Search

Türk resim sanatının, gelişip değişmesinin sebeplerinden en önemli sebebi Balkanlar’ın Avrupa’ya köprü görevi görmüş olmasıdır. Bu sebeple Trakya bölgesi büyük önem taşır. Osmanlının Balkanlar’a hâkim olmasıyla camiler, saraylar, medreseler, türbeler ve birçok alanda yapısal değişim olmuştur. Avrupalılar ve Osmanlı halkı arasında kültür etkileşimi yaşanmıştır. Türk resim sanatı ve heykel sanatı bunlara örnektir. I.Balkan Savaşı, II. Balkan Savaşı I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sonucunda bulundukları coğrafyadan göç etmek zorunda kalmış insanlar adeta kültür şoku yaşamışlardır. Bu göç edenler arasında ressamlar, heykeltıraşlar, mimarlar, müzisyenler, yazarlar ve şairler gibi önemli kişilerde bulunmaktadır. Türk resim sanatının coğrafya, savaş ve göç durumundan resimsel anlamda nasıl etkilenmiş olduğu, ortaya çıkarılmaktadır. Türk resim sanatının temelini oluşturan ressam gruplarımızın çalışmaları kadar Trakya bölgesinin önemi de artmaktadır. Trakya bölgesi Türk resim sanatında önemli bir role sahiptir. Bu nedenle Trakya bölgesinde doğmuş ve yaşamış ressamlarımızın çalışmaları da önem kazanmaktadır. The most important reason for the development and change of Turkish painting art is that the Balkans served as a bridge to Europe. For this reason, the Thrace region is of great importance. With the Ottoman domination of the Balkans, there were structural changes in mosques, palaces, madrasas, tombs and many other areas. There was cultural interaction between Europeans and Ottoman people. Turkish painting art and sculpture art are examples of these. First Balkan War, II. Balkan War I. World War and II. People who had to migrate from their geography as a result of World War II experienced a culture shock. Among these immigrants are important people such as painters, sculptors, architects, musicians, writers and poets. It is revealed how the Turkish art of painting was pictorially affected by the geography, war and migration situation. The importance of the Thrace region is increasing as well as the works of our painter groups, which form the basis of Turkish painting art. Thrace region has an important role in Turkish painting art. For this reason, the works of our painters who were born and lived in the Thrace region gain importance.

In America from the 1960s, Minimalism has been used as an appro-ach to the art of application related to the reality of the age it is in. They used the object, which is far from ready-made materials and personal and emotional expressions, without attributing any mea-ning to it. Adopt a plain and simple adoption to the movement, uses and surplus of the society. Turkey Reductionist approach is seen in Adnan Çoker works in the product exhibition 1970 exhibi-tion “Black Paintings”, simple application forms, less colors, black background are used in the product. It has balance and symmetry, hand like everywhere, ground view. Also, Ottoman-Sellu architectu-ral style structures are in use in form in his paintings.The author of this period dream will have a subtle sense of minimalism art., 1960’lı yıllarda Amerika’da ortaya çıkan Minimalizm içinde bulundu-ğu çağın imkânları doğrultusunda geleneksel sanat anlayışına tavır olarak endüstriyel ürünleri kullanmıştır. Hazır malzemeleri kişisel ve duygusal ifadeden uzak tutarak nesneyi olduğu gibi hiçbir anlam yüklemeden kullanmışlardır. Toplumun hareketine, fazlalığına, tüke-timine, hızına karşın sade ve basit bir anlayış benimsemiştir. Türkiye de ise indirgemeci anlayış Adnan Çoker eserlerinde görülmektedir. Özellikle sanatçı 1970 sonrası “Siyah Resimler” olarak adlandırılan eserlerinde basit geometrik biçimler, az renk, siyah fon kullanmıştır. Denge ve simetri, boşluk, yer çekimi gibi kavramları ele almıştır. Ayrıca Osmanlı-Selçuklu mimari yapılar onun resimlerinde kullandığı biçimlerin kaynağıdır. Bu dönem sanatçının eserleri makalede mini-malizm sanat anlayışı bağlamında incelenmiştir.

Yüksek Lisans Tezi, Kendini yenilemeye ve değişmeye adayan Türk toplumu ve sanat ortamı değişimini sanat eserlerindeki üslup ve içerik açısından da göstermektedir. Bu değişim ve gelişim sanatçılarında keşfedilmemiş gizemlere doğru ilerlemesine öncülük etmiştir. Sanat üslubunu pek çok açıdan yenileyen, geliştiren devingen bir çark içinde betimlemeler oluşturan ressam Erol Akyavaş’ta bu değişimin içindedir. Sanatçı Akyavaş Ankara'da 1932 yılında doğdu. Güzel Sanatlar Fakültesinde 1950 - 1952 dönemlerinde, Bedri Rahmi Atölyesi'nde misafir sanatçı adı altında resim alanın püf noktalarını öğrendi. 1952-53 yılları arasında Floransa Güzel Sanatlar Akademisi çalışmalarına katıldı. Sanatçı varlığın, evrenin ve gerçekte olanın gizemini çözmeye çalışırken fotoğraftan mimariye, matematikten geometriye, felsefeden, tasavvuf ve din bilimlerine kadar birbirini içeren uzun soluklu araştırmalar yapmıştır. Akyavaş eserlerinde mimarı üslubundan faydalanmış figür ve mekân kavramlarını sentezleyerek eserlerine aktarmıştır. Sanatçının var olan sanat anlayışlarından hareketle bir sanat olgusu benimsemediğini, kendine has, farklı, özgün bir algıyla yerinde saymadan sürekli değişen hareketli bir olgu çarkında sanatsal yaratmalar meydana getirdiği görülmektedir. Bu çalışmada Erol Akyavaş’ın yaşamı, sanatsal üslubu ve Türk Resim Sanatına katkıları araştırılmıştır., The Turkish society and art environment, which dedicates itself to renewal and change, also shows the change in terms of style and content in works of art. This change and development has led artists to move towards unexplored mysteries. Erol Akyavaş, the painter who renews and develops his art style in many aspects and creates descriptions in a moving wheel, is also in this change. Artist Akyavaş was born in Ankara in 1932. He learned the tricks of painting under the name of a visiting artist at the Bedri Rahmi Atelier between 1950 and 1952 at the Faculty of Fine Arts. He attended the Florence Academy of Fine Arts between 1952-53. While trying to solve the mystery of existence, universe and reality, the artist has conducted long-term researches, from photography to architecture, from mathematics to geometry, from philosophy to mysticism and religious sciences. Akyavaş used the architectural style in his works and synthesized the concepts of figure and space and transferred them to his works. It is seen that the artist does not adopt an art phenomenon based on the existing understanding of art, but creates artistic creations with a unique, different, original perception on a constantly changing, moving phenomenon wheel. In this study, the life of Erol Akyavaş, his artistic style and his contributions to Turkish Painting were investigated.

Yüksek Lisans Tezi, İnsanoğlu bir arada yaşamaya başladığı zamandan beri küçük ya da büyük topluluklar oluşturmuştur. Toplumun temeli bir arada yaşama ile başlamış ve zaman içinde farklı biçimlerde insanlığı içine almıştır. Toplumsal yaşamı belirlemek için bazen çok katı ve diktatörce kurallar ortaya çıkmış, bazen de belli merkezlerin baskısı ile toplumlar yönetilmeye çalışılmıştır. Bu süreç 1789 yılında yaşanan Fransız Devrimine kadar devam etmiş, Devrimle ortaya çıkan özgürlük ve eşitlik düşünceleri dünyadaki siyasal, kültürel ve toplumsal yaşamı kökünden etkilemiştir. Toplumsal yaşam, devrimle beraber otoriteden çıkıp, halkın yaşamını ele almaya başlamıştır. Sanayi devrimiyle birlikte sosyal hayatta yaşan değişimler toplumun sanat anlayışına ve resim sanatına da etkisini yansıtmıştır. Sanatçılar eserlerinde konu olarak dönemin sosyal kültürel durumunu toplumu ön plana çıkararak tarihsel bir belge niteliğinde ortaya koymuştur. Sanatçılar toplumsal sorunları insan bedenlerinde yansıtarak izleyiciye ulaştırmaya çalışmış ve bunu yaparken dönemi bir ayna gibi yansıtabilmek için en güçlü ifade aracı olarak portreyi kullanmıştır. Portrelere yüklenen ifadeler kişinin konumunu, statüsünü ve o anki duygu yükünü dönemin şartlarını her alanda hissettirip ölümsüzleştirilerek izleyicilere ulaştırmaya aracılık etmiştir. "Türk Resim Sanatında Toplumsal Gerçekçilik ve Portre İlişkisi" adlı bu çalışmanın amacı, toplumsal gerçekçi portre yapan sanatçıları tarihi süreç içinde bulup bir araya getirmek, toplumsal olayların portre ifadelerine yansıyan duygu durumları irdelemek, örnek sanatçıları ve eserlerini konu bağlamında ele alıp sosyolojik metodoloji yöntemi ile değerlendirmektir., Human beings have formed small or large communities since the time they began to live together. The foundation of society started with coexistence and over time, it included humanity in different ways. Sometimes very strict and dictatorial rules emerged to determine social life, and sometimes societies were tried to be governed by the pressure of certain centers. This process continued until the French Revolution in 1789, and the ideas of freedom and equality that emerged with the Revolution deeply affected the political, cultural and social life in the world. Social life, with the revolution, came out of the authority and started to deal with the life of the people. The changes experienced in social life with the industrial revolution also reflected the effect of the society on the understanding of art and the art of painting. Artists put the social and cultural situation of the period as a subject in their works as a historical document by highlighting the society. The artists tried to convey the social problems to the audience by reflecting them in human bodies, and while doing this, they used the portrait as the strongest expression tool to reflect the period like a mirror. The expressions loaded on the portraits mediated to convey the position, status and current emotional load of the person to the viewers by making them feel the conditions of the period in every area and immortalized. The aim of this study, named "The Relationship between Social Realism and Portraiture in the Türk Art of Painting", is to find and bring together social realistic portrait artists in the historical process, to examine the emotional states reflected in the portrait expressions of social events, to consider the sample artists and their works in the context of the subject and to evaluate them with the method of sociological methodology.

Günümüzde, teknolojik ve bilimsel araştırma alanlarındaki hızlı gelişmelere paralel olarak, sanatçıların hayata bakış açısı da önemli ölçüde değişmektedir. Dünyayı etkisi altına alan modern bilimsel gelişmeler, bizzat çeşitli sanatçı topluluklarının varlığı üzerinde ciddi bir izlenim uyandırmaktadır. Bu araştırmada ‘‘20. Yüzyıldan Günümüze Türk Resim Sanatında Bilimin Etkisiyle Psikanaliz Eğilimlerin Araştırılması’’ incelenmiştir. Bu araştırmanın temel amacı, Türk Resim Sanatının modern bilimden nasıl etkilendiğini saptamak ve bu etkilerin psikanaliz kuramın önemli bir boyutu olan toplumsal dinamikler ile olan ilişkilerini incelemektir.Erich Fromm ve Alfred Adler’in, psikanalizin revizyon yaklaşımları, daha çok toplum dinamiklerine yer sunmakta ve 20. yüzyılın başından beri Sigmund Freud’un klasik psikanaliz kuramına katkı sağlamaktadır. Bu araştırmada, hem bu revizyon önerilerini hem de psikanalizin sosyal temsillerini ele almak amaçlanmıştır. Araştırma verileri, betimsel araştırma yöntemlerinden biri olan literatür taraması ile toplanmıştır. Elde edilen verileri, kuramsal değerler çerçevesi ile ilişkilendirmek ve yeniden anlamlandırmak için, araştırmaya en uygun olan nitel araştırmanın olanaklarından yararlanılmıştır. Araştırma bulguları, bilimsel süreçler bakımından analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Özellikle 1950 sonrası Türk resminden günümüze kadar yoğun olarak bilimsel bakış açıları saptanmıştır. Ayrıca bilimsel devrimlerin etkisiyle de ilgili olarak, sosyal - psikanalitik yaklaşımlar derinlemesine irdelenmiştir. Today, parallel to the rapid developments in the fields of technologic and scientific research, the view of life of artists has also been changed dramatically. The modern scientific developments which has come upon World creates a serious impression on the very existence of the various artist societies.In this research, ‘‘From 20 st. Century to the Present, Evalution of Psychoanalysis Tendency, In Turkish Painting Art, by the Influence of Science’’ was examined. The main reason of this inquiry is to study to determine how the Turkish painting art is impressed by modern science and the relationships of these effects to community dynamics is a fundamental dimention of psychoanalytic theory. Having mostly community dynamics, the revision of psychoanalysis approach of Erich Fromm and Alfred Adler has been contributing classical psychoanalytic theory of Sigmund Freud since the beginning of the 1900s. In this research it is aimed to discuss both this suggestions of revision and the social representations of psychoanalysis.Research findings were gathered with literature review that is one of the descriptive research method. In order to associate with framework of theoretical amount and reinterpret the data obtained, ıt has been benefited from the opportunities of qualitative research that is best fit to research. Research findings were analized and interpreted with respect to the scientific processes. Particularly, ıt has been densely detected scientific viewpoints from Turkish painting after 1950 until today. As also related to effect of scientific revolutions, ıt has been researched thoroughly social – psychoanalytical approachs.

Batı dünyasında, Rönesans’ın ardından 17. yüzyılda bilimde devrim gerçekleştirilir, böylece modern düşüncenin temelleri de atılmış olur. 18. Yüzyılda ise Aydınlanma Çağı yaşanmaya başlar. 1789’da Sanayi Devriminin gerçekleştirilmesiyle etkisini gösteren kültürel değişimler, dünya sanat ve resim tarihinde, sanatçıların eserlerinde pentürel yaklaşımların yanı sıra endüstriyel ve teknolojik ürünleri resme dâhil etmesini sağlamış ve doğru orantılı bir birliktelik oluşturma çabaları etkisini göstermiş olur. Fransız bilim adamı Nicephore Niepce ve Louis Daguerre tarafından 1839 yılında fotoğraf makinesinin icadı sanat dünyasını etkileyen en önemli gelişme olarak kaydedilmiştir. Işığın kimya aracılığıyla resim yapması, esasına dayanan bu teknolojinin sanattaki etkisi devrim niteliğindedir. İlk olarak 1840 yılında John F.W. Heschel tarafından “fotos” ve “graphy” sözcüklerin bir arada kullanmasıyla bu alana açıklık kazandırılmıştır. Dolaylı olarak resim sanatı fotoğrafın icadı ile yeni bir ifade yolunu oluşturmuştur. 19. Yüzyıl’da endüstri alanındaki yaşanan gelişmeler Osmanlı Devleti’nde de etkilerini göstermiş, 1860 yılından itibaren İstanbul başta olmak üzere Anadolu’nun birçok bölgesi Avrupalı gezginler tarafından fotoğraflanarak bu icadın Osmanlı topraklarında kullanılmasını sağlamıştır. Batı’ya sanat eğitimi için gönderilen asker ressamların yurda döndükten sonra başlatmış olduğu yenilikçi hareketlerde kendisini göstermiştir. Türk resim sanatında belirli bir dönem primitif, foto-yorumcu olarak adlandırılan sanatçılar, resimlerinde fotoğraflardan faydalanarak görünür olanı birebir yansıtırken, Oryantalist sanatçılar arasında anılan Osman Hamdi Bey ise kurgu ve kompozisyonlarda fotoğraflardan önemli ölçüde faydalanarak, bu gelişmenin Türk Resim sanatı içerisinde foto-gerçekçi yaklaşımın ilk temsilcisi olmuştur. Cumhuriyet’in ilanından sonraki süreçte, fotoğraftan resim yapma ya da kopya etme sorunu ‘Milli Sanat’ kavramıyla birlikte tekrar gündeme gelmiştir. 1960’lı yıllarda Türk sanatının yeni biçim arayışlarına girmesi ile soyut resmin yerleşme çabaları ve 1980’li yıllardaki figüratif resmin popüler olmadığı bir döneme girmesi; fotoğrafın resimle ya da resmin fotoğrafla olan tasarım, kompozisyon ve uygulamalardaki ilişkisini tamamen değiştirmiştir. 1980’lerden sonraki süreçte ise fotoğraf, güncel sanatın olmazsa olmazları arasında yer almıştır. Araştırma; Avrupa Resim Sanatında etkisini gösteren ve fotoğraf ile doğrudan veya dolaylı olarak etkileşim içerisinde gelişen akımlar neticesinden hareketle Çağdaş Türk Resim Sanatı içinde resim- fotoğraf ilişkisinde fotoğrafı doğrudan veya fotomontaj tekniği ile kullanan birçok sanatçı bulunmaktadır. Tasarım, kompozisyon ve uygulama boyutunda resim-fotoğraf ilişkisi içinde fotoğrafı doğrudan kullanan günümüz sanatçılarından Nur Koçak, Mustafa Sekban, Hakan Gürsoytrak, Mehmet Yılmaz ile foto-montaj tekniğini kullanan sanatçılarımızdan Bedri Baykam, Utku Varlık, Atilla İlkyaz, İpek Duben ve Balkan Naci İslimyeli gibi sanatçıların tasarım kompozisyon ve uygulama boyutunda resim-fotoğraf ilişkisi dâhilinde yaptıkları eserler değerlendirilerek konu başlığı dâhilinde sanatçıların resimleri hakkında bir sonuca varılmaya çalışılacaktır. Konuyla ilgili araştırma yapacak sanatçılara yardımcı olması ve alan literatürüne katkı sağlaması açısından önem arz etmektedir., After the Renaissance in the Western world, a revolution was made in science in the 17th century, and thus the foundations of modern thought were laid. The Age of Enlightenment began to take place in the 18th century. And the cultural changes, which occurred with the realization of the Industrial Revolution in 1789, enabled the artists to include industrial and technological products in addition to the painting picture approaches in their works. Their efforts to create a directly proportional union have shown their influence in the history of world art and painting..The invention of the camera in 1839 by Nicephore Niepce and Louis Daguerre, the French scientists, was indicated as the most significant development that influenced the art world. The effect of this technology, which is based on the principle that light paints through chemistry, is revolutionary in art. John F. W. Heschel first shed some light on this field in 1840 by using the words 'photos' and 'graphy' together. The art of painting indirectly created a new way of expression with the invention of photography The developments in the field of the industry also showed their effects in the 19th century Ottoman Empire, and many parts of Anatolia, especially Istanbul, were photographed by European travelers since 1860, and this invention was used in the Ottoman territories. It emerged in the innovative movements initiated by the military painters sent to the West for art education after returning home. While the artists who are called primitive, photo-interpreter in Turkish painting for a certain period, benefited from the photographs in their paintings and reflected the visible thing exactly the same, Osman Hamdi Bey, who is mentioned among the Orientalist artists, significantly benefited from photographs in his fictions and compositions and became the first representative of the photo-realistic approach in Turkish Painting Art of this development. Painting or copying problems from photography gained currency again with the concept of 'National Art' during the process after the proclamation of the Republic. With the search for a new form of Turkish art in the 1960s, the efforts to place abstract painting and the fact that figurative painting was not popular in the 1980s completely changed the relationship of photography with painting or painting with photography in design, composition, and applications. During the period after the 1980s, photography has become one of the sine qua non of contemporary art. As a result of the currents that show their influence in European Painting Art and that develop in direct or indirect interaction with photography, in the study, many artists use photography directly or with photo-montage technique in the relationship between painting and photography in Contemporary Turkish Painting Art. We evaluated the design, composition, and application, our contemporary artists Nur Koçak, Mustafa Sekban, Hakan Gürsoytrak, Mehmet Yılmaz, and our artists who use the photo-montage technique such as Bedri Baykam, Utku Varlık, Atilla İlkyaz, İpek Duben and Balkan Naci İslimyeli in the design composition and application, and tried to reach a conclusion about the paintings of the artists within the subject title.. It is important in terms of helping the artists who will research the subject and contributing to the field literature.

In the early nineteenth century, developments in science and technology reflected in military and added new dimensions in martial art. Ottoman state kept up with these developments and in 1826, uninstalled the guild of janisseries which was regarded as the basic of traditional military structure. Thus, in order to meet the officer requirement of the new army, in İmperial School of Naval Engineering opened in 1795 in İstanbul, Eyüp so that it could train artillery and engineer officers. And later in 1834, imperial military school opened with the order of Sultan Mahmut II. Imperial military school and Ottoman medical school have big importance in education of Turkish painting. These schools are especially the ones which educated the Çallı generation and in these schools the artists who marked a period in Turkish painting were educated.

Bu çalışmada 1950 sonrası Türk resim sanatında kullanılan hayvan figürü betimlemeleri incelenmiştir. Özellikle 1950’den günümüze kadar olan süreç içerisinde eserlerinde hayvan figürü betimlemelerine yer veren sanatçılar ele alınmıştır. Bu kapsamda tez çalışmasının amacı, 1950’den günümüze Türk resminde hayvan betimlemelerinin yer aldığı eserlerin incelemesi ve bu eserlerin Türk resim sanatına olan katkılarının neler olduğunun araştırılmasıdır. Hayvan figürlerinin ilk örnekleri mağara duvarlarına yapılan çizimlerle ortaya çıkmaktadır. Mağara sanatı ile başlayan bu serüven medeniyetlerin oluşumu ile ilerleme kaydetmiştir. Tunç Çağı, Mısır Erken dönemi, Geç Antik dönem, Ortaçağ, Erken Hristiyan sanatı ve Rönesans gibi sanat hareketleri içerisinde vücut bulup farklılık gösteren hayvan betimlemeleri, Türk resim sanatında ve özelliklede 1950 sonrası dönemde kullanım açısından benzerlikler göstermektedir. Araştırma sırasında, 1950’li yıllar ve beraberinde devam eden süreçte Türk resim sanatı içinde hayvan figürlerinin Anadolu motiflerinden, simgelerden ya da sanatçıların kendi hayatlarında yer etmiş enstantanelerden beslendiği tespit edilmiştir. “1950’den Günümüze Türk Resminde Hayvan Figürleri” isimli bu yüksek lisans tezinde, “Tarih Boyunca İnsan Hayvan İlişkisinin Seyri”, “Sanat Eserlerinde Tasvir Edilen Hayvan Figürlerinin Temsili Anlamları” ve “1950'li Yıllardan Günümüze Türk Resminde Hayvan Betimlemeleri” başlıkları altında hayvan betimlemelerine yakından bakılmıştır. Yer verilen sanatçıların teknik ve sanatsal altyapıları incelenmiştir. Bu incelemeler neticesinde elde edilen bilgiler tez çalışması içinde sunulmuştur. 1950 sonrası Türk resim sanatında yaptığı eserlerde hayvan figürleri kullanan sanatçılar incelenmiş, yaşayan ve iletişim kurulabilen sanatçılardan Fulya Çetin, Seydi Murat Koç gibi sanatçılar ile röportajlar yapılmıştır. Araştırmacı tez çalışması kapsamında özgün işler üretmiş ve çalışmalarına tezin içerisinde yer vermiştir. Özgün çalışmalar, araştırmacının hayvan betimlemelerindeki sanatsal yorumunu ifade etmeyi amaçlamaktadır. In this study, depictions of animal figures used in Turkish painting art after 1950 were examined. Especially in the period from 1950 until today, the artists who included animal figures in their works were discussed. In this context, the purpose of the thesis study is to examine the works that include animal depictions in Turkish painting since 1950 and to investigate the contributions of these works to Turkish painting art. The first examples of the animal figures are the ones which were drawn on the walls of caves. Starting with the cave art, this adventure have made a progress together with the formation of the civilizations. Animal figüre depictions that take place in different historical periods like Bronze Age, Early Egypt Era, Late Antiquity, Middle Ages, Early Christian Art and Renaissence show similarities in terms of use in Turkish painting art especially the period after 1950 to the present. During the survey it has been determined that the animal figures in Turkish paintings have been fed from Anatolian themes, symbols or the snapshots from the artists’ own lives. In this master thesis, entitled “Animal Figures in Turkish Painting from 1950 to the Present” animal depictions were examined closely in three periods; 'The Course of Human-Animal Relationship Throughout History', 'Representative Meanings of Animal Figures Depicted in Artworks', and 'Animal Depictions in Turkish Painting from the 1950s to the Present'. The technical and artistic infrastructures of the artists who took part in the periods were examined. The information obtained as a result of these examinations is presented in the thesis study. Artists who used animal figures in their works in Turkish Painting after 1950 were examined, and interviews were made with artists such as Fulya Çetin and Seydi Murat Koç, who are alive and contactable artists. The researcher has produced original works within the scope of his thesis and included his studies in the thesis. Original works aim to express the artistic interpretation of the researcher in animal depictions.

Karanlık kutu gibi basit bir aygıt ile başlayan serüven süreç içinde gösterdiği gelişmeler ile fotoğraf makinesinin keşfine sebep oldu. Fotoğrafın keşfi gerçekleştikten sonra bu aygıt gelişim göstermeye devam etti ve kullanımı toplum nezdinde yaygınlık kazandı. Fotoğrafın icadı sanat tarihi açısından ele alındığında pek çok tartışmaları beraberinde getirdi. Ancak bir şekilde sanat tarihi içinde kendine yer buldu. Ayrıca resim sanatının yapılış ve algılanış biçiminde de değişikliklere sebep oldu. Bu değişikliklere örnek vermek gerekirse: fotoğraf, resim sanatının tasvir işlevine hızlı ve ucuz bir alternatif olduğu ve daha çok tercih edilmeye başlanmış olduğu söylenebilir. Bunun yanı sıra resim sanatına yardımcı bir malzeme olarak da kullanılmaktadır. Fotoğrafın keşfi Avrupa’da duyurulduktan kısa bir süre sonra Batılılaşma girişimleri içinde olan Osmanlı Devleti’nde de duyurusu yapılmış ve ülke topraklarında kısa sürede yaygınlık kazanmıştır. Çağdaş Türk resim sanatının temellerini atan pek çok resim sanatçısı tarafından özümsenerek kullanılmıştır. Günümüzde hala aktif bir şekilde kullanılmaya devam etmektedir. The transformation and development of a simple device that started with a camera obscura over time led to the birth of the invention of the camera. After the discovery of photography, it continued to develop and became widespread. This discovery brought a lot of controversy in terms of art history. As the discussions continued, photography found a place in art history. It caused changes in the way the art of painting is made and perceived. As an example of these reasons, it can be said that the camera is a fast and inexpensive alternative to the description function of the art of painting and has started to be preferred more. In addition, it is used as an auxiliary material in the art of painting. Shortly after the discovery of the photograph, its announcement was made in the Ottoman Empire, which was in the attempts of westernization, and it became widespread in the country's lands in a short time. It has been used by many artists who laid the foundations of contemporary Turkish painting, both as an auxiliary material and by assimilating its documentation function. Photography continues to be actively used in our art history today.

Portre Kavramı; Birçok şekilde ifade edilmekle birlikte insan suretinin herhangi bir yüzey üzerine aktarılması işidir. Tarih boyunca portre örneklerine rastlamak mümkündür. ''Türk Resminde Kadın Temalı Portre Yorumlamaları'' adlı tez çalışmasında kadın portresinin, resim sanatı tarihi boyunca pek çok açıdan ele alınarak resimlere konu olmuştur. Portreler zaman zaman o kişinin psikolojik ruh halini, toplumdaki statüsünü belirlediği gibi yaratıldığı dönemin özelliklerini, kadının toplumdaki yerini, önemini sorgulayan ve sanatçının o anda ne hissettiği bakımından birtakım ipuçları vererek zamanın tanığı niteliğinde özellikler taşımaktadır. Türk resminde kadın portre örneklerine 19.yy ortalarında rastlanmaktadır. Osmanlı döneminde ilk Batılaşma hareketlerinin sanatsal etkileri, Asker kökenli ressamların yurt-dışında eğitim görüp dönen ve padişah ya da saraya yakın kişilerin portrelerini yapmak üzere davet edilen yabancı ressamlar, burada sanat atölyeleri açıp sanatı topluma yayma hareketleri başlamıştır. Türk resim sanatında kadın porte çalışmaları, Osman Hamdi, Halil Paşa, Mihri Müşfik, İbrahim Çallı, Nurullah Berk, Nuri İyem, Neşet Günal ve Mehmet Başbuğ'un resimlerinden örnekler verilerek ele alınmıştır. Akademik eğitim ile empresyonizmi birleştiren portreler üretilmiştir. Sonraki yıllarda dönemsel üslupların etkileri farklılaşarak modeli sadece biçimsel olarak ele alırken portrenin, iç dünyasını yansıtmayan bir durum söz konusudur. Yeni oluşumlarda ise yani biçim bozmaya karşı çıkarak kişinin dünyasının sosyal sorunları anlatmayı temel olarak benimseyen çalışmalar üretmişlerdir. Kısa süren bir soyut dönemden sonra sanatçılar samimi anlatımlar içeren eserler vererek sosyal gerçekliği dışa vuran eserler meydana getirirler.1980'den günümüze kadar özgün ifadeler devam ederek portrelerin sadece üslup sal ve biçimsel kaygılarla meydana gelmediği sosyolojik, psikolojik ve felsefi bir anlatıma gidildiği de görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Türk Resmi, Kadın, Portre, Kadın Portresi, Anadolu Kadını Concept of Portrait; Although it is expressed in many ways, it is the study of transferring the human image on any surface. It is possible to encounter portrait examples throughout history. In her thesis ` Portrait İnterpretations On Woman Themed İn Turkish Painting`, female portrait has been handled in many ways throughout the history of painting and has been the subject of paintings. Portraits, from time to time, determine the psychological mood of the person, the state of society in society and the characteristics of the period in which it was created, the place and characteristics of women in society. giving some clues about how the artist is feeling right now. Examples of women's portraits in Turkish painting are found in the middle of the 19th century. Artistic effects of the first Westernization movements in the Ottoman period, foreign painters of military-origin painters who were educated abroad and invited to make portraits of people near the sultan or the palace began to open art workshops and spread the art to society. The portraits of women in Turkish painting are handled by giving examples from the pictures of Osman Hamdi, Halil Pasha, Mihri Müşfik, İbrahim Çallı, Nurullah Berk, Nuri İyem, Neşet Günal and Mehmet Başbuğ. Portraits were produced that combine academic education with impressionism. In the following years, although the effects of periodic styles are different, the model was only considered officially, but there is a situation that does not reflect the inner world of the portrait. They produced studies in new formations, namely, by opposing deformity, basically adopting to explain the social problems of a person's world. After a short abstract period, artists create works containing sincere expressions and create works that express social reality. It is also seen that portraits do not emerge only with style and formal concerns, but a sociological, psychological and philosophical narration continues.Key Words: Turkish Picture, women, portrait, portrait of women, Anatolian women 99

YÖK Tez: 633284 Bu çalışma, Servet-i Fünûn edebiyatının Türk şiirinde manzara algısının yer edinmesindeki rolünü, Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin'in şiirleri üzerinden gösterme amacını taşımaktadır. Tabiat tasvirleri romantizmin etkisiyle, öne çıkan şahsiyetlerinin Abdühak Hâmid Tarhan ve Recaizâde Mahmud Ekrem olduğu Tanzimat dönemi ikinci nesilden itibaren Türk şiirinde geniş bir şekilde yer almaya başlasa da bu tasvirlerde sınırları bir görüş alanına sığacak şekilde belirlenmiş bütünlüğe sahip bir manzara algısı gözetilmemiştir. Bu şekilde bir manzara algısı şiirlerde, parnasizmin öğrenildiği ve resim sanatının yoğun bir ilgi gördüğü Servet-i Fünûn döneminin şairleri aracılığıyla yer edinmeye başlamıştır. Manzara algısına dair ayrıt edici özellikler, Batı resim sanatının ve şiirinin manzarayla kurduğu ilişki üzerinden belirginleşmiştir. Perspektifle manzara algısını yansıtmayı mümkün kılan Batı resminin ve şiirin manzaralara karşı yaklaşımını belirleyen Batı edebiyatı akımlarının çalışmada bu ilişki içinde aktarılmasından sonra Türk resmine ve Türk şiirine etkileri üzerinde durulacaktır. Ardından Tevfik Fikret ve Cenab Şahabeddin'in şiir anlayışlarındaki manzara ilgisine değinildikten sonra, onların gerek perspektif bilgisiyle gerek Batı edebiyatı akımlarının vesile olduğu öznel veya gerçekçi eğilimlerle tasvir ettikleri manzaralar değerlendirilecektir. This study, aims to show the role of Servet-i Funun literature in the perception of landscape in Turkish poetry through the poems of Tevfik Fikret and Cenab Şahabeddin. Granting the fact that natural portraying started to broadly take place in Turkish poem since second generation of the Tanzimat Period with Abdülhak Hamid Tarhan and Recaizade Mahmud Ekrem being prominent figures, a landscape perception with a unity determined with boundaries that can fit within the field of view, was not aimed in that portraits. That kind of landscape perception started to occur in poems by the pens of poets of Servet-i Funun period, when Parnassianism was learned and art of painting attracted great attention. Distinctive features about the perception of the landscape, manifested through the relationship of western painting and poetry with the landscape. In the study, the Western literary movements, which determine the approach of Western painting and poetry which makes it possible to reflect the perception of the landscape with perspective, will be emphasized in this relationship, and its effects on Turkish painting and Turkish poetry. Then, after mentioning the interest to landscape of Tevfik Fikret and Cenab Şahabeddin's poetry understanding, the scenes they depict with both perspective information and subjective or realistic tendencies that inherited through Western literature movements will be evaluated.

Çocuk, bebeklik ve ergenlik çağları arasındaki insandır. Genellikle konuşma ve yürüme kabiliyetleri kazanıldıktan sonra bebeklikten çocukluğa geçildiği cinsel gelişimin başladığı ergenlik dönemi ile birlikte çocukluk döneminin bittiği kabul edilmiştir. İnsanlığın ilk çağlarından günümüze kadar çocuk teması birçok sanat dalına konu olmuştur. Özellikle resim alanında da insanlığın ilk yıllarından itibaren çocuk teması yoğun olarak işlenmiştir. Çocuk, çok geniş ve anlatım duygusu çok yüklü bir konu olduğu için her konuyla bağlantısı vardır. Kısacası insanı ilgilendiren her şey çocuğu da ilgilendirmiştir. Bu kadar geniş önemli bir konu olması yanı sıra her dönemde ele alınan ve üzerinde durulan çocuk kavramına dair yorumlama anlayışı resim sanatında özel bir yer işgal etmiştir. Söz konusu temanın Türk Resminde Çocuk Tasvirlerinin Üslup – Biçem Özellikleri başlığı altında ele alınması konuya yeni bir boyut kazandırmaktadır. Çağdaş Türk ressamlarından; Osman Hamdi, Cihat Burak.Mihri Müşfik, Malik Aksel, Şeref Akdik, Turgut Zaim, Nedim Günsur, Nuri Abaç,Hamit Görele, Neşet Günal, Fikret Otyam, Neşe Erdok, Ömer Adil, Tuncay Betil gibi birçok sanatçının çocuk üzerine yaptıkları çalışmaları zengin bir sözlük oluşturur. Tematik olarak çocuk figürlerinin ele alınarak faklı biçem özellikleri ile yansıtılması Çağdaş resim pratiklerinde yeni bir kapı aralayacağı gibi, konu hakkında kapsamlı bir araştırma ve inceleme yapılarak elde edilen bilgilerin sanat dünyasına aktarılması anlamlı görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Üslup, Biçem, Türk Resim Sanatı, Türk Resim Tarihi, Çocuk A child is a person between infancy and adolescence. It is generally accepted that after the acquisition of speech and walking abilities, the transition from infancy to childhood begins with sexual development and the end of childhood. The theme of children has been the subject of many branches of art since the early ages of humanity. Especially in the field of painting, the theme of children has been intensified since the first years of humanity. The child has a connection with every subject since it is a very broad and expressive subject. In short, everything that concerns human beings also concerns the child. The subject covering such a wide area is a bit difficult to handle but I wanted to address this issue which left a mark in every period under the title of Style - Style Features of Children's Descriptions in Turkish Painting. One of the contemporary Turkish painters; Şeref Akdik, Neşet Günal, Fikret Otyam, Neşe Erdok, Ömer Adil, Tuncay Betil have examined the work of many artists on children. I wanted to share with you the information obtained through extensive research and screening of children's issues mentioned earlier.Key Words: Style, Turkish Paintig, Turkish Painting History, Child 74

Bu araştırmanın konusu; zihindeki bazı etkileşimlerle oluşan imge olgusu ve imgelerin yansıtıldığı formların yan anlamlar(metaforlar) yardımıyla anlatılması, birden çok tekrar etme eylemi üzerinden ele alınmıştır. Sanatçı, yaşamında bazen bir detaydan, bir andan ya da bir nesneden etkilenerek ona yeni anlamlar yüklemektedir. Bu anlamların Batı Sanatında ve Türk resmindeki örnekleri incelenerek, kültürler arası farklılıkların değerlendirilmesi yapılmıştır. Araştırmada, metafor, imge, alegori, simge, metaforik imge yinelemesi kavramlarını ortaya koymak, resim tarihinde metaforik imge yineleme örneklerini belirlemek, çağdaş Türk resminde eserlerde metaforik imge yinelemesi kullanan sanatçıları tespit etmek ve eserlerini analiz ederek değerlendirmek amaçlanmıştır. Araştırmada literatür taraması, gözlem ve görüşme araçları kullanılmıştır. Bulgular bölümünde bir formu birden fazla eserinde tekrar ederek, ona metaforik anlamlar yükleyen ve bunu eserlerinde bir araç olarak kullanan sanatçıların eserlerine yer verilmiştir. Çağdaş Türk resminde önemli yere sahip olan sanatçılardan Ahmet Yeşil, Neşe Erdok, Kadir Şişginoğlu, Ekrem Kahraman, Neşet Günal, Aydın Ayan, Muzaffer Akyol ve Ahmet Dalkıran'ın seçilen üçer resmi analiz edilmiştir. Bu eserlerdeki tekrar eden imgelerin altında yatan metaforlar araştırılmıştır. Son bölümde ise analizler başlığı altında Burcu Göçmenoğlu'nun bu eğilimde yapmış olduğu resimler ön yapı ve arka yapı bakımından incelenmiştir. Yüksek Lisans Tezi kapsamında elde edilen bilgilerin sonucunda söz konusu olan ressamların eserleri değerlendirilmiştir ve her biri kendi dilinde oluşturduğu metaforik imgeleri tekrarlayarak özgün bir yoruma ulaştığı görülmüştür., Subject of this research; images of the image formed by some interactions of the mind and the forms in which images are reflected on the side explaining with the help of meanings. By examining the examples of these meanings in Turkish paintings and Western Art, evaluation of the differences between the cultures has been made. It's been discussed in multiple repetitive actions that the Artist has added new meanings, sometimes a detail of life or a moment or impression of the object. In this context some of the Artists who have an important place in Turkish painting; Ahmet Yeşil, Neşe Erdok, Kadir Şişginoğlu, Neşet Günal, Ekrem Kahraman, Ahmet Dalkıran, Aydın Ayan and Muzaffer Akyol use the effects of recurring images in the analysis of three works which have been researched. This reasearch has been aimed at Metaphorically, Imagery, Allegorically, Symbolically and Metaphoric Imagery is used to introduce the concepts of repetition, identify samples of metaphorical image in the history of painting and repetitions of metaphoric images in contemporary Turkish painting works. İn the last section the paintings made by Burcu Göçmenoğlu are examined in both technical terms such as composition, color and material use, as well as context and concept. As a result of the information obtained within the scope of the master, the connotations of the images repeated by the painters in question were discussed and evaluated. It has been seen that it has reached an original interpretation by repeating the metaphoric images to which it has created it's own language.

İnsanlık var oluşundan bu yana kendini birçok yolla ifade etme arayışına girmiştir. Bunlardan en önemlilerinden biride görsel dil olmuştur. Resim insanlığın mağaralara kendilerini ifade etmek için yapmış olduğu çizimlerden bu yana varlığını sürdürmektedir. Bu kapsam içerisinde çeşitli materyallerle ve özelliklede boya ile kendini ifade etme biçimi önemli bir yere sahip olmuştur. Zaman içerisinde birçok toplum birçok alanda olduğu gibi resim alanında çeşitli farklılıklar meydana getirmiştir. Sanatsal algılama biçimlerine göre de boya malzemesini kullanmada Batı ve Doğu toplumlarında farklılıklar oluşmuştur. Sanat tarihi içerisinde önemli bir yere sahip olan pentür, tarihsel süreç içerisinde birçok toplumda malzeme ve teknik kullanım açısından farklılıklara maruz kalmıştır. Bu tez çalışmasının birinci bölümünde bu farklılıklara yer verilmiştir. İlk olarak Batı sanatı tarihinde önemli bir yere sahip olan pentürün keşfedilişi ve dönemler içerisinde geçirmiş olduğu dönüşüm ele alınmıştır. Daha sonra ise Uzakdoğu' da özellikle Çin ve Japon sanatının kısa geçmişine ve boya malzemesini nasıl kullandıkları incelenmiştir. Son olarak ise İslam sanatı içerisinde sanatın algılanış biçimine ve resimdeki yansımalarına yer verilmiştir. Tezin ikinci bölümünde, 19. yüzyıldan başlanarak 1950'li yıllara kadar geçen süre içerisinde Türk resminin pentürü algılayış biçimindeki değişimlere değinilmiştir. Çeşitli bilimsel ve sanatsal gelişmeler sonucu değişen toplumsal yapımının sanata yansımaları ve yurt dışına giden birçok sanatçının pentür algısının değişmesi ve yurda döndüklerinde bunu başlangıçta çeşitli gruplanmalar ile daha sonra ise daha bireysel şekilde yaptıkları görülmektedir. İlk olarak Asker Ressamlar ile başlayan bu değişim sürecini, Sanayi-i Nefise Mektebinin kuruluşu ve ardından 14 Kuşağı, Müstakiller, D Grubu, Yeniler Grubu gibi hareketler takip etmiştir. 1950'li yıllarla birlikte ise daha bireysel bir hal alan sanat ortamında, soyut sanata ve bunun yanı sıra figüratif sanata yönelen sanatçılar sınıflandırılmıştır. Son kısımda ise, günümüzde hala sanat çalışmalarına devam etmekte olan; Adnan Çoker, Tülin Onat, Mehmet Kavukçu, Yusuf Taktak, Devabil Kara, Neşe Erdok, Nur Koçak, Zafer Gençaydın gibi sanatçıların pentürü ele alış biçimlerine yer verilmiştir. Yıllar içerinde boyanın kullanım biçimleri değişmiştir. Geçmişten günümüze değişen estetik algılar süreç içerisinde değerlendirilmiş ve bazı önemli sanatçıların farklı üslup ve tarzları ile pentürü algılayış biçimleri çalışmanın kapsamını oluşturmuştur. Humanity has sought to express itself in many ways since its existence. One of the most important ways has been the visual language. Painting has subsisted since the drawings of humanity to express themselves in caves. In this extent, the way of expressing himself with various materials and especially with paint has an important place. Over time, many societies have given rise to various differences in the field of painting as in many other fields. There have been differences in the use of paint materials according to artistic perception styles in Western and Eastern societies. Penture, which has an important place in the history of art, has been exposed to differences in terms of material and technical use in many societies in the historical process. In the first part of this thesis these differences have been examined. First, the discovery of the penture, which has an important place in the history of Western art, and the transformation of it through the periods are discussed. Later, in the Far East, especially the short history of Chinese and how they use paint materials are examined. Finally, the perception of art in Islamic art and its reflection in painting are included. In the second part of the thesis, the changes in the way Turkish painting perceives penture from the 19th century until the 1950s are mentioned. Reflections of the changing social structure on art as a result of various scientific and artistic developments and the change in the perception of penture by many artists who went abroad and when they returned home, it is seen that they initally did this with various groupings and then more individually.This process of change, which started with Asker Painters first, was followed by the establishment of Sanay-i Nefise Mekteb and then by movements such as 14 Generations, Independentals, Group D, Yeniler Group. In the last part, he still continues his artworks today; the menture methods of artists such as Adnan Coker, Tülin Onat, Mehmet Kavukcu, Yusuf Taktak, Devabil Kara, Nese Ertok, Nur Kocak, Zafer Gencaydın are included. The usage methods of paint have changed over the years. The changing aesthetic perceptions from the past to the present have been evaluated in the process and the different styles and wording of some important artists and their perception of the penture constitute the scope of the study. 199

Sanayinin gelişmesinden sonra oluşan kitle kültürü tüketim ile paralel ilerlemiştir. Günümüzde de popüler kültür ve kitle kültürü tek bir amaca hizmet etmiştir. Tüketme arzusu reklamlar üzerinden kitlelere ulaştırılmıştır. Bu tüketim çarkına zamanla kadın bedeni dahil olmuştur. Tüketim ve kitle kültürünün getirmiş olduğu bir dayatma ile kadın bedeni seyirlik nesne ve tüketim objesi olmuştur. Kadın bedeni tüketimin her alanında yaratılan imajlarla ve satış yöntemleri ile tüketimin, cazibenin, arzulamanın bir ürünü haline gelmiştir. Popüler kültür ve tüketim sanat tarihine baktığımız zaman Pop Art'ta yankısını bulmuştur. Popüler kültürün sanatı olan Pop Art dönemin tüketim nesnelerini kendine malzeme edinmiştir. Sanat tarihine baktığımız zaman en çok kullanılan kadın bedeni ve güzelliği olmuştur. Dönemin popüler olan ideal güzellik anlayışını ve gelişimi resim sanatında gözlemlenmiştir. Kadın bedeni tarih boyunca değişmiş ve sembolik bir anlam kazanmıştır. Yazarlardan ressamlara, heykellerden, mozaiklere kadar kadın bedeni dönemin popüler olan ideal beden algısı ile tasvir edilmiştir. Sanayi Devriminden sonra tüketimin artmasıyla birlikte kadın bedeni tüketilen cezbedici nesne halini almıştır. Mass culture after the development of industry has progressed in parallel with consumption. Today, popular culture and mass culture serve a single purpose. The desire to consume is conveyed to the masses through advertisements. The female body has been included in this consumption wheel over time. A woman's body has become an object and an object of consumption through an imposition of consumption and mass culture. The woman's body has become a product of consumption, attractiveness and desire through the image created in every aspect of consumption and sales methods. When we look at the history of popular culture and consumption art, pop art has found its repercussions. Pop Art, The Art of popular culture, has acquired its consumption objects. When we look at the history of art, the most widely used female body and beauty has been. The concept of the ideal beauty that was popular at the time and its development was observed in the art of painting. The female body has changed throughout history and gained symbolic meaning. From writers to painters, sculptures and mosaics, the female body was depicted with the ideal body perception of the era. After the industrial revolution, with the increase in consumption, the female body became the attractive object consumed. 95

Konya II. Kılıçarslan Sarayı, Beyşehir Kubadabad Sarayı, Akşehir Sarayı, Antalya Aspendos Sarayı, Alanya İç Kale Sarayı, Kayseri Keykubadiye Sarayı, Türkiye Selçuklu Devleti zamanında, Anadolu'da inşa edilmiş ve kalıntıları günümüze ulaşmış saray yapılarıdır. Bu saray yapılarını süsleme amacıyla çini sanatı kullanılmıştır. Bu çiniler saray çevresinde kurulan ve saraya bağlı işleyiş gösteren çini atolyeleri tarafından üretilmiştir. Bu atolyelerin işleyiş yapısı ve burada çalışmış olan sanatçılar bilinmemektedir. Çinilerin süsleme özellikleri ise farklı kültürlerin etkilerini bünyesinde barındırmaktadır. Yapılan bu çalışma ile çinilerin üretildiği atolyelerin bağlı bulunduğu organizasyon yapısına ve bu teşkilata bağlı olarak çalışan sanatçılara ışık tutacak bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Aynı zamanda saray çinileri incelenerek ve farklı eserlerle karşılaştırılarak çinilerin üretiminde etkili olan kültürlerin varlığının ortaya çıkarılması hedeflenmiştir.Anahtar Kelimeler: Çini, Türkiye Selçuklu Devleti, kültür etkileşimi,Anadolu Selçuklu sarayları, Selçuklu sanatı. Konya II. Kılıçarslan Palace, Beyşehir Kubadabad Palace, Akşehir Palace, Antalya Aspendos Palace, Alanya Inner Castle Palace, Kayseri Keykubadiye Palace were built in Anatolia during the Seljuk State and the ruins of which have survived to the present day. Tile art was used to decorate these palace structures. These tiles were produced by the tile workshops that were established around the palace and connected to the palace. The functioning of these workshops and the artists who worked there are unknown. The ornamental features of the tiles contain the effects of different cultures. With this study, a research has been carried out to shed light on the organizational structure of the workshops where the tiles are produced and the artists working in connection with this organization. At the same time, by examining the palace tiles and comparing them with different works, it is aimed to reveal the existence of cultures that are effective in the production of tiles. Keywords: Tile art, Turkey Seljuk Empire, cultural interaction,Anatolian Seljuk Palace Tiles, Seljuk art. 201

Bu çalışmamızda, düş gücünün özgür işleyişi ile ortaya çıkan masalsı anlatımlı resimlerde `Kanatlı At` betimlemesinin Türk Mitolojisinde, Türk kültür yaşantısı içerisindeki yerini belirtmek ve bu formun Türk resim sanatında masalsı anlatımı benimseyen ressamların eserlerinde kanatlı at formunu tespit etmeyi amaçlanmaktadır.`Kanatlı At` formunun Türk Mitolojisindeki yeri belirtilmiş ve uçan `Kanatlı At` imgesine sahip olan atlardan, Tulpar, Ejder Aygırı, Fers-i Azam, Burak gibi alt başlıklarla önemi vurgulanmıştır. Türk Kültür yaşantısı içerisinde atların yeri belirtilerek sıhhi özelliklerde olan atların varlığından bahsedilmiştir. Ayrıca Sıhhi özelliklerde uçan atlar ve kanatları olan atlar farklı kültürler içerisindeki mitolojik anlatılara da çalışmamızda yer verilmiştir.Masalsı anlatımı üslup olarak benimseyen ressamlardan olan Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Cihat Burak, Nuri Abaç, Erol Deneç, Can Göknil, Gültekin Serbest ve Mehmet Uygun'a ait eserlerde `Kanatlı At` formu saptanmıştır. Bu sanatçıların yaşadığı dönem içerisinde kültürel ve tarihsel bağlantıları tespit edilerek, `Kanatlı At` imgesinin nitelik ve nicelikçe değeri vurgulanmıştır. Bu eserler sanat eleştirisi yöntemi ile incelenmiş ve yorumlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Masalsı Anlatım, Kanatlı At, Düş, Türk Mitolojisi, Türk Kültürü, Türk Resim Sanatı In this study, it is aimed to determine the place of sanat Winged Horse belirt form in Turkish mythology in Turkish cultural life and to determine the shape of winged horse in the works of the painters who adopt the fairy tales in Turkish painting. The importance of the winged horse form in Turkish mythology and the importance of the horses with the image of flying winged horse as the subtitles such as Tulpar, Dragon Stallion, Fers-i-Azam and Burak are emphasized. The existence of horses in Turkish culture life and the presence of horses with sanitary characteristics were mentioned. In addition, horses with flying horses and wings in sanitary features were also included in the study of mythological narratives in different cultures. Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Cihat Burak, Nuri Abaç, Erol Deneç, Can Göknil, Gültekin Serbest and Mehmet Uygun were the painters who adopted the tales of fairy tales. The cultural and historical connections of these artists were determined and the quality and quantity of the ve Winged Horse 'image were emphasized. These works were examined and interpreted by art criticism methods.Keywords: Fairy Tale, Winged Horse, Dream, Turkish Mythology, Turkish Culture, Turkish Painting Art 164

Geleneksel sanatlar, yapıldıkları ulusa, bölgeye, yapanın bilgi ve tecrübesine ve kullanıldığı malzemeye göre farklılık gösterir. Tarih öncesi çağlardan başlayarak Anadolu'nun geleneksel verilerinin oluşumu, yaşanılan süreç içersindeki politik, sosyolojik ve ekonomik farklılıklar ile çeşitlenmiş ve gelişim göstermiştir. İslam ve Doğu sanatı terimlerinin bu ortak oluşum süreçleri, 19. yüzyıla kadar devam etmiş, Tanzimat Dönemi ile Doğu-Batı gelenekleri arasında ileriki yılları da etkileyecek hareketler başlatmıştır. Türkiye'de yaşanılan `Modern` kavramının içeriği tartışılmış, sanata olan etkisi incelenmiştir. Batılılaşma hareketleri, Cumhuriyet'in ilanı ve Atatürk'ün devrimleri ile gelişen politik süreç, Türkiye toplumunu, hukuki ve kültürel olarak yeni bilinç ve düzen ortamı içine sokmuştur. Batı'ya sanatçılar gönderilmiş, ilk güzel sanatlar akademisi, ilk müze kurulmuş ve sergiler düzenlenmiştir. Bu doğrultuda sanat ortamında eski olan (geleneksel sanatlar) terk edilmiş, yeni olan (Batılı) resim teknikleri denenmiştir. Bu süreç boyunca sanatçılar, özgün tavırlar içinde Batı'dan aldıkları resim tekniklerini, Anadolu'nun zengin geleneksel verileri ile yeni bir sentez yaratmaya çabalamışlardır. 1960 ve 1970 sonrasında özellikle Batı'da eğitim alan sanatçıların artması, bireysel üslupların çeşitlenmesi ve sanatsal etkinliklerin çoğalması ile Türk resminin geleneksel verilerle olan ilişkisini sorgulanmış, içeriksel anlamı farklı boyutlarda düşünmeye gidilmiştir. Bu zamana kadar tanımı yapmaya çalışılan gelenek, artık, köken, kimlik, farklılık, yerellik ve evrensellik gibi modern ve postmodern bir yapının gel giti içinde var olmuş, farklı disiplinler ile günümüze kadar gelmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Geleneksel, Batılılaşma, Modernizm, Post-modernizm, Anadolu. Traditional arts differ from each other depending on the nation, the region, the knowledge and the experience of the producer and, the material that is used in the creating process. Starting from prehistoric times, the formation of the traditional data of Anatolia has been diversified and developed according to the political, sociological and economic differences over the course of time. These common formation processes of the Islamic and Oriental art terms continued until the 19th century, and initiated movements that would also affect the later years between the Tanzimat period and the Eastern-Western traditions.The concept of `modern` and its contents in Turkey have been discussed and their effect on art has been examined. Westernization movements, the evolving political process with the proclamation of the Republic and Atatürk's reforms, have put the Turkish society in another legal and cultural awareness and a layout environment. Artists were sent abroad- to the West, the first fine arts academy and the first museum were opened, and a number of exhibitions were organised. In this regard, the older art forms (the traditional arts) were abandoned in order to explore the new (the Western) techniques. Throughout this process, artists have tried to create a new synthesis by combining the rich and traditional data of Anatolia and the painting techniques they took from the West with an authentic attitude. In the years of 1960 and 1970, the increasing number of artists who were educated in the West, and the growing number of artistic events have led to the questioning of the relationship between Turkish painting and the traditional forms by considering them in different dimensions. The tradition that has been tried to be defined until this time has come to the present day via different disciplines with a tide of a postmodern structure that is consisted of concepts such as origin, identity, difference, locality and universality. KEY WORDS: Traditional, Westernisation, Modernism, Post-modernism, Anatolia. 105

İnanç sistemlerinin ve sanatın birbirlerini etkileme ve şekillendirme meselesi insanlık tarihinin en fazla kafa yorduğu konuların başında gelmektedir. Dini ritüellerin mi sanat faaliyetlerini etkilediği yoksa sanatın mı dini vecibelerin yerine getirilmesi için gereken figüratif silsileyi yarattığı hemen her dönem tartışılmış ve araştırılmaya değer görülmüştür. Bizim bu çalışmamızda, bahsi geçen konuya dair belli başlı açıklamalarda bulunulmuş ve çeşitli devletler bazında kültür-sanat faaliyetlerinin ve dini perspektifin birbirlerini nasıl etkiledikleri çeşitli örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır.Anadolu toprakları üzerinde doğmuş, şekillenmiş ve yayılmış olan Alevi-Bektaşi inanç sisteminin tarihsel sürecini, ritüellerini ve görsel kültür dünyamızdaki yerini açıklık getirmeye uğraştığımız bu çalışmamızda; safiyane, bir inanç sisteminin tanımlanması meselesini aşmış, daha ziyade Anadolu kültürel tarihine, dini mahiyetlere ve Osmanlı kültür-sanat faaliyetlerine dair hasbelkader bir yorum getirilmeye çalışılmıştır.Nihayetinde esasen Doğu topraklarında doğmuş bir inanç sisteminin Batı topraklarındaki teknik unsurlar ve materyaller aracılığıyla aktarılmış olması bizim için son derece deneysel bir süreç olarak görülmüş ve üzerinde çalışılmıştır.Çalışmamız inanç sistemi ve sanat etkileşimi meselesine dair bir girizgah ile başlamış olup, Anadolu'nun görsel kimliğine ve üretimine, oradan da tek tanrılı dinlerin sanatsal dürtüleri nasıl şekillendirdiğine dair görüşlerimizle devam etmiştir. Daha sonra Osmanlı Devleti'nin oluşturmuş olduğu kültür-sanat birikimi, sanatsal faaliyetlerin özü ve ilerleyen dönemlerdeki şekillenmesi meselesi üzerinde durulmuş ve irdelenmiştir. Cumhuriyet rejiminin kurulması ve bu yeni rejimin sanatsal politikası, bu dönemdeki sanatın ve sanatçının durumuna dair meseleler incelenmiş ve Türk Resim Sanatı'nın günümüze kadar nasıl bir aşama ve gelişim kaydettiği vurgulanmıştır. Nihayetinde konumuz olan Alevi-Bektaşi inanç sistemine dair terminolojik ve tarihsel içeriklere dair bilgiler aktarılmış ve böylece oluşturmak istediğimiz ikonografik çerçeve ve görsel materyallerin açıklanması endişesi bu çalışmanın ortaya çıkmasını sağlamıştır. The issue of belief systems and art influencing and shaping each other is the most thought-over issue in human history. Whether the religious rituals had affected artistic activities or art had created the figurative sequence necessary to fulfill the religious duties has always been discussed and considered worthy of research. In this study of ours, we made some explanations about the aforementioned subject. On the basis of various states, with different examples, the issue of how cultural-artistic activities and the religious perspective have affected each other was explained.In this study, we tried to explain the historical process, rituals, and visual culture of the Alevi-Bektashi belief system that was born, formed and spread in Anatolia. We went beyond defining the belief system and tried to provide a commentary on the cultural history of Anatolia, the religious context, the cultural and artistic activities of the Ottomans.Eventually, the fact that a belief system originally from the East transferred through the technical elements and materials of the West came highly experimental for us, so it was studied.Our study starts with an introduction about the interaction of belief systems and artistic production, our views on the visual identity and production of Anatolia, and how monotheist religions shaped the artistic impulses. Subsequently, the cultural-artistic accumulation created by the Ottoman State and the essence of artistic activities along with its development throughout the following periods were reviewed. The establishment of the republic and the artistic policy of this new regime along with the status of art and artists in this period were examined, and the progress and development of the Turkish painting to this day was highlighted. Ultimately, information on our main subject, the terminological and historical content on the Alevi-Bektashi belief system transferred and thus, the iconographic framework we've wished to form and the concern of explaining the visual material led to the emergence of this study. 213

Binlerce yıllık tarihi olan Türk toplumunun geleneksel ve kültürel öğelerini, kendi mitolojisi ve ilk dönem inançları içerisindeki etkiler oluşturmaktadır. Türk mitolojik öğelerinin ilk örneklerine görsel olarak petroglifler üzerinden ulaşılırken, 19. yy.'ın ilk dönemlerinden itibaren yapılan bilimsel çalışmalarla da sistemli bir şekilde yazılı hale getirilmeye başlanmıştır. Hazırlanan bu araştırmadaki amaç; kültürel ve geleneksel öğelerimizin temelini oluşturan ve ilk dönem inançlarımız doğrutulsunda bugünkü inanç düşüncemiz içerisine geçmiş olan Türk mitolojisine ait öğelerin, Çağdaş Türk Resim Sanatı içerisindeki sanatçıların eserlerinde nasıl ve hangi anlamda kullandıklarını incelemektir. Bu amaçla hazırlanan çalışmadaki verilere, nitel araştırma yöntem ve teknikleri kullanılarak ulaşılmıştır. Bu bağlamda hazırlanan bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; mitoloji bilimi hakkında genel bilgiler verilerek, resim sanatıyla olan bağlantısı araştırılmıştır. İkinci bölümde; Türk mitolojisinin araştırılma tarihçesi, sınıflandırılması ve ağırlıklı olarak görülen semboller hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise; Çağdaş Türk Resim Sanatı içerisinden seçilen Bedri Rahmi Eyüboğlu, Adnan Çoker, Erol Akyavaş, Süleyman Saim Tekcan, Can Göknil, Ahmet Yeşil, Mehmet Başbuğ ve Hasan Kıran'ın eserlerinden örnekler incelenmiştir. Bu inceleme sonucu sanatçılar eserlerinde; göksel sembol olarak Ay, hayvansal sembol olarak at ve kuş figürlerini, kozmik olarak da hayat ağacını hem biçimsel hem de içerik yönünden ele aldıkları gözlemlenmiştir. The traditional and cultural elements of the Turkish society, which has a history of thousands of years is constituted by the effects of their mythology and early beliefs. The first examples of Turkish mythological elements were visually accessed through petroglyphs and were started to be put in writing in a systematic way through scientific studies starting from the early 19th century.The purpose of this prepared master's thesis is; to examine how and in what sense the artists of Contemporary Turkish Painting use in their works, which is underlie of our cultural and traditional elements and which is the elements of the Turkish mythology that have passed into our current beliefs in line with our early beliefs. The data in this study that was prepared for this purpose, were obtained from qualitative research techniques by using descriptive scanning technique.This study prepared in this context consists of three parts. In the first part; general information about the science of mythology has been given and the connection with the art of painting has been investigated. In the second part; about the history of Turkish mythology, it's classification and information of its mainly symbols have been given. In the third part; examples of the works of Bedri Rahmi Eyüboğlu, Adnan Çoker, Erol Akyavaş, Süleyman Saim Tekcan, Can Göknil, Ahmet Yeşil, Mehmet Başbuğ and Hasan Kıran, selected from the Contemporary Turkish Painting have been examined. As a result of this examining, the artists in their works; The moon as the celestial symbol, the horse and bird figures as an animal symbol, cosmic life tree in terms of both formal and content were observed. 102

Doğa ve sanatın yollarının kesişimi binlerce yıl öncesine dayanır. Doğayı tanıma, keşfetme, doğadan yararlanma ve kontrol altına süreçlerinin her birine sanatın tanıklık ettiğini görüyoruz. Bu çalışma Türkiye'den sanatçıların 1990'lardan günümüze doğa ile ilişkisini; doğal materyali kullanmasını, doğayı mekan olarak dönüştürmesini ve kavramsallaştırmasını araştırırken, doğaya yaklaşımlarını inceliyor. Doğadan kopan modern insanın uluslararası ölçekte sanata doğayı nasıl dahil ettiğini Land Art, Arte Povera gibi akımların doğa ile ilişkilerine değiniliyor. Çalışmanın Türkiye ile ilgili bölümünde 1990 sonrası değişen sanat ortamında, küratörlü sergiler, sanata sorgulayıcı yaklaşımlardan bahsediliyor. Doğa ile bağlantılı küratörlü sergilerle sanatçıların doğa ile kültürel karşılaşmalarını ele alınıyor. Intersection of art and nature dates back to thousands of years. In this study, approaches to the nature studied in Turkish art since 90's while artists are using natural materials, transforming nature as a space and conceptualizing it. The study focus on how modern man that grow apart from nature; implicate it in art and how the international movements as Land Art and Arte Povera are approaching to nature. On the part of Turkish art, it is explained curated exhibitions and the inquisitive mindset in the changing art scene after 1990's. Cultural confrontations with nature are discussed with emerge of curated exhibitions. 120

Ondokuzuncu yüzyılın sonunda sanayi devrimi ile ortaya çıkan, yeni ve güçlü burjuva sınıfının altında ezilen proleteryanın ortaya koyduğu sınıf çatışmaları ve ekonomik krizler bir buhrana sebep olmuştur. Sonrasında çıkan Birinci Dünya Savaşının acıları ise bütün dünyayı olumsuz etkilemiş, insanların gelecekle ilgili umutlarını yitirmesine neden olmuştur. İnsanlar düştükleri depresyon ve melankolik durumlarını ifade edecek bir araca ihtiyaç duymuşlardır. Ekspresyonizm sanat akımı; yirminci yüzyılın başında, insanların duygularını ifade etmelerini sağlayan, önemli bir anlatım aracı olmuştur. Sanatçılar, yaptıkları Ekspresyonist resimlerle, ruh hallerini, acılarını, içsel korkularını, ekonomik ve politik kaygılarını dışarıya yansıtma olanağı bulmuşlardır. Ekspresyonist sanatçılar, geleneksel sanat anlayışından uzaklaşmış, soyutlama ve deformasyondan yararlanarak öznel bir anlatım dili geliştirmiştir. Ekspresyonizmde portre ve figür, duyguların ifade edilmesinde en önemli araçlar olmuşlardır. Renk ve biçim ilişkisinin güçlü olarak ön plana geldiği Ekspresyonizm'de, portre ve figür, ruh halini en güçlü bir plastik dil ile anlatmaktadır. Ekspresyonizm'in oluşumunda etkili olan biçimsel etkenlerin başında, modern sanatın, gerçekliği betimlemeden uzaklaşma çabaları ve farklı biçimsel arayışları gelir. Bu biçimsel değişimde Afrika, Arap ve Asya sanatı, hatta Japon Estampları sanatçıların esin kaynakları olmuşlardır. Bilhassa ilkel kabile sanatı ve maskları Ekspresyonizmin gelişmesinde biçimsel etkenler olmuştur. Ekspresyonizmin ortaya çıkışında ve gelişmesinde Alman Ekspresyonizmi başı çeker. 'Die Brücke' ve 'Der Blaue Raiter' grubu önde gelen hareketlerdir. Ekspresyonizm Fransa ve Avusturya gibi ülkelerde de etkili olmuş ve günümüze kadar sanatçıları etkilemeye devam etmiştir. The economical crises and public conflict among classes were a result of the suppression of the lower classes by a new and strong bourgeois. The repercussions of which directly appeared with the industrial revolution at the end of the 19th century and left a trail of chaos and disappointment. Later on, the suffering caused by First World War had serious world negative effects and bred a feeling of hopelessness for the future among people. Such factors created the necessity for people who express their depression and general mood of melancholy. This is the birth of Expressionism, as an Art Movement and an important vehicle in assisting this release of feelings, came into fruition. Artists with their expressionist works found an opportunity to reflect their economical and political anxiety, inner fear, grief, and mood. Depression as a main problem of psychology and melancholy which means occasionally grief, melancholia and sadness were main reasons of Expressionism. Expressionist artists developed a subjective expression by being away from traditional art perspective and profiting from deformation and abstraction. Portray and figure in Expressionism became the most important vehicle to express the feelings. In Expressionism relation between colour and form strongly comes to the fore and portray and figure explain the psychology with the strongest way of Fine Art. These are the main and effective factors which have roles in formation of Expressionism: Efforts of Modern Art to be away from portraying reality and different formal seeking. In this formal change, African, Arabian and Asian Art even Japanese engravings were sources of inspiration for artists especially Tribal Art and masks were formal factors in formation of Expressionism. German Expressionism carries a banner in the birth and development of Expressionism. `Die Brucke` and ` Der Blaue Raiter` groups were first movements. Expresssionism was efficient in some countries like France and Australia and has impressed the artists up until now. 151

Osmanlı Devleti'nde modernleşme çabası güdüldüğü yıllar II. Meşrutiyetdönemidir. Osmanlı siyasi yapısında değişikliğe gidilmiştir. Modernleşme sadecesiyasi değil eğitim, hukuk, ekonomi ve toplumsal yaşamla ilgili her yönde değişiklikyapılmıştır. Bunlardan da biri sanatla alakalı değişimlerdir (Alp, 1999, 14).Osmanlı'da sanat politikası genel anlamda sarayın içerisinde çeşitli sanatkarlar gruphalinde yer almaktadır. Bunlardan en önemlisi resim ve nakış sanatıdır. 15.Yüzyıldan 19. Yüzyıla kadar süren Osmanlı Ressamlar ve Oryantalist Batılıressamların etkinlikleriyle oluşan Çağdaş bir dönem başlamıştır (Başbuğ, 2009, 19).Böylece Türk resim sanatı tarihi boyunca çeşitli etkinlikler yapılmış, farklı sanatanlayışlarına sahip gruplar oluşmuştur. Birçok sanatçı resim eğitimini yurt dışındagerçekleştirmiştir. Bu çalışmada 19. yüzyılın ortalarından günümüze kadar gelensanat grupları, sanatçılar ve eserler araştırılmıştır.İbrahim Çallı, Neş'e Erdok ve Turgut Zaim'in Türk sanatına kattıklarıdeğerler araştırılıp, hayatları hakkında bilgi verilmiştir. Eserlerinden bir kaçı elealınmış `konu-biçim-içerik` yönüyle yorumlanmış ve incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Çağdaş Türk Resim Sanatı, İbrahim Çallı, Neş'e Erdok,Turgut Zaim. The years in which the modernization effort was intended in the Ottomanempire was the period of legitimacy. Ottoman political structure was changed.Modernization not only in political education law change in all aspects related toeconomy and social life. One of them is the art related changes (Alp, 1999, 14). Ingeneral, the Ottoman art policy is included in the palace as a group with variousartists. The most important of these is the art of painting and embroidery. A periodwith the activities of Ottoman painters and orientalist western panters from the 15thto the 19th century started (Başbuğ, 2009, 19). In this ay, various events have beenmade in the history of Turkish painting art and groups with different artistic concepthave ben formed. Many artists performed painting education aroad. In this study, artgroups, artists and artifaxts from the middele of the 19th century to the present dayhave ben investigated.İbrahim Çallı, Neş'e Erdok ve Turgut Zaim's values added to Turkish artwere investigated and informed about their lives. A few of his Works have beendiscussed and studied in the context of the subject format content.Key words etc: Contemporary Turkish painting art, İbrahim Çallı, NeşeErdok, Turgut Zaim. 108

Konya, sosyo-kültürel açıdan Türkiye'nin önemli büyük kentlerinden birisidir. Selçuklu ve Osmanlı medeniyetlerinin bırakmış olduğu kültürel olguların şehrin kimliğine katkısı büyük olmuştur. Özellikle kentin mimarisinde Selçuklu ve Osmanlı dönemi eserlerinin izlerini görmek mümkündür. Konya, mimari dokusuyla Türk resim sanatında önemli bir yer edinmiştir. Cumhuriyet Sonrası Türk Resim sanatında yansıyan şekliyle "Cumhuriyet Sonrası Türk Resminde Konya İzlenimleri" isimli araştırmanın tez konusu olarak seçilmesi uygun görülmüştür. Bu bağlamda Konya mimarisini eserlerinde tema edinen sanatçılar araştırılmış ve ilgili eserleri incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda Türk Resim sanatında batı anlayışına dönük resim anlayışı Cumhuriyet'in kurulmasından sonra ki dönemde gerçekleştirilen Yurt gezileriyle birlikte içinde İstanbul, Bursa, Ankara vb. Kentlerin dışında Anadolu kentlerinin resim sanatına konu edilmesi gerçekleşmiştir. Söz konusu araştırmaya sınırlılık olarak Türkiye Cumhuriyetin kuruluş tarihi ile başlanılmış ve günümüze değin geçen süreç ele alınmıştır. Ancak araştırmaya alt yapı oluşturması açısından Konya Mimarisine ait tek minyatür olan Matrakçı Nasuh'un "Konya Minyatürü" isimli eserine de değinilmiştir. "Cumhuriyet Sonrası Türk Resminde Konya İzlenimleri" isimli araştırma kapsamında Ferruh Başağa, Mehmet Büyükçanga, Hüseyin Elmas, Hüseyin Fırat Çeteci, Saim Özeren, Zeki Kocamemi, Refik Epikman, Şefik Bursalı, Halit Bardakçı, İlham Enveroğlu, Salih Nuri Urallı, Şehabeddin Uzluk, Nesip Koçer, Muhsin Kaleli, İbrahim Çoban gibi sanatçıların eserlerinin incelenmesi konunun içeriği açısından gerekli görülmüştür., Konya is one of the major cities of Turkey socio-culturally. The cultural legacies left by the Selcuk and Ottoman civilizations have made a substantial contribution to the identity of the city. In particular, one can see the traces of works of Selcuk and Ottoman era in the architecture of the city. Konya has gained a significant place in the Turkish painting art by virtue of its architectural texture. It was deemed appropriate to choose as thesis topic the research entitled "Impressions of Konya in Turkish Painting After Republic" as reflected in the post-republican Turkish painting. In this context, artists who have treated architecture of Konya as their themes in their works and relevant works of theirs were investigated. A Western-oriented approach emerged in the Turkish Painting art after the establishment of the Republic and as a result of trips made across the Nation, Anatolian cities other than Istanbul, Bursa, Ankara etc. were treated as themes in Turkish painting. One limitation of the the research in question is that it begins with the establishment date of the Turkish Republic and covers the period up to the present time. However, Matrakçı Nasuh's work entitled "Konya Miniature", which is the only work concerning the Archecture of Konya, was also dwelt upon to serve as a groundwork for the present study. It was considered to be necessary to investigate works of artists such as Ferruh Başağa, Mehmet Büyükçanga, Hüseyin Elmas, Hüseyin Fırat Çeteci, Saim Özeren, Zeki Kocamemi, Refik Epikman, Şefik Bursalı, Halit Bardakçı, İlham Enveroğlu, Salih Nuri Urallı, Şehabeddin Uzluk, Nesip Koçer, Muhsin Kaleli and İbrahim Çoban "within the scope of the study titled "Impressions of Konya in the Post-Republican Era Turkish Painting".

Çalışmanın amacı 1960 sonrası Türk resim sanatında İstanbul kent temasının ele alınışındaki anlayış farklarını değerlendirmektir. Batılı anlamda gelişen Türk resim sanatındaki İstanbul kent temalı ilk resim örneklerini de kapsayarak günümüze kadar uzanan süreçte 1960 tarihi, İstanbul kentinin 1950'li yıllarda yaşanan göç ve çarpık kentleşme ile `bozulmaya` başlamasının Türk resim sanatındaki yansımalarının görüldüğü yıllar olması sebebiyle seçilmiştir. Öte yandan Türk resminde figüratif anlamda önemli bir yere sahip 1968 Kuşağı ressamlarının düşünsel ve figür odaklı resimleriyle İstanbul kent yaşamını ele almaya başlamaları yine 1960'lı yıllara rastlamaktadır. Eser metninde yer alan resim örnekleri söz konusu temanın ele alınışındaki iki önemli anlayışı gözler önüne sermektedir. Sosyo politik / toplumsal nedenlerle güzelliğini ve kimliğini yitirmeye başlayan İstanbul'un resim sanatındaki yansımalarının görülmeye başlandığı 1960'lı yıllar İstanbul kent temasının işlenişindeki kırılmayı ortaya koyar. En genel anlamda İstanbul kent temasının ele alınışı şiirsel olmaktan eleştirel olmaya doğru evirilmiş ve sanat ile toplum arasındaki doğrudan ilişkiyi bir kez daha gözler önüne sermiştir. Bununla birlikte günümüzde de konuya şiirsel bir bakışla yaklaşan bir anlayış da varlığını sürdürmektedir.Eser metninin birinci bölümünde 1960 öncesi Türk resmindeki İstanbul kent temasını ele alan resimlere ayrılmıştır. Bu bölümde söz konusu temayı ele alan belli başlı ressamlar ve resimleri kronolojik olarak incelenmiştir. 1960 sonrası örneklerin yer aldığı ikinci bölümde temanın işlenişindeki eleştirel yaklaşımı doğuran toplumsal süreçlere değinilmiş ve söz konusu süreçleri yansıtan resimler kronolojik olarak değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde kendi resimlerime dördüncü bölümde ise sonuçlara yer verilmiştir. The aim of the study is to evaluate the differences in understanding of Istanbul's city theme in Turkish painting post 1960. Up to the present day, starting from 1960, the Istanbul city theme including the first examples of Turkish painting art developing in a western sense was chosen because of the reflections beginning with migration and distorted urbanization of the city of Istanbul in the 1950s. On the other hand, the paintings from the 1968 generation of painters, who had an important place in Turkish painting in the figurative sense, started in the 1960s to address the city life with their intellectual and figure-oriented paintings. The examples of paintings included in this work show two important approaches to the theme in question.The city of Istanbul which began to lose its beauty and identity due to socio-political / social reasons, began to see the reflections in art starting in the 1960s reveals the process of breakage in Istanbul city theme. In the most general sense, the handling of the Istanbul city theme has evolved from poetic to critical and once again revealed the direct relationship between art and society. On the other hand, there is still a continued understanding in approaching the subject from a poetic point of view. The first section of the work is divided into the illustrations of Istanbul city theme in Turkish painting before 1960. In this section, the considerable painters of the time and their paintings dealing with the theme in question are examined chronologically. Examples from post 1960 are in the second section, highlighting the social processes that gave rise to a critical approach to the theme and the pictures reflecting these processes were evaluated chronologically. My personal pictures are presented in the third section and finally in the fourth section the results are given. 73

Toplumsal cinsiyet rolleri sosyal ortamın vazgeçilemeyen özelliklerinden biridir ve bireyin kimliğini ortaya koyma noktasında oldukça etkindir. Sosyal ortamda herkesten cinsiyetleri doğrultusunda rol modellerine uygun davranışlar sergilemesi beklenir. Bu anlamda toplumsal cinsiyet rolleri bireyin zihin ve benlik süreçlerini etkileyen önemli araçsal sembollerle doludur denilebilir. Bu araçsal semboller üzerinde eril söylemin iktidar kurması temel olarak bu yaptırımların başladığı yerdir.Kadınlık ve erkeklik kavramlarına ayrıca her iki cinse dair imajlarla, onlara atfedilen özelliklerle, statülerle, cinsler arası iş bölümüyle insanoğlunun tarihinde hep rastlanmıştır. Cinsiyet kimlikleri ve bu kimliklerin oluşum süreçleri; cinsler arası ilişkilerin düzenlenme biçimleri, aile tipleri ve akrabalık ilişkileri; cinslerin birbirine karşı tutum ve davranışları, cinsel ahlak, aşk ve güzellik anlayışları o toplumun cinsiyet kültürünün meydana getirdiği bireyin sosyal psikolojisine birçok yazar ve sanatçı eserlerinde değinmiştir. `Kadının Sosyal Psikolojisinin Sanat Düzleminde Yorumlanması` adlı bu tez çalışmasında kadın imgesinin toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında tanımlanan kimliğine, kadının sanatında kendini nasıl ifade ettiğine; kimlik, sosyal rol, toplumsal etkileşim, toplumsal cinsiyet ve toplumsallaşma kavramları çatısı altında yer verilmiştir. Bunun için nitel araştırma tekniklerinden betimsel yöntemle yapılan literatür taraması ile elde edilen verilere ve sanatsal çözümleme yöntemiyle yorumlanarak ele alınan eserlere yer verilmiştir. Beraberinde gerçekleştirilen kişisel ve özgün çalışmalar teknik, içerik, konu olarak kadının sosyo-psikolojik durumunu yansıtmak amacıyla ortaya konulmuş ve yorumlanarak sistemli ve tutarlı bir çalışma ortaya konmaya çalışılmıştır. Social gender roles are one of the indispensable characteristics of the social environment and it is quite effective for specifying of individuals identity. It is expected to present appropriate behaviours in accordance with their gender in social environment. At this point, it may be said that social gender roles are filled with important instrumental symbols that affect individual's intellect and self processes. The dominance of instrumental symbols on masculine dialect is the beginning point of these enforcements.The concepts of femininity and masculinity are always seen in the history of human beings with the ideas related to both sexes, the characteristics attributed to them, statuses and the division of labor among the sexes. Gender identities and the process of formation of these identities; organization of relations between gender, family types and kinship relations; sexual psychology, the understanding of love and beauty, and social psychology of the individuals that the society brought to the genre of sexism has been mentioned in many writers' and artists' works. The identity of women with the framework of social gender roles, how women express themselves in their art; identity, social role, social interaction, social gender and socialization are expressed on this thesis named `Interpretation of the Social Psychology of Women on Art Platform`. For this purpose, the data obtained from qualitative research techniques and literature review using descriptive methods and the works that are analyzed by artistic analysis method are included. The personal and original studies were examined in terms of technique, content and topic to reflect women's socio-psychological status and they were tried to interpret in a systematic and consistent way. 227

Sanat yoluyla anlatım, bir ressamın kendini ifade edebileceği en iyi yoldur. Bu yol için kullanılan araç her sanatçı için farklılık göstemiştir. Her ressam kendisini ifade edebilecek en uygun yol için çeşitli yönelimler içerisine girmiştir. Her ne kadar herkes farklı bir tercihte bulunsa da temel anlamda hemen her ressam hayatı boyunca mutlaka portre resmetmiştir. Ressamlar portre çizerken elbette kendine has yöntemler kullanmışlardır. Bu sayede ele alınan konu her ne kadar aynı olsa bile ortaya çıkan sonuçlar kişilere, dönemlere, sanatsal tavırlara göre değişiklik göstermiştir.Söz konusu tezde Fayyum portrelerinden günümüz portrelerine uzanan sanat serüveninde, portrelerin nasıl şekillendiği ve yüzyıllar geçtikçe ne tür teknik ve üslupların kullanıldığı ele alınmıştır. Birinci bölüm itibari ile ilk portre geleneği olan Fayyum Portreleriden Klasik döneme kadar olan süreçte portrenin gelişimi incelenmiştir. İkinci bölümde ise klasik resim sanatından modern resim sanatına kadar portrenin nasıl ele alındığı ve ne gibi dönemlerden geçtiği incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise modern resimden günümüze kadar olan süreçte portrenin önemi ve farklı akımlar ve dönemlerle birlikte gelişen dünyada portrenin sanatçılar tarafından ne şekilde ele alındığı irdelenmiştir. Son bölümde ise Türk Resim sanatı içerisinde İslamiyetinde etkisi göz önünde bulundurularak portre geleneğinin nasıl şekillendiği ve ressamların bu konuda nasıl eserler ortaya koyduğu araştırılmıştır. Expression through art is the best way for a painter to express himself. The tool used for this path has been different for each artist. Each painter has entered into various orientations for the most appropriate way to express himself. Although everyone makes a different choice, almost every artist has basically painted portraits throughout his life. The painters used their own methods to draw portraits. In this way, even though the subject matter is the same, the results have changed according to individuals, periods and artistic attitudes.In this thesis, in the art that extends from Fayyum portraits to today's portraits, how the portraits are formed and what kind of techniques and styles are used over the centuries have been discussed. In the first chapter, the development of portrait in the process from the first portrait tradition of Fayyum Portraits to the Classical period was analyzed. In the second chapter, how the portrait is handled from classical painting to modern painting is examined. In the third chapter, how the portrait has been handled by the artists along with different movements and periods has been evaluated from the understanding of modern art to the present. In the fourth chapter, the focus is on how the tradition of portrait is shaped and how the painters create works by considering the effect of Islam in Turkish painting. Finally, in the Application Report, the artistic productions put forward in the light of all these researches are included 121

Sanatçıların fotoğraf ile olan ilgisi, ilk olarak Camera Obscura ile başlamıştır. Ressamlar doğru görüntü ve kusursuz perspektif elde etmek için camera obscura'ya ihtiyaç duymuşlardır ve bu tekniğin keşfi, yüzyıllarca üzerinde çalışılan fotoğraf makinesinin geliştirilmesinde ön hazırlık safhasını oluşturmuştur. Fotoğraf makinesinin icadı 19.yüzyılın son çeyreğine tarihlenmektedir. Bu dönemin ressamları tarafından endişe ile karşılanmıştır, yeni bir sanat akımına yol açacağı hakkında tartışmalar başlamışken ancak 20.yüzyıl da sanat olarak kabul görmüştür. Teknikle birlikte bazı kimyasal işlemler sonucu elde edilen sabit görüntü, sanatçıların farklı bakış açılarına yönlendirmiş ve 20.yüzyılın getirdiği teknolojik yenilikler de buna katkı sağlamıştır. Özellikle Kübizm akımını temsil eden sanatçılar izleyiciye iki boyutlu bir yüzey üzerine nesnenin, farklı açılardan görüntülerini kompozisyon içinde algılamamızı sağladı. Fütürizmi tercih eden sanatçılar ise fotoğrafın hareket etkisinden yola çıkarken, Dadaizm etkisinde kalanlar da fotoğraf kaynaklı kolajlarla öncelikle fotomontajı kullandılar. Yüzyılın ortalarında Pop Art la birlikte fotoğraf, resim tekniklerinin yardımcı elemanı oldu. Fotoğraf sanatı zaman zaman kolajlarla kullanıldı zaman zaman konu bakımından ise pop art üslubunu tercih eden sanatçıların vazgeçilmezi oldu. Günümüzde ise Foto-Realizimle birlikte fotoğraf sanatı resmin ana izleği olarak etkisini güçlendirdi. Çağdaş eğilimlerde ise, disiplinler arası sanatın sınırlarını ortadan kaldırdı. Bu tavır arazi sanatını (Land Art), enstelasyonu, ve bir dizi sanat akımının temel felsefesini oluşturdu. Doğrudan ya da dolaylı olarak, fotoğraf sanatı, diğer sanat akımları arasındaki yerini aldı. 21.yüzyıl da bilgisayar teknolojisinin desteği ile fotoğraf sanatına yeni bir görsel boyut kazandırılmıştır. The interaction of painting with photography first began with Camera Obscura. Painters needed the camera obscura to get the right image and perfect perspective and the discovery of this technique was the preliminary stage for the invention of the camera, which had been studied for centuries. The invention of the camera dates back to the last quarter of the 19th century. This invention was met with concern by the painters of the period, while it has started to argue that it will lead to a new art movement, it was accepted in the art world in the 20th century. In this technique, the fixed image obtained as a result of some chemical processes directed the painters to different perspectives and the technological innovations of the 20th century also contributed to this. The artists representing the Cubism movement allowed the viewer to walk around the composition on a two-dimensional surface, using images of the object from different angles on the same canvas. While the artists who preferred futurism started out from the effect of the movement of photography, those who were influenced by Dadaism used photomontage primarily with the collage of the photographs. Together with Pop Art in the middle of the century, photography became a correlation between painting techniques.The art of photography was used with collages from time to time and from time to time it became an indispensable part of the artists who preferred pop art style. Now, with Photorealism, the art of photography strengthened its influence as the main track of painting.The conceptual art movement has removed the boundaries of interdisciplinary art. This attitude formed Land Art, its installation, and the basic philosophy of a number of art movements. Directly or indirectly, the art of photography took its place among other art movements. This is the clear stance of postmodernism. Thus; the intertwined of the old and the new, the support of computer technology has given a new impetus to the art of photography. 98

Yüksek Lisans Tezi, Tarihi Orta Asya Türklerine kadar dayanan halı, kilim ve dokuma ürünleri, arkeologlar tarafından yapılan kazı çalışmalarında, çoğunlukla Türklerin bulunduğu yerleşim yerlerinde ortaya çıkarılmıştır. Dünyada bilinen en eski halı, Orta Asya'da Altay Dağlarında bulunan Pazırık halısıdır. St. Petersburg'taki Hermitage Müzesi'nde orijinal haliyle korunan halı, Türklerin Kavimler Göçü yıllarındaki göçebe alışkanlıklarını, yaşam şekillerini simgeleyen önemli bir kaynak olmuştur. Pazırık kurganının bulunmasıyla gün yüzüne çıkan halı ve dokuma kültürü, yüzyıllar boyunca insan hayatını tanıtmıştır. Halı ve kilimler dönemin ihtiyaçlarını karşılamakla kalmamış, insana ait birçok duygunun sembol ifadesi olmuştur. Türk halı ve kilimleri ilk defa Avrupalı ressamların resimlerinde görüldükten sonra yabancı sanat tarihçileri tarafından tarihsel olarak sınıflandırılmış, incelenmeye başlanmıştır. Tanzimat ve I. Meşrutiyet döneminde eğitim alanında yapılan yenilikler ve çalışmalar Sanayi-i Nefise'nin kurulmasını sağlamıştır. Bu dönemlerde sanat eğitimi Batı eğitim anlayışıyla verilir olmuş, yurt dışından ressamlar getirtilmiş, yurt dışına resim eğitimi almaları için öğrenci gönderilmiştir. Gelişen siyasi olaylar, dönemin sosyal ve ekonomik yapısı, Türk resim sanatına yön verecek olan yeni ressam kuşağının etkin olacağı bir süreç başlatmıştır. Çağdaş Türk resminde milli değerlerden hareket ederek yeni sanat düşünceleri oluşmuş, 1940'lardan itibaren bu düşünce ve uygulamalar yaygınlaşmış, 1950'li yıllarda milli değerlerden, kültürel varlıklardan, geleneklerden yararlanma fikri önem kazanmıştır. Osman Hamdi, Şeref Akdik, Malik Aksel, Turgut Zaim, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Fahrelnisa Zeid, Nurullah Berk, Sabri Fettah Berkel vb. ressamların eserlerinde geleneksel öğelerin çağdaş bir yorumla biçimsel olarak, kimi resimlerde ise gerçekçi betimlemeler ile bu fikirleri yansıtmışlardır. Çağdaş Türk resminde ulusal kimlik arayışlarını sürdüren ve eski Türk sanatı örneklerinden esinlenerek yeni plastik ve estetik çözümlemeler sunan sanatçılar günümüz ressamlarına da esin kaynağı olmuşlardır., Originating from Central Asian Turks, carpets, rugs and woven artifacts have always been found by archeologists in places where Turks lived. The oldest known carpet in the world is the Pazyryk Carpet found in Altay Mountains in Central Asia. This carpet, which is still kept in its original form in the Hermitage Museum in St. Petersburg, is an important source symbolising nomadic habits and life style in the time of the migration of Turkic tribes. Carpet and weaving culture, which came to light with the discovery of Pazyryk Cairn, has introduced human life for centuries. Carpets and rugs not only met the demands of the era, but also expressed so many human feelings. Only after Turkish carpets and rugs had been depicted in the works of European artists for the first time did foreign art historians begin to study and classify them. With the foundation of Sanayi-i Nefise, one of the breakthroughs in educational field, they started art training in Western style and foreign artists were invited and trainees were sent abroad. The emerging political developments and the socio-economic factors of the period started a new process, in which a new generation of artists would dominate the art of painting. New artistic approaches in modern Turkish painting were formed, stemming from national values. From 1940s onwards, these ideas and practices became widespread, and benefiting from national values, cultural assets and traditions became popular in 1950s. Osman Hamdi, Şeref Akdik, Malik Aksel, Turgut Zaim, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Fahrelnisa Zeid, Nurullah Berk, Sabri Fettah Berkel are among the artists who reflected traditional elements in a modern style and sometimes depicted these ideas in realistic ways. Artists who produce new plastic and esthetic solutions in search of national painting style in Turkish art, inspired by ancient Turkish arts, provided the inspiration for contemporary artists.

Osmanlı Devleti'nin Batılaşma sürecinde önemli reform hareketlerinden biri de sanat alanında olmuştur. Eğitim amaçlı yurt dışına giden asker ressamlar ve bu yolu takip eden genç ressamların Birinci Dünya Savaşı sebebi ile eğitimlerini yarıda bırakarak yurtlarına dönmesiyle bu süreç başlamıştır. 1914'de Şişli Atölyesi'nin kurulma amacı çoğunluğu milli mücadele temalı resimlerin üretilmesidir. 1914 Kuşağı ressamları vatan sevgisiyle, milli mücadele ruhuyla yaptıkları resimler, dönemini belgeler nitelikte olmuştur.Türk resminin gelişimi için çaba göstermiş olan ressamlar yurtdışında edindikleri birikimlerle, Türk resim sanatının gelişimine olumlu katkı yapmışlardır. Bu genç ressamlar, Cumhuriyet'in ilk kuşak sanatçıları arasındadır.Anahtar Kelimeler: Milli Mücadele, Türk Resim Sanatı, 1914 kuşağı, Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, Çağdaş Türk Resmi.Bu çalışmada çağdaş Türk resim tarihinde milli mücadele temalı resimler araştırılmış olup, sanatçıların hayatları, öncüsü oldukları ve içinde bulundukları sanatsal tarzları incelenmiştir. One of the most important reform movements in the Ottoman westernisation period is in the field of art. This process began with the return of the soldier painters and the young painters who give up their education owing to the WWI. The aim of the establishment of Şişli Atelier was the production of paintings whose theme were national struggle. The paintings that the painters of 1914 Generation created with the love of homeland and with the spirit of national struggle became documents of the period.The painters who have made efforts for the development of Turkish painting have made a positive contribution to the development of Turkish painting with their experience they obtained in abroad. These young painters are among the first generation artists of the Republic.In this study, the paintings with the theme of national struggle in the history of contemporary Turkish painting have been researched and the painters' lives and their pioneering artistic style have been scrutinized.Keywords: National Struggle, Turkish Art of Painting, 1914 Generation, The Society of the Ottoman Paes, Contemporary Turkish painting. 92

Türk resim sanatında ilk toplumsal eğilimler Cumhuriyet'in hemen öncesinde savaş yıllarına denk düşer. Savaş yıllarında, aralarında cephede görev yapmış subayların da bulunduğu bir gurup ressamdan oluşan Şişli Atölyesi, devlet hesabına savaş resimleri yapmış, bu yapıtlar yurt dışında da izleyici karşısına çıkmıştır. 1918 yılında Viyana'da düzenlenen sergi içerisinde, Şişli Atölyesi'nden gönderilen resimler ağırlıkla savaş konuludur. Bunlar arasında, savaşın toplum ve insan üzerindeki etkilerini duyumsayan, biçim ve içerik yönünden insani duyarlılığı taşıyan bazı yapıtlar toplumsal içerikleri bakımından inceleme metnine dahil olmuştur. Cumhuriyet'in ilanından sonra batılılaşma fikrinin yanında, sanatın, ayrıca ulusal bir kimlik kazanması yönündeki çabalar, ressamların belli bir ölçüde yerel eğilimler göstermesine ideolojik açıdan zemin oluşturmuştur. Türk resim sanatında bugüne dek devam eden yerellik-evrensellik sorunsalı, toplumsal eğilimlerde farklı bakış açılarını ve ifade biçimlerini yaratan tartışmaların merkezini oluşturmaktadır. Yeniler Grubu'nun resimsel etkinliği, eleştirel tutumları itibariyle Türk resminde bugüne dek sürecek olan toplumsal gerçekçiliğin başlangıcı niteliğindedir. Toplumsal eğilimler ölçeğinde incelenen bu etkinlikler, Yeniler 'den sonra 60'lı yıllarda gerçekçi sanat, 70'lerden sonra ise toplumsal gerçekçi sanat tanımlarını gerektirecek yapıya bürünmüştür. 70'li yıllarda sanat hayatına başlamış ressamlar, geçmişte Yeniler'e dek götürebileceğimiz bir figüratif geleneği sırtlanarak, toplumsal gerçekçi sanat anlayışını bugüne dek sürdürmüşlerdir. The first social tendencies in Turkish painting art fall on the First World War years just before the Republic. Şişli Workshop, which consists of a group of painters, including officers that served in the fronts during the years of war, drew war pictures for the government and such art pieces were also exhibited before the audience abroad. The paintings, which were delivered by the Şişli Workshop for the exhibition held in Vienna in 1918, were mainly about war. Among them, some art pieces, which sensed the impacts of war on society and human and which bore a humane sensitivity in form and content were included in the analysis in recognition of their social contents. In addition to the idea of westernization after the proclamation of the Republic, the efforts for art to acquire a national identity have also provided an ideological basis for painters to demonstrate a certain degree of local tendencies. The problem of locality-universality which has pursued until today in the the art of Turkish painting constitutes the center of the debates that bring about different perspectives and forms of expression in social tendencies. The painterly activity of the Yeniler Grubu (The Newcomers Group), by virtue of their critical attitudes, constitutes the beginning of social realism which prevails today in Turkish painting. Such activities, which were analyzed in terms of social tendencies, have taken on a structure that requires the definitions of realist art in the 60s after Yeniler and social realist art after 70s. The painters, who started their art life in the 70s, have maintained the perspective of social realist art to date by supporting the figurative tradition that we can take back to Yeniler. 65

Cumhuriyet'in ilanıyla birlikte sanat ve kültür politikalarının da etkisiyle resim ve edebiyatın sık sık iç içe geçtiği gözlemlenmektedir. Bu noktada asıl mesleği mimarlık olsa da ressam ve yazar kimliğiyle de karşımıza çıkan Cihat Burak'ın sanatının resim ve edebiyat bağlamındaki ilişkisinin incelenmesi hedeflenmiştir.İlk bölümde Cihat Burak'ın hayatı ele alınmıştır. Sanatçının hayatı incelenirken özellikle sanatını etkileyen olaylar, durumlar ve kişiler üzerinde durulmuştur. Böylece sanatçının çok yönlülüğünün de üstünde durulmuştur.Ardından ikinci bölümde Cihat Burak'ın sanatının resim ve edebiyat bakımından ilişkisinin kurulabilmesi için önce resimleri ve hikâyeleri ayrı ayrı incelenmiştir. Sanatçının resimleri incelenirken ilk olarak resimlerinin genel özellikleri belirlenmiş, ardından resimleri konu bakımından sınıflandırılmıştır. Hikâyeleri için de aynı yol izlenmiş, genel hatları çizilen söz konusu hikâyeler konularına göre ayrılmıştır. Tüm bunlar, sanatçının resimleriyle hikâyeleri arasındaki bağlar düşünülerek kurgulanmıştır.Cihat Burak'ın Sanatında Resim ve Edebiyat İlişkisi isimli bölüm ise üç alt başlık altında incelenmiştir. İlk başlıkta Cihat Burak'ın resimlerinin ve hikâyelerinin konu bakımından karşılaştırılması yapılmıştır. Bu noktada her iki sanat dalındaki üretimlerinde de büyük paralelliklerin olduğu gözlemlenmiştir. İkinci başlıkta ise halk tiyatrosuna da özel bir ilgisi olan Burak'ın bu ilgisinden kısaca bahsedilmiş ve sanatçının bu ilgi doğrultusunda yazdığı Çingene Hocanın Rüyası isimli oyunu üzerinde durulmuştur. Ayrıca sanatçının bu oyun için yaptığı tasvirlerden de bahsedilmiştir. Son alt başlıkta ise Burak'ın resimlediği kitaplar ve kendi hikâyelerine yaptığı desenler ele alınmıştır.Tüm bu incelemeler sonucunda Cihat Burak'ın sanatı, onu etkileyen unsurlar ile sanatının resim ve edebiyat birlikteliği üzerinden incelenmiştir. With the founding of the Turkish Republic and the enthusiasm emerging after the introduction of art and culture politics, literature and art started to engage more than ever. In this context, this work aims to analyse the interaction between art and literature in the works of Cihat Burak, who was an artist and an author as well as being a professional architect. The first chapter investigates into Burak's life with a focus on people, events and conditions which might have had influences on his art. Thus, his versatile nature is also highlighted. The second chapter deals with his paintings and stories separately so that the interaction between them can be observed clearly. His paintings and drawings are first identified according to their general features and then they are classified according to their themes. Likewise, his stories are categorised according to their subjects after a general line is drawn for them. Arguments are established by taking the connections between his works of art and literature. The third and last chapter investigates into the relation between art and literature in Cihat Burak's works and it contains three subtitles. The first one compares his paintings and stories in terms of their subjects and discusses the parallels observed between his works of these two different forms. The second one briefly investigates his special interest in folk theatre and in this context, introduces his play called Çingene Hocanın Rüyası. What is more, the puppet models he designed for this particular play are analysed. The last part of chapter three is allocated for the books illustrated by Burak and the drawings he made for his own stories. Taking the results of above-mentioned investigations into consideration, works by Cihat Burak are examined according to the union of art and literature as well as factors which might have been influential in his life. 195

İnsanın doğada olana dair hissettiği duyumsamanın göstergelerini tanımlayan motiflerin ilk ortaya çıkışı, insanlık tarihinin başlangıcına kadar geriye götürülebilir. İlkel çağlarda insanlar ornamenti, genellikle gündelik eşyalarını görsel açıdan etkili kılmak için kullanmıştır. Görsel sanatlarda ornament, daha çok tekrarlılık, türdeşlik, doğallık, soyutluluk gibi kavramlar bağlamında kategorize edilir. Dekoratif öğelerin bir ifade biçimi olarak değer görmesi, daha çok 19. yüzyılda Sanayi Devrimi'ne bağlı olarak Batı Sanatı'nda yaşanan değişimle ilgilidir. Bu yüzyılda endüstrileşmeye bağlı olarak ortaya çıkan yeni üretim biçimleri, el yapımı olmasından dolayı değerli kabul edilen zanaatçılık üretimlerini de olumsuz etkilemiştir. Endüstrileşme öncesi, el sanatları açısından değerli kabul edilen atölye üretimlerinin yerini, bu yüzyılda makinede üretilen seri, kaba, ucuz, sıradan ürünler almış. Sanatın aynı zamanda bir zanaatçılık işi olduğuna inanan, John Ruskin, William Morris gibi birçok sanatçı ve Arts and Crafts, Art Nouveau gibi oluşumlar, mekanik üretime karşı el sanatlarının gerekliliğini savunmuştur. Özünde, bütün sanat dalları arasındaki ayrımı ortadan kaldırmayı amaçlayan Art Nouveau, önemli bir akım olarak dikkat çeker. Resim, heykel, mimarlık, gündelik eşya tasarımı gibi birçok alanda kendini gösteren akımın, karakteristik özelliği, kıvrımlı çizgi, ince işçilik, asimetrik kurgu gibi Uzakdoğu sanatında da önemi olan öğeleri kullanmış olmasıdır.Günümüz resminde bir ifade biçimi olarak ornament, Ekrem Yalçındağ'ın çalışmalarında, stilize biçimler, medyum, renk, uygulama tekniği gibi resimsel değerler bağlamında, haptik (dokunma hissi uyandıran) etkisi olan haz objelerine dönüşür The first appearance of the motifs that define the indicators of the sensation that one feels towards nature can be traced back to the beginning of human history. In primitive ages, people used ornaments to make their daily belongings visually effective. In visual arts, ornament is generally categorized within the context of repetition, homogeneity, naturalness and abstraction. The appreciation of decorative elements as a form of expression is more about the change in Western Art in the 19th century following the Industrial Revolution. In this century, the new forms of production that emerged due to industrialization negatively affected the craftsmanship productions which were considered valuable as they were handmade. Before the industrialization, the workshop productions, which were considered valuable in terms of handicrafts, were replaced by serial, rough, cheap, and ordinary products produced by machines in this century. Many artists who believed that art is also a handicraft such as John Ruskin, William Morris, and organizations such as Arts and Crafts and Art Nouveau defended the necessity of handicrafts against mechanical production. In essence, Art Nouveau, which aims to eliminate the distinction between all branches of art, draws attention as an important movement. The peculiar characteristic of the movement, which manifests itself in many areas such as painting, sculpture, architecture, and design of daily belongings, is that it uses elements that are also important in Far Eastern art such as curved lines, fine workmanship and asymmetrical structure.Ornament as a form of expression in contemporary painting is transformed into pleasure objects that have haptic (creating a feeling of touching) effects in Ekrem Yalçındağ's works within the context of pictorial values such as stylized forms, medium, color and application techniques. 147

Türk çağdaş resim sanatında özportre konulu bu araştırmada, Türk resim sanatında ve dünyada özportre alanında yapılmış örnek çalışmalar, dönemsel, kavramsal, teknik ve düşünsel anlamlarda farklı örnekler üzerinden ortaya konulmuştur. Özportre, sanatçıyı, anlamsal ve biçimsel olarak en iyi anlatan, varlığını görünür hale getiren, ölümsüzleştiren, sanatsal ve düşünsel farklılığın, entelektüel zenginliğin ve dönemsel etkilerin doğrudan yansıtıldığı birer belge niteliğinde değerlendirilmektedir.Çalışmada, dünyadan ve Türkiye'den sanatçıların, özportre üretimlerinde, kendi bedenleri üzerinden doğrudan aktardıkları; zaman, sosyo-kültürel yapı, eğitim, toplumsal ve coğrafi farklılıklara değinilmiştir. Bu nitelikler göz önüne alındığında, özportreler, eseri üreten sanatçı ve yaşadığı toplumla ilgili derin ve çok yönlü bilgiler aktarabilmektedir.Portre geleneği, insan bedeninin desen ve malzeme olarak kullanılması, en eski çağlardan itibaren süregelmiş, toplumun ve buna paralel olarak beden algısı üzerindeki değişimleri doğrudan yansıtmıştır. Portreler, sanatsal niteliklerinin yanı sıra, belgeleme, tanımlama, kutsallık, kalıcılık, toplumsal statü, bilimsel olana kaynaklık etme, toplumsallık, sermaye niteliği ve nihayet kimliğin yeniden inşaası gibi birden fazla kavramsal alanda üretilmeye devam etmiştir. İnsana ve insan bedenine bakışın bir tür temsili olan portreler, birbirinden bağımsız ve çok katmanlı imgeler haline dönüşmüştür. Antik dönemlerden, Ortaçağa, Rönesans'tan nihayet günümüz tüketim toplumuna kadar gelişen ve değişen sanatsal kimlik, beden algısı, toplumsallık ve bireysellik, portreler ve özporteler üzerinden okunabilir. Özportreler, portrelerden farklı olarak, sanatçının hem içerden hem de dışardan bakışını aynı anda ortaya koyabilen, bir hesaplaşma, ölümsüzlük, özgürlük ve üretim alanıdır. Sanatçı kendi bedenini malzeme olarak kullanarak, kendi imgesini kendi eliyle üretebilmektedir.Çağdaş Türk resim sanatı özportre geleneği, dönemsel etkileri, bireysel farklılıkları, düşünsel ve teknik olarak dönüm noktalarıyla, bu çalışmada temsil edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada yer verilen özportre örnekleri, Şeker Ahmet Paşa, Hüsnü Yusuf, Osman Hamdi, Avni Lifij, Mihri Müşfik, Feyhaman Duran, Fahrelnissa Zeid, Hale Asaf, B.Rahmi Eyüboğlu, Nuri İyem, Neş'e Erdok, Aydın Ayan, Balkan Naci İslimyeli, Mehmet Güleryüz, Nur Koçak, İsmet Doğan, Taner Ceylan, Özlem Şimşek, Şükran Moral ve Rugül Serbest ile genel bir çerçeveleme ile sunulmuştur. Söz konusu özportre örnekleri, bireysel, toplumsal ve düşünsel niteliklerinin yanı sıra, resim alanının dışına taşan ortak hareket noktaları ve farklı disiplinlerden örnekler ile çalışmada yer almıştır. Bu sayede, özportre üretimlerine daha geniş ve güncel bir bakış kazandırılmaya çalışılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Portre, Özportre, Çağdaş Türk Resim Sanatı, Beden, Performans sanatı. In this research about self-portrait in Contemporary Turkish Painting, sample studies conducted in the area of self-portrait in Turkish painting and in the world were presented based on different samples in periodical, conceptual, technical and intellectual terms. Self-portrait is evaluated as a document, which describes the artist best in semantic and formal terms, makes his existence visible, immortalizes him/her and where the artistic and intellectual difference, intellectual richness and periodical effects are reflected in the most immediate way. In the study, the differences in time, socio-cultural structure, education, social and geographical differences, which artists from the world and Turkey transmitted directly based on their own bodies in their self-portrait productions were touched upon. When these qualities are considered, self-portraits can transpose deep and multifaceted data regarding the artist who produces the work and the society he lives in. The portrait tradition, the use of the human body as a pattern and material, have continued since the oldest ages and have directly reflected the changes in the society and concordantly the changes in the body perception. The production of portraits has continued in more than one conceptual area such as documentation, description, holiness, persistency, social status, serving as a source for the scientific, collectivism, capital quality and the reconstruction of identity. Portraits, which are some sort of representation of approach to human and human body, have turned into multilayered images free from each other. The artistic identity, body perception, sense of community and individualism, which have developed and changed starting from ancient period and extending over Middle Ages, Renaissance and eventually today's consumer culture, can be read based on portraits and self-portraits. Self portraits are areas of showdown, immortality, freedom and production, which, differing from portraits, may present the approach of the artist both from the inside and outside at the same time. Artist can use his/her own body as a material and form his/her image with his/her own hands. The Contemporary Turkish painting self-portrait tradition was aimed to be represented in this study with its periodical effects, individual differences and intellectual and technical turning points. The self-portrait samples provided in the study were provided with a general framing with Şeker Ahmet Paşa and Hüsnü Yusuf, Osman Hamdi, Avni Lifij, Mihri Müşfik, Feyhaman Duran, Fahrelnissa Zeid, Hale Asaf, B.Rahmi Eyüboğlu, Nuri İyem, Neş'e Erdok, Aydın Ayan, Balkan Naci İslimyeli, Mehmet Güleryüz, Nur Koçak, İsmet Doğan, Taner Ceylan, Özlem Şimşek, Şükran Moral and Rugül Serbest. The self-portraits concerned were included in the study with not only their individual, social and intellectual qualities but also their common points of departure, which exceed the area of painting and with samples from different disciplines. The aim was to gain self-portrait productions a wider and contemporary approach by this means. KEYWORDS: Portrait, Self-portrait, Contemporary Turkish Painting, Body, The Art Of Performance. 120

Günümüzde kitle iletişim araçları çok çeşitlenip, yaygınlaşarak her kesim tarafından kolayca erişilebilir olmuştur. Hatta bu kitle iletişim araçları ile doğruluğuna bakılmadan kontrolsüz ve sınırsız bilgi paylaşımı yapılmaktadır. Popüler kültüründe kitle iletişim araçlarıyla olan bağı sayesinde, toplumun yönlendirilmesi çok kolay hale gelmiştir. Üreticisine bağlı olarak oluşturulan popüler kültür, tüketim mekanizmasının bir argümanı olarak tüketime hizmet etmektedir.Popüler kültür tüketim kültürü halinde, kitleleri yaşamsal gerçekliğinden alarak güdülenen sanal bir gerçeklik içinde toplumsal ifade aracı olmuştur. Tüketim çarkı içinde tüketime dayanan bir mutluluk kaynağına dönüşmüştür. Tüketim unsurlarına göre bireylerin statü ifade etmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Tükettikleri popüler kültür ürünlerinin hazmını yapamadan yenilerinin tüketimi derdine düşen toplum, daha sahip olduğunun taksitlerini ödeyemeden yerine üst modellerini koymaya kendini zorunlu hisseder hale gelmiştir. Bunun paralelinde toplumda ekonomik bir buhran oluşmuştur. Günümüzde tüketim nesneleriyle birlikte sürekli kendini yenileyen popüler kültür sayesinde tüketim obezi bireyler ortaya çıkmıştır. Bu tüketim obezleri tükettikleri öğelerce adeta şişmanlamaktadır. Bundan yola çıkarak obez tüketim figürleri yorumlanmıştır. Popüler kültürü oluşturan tüketim imge, ikon ve nesnelerin görselleri ile içleri doldurularak şişmanlamış figürlerden uygulama çalışmaları yapılmıştır. Anahtar Kelimeler: Popüler Kültür, Kitle Kültürü, Tüketim, Kitle İletişim Araçları, Kolaj Nowadays, mass media has become very diverse and easily accessible by every sector. In fact, these mass media and without the accuracy of the uncontrolled and unlimited information sharing is done.Thanks to its link with the mass media in popular culture, it has become very easy to direct society. The popular culture created by the producer serves as an argument for the consumption mechanism.In a culture of popular culture consumption, it has become a means of social expression in a virtual reality driven by the reality of the masses. The consumption wheel has become a source of happiness based on consumption. It plays an important role for individuals to express status according to their consumptionWithout consuming the popular culture products they consume, the society, which has to worry about the consumption of new ones, has become obliged to put the top models instead of paying the installments it has.Parallel to this, an economic crisis occurred in society. In this thesis, the effects of popular culture which has a direct effect on our life with the mass media and consumption and its reflections on the field of art have been studied. As a result of the research, the negative effects of popular culture on society has been the source of application studies.Nowadays, consumption of objects of consumption has emerged as a result of the popular culture that renews itself continuously. This consumption of obese people are almost fat. Obese consumption figures were interpreted. The images of the images, icons and objects that make up the popular culture are filled with images and application works have been made from the fattened figures.Key Words: Popular Culture, Mass Culture, Consumption, Mass Communication, Collage 111

Bu çalışma Türkiye sanat tarihinin belirli bir dönemini odağına alarak gerçekleştirilmiş, sürecin önemli noktalarını farklı bir perspektiften yeniden değerlendirilmesi ile oluşturulmuştur. Yaklaşık olarak 70'li yıllardan günümüze uzanan zaman diliminde incelenecek bu çalışma, değişen Türkiye sanatının genel profili etrafında şekillenmiştir. Alışılagelmiş sanat anlayışının dışında, farklı bir sanat düşüncesini benimseyen ve bunu evrensel bir dil oluşturma çabası içine giren sanatçıların başlattıkları bu süreç, bugünün sanatını şekillendiren önemli unsurlardan birisidir.Belirli bir zemin üzerinden gelişim gösteren günümüz Türkiye sanatının değişkenleri ise, geçmiş yıllarda başarı göstermiş bazı oluşum ve sanatçıların girişimleri ile mümkün olmuştur. Bu girişimlerin sonucunda değişen değerler, günümüz sanatının geçmiş ile olan bağlarını oluşturmaktadır.İkinci bölümde gerçekleşen öncü girişimler, bireysel ve kolektif olmak üzere iki farklı başlık altında incelenmiş ve kronolojik olarak etki ettiği diğer oluşumlar ile birlikte araştırma konusu haline dönüşmüştür. Birbirini takip eden ve birbirinden bağımsız olarak incelenemeyecek bu girişimler, bugünün çağdaş sanatını oluşturan çabalar bütünüdür. Öncü girişimleri tetikleyen güçlerin ne olduğu sorusu üzerine şekillenen ikinci bölüm, bu girişimlerin ana hatlarını oluşturarak sanatçı ve yapıtları üzerinden bir değerlendirmeyi kapsamaktadır.İkinci bölümde üzerine sıkça durulan bir konu olarak 'Kabul görme'den sonra meydana gelen ve adı daha net ifade edilmeye başlanan `Türkiye Çağdaş Sanatı`, üçüncü bölümde farklı açılımlar getirilerek incelenmiştir. Değişen değerler arasında yer alan malzeme ve kavram da bu çalışmanın ana hatlarını oluşturan diğer unsur olarak bu bölümde yer almıştır. Değişen malzemenin yapısından, değişen kavramların neler olduğu sorusuna 70'li yıllardan başlayarak, güncel sanatçıların üretimleri üzerinden bir değerlendirmeyi kapsamaktadır. This study is written by focusing on a specific period of Turkey art history, is created by evaluating the important parts of this process in a different perspective. This study which analyze the process between 70s and nowadays is formed around changing Turkey Art's general profile. Except the usual understanding of art, this process initiated by artists who adopt a different idea of art and attempt to create a universal language is one of the important elements shaping today's art.The variables of contemporary Turkey art making progress over a certain floor, has been made possible by initiatives of some formation and artists who showed success in the past. The values that change as a result of these initiatives constitute the ties of contemporary art with the past.In the second part, the pioneering initiatives were examined under two different headings as individual and collective and became a research topic with the other chronologically influenced entities. These successive initiatives, which cannot be examined independently, are all the efforts that make up today's contemporary art. The second part, which is based on the question of what forces triggered the pioneering initiatives, consists of an outline of these initiatives and an assessment of the artists and their works. In the second part, after the 'Acceptance' as a subject which is often dwelled on, 'Turkey Contemporary Art' was analyzed by bringing different initiative in the third part. Material and concept, which are among the changing values, are included in this part as the other element that constitutes the main lines of this study. From the structure of the changing material to the question of what the changing concepts are, starting from the 70s, it includes an evaluation on the works of contemporary artists. 90

Günümüz batı sanatında yaygın olarak kullanılmaya başlanan yeni teknolojilerin ` digital art` adı altındaki yeni oluşumların incelenmesi ve Türk resim sanatında bu yenilikleri kullanan öncü sanatçıların araştırılması. İnvestigating the news formations of the technologies that are widely used in today's western art under the name of ` digital art` and researching the leading artists using these innovations in Turkish art. 82

Çalışmanın Türkiye'nin Venedik Bienali'ndeki ulusal sergilerini, kurumlar, sergi düzenleyicileri, katılan sanatçılar ve sergilenen eserler detayında ele alan monografik bir çalışma olması amaçlanmıştır. 1895 yılından başlayarak 2017'ye kadar olan dönem içerisinde Türkiye'nin Venedik Bienali'ndeki varlığına ve etkinlik göstermediği yılların sebeplerine odaklanılmış, kültürel, siyasal ve sanatsal olgulardan yola çıkarak cevaplar aranmıştır. Belirlenen amaç doğrultusunda Venedik Bienali'nin tarihi arşivini içeren Çağdaş Sanat Tarihi Arşivi (ASAC: Archivio Storico delle Arti Contemporanee) yerinde incelenmiş, elde edilen arşiv belgeleri tez içerisinde esas alınarak kullanılmıştır. Arşiv dokümanlarının analizinin yanı sıra ilgili kişilerle görüşmeler gerçekleştirilmiş, ulusal ve uluslararası alandaki literatür incelenerek nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı bir araştırma yöntemi izlenmiştir. Türkiye ve Venedik Bienali ilişkisini ele alan bu çalışma Osmanlı İmparatorluğu döneminde Venedik Bienali ile dolaylı yoldan kurulan ilk ilişkiyi ilk kez gün yüzüne çıkarırken, Türkiye'nin İstanbul Güzel Sanatlar Akademisi öncülüğünde gerçekleştirdiği ilk Venedik Bienali sergilerini belgeler eşliğinde sanat tarihimize kazandırmıştır. Türkiye'nin varlık gösterdiği yıllar kadar varlık göstermediği dönemler de yorumlanarak günümüze kadar gerçekleştirilen tüm ulusal sergiler tez içerisinde ele alınmıştır. Değerlendirdiğimiz bu uzun tarihsel süreç, Türkiye'nin Venedik Bienali'ndeki varlığının her dönem siyasi ilişkilerin yön vermesiyle değişkenlik gösterdiğini, bununla beraber kişisel çabaların ve izlenen devlet politikalarının Türkiye'nin Venedik Bienali'ndeki görünürlüğü üzerinde etkili olduğunu ortaya çıkarmıştır. The study is intended to be a monographic work addressing Turkey's national exhibitions at the Venice Biennale, discussing in detail the participating artists, exhibited artworks, institutions and exhibition organizers. Starting in the period from 1895 until 2017 the thesis focused on the presence of Turkey and the reasons of the years in which Turkey does not participate and answers were sought based on cultural, political and artistic facts. For this purpose, The Historical Archives of Contemporary Arts (ASAC: Archivio Storico delle Arti Contemporanee) was examined which contains the historical archives of the Venice Biennale and the documents that are obtained were utilized in the thesis. In addition to the analysis of archive documents, a qualitative data collection method was used in a national and international literature review, as well as interviews with the related persons.While this study addressing the relationship between Turkey and the Venice Biennale, especially during the Ottoman Empire, first established an indirect relationship with the Venice Biennale, is revealed for the first time. In addition to this, Turkey's first exhibitions which were carried out under the leadership of Istanbul Fine Arts Academy, are brought to our art history by documents. In addition to the years Turkey has shown its presence in the Venice Biennale, the years during which Turkey did not participate are also commented on and all national exhibitions of Turkey are discussed in the thesis. This considered historical review shows that, in each period Turkey's presence at the Venice Biennale varies in accordance with political relations and additionally that personal efforts and Turkey's state policy has had an effect on Turkey's visibility at the Venice Biennale. 552

Teknolojik yeniliklerin ortaya çıkmasıyla paralel olarak, sorgulayan, yenilikleri sürekli kovalayan insanoğlu, içinde bulunduğu çağın gelişmelerine kendiliğinden uyum sağlamıştır. Özellikle 20. yüzyılda, kendini gösteren teknoloji, popüler kültürün de etkisiyle kendisini her alanda iyiden iyiye hissettirmiştir. Bu bağlamda ortaya sunulan sanatsal üretimlerin, bazı sanatçılar tarafından teknoloji ile doğru orantılı olarak yürütülmeye başlandığı görülmektedir. Bu noktadan hareketle, `Burhan UYGUR ve Burhan DOĞANÇAY Bağlamında Hazır Nesne Olarak Sanatta Kapı İmgesi` konulu tez çalışmasında, özellikle hazır malzemelerle kurgulanan sanatsal yapıtların ifade olanakları bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Böylece, Warhol'la başlayan hazır malzeme `Ready Made` olanaklarını, `kapı` imgesi olarak değerlendiren iki önemli Çağdaş Türk Sanatı örneği, en çarpıcı hali ile karşımıza çıkar.Araştırmanın ortak noktası olarak Türk resminde, Burhan Doğançay'a ait kapı serileri ile Burhan Uygur'un `Köşk Kapısı`'nın detayları farklı referanslarla çözümlemesi yoluna gidilmiş. Bu kapsamda tarihsel süreç içerisinde kapı imgesi ele alınarak seçilen eserlerde istikrarlı bir tutum olmasına dikkat edilmiştir. Sanatçıların çalışmalarında kapı uygulamaları ortak bir dil oluştururken yöntem ve uygulama açısından konuyu ele alma biçimlerinde farklılıklar görülmektedir. In parallel with the emergence of technological innovations, human beings constantly questioning and innovating constantly adapt to the developments of the era. Especially in the 20th century, with the influence of popular and popular culture, technology has made itself felt better in every field. In this context, it is seen that the artistic productions presented by some artists have started to be conducted in direct proportion with technology. From this point of view, in the thesis entitled Kapı Door Image in Art as a Ready Made in the Context of Burhan UYGUR and Burhan DOĞANÇAY, it is aimed to examine the artistic works constructed with ready materials in terms of expression possibilities.Thus, the two most important examples of contemporary Turkish art, which consider the ready-made` Ready Made` possibilities starting with Varol, as the `door` image, are the most striking examples.As a common point of the research, in the Turkish painting, Burhan Doğançay's series of doors and Burhan Uygur's `Köşk Kapısı` were analyzed with different references. In this context, the image of the door was handled in the historical process and a stable attitude was taken into consideration in the selected works. While door applications constitute a common language in the works of the artists, there are differences in the way they deal with the subject in terms of method and practice. 106

Derinliğin azalarak espasın resim yüzeyine yaklaşmasıyla birlikte bir resmi meydana getiren nokta, çizgi, renk, leke, doku, ışık-gölge, perspektif ve benzeri gibi yapısal elemanlar klasik resim üslubundaki işlevselliğinin dışına çıkarak daha özgün bir anlatım diliyle kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum da mekanın yüzeysel bir kimlik kazanmasını ve sanatçının imge dağarcığını özgürce yansıtabildiği düz bir zemin haline gelmesini sağlamıştır. Yapılan araştırma ile yüzeysel mekan anlayışının Çağdaş Türk Resim Sanatındaki figüratif eğilimlere yönelik gelişim evreleri ele alınarak bu anlamda eser veren sanatçıların eserleri üzerinden bir incelemeye gidilmiştir. Bu bağlamda ilk olarak araştırma konusuna alt yapı oluşturması açısından, araştırmanın ikinci bölümünde; Mekan, Yüzeysel Mekan ve Yüzeysel Mekanla bağlantılı kavramlar üzerinde durulmuş, ardından "Batı Resim Sanatında Figüratif Eğilimlerin Yüzeysel Mekan ile İlişkisi"ne genel olarak değinilmiştir. Daha sonra ise araştırmanın asıl tez kısmını oluşturan üçüncü bölümü; "1950 Öncesi Figüratif Eğilimlerin Yüzeysel Mekanla İlişkisi" ve "1950 Sonrası Figüratif Eğilimlerin Yüzeysel Mekanla İlişkisi" şeklinde iki ana başlık altında ele alınmıştır. Bu perspektiften yola çıkılarak gerçekleştirilen araştırmada Çağdaş Türk Resminde yüzeysel bir mekan içerisinde ele alınan figüratif anlatımların Çallı Kuşağıyla birlikte yaşanan dönüşüm sonucunda, özellikle Cumhuriyet kurulduktan sonraki dönemde kendisini etkin bir şekilde gösterdiği anlaşılmıştır. Bu yüzden araştırma konusu, bu süreç sonrasında figüratif eğilimli eserlerinde yüzeysel mekan etkisi tespit edilen sanatçılar arasından Fikret Mualla, Cihat Burak, Burhan Uygur, Ergin İnan, Mustafa Ata, İbrahim Örs, Cuma Ocaklı, Hanefi Yeter ve Bedri Baykam'ın eser örnekleri ile sınırlandırılmıştır. Son olarak ise araştırmanın dördüncü bölümünde; araştırma konusuyla ilgili olarak Evrim Ataseven'in sanat anlayışı ve uygulama çalışmaları incelenerek değerlendirilmiştir. Gözlem ve doküman analizi gibi nitel veri toplama yöntemlerinin kullanıldığı araştırma kapsamında ilgili literatür taraması yurt içi kütüphanelerde yapılarak, uygun metinler ve örnek resimler toplanmıştır. Sanal ortamdan ve kitaplardan sanatçıların eserlerine ulaşılmıştır. Söz konusu eserlerin yüzeysel mekan olgusu açısından analizi yapılarak değerlendirilmiştir. Tez veri merkezindeki tez çalışmaların taraması yapılarak araştırmayı destekleyici bilgiler kullanılmıştır., Structural elements such as the point, line, stain, texture, light-shade, perspective, and so on, which constitute an image with a decrease in depth and approach to the image surface of the object, are more authentic than the classical picture style. In this case, the place had to gain a superficial identity and become a flat floor where the artist can freely reflect the image's vocabulary. With the research carried out the development phases of the contemporary Turkish painting Art of the concept of superficial space are examined by the works of artists who gave work in this sense. In this context, the first part of the research is to create a substructure for the topic; The location is on the concepts associated with superficial space and superficial mechanics, followed by the general relationship of figurative tendencies in western painting art to superficial mechanics. Then the second part of the research, which constitutes the original thesis part; "The relationship between the superficial mechanics of figurative tendencies after 1950" is discussed under two main headings. In the research carried out from this perspective, the figurative narrative discussed in a superficial space in the contemporary Turkish painting is the result of the transformation with the Çalli generation, especially in the period after the Republic was established has shown itself effectively. For this reason, the research subject, the figurative-prone works of the artists identified in the superficial space effect, Fikret Mualla, Cihat Burak, Burhan Uygur , Ergin Inan, Mustafa Ata, Ibrahim Örs, Cuma Ocaklı, Hanefi Yeter and Bedri Baykam's works And how it was reflected in their art. Finally, in the third part of the research; In relation to the subject of research, the painting studies of Evrim Ataseven were evaluated. In the scope of research using qualitative data collection methods such as observation and document analysis, the relevant literature screening was carried out in the domestic libraries and the appropriate texts and sample images were collected. The works of artists from virtual environments and books have been reached. The analysis of these works was evaluated in terms of superficial space phenomenon. The thesis data centre was scanned for thesis studies and supporting information was used

Sanat konuları arasında geniş bir yer kaplayan `özne` kavramı, kimlik söylemi ile ele alınmamış olmasının eksikliği sebebiyle; hem `özne`nin hem de `kimlik`in resimsel düzlemde çözümlenmeye çalışıldığı bu tez metni, sanatsal bağlamda felsefe, sosyoloji ve estetik kuramsal okumalar kolajıdır. Evrenselliğin geçirgenliği bağlamında, sanatsal üretimlerde varlık tabakaları arasında kültür; yapıtların kökenini oluşturmaktadır. Kültürel farklılık çözümlemeleri ile `özne` içinde; `kimlik` temsiliyetleri barındırmaktadır.Çalışmanın amacı güncel olarak toplumsal koşullar altında yaşanan sanat üretimlerinde; özne ve kimlik söylemlerindeki tartışmaları bir araya getirmektir. Kimliğin bir bunalımdan çok bir söylem ve bir yöntem oluşu; dönemsel bazda sanat söylemlerine bir bakış sunmaktadır. Birinci bölümde `özne`; modernist ve postmodernist süreçte kimlik ile ilişkilendirilerek kavramsal çerçevesi belirlenmektedir. İkinci bölümde, `ben` inşasında `özne`nin kimlik temsiliyetleri, yirminci yüzyıl sanat oluşumları üzerinden irdelenip; sonrasında yapısalcı ve postyapısalcı eleştiride Çağdaş Sanat oluşumları ile `özne` nin gelmiş olduğu konum olan `kimlik` üzerinden temsiliyetleri aktarılmaktadır. Son olarak üçüncü bölümde ise; düşünürlerin söylemleri temelinde öznel bir bakış ile `özne-kimlik` metinleri üzerinden oluşturulan imgeler, plastik çözümlemeler ile resimsel bir dile dönüştürülmüştür. Genel bir ifade ile yapılan bu araştırma, sanatın `nelik` ve `kimlik` karşıtlığının bir saptamasını içermektedir. The concept of subject occupying a wide area among the subjects of art, due to the lack of not being addressed by identity discourse; this thesis, where both the subject and the identity are tried to be analyzed in the pictorial space, is a colage of philiosophical, sociological and aesthetic theoretical readings in the artistic context. In the context of the permeability of universality, culture between the layers of existence in artistic productions; origin of the Works. Cultural differences contain identity respresantations within the subject through analysis. The aim of this study is to bring together the debates in the discourse of subject and identity in the art production under current social conditions. Identity is a discourse and method rather than a crisis; presents an overweiw of artdiscourses on a periodic basis. In the first part the subject; in the modernist and potmodernist process, the conceptual frame work is determined by associating it with identity. In the second part, `I` represent the `Subject`s identity representations through twentieth centruy art formations; afterwards, in structuralist and poststructuralist criticism, contemporary art formations and their representations thrpugh identity are conveyed. Finallay, in the third part; based on the discourses of the thinkers, the images created with the subjective point of view and `Subject – Identity` texts are transformed into a pictorial language with plastic analyzes. This research, which is done with general expression, includes an analysis of art in the dialectics of `Whatness` and `Identity`. 134