Search

Sistematik derlemeler, sağlık hizmetlerinde mevcut kanıtların sentezlenerek en iyi kanıtın elde edilmesinde en güvenilir referans olarak kabul edilmektedir. Kapsamlı literatür taraması, sistematik derleme sürecinin önemli aşamalarından biridir. Bununla birlikte, tarama stratejisinin oluşturulması ve çeşitli veri tabanlarına uyarlanması zorlu ve zaman alıcı bir süreçtir. Akran değerlendirmesi bu süreci kısaltan ve kanıtın kalitesini arttıran güncel bir yaklaşımdır. Peer Review of Electronic Search Strategies (PRESS) Rehberi bu amaçla kullanılan önemli bir araçtır. PRESS rehberi sistematik derleme ve Sağlık Teknolojileri Değerlendirmesi raporları için yapılan literatür taramasında kullanılacak elektronik tarama stratejilerinin değerlendirilmesi amacıyla 2008 yılında geliştirilmiş, 2010 ve 2015 yıllarında güncellenmiştir. PRESS 2015 Rehberi; i) Kütüphanecilere Yönelik Öneriler, ii) Kanıt Temelli Kontrol Listesi, iii) Değerlendirme Formu ve iv) Uygulama Stratejileri olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Bu derleme çalışmasında PRESS Rehberinin 2015 güncellemesi Türkçeye kazandırılarak kullanımının yaygınlaştırılması amaçlanmıştır. Tüm dünyayla benzer şekilde ülkemizde özellikle sağlık alanında sistematik derleme metodolojisinin öneminin gittikçe arttığı göz önünde bulundurulduğunda, PRESS 2015 Rehberinin tarama stratejisinin oluşturulmasında ve uyarlanmasında araştırmacılar tarafından aktif olarak kullanılması önerilir., Systematic reviews are accepted as the most reliable references which synthesize the best evidence among the existed evidences, especially in health care. Comprehensive literature search is one of the significant stages of systematic review process. However, adapting search strategy to the various electronic databases is a tough and time-consuming process. Peer review is known as a current approach to shorten this process and increase the quality of evidence. Peer Review of Electronic Search Strategies (PRESS) Guidance is an important tool which is used for this purpose. PRESS Guidance was developed toassess electronic search strategies used in the literature searches for systematic reviews and Health Technologies Assessment reports in 2008 and updated in 2010 and 2015. PRESS 2015 Guidance is constituted of four sections; i) recommendations for librarian practice, ii) an evidence-based checklist, iii) an assessment form and iv) implementation strategies. In this review, it was aimed to translate the PRESS 2015 Guidance into Turkish and widen its usage. Since the popularity of systematic review methodology has increased especially in healthcare both in the world and in our country, the PRESS 2015 Guidance is recommended to be used actively by researchers to construction and adaptation of the search strategy.

Bu sistematik derleme çalışması toplumda yaşayan yetişkin bireylere hemşireler tarafından yapılan sigara bıraktırma müdahalelerinin etkinliğini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Literatür taraması, PUBMED, Ovid-MEDLİNE, Cochrane Library, Akademik Search Complete, Scopus, CINAHL, PsycINFO, CENTRAL, EBSCO, WoS, ProQuest, YÖKTez, ULAKBİM ve Türkiye Atıf Dizini veri tabanlarında gerçekleştirilmiştir. Literatür taramasında Türkiye Bilim Terimleri Sözlüğü ve MesH'e uygun seçilen `yetişkin, orta yaşlı, girişim, müdahale, program, sigara, tütün, bırakma, kontrol, hemşire, bakım, eğitim, danışmanlık, farmakolojik olmayan, toplum temelli` anahtar kelimelerinin çeşitli Türkçe ve İngilizce kombinasyonları kullanılmıştır. Çalışmaya 1 Ocak 2008-31 Aralık 2017 tarihleri arasında yayınlanmış randomize ve non-randomize kontrollü araştırma desenlerindeki makaleler dahil edilmiştir. Tarama sonucunda 796 makaleye ulaşılmıştır. Başlık, özet ve tam metin elemesinden sonra kalan çalışmaların dahil edilme kriterlerine uygunluğu değerlendirilmiştir. Kalan makaleler (n=5) kalite açısından değerlendirilmiş, güçlü kalitede olan randomize kontrollü araştırma makaleleri (n=3) bu derleme kapsamına alınmıştır. Hemşirelerin toplumda yaşayan yetişkin bireylere sigara bıraktırmada yoğun davranışsal destek, telefonla kısa-danışmanlık ve mobil sigara bıraktırma girişimlerini kullandıkları belirlenmiştir. Girişimlerin izlem aralıklarının bir-12 ay arasında değiştiği saptanmıştır. Dahil edilen çalışmalarda yapılan girişimlerin sigarayı bırakma hızında ve bireylerde sigara kullanma alışkanlığı ile ilgili bilgi, inanç ve tutum üzerinde etkili olduğu belirlenmiştir Bu girişimlerin sigaraya yeniden başlamama hızı üzerindeki etkisine yönelik sonuç elde edilememiştir. Sonuç olarak, hemşireler tarafından uygulanan farmakolojik olmayan sigara bıraktırma girişimlerinin etkinliğini değerlendiren çalışmaların sayısının az olması ve yapılan girişimlerin sürelerinin farklı olması, bu girişimlerin sigara bıraktırmadaki etkinliğini değerlendirmek için yeterli olmamıştır. Bu konuda daha fazla randomize kontrollü çalışma yapılması ve çalışmaların uluslararası rehberlere uygun olarak raporlanması önerilir. PROSPERO veri tabanı kayıt no: CRD42018088007. This systematic review was conducted to investigate the effectiveness of community-based nursing interventions for smoking cessation in adults living in the community. PUBMED, Ovid-MEDLİNE, Cochrane Library, Akademik Search Complete, Scopus, CINAHL, PsycINFO, CENTRAL, EBSCO, WoS, ProQuest, Turkish Council of Higher Education Thesis Center, ULAKBIM and Turkiye Citation Index were searched. Turkish and English combinations of `adult, middle-aged, intervention, program, cigarette, tobacco, cessation, control, nurse, care, education, counseling, non-pharmacological, community-based` keywords, consistent with the Turkish Science Terms Glossary and MesH, were used in the literature search. Randomized and non-randomized research-designed articles published between January 1, 2008-December 31, 2017 were included in this study. The databases were searched and 796 studies were retrieved. Title, abstract and full-text elimination of the studies was performed according to the inclusion criteria. The remaining full-texts were evaluated in terms of the methodological quality (n=5). Strong-quality rated randomized controlled studies (n=3) were included in this review. Nurses were found to conduct intensive behavioral support, brief-advice via telephone and mTobacco-cessation as smoking cessation interventions to the community-living adults. Follow-up intervals of the interventions ranged from one to 12 months. The nursing interventions were found to be effective on the smoking cessation rate and knowledge, belief and attitude related to individuals' smoking habit. There was not obtained any result about the non-relapsing rate. In conclusion, the number of studies assessed the effectiveness of non-pharmacological smoking cessation nursing interventions and difference between the duration of interventions were not sufficient to evaluate the effectiveness properly. Conducting more randomized controlled trials and reporting them according to the international guidelines are recommended. PROSPERO database registration number: CRD42018088007. 138

Giriş: Öfke ergenlerde karşılanmayan beklentilere, doyurulmamış isteklere ve istenmeyen sonuçlara verilen duygusal tepkidir. Ergenlerde görülen öfke hem birey hem de toplum için olumsuz sonuçlar doğuran ciddi bir problem olarak tanımlanmaktadır. Amaç: Araştırma, sekizinci sınıf öğrencilerine bilişsel davranışçı yaklaşıma göre uygulanan öfke kontrol programının etkinliğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini Ankara/Gölbaşı'nda bir ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenime devam eden 40 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma örnekleminin oluşturulması amacıyla öğrencilere Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ) uygulanmış; ön test ölçümünden ortalamanın üzerinde puan alan 40 öğrenci randomizasyon yöntemiyle seçilerek müdahale grubu oluşturulmuştur. Seçilen öğrenciler üç gruba ayrılarak bilişsel davranışçı yaklaşım teknikleri doğrultusunda hazırlanmış, yedi hafta süreyle uygulanan 40-45'er dakikalık Öfke Kontrol Programı oturumlarına dâhil edilmişlerdir. Program sonrası öğrencilere SÖÖTÖ tekrar uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin sürekli öfke alt ölçeği puan ortalamasının uygulama öncesine göre azaldığı ve farkın önemli olduğu (p = .000) saptanmıştır. Öfke içte ve öfke dışta alt ölçeği uygulama öncesi ve sonrası puan ortalamaları arasındaki farkın önemli olmadığı saptanmıştır (p < .050). Öfke kontrolü puan ortalamasının uygulama öncesine göre belirgin şekilde artış gösterdiği ve farkın önemli olduğu (p = .000) bulunmuştur. Sonuç: Çalışmada öfke kontrol programının öğrencilerin öfke kontrollerini sağlamalarında etkili bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerde öfke kontrolünü sağlamaya yönelik eğitimlerin etkisinin yapılacak çalışmalarla izlenmesi önerilmektedir., Giriş: Öfke ergenlerde karşılanmayan beklentilere, doyurulmamış isteklere ve istenmeyen sonuçlara verilen duygusal tepkidir. Ergenlerde görülen öfke hem birey hem de toplum için olumsuz sonuçlar doğuran ciddi bir problem olarak tanımlanmaktadır. Amaç: Araştırma, sekizinci sınıf öğrencilerine bilişsel davranışçı yaklaşıma göre uygulanan öfke kontrol programının etkinliğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini Ankara/Gölbaşı’nda bir ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenime devam eden 40 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma örnekleminin oluşturulması amacıyla öğrencilere Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ) uygulanmış; ön test ölçümünden ortalamanın üzerinde puan alan 40 öğrenci randomizasyon yöntemiyle seçilerek müdahale grubu oluşturulmuştur. Seçilen öğrenciler üç gruba ayrılarak bilişsel davranışçı yaklaşım teknikleri doğrultusunda hazırlanmış, yedi hafta süreyle uygulanan 40-45’er dakikalık Öfke Kontrol Programı oturumlarına dâhil edilmişlerdir. Program sonrası öğrencilere SÖÖTÖ tekrar uygulanmıştır. Bulgular: Öğrencilerin sürekli öfke alt ölçeği puan ortalamasının uygulama öncesine göre azaldığı ve farkın önemli olduğu (p = .000) saptanmıştır. Öfke içte ve öfke dışta alt ölçeği uygulama öncesi ve sonrası puan ortalamaları arasındaki farkın önemli olmadığı saptanmıştır (p < .050). Öfke kontrolü puan ortalamasının uygulama öncesine göre belirgin şekilde artış gösterdiği ve farkın önemli olduğu (p = .000) bulunmuştur. Sonuç: Çalışmada öfke kontrol programının öğrencilerin öfke kontrollerini sağlamalarında etkili bir yöntem olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerde öfke kontrolünü sağlamaya yönelik eğitimlerin etkisinin yapılacak çalışmalarla izlenmesi önerilmektedir.

Her ne kadar tanımı hala tartışılıyor olsa da çoklu ilaç kullanımı (ÇİK), klinik olarak endike ilaçların yanı sıra bir veya daha fazla gereksiz ilaç kullanımı veya beş ve üzeri adetten fazla ilaç kullanımı olarak tanımlanmaktadır. 65 yaş ve üzeri popülasyonda ÇİK'in olumsuz sonuçlarının olduğu yapılan pek çok araştırma ile ortaya konulmuştur. Bu araştırma yaşlıların kullandıkları ilaçların uygunluğunun Beers Kriterleri açısından değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Ankara'da iki yaşlı bakımevinde yapılan bu çalışma, 65 yaş ve üzeri 301 yaşlı ile yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak anket formu ve Amerikan Geriatri Derneği (AGD)'nin 2012 yılında güncellediği Beers Kriterleri kullanılmıştır. Veriler Temmuz 2013-Temmuz 2014 tarihleri arasında toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 16.0 kullanılmış, tanımlayıcı istatistikler sayı ve yüzde olarak verilmiş ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bireylerin yaş ortalaması 79,01±8,13 olup, %42,5'i 75-84 yaş arasında ve %55,5'i erkektir. Örneklem grubunun ortalama kronik hastalık sayısı 3,5±1,58'dir. Hastaların %99'u kronik hastalıkları nedeniyle ilaç kullanmakta; %70,8'inin üç ve üzeri sayıda kronik hastalığı bulunmaktadır. Yaşlıların kullandıkları ilaç sayısı ortalama 5,4±3,24'dür. En sık kullanılan ilaç grubunun antidemans/alzheimer ilaçları (%37,5) ve NSAİİ'ler (%33,2) olduğu bulunmuştur. Örneklem grubunun toplamda 1634 adet ilaç kullandığı, bu ilaçların %21,1'inin Beers Kriterleri açısından riskli, %4,9'unun ise Beers Kriterleri'ne göre dikkatle kullanılması gereken ilaç/ilaç gruplarında olduğu saptanmıştır. Erkeklerin kullandıkları ilaçların %20,7'si, kadınların kullandıkları ilaçların da %21,6'sı Beers Kriterleri'ne göre riskli olarak bulunmuştur. Erkeklerin kullandıkları ilaçların %4,2'sinin, kadınların kullandıkları ilaçların da %5,7'sinin Beers Kriterleri'ne göre dikkatle kullanılması gereken ilaçlar grubunda olduğu tespit edilmiştir. Beers Kriterleri'ne göre 65-74 yaş grubunda kullanılan ilaçların %23,8'i; 75-84 yaş grubunda kullanılan ilaçların %19'u; 85 yaş ve üzeri grubunda kullanılan ilaçların ise %21,2'si riskli bulunmuştur. Araştırma sonucunda, ÇİK'in yaşlılarda olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi amacıyla sağlık profesyonellerinin kolektif çalışarak yaşlı bireyi her yönden kapsamlı bir şekilde değerlendirmeleri, hemşirelerin ilaç-ilaç, ilaç-hastalık, ilaç-besin etkileşimleri konusunda yaşlılar ve yaşlı bakımında görevli diğer kişilere eğitim vermeleri, Beers Kriterleri'nin ülkemiz yaşlı popülasyonuna modifiye edilerek geniş ölçekli ve tüm Türkiye'ye genellenebilecek bir ilaç risk haritası oluşturulması önerilmektedir. Although, the definition of polypharmacy is still controversial, it is defined in general as, medications clinically indicated, usage of one or more drug unnecessarily or utilize of five or more drugs. As many research states, polypharmacy has negative effects on 65 and older year old age group. This survey aims to describe conformity assessment of drugs used by elderly in terms of the Beers Criteria. It is conducted at two different nursing homes in Ankara, Turkey with 65+ year old 301 people. A questionnaire and 2012 American Geriatric Society Beers Criteria are used to collect the data. The data are gathered between July 2013 and July 2014, and evaluated via SPSS version 16.0. Descriptive statistics are depicted as numbers and percentages, and chi-square test is also used. The mean age of the group is 79,01±8,13. The percentage of the 75-84 age interval is 42,5% and 55,5% of the sample constitutes of men. The average co morbidity rate is 3,5±1,58. Three and upper co morbidity rate of the sample elderly group is 70,8% and 99% of the group use medications. The average of drugs' number used by the research group is found, as 5,4±3,2. Frequently consumed medication group is anti-dementia/alzheimer drugs (37,5%), the second is NSAID's (33,2%). Survey group's total used drug number is 1634 and 21% of all medication are at the risk to use medication group. 4,9% of the drugs is stated use with caution group in terms of the Beers Criteria. 20,7% of the drugs, used by men, and 21,7% of the medications, used by women, is found at risk according to the criteria. 4,2% of drugs used by men and 5,7% of medications consumed by women is stated drugs used with caution group. It is also reported that, 23,8% of the medications used by the 65-74 age group, 19% of the drugs used by the 75-84 age interval, 21,2% of the drugs consumed by the 85 and older year old group are in the medication class which are inappropriate to use in elderly, in terms of the Beers Criteria. In conclusion, to decrease the adverse impact of polypharmacy on the older population, elderly people should be examined comprehensively by all the health care professionals; nurses should educate the older individuals and also their caregivers in the context of drug-drug, disease-drug and drug-food interactions; the Beers Criteria should be modified to Turkish elderly population, and the Beers Criteria based researches should be carried out to compose the drug risk map of the country. 105

Giriş: Öfke, ergenlerde görülen önemli duygusal tepkilerden biridir.Amaç: Araştırma sekizinci sınıf öğrencilerine bilişsel davranışçı yaklaşıma göre uygulanan öfke kontrol programının etkinliğinin belirlenmesi amacıyla yapılmış, müdahale çalışmasıdır.Yöntem: Araştırmanın evrenini bir ortaokulun sekizinci sınıfında öğrenime devam eden 261 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verilerini toplamak için, Kişisel Bilgi Formu ve Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ) kullanılmıştır. Araştırma örnekleminin oluşturulması amacıyla öğrencilere SÖÖTÖ uygulanmış; ön test ölçümünden ortalamanın üzerinde puan alan 40 öğrenci randomizasyon yöntemiyle seçilerek müdahale grubu oluşturulmuştur. Seçilen öğrenciler üç gruba ayrılarak yedi hafta süre ile ortalama 40-45’er dakikalık bilişsel davranışçı yaklaşım teknikleri doğrultusunda hazırlanmış olan “Öfke Kontrol Programı”na dâhil edilmişlerdir. Uygulama bittikten sonra öğrencilere SÖÖTÖ tekrar uygulanmıştır.Bulgular: Öğrencilerin sürekli öfke puanları eğitim programı öncesi 20.5±7.55; program sonrası 14.37±2.18; öfke içe vurum puanları program öncesi 13.82±3.66; program sonrası 13.40±3.24; öfke dışa vurum puanları program öncesi 15.20±4.21, program sonrası 15.32±2.95; öfke kontrolü puanları program öncesi 15.95±4.86; program sonrası 27.52±4.67 olarak bulunmuştur.Sonuç: Araştırma bulgularına göre öğrencilerin eğitim programı öncesi ve sonrası puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür., Background: Anger is an expression of emotion in response to unfulfilled expectations, unsatisfied wishes, and unwanted results. Anger is one of the important emotional reactions seen in adolescents. Anger in adolescence is defined as an important and common problem that has negative consequences for both the individual and the society. Objectives: This intervention study was applied to eighth grade students according to cognitive-behavioral approach in order to determine anger control programs’ effectiveness. Methods: The research sampling of the study was constituted of 40 eight grade secondary school students, which is located in Gölbaşı, Ankara. A personal information questionnaire and The Trait Anger-Anger Expression Scale have been used for collecting data. To compose the intervention group, 40 of the students who got points more than average from the scale’s pre-test measurement were taken into the sample by randomization method. The selected students were grouped into three and they were included into an Anger Control Program, prepared according to the cognitive behavioral approach techniques, for seven weeks in 40-45 minutes sessions each. After the program, The Trait Anger-Anger Expression Scale was applied again to the students. Results: It was determined that the average of the students' continuous anger subscale decreased according to the pre-application and the difference was statistically significant (p = .000). The difference between pre-training mean scores and post-training mean scores in anger subscale and anger external subscale scores was not statistically significant (p < .050). However, the mean score of anger control increased significantly compared to before the application and the difference was statistically significant (p = .000). Conclusion: In conclusion, the anger expression scores have decreased, the anger control scores have increased and the difference between both sub-scales’ pre and post-test scores have been determined as statistically significant at the end of the program. In this context the anger control program, implemented according to the cognitive behavioral approach techniques, has been concluded as an effective method to manage anger control for the eighth grade students. It is suggested that the training of the students aiming at anger control should be monitored through the studies to be done