Search

The 1917 Family Law Decree is an important codification movement in terms of both Ottoman law and Islamic law. In Ottoman law, the Family Law Decree of 1917 is of great importance as it is the first legal regulation that governs engagement as an institution.It is stated in the decree that a marriage contract will not occur by getting engaged. Engagement is a legal relationship that the parties can terminate at any time. In addition, in the event of the death of one of the betrothed, it is accepted that the engagement ends automatically. There are regulations regarding the gifts given by the parties to each other and the status of the things given as a deduction for the mahr in case the engagement is broken. The decree did not explicitly or implicitly make any provision regarding the right to compensation. Because the engagement is not accepted as a contract in Islamic law, it was not considered appropriate to demand compensation due to the breaking of the engagement.Looking at today’s law, it is understood that the provisions on engagement are in general parallel with the Decree. In this respect, it is important for the study to draw a conclusion by making a general comparison of the reasons for the termination of the engagement regulated in the Turkish Civil Code and the results., 1917 Tarihli Hukuk-ı Aile Kararnamesi gerek Osmanlı hukuku gerekse İslam hukuku bakımından önemli bir kanunlaştırma hareketidir. Osmanlı hukukunda 1917 Tarihli Hukuk-ı Aile Kararnamesi ilk kez nişanlanmayı bir kurum olarak hüküm altına alan yasal düzenleme olması dolayısıyla büyük önem taşımaktadır.Kararname’de nişanlanmakla nikâh akdinin meydana gelmeyeceği ifade edilmektedir. Nişan, tarafların istediği zaman sonlandırabileceği bir hukuki ilişkidir. Bunun dışında nişanlılardan birinin ölümü hâlinde de nişanın kendiliğinden sona erdiği kabul edilmektedir. Nişanın bozulması durumunda tarafların birbirine vermiş olduğu hediyelerle, mehre mahsuben verilen şeylerin durumunun ne olacağı ile ilgili düzenlemeler yer almaktadır. Kararname açıkça veya zımnen tazminat hakkı ile ilgili düzenleme yapmamıştır. Çünkü İslam hukukunda nişanlanma bir sözleşme olarak kabul edilmediğinden nişanın bozulması dolayısıyla tazminat istenmesi de uygun görülmemiştir.Günümüz hukukuna bakıldığında nişanlanmaya ilişkin hükümlerin Kararname ile genel anlamda paralellik gösterdiği anlaşılmaktadır. Bu bakımdan da Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen nişanlanmanın sona ermesi sebeplerinin ve ortaya çıkan sonuçların genel bir karşılaştırma yapılarak bir tespitte bulunulması çalışma açısından önem taşımaktadır.

İslam Hukukuna göre sahih nikâh akdi neticesinde taraflar açısından birtakım hak ve yükümlülükler meydana gelmektedir. Bunlardan biri, kadının elde ettiği, buna bağlı olarak da erkeğin karşılamakla yükümlü olduğu mehirdir. Kitap, Sünnet ve icmâ ile sabit olan mehir, İslam hukukçuları tarafından delillere dayalı bakış açıları çerçevesinde özellikle hüküm ve mahiyet itibariyle farklı şekillerde değerlendirilmiştir. Hüküm cihetiyle bazı fakihler mehri nikâh akdinin rüknü, bazıları nikâh akdi neticesinde kendiliğinden meydana gelen bir hak olarak kabul etmişlerdir. Mahiyet yönüyle ise bazı hukukçular mehri nikâh akdinin bedeli, bazıları kadın için takdir edilmiş bir armağan olarak addetmişlerdir. Çalışmada, karşılaştırmalı bir biçimde İslam hukukçularının mehir hakkındaki görüşlerinin ele alınması amaçlanmıştır. Bu bağlamda daha çok klasik eserlerden yararlanılarak dört mezhebin mehre dair görüşleri tespit edilmiş ve yer yer delillerine temas edilmek suretiyle başlıklar halinde sunulmuştur. Mehir ile ilgili konuları bütüncül şekilde mukayeseli olarak içermesi hasebiyle çalışmanın alana önemli bir katkı sunacağı düşünülmektedir.

Sanat, tarihin hemen her döneminde, toplumun bütün kesimlerini kucaklamayaçalışır; kültürel değerleri yansıtma, paylaşma, taşıma veaktarma görevini üstlenir. Gelenek farklı coğrafyaları birleştirirkeninanç ve düşünce sistemleri de toplumu birbirine bağlar. Bununlabağlantılı olarak uygarlık dokusundan topluma zengin olay, olgu vedurumların sözlü ve yazılı ürünlere farklı tür ya da şekillerde aksetmesinintespiti sıklıkla yapılmaktadır. Bu ortak değerlerin varlığı vekullanım şekli, edebî eserlerin aracılığıyla en mühim taşıyıcılar olarakvarlık gösterirler. Aileyi birleştiren ve huzur tesisine yardım edenmaddî varlık, sermaye ve hak paylaşımının önemi, gelenekten moderndünyaya doğru gündemini korumaktadır. Edebî eserler de, kendineözgü dil ve kavram kullanımıyla farklı türlerle kültürel taşıyıcılığınçok yönlülüğünü yansıtır. Edebî eserlerin hemen her türünde, doğrudanveya dolaylı olarak evlilik kurumunun başlangıcından itibarentörenleri, eğlenceleri, gelenekleri, dinî ve hukukî yönü farklı olay veolgular içinde ele alınabilmektedir. Evlenecek çiftler arasında kadınaveya kadının ailesine verilen kalın, başlık parası veya mehir de edebîmetinlerde yok sayılmaz; zamanı, şekli, azamî haddi gibi teknik bilgileride içerecek şekilde yer alabilmektedir. Türk - İslam kültüründemehir, evlenecek kadının malıdır ve onun inisiyatifinde dilediğitasarrufa da yetkisi vardır. Kendi içinde belli hukuksal kuralları veyaptırımları olan mehirin klasik Türk edebiyatının bütün nazım şekillerininanlatım özelliklerine uyum sağlayarak bilhassa kullanılmasıdikkat çeker. Klasik Türk edebiyatı metinlerinde kalın, başlık parasıyerine, mehir ve kabin kavramlarının, İslamî hükümleri öne çıkararakdeğer bulması önemlidir. Klasik Türk edebiyatında mehir, evlenecekkadının müstakil ve şahsî bir hakkı olarak toplumsal yaptırım kadar,mecaza ve teşbihe dayalı kullanımıyla da öne çıkar. Gazellerde toplumsallığınyanında bireyin iç huzurunu yakalaması için mehir, mazmunolarak yüceltilir. Gazellerde mehir; dünyayı, insanı, aşkı, sevgiyi,şefkati anlatmak için kullanılır. Şairler mehirin evlilikte maddî birgetirisi olmasına rağmen, duygu ve düşünce arasında çelişkiye sebepolmadığını ispatlarlar. Mehir, mesnevilerde iki sevgilinin kavuşmasında,temel değerlerdendir. Bu durum mehiri, bir tabu olmaktan çıkarır,toplumun olağan işleyişiyle alakasını önceler. Mesnevilerde gerçekveya metafizik yaklaşımlar, mehirin kadın ve erkek arasındaki evlilikakdi münasebetiyle uygulanma hakikatini ve paylaşım düzeyinideğiştirmez. Hukuksal bu olgunun aşk mesnevilerin varlığındaki süreklilik,mehirin toplum bilincini diri tutması açısından önem arz eder.Bu çalışmada toplumsal düzenden uzak olduğu düşünülen klasik Türkşairlerinin aile, kadın ve erkek arasında bir gereklilik olarak gördüklerimehire, insana ait bir değer olarak bakmaları gazel ve mesnevilerdenörnekler açıklanmaktadır. Beyitlerle mehir konusunun kültüreldeğerlerin taşıyıcısı ve ailenin teşekkülü, devamlılığı için tabii olarakele alınmasına da dikkat çekilmektedir., In every period of history, art embraces all segments of society; undertakesthe task of sharing, carrying and transferring cultural values.Tradition, belief and thought systems that unite different geographiesconnect all elements of society. It is frequently determined that the richevents, facts and situations in the civilizational fabric of the societyare reflected in oral and written products in different types or forms.The existence and usage of these common values become the mostimportant carriers through literary works. The importance of sharingmaterial assets, capital and rights, which unites the family and helpsto establish peace, maintains its agenda in the modern world. Literaryworks express the versatility of cultural carrier with their uniquelanguage and use of concepts. In almost all types of literary works,ceremonies, entertainments, traditions, religious and legal aspects canbe discussed in different events and phenomena, directly or indirectly,from the beginning of the institution of marriage. The dowry, brideprice and mehir given to the woman or the woman’s family amongthe married couples are also not ignored in the literary texts; It mustbe included in the figure, including technical information such astime, shape and maximum limit. In Turkish-Islamic culture, mehir isthe property of the woman to marry, and she has the authority to dowhatever she wishes on her initiative. It is noteworthy that the mehir,which has certain legal rules and sanctions in itself, is especially usedby adapting to the narrative features of all verse forms of classicalTurkish literature. It is noteworthy that in the texts of classical Turkishliterature, the concepts of kalın, mehir and kabin are used insteadof dowry, emphasizing Islamic values. In classical Turkish literature,mehir stands out as an independent and personal right of the womanto marry, as well as with its use based on a mazmum as well as asocial sanction. In ghazals, mahr is highlighted as a mazmun so thatthe individual can achieve inner peace as much as sociality. Mehir ingazalles; It is used to describe the world, people, love, affection andcompassion. The poets prove that although the mahr has a materialreturn in marriage, it does not cause a contradiction between feelingsand thoughts. Mahr is one of the leading values in the reunion of twolovers in masnavis. This removes mahr from being a taboo and revealsits relevance to the normal functioning of society. Real, metaphysicalapproaches in masnavis do not change the truth and sharing of mahrduring the marriage contract between men and women. The continuousexistence of this legal phenomenon in love masnavis is important interms of keeping the public consciousness of the mahr alive.In this study, examples from ghazals and masnavis are explained thatclassical Turkish poets, who are thought to be far from the social order,view the mahr as a necessity between the family, women and men,as a human value. Attention is drawn to the fact that the subject ofmahr is considered as the bearer of cultural values and the formationand continuity of the family with couplets.

Dünya hayatında var olan değişim toplumları etkilemekte ve hukukî kuralların buna göre düzenlenmesini gerektirmektedir. Bu çalışmada değişimin İslâm hukuku üzerindeki etkisi konu edilmiştir. Kıyamete kadar geçerli olacak son dinin hukuku olması nedeniyle İslâm hukuku temel esaslarının korunması ve Müslüman toplumlarının hukuk güvenliğinin sağlanması bakımından istikrar ile tüm zamanların ihtiyacının karşılanması bakımından da değişim ile ilişkilidir. Çağdaş literatürde İslâm hukukunun değişim olgusu ile ilişkisine dair teorik düzeyde değerlendirmeler yapılmıştır. Bu konuda ileri sürülen görüşlerin fürû-i fıkıh alanında çeşitli örnekler üzerinden temellendirilmesi konunun teorik düzeyden çıkarılarak uygulama alanındaki gerçekliğinin anlaşılması bakımından önem arz etmektedir. Çalışmamızda konu mehir örneği üzerinden işlenmeye çalışılmıştır. İslâm hukukunun istikrarına temel oluşturan değişmeyen sabitelerin yanında asra uygunluk sağlayacak şekilde değişebileceği kanaatini esas alan tezde konu üç bölümde incelenmiştir. Birinci bölümde İslâm hukukunda değişim olgusu hakkında genel bilgi verilmiş, ikinci bölümde mehir kavramı ve hükümleri incelenmiş, üçüncü bölümde de mehirle ilgili görüşlerin değişim olgusu ile ilişkili yönleri bakımından yorumlanmasına çalışılmıştır. Changes in the life affect societies and require the regulation of legal rules accordingly. In this study, we discussed the effect of change on Islamic law. Since it is the law of the last religion that will be valid until the hereafter, it is also related to change in terms of meeting the needs of all times and stability in terms of protecting the basic principles of Islamic law and ensuring the legal security of Muslim societies. In the contemporary literature, theoretical evaluations have been made on the relationship of Islamic law with the context of change. It is important to base the opinions put forward on this subject on various examples in the field of furû‘ l-fiqh, in terms of understanding the reality of the subject in the field of practice by removing it from the theoretical level. In our study, the subject has been tried to be processed through the example of mahr. In the thesis, which is based on the belief that it can change in accordance with the century, besides the unchanging constants that form the basis of the stability of Islamic law, the subject is examined in three parts. In the first section, general information about the context of change in Islamic law is given. In the second section, the concept and provisions of the mahr are examined, and in the third part, the opinions about the mahr are tried to be interpreted in terms of the aspects related and about to the context of change.

Yüksek Lisans Tezi, İslâm aile hukukunda boşanma durumu taraflar açısından birtakım sonuçlar doğurmaktadır. Tezimizde bu sonuçlardan biri olan malî sonuçlar konusu ele alınmış ve tarafların bu husustaki hak ve sorumlulukları tezimizin ana konusunu oluşturmuştur. Çalışmamız giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmamızın konusu, kuramsal çerçevesi ve kaynakları ele alınmıştır. Birinci bölümde İslâm hukukunda evliliğin sona ermesi ve çeşitleri konusu ele alınarak bu konu klasik kaynaklara göre incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise evliliğin sona ermesinin malî sonuçlarından bahsedilmiştir. Malî sonuçlar, İslâm hukukunda belirlenmiş malî sonuçlar ve günümüzde tartışılan malî ödemeler olmak üzere iki başlık altında ele alınmıştır. Belirlenmiş olan malî sonuçlar başlığında mehir, muhâlea bedeli, müt’a ödemesi, iddet nafakası, süknâ hakkı, miras hükümleri ve hidâne masrafları ele alınmıştır. Günümüzde tartışılan malî ödemeler kısmında ise iddet sonrası nafaka ödemesi, maddî ve manevî tazminat ile mal rejiminden bahsedilmiştir. Bu konular ele alınırken yer yer İslâm ülkelerindeki mevcut düzenlemelere ve günümüz pozitif hukukundaki mevcut duruma da değinilmiştir. Çalışmamızın sonuç bölümünde, ulaşmış olduğumuz neticelere yer verilmiştir., Divorce in Islamic family law has a number of consequences for the parties. In our thesis, the subject of financial results, which is one of these consequences, has been discussed and the rights and responsibilities of the parties in this regard have formed the main subject of our thesis. Our study consists of an introduction and two chapters. In the introduction, the subject, theoretical framework and sources of our research are discussed. In the first chapter, the dissolution of marriage in Islamic law and its types is discussed and the subject is examined according to classical sources. In the second part of our study, the financial consequences of the dissolution of marriage are discussed. The financial results are analyzed under two headings: the financial results determined in Islamic law and the contemporary financial payments of today. Under the title of determined financial results, issues like mahr, mukhalaa, mut'a payment, iddah alimony, right of sukna, inheritance provisions and hidâne expenses are discussed. In the part regarding contemporary financial payments of today, the issues of alimony payment after the iddah period, material and moral indemnities and matrimonial regimes (marital property systems) are mentioned. While these issues are being handled, the current regulations of Islamic countries and Türkiye's positive law are also mentioned. In the conclusion part of our study, the results we have reached are given.

Tezimizde Hanefî mezhebinin temel eserlerinden biri olan Şemsü'l-Eimme es-Serahsî'nin el-Mebsût adlı eseri çerçevesinde mehir konusu ele alınmıştır. Fıkıh literatüründe mehirle ilgili meseleler daha ziyade nikâh üst başlığı altında ele alınmıştır. Ancak Mebsût'un ansiklopedik tarzda bir eser olması, mehir konusunun yaklaşık otuz ciltlik eserin geneline yayılabileceği düşüncesine sevk etmiş ve mehirle ilgili meselelerin eserin bütününde araştırılması amaçlanmıştır. Tez, Giriş, İki Bölüm ve Sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Girişte, konunun amacı ve önemi hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde Serahsî'nin hayatı ele alınmıştır. Bu minvalde ilmi şahsiyeti, yaşadığı siyasi ortam ve eserleri incelenmiştir. İkinci bölüm araştırmanın temelini oluşturan bölümdür. Bu bölümde öncelikle mehir konusunun diğer klasik fıkıh kitaplarının sistematiğinde olduğu üzere nikâh babındaki bilgilerden hareketle, mehrin Mebsut'un genelinde ele alındığı konular incelenmiştir. Sonuç kısmında ise araştırmanın sonucunda varılan bulgular değerlendirilmiştir. In our thesis, the subject of mahr is discussed within the framework of Shams al-Aimma al-Sarakhsī's work called al-Mabsūt which is one of the main works of the Hanafi sect. Matters related to mahr are mostly discussed under the title of marriage in the fiqh literature. However, the fact that al-Mabsūt is an encyclopedic work has led to the thought that the subject of mahr can be spread throughout the work of approximately thirty volumes, and it is aimed to investigate the issues related to the mahr in the whole of the work. The thesis consists of Introduction, Two Chapters and Conclusion. In the introduction, information about the purpose and importance of the subject is given. In the first chapter, Sarakhsī's life is discussed. In this way, his scientific personality, the political environment he lived in and his works were examined. The second part is the part that forms the basis of the research. In this section, first of all, the subjects on which the mahr is dealt with in general, based on the information on marriage, as in the systematics of other classical fiqh books, were examined. In the conclusion part, the findings obtained as a result of the research were evaluated.

Yüksek Lisans Tezi, İslam hukuku günlük hayata ilişkin tüm sahalarda birtakım düzenlemeler getirmiştir. Böylece ferdin hak ve yükümlülüklerini bilmesini sağlamıştır. Kişinin, rabbiyle ve toplumla ilişkilerini düzenleyen İslâm Hukukunun en önemli konularından birisi de aile hukukudur. Aile hukukunun temeli ise nikah akdi ile başlar. Nikah akdi ile eşler birbirine karşı İslam’ın kendilerine yüklediği sorumlulukları yerine getireceklerine dair bir söz verir. Nikah ile birbirinin haklarını koruyacaklarına dair sözleşen karı-koca bu evlilikten doğacak çocukların da haklarını korumakla emrolunmuştur. Çünkü İslam sadece karı kocanın haklarını değil evliliğin meyvesi olan çocukların da haklarını muhafaza etmiştir. İslam hukukunun çizdiği sınırlar bazı durumlarda bireyler için tercihe bırakılmışken bazı durumlarda zorunluluk olarak bildirilmiştir. Elbette bu uygulamaların hepsinde temel amaç evlilik müessesinin mutlu ve huzurlu bir şekilde sürdürülmesidir., Islamic law has introduced some regulations in all areas of daily life. Thus, it enabled the individual to know his & her rights and obligations. Family law is one of the most important issues of Islamic Law that regulates the relationship of a person with Allah and all society. The basis of family law starts with the marriage contract. With the marriage contract, the spouses make a promise that they will fulfill the responsibilities Islam imposes on each other. The husband and wife, who made a contract that they would protect each other's rights with the marriage, were ordered to protect the rights of the children born from this marriage. Because Islam has preserved not only the rights of husband and wife but also the rights of children who are the fruit of marriage. While the boundaries drawn by Islamic law are left to individuals in some cases, they are declared obligatory in some cases. Of course, the main purpose of all these practices is to continue the marriage establishment in a happy and peaceful way.

YÖK Tez No: 636674 Dünyevileşme ve teknoloji kirliliği ile birlikte esen ve toplum vicdanında yer bulmayan değişim rüzgârları, birçok anlayış gibi aile anlayışımızın da içini boşalttı. Her birimizin hayatına dokunan yönü olan ailenin, yeni anlamlar yüklemeden zaten var olanı açığa çıkararak içinin doldurulması, doğal sınırlarına çekilip sınırlarının kalın çizgilerle belirlenmesi ve onun kendi bütünlüğünün sağlanması, her ailede görülebilecek ufak tefek aksiliklerin ya da ciddi uyuşmazlıkların hallini sağlayacak girişimlerin sonuçlanması; kadın ya da erkeğin kendilerini saf dışı bırakması, ya da birbirini saf dışı etmesi veya güç yarışına girmesiyle değil; güvenilirliğini ve yeterliliğini ispatlamış bireylerin aileye yüklenilen mânâları (ahlaki ölçülenme, iman öğretimi, dava birliği, hedef birliği, gönül hoşnutluğu) ve aileye dair değerleri (sevgi, saygı, hürmet, ilgi-alâka, fedakârlık, sabır, emek, güven, vefa, adalet, emanet, mahremiyet, istişare, teenni, huzur, rahmet, sükûnet) kendilerinde barındırmalarıyla mümkündür. Bu vesile ile soyut olan aile kavramı kadın özelinde somutlaştırılmış, toplumun ailelerden, ailelerin de kadın ve erkekten oluşup şekillendiğinin farkındalığıyla birey olmanın sorumluluğu, farklılıklara toleranslı olmanın gerekliliği, kadın ve erkeğin yuvalarında bütünleşmesinin ve dengeleşmesinin değerliliği, kadın olmanın ailede neye karşılık geldiği, kadın ve ailenin iç içeliği; kadından aileye, aileden kadına tevarüs eden şeylerin/değerlerin mezc ediciliği; birbirlerinin hayat menbaı ve merkez noktaları olmaları göz ardı edilmeyen bir perspektifle gözlem altına alınmıştır. Blowing with technological pollution and materialism winds of change which can't find place in the conscience of the society has emptied, like many others, our family conceptions. Family which touches the lifes of each of us, realizing it by revealing already existing meanings in it without attributing new ones, withdrawing to its natural borders and highlighting the borders and ensuring its integrity, dealing with minör mishaps or serious conflicts that may occur in each family is possible when the individuals who have proved their reliability and competence have meanings attributed to family (moral measurement, faith teaching, unity of cause, unity of objective, heart satisfaction) and values of family (love, esteem, reverence, care, sacrifice, patience, labour, confidence, fidelity, justice, trust privacy, consultation, peace, mercy, quiescence, poise) but not possible when man or woman eliminate each other or enter the race for power. Hereby, the concept of family which is abstract is embodied in the case of wo-men, the responsibility of being an individual with the awareness that the society consists of families and families consist of woman and man, the necessity of being tolerant of defferences, the value of integration and balancing of woman and man in their home, what it means to be a woman in family, the blend of the things/values that pass from woman to family or from family to woman, the fact that they are the source of life and center points of each other was taken under observation with a perspective that is not ignored.

Bu çalışmada nikâh akdiyle birlikte erkeğe yüklenen sorumluluklara dâir bilgiler ele alınmaktadır. Araştırmamızın giriş bölümünde `Araştırmanın Konusu ve Alanı` belirtilerek çalışma süresince kullanılan `Kaynaklar` ve `Takip Edilen Metot` hakkında bilgilere yer verilmiştir. Çalışmamızın konusu itibariyle ilk bölümde erkeğin eşine olan maddi sorumluluklarına dâhil olan, nafaka, mehir, tedavi masrafları vb. konularına değindik. İkinci bölümde ise kocanın eşine karşı maddi sorumlulukları haricinde kalan şahsî sorumluklarının ve çocuğuna karşı yükümlülüklerinin kapsamlarını ortaya koyduk. Bunlar; güzel muamele, çocuğun nafakası, eğitilmesi, sünnet ettirilmesi, evlendirilmesi, eşler arası adalet, iyi geçim, evlat yetiştirme, tedib gibi çeşitli konulardır. Sonuç bölümünde araştırmamızı genel bir değerlendirme yaparak tamamladık.Çalışmamız ortaya koymaktadır ki değişen dünya ve sistemlere rağmen aile hayatının korunması ancak ilahi ve nebevi ölçülerle sağlanmaktadır. Nitekim aile hukukunun ilkeleri gerek Kur'an-ı Kerim'de gerekse hadislerde geniş bir çerçeveyle ortaya konmuştur. Bu nedenle araştırmamızı işaret edilen çerçeve dâhilinde yapıp edindiğimiz bilgilere kanaatimizi de ekleyerek aktardık.Anahtar kelimeler: Nikâh, Mehir, Nafaka, Tedib, Hidâne, Meveddet, Güzel Muamele. In this study it is discussed the knowledge of the responsibilities of a man with the marriage contract. In the introduction part of the research it is specified that `the subject and the field of research` and `Resources`, `Followed Method` which are used during the study. In the first part of the study it is mentioned man's material responsibilities towards his wife including alimany, mehr and te-reatment expense etc.In the second part except the material responsibilities it is put forth that what it covers about the personal responsibilities and the liabilities towards his child. These are such as nıce treat, child's alimony, educatıon, circumacision, marrige, justice, between partners, good livelihood, son raising, dressage. In the result part we completed our study with a general evaluation.Our study put forth that although the changing world and systems the protectıon of family life provides only the divine and prophetic measures. Thus it is revealed the principles of family law with a wide frame both in Quran and in Hadith. There fore we are transferred our research with in the frame indicated and the information we have obtained with adding our opinion.Keywords: Marriage, Mehr, Alimony, Dressage, Hidden Until, Fondness, Nice Treat. 127

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Hayatın önemli geçiş dönemlerinden birini oluşturan ve aileye mutluluk kazandıran düğün olayı, Uygur Türkleri arasında da çok önemlidir. Uygur özerk bölgesinin her bölgesinde düğünlerde kültürel değişim söz konusudur. Tezde Uygur düğün adetleri ve çağdaş Uygur düğün kültür değişimi ve Başlık parasının yükselme devrimi sosyolojik yöntemlerle analiz edildi. Bazı noktalar, Türkiye deki düğün adetleri ile karşılaştırarak ve Uygur özerk bölgesinin başkenti Urumçi ele alınarak açıklandı. Modernleşme sürecinin sürekli ilerlemesiyle beraber, Uygur toplumunun modern dönüşümü hızlandı. Düğün törenlerinde bazı adetler kısalttıysa bile, Toyluq'un (başlık parasının) gittikçe yükseldiği ve bazı insanların düğün yapması daha zorlaştığı ve Diasporadaki Uygurların düğün adetlerine bakışı burada söz konusudur. Bu çalışmada, çağdaş Uygur modern düğününde en önemli unsurlarından olan Başlık parasının yükselmesi ve düğün törenlerinin değişimleri incelenmiştir. Bu tez üç bölümden oluşturulmuştur. Birinci bölümde, Toplumsal ve kültürel değişme süreçleri kavramsal açıklamalar ile yapılmıştır. İkinci bölümde, Uygur düğün geleneklerinde kutsal Evlilik ritüeli ve evlilik şekli Nitel araştırma yöntemleri (Diasporadaki Uygurlar ile görüşme yaparak yönetildi) ve literatür kaynakları taraması ile yönetildi. Uygurların başlık parasının yükselme sebepleri ve Uygur düğünlerindeki örf ve adetlerini değişme sebepleri tartışıldı. Üçüncü bölümde, Diasporadaki Uygurlara internette (SURVEYMONKEY uygulamasında) anket yaparak, Uygur düğün gelenekleri hakkında görüşü sosyolojik kavramlar ile analiz edildi. The wedding event, which constitutes one of the important transition periods of life and brings happiness to the family, is also very important among the Uighur Turks.In every region of the Uyghur autonomous region, cultural change occurs at weddings.In this thesis, Uyghur wedding traditions and contemporary Uyghur wedding culture change and the rise of Toyluq were analyzed by sociological methods.Some spots were explained by comparing the wedding customs in Turkey.Urumqi, the capital of the Uyghur autonomous region as example, the cultural event was discussed.With the continuous progress of the modernization process, the modern transformation of Uyghur society accelerated. Even if some customs have been shortened during the wedding ceremonies, but it is here that Toyluq (gift money) has risen steadily, and some people have become more difficult to make weddings. The view of the Uyghurs in the diaspora to the wedding traditions is important here. In this study, the rise of Bride price, which is one of the most important elements of contemporary Uyghur modern wedding, and the changes of wedding ceremonies are examined. This thesis consists of three chapters. In the first chapter, social and cultural change processes are made with conceptual explanations.In the second chapter, the sacred Marriage ritual and the way of marriage in the Uyghur wedding traditions were explained with qualitative research methods(It was done by interviewing the Uighurs in the diaspora)and historical literature sources were used.The reasons for the rise of the Uyghur bride price and the reasons for changing the Uyghur wedding customs and traditions were discussed.In the third chapter, the Uyghurs in the Diaspora were surveyed on the internet (in SURVEYMONKEY) and their views on Uighur wedding traditions were analyzed with sociological concepts.

İslam aile hukukunun en önemli konularından biri mehir ve ev eşyasıyla ilgili anlaşmazlıklar ve bunların çözümüdür. Her ne kadar mutlu ve huzurlu devam eden evliliklerde bu tür anlaşmazlıklar vuku bulmasa da özellikle boşanmanın, karı ile kocadan biri veya her ikisinin ölümü durumunda sıkça vuku bulması muhtemeldir. Her ne şekilde olursa olsun İslâm hukukçuları, mehir ve ev eşyasıyla ilgili vuku bulan anlaşmazlıklara büyük önem vermiş ve bunlara pratik çözüm önerileri getirmişlerdir. Karı ile koca veya onların varisleri arasında mehirle ilgili muhtemel anlaşmazlıklar; mehrin tayin edilip edilmemesi, miktarının ne kadar olduğu, cinsi, nev‘i ve vasfının ne olduğu; artması, eksilmesi veya tamamen telef olması durumunda kimin bunu tazmin edeceği, zevce tarafından teslim alınıp alınmadığı ve zevceye verilen bazı eşyaların mehir sayılıp sayılmayacağı gibi konularla ilgilidir. Ev eşyasıyla (metâu’l-beyt) ilgili muhtemel anlaşmazlıklar ise genellikle evi dayama-döşeme (techi zu’l-beyt) görevinin zevceye mi yoksa kocaya mı ait olduğu ve evde bulunan eşyanın kimin mülkü olduğu hususlarıyla ilgilidir. Tüm mezheplere göre, karı ile koca arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması durumunda kanıt varsa, kanıta göre hükmedilir. Kanıtın olmaması durumunda ise karı ile koca kendi iddialarının doğru olduğuna dair yemin etmeye davet edilirler. Karı ile kocadan birinin yemin etmesi durumunda, iddiası üzerine yemin eden tarafın iddiasına göre hükmedilir. Her ikisinin yemin etmesi veya etmemesi durumunda ise mezheplerin farklı görüşleri vardır. Karı ile kocadan birinin veya her ikisinin ölümü durumunda, onların varisleri arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması halinde, Hanefi mezhebi hariç diğer üç mezhebe göre karı ile koca sağmış gibi hareket edilir.

Bu çalışmada mehrin hikmetleri ve onunla ulaşılabilecek maslahatlar incelenmiştir. Hikmetlerin temellendirilebilmesi amacıyla öncelikle Hz. Peygamber ve sahabenin ödediği mehir miktarları tespit edilerek günümüz rakamlarına çevrilmiştir. Bu bağlamda Hz. Peygamber'in eşlerine verdiği ortalama mehir bugünün değeriyle yaklaşık 40.000-50.000 ₺ civarında olduğu tespit edilmiştir. Sahabenin ödediği mehirler çok cüz'i miktarlardan başlayıp bugün milyonlarla ifade edilebilecek meblağlara ulaşmaktadır. Ama ortak yanı, az veya çok mutlaka mehir ödenmesidir. İslam'ın her emrinin hikmetli olmasından hareketle, üzerinde bu kadar ısrar edilen mehrin de birtakım hikmetleri olduğu sonucuna ulaşılabilir. Bu bağlamda mehir; sorumluluk bilinci oluşturmaya, eşler arası muhabbeti artırmaya yardımcı olur. Sudan sebeplerle boşanmayı zorlaştırırken, haksız boşanmalarda mağdur olan tarafın lehine bir tazminat işlevi görür. Mehrin bahsi geçen hikmetlerinin açığa çıkabilmesi, miktarıyla doğrudan alakalıdır. Kur'an ve sünnette miktar konusunda bağlayıcı bir emir bulunmamaktadır. Bu nedenle bireyler kendi şahsi durumlarını dikkate alarak belirleme yapmalıdır. Erkeğin ödeme gücü varsa karşılıklı anlaşmayla yüksek miktar belirlemekte bir sıkıntı görünmemektedir. Bununla birlikte, miktarın çok ön planda tutulması, ödeme gücü olmayan erkekten yüksek rakamlar talep edilmesi ya da erkeğin ödeyemeyeceği meblağı kabul etmesi sıkıntılı görünmektedir. İki taraf da miktar belirlerken duygusal davranmaktan kaçınmalı, mantıklı karar vermelidir. Tezin son kısmında, araştırma boyunca mehrin gerekliliğine ikna edilmesi hedeflenen okuyucunun, aklına takılabilecek bazı sorular cevaplanarak çalışma nihayetlendirilmiştir. In this study, the wisdom of the mahr and the benefits that can be reached with it are examined. In order to be able to base the wisdom, firstly the amount of the mahr paid by the Prophet and companions was determined and converted into today's currencies. In this context, the average city that the Prophet gave to his wives is around 40.000-50.000 ₺ with today's value. The mahrs paid by the companions start from very small amounts and reach the amounts that can be expressed in millions today. But the common thing, more or less surely the mahr is paid.Since every order of Islam is wise, it can be concluded that there is a number of wisdoms in the mahr that is so insisted on. In the second part of the study, these wisdoms are discussed and the benefits that can be achieved are examined. In this context the mahr; helps to create awareness of responsibility, increase the conversation between husband and wife. While it makes the divorce difficult due to invalid reasons, it acts as a compensation to the victim side in unjust divorces.It is directly related to the amount that the mentioned wisdom of the mahr can be revealed. There is no binding order in Qur'an and the sunnah regarding the amount of mahr. For this reason, individuals should be able to determine their own situation. If the man has the power to pay, there is no problem in determining a high amount by mutual agreement. However, it seems troubling that the amount is kept in the forefront, the man without the ability to pay is demanding higher numbers, or the man accepts the amount that he cannot pay. Both sides should avoid emotional behavior when determining the amount, should make a reasonable decision.In the last part of the thesis, the study is finalized by answering some questions that can be attributed to the reader, who is intended to be convinced of the necessity of the mahr. 129

Bu çalışmada, Endülüslü fakîh İbn Hazm'ın telif ettiği ve İslam hukuku araştırmaları sırasında kendisine sıklıkla müracaat edilen bir kaynak olan el-Muhallâ'da Aile hukukuyla ilgili konularda Ebû Hanife'ye nispet edilen görüşlerin isabetli olup olmadığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Eserin mukayeseli hukuk türünde telif edilmiş olması ve bu tür eserlerde zikredilen muhalif görüşlerde hataların bulunması bizi bu çalışmaya sevk etmiştir.Çalışma, iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş kısmında araştırmanın konusu, amacı, kaynakları ve yönteminden bahsedilmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde, ilk olarak, el-Muhallâ'nın müellifi olan İbn Hazm'ın hayatı, hocaları, öğrencileri, eserleri, şahsiyeti, fıkıh metodu ve fıkhî görüşlerinden örnekler ele alınmış; akabinde el-Muhallâ ile ilgili bilgiler sunulmuştur.İkinci bölümde, İbn Hazm'ın el-Muhallâ adlı aserinde Aile Hukuku ile ilgili konularda Ebû Hanife'ye nispet edilen 191 görüş, tahkik edilmiştir. Söz konusu görüşlerin Ebû Hanife'ye âidiyeti araştırılırken, Hanefî mezhebinin en muteber kaynaklarına müracaat edilmiş olup, yapılan incelemeler sonucunda 20 görüşün hatalı olduğu tespit edilmiştir. Bunlar: Nikâh (5), Mehir (2), Cinsî Münasebet (2) Talak (5), Ric'at (2), Zıhar, İddet, İstîlâd ve Hidâne konularındadır.Sonuç kısmında ise yapılan araştırmalardan tespit edilen değerlendirmeler sunulmuştur. The aim of this study is to determine whether the opinions of Abu Hanifa on the issues related to family law are right in al-Muhallâ, a resource which is copyrighted by Andalusian lawyer Ibn Hazm and which is frequently applied to during Islamic legal researches. The facts that the work has been copyrighted in the form of comparative law and that there are mistakes in the opposing views mentioned in such works have led us to this work.The study comprises of two chapters. Subject, scope, resources and methodology of the study was mentioned in the introduction part. Firstly, the author of Muhallâ's -Ibn Hazm's- life; his hodjas, students, works, fiqh method and examples from his remarks regarding fiqh was discussed; and immediately afterwards, information on al-Muhallâ was provided in the first chapter.191 remarks regarding Family Law, which were attributed to Abu Hanifa within Ibn Hazm's work titled al-Muhallâ was analyzed along the second chapter. Most acknowledged resources were consulted while investigating whether these remarks in question belonged to Abu Hanifa, and it was found that 20 remarks were erroneous. These remarks were regarding concepts of; Marriage (5), Mahr (2), Sexual Relations (2), Divorce (5), Retreat (2), Zihar, Iddah, Istilad (having a child from one's own female slave) and Adoption.Implications identified as outcomes of analyses were presented in conclusions part. 218

Nikâh, İslam Hukukunun ortaya koyduğu şartlara uygun olarak erkek ve kadının hayatlarını birleştirmeleri hususunda yaptıkları akiddir. İslam nikâhı helal, nikahsız birlikteliği gayri meşru olarak addetmiş ve haram kılmış, nikâhı meşru bir zemine oturtmuştur. Burada amaç İslam'ın ana gayelerinden birisi olan neslin korunması, dolayısıyla da sağlıklı bir toplumun oluşturulmasıdır. Ailenin oluşumunda ilk basamağı teşkil eden nikâh akdinin bir takım hukuki sonuçları ortaya çıkmakta ve nikâh akdi taraflara bir takım maddi ve manevi sorumluluklar yüklemektedir. Erkeğe yüklenen mali sorumlulukların başında ise kadına verilmesi gereken mehir yer almaktadır. İslam öncesi hemen hemen tüm din ve toplumların kültürlerinde mehre benzeyen uygulamalara kaynaklarda rastlanmakla birlirkte, bu uygulamalar mehirden farklılıklar arz etmektedir. Anahtar kelimeler: Nikâh, Akit, Mehir, Karı-Koca, Veli, Şahit. Marriage contract (nikâh) is an agreement of marriage in order to unite the lives of men and women in accordance with the terms of shar'i methods and Islamic law. Islam approves marriage as halal and renders the illegitimate relationship as forbidden. The main aim here is to protect next generations which is one of the main ideals of Islam, and thus to create a sound society.A number of legal consequences of the marriage, which constitutes the first step in the formation of the family, come to the foreground and marriage imposes financial responsibilities on the parties. Giving mahr to wife is foremost responsibility of husband. Though there existed in pre-Islamic cultures of almost all religions and societies, practices similar to mahr cannot be regarded as meahr.Key Words: Marriage contract, Contract, Divorce, Mahr, Husband, Wife, Spouse, Guardian, Witness. 125

Bu araştırmada insanlığın başlangıcı kadar eskiye dayanan mehir ve tarihi uygulamaları, farklı kültürlerde farklı uygulamalara bürünen mehrin, yeniden ele alınması gerektiği tespit edilmeye çalışılmıştır.İslam, kültürel olarak Cahiliye adetlerinden olan mehre farklı bir rol biçmiştir. Erkek tarafından kadına ödenen zorunlu bir evlilik sigortası olması hasebiyle toplumlarda farklı uygulamalara bürünen mehrin, tekrardan kendini yenileme ihtiyacı hasıl olmuştur.İnsanın iki farklı güvencesi mevcuttur. Bunlardan birincisi iman yani maneviyat teminatıdır. Diğeri ise toplum içerisinde huzurlu yaşamasını temin eden düzenlerdir. Buna binaen kadın için bir sosyal güvence, teminat olan mehrin işlevsel olması zorunludur.Çalışmamızın genelinde, toplumda büyük bir sayı teşkil eden kadına tanınan mehir hakkının, canlı ve işlevsel olması üzerinde durulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Mehir, evlilik sigortası, bireysel emeklilik sistemi, sorumluluk In this study, it is tried to determine the city and its historical applications, which are as old as the beginning of humanity, and the necessity to reconsider the city which has different applications in different cultures.Islam is a culturally different type of Jahiliye. Because of the fact that there is compulsory marriage insurance paid by the woman to the woman, the need to renew herself by the different practices in the societies has become necessary.Man has two different assurances. The first is faith in spirituality. The other is the arrangements that ensure peaceful living in the community. Therefore, a social security for the woman and the city, which is the collateral, must be functional.In our study, it has been tried to focus on the fact that the right of the city, which is a great number of women, is alive and functional.Keywords: City, marriage ınsurance, ındividual pension system, responsibility 88

İslam aile hukukunun en önemli konularından biri mehir ve ev eşyasıyla ilgili anlaşmazlıklar ve bunların çözümüdür. Her ne kadar mutlu ve huzurlu devam eden evliliklerde bu tür anlaşmazlıklar vuku bulmasa da özellikle boşanmanın, karı ile kocadan biri veya her ikisinin ölümü durumunda sıkça vuku bulması muhtemeldir. Her ne şekilde olursa olsun İslâm hukukçuları, mehir ve ev eşyasıyla ilgili vuku bulan anlaşmazlıklara büyük önem vermiş ve bunlara pratik çözüm önerileri getirmişlerdir. Karı ile koca veya onların varisleri arasında mehirle ilgili muhtemel anlaşmazlıklar; mehrin tayin edilip edilmemesi, miktarının ne kadar olduğu, cinsi, nev'i ve vasfının ne olduğu; artması, eksilmesi veya tamamen telef olması durumunda kimin bunu tazmin edeceği, zevce tarafından teslim alınıp alınmadığı ve zevceye verilen bazı eşyaların mehir sayılıp sayılmayacağı gibi konularla ilgilidir. Ev eşyasıyla (metâu'l-beyt) ilgili muhtemel anlaşmazlıklar ise genellikle evi dayama-döşeme (techizu'l-beyt) görevinin zevceye mi yoksa kocaya mı ait olduğu ve evde bulunan eşyanın kimin mülkü olduğu hususlarıyla ilgilidir.Tüm mezheplere göre, karı ile koca arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması durumunda kanıt varsa, kanıta göre hükmedilir. Kanıtın olmaması durumunda ise karı ile koca kendi iddialarının doğru olduğuna dair yemin etmeye davet edilirler. Karı ile kocadan birinin yemin etmesi durumunda, iddiası üzerine yemin eden tarafın iddiasına göre hükmedilir. Her ikisinin yemin etmesi veya etmemesi durumunda ise mezheplerin farklı görüşleri vardır. Karı ile kocadan birinin veya her ikisinin ölümü durumunda, onların varisleri arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması halinde, Hanefi mezhebi hariç diğer üç mezhebe göre karı ile koca sağmış gibi hareket edilir. Anahtar kavramlar: Mehir, Mehr-î misil, Mehr-î müsemma, Metâu'l-beyt, Techizu'l-beyt. One of the most important issues in the Islamic family law is the disputes and their solutions related to the mahr and the household goods. Although disagreements regarding these issues do not arise in happily and peacefully ongoing marriages, they are likely to show up in divorce or decease of the either or both of the pairs (the wife and the husband). In any case, Islamic scholars have given great importance to the disputes regarding the mahr and household properties and have brought practical solutions to them. The following are the probable conflicts between the wife and husband or their successors on the mahr: The amount, the type, and the nature of the mahr; whether they are entitled, whether they are possessed, whether the gifts that the wife has received are deemed mahr, and who is responsible for the compensation when the mahr lessens or is completely lost. Possible disagreements with the household items (metâu'l-beyt) are usually pertinent to the issue of whether the housekeeping-furnishing is under the wife's or the husband's responsibility, and which of the pairs own the household goods.According to all the sects, in case of a disagreement between the wife and the husband on the aforementioned issues, the judgment is based on the evidences, if exists. Otherwise, for the truth of their statements, the wife and the husband are expected to swear (pledge). If one of the wife and the husband swears, her/his statement is regarded as the truth and the judgment is rendered accordingly. There are various opinions among the sects when both sides swearing that their claim is true and their statements oppose to each other. In the case where either or both of the pairs are died and disputes arise among their inheritors, all the sects but the Hanafi treats the case as if the wife and the husband are alive.Key concepts: al-mahr, Mahr-i misl, Mahr-i musamma, Household goods, Furnise a house. 89

Yüksek Lisans akademik çalışmamızın konusu insanlık tarihi kadar eskidir. İlk yaratılanerkek insan Hz. Âdem ve yaratılan ilk kadın Hz. Havva'dır. Allah (c.c.) bu iki farklı cins insanın birarada yaşayabilmesi ve meşru yoldan insan neslinin çoğalması için nikâh akdi ile kurulan birevliliği gerekli kılmıştır. Tüm bu sebepler nikâh konusunu önemli ve dikkat çekici kılmaktadır.Biz de İslam dünyasında var olan Sunnî ve Şia tefsirlerini örnek alarak bu konuya nasılbaktıklarını karşılaştırmak istedik. Sunnî müfessirlerden Ebu'l-Berekât en-Nesefî'nin Medârikü'tTenzîlve Hakâikü't-Te'vîl adlı tefsiri ile Şia müfessirlerinin öncülerinden Ebû Cafer et-Tûsî'nin etTibyânfî Tefsîri'l-Kur'ân adlı tefsirini ele alarak Kur'ân'daki nikâh âyetlerini tefsir ederken ortayaçıkan farklılıkları ve ortak anlayışı ortaya çıkarmaya çalıştık.Akademik çalışmamızı yaparken sadece bu tefsirlere bağlı kalmayarak, Sunnî ve Şiîcamianın diğer tefsirlerinden de örnekler vermeye özen gösterdik. Sunnî camiadan tefsirler seçerkende hem amelî hem de itikadî mezhepleri farklı olan müfessirlerin görüşlerini de yansıtarak tekmezhepli bir çalışma olmaması için gayret göstermeye çalıştık.Nikâh konusunu sadece tefsirlerle açıklamaya çalışmak konuyu eksik bırakır düşüncesi ileŞiî ve Sunnî görüşün fıkıh kitablarını araştırdık. Ayrıca konu ile ilgili akademik açıdan yazılanmakale, yüksek lisans, doktara tezlerini araştırarak ve danışman hocamın tecrübe ve birikimlerindende faydalandık.Anahtar Sözcükler: Nihâh, Talak, Mehir, Mut'a, Şahit The subject of our master's academic work is as old as the history of mankind. The firsthuman being created is Hz. Adam and the first woman created Hz. Havva. Allah (c.c.) stipulated themarriage that we are to be able to live together in these two different breeds and to multiply thelegendary line. All these reasons make the wedding issûre important and remarkable.We wanted to compare how they look at this subject by taking the example of Sunnî andShia exegesis that exist in the Islamic world. Ebu'l-Berekât from the Sunnî scholars deals with theinterpretation of en-Nasafi's Medârikü't-Tenzîl and Hakâikü't-Te'vîl and Ebû Cafer et-Tûsî's tafsirof et-Tibyân fî Tafsîri'l Qur'ân We hoped to uncover the differences and common understandingthat arise when we interpret the verses of the marriage in the Qur'ân.While we did our academic work, we did not only adhere to this exegesis, but also gaveexamples from other interpretations of the Sunni and Shiite camian. When choosing interpretationsfrom the Sunni mosque, we tried to make an effort not to be a single sectarian work reflecting theopinions of the commentators who are different from both the working and the faith groups.We searched the fiqh books of the Shi'i and the Sunnî congregation, thinking that it wouldbe incomplete to try to explain the weddings only with commentaries. We also tried to put theacademic community and the curious people in a better position by exploring the academic writing,articles, masters and doctoral theses related to the subject and taking advantage of the experienceand knowledge of my adviser.Key Words: Marriage, Talak, Mehir, Mut'a, Witness 164

İslam aile hukukunun en önemli konularından biri mehir ve ev eşyasıyla ilgili anlaşmazlıklar ve bunların çözümüdür. Her ne kadar mutlu ve huzurlu devam eden evliliklerde bu tür anlaşmazlıklar vuku bulmasa da özellikle boşanmanın, karı ile kocadan biri veya her ikisinin ölümü durumunda sıkça vuku bulması muhtemeldir. Her ne şekilde olursa olsun İslâm hukukçuları, mehir ve ev eşyasıyla ilgili vuku bulan anlaşmazlıklara büyük önem vermiş ve bunlara pratik çözüm önerileri getirmişlerdir. Karı ile koca veya onların varisleri arasında mehirle ilgili muhtemel anlaşmazlıklar; mehrin tayin edilip edilmemesi, miktarının ne kadar olduğu, cinsi, nev'i ve vasfının ne olduğu; artması, eksilmesi veya tamamen telef olması durumunda kimin bunu tazmin edeceği, zevce tarafından teslim alınıp alınmadığı ve zevceye verilen bazı eşyaların mehir sayılıp sayılmayacağı gibi konularla ilgilidir. Ev eşyasıyla (metâu'l-beyt) ilgili muhtemel anlaşmazlıklar ise genellikle evi dayama-döşeme (techizu'l-beyt) görevinin zevceye mi yoksa kocaya mı ait olduğu ve evde bulunan eşyanın kimin mülkü olduğu hususlarıyla ilgilidir. Tüm mezheplere göre, karı ile koca arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması durumunda kanıt varsa, kanıta göre hükmedilir. Kanıtın olmaması durumunda ise karı ile koca kendi iddialarının doğru olduğuna dair yemin etmeye davet edilirler. Karı ile kocadan birinin yemin etmesi durumunda, iddiası üzerine yemin eden tarafın iddiasına göre hükmedilir. Her ikisinin yemin etmesi veya etmemesi durumunda ise mezheplerin farklı görüşleri vardır. Karı ile kocadan birinin veya her ikisinin ölümü durumunda, onların varisleri arasında zikri geçen konularda anlaşmazlığın vuku bulması halinde, Hanefi mezhebi hariç diğer üç mezhebe göre karı ile koca sağmış gibi hareket edilir. Anahtar kavramlar: Mehir, Mehr-î misil, Mehr-î müsemma, Metâu'l-beyt, Techizu'l-beyt. One of the most important issues in the Islamic family law is the disputes and their solutions related to the mahr and the household goods. Although disagreements regarding these issues do not arise in happily and peacefully ongoing marriages, they are likely to show up in divorce or decease of the either or both of the pairs (the wife and the husband). In any case, Islamic scholars have given great importance to the disputes regarding the mahr and household properties and have brought practical solutions to them. The following are the probable conflicts between the wife and husband or their successors on the mahr: The amount, the type, and the nature of the mahr; whether they are entitled, whether they are possessed, whether the gifts that the wife has received are deemed mahr, and who is responsible for the compensation when the mahr lessens or is completely lost. Possible disagreements with the household items (metâu'l-beyt) are usually pertinent to the issue of whether the housekeeping-furnishing is under the wife's or the husband's responsibility, and which of the pairs own the household goods. According to all the sects, in case of a disagreement between the wife and the husband on the aforementioned issues, the judgment is based on the evidences, if exists. Otherwise, for the truth of their statements, the wife and the husband are expected to swear (pledge). If one of the wife and the husband swears, her/his statement is regarded as the truth and the judgment is rendered accordingly. There are various opinions among the sects when both sides swearing that their claim is true and their statements oppose to each other. In the case where either or both of the pairs are died and disputes arise among their inheritors, all the sects but the Hanafi treats the case as if the wife and the husband are alive. Key concepts: al-mahr, Mahr-i misl, Mahr-i musamma, Household goods, Furnise a house.

İslam aile hukukunun nikâh akdine bağladığı şahsi ve mali sonuçların, aynı hukuk sistemi içerisindeki durumunun incelenmesi ve Türk Medeni Kanunu ile mukayese edilmesi amacıyla yazılan tez çalışması, toplumun temeli olan aile yapısı içerisinde, taraflara haklar tanıyarak ödevler yükleyen evlilik birliğinin mahiyetine değinmiştir. Hak ve ödevlerin hem İslam hukuku hem günümüz hukuku bağlamındaki niteliğine yer vererek konuyu bir bütün halinde incelemeye çalışan bu çalışma, özellikle mali nitelikte olan nafaka ve mehrin tanımını yaparak bu kavramları hukuki kaynak, konu, kapsam ve bağlandığı sonuç bakımından ele almıştır.Bu çalışma neticesinde ilk olarak İslam hukukunun hukuki düzenlemeleri olan Kur'an, sünnet ve içtihatlar ile niteliği belirlenen nikâh akdinin, medeni hukuk anlamında bir medeni evlenme özelliği taşıdığı sonucuna varılmıştır. Aynı zamanda şekil ve şartları fıkıh ile belirlenen nikâh akdinin dini nitelikte olmadığı, bünyesinde yer almayan dini vasıfların, kamu düzeni düşüncesiyle bu akde yüklenmiş olduğu tespit edilmiştir. İslam aile hukuku kapsamında evliliğin şahsi ve mali nitelikteki hükümleri incelendiğinde 'kocanın üstünlüğü' ifadesinin eksik hatta doğru olmayan yorumlarının İslam hukuku ruhu ile uyuşmadığı anlaşılmıştır. Kadın ya da kocanın yaratılış itibariyle sahip oldukları farklı özellikler ya da yaşayan toplumun sosyal yapısı her iki tarafı da üstün hale getirebilecek durumdadır. Özellikle nafaka ve mehir gibi mali yükümlülüklerden kocanın sorumlu tutulması ve aile reisi olma vasfı insanı, kadına tanınan hakların yeterli seviyede olmadığı ve kadından beklenen görevlerin sayısının fazlaca olduğu fikrine götürse de İslam'ın kadın-erkek eşitliğini esas alan bir sistem olduğu öğrenilmiştir. Nikâh akdinin şahsi ve mali sonuçlarından her birinin Türk Medeni Kanunu'nda karşılığının olmadığı tespit edilmiş, mukayese edilebilecek olanların sayıca az olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: İslam Hukuku, Aile, Nikâh, Şahsi Hak Ve Ödev, Nafaka, Mehir, Medeni Hukuk This graduation thesis, which has been penned to study the personal and financial terms concerning the marriage contract in the Islamic Family Law and the implementation of them in the same legal system and to compare them with those in the Turkish Civil Code, deals with the legal nature of marriage union – in the family which is the basis of a society- , which both bestows the parties some rights and assigns them certain duties. This work, which tries to scrutinize the subject matter as a whole by taking into consideration the characteristics of the rights and duties within the context of both the Islamic Law and the Modern law, especially defines the alimony and the bride price that bear fiscal nature and tackles these concepts in terms of legal resources, subject matter and contents and bounding results.As a result of this thesis it has primarily concluded that the marriage contract, the legal nature of which is designated by the Qur'an, the traditions and judicial decisions – the legal legislations in the Islamic Law – has the characteristics of a civil marriage in within the framework of civil law. Meanwhile it has been confirmed that the marriage contract, the configurations and terms of which have been designated by Islamic law, is not of a religious aspect but certain non-included religious characteristics have been attached to this contract in contemplation of public order.Upon through examination of personal and fiscal provisions of marriage within the framework of the Islamic Law, it has been found out that the statement `superiority of the husband` is imperfect and some incorrect implications are not coherent with the Islamic legal spirit. Different innate qualities of a woman or a man or the organismal social structure of the relevant community may have the probability to make one party superior to the other or vice versa. Although the fact that the husband is responsible for especially the fiscal obligations such as alimony and bride price and he has the feature of the family head forces one to have the opinion that the rights assigned to women are not at desired level and the duties expected from women are excessive, it has been realised that Islam is a system which substantiates gender equality. It has been confirmed that very few personal and fiscal obligations of the marriage contract have equivalents and could be comparable in the Turkish Civil Code.Key Words: Islamic Law, Family, Marriage Contract, Personal Rights and Duties, Alimony, Bride Price, Civil Code 146

İslâm hukukunda evlilik sigortası olarak bilinen mehir ve uygulamasının mahiyeti ve fonksiyonu insanlık tarihi kadar eskidir. İslâm kültür tarihinde zorunlu olarak ödenen mehrin sosyal ve iktisadi güvence niteliğinin yeniden ele alınması gerekmektedir. Tarihi kökeni oldukça gerilere götürülen mehir günümüzde farklı uygulamalarla kendini yenileme ihtiyacı duymaktadır. Nitekim bazı ülkelerde sigorta şirketlerinin, artan boşanma olaylarını önlemeye yönelik ‘’Evlilik Sigortası’’ uygulaması başlatmış olduklarını görüyoruz. Bu çalışmamızda İslâm dininin önerdiği mehir konusu ele alınıp güncelleştirilmesi, daha çok “Bireysel Emeklilik Sistemi” ile yürürlüğünün sağlanması üzerinde durulacaktır

Osmanlı Devleti’nde, özel hukuk alanında, İslam hukuku hükümlerine sıkı sıkıya bağlı kalındı. Bu çerçevede kadının aile hukuku içindeki yeri de İslam hukuku kuralları ile sınırlandı. Kadın, namzetlik sürecinden başlayarak, evlilik akdinin yapılmasında, evliliğin ekonomik sonuçlarında ya da çeşitli gerekçelerle talak, muhalaa, fesih yöntemleri ile evliliklerin sonlandırılmasında ve ayrılığın doğurduğu sonuçlarda hep İslam hukuku kuralları doğrultusunda hareket etti. Kadının, aile birliğinin kurulmasından dağılmasına kadar geçen süreçte sahip olduğu haklar da bu sınırlar içinde belirlendi. Bu çalışma, şeriyye sicillerindeki kayıtlardan yola çıkarak, Osmanlı Klasik Dönemi’nde kadının aile hukuku içindeki konumunu somut örneklerle ortaya koymaya çalışmaktadır.

Bu çalışmada aynı kökenden gelen Sami Dillerin birbirlerine olan yakınlıklarından hareketle Kur'ân'da geçen köklerin anlamları veya köklerin anlamlarında meydana gelen değişiklikler, diğer kutsal kitaplar ve diğer Sami Dillerden istifade etmek suretiyle tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla kelimelerin kök anlamlarını tahlil edebilmek için Artsüremli Semantik analiz yöntemi kullanılmış, köklerin kök anlamları Tanakh'ta, İbranice sözlüklerde, İncillerde, Yunanca ve Aramice (Süryanice) sözlüklerde incelenmiş, son olarak Kur'ân-ı Kerîmde, Arapça sözlüklerde, tefsirlerde ve meallerde karşılaştırmalı olarak incelenmiştir.Netice itibariyle `Z/K/W` (Z/K/Y) kökünün kök anlamının, `ağaç ve sarmaşıkları (gelişmiş yararsız sürgünlerden) budamak` anlamında olduğu gibi `bir şeyi gereksiz ve kötü şeylerden temizlemek, arındırmak` yani `temizlemek, arındırmak, temizlik ve temiz` gibi anlamların olduğu ve kökün bu anlamı eski zamanlardan beri muhafaza ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca kök anlamın korunmasının yanı sıra, `Z/K/W` (Z/K/Y) kökünün özellikle Kur'ân'ın nâzil olması ile birlikte `artmak, çoğalmak, büyümek, gelişmek, zekât` gibi yeni anlamlar kazanarak anlam genişlemesi gösterdiği tespit edilmiştir.`S/D/K` kökünün ise kök anlamının `doğruyu konuşmak, doğru olmak, doğruluk, dürüstlük, doğru` gibi anlamlar olduğu, kökün asırlardır bu anlamları muhafaza ettiği görülmüştür. `S/D/K` kökünün Kur'ân'ın nuzülü ile birlikte `mehir ve zekât` anlamlarını kazanarak anlam genişlemesi gösterdiği tespit edilmiştir.Anahtar sözcükler: Zekât, sadaka, semantik, kök anlam, Kur'an-ı Kerîm, Tanakh, İnciller. In this work, keeping in mind the closeness to one another of those Semitic languages which are from the same root and by benefitting from other divine books and other Semitic languages, we have tried to determine the meanings of root words of Quran or the changes brought to the meanings of root words of Quran. For the purpose of analysing the root meaning of words, diachronic method of Semitic analysis has been used, the basic meaning of root words has been examined in Tanakh, Hebrew dictionaries, Gospels, in Greek and Aramaic (Syriac) dictionaries and finally it has been analyzed comparatively in Quran, Arabic dictionaries, Quran exegesis and translations. As a result, it is concluded that the basic meaning of `Z/K/W` (Z/K/Y) root has been found as: `trimming the tree & ivies (among grown, useless sprouts)` and `to clean and purify something from unnecessary and bad things`; in other words: `cleaning, purifying, cleanliness & clean` and that the root has been possessing these basic meanings since old times. While for `S/D/K` root, this has been observed that its basic meaning has been like `to speak truth, to be true, truth, honesty, true` and that it has been possessing those meanings since centuries. This has been determined that the root `S/D/K` has shown improvement in earning the meaning like `Dower & Zakat` with the revelation of Quran. Key Words: Zakat, Charity, Semantics, Root meaning, Quran-e-Karim, Tanakh, Gospels. 375

On birinci yüzyılda yaşamış bir düşünür olan Gazali, İslam skolastisizminin en güç temsilcilerindendir. O, dini konulardaki tartışmalarda geleneksel İslam’ı savunmuş ve bu konuda çok başarılı olmuştur. Gazali’nin bu konuları tartışmadaki başarısı onu İslam dünyası içinde çok ünlü bir konuma taşımıştır. Hatta bu başarıları sebebiyle İslam coğrafyasında kendisine Huccetü’l – İslam (Dinin Delili) ve Ziyned – Din (Dinin Süsü) unvanları verilmiştir. Gazali birçok özelliğe sahip bir düşünürdür. O, her şeyden önce çok güçlü bir din âlimidir. Felsefeden şiire çok farklı alanlarda derinlemesine bilgi sahibi olan bir entelektüeldir. Döneminin en yüksek akademik unvanına ulaşmış bir müderristir. Aynı zamanda o, âlimlerin üzerinde anlaşamadığı konularda verdiği güçlü fetvalarla bilinen bir İslam Hukukçusu ve bireysel anlamda bir mutasavvıftır. Gazali bu özellikleri sebebiyle İslam ile ilintili hemen her konuya temas etmiş ve bu konularda görüş bildirmiştir. Bunlardan biri de evlilik konusudur. Gazali, evliliği İslami ve tasavvufi bir yorumla ele almış ve evlilik ile ilgili her konuyu ayrıntılı olarak açıklamıştır. Bu çalışmada, Gazali’nin evlilik adaylarına, eş seçerken nelere dikkat etmeleri gerektiği konusunda verdiği tavsiyeler ele alınmıştır. Bunu yaparken içerik analiz ve veri yorumlama teknikleri kullanılmış, metinler eleştirel bir tarzda incelenmiştir., Being a thinker who lived in the eleventh century, Ghazali is one of the most powerful representatives of Islamic scholasticism. The fact that Ghazali discussed these issues placed him into a prominent position in the Islamic geography. What’s more he was called as Huccetu’l Islam (the proof of Islam) and Ziynad Deen (the ornamentation of religion) due to his successes. Ghazali was a thinker having a great many features. First of all, he was a strong scientist of religion. He was also an intellectual person in various fields from poetry to philosophy. At the same time, he was a Sufi and an Islamic jurist known with strong fatwas on issues upon which scientist could not have consensus. Thanks to these features, he made a connection with almost any kind of issues in Islam and put his ideas forward. One of them is the issue of marriage. Ghazali considered marriage with an Islamic and Sufi basis and tried to explain each item in detail. In the current study, the recommendations by Ghazali for the candidates of marriage over what to take care while are choosing a spouse. While doing this, content analysis and data comment techniques were used and the texts were examined in a critical way.

İslam düşüncesinin en önemli temsilcilerinden biri olan Gazali on birinci yüzyılda yaşamış ve çağını aşmış bir düşünürdür. Onun İslam dünyasındaki etkisi öylesine büyük olmuştur ki, neredeyse bütün tartışmalı konularda onun söyledikleri son söz olarak kabul edilmiştir. İbrahim Hakkı ise Gazali‟den yaklaşık altı yüzyıl kadar sonra Anadolu‟da yaşamış Türk ve İslam düşünürüdür. Onun etkisi her ne kadar Gazali kadar büyük olmadıysa da Anadolu‟da ve Türkler arasında çok sevilen bir düşünür olmayı başarmıştır. Gazali ve İbrahim Hakkı farklı yüzyıllarda ve farklı toplumlarda yaşamış olsalar bile ele aldıkları konular itibariyle zaman zaman kesişmişlerdir. Bu kesişmelerin gerekçesi olarak İbrahim Hakkı‟nın Gazali‟den etkilenmiş olma ihtimali gösterilebilir. Her iki düşünür de İslam‟ın temel meselelerini kendi perspektiflerinden ele almış ve halkı bilgilendirme gayretinde olmuşlardır. Bu bakış açısının ana eksenini oluşturan unsurun tasavvuf felsefesi olduğu söylenebilir. Onlar ele aldıkları konuları tasavvufi bir bakış açısıyla ve halkın anlayabileceği bir şekilde işlemişlerdir. Temel gayeleri halkı bilgilendirmek olduğu için İslam‟ın toplumsal yaşama ilişkin kurallarını da sıklıkla işlemişlerdir. Toplumsal yaşamın temel kurumlarından biri olarak evlilik ve aile bunlardan biridir. Her iki düşünür de evlilik, aile ve bu konulara ilişkin alt başlıklara ilişkin çeşitli açıklamalar yapmışlardır. Bu çalışmada, evliliğin bir alt başlığı olarak cinsel ilişkinin edepleri, İslami perspektiften cinsel davranış konularına ilişkin olarak her iki düşünürün dile getirdiği görüşler, temel eserleri bağlamında eleştirel olarak ele alınmıştır., One of the most prominent representatives of Islamic thought, Ghazali is a thinker who lived in the eleventh century beyond his age. He had such an impact on Islamic world that what he said was regarded as the words in almost all of the controversial issues. As for İbrahim Hakkı, he was a Turkish and Islamic thinker living in Anatolia about six centuries after Ghazali. Even though he did not have so wide impact as Ghazali, he managed to have a good fame among Turks in Anatolia. With the reality that both thinkers lived in different centuries and in different communities, they intercepted each other in some issues from time to time. It is likely to say that the reason for this interception was the likelihood of İbrahim Hakkı to be affected by Ghazali. Both of the thinkers evaluated the basic issues of Islam from their own perspectives and tried hard to make the people informed. It is likely to say that the factor comprising the main axis of this perspective was philosophy of Sufism. They examined the issues from Sufism point of view and in a way that the community could understand. Since their main aims was to inform people, their often dealt with the rules of Islam with regard to İslamic social life. One of the basic institutions of social life is marriage and family together. Both thinkers made various statements over marriage and family and also over the subtitles. An issue concerning family is sexual life. It is a hard to talk topic both the philosophy of Islam and Muslim communities. In this study, the good manners of sexual relation as the subtitle of family, the views of the two thinkers with regard to the issues of sexual behaviors were studied within the context of their works critically.

Aile hukukunda taraflar arasında mali borç ilişkisi doğuran nişan, evlilik mehri ve nafaka ile ilgili hususlarda para değerindeki değer değişikliğinin bu borca etkilerini ele alan bu çalışma üç kısımdan oluşmaktadır. Giriş kısmı, para kavramını ve İslam devletlerinde paranın tarihini irdelemektedir. Birinci bölümde, paranın değer değişikliği bağlamında söz konusu olan durumları, bu durumların, altın, gümüş ve diğer metallerden üretilen paralar ile kâğıt paraların üzerindeki etkileri incelenmiştir. Bu bölümde ayrıca konuyla ilgili kadim fukaha ile muasır İslam hukukçularının görüşleri, bunlar içinde tercihe şayan olanlar da ele alınmıştır. İkinci bölümde ise, bu konunun bir uygulama alanı olarak, paradaki değer değişikliğinin nişan hediyeleri, mehir ve nafaka üzerindeki etkileri ele alınmıştır.Anahtar Kelimeler: Para, değer kaybı, borç, nişan, mehir, nafaka. This thesis is divided into three chapters. In the Introduction, the subjects such as the definition of the money in cash and its value along with its declaration of as the price, as well as its history under the Islamic states dealt. In the First Chapter, we have taken up the matters such as the judgment on the change of the monetary -affairs and its effects designed for this matter with its various forms divided such as into gold, silver and money made from other mines and paper moneys (banknotes) we also have given the explanation of the Muslim scholars in the past and in the contemporary times about these subject. In addition, we have cited also the preferred opinion about that matter. In the Second Chapter, we have given some practical samples about the matter cited above in the matrimonial affairs, for examples, the gifts given in the matrimonial engagement, the depth of alimony and mehr.Keywords: Money, depreciation, liabilities, engagements, mehr, alimony. 78

Nikah; hukukî usullere ve şartlara uyarak evlenmek demektir. Başkayollarla ulaşılamayacak amaçlara hizmet etmesi ve insan neslinin devamınısağlaması bakımından aile önemli bir müessesedir. Kur'an ve Sünnete ailehayatının sağlıklı olabilmesi için evlilik müessesesi kurulmadan önce başlayan veevlilik hayatı boyunca da devam eden bir takım ilkeler ve sorumluluklarkoymuştur. Toplumun düzeninin sağlanması ve korunması için aile hayatında busorumluluklara riayet etmek gerekmektedir.Bu amaçla, nikahın tanımı, şartları ele alınmış ve nikah akdinin kadınayüklediği sorumluluklar islam hukuku açısından açıklanmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Nikah, Mehir, Nafaka, İddet, Hidane Weddings; By adhering to legal procedures is to marry and conditions.Family is an important institution in terms of ensuring the continuation of the goalcan not be achieved in other ways and to serve humankind. Qur'an and theSunnah of family life to be healthy before the establishment of the institution ofmarriage and the marriage began attending a number of principles andresponsibilities has put his entire life. Family life and to ensure the protection ofpublic order is necessary to comply with this responsibility. For this purpose, thedefinition of marriage, and marriage were dealt responsibilities imposed on thecontractual terms were explained in terms of women in Islamic law.Keywords: wedding, mehr, maintenance, gestation, Hidden until 86

İslam aile hukukunda mehir fonksiyonel olup önemli bir boşluğu doldurmasına rağmen, uygulamada ne denli yer aldığı araştırılması gereken bir konudur. Birçok İslam hukuku kitaplarının aile hukuku bölümlerinde mehrin ne olduğu, çeşitleri ve ne zaman ödeneceğinin ayrıntılı bir biçimde işlendiği konusunda kuşku yoktur. Kanaatimizce üzerinde durulması gereken söz konusu hakkın pratikte ne ölçüde yer bulduğudur. Bu çalışma, İslam aile hukukundaki mehrin, günümüz uygulamasında yer alıp almadığını sorgulamaktadır.İstanbul ve Kayseri ilini kapsayan ve 1700 deneği içeren ankette elde edilen verilere göre mehir, genellikle nikah esnasında konuşulan ve miktarı tespit edilen, ödenme zamanı boşamaya ya da ölüme tehir edilen bir uygulama olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak yapılan çalışmada boşama ve ölüm esnasında da, kadına nikah esnasında takdir edilen mehrin ödenmediği veya bir miktar mal ile razı edilmeye çalışıldığı anlaşılmıştır. Bu da bize İslam aile hukukunda mehrin çoğunlukla nikah esnasında miktarı tespit edilen fakat, ödenmesi gerektiğinde kadına teslim edilmeyen bir uygulama olarak devam ettiğini kanıtlar. Mehrin kadına teslim edilmeyişinin birden fazla sebebi olmakla birlikte, şüphe yok ki ilk sırada, çiftlerin konu ile ilgili yeterince bilgi sahibi olmamaları zikredilebilir. Nitekim yapılan araştırmada boşanma esnasında mehrini talep etmesi gerektiğini bilen kadın sayısı oldukça düşüktür. Öte yandan erkeklerin vermeyi taahhüd ettiği meblağı, boşama esnasında hatırlamamaları da dikkati çeken ayrı bir konudur. Dolayısıyla İslam aile hukukunun kadına tanıdığı bir hak olan mehir, günümüz Türkiye’sinde gerektiği kadar bilinmemekle birlikte, uygulamada da yer aldığını söylemek güç gözükmektedir.Makalede mehrin ayrıntılı bir şekilde ne olduğu üzerinde durulmayarak, konunun geçmiş din ve kültürlerdeki yansımaları incelenerek, yapılan anket çalışmasının sonuçları okuyucunun değerlendirilmesine bırakılmıştır, Even though mahr is functional in Islamic family law and fi lls an important gap, it is a subject to study to what extent it takes place in practice. There is no doubt that what mahr means, what its varieties are and when it should be paid are mentioned in family law sections of Islamic law books. According to our view, the subject that must be emphasized is to what extent this right is put into practice. This study questions whether mahr in Islamic family law is practised today or not.The data obtained from the questionnaire including Istanbul and Kayseri cities and 1700 associations indicates that mahr comes up as an application which is talked on and the amount is determined during religious marriage and whose payment time is postponed to divorce or death. However, it is understood that the mahr guaranteed to the wife during the religious marriage is not paid in divorce or death time and the wife is persuaded to receive only small amount of mahr, proving that in Islamic family law mahr is a ritual whose amount is generally determined during religious marriage and which is not paid when it is needed to be paid.Although there are more than one reason for not delivering mahr to the wife, undoubtedly, the fi rst one is that the couples do not have enough information about mahr. However, according to the study, the number of women who know to demand her mahr after getting divorced is quite slight. On the other hand, it seems remarkable that the men don’t remember the amount that they undertake to pay in case of divorce. For this reason, mahr, a right dedicated to the women in Islamic family law, is not known as necessary in today’s Turkey and it seems hard to say that mahr is put into practice.The mahr itself has not been emphasized in details in this article and the subject’s refl ections on past religions and cultures have been examined and the conclusions of the questionnaire study have been left to the readers’ evaluation

Toplumların örf, adet, gelenek ve hukuk kurallarına göre kurulmuş ve bu ilkelere göre farklılıklar gösteren aile kurumu her toplumun temelinde yer alan en önemli sosyal kurumlardan biridir. Aile kurumunun yerine getirdiği en önemli işlevler; üreme ve toplumun devamlılığını sağlama ve toplumun değerleri ve geleneklerini sosyalizasyon süreci ile yeni nesillere aktarmasıdır.Geçmişte yaygın olan ana, baba, evlenmiş çocuklar, torunlar, büyük anne babalar ve diğer bireylerden oluşan geniş aile yapısı zaman içerisinde küresel değişimler ve kentleşme süreciyle birlikte sadece ana, baba ve evlenmemiş çocuklardan oluşan çekirdek aile tipine dönüşmüştür.Bu araştırmanın konusunu oluşturan farklı kültürlere ve etnik kökenlere dayalı İran toplumunun büyük bir bölümünü Azerbaycan Türkleri adıyla bilinen Türk nüfusu oluşturmaktadır. Bu nüfusun önemli bir kesimi İran'ın kuzey batısında Doğu Azerbaycan eyaleti adıyla tanımlanan merkez kenti Tebriz' de yaşamaktadır.İran'da yakın geçmişte ortaya çıkan olaylar ve özellikle 1979 İslami devrim, toplumu, yasaları, gündelik yaşamı ve koşullarını ve neticesinde aile kurumunu büyük ölçüde etkilemiştir. Bu araştırmada Doğu Azerbaycan Türklerinde aile yapısı ve özellikleri ile buna ilişkin düşünceleri ve fikirlerinin ne yönde değiştiği, nitel araştırma yönteminin mülakat tekniği kullanılarak elde edilen bilgiler çerçevesinde ortaya konulmaya çalışılmıştır. Institution of the family established according to the customs, traditions and laws of the society is showing differences according to these principles. This institution located on the basis of every society is one of the most important social institutions. The most important functions of the family institution are breeding, providing the continuity of society and transmission the values and traditions through process of socialization to new generations.By global changes and urbanization process extended family structure including mother, father, married children, grandchildren, greatparents and the other consisting members which is common in the past has turned in to the type of nuclear family including only the mother, father and unmarried children over time.Iranian society based on different cultures and ethnic backgrounds which is formed the subject of this research constituted a large part of Turkish portion knows as Azerbaijani Turks. An important segment of this population lives in Tabriz; the central city of province in north-west of Iran which is identified by name in East Azerbaijan.Events occuring in the recent past in Iran, especially the Islamic Revolution in 1979 greatly influenced society, laws, ordinary life, related conditions and as a result of all the institution of the family. In this study, family structure and characteristics of East Azerbaijan Turks and the corresponding the direction of their thoughts and ideas which have changed were put forward within the framework of the information obtained by using the interview technique of qualitative research method. 93

Yüksek Lisans Tezi.YÖK Tez No:350773, Toplumun temel taşını teşkil eden aile müessesesine İslam dini çok önem vermiştir. Müslümanların sahih nikâh akdiyle aile kurmaları değişik ayet ve hadislerle teşvik edildiği görülmektedir. Bu şekilde hayatlarını birleştiren karı-koca, bir takım hak ve mükellefiyetler üstlenmektedirler. Bunların bir kısmı sadakat, saygı, iyi davranmak vs. gibi karşılıklı hak ve sorumluluklar iken diğer bir kısmı da mali külfeti olan ve erkeğin hanımı için yerine getirmesi gereken sorumluluklardır. Biz bu çalışmamızda AMK'nun Âsâr-ı İzdivac başlığı altında ele alınan ve evlilik akdiyle beraber kocanın karısına karşı sorumlu olduğu mehir, mesken ve nafaka hakkını inceledik. Çalışmamız giriş, iki bölüm ve sonuçtan meydana gelmektedir. Birinci bölümde AMK'nun (98-114) maddeleri göz önüne alınarak kadının mehir hakkı teferruatlı bir şekilde ele alınmıştır. İkinci bölümde ise yine sözünü ettiğimiz kanunun (115-130) maddeleri doğrultusunda kadının mesken ve nafaka hakları incelenmiştir. 1977 yılından bu yana yürürlükte olan Afgan Medenî Kanunun hazırlanmasında genel manada Hanefi mezhebinin görüşü esas alınmıştır. Dolaysıyla Âsâr-ı İzdivac başlığı altında ele alınan maddelerin hükümleri de genel manada bu mezhebin görüşüne uygun bir şekilde yapılmıştır. Ancak bazı durumlarda bu mezhebin görüşünün yanında diğer Sünnî mezheplerin görüşlerinden de faydalandığı görülmektedir. Ayrıca Afgan Medenî Kanunu'nda Şiîlere has herhangi bir hüküm bulunmamaktadır., Islam gave great importance to the family institution which constitutes the cornerstone of society. The Muslims have been encouraged in different verses and Hadiths to establish family based on a valid mariage contract. Combining the lives of husband and wife in this way, establishes a number of rights and obligations. Some of them like loyalty, respect, good behavior are mutual rights and obligations. The other part are the financial burden and liabilities that the husband should fulfill to his wife. İn our study we analysed right of dowry (mehir), residence (mesken) and alimony (nafaka) which are regulated under the title of ?results of marriage? that occurres by a valid marriage contract. Our study consists of an İntroduction, two chapters and conclusion. İn the first chapter dowry right of the wife is discussed exhaustively from the perspective of Afgan Civil Code articles (98-114). İn the second chapter residence and alimony rights of woman are discussed in accordance with articles (115-130) of the code we have mentioned. İn the preparation of Afgan Civil Code wich is in force since 1977 generally the Hanafi sects opinion were preferred. So the invision of articles under the title of results of marriage are also regulated according to hanafi opinions. However, in some cases, beside the hanafi views the opinion of other sunni legal schools are also benefited. Also with the condition not tobe contrary to the İslam religion due to problems of that region, some tradional invisins can also be seen in Afghan Civil Code. Furthermore There is not any provision in the Afghan Civil Code special to Shiites.

İslam hukukundaki mut’a, kendisinden kaynaklanmayan bir sebepten dolayı kocası tarafından bosanan kadına verilen bir miktar nakit para, mal veya menfaattir. Bu yönüyle mut’a, modern hukuktaki bosanma tazminatı ile aynı temel niteliklere sahiptir. Mut’a, bütün fıkıh mezhepleri tarafından –ilke olarak- kabul edilmekle birlikte, detayda farklı görüs ve değerlendirmelere konu olmustur. Mut’anın bütün kısımlarını vacip (yerine getirilmesi zorunlu) veya bütün kısımlarını müstahap (yerine getirilmesi daha iyi olan) gören İslam hukukçuları olduğu gibi, bir kısmını müstahap ve bir kısmını da vacip gören İslam hukukçuları da olmustur. Kur’an, mut’ayı ideal Müslümanlar olan “muttakiler” üzerine bir hak olarak kabul etmekte ve mutâyı veren kisileri onurlandırmaktadır. In islamic law, Mut’a is a certain amount of Money, property or interest given to a women divorced by her husband without any reason arising from her will. In this respect, Mut’a has the same basic features as divorce compensation in modern law. Although Mut’a is accepted by all schools of Islamic jurisprudence, at least in principle, it has become subject to different views and evaluations. Just as there were Islamic scholars who vie weal all the aspects of Mut’a as Vacip (compulsory to be implemented) and Müstehap (better if implement), so were there those who regarded some parts of Mut’a as Vacip and Müstehap. The Qur’an views Mut’a as a right over Muttaki, who are ideal musulman, and rewards those paying for Mut’a.