Search

Yüksek Lisans Tezi, Mimari tasarımlarda doğa her zaman insanların ilgisini çekmiş, ilham kaynağı ve çözüm olmuştur. Bu ilgi doğrultusunda insanoğlu teknoloji ve biyoloji biliminin de katkılarıyla doğada bulunan canlıların işlevlerini ve sistemlerini araştırmıştır. Canlıların biçimi, iskeleti ve organizma oluşumu yapılara form kazandırmada; çevreye karşı davranış gelişimleri sistemsel çözümlerde kullanılmıştır. Doğa esinli tasarımlar “biyomorfik tasarım” kavramı ile adlandırılmaktadır. Biyomorfik tasarım kavramı altında esinlenilen canlı türü doğrultusunda insan için “Antromorfi”, hayvan için “Zoomorfi”, bitki için “Fitomorfi” kavramları kullanılmaktadır. Bu çalışmada tasarımda bir canlıdan organizma olarak esinlenilerek uygulanmış biyomorfik yapıların mimar ve mimar olmayan gruplar tarafından algısal değerlendirmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle gerekli literatür taraması yapılarak biyomorfik tasarım yaklaşımları örnekler aracılığı ile detaylı olarak açıklanmıştır. Devamında mimaride cephe ve algısal değerlendirilmesi üzerine mimari cephe, cephelerin algısal değerlendirilmesi, değerlendirmede kullanılan kavram ve yöntemlere yer verilmiştir. Gerekli kavramsal açıklamaların ardından algısal değerlendirmesi yapılmak üzere 4 adet “Antromorfi”, 4 adet “Zoomorfi” ve 4 adet “Fitomorfi” olmak üzere 12 adet biyomorfik tasarım yaklaşımlı mevcut yapı görseli derlenmiştir. Derlenen görsellerin anket formu üzerinden hazırlanan sorular ve belirlenen sıfat çiftleri aracılığı ile 52 mimar, 51 mimar olmayan katılımcı grup tarafından algısal değerlendirilmesi yaptırılmıştır. Elde edilen anket verileri istatistiki değerlendirme programı (SPSS 22) kullanılarak “Değerlendirmesi yaptırılan biyomorfik yapılar birbirinden farklı algılanacaktır.”, “Biyomorfik tasarım yaklaşımlı yapılar erkek değerlendiriciler tarafından kadın değerlendiricilere oranla daha olumlu algılanacaktır.” ve “Biyomorfik tasarımlı yapıları mimar değerlendiriciler mimar olmayanlara oranla daha eleştirel (olumsuz) değerlendireceklerdir.” hipotezleri test edilmiştir. Elde edilen bulgular doğrultusunda farklı biyomorfik gruplamada yer alan yapıların tanımlanan grubu içinde algılanamadığı ve her bir yapının farklı algılandığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte değerlendirmelerde erkek katılımcılar-kadın katılımcılara göre, mimar olmayan katılımcılar-mimar katılımcılara göre biyomorfik yapıları daha olumlu değerlendirmişlerdir. Yapılan değerlendirmelerle biyomorfik yapıların tasarımdaki ilham kaynaklarının mevcut yapıda algılanmadığı fakat genel olarak güzel ve etkileyici bulunduğu bir başka ifade ile beğenildiği belirlenmiştir., In architectural designs, nature has always attracted people's attention, has been a source of inspiration and solution. In line with this interest, human beings researched the functions and systems of living things in nature with the contributions of technology and biology. The form, skeleton and organism formation of living things in giving form to structures; environmental behavior improvements were used in systemic solutions. Nature inspired designs are named with the concept of "biomorphic design". In line with the species inspired under the concept of biomorphic design, the concepts of "Anthromorphy" for human, "Zoomorphy" for animal, "Phytomorphy" for plant are used. In this study, the perceptual evaluation of biomorphic structures applied by inspiring a living thing as an organism by architects and non – architectsis aimed. For this pupose, firstly the necessary literature review was made and biomorphic design approaches were explained in detail with examples. Afterwards, architectural facade, perceptual evaluation of facades, concepts and methods used in the evaluation are given on the perceptional evaluation of facade in architecture. After the necessary conceptual explanations, 12 existing building visuals with a biomophic design approach, including 4 “Anthrophomorphy”, 4 “Zoomorphy” and 4 “Fitomorphy”, were complied for perceptual evaluation. The complied visuals were evaluated perceptually by 52 architects and 51 non – architects through the questions prepared through the questionnaire from and the adjective pairs determined. Using the statistical evaluation program (SPSS 22) obtained from the survey data, “Biomorphic structures evaluated will be perceived differently from each other.” And “ts will evaluate biomorphic designed structures more critically (negatively) than non-architects." hypotheses have been tested. In line with the findings obtained, it was determined that the structures in different biomorphic groupings could not be perceived within the defined group and each structure was perceived differently. However, in the evaluations, male and female participants evaluated biomorphic structures more positively than non-architect participants-architect participants.

Izgara planlı kentin kuzey-güney doğrultusunda uzanan en büyük caddesi olan Liman caddesi kent ulaşım ağının kilit noktalarından biridir. Nitekim cadde çevresinde yoğunlaşan yapılar bu fikri desteklemektedir. Güneyde yer alan stoa'nın batı bitimine bitişik şekilde kuzeye doğru devam eden ve doğu duvar üzerinde yer alan kapı açıklıklarından anlaşıldığı kadarıyla yaklaşık stoa odaları ölçülerinde kuzeye doğru yapıların devam ettiği görülmektedir. Bu yapıların caddeye bakan duvarları dörtgen bloklarla örülürken, çalışmamız kapsamında değerlendirilen yapının cephesi anıtsal bir formda inşa edilmiştir. Bu sebeple her iki yanında bulunan yapılardan farklı bir işlevi olduğu düşünülmektedir. Fakat yapı içerisinde henüz kazı çalışması yapılmadığı için net bir şey söylemek mümkün değildir. Cadde içerisindeki işlevi hakkında çeşitli fikirler bulunsa da, cephe bloklarının gösterdiği Geç Antoninler dönemine ait mimari stil ve özellikler net bir tarihi aralığı vermektedir. Bu sayede yapı İ.S. 2. yy'ın son çeyreğine tarihlenebilmektedir., Harbor street of city continuing north-south direction is the largest street and one of the key points of the transport network on hippodamic planned city. Indeed, structures that are focused around the street support this idea. Structure located in north of the Dionysos Stoa. The rooms continues north as a continuation of the Dionysos stoa. As it can be seen from the doorways are located eastern wall of the street, rooms seems to be continuing to north about the size of the room of Dionysos Stoa. While putting the building walls facing the street with a rectangular block, the facade of the building considered part of our work is built monumental form. Thus is thought to be a function of the different from structures on both sides. Because anybody didn't excavate in this structure, it's impossible clearly say anything. Although there is many ideas about the fonktion of structure, the wall blocks show that architectural style and features belongs to Late Antonine period. İn this way the structure is dated last quarter of second century A.D.

Bu çalışmanın çıkış noktası, kentsel mekânların oluşumunda, şekillenmesinde ve sosyal yaşamın belirlenmesinde etkili olan, kentsel mekân kullanıcısı ile birebir ilişki kuran yapı cepheleridir. Tez çalışmasında hedeflenen; günümüzde tüketim nesnesi haline gelen arayüzün düşey bileşeni cephelerin, üretiminden önce pazarlanabilir hale gelmesinde kullanılan mimari temsillerinin; kullanıcı tarafından nasıl algılandığının, kullanıcının hangi özelliklerine bağlı olarak değişkenlik gösterdiğinin, temsillerin hangi özelliğinin kullanıcı tarafından dikkat çekici bulunduğunun, beğenildiğinin ve kullanıcının konut tercihlerini nasıl etkilediğinin araştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda; algı, kentsel mekân, temsil ve arayüz kavramları ve bu kavramların birbirleri ile ilişkisi detaylı şekilde anlatılmıştır. Kavramsal çerçevenin anlatılmasından sonra anlatılanların irdelenmesi adına, Tarlabaşı Kentsel Yenileme Projesi kapsamına dâhil olan Sakız Ağacı Caddesi'nde bulunan mimari cephelerin mevcut halinin temsili ve üretim sonrası oluşacak temsilleri kullanılarak bir alan çalışması yapılmıştır. Bu alan çalışması farklı kişisel özellikleri ve beğenileri olan İstanbullu, Cihangirli ve Mimar olmak üzere 3 farklı denek grubuna yapılan bir anket çalışmasıyla desteklenmiştir.Çalışma sonucunda; yapı-kentsel mekan-temsil ilişkisi bağlamında kullanıcı algısı, yapı-temsil ilişkisi bağlamında kullanıcı tercihleri ve temsili cephe beğenileri bağlamında kullanıcı algısı ile ilgili çeşitli sonuçlar elde edilmiştir. Cephe temsilleri, bireylerin sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak farklı şekillerde algılanmakta ve kullanıcı ile farklı şekillerde ilişki kurmaktadır. Temsillerde bulunan eklere bağlı olarak; kullanıcı konut tercihini değiştirebilmektedir. Bu sebeple; bireylerin konut tercihlerinde, mimari temsillerin kullanıcı için yönlendirici olduğu söylenebilmektedir. Kullanıcılara; mimari temsiller yoluyla ihtiyaçmış gibi gösterilen unsurlar ve oluşturulan cepheler de yapılan fiziksel, sosyal değişiklikler, farklı kullanıcı profillerinin alternatif konut tercihlerini belirlemektedir.Anahtar Kelimeler: Algı, Kentsel Mekân, Temsil, Arayüz, Mimari Cephe The starting point of this study is the structural facade which are fully in interaction with the urban spaces and which are influential in the formation of such urban spaces and in defining the social life. The aim of the thesis is to find out the architectural representations, vertical constituents of frontal elements as the interfaces, which have become consumable and marketable objects prior to production, as well as the way the features of such representations impact the attention, choice and preferences of the users. Thus, the concepts of perception, urban space, representation and interface and conceptual relations have been discussed in detailly. After defining conceptual frame, a case study has been made on the architectural facades along the Sakız Ağacı Street included in Tarlabaşı Urban Rehabilitation Project using the currently available representations and the representations subsequent to production phase. This particular case study has been supported by a questionnaire and a interviews stages applied on 3 different subject groups; which are Istanbul and Cihangir citizens and architects.As a consequence of this study, various conclusions have been reached in view of users? perception of the relationship between the structure- urban space ? representation, users? preferences within the context of structure- representation relationship and the likes of representation facades. The represented frontal elements are perceived in different manners by the individuals depending on their socio-demographic structure and the users relate with such elements in different ways. Based on the additions used in representations, the user may change his/her preferences for residence. Therefore, it may be said that the architectural representations direct the individuals in their preferences for dwelling. The elements which are served to the users as a required through architectural representations and physical and social amendments made to the already constructed frontal elements define the alternative dwelling preferences of various user profiles. Keywords: Perception, Urban Space, Representation, Interface, Architectural Facade 178