Search

Background & aims: Malnutrition has a negative impact on quality of life and survival in renal transplant recipients (RTR). Therefore, malnutrition detection is important in RTR, but this may be hampered by concomitant presence of weight gain and overweight. Recently, the Global Leadership Initiative on Malnutrition (GLIM) developed a set of diagnostic criteria for malnutrition. We aimed to assess the prevalence of malnutrition according to the GLIM criteria and the distribution of phenotypic criteria in RTR. Additionally, we examined the potential value of 24-h urinary creatinine excretion rate (CER) as alternative measure for the criterion reduced muscle mass.Methods: We used data from stable outpatient RTR included in the TransplantLines Cohort and Biobank Study (NCT02811835). Presence of weight loss and reduced intake or assimilation were derived from Patient-Generated Subjective Global Assessment (PG-SGA) item scores. Reduced muscle mass was assessed by multi-frequency bio-electrical impedance analysis (MF-BIA) and defined as an appendicular skeletal muscle mass index (ASMI) < 7 kg/m(2) for men and 5 mg/L. Malnutrition was defined as presence of at least one phenotypic (weight loss and/or low BMI and/or reduced muscle mass) and one etiologic criterion (reduced intake/assimilation and/or disease burden/inflammation).Results: We included 599 RTR (55 +/- 13 years old, 62% male, BMI 27.2 +/- 4.7 kg/m(2)) at a median of 3.1 years after transplantation. According to GLIM criteria, 14% was malnourished, of which 91% met the phenotypic criterion for reduced muscle mass. Similar results were found by using CHI as measure for muscle mass (13% malnutrition of which 79% with reduced muscle mass).Conclusions: Malnutrition is present in one in 7 stable RTR, with reduced muscle mass as the predominant phenotypic criterion. Assessment of nutritional status, most importantly muscle status, is warranted in routine care, to prevent malnutrition in RTR from remaining undetected and untreated. The diagnostic value of 24-h urinary CER in this regard requires further investigation. (C) 2020 The Author(s). Published by Elsevier Ltd.

In dit boek beschrijft historica Mieke van Baarsel de geschiedenis van de Leidse medische faculteit en het academisch ziekenhuis in de negentiende en twintigste eeuw. Begin negentiende eeuw stond de Leidse medische faculteit er slecht voor. Hoogleraren gaven nog college in het Latijn en haalden hun inspiratie uit de geschriften van grote voorgangers als Boerhaave. Het aantal geneeskundestudenten bereikte halverwege de eeuw een dieptepunt.

In dit boek beschrijft historica Mieke van Baarsel de geschiedenis van de Leidse medische faculteit en het academisch ziekenhuis in de negentiende en twintigste eeuw. Begin negentiende eeuw stond de Leidse medische faculteit er slecht voor. Hoogleraren gaven nog college in het Latijn en haalden hun inspiratie uit de geschriften van grote voorgangers als Boerhaave. Het aantal geneeskundestudenten bereikte halverwege de eeuw een dieptepunt.

Patients with end-stage kidney disease have a high risk of death, of which more than 50% of cases are caused by cardiovascular disease. An important role is played by their disturbed mineral metabolism. This includes high phosphate levels, which promote vascular calcification. Phosphate levels are significantly reduced by some renal replacement therapies, such as nocturnal hemodialysis (≥4x 8hrs per week) or kidney transplantation. However, it is unknown whether these therapies thus mitigate vascular calcification. Furthermore, the disturbed mineral metabolism affects the bone in end-stage kidney disease, resulting in an elevated fracture risk. Nevertheless, it is unclear whether patients with end-stage kidney disease also have an increased risk of vertebral fractures, which are often overlooked but are the most common type of fragility fracture. In this thesis, we therefore investigated the influence of renal replacement therapies on vascular calcification, and additionally investigated the risk of vertebral fractures and quality of life and mortality in end-stage kidney disease. We found that vascular calcification progresses in patients treated with conventional hemodialysis (3x 4hrs per week) and peritoneal dialysis, but that vascular calcification does not progress significantly less in nocturnal hemodialysis or kidney transplantation, despite substantial phosphate reductions and improvements in vitamin K status. This contrasts with the current paradigm that kidney transplant recipients have a lower cardiovascular disease risk compared to patients on dialysis due to reduced vascular calcification, raising the question whether vascular calcification is harmful in itself, or that it is merely an adaptive response to damage already done. On the other hand, we found a high prevalence (34%) of vertebral fractures in relatively young and healthy patients with end-stage kidney disease. With this substantially elevated risk, we believe patients with end-stage kidney disease may benefit from vertebral fracture screening. Finally, we also investigated quality of life and survival with nocturnal hemodialysis. We found that quality of life is superior after kidney transplantation compared to nocturnal hemodialysis. Furthermore, previous studies showed that survival is superior after kidney transplantation compared to nocturnal hemodialysis. Nevertheless, we also showed that patients treated with longer hemodialysis sessions (extended-hours hemodialysis) need far fewer pills, which may positively impact quality of life, that they have a lower mortality risk compared to patients treated with conventional hemodialysis. We therefore believe that nocturnal hemodialysis can provide an optimal dialysis therapy, and that we need to be able to identify patients that could benefit from nocturnal hemodialysis in clinical practice.

Patients with end-stage kidney disease have a high risk of death, of which more than 50% of cases are caused by cardiovascular disease. An important role is played by their disturbed mineral metabolism. This includes high phosphate levels, which promote vascular calcification. Phosphate levels are significantly reduced by some renal replacement therapies, such as nocturnal hemodialysis (≥4x 8hrs per week) or kidney transplantation. However, it is unknown whether these therapies thus mitigate vascular calcification. Furthermore, the disturbed mineral metabolism affects the bone in end-stage kidney disease, resulting in an elevated fracture risk. Nevertheless, it is unclear whether patients with end-stage kidney disease also have an increased risk of vertebral fractures, which are often overlooked but are the most common type of fragility fracture. In this thesis, we therefore investigated the influence of renal replacement therapies on vascular calcification, and additionally investigated the risk of vertebral fractures and quality of life and mortality in end-stage kidney disease. We found that vascular calcification progresses in patients treated with conventional hemodialysis (3x 4hrs per week) and peritoneal dialysis, but that vascular calcification does not progress significantly less in nocturnal hemodialysis or kidney transplantation, despite substantial phosphate reductions and improvements in vitamin K status. This contrasts with the current paradigm that kidney transplant recipients have a lower cardiovascular disease risk compared to patients on dialysis due to reduced vascular calcification, raising the question whether vascular calcification is harmful in itself, or that it is merely an adaptive response to damage already done. On the other hand, we found a high prevalence (34%) of vertebral fractures in relatively young and healthy patients with end-stage kidney disease. With this substantially elevated risk, we believe patients with end-stage kidney disease may benefit from vertebral fracture screening. Finally, we also investigated quality of life and survival with nocturnal hemodialysis. We found that quality of life is superior after kidney transplantation compared to nocturnal hemodialysis. Furthermore, previous studies showed that survival is superior after kidney transplantation compared to nocturnal hemodialysis. Nevertheless, we also showed that patients treated with longer hemodialysis sessions (extended-hours hemodialysis) need far fewer pills, which may positively impact quality of life, that they have a lower mortality risk compared to patients treated with conventional hemodialysis. We therefore believe that nocturnal hemodialysis can provide an optimal dialysis therapy, and that we need to be able to identify patients that could benefit from nocturnal hemodialysis in clinical practice.

The purpose of this longitudinal observational study was to (i) examine the change of daily physical activity in 28 adult kidney transplant recipients over the first 12 months following transplantation; and (ii) to examine the change in metabolic characteristics and renal function. Accelerometer-based daily physical activity and metabolic- and clinical characteristics were measured at six wk (T1), three months (T2), six months (T3) and 12 months (T4) following transplantation. Linear mixed effect analyses showed an increase in steps/d (T1 = 6326 +/- 2906; T4 = 7562 +/- 3785; F = 3.52; p = 0.02), but one yr after transplantation only 25% achieved the recommended 10 000 steps/d. There was no significant increase in minutes per day spent on moderate-to-vigorous intensity physical activity (T1 = 80.4 +/- 63.6; T4 = 93.2 +/- 55.1; F = 1.71; p = 0.17). Body mass index increased over time (T1 = 25.4 +/- 3.2; T4 = 27.2 +/- 3.8; F = 12.62; p

Objective: Kidney transplant recipients face many self-management challenges. We aimed to identify profiles of attitudes towards self-management support (SMS) shortly after kidney transplantation. Methods: Profiles were generated using Q-methodology: In face-to-face interviews participants rankordered opinion statements on aspects of SMS according to agreement. Socio-demographic and medical characteristics were assessed using a questionnaire. By-person factor analysis was used to analyze the rankings and qualitative data was used to support choice of profiles. The resulting factors represent clusters of patients with similar attitudes towards SMS. Results: Forty-three patients (mean age = 56; 77% male) participated. Four profiles were identified: (A) transplant-focused and obedient; (B) holistic and collaborative; (C) life-focused and self-determined; and (D) was bipolar. The positive pole (D+) minimalizing and disengaged and the negative pole (D) coping-focused and needy represent opposing viewpoints within the same profile. Socio-demographic and medical characteristics were not related to profile membership. Discussion: Each profile represents a specific attitude on post-transplant life, responsibility for health and decision-making, SMS needs, and preferences for SMS. Practical implications: Patients vary in their attitude, needs and preferences for SMS indicating the necessity of providing personalized support after kidney transplantation. Health professionals should explore patients’ SMS needs and adapt support accordingly

Objective: Kidney transplant recipients face many self-management challenges. We aimed to identify profiles of attitudes towards self-management support (SMS) shortly after kidney transplantation. Methods: Profiles were generated using Q-methodology: In face-to-face interviews participants rankordered opinion statements on aspects of SMS according to agreement. Socio-demographic and medical characteristics were assessed using a questionnaire. By-person factor analysis was used to analyze the rankings and qualitative data was used to support choice of profiles. The resulting factors represent clusters of patients with similar attitudes towards SMS. Results: Forty-three patients (mean age = 56; 77% male) participated. Four profiles were identified: (A) transplant-focused and obedient; (B) holistic and collaborative; (C) life-focused and self-determined; and (D) was bipolar. The positive pole (D+) minimalizing and disengaged and the negative pole (D) coping-focused and needy represent opposing viewpoints within the same profile. Socio-demographic and medical characteristics were not related to profile membership. Discussion: Each profile represents a specific attitude on post-transplant life, responsibility for health and decision-making, SMS needs, and preferences for SMS. Practical implications: Patients vary in their attitude, needs and preferences for SMS indicating the necessity of providing personalized support after kidney transplantation. Health professionals should explore patients’ SMS needs and adapt support accordingly

In de loop der jaren, is niertransplantatie aanzienlijk verbeterd en is zowel de levenskwaliteit als de levensduur van miljoenen patiënten met eindstadium nierfalen verbeterd. Echter, overleving van de getransplanteerde nier is afhankelijk van het chronisch innemen van immunosuppressieve geneesmiddelen met mogelijk levensbedreigende bijwerkingen voor de patiënt. Zelfs met het gebruik van meerdere gecombineerde immunosuppressieve therapieën falen de meeste transplantaties door de acute afstoting en chronische transplantaat dysfunctie (CTD). Ondanks verschillende klinische studies bestaat er tot dusver geen effectieve therapie ter voorkoming of behandeling van CTD. In dit proefschrift hebben we het therapeutische effect van Indoleamine 2.3-dioxygenase (IDO), een immuun modulerend molecuul, op het voorkomen van afstoting en CTD onderzocht. IDO is een snelheid beperkend enzym in het tryptofaan (aminozuur) metabolisme. Tevens speelt IDO een cruciale rol in de foetus-maternale tolerantie. Eerst hebben we in een ratmodel van acute nier afstoting de effecten van lokale gentherapie met IDO bepaald. Op basis van de veelbelovende resultaten van dit onderzoek hebben we vervolgens ook het effect van IDO op CTD onderzocht in een rat model voor CTD. Omdat dendritische cellen (DC) een belangrijke rol spelen bij de initiatie van adaptieve immuunreacties betrokken bij transplantaat afstoting en CTD, hebben we de haalbaarheid en het therapeutisch potentieel bepaald van genetisch gemodificeerde DCs die IDO tot expressie brengen. Tot slot, aangezien IDO als enzym betrokken is bij de omzetting van tryptofaan naar kynurenines, hebben we tevens onderzocht of deze stoffen geschikte biomarkers zijn om nier afstoting en CTD na niertransplantatie in patiënten te voorspellen.

In de loop der jaren, is niertransplantatie aanzienlijk verbeterd en is zowel de levenskwaliteit als de levensduur van miljoenen patiënten met eindstadium nierfalen verbeterd. Echter, overleving van de getransplanteerde nier is afhankelijk van het chronisch innemen van immunosuppressieve geneesmiddelen met mogelijk levensbedreigende bijwerkingen voor de patiënt. Zelfs met het gebruik van meerdere gecombineerde immunosuppressieve therapieën falen de meeste transplantaties door de acute afstoting en chronische transplantaat dysfunctie (CTD). Ondanks verschillende klinische studies bestaat er tot dusver geen effectieve therapie ter voorkoming of behandeling van CTD. In dit proefschrift hebben we het therapeutische effect van Indoleamine 2.3-dioxygenase (IDO), een immuun modulerend molecuul, op het voorkomen van afstoting en CTD onderzocht. IDO is een snelheid beperkend enzym in het tryptofaan (aminozuur) metabolisme. Tevens speelt IDO een cruciale rol in de foetus-maternale tolerantie. Eerst hebben we in een ratmodel van acute nier afstoting de effecten van lokale gentherapie met IDO bepaald. Op basis van de veelbelovende resultaten van dit onderzoek hebben we vervolgens ook het effect van IDO op CTD onderzocht in een rat model voor CTD. Omdat dendritische cellen (DC) een belangrijke rol spelen bij de initiatie van adaptieve immuunreacties betrokken bij transplantaat afstoting en CTD, hebben we de haalbaarheid en het therapeutisch potentieel bepaald van genetisch gemodificeerde DCs die IDO tot expressie brengen. Tot slot, aangezien IDO als enzym betrokken is bij de omzetting van tryptofaan naar kynurenines, hebben we tevens onderzocht of deze stoffen geschikte biomarkers zijn om nier afstoting en CTD na niertransplantatie in patiënten te voorspellen.

In de loop der jaren, is niertransplantatie aanzienlijk verbeterd en is zowel de levenskwaliteit als de levensduur van miljoenen patiënten met eindstadium nierfalen verbeterd. Echter, overleving van de getransplanteerde nier is afhankelijk van het chronisch innemen van immunosuppressieve geneesmiddelen met mogelijk levensbedreigende bijwerkingen voor de patiënt. Zelfs met het gebruik van meerdere gecombineerde immunosuppressieve therapieën falen de meeste transplantaties door de acute afstoting en chronische transplantaat dysfunctie (CTD). Ondanks verschillende klinische studies bestaat er tot dusver geen effectieve therapie ter voorkoming of behandeling van CTD. In dit proefschrift hebben we het therapeutische effect van Indoleamine 2.3-dioxygenase (IDO), een immuun modulerend molecuul, op het voorkomen van afstoting en CTD onderzocht. IDO is een snelheid beperkend enzym in het tryptofaan (aminozuur) metabolisme. Tevens speelt IDO een cruciale rol in de foetus-maternale tolerantie. Eerst hebben we in een ratmodel van acute nier afstoting de effecten van lokale gentherapie met IDO bepaald. Op basis van de veelbelovende resultaten van dit onderzoek hebben we vervolgens ook het effect van IDO op CTD onderzocht in een rat model voor CTD. Omdat dendritische cellen (DC) een belangrijke rol spelen bij de initiatie van adaptieve immuunreacties betrokken bij transplantaat afstoting en CTD, hebben we de haalbaarheid en het therapeutisch potentieel bepaald van genetisch gemodificeerde DCs die IDO tot expressie brengen. Tot slot, aangezien IDO als enzym betrokken is bij de omzetting van tryptofaan naar kynurenines, hebben we tevens onderzocht of deze stoffen geschikte biomarkers zijn om nier afstoting en CTD na niertransplantatie in patiënten te voorspellen.

Purpose of this longitudinal observational study was to (i) examine the change of daily physical activity in 28 adult kidney transplant recipients over the first 12 months following transplantation; and (ii) to examine the change in metabolic characteristics and renal function. Accelerometer-based daily physical activity and metabolic- and clinical characteristics were measured at six wk (T1), three months (T2), six months (T3) and 12 months (T4) following transplantation. Linear mixed effect analyses showed an increase in steps/d (T1 = 6326 ± 2906; T4 = 7562 ± 3785; F = 3.52; p = 0.02), but one yr after transplantation only 25% achieved the recommended 10 000 steps/d. There was no significant increase in minutes per day spent on moderate-to-vigorous intensity physical activity (T1 = 80.4 ± 63.6; T4 = 93.2 ± 55.1; F = 1.71; p = 0.17). Body mass index increased over time (T1 = 25.4 ± 3.2; T4 = 27.2 ± 3.8; F = 12.62; p < 0.001), mainly due to an increase in fat percentage (T1 = 30.3 ± 8.0; T4 = 34.0 ± 7.9; F = 14.63; p < 0.001). There was no significant change in renal function (F = 0.17; p = 0.92). Although the recipients increased physical activity, the majority did not meet the recommended levels of physical activity after one yr. In addition to the weight gain, this may result in negative health consequences. Therefore, it is important to develop strategies to support kidney transplant recipients to comply with healthy lifestyle recommendations, including regular physical activity.

Deze studie richt zich op de ervaren gezondheid (SRH), morbiditeit en mortaliteit bij niertransplantatie (KT) en laat de mogelijkheden zien van SRH als een potentiële indicator van de toekomstige gezondheidstoestand na KT. We vonden de verandering van de functie van het transplantaat na verloop van tijd als een belangrijke voorspeller van SRH na een jaar follow-up na de KT en bij een langere follow-up. Medische factoren, zoals late acute afstoting, chronische donornier dysfunctie en post-transplantatie bloedarmoede waren onafhankelijke voorspellers van de verslechtering van SRH op verschillende tijdstippen na transplantatie, afhankelijk van het stadium van de chronische nierziekte (CKD). Wij vonden dat milde en ernstige anemie gedurende het eerste jaar na KT een voorspeller van sterfte van een patiënt was, onafhankelijk van de nierfunctie bij patiënten geclassificeerd als CKD stadia 1-2, anderzijds dat, ernstige - maar niet milde - anemie het sterfterisico verhoogde bij getransplanteerde patiënten geclassificeerd als CKD stadia 3-5. Bovendien bleek SRH - 3 maanden na transplantatie gemeten - een onafhankelijke voorspeller van de mortaliteit van de patiënt en verlies van het transplantaat te zijn. Een gemiddelde SRH was geassocieerd met een 4 maal hoger risico en een slechte SRH een 11 maal hoger risico op mortaliteit bij patiënten tot tien jaar follow-up. Bovendien werd een gemiddelde SRH geassocieerd met een 3 maal hoger risico op verlies van het transplantaat en een slechte SRH met een 6 maal hoger risico op verlies van het transplantaat gedurende ten hoogste tien jaar follow-up. Verbetering van de lange termijn resultaten na transplantatie zou een prioriteit van de behandeling moeten zijn om het risico van morbiditeit en mortaliteit bij de getransplanteerden te doen dalen.

Waterstofsulfide beschermt organen tegen zuurstofgebrek Het zuurstofgebruik van muizen vermindert met 90% als ze worden blootgesteld aan waterstofsulfide (H2S), het gas dat ruikt naar rotte eieren. UMCG-onderzoeker Eelke Bos vergelijkt deze situatie met winterslaap. Hij gebruikte de bevindingen om te onderzoeken hoe de organen van muizen beschermd kunnen worden, bijvoorbeeld tijdens transplantaties. De afgelopen jaren zijn nieuwe functies van H2S in het lichaam gevonden. Zo blijkt het in veel celtypen te worden gemaakt en speelt het een rol bij een aantal (patho)fysiologische processen zoals regulatie van de bloeddruk, ontstekingsprocessen en de activiteit van verschillende eiwitten. In het menselijk lichaam wordt H2S onder andere door het eiwit CSE aangemaakt. Bos stelt vast dat de H2S die door dit eiwit wordt gemaakt de nieren beschermt bij zuurstofgebrek. Ook laat hij zien dat bij mensen de hoeveelheid CSE in een nier die getransplanteerd wordt, verband houdt met de werking van de nier na de transplantatie.

Waterstofsulfide beschermt organen tegen zuurstofgebrek Het zuurstofgebruik van muizen vermindert met 90% als ze worden blootgesteld aan waterstofsulfide (H2S), het gas dat ruikt naar rotte eieren. UMCG-onderzoeker Eelke Bos vergelijkt deze situatie met winterslaap. Hij gebruikte de bevindingen om te onderzoeken hoe de organen van muizen beschermd kunnen worden, bijvoorbeeld tijdens transplantaties. De afgelopen jaren zijn nieuwe functies van H2S in het lichaam gevonden. Zo blijkt het in veel celtypen te worden gemaakt en speelt het een rol bij een aantal (patho)fysiologische processen zoals regulatie van de bloeddruk, ontstekingsprocessen en de activiteit van verschillende eiwitten. In het menselijk lichaam wordt H2S onder andere door het eiwit CSE aangemaakt. Bos stelt vast dat de H2S die door dit eiwit wordt gemaakt de nieren beschermt bij zuurstofgebrek. Ook laat hij zien dat bij mensen de hoeveelheid CSE in een nier die getransplanteerd wordt, verband houdt met de werking van de nier na de transplantatie.

Else van den Berg onderzocht de rol van voeding bij hart- en vaatziekten waar veel mensen na een niertransplantatie last van krijgen of houden. Niertransplantatiepatiënten blijken minder zout te gebruiken dan gezonde mensen in een controlegroep, maar nog steeds meer dan in de richtlijn voor de algemene bevolking wordt geadviseerd. Als mensen zich na een niertransplantatie zouden houden aan de aanbevolen hoeveelheid zout, zouden zij een lagere bloeddruk hebben. Hun risico op hart- en vaatziekten zou daarmee kunnen worden beperkt, concludeert Van den Berg. De rol van voedingscomponenten als eiwitten, calcium en vitamine K werden ook door Van den Berg onderzocht. Omdat deze voedingsmiddelen op complexe wijze bijdragen aan gezondheid en het ontstaan van hart- en vaatziekten, kan zij nog geen eenduidige aanbevelingen doen voor niertransplantatiepatiënten. Wel worden de patiënten die aan dit onderzoek deelnemen ook de komende jaren nog vervolgd. Verder is het onderzoek van Van den Berg de basis voor het starten van het programma Lifestyle Medicine in het UMCG. In dit programma worden patiënten kort na de transplantatie begeleid in het omschakelen naar gezonde voedingsgewoontes. Van den Berg verwacht dat dit zal bijdragen aan een langere overleving van patiënten na een niertransplantatie.

Thiamine, Vasten en de Nier In dit proefschrift hebben we de rol van thiamine in ischemie-reperfusie schade van de nier onderzocht. Thiamine is cruciaal voor het behoud van optimale hoeveelheden gereduceerd glutathion (een anti-oxidant) en voor regeneratie van ATP (energiebron) in cellen. We beschrijven de hypothese dat thiamine deficiëntie een belangrijke determinant is van acute tubules schade en het vertraagd functioneren van de nier na een niertransplantatie. We konden niet aantonen dat thiamine deficiëntie ischemie-reperfusie schade verergerde. Echter, wanneer thiamine deficiëntie werd verergerd door verminderde voedselinname en gewichtsverlies voorkwam dit de ischemie-reperfusie schade. Hierdoor kwamen we tot de conclusie dat het gewichtsverlies en de verminderde voedselinname het onverwacht beschermende effect zou kunnen verklaren. We hebben ook onderzocht of benfotiamine albuminurie in patiënten met diabetische nefropathie zou kunnen verlagen. Echter er was geen effect van benfotiamine behandeling op albuminurie of andere kenmerken van nierschade. Toen we het effect van peri-operatief vasten op ischemie-reperfusieschade hebben onderzocht, konden we hier geen effect van aantonen. In niertransplantatiepatiënten hebben we laten zien dat een hogere concentratie vrije vetzuren en malondialdehyde, beide verhoogd tijdens vasten, de kans op nierfalen verkleind. Ook hebben we onderzocht of calorische restrictie in combinatie met een ketogeen dieet beschermd tegen nierschade in een proteïnurisch ratmodel. Calorische restrictie verlaagde proteïnurie en nierschade. Dit was onafhankelijk van het ketogene dieet. Dit wekt de suggestie dat andere mechanismen dan ketogenese deze beschermende effecten veroorzaken.

Thiamine, Vasten en de Nier In dit proefschrift hebben we de rol van thiamine in ischemie-reperfusie schade van de nier onderzocht. Thiamine is cruciaal voor het behoud van optimale hoeveelheden gereduceerd glutathion (een anti-oxidant) en voor regeneratie van ATP (energiebron) in cellen. We beschrijven de hypothese dat thiamine deficiëntie een belangrijke determinant is van acute tubules schade en het vertraagd functioneren van de nier na een niertransplantatie. We konden niet aantonen dat thiamine deficiëntie ischemie-reperfusie schade verergerde. Echter, wanneer thiamine deficiëntie werd verergerd door verminderde voedselinname en gewichtsverlies voorkwam dit de ischemie-reperfusie schade. Hierdoor kwamen we tot de conclusie dat het gewichtsverlies en de verminderde voedselinname het onverwacht beschermende effect zou kunnen verklaren. We hebben ook onderzocht of benfotiamine albuminurie in patiënten met diabetische nefropathie zou kunnen verlagen. Echter er was geen effect van benfotiamine behandeling op albuminurie of andere kenmerken van nierschade. Toen we het effect van peri-operatief vasten op ischemie-reperfusieschade hebben onderzocht, konden we hier geen effect van aantonen. In niertransplantatiepatiënten hebben we laten zien dat een hogere concentratie vrije vetzuren en malondialdehyde, beide verhoogd tijdens vasten, de kans op nierfalen verkleind. Ook hebben we onderzocht of calorische restrictie in combinatie met een ketogeen dieet beschermd tegen nierschade in een proteïnurisch ratmodel. Calorische restrictie verlaagde proteïnurie en nierschade. Dit was onafhankelijk van het ketogene dieet. Dit wekt de suggestie dat andere mechanismen dan ketogenese deze beschermende effecten veroorzaken.

Deze studie richt zich op de ervaren gezondheid (SRH), morbiditeit en mortaliteit bij niertransplantatie (KT) en laat de mogelijkheden zien van SRH als een potentiële indicator van de toekomstige gezondheidstoestand na KT. We vonden de verandering van de functie van het transplantaat na verloop van tijd als een belangrijke voorspeller van SRH na een jaar follow-up na de KT en bij een langere follow-up. Medische factoren, zoals late acute afstoting, chronische donornier dysfunctie en post-transplantatie bloedarmoede waren onafhankelijke voorspellers van de verslechtering van SRH op verschillende tijdstippen na transplantatie, afhankelijk van het stadium van de chronische nierziekte (CKD). Wij vonden dat milde en ernstige anemie gedurende het eerste jaar na KT een voorspeller van sterfte van een patiënt was, onafhankelijk van de nierfunctie bij patiënten geclassificeerd als CKD stadia 1-2, anderzijds dat, ernstige - maar niet milde - anemie het sterfterisico verhoogde bij getransplanteerde patiënten geclassificeerd als CKD stadia 3-5. Bovendien bleek SRH - 3 maanden na transplantatie gemeten - een onafhankelijke voorspeller van de mortaliteit van de patiënt en verlies van het transplantaat te zijn. Een gemiddelde SRH was geassocieerd met een 4 maal hoger risico en een slechte SRH een 11 maal hoger risico op mortaliteit bij patiënten tot tien jaar follow-up. Bovendien werd een gemiddelde SRH geassocieerd met een 3 maal hoger risico op verlies van het transplantaat en een slechte SRH met een 6 maal hoger risico op verlies van het transplantaat gedurende ten hoogste tien jaar follow-up. Verbetering van de lange termijn resultaten na transplantatie zou een prioriteit van de behandeling moeten zijn om het risico van morbiditeit en mortaliteit bij de getransplanteerden te doen dalen.

Waterstofsulfide beschermt organen tegen zuurstofgebrek Het zuurstofgebruik van muizen vermindert met 90% als ze worden blootgesteld aan waterstofsulfide (H2S), het gas dat ruikt naar rotte eieren. UMCG-onderzoeker Eelke Bos vergelijkt deze situatie met winterslaap. Hij gebruikte de bevindingen om te onderzoeken hoe de organen van muizen beschermd kunnen worden, bijvoorbeeld tijdens transplantaties. De afgelopen jaren zijn nieuwe functies van H2S in het lichaam gevonden. Zo blijkt het in veel celtypen te worden gemaakt en speelt het een rol bij een aantal (patho)fysiologische processen zoals regulatie van de bloeddruk, ontstekingsprocessen en de activiteit van verschillende eiwitten. In het menselijk lichaam wordt H2S onder andere door het eiwit CSE aangemaakt. Bos stelt vast dat de H2S die door dit eiwit wordt gemaakt de nieren beschermt bij zuurstofgebrek. Ook laat hij zien dat bij mensen de hoeveelheid CSE in een nier die getransplanteerd wordt, verband houdt met de werking van de nier na de transplantatie.

Hart en vaatziekten komen 4-6 keer vaker voor na een niertransplantatie in vergelijking met de algemene populatie. In dit proefschrift hebben we onderzoek gedaan naar risicofactoren en de lange termijn overleving van niertransplantatiepatiënten. Daarnaast hebben we gekeken naar de invloed van psychologische factoren en de rol van leefstijl. Uit ons onderzoek blijkt dat een vette lever, gerelateerd is aan vroegtijdig overlijden en falen van de transplantaat nier. Diabetes komt ook veelvuldig voor na transplantatie. Uit ons onderzoek blijkt dat het voorloper hormoon pro-insuline goed voorspeld welke patiënten diabetes krijgen. Hierdoor kan tijdig de juiste behandeling ingezet worden. Daarnaast hebben we gekeken naar de effecten van alcoholconsumptie. Het bleek dat matige alcoholconsumptie een beschermend werkte voor diabetes en vroegtijdig overlijden net als in de algemene populatie. Overgewicht is een bekend probleem na transplantatie. Overgewichtna transplantatie kon verklaard worden door een ongezond voedings- en beweegpatroon. Een groot deel van de niertransplantatiepatiënten beweegt te weinig en heeft hierdoor een verhoogd risico op overlijden. Een groot deel van de patiënten heeft angst voor bewegen en zijn bang om hun nieuwe nier te beschadigen. In het laatste hoofdstuk laten we zien dat 31% van de patiënten mogelijk een depressie heeft. Depressie na transplantatie was gerelateerd aan een hogere sterfte. Na niertransplantatie zijn er vele mogelijkheden voor preventie van cardiometabole en leefstijl gerelateerde aandoeningen. Op dit vlak kan nog veel gezondheidswinst behaald worden. Leefstijlbegeleiding zou daarom een belangrijk onderdeel moeten worden van de huidige transplantatie zorg.

Else van den Berg onderzocht de rol van voeding bij hart- en vaatziekten waar veel mensen na een niertransplantatie last van krijgen of houden. Niertransplantatiepatiënten blijken minder zout te gebruiken dan gezonde mensen in een controlegroep, maar nog steeds meer dan in de richtlijn voor de algemene bevolking wordt geadviseerd. Als mensen zich na een niertransplantatie zouden houden aan de aanbevolen hoeveelheid zout, zouden zij een lagere bloeddruk hebben. Hun risico op hart- en vaatziekten zou daarmee kunnen worden beperkt, concludeert Van den Berg. De rol van voedingscomponenten als eiwitten, calcium en vitamine K werden ook door Van den Berg onderzocht. Omdat deze voedingsmiddelen op complexe wijze bijdragen aan gezondheid en het ontstaan van hart- en vaatziekten, kan zij nog geen eenduidige aanbevelingen doen voor niertransplantatiepatiënten. Wel worden de patiënten die aan dit onderzoek deelnemen ook de komende jaren nog vervolgd. Verder is het onderzoek van Van den Berg de basis voor het starten van het programma Lifestyle Medicine in het UMCG. In dit programma worden patiënten kort na de transplantatie begeleid in het omschakelen naar gezonde voedingsgewoontes. Van den Berg verwacht dat dit zal bijdragen aan een langere overleving van patiënten na een niertransplantatie.

Else van den Berg onderzocht de rol van voeding bij hart- en vaatziekten waar veel mensen na een niertransplantatie last van krijgen of houden. Niertransplantatiepatiënten blijken minder zout te gebruiken dan gezonde mensen in een controlegroep, maar nog steeds meer dan in de richtlijn voor de algemene bevolking wordt geadviseerd. Als mensen zich na een niertransplantatie zouden houden aan de aanbevolen hoeveelheid zout, zouden zij een lagere bloeddruk hebben. Hun risico op hart- en vaatziekten zou daarmee kunnen worden beperkt, concludeert Van den Berg. De rol van voedingscomponenten als eiwitten, calcium en vitamine K werden ook door Van den Berg onderzocht. Omdat deze voedingsmiddelen op complexe wijze bijdragen aan gezondheid en het ontstaan van hart- en vaatziekten, kan zij nog geen eenduidige aanbevelingen doen voor niertransplantatiepatiënten. Wel worden de patiënten die aan dit onderzoek deelnemen ook de komende jaren nog vervolgd. Verder is het onderzoek van Van den Berg de basis voor het starten van het programma Lifestyle Medicine in het UMCG. In dit programma worden patiënten kort na de transplantatie begeleid in het omschakelen naar gezonde voedingsgewoontes. Van den Berg verwacht dat dit zal bijdragen aan een langere overleving van patiënten na een niertransplantatie.

Deze studie richt zich op de ervaren gezondheid (SRH), morbiditeit en mortaliteit bij niertransplantatie (KT) en laat de mogelijkheden zien van SRH als een potentiële indicator van de toekomstige gezondheidstoestand na KT. We vonden de verandering van de functie van het transplantaat na verloop van tijd als een belangrijke voorspeller van SRH na een jaar follow-up na de KT en bij een langere follow-up. Medische factoren, zoals late acute afstoting, chronische donornier dysfunctie en post-transplantatie bloedarmoede waren onafhankelijke voorspellers van de verslechtering van SRH op verschillende tijdstippen na transplantatie, afhankelijk van het stadium van de chronische nierziekte (CKD). Wij vonden dat milde en ernstige anemie gedurende het eerste jaar na KT een voorspeller van sterfte van een patiënt was, onafhankelijk van de nierfunctie bij patiënten geclassificeerd als CKD stadia 1-2, anderzijds dat, ernstige - maar niet milde - anemie het sterfterisico verhoogde bij getransplanteerde patiënten geclassificeerd als CKD stadia 3-5. Bovendien bleek SRH - 3 maanden na transplantatie gemeten - een onafhankelijke voorspeller van de mortaliteit van de patiënt en verlies van het transplantaat te zijn. Een gemiddelde SRH was geassocieerd met een 4 maal hoger risico en een slechte SRH een 11 maal hoger risico op mortaliteit bij patiënten tot tien jaar follow-up. Bovendien werd een gemiddelde SRH geassocieerd met een 3 maal hoger risico op verlies van het transplantaat en een slechte SRH met een 6 maal hoger risico op verlies van het transplantaat gedurende ten hoogste tien jaar follow-up. Verbetering van de lange termijn resultaten na transplantatie zou een prioriteit van de behandeling moeten zijn om het risico van morbiditeit en mortaliteit bij de getransplanteerden te doen dalen.

Thiamine, Vasten en de Nier In dit proefschrift hebben we de rol van thiamine in ischemie-reperfusie schade van de nier onderzocht. Thiamine is cruciaal voor het behoud van optimale hoeveelheden gereduceerd glutathion (een anti-oxidant) en voor regeneratie van ATP (energiebron) in cellen. We beschrijven de hypothese dat thiamine deficiëntie een belangrijke determinant is van acute tubules schade en het vertraagd functioneren van de nier na een niertransplantatie. We konden niet aantonen dat thiamine deficiëntie ischemie-reperfusie schade verergerde. Echter, wanneer thiamine deficiëntie werd verergerd door verminderde voedselinname en gewichtsverlies voorkwam dit de ischemie-reperfusie schade. Hierdoor kwamen we tot de conclusie dat het gewichtsverlies en de verminderde voedselinname het onverwacht beschermende effect zou kunnen verklaren. We hebben ook onderzocht of benfotiamine albuminurie in patiënten met diabetische nefropathie zou kunnen verlagen. Echter er was geen effect van benfotiamine behandeling op albuminurie of andere kenmerken van nierschade. Toen we het effect van peri-operatief vasten op ischemie-reperfusieschade hebben onderzocht, konden we hier geen effect van aantonen. In niertransplantatiepatiënten hebben we laten zien dat een hogere concentratie vrije vetzuren en malondialdehyde, beide verhoogd tijdens vasten, de kans op nierfalen verkleind. Ook hebben we onderzocht of calorische restrictie in combinatie met een ketogeen dieet beschermd tegen nierschade in een proteïnurisch ratmodel. Calorische restrictie verlaagde proteïnurie en nierschade. Dit was onafhankelijk van het ketogene dieet. Dit wekt de suggestie dat andere mechanismen dan ketogenese deze beschermende effecten veroorzaken.

Levende nierdonoren worden steeds belangrijker voor niertransplantatie. Doordat een gezonde nier veel reservecapaciteit heeft, kan één nier veilig afgestaan worden. Lange termijn studies laten goede resultaten zien voor levende donoren en hun ontvangers. Door de groeiende vraag naar donornieren zijn de criteria voor potentiële donoren de afgelopen tien jaar versoepeld. De leeftijdsgrens is vervallen, en donoren met overgewicht, obesitas en een hoge bloeddruk komen ook in aanmerking voor donatie. Oudere leeftijd, overgewicht en hoge bloeddruk zijn alle belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van nierschade. In dit proefschrift onderzoeken we daarom de effecten van de nieuwe donor karakteristieken op de uitkomst van nierfunctie in donor en ontvanger vijf jaar na de transplantatie. Daarnaast onderzochten we of het gebruik van nierfunctieformules die de nierfunctie schatten gebruikt kunnen worden voor het vervolgen van donor nierfunctie na donatie. We vonden geen nadelige effecten van donor leeftijd, overgewicht en bloeddruk voor donatie op het aanpassingsvermogen van nier en hiermee de nierfunctie in donor en ontvanger op vijf jaar na transplanatie. Donor nierfunctie voor donatie is de belangrijkste voorspeller van donor en ontvanger uitkomst. Nieren van vrouwelijke donoren zijn even goed als nieren van mannelijke donoren. Het nierfunctiebeloop na donatie wordt redelijk goed ingeschat door nierfunctieformules, snelle dalingen in nierfunctie gemist kunnen echter worden. De versoepeling in de donorselectie heeft geen nadelige effecten op nierfunctie van donor en ontvanger, vijf jaar na transplantatie. Zorgvuldige screening en het vervolgen van donoren na donatie blijft echter zeer belangrijk.

Terwijl roken schadelijk is voor de nieren, lijkt nicotine juist een beschermend effect op deze organen te hebben. Matige alcoholconsumptie lijkt positieve effecten te hebben na niertransplantatie: het vermindert het risico op overlijden en het ontstaan van diabetes. Dat blijkt uit onderzoek van Pramod Kumar Agarwal. Er zijn tal van factoren bekend die het risico op nierfalen vergroten: diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht zijn bekende risicofactoren. Maar ook zoutinname, gebrek aan lichamelijke activiteit en slaap, en psychosociale stress spelen een rol. Agarwal bracht de gevaren van roken en alcohol na niertransplantatie nader in kaart. Hij stelt vast dat de nierfunctie van rokers sneller afneemt dan die van niet-rokers en ex-rokers. Sigarettenrook bevat tal van schadelijke stoffen, waarvan nicotine het bekendst en meest verslavend is. Uit eerdere studies bleek echter dat nicotine een remmende werking heeft op ontstekingen. Uit het onderzoek van Agarwal blijkt dat een nicotinebehandeling - in een diermodel - nierfalen vermindert. Wellicht zijn middelen die worden gebruikt om te stoppen met roken dus ook geschikt ter bescherming van de nieren. Verder blijkt na een niertransplantatie matige alcoholconsumptie een positief effect te hebben. Het risico op overlijden en diabetes neemt vooral af wanneer de patiënt niet rookt.

In dit proefschrift zijn de cellulaire en moleculaire mechanismen die leiden tot neointima formatie na niertransplantatie onderzocht in de experimentele en humane setting. De neointima bestaat uit gladde spiercellen die extracellulaire matrix produceren. Deze ophoping van cellen en matrix in bloedvaten van de getransplanteerde nier leidt uiteindelijk tot vernauwingen resulterend in ischemisch transplantaatfalen. Voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën is het belangrijk om te weten waar de cellen die de neointima vormen vandaan komen en welke moleculaire mechanismen daaraan ten grondslag liggen. Dit proefschrift laat zien dat de gladde spiercellen die de neointima vormen voornamelijk afkomstig zijn uit de getransplanteerde donornier. Verder onderzoek heeft aangetoond dat het fenotype van gladde spiercellen, aanwezig in de wand van bloedvaten, na transplantatie verandert van contractiel naar synthetisch waarna dit matrix producerende cellen worden. De gladde spiercellen in de wand van bloedvaten zijn dus een mogelijke bron voor de matrix producerende cellen in de neointima.

Proteoglycanen (PG’s) spelen een belangrijke rol bij de weefselveranderingen na niertransplantatie. Het zijn veelbelovende targets voor interventies om chronische dysfunctie van de getranspanteerde nier te vertragen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Kiran Katta. Niertransplantatie is de beste behandeling voor patiënten met eindstadium nierfalen, zowel voor de kwaliteit van leven als de levensverwachting. Chronisch disfunctioneren van het transplantaat (CTD) is geassocieerd met achteruitgang van de nierfunctie in de tijd en is gerelateerd aan progressieve weefselveranderingen in de getransplanteerde nier. Proteoglycanen spelen een belangrijke rol bij processen zoals ontwikkeling, adhesie, migratie, groei, wondgenezing en weefselherstel, proliferatie en fibrose. Dit suggereert dat PG’s een aangrijpingpunt kunnen bieden voor gerichte interventie van de weefselveranderingen bij CTD. Daarom onderzocht Kirankumar Katta de rol van PG’s na niertransplantatie. De promovendus stelt vast dat PG’s betrokken zijn bij de weefselveranderingen in CTD. Hierbij brengt hij de betrokkenheid van o.m. heparan sulfaat PG’s, heparine-achtige glycomimetica, syndecan-1 en gladde spiercellen nauwgezet in kaart. De inzichten dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe methoden om beschadiging van getransplanteerde nieren te vertragen.

Proteoglycanen (PG’s) spelen een belangrijke rol bij de weefselveranderingen na niertransplantatie. Het zijn veelbelovende targets voor interventies om chronische dysfunctie van de getranspanteerde nier te vertragen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Kiran Katta. Niertransplantatie is de beste behandeling voor patiënten met eindstadium nierfalen, zowel voor de kwaliteit van leven als de levensverwachting. Chronisch disfunctioneren van het transplantaat (CTD) is geassocieerd met achteruitgang van de nierfunctie in de tijd en is gerelateerd aan progressieve weefselveranderingen in de getransplanteerde nier. Proteoglycanen spelen een belangrijke rol bij processen zoals ontwikkeling, adhesie, migratie, groei, wondgenezing en weefselherstel, proliferatie en fibrose. Dit suggereert dat PG’s een aangrijpingpunt kunnen bieden voor gerichte interventie van de weefselveranderingen bij CTD. Daarom onderzocht Kirankumar Katta de rol van PG’s na niertransplantatie. De promovendus stelt vast dat PG’s betrokken zijn bij de weefselveranderingen in CTD. Hierbij brengt hij de betrokkenheid van o.m. heparan sulfaat PG’s, heparine-achtige glycomimetica, syndecan-1 en gladde spiercellen nauwgezet in kaart. De inzichten dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe methoden om beschadiging van getransplanteerde nieren te vertragen.

Terwijl roken schadelijk is voor de nieren, lijkt nicotine juist een beschermend effect op deze organen te hebben. Matige alcoholconsumptie lijkt positieve effecten te hebben na niertransplantatie: het vermindert het risico op overlijden en het ontstaan van diabetes. Dat blijkt uit onderzoek van Pramod Kumar Agarwal. Er zijn tal van factoren bekend die het risico op nierfalen vergroten: diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht zijn bekende risicofactoren. Maar ook zoutinname, gebrek aan lichamelijke activiteit en slaap, en psychosociale stress spelen een rol. Agarwal bracht de gevaren van roken en alcohol na niertransplantatie nader in kaart. Hij stelt vast dat de nierfunctie van rokers sneller afneemt dan die van niet-rokers en ex-rokers. Sigarettenrook bevat tal van schadelijke stoffen, waarvan nicotine het bekendst en meest verslavend is. Uit eerdere studies bleek echter dat nicotine een remmende werking heeft op ontstekingen. Uit het onderzoek van Agarwal blijkt dat een nicotinebehandeling - in een diermodel - nierfalen vermindert. Wellicht zijn middelen die worden gebruikt om te stoppen met roken dus ook geschikt ter bescherming van de nieren. Verder blijkt na een niertransplantatie matige alcoholconsumptie een positief effect te hebben. Het risico op overlijden en diabetes neemt vooral af wanneer de patiënt niet rookt.

Levende nierdonoren worden steeds belangrijker voor niertransplantatie. Doordat een gezonde nier veel reservecapaciteit heeft, kan één nier veilig afgestaan worden. Lange termijn studies laten goede resultaten zien voor levende donoren en hun ontvangers. Door de groeiende vraag naar donornieren zijn de criteria voor potentiële donoren de afgelopen tien jaar versoepeld. De leeftijdsgrens is vervallen, en donoren met overgewicht, obesitas en een hoge bloeddruk komen ook in aanmerking voor donatie. Oudere leeftijd, overgewicht en hoge bloeddruk zijn alle belangrijke risicofactoren voor het ontwikkelen van nierschade. In dit proefschrift onderzoeken we daarom de effecten van de nieuwe donor karakteristieken op de uitkomst van nierfunctie in donor en ontvanger vijf jaar na de transplantatie. Daarnaast onderzochten we of het gebruik van nierfunctieformules die de nierfunctie schatten gebruikt kunnen worden voor het vervolgen van donor nierfunctie na donatie. We vonden geen nadelige effecten van donor leeftijd, overgewicht en bloeddruk voor donatie op het aanpassingsvermogen van nier en hiermee de nierfunctie in donor en ontvanger op vijf jaar na transplanatie. Donor nierfunctie voor donatie is de belangrijkste voorspeller van donor en ontvanger uitkomst. Nieren van vrouwelijke donoren zijn even goed als nieren van mannelijke donoren. Het nierfunctiebeloop na donatie wordt redelijk goed ingeschat door nierfunctieformules, snelle dalingen in nierfunctie gemist kunnen echter worden. De versoepeling in de donorselectie heeft geen nadelige effecten op nierfunctie van donor en ontvanger, vijf jaar na transplantatie. Zorgvuldige screening en het vervolgen van donoren na donatie blijft echter zeer belangrijk.

In dit proefschrift zijn de cellulaire en moleculaire mechanismen die leiden tot neointima formatie na niertransplantatie onderzocht in de experimentele en humane setting. De neointima bestaat uit gladde spiercellen die extracellulaire matrix produceren. Deze ophoping van cellen en matrix in bloedvaten van de getransplanteerde nier leidt uiteindelijk tot vernauwingen resulterend in ischemisch transplantaatfalen. Voor de ontwikkeling van nieuwe therapieën is het belangrijk om te weten waar de cellen die de neointima vormen vandaan komen en welke moleculaire mechanismen daaraan ten grondslag liggen. Dit proefschrift laat zien dat de gladde spiercellen die de neointima vormen voornamelijk afkomstig zijn uit de getransplanteerde donornier. Verder onderzoek heeft aangetoond dat het fenotype van gladde spiercellen, aanwezig in de wand van bloedvaten, na transplantatie verandert van contractiel naar synthetisch waarna dit matrix producerende cellen worden. De gladde spiercellen in de wand van bloedvaten zijn dus een mogelijke bron voor de matrix producerende cellen in de neointima.

Proteoglycanen (PG’s) spelen een belangrijke rol bij de weefselveranderingen na niertransplantatie. Het zijn veelbelovende targets voor interventies om chronische dysfunctie van de getranspanteerde nier te vertragen. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Kiran Katta. Niertransplantatie is de beste behandeling voor patiënten met eindstadium nierfalen, zowel voor de kwaliteit van leven als de levensverwachting. Chronisch disfunctioneren van het transplantaat (CTD) is geassocieerd met achteruitgang van de nierfunctie in de tijd en is gerelateerd aan progressieve weefselveranderingen in de getransplanteerde nier. Proteoglycanen spelen een belangrijke rol bij processen zoals ontwikkeling, adhesie, migratie, groei, wondgenezing en weefselherstel, proliferatie en fibrose. Dit suggereert dat PG’s een aangrijpingpunt kunnen bieden voor gerichte interventie van de weefselveranderingen bij CTD. Daarom onderzocht Kirankumar Katta de rol van PG’s na niertransplantatie. De promovendus stelt vast dat PG’s betrokken zijn bij de weefselveranderingen in CTD. Hierbij brengt hij de betrokkenheid van o.m. heparan sulfaat PG’s, heparine-achtige glycomimetica, syndecan-1 en gladde spiercellen nauwgezet in kaart. De inzichten dragen bij aan de ontwikkeling van nieuwe methoden om beschadiging van getransplanteerde nieren te vertragen.

Terwijl roken schadelijk is voor de nieren, lijkt nicotine juist een beschermend effect op deze organen te hebben. Matige alcoholconsumptie lijkt positieve effecten te hebben na niertransplantatie: het vermindert het risico op overlijden en het ontstaan van diabetes. Dat blijkt uit onderzoek van Pramod Kumar Agarwal. Er zijn tal van factoren bekend die het risico op nierfalen vergroten: diabetes, hoge bloeddruk en overgewicht zijn bekende risicofactoren. Maar ook zoutinname, gebrek aan lichamelijke activiteit en slaap, en psychosociale stress spelen een rol. Agarwal bracht de gevaren van roken en alcohol na niertransplantatie nader in kaart. Hij stelt vast dat de nierfunctie van rokers sneller afneemt dan die van niet-rokers en ex-rokers. Sigarettenrook bevat tal van schadelijke stoffen, waarvan nicotine het bekendst en meest verslavend is. Uit eerdere studies bleek echter dat nicotine een remmende werking heeft op ontstekingen. Uit het onderzoek van Agarwal blijkt dat een nicotinebehandeling - in een diermodel - nierfalen vermindert. Wellicht zijn middelen die worden gebruikt om te stoppen met roken dus ook geschikt ter bescherming van de nieren. Verder blijkt na een niertransplantatie matige alcoholconsumptie een positief effect te hebben. Het risico op overlijden en diabetes neemt vooral af wanneer de patiënt niet rookt.

Niertransplantatie is de beste medische behandeling voor patiënten die lijden aan eindstadium nierfalen. De afgelopen decennia is de samenstelling van de overleden donorpool radicaal veranderd, zodanig dat er steeds meer organen beschikbaar komen van oudere donoren, die vaak al meerdere aandoeningen in de voorgeschiedenis hebben, of van zogenaamde non-heart beating donoren bij wie de orgaanuitname pas kan beginnen wanneer het hart al enkele minuten stil heeft gestaan. Zulke orgaandonoren worden ook wel marginale donoren genoemd. Dit proefschrift beschrijft de resultaten van klinische en pre-klinische studies op het gebied van niertransplantatie. In deze studies wordt de invloed die verscheidene karakteristieken van overleden orgaandonoren op het transplantatieresultaat hebben gekwantificeerd. Tevens wordt het effect onderzocht van interventies vóór of gedurende orgaanpreservatie, die zijn gericht op het beter conserveren van de orgaankwaliteit voorafgaand aan de transplantatie. Daarnaast beschrijft het proefschrift een studie waarin biomarkers worden gemeten in de orgaanpreservatievloeistof en een andere studie waarin de vasculaire weerstand wordt bepaald tijdens machinale preservatie van donornieren. Deze beide studies hebben als doel het voorspellen van de vitaliteit en de functie van het orgaan na transplantatie. Hoewel de resultaten van de studies in dit proefschift betrekking hebben op nieren afkomstig van alle typen overleden donoren, zijn ze het meest relevant voor marginale donornieren. Aangezien de functie en levensduur van zulke nieren na transplantatie vaak suboptimaal zijn, is extra informatie over hun kwaliteit nog vóór transplantatie belangrijk. Tevens zijn nieuwe interventies die de orgaanfunctie ná transplantatie verbeteren noodzakelijk.

Niertransplantatie is de beste medische behandeling voor patiënten die lijden aan eindstadium nierfalen. De afgelopen decennia is de samenstelling van de overleden donorpool radicaal veranderd, zodanig dat er steeds meer organen beschikbaar komen van oudere donoren, die vaak al meerdere aandoeningen in de voorgeschiedenis hebben, of van zogenaamde non-heart beating donoren bij wie de orgaanuitname pas kan beginnen wanneer het hart al enkele minuten stil heeft gestaan. Zulke orgaandonoren worden ook wel marginale donoren genoemd. Dit proefschrift beschrijft de resultaten van klinische en pre-klinische studies op het gebied van niertransplantatie. In deze studies wordt de invloed die verscheidene karakteristieken van overleden orgaandonoren op het transplantatieresultaat hebben gekwantificeerd. Tevens wordt het effect onderzocht van interventies vóór of gedurende orgaanpreservatie, die zijn gericht op het beter conserveren van de orgaankwaliteit voorafgaand aan de transplantatie. Daarnaast beschrijft het proefschrift een studie waarin biomarkers worden gemeten in de orgaanpreservatievloeistof en een andere studie waarin de vasculaire weerstand wordt bepaald tijdens machinale preservatie van donornieren. Deze beide studies hebben als doel het voorspellen van de vitaliteit en de functie van het orgaan na transplantatie. Hoewel de resultaten van de studies in dit proefschift betrekking hebben op nieren afkomstig van alle typen overleden donoren, zijn ze het meest relevant voor marginale donornieren. Aangezien de functie en levensduur van zulke nieren na transplantatie vaak suboptimaal zijn, is extra informatie over hun kwaliteit nog vóór transplantatie belangrijk. Tevens zijn nieuwe interventies die de orgaanfunctie ná transplantatie verbeteren noodzakelijk.

Niertransplantatie is de beste medische behandeling voor patiënten die lijden aan eindstadium nierfalen. De afgelopen decennia is de samenstelling van de overleden donorpool radicaal veranderd, zodanig dat er steeds meer organen beschikbaar komen van oudere donoren, die vaak al meerdere aandoeningen in de voorgeschiedenis hebben, of van zogenaamde non-heart beating donoren bij wie de orgaanuitname pas kan beginnen wanneer het hart al enkele minuten stil heeft gestaan. Zulke orgaandonoren worden ook wel marginale donoren genoemd. Dit proefschrift beschrijft de resultaten van klinische en pre-klinische studies op het gebied van niertransplantatie. In deze studies wordt de invloed die verscheidene karakteristieken van overleden orgaandonoren op het transplantatieresultaat hebben gekwantificeerd. Tevens wordt het effect onderzocht van interventies vóór of gedurende orgaanpreservatie, die zijn gericht op het beter conserveren van de orgaankwaliteit voorafgaand aan de transplantatie. Daarnaast beschrijft het proefschrift een studie waarin biomarkers worden gemeten in de orgaanpreservatievloeistof en een andere studie waarin de vasculaire weerstand wordt bepaald tijdens machinale preservatie van donornieren. Deze beide studies hebben als doel het voorspellen van de vitaliteit en de functie van het orgaan na transplantatie. Hoewel de resultaten van de studies in dit proefschift betrekking hebben op nieren afkomstig van alle typen overleden donoren, zijn ze het meest relevant voor marginale donornieren. Aangezien de functie en levensduur van zulke nieren na transplantatie vaak suboptimaal zijn, is extra informatie over hun kwaliteit nog vóór transplantatie belangrijk. Tevens zijn nieuwe interventies die de orgaanfunctie ná transplantatie verbeteren noodzakelijk.