske oblike. U okviru diplomskog rada pokušalo se ustanoviti parametre prerade za tiskanje poliamida taložnim očvršćivanjem. Na temelju pronađenih parametara, izrađena su ispitna tijela za rastezna i savojna svojstva. Na temelju podataka dobivenih ispitivanjem svojstava, dan je kritički osvrt. Additive manufacuting have been developed due to demands for quicker, cheaper and better quality production of products. Method is based on making products layer by layer, and its possible to produce complex geometric shapes. Within graduation thesis adequate process parameteres for printing polyamide by fused deposition modeling will be established. Based on process parameters, it will be prepared test specimens for tensile and flexible strength. Based on data obtained by testing of mechanical properties, it will be provided a criical commentary.

V okviru diplomskega dela smo kompostirali določene naravne in sintetične tekstilne materiale. Postopek kompostiranja bi lahko uporabljali za recikliranje tekstilnih odpadkov. Kompostiranje viskoze, volne, bombaža ( naravni tekstilni materiali) in PES ter PA 6,6 (sintetični tekstilni materiali) je potekalo tri mesece. Mesečno smo spremljali spremembe na vzorcih s pomočjo gravimetrične metode in metode vizualnega ocenjevanja in evidentiranja vzorcev med kompostiranjem. Vzorci iz viskoze, volne in bombaža so se po treh mesecih kompostiranja v celoti oziroma delno razgradili, pri vzorcih iz PES in PA 6,6 pa ni prišlo do razgradnje. As a part of this diplomatic work, we composted certain natural and synthetic textile materials. The process of composting could be used for recycling textile waste. Composting of viscose, wool, cotton (natural textile materials) and PES and PA 6,6 (synthetic textile materials) took three months. Every month we observed the changes on samples with the gravimetrical method and the method of visual grading and evidencing samples between composting. After three months viscose, wool and cotton samples have completely or partially composed, as for the other PES and PA 6,6 samples, composting didn’t take place.

Porastom svjetske populacije te razvojem industrije javlja se potražnja za čistom, pitkom vodom. Budući da je rast broja stanovnika doveo do nestašice resursa pitke vode što je rezultiralo većom njezinom cijenom, poboljšanje učinkovitosti troškova obrade vode je postao glavni izazov za budućnost. Prema nekim procjenama na zemlji ima oko 1,4·10^9 km3 vode, od čega 97 % otpada na morsku vodu. Upravo taj resurs se danas koristi u membranskim procesima za desalinizaciju vode te je ključan za daljni razvoj i napredak membranske tehnologije. Uvođenjem membranskih procesa ostvaren je najveći napredak u dobivanju pitke vode. Cilj ovog istraživanja je karakterizacija površinski aktivnog sloja pet komercijalno raspoloživih poliamidnih reverzno osmotskih (RO) membrana jer membrane imaju ključnu ulogu u membranskim procesima te određuju tehnološku i ekonomsku efikasnost tih procesa. Poboljšanje membrana može uvelike utjecati na sam rad procesa, upravo o izboru materijala i karakterizaciji membrana ovisi koji će se membranski procesi koristiti za tretman vode. Rezultati karakterizacije ispitivanih RO membrana potvrdili su da je riječ o tipičnim RO membranama. Prvo, dobivene su male razlike između uklanjanja NaCl i CaCl2 za sve membrane. Parametri hrapavosti (Ra > 38 nm i Rq > 49 nm) pokazuju velike vrijednosti što govori o velikoj hrapavosti površinski aktivnog sloja membrana. Dobiveni rezultati potvrđeni su i pretražnom elektronskom mikroskopskom analizom (SEM). Naboj membrane, definiran zeta potencijalom, pokazuje da su membrane jače negativnije nabijene s povećanjem pH vrijednosti. Ramanova i FTIR strukturna analiza također je pokazala tipična svojstva RO membrana. With an increasing world population and the development of industry, there is more of a demand for clean drinking water. Since population growth has led to a shortage of drinking water resources resulting in its greater cost, improved efficiency in the cost of processing water has become a major challenge for the future. According to some estimates, the Earth has about 1.4·10^9 km3 of water, of which 97% is sea water. This resource is now used in membrane processes for the desalination of water and is essential for the further development and advancement of membrane technology. The introduction of membrane processes achieved the greatest progress in obtaining drinking water. The aim of this study is characterization of the active layer (skin) of five commercially available polyamide reverse osmosis (RO) membranes because the membrane play a crucial role in membrane processes and determine the technological and economic efficiency of these processes. Improving membrane can greatly affect performance of the process, including both the choice of materials and characterization of membranes. Results of characterization of used RO membranes have confirmed that these are typical RO membranes. First, small differences between the removal of NaCl and CaCl2 for all membranes were obtained. High values of roughness (Ra>38 nm i Rq>49 nm) indicated high roughness of the skin. The results have been confirmed by SEM analysis. The charge of the membrane, defined by the zeta potential, showed that it becomes more negatively charged with increasing pH. Raman and FTIR structural analysis also showed characteristics typical for RO membranes.

Namen magistrskega dela z naslovom »Aktivacija tekstilnih površin z uporabo plazma tehnologije za doseganje funkcionalnih lastnosti materialov« je bil ugotoviti ali ima obdelava tekstilnih materialov s plazmo vpliv na sposobnost vezave posameznih barvil in ostalih sredstev in s tem dosegati želene funkcionalne značilnosti. V raziskavi sem uporabila naravni material bombaž in sintetična materiala poliester ter poliamid. Za aktiviranje površine bombažnih, PES in PA tkanin smo uporabili kisikovo (O2) in CF4 plazmo. Pred-obdelane tkanine sem pobarvala z ustreznimi barvili, ali s postopkom impregnacije apretirala z anatazno in rutilno obliko TiO2 nano pastami in preverila tudi kompatibilnost istočasne obdelave in barvanja. Obdelanim vzorcem sem pred in po različnih obdelavah izmerila UV zaščitni faktor, barvne vrednosti (L*, a*, b*, C* in h) in hitrost navzemanja vode na tenziometru ter posnela IR spektre posameznim obdelanih materialom. Na podlagi celotne raziskave sem ugotovila, da obdelava s kisikovo plazmo poveča sposobnost/hitrost navzemanja vode za bombaž in poliester, nasprotno od pričakovanega pa se zgodi pri PA tkanini, kar je verjetno posledica predhodnega optičnega beljenja le-tega. Obdelava PA pletenine pa je pokazala povečanje sposobnosti navzemanja vode, ne pa tudi hitrosti navzemanja, kot pri bombažu in PES. Povečan hidrofilen značaj tako bombažnih, še posebej pa PES vlaken, ima prednost pri postopkih mokrih obdelav, kot sta barvanje in apretiranje. Tako lahko izboljšamo sorpcijo za barvila in ostala sredstva, kot je npr. TiO2 pasta, skrajšamo čas ter znižamo temperaturo obdelave. Na vezavo različnih TiO2 past, tako rutilne kot anatazne, pa sama obdelava s plazmo ni pokazala pomembnega vpliva. The purpose of the master's thesis work entitled »Activation of textile surfaces using plasma technology to achieve functional properties of materials« was to determine whether treatment with plasma has any effect on the binding capacity of individual dyes and other agents and thus to achieve the desired functional characteristics. In the study I used natural material (cotton) and synthetic materials (polyester and polyamide). For the activation of the surface of cotton, polyamide and polyester fabrics we used oxygen (O2) and CF4 plasma. I dyed pre-treated fabrics I dyed with appropriate dyes or finished them by impregnation with anatase and rutile form of nano TiO2 pastes while also examining the compatibility of simultaneous treatment and dyeing. Before and after different treatments I measured the UV protective factor, the colour values (L*, a*, b*, C* and h) and the speed of water absorption of the treated samples on a tensiometer and captured IR spectra of individual treated materials. On the basis of the whole research I established that treatment with oxygen plasma increases the ability/speed of water absorption for cotton and polyester, whereas the opposite of what is expected occurs with polyamide fabric, which is probably the result of previous optical bleaching of polyamide. On the other hand, the treatment of polyamide knitted fabric showed an increase in water absorption capacity but not an increase in water absorption speed as was the case with cotton and polyester. The increased hydrophilic character of cotton and especially polyester represents an advantage in wet treatment procedures such as dyeing and finishing. In this way we can improve the sorption off dyes and other agents such as TiO2 paste, as well as shorten the time and reduce treatment temperature. Treatment with plasma revealed no significant influence on the binding of different TiO2 pastes, either rutile or anatase.

Membranski postupci nanofiltracije (NF) i reverzne osmoze (RO) široko se primjenjuju za uklanjanje različitih organskih zagađivala iz vode. RO/NF učinkovitost uklanjanja organskih tvari je u nekim slučajevima nedovoljna, a sam mehanizam prijenosa organskih tvari kroz selektivne poliamidne filmove RO/NF membrana još uvijek nije u potpunosti razjašnjen pri čemu bi poznavanje vrijednosti koeficijenata raspodjele i difuzivnosti organskih tvari unutar poliamidnog filma moglo biti od pomoći. Stoga su u ovom radu dvjema metodama određene vrijednosti koeficijenata raspodjele i difuzivnosti različitih organskih tvari između poliamidnog sloja dviju komercijalnih RO membrana (SWC4+ i XLE) i vode: (i) izravnom metodom koja se zasniva na FTIR–ATR-u i omogućava izravna mjerenja na selektivnim slojevima membrana izoliranim na ATR kristal te prekrivenima ispitivanom otopinom, te (ii) neizravnom metodom koja kombinira reverzno osmotska mjerenja i izravno mjerene difuzijske koeficijente iz kojih se neizravno procjenjuje koeficijent raspodjele. Dobiveni koeficijenti raspodjele ovim metodama se uglavnom ne podudaraju, ali pokazuju identične trendove. Primjerice, raspodjela molekula i njihova difuzivnost unutar poliamidnih slojeva ovisi i o veličini molekula i o kemijskoj prirodi organske tvari. Dobivena ovisnost difuzivnosti i koeficijenata raspodjele o veličini molekula različita je za hidrofobne i hidrofilne tvari pa su dobiveni eksperimentalni podaci povezani s teorijom dualne difuzije i sorpcije koja objašnjava ponašanje plinova unutar polimernih membrana. Većina ispitivanih tvari pokazuje veću koncentraciju unutar poliamida u odnosu na onu u otopini, te se može zaključiti kako postoji značajna interakcija ispitivanih organskih tvari s poliamidnom strukturom aktivnog sloja membrana.

U radu su navedene značajke čaraparskih automata na kojima se izrađuju fine ženske čarape s gaćicama. Također su prema stadnardu navedene izmere čarapa s gaćicama za određene odjevne veličine. Za izradu uzoraka čarapa korišten je jednocilindrični čaraparski automat finoće E32, promjera cilindra 100 mm (4e˝) koji je pleo s 400 igala. Izrađivane su tri grupe čarapa s gaćicama s različitim pređama. Korištene su poliamidne filamentne pređe finoće 22, 33 i 56 dtex koje imaju prekidnu rastezljivost oko 30% te elastanske finoće 22 dtex koje imaju prekidnu rastezljivost veću 52 do 284%. Prilikom projektiranja i izrade čarapa mijenjana je gustoća pletenja u dijelu koji obuhvaća stopalo čarape, potkoljenični i nadkoljenični dio noge te kukove i struk tijela. Na izrađenim nedorađenim čarapama mjerena je rastezljivost čarape u navedenim dijelovima i navedene sile pritiska na nogu.

Diplomsko delo opisuje celoten postopek izdelave orodja, od samega začetka proizvodnje do preizkusa orodja in pridobitve končnih želenih vzorcev. V delu so opisani tehnologije in delovni stroji, ki so potrebni za izdelavo, preizkus in kasnejše izdelovanje orodja za brizganje plastičnih mas. Izdelek je za v nadaljnjem besedilu omenjeno podjetje zanimiv, saj je celotno orodje izdelano in preizkušeno na lastnih strojih, kjer pozneje poteka tudi izdelava kosov. The thesis describes the entire process of making tool since the beginning of the production to the test of the tool and obtaining the final desired patterns. In the work are described the technology and machinery that are required for the manufacture, test and subsequent production of tools for plastic injection molding. The product hereinafter mentioned company is interesting because the whole tool is manufactured and tested on own machines, which later also takes the production of making parts.