Search

Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdığımız kültür unsurlarımızdan dil, içinden geldiğimiz dönem ve coğrafyaların özelliklerini aksettirmektedir. Dilin çeşitli kullanım alanları, tesir vasıtaları da vardır ki bunlardan biri basın-yayın organlarıdır. Basın-yayın organları bir toplumun kültürel ve toplumsal değerlerinin yanı sıra kullandığı dili etkileme gücü açısından en güçlü silah durumundadır. Kültürel değerlerimizi bir bütün olarak olumlu ya da olumsuz etkileyerek toplumsal davranışlarda da farklılıklar meydana gelmesine yol açmaktadır. Davranışları, etik kuralları, tüketim alışkanlıklarını etkileyerek yaşam biçimlerini kültürel, bireysel ve toplumsal kimlikler ile bunları hangi değerler ve özellikler üzerine kurgulamaları gerektiğini göstermektedir. Özellikle bu yayın organlarında kullanılan Türkçe, gün geçtikçe ölçünlü dil kurallarından uzaklaşarak farklı nitelikler kazanmaya devam etmektedir. Reklâmlar, yediden yetmişe hemen herkesin dikkatini çeken bir ürün pazarlama şeklidir; ses, söz, görsel malzeme kullanılarak aktarımı sağlanan reklâmların kendisi de günümüz dünyasında önemli bir pazar teşkil etmektedir. Reklâm dilinde, özenti alıntıları sıkça karşımıza çıkmaktadır. Hâlbuki iletişim araçlarına, standart dilin düzgün ve doğru kullanılması bakımından büyük sorumluluklar düşmektedir.

XV. yy. sonu ve XVI. yy. başlarındakitarihî olayları, Şeybânî Han ve Timurlular arasındaki savaşları anlatan Şeybânî-nâme,sadece ferdî duygu ve düşünceleri yansıtan bir edebî eser değil aynı zamandatoplum hayatı ve kültürünü (devrini, değer ölçülerini, yaşayışını) yansıtan,topluma ve devrine adeta ayna tutan bir eser olma özelliğini de taşımaktadır.Muhammed Sâlih, eserde, dönemin önemli şahsiyeti, şair ve hükümdar ŞeybânîHan’ı tanıp değerlendiriyor. Muhammed Sâlih, bunda başarılıdır, çünkü bizzatHan’ın yanında yer almakla O’nu yakından tanımaktadır. Bu bakımlardan eser;orijinaldir, incelemeye değerdir.Şeybânî-nâme şâiri Muhammed Sâlih,aklın önemini kavradığından olsa gerek manzum kroniğinde akla dair çeşitli yorumlardabulunmuştur. Burada yer alan beyitlerdeki açıklamaların ışığında, MuhammedSâlih’in aklı, hangi özellikleriyle ele alıp değerlendirdiğine dair ipuçlarıgözden geçirilecek, şairin izahatlarında, aklın, birey, halk ve idareci içinönemi ortaya konacaktır.Çalışma, Muhammed Sâlih, Şeybânî-nâme(Giriş-Tıpkıbasım-Metin-Tercüme) (Haz. Yıldız Kocasavaş), İstanbul, ÇantayKitabevi yayınının 1b-100b varakları taranarak konuya ilişkin elde edilecek beyitlerindeğerlendirilmesi suretiyle ele alınacaktır.

65-70 yılı aşkın bir süre zarfınca, bıkmadan usanmadan eser veren ve vermeye de devam eden, bir sürü öğrenci yetiştiren, çok sayıda tez danış¬manlığını üstlenen, hatta bazılarının resmî tez danışmanı olarak üzerinde adı bulunmasa da “Memleketimize hizmettir!” diyerek yüksünmeksizin yöneten, kısa tatil dönemlerini bile öğrencilerinin çalışma ve sınavları için yarıda kesip Fakültedeki görevinin başına dönen aziz Hocam Prof. Dr. Kemal Eraslan’ın hayatının ilme adanmış bir ömür olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim. Prof. Dr. Eraslan, hocalığının yanı sıra ismi ile müsemma şahsiyeti, dürüstlüğü, vazifesine bağlılığı, yardımseverliği, babacanlığı, kimse hakkında kötü düşünmeyip kötü söylememesi, taşıdığı insan sevgisi ve ailesine, milletine olan bağlılığı, iyi niyeti ile meslektaş ve öğrencilerine her zaman örnek olmuştur ve olmaya da devam etmektedir. 88. doğum gününü geride bırakan Prof. Dr. Kemal Eraslan’ın hayatı, şahsiyeti ve eserleri sadece Türkoloji’ye gönül verenler için değil, iyi bir ilim adamı nasıl olur? sorusuna da bir cevap niteliğindedir. Burada listesi verilen eserle¬rine ilave edilecek çalışmaları da bulunabilir. Bilgilerinize sunulan liste, benim erişebildiklerimden ibarettir. Kıymetli hocama sağlık ve huzur dolu nice doğum günleri diliyorum.

In this study, we will investigate the negative opinions of Muslim poets toward“The Crusades.” Muslim poets assigned many names and adjectives in their poems toChristians who joined “The Crusades,” of which the most used name was “Franks.”Muslim Arabic poets mentioned the Franks in their poetries, trying to insult and demoralizethem and encourage Muslims to be against them. For them, the Frank armywas huge enough to scare overflowing rivers; however, they were strictly defeatedbecause for Muslim poets, the Franks were cowards, incapables, violators, rogues,liars, traitors, helpless and cruel people. Moreover, they considered the Franks “thekids of infidels” who attributed a partner to god because they were disloyal. In theiropinion, the Franks’ most evident traits were disloyalty., Haçlı Seferlerine katılan Hristiyanlar için Müslüman şairler, şiirlerinde çeşitlisıfat ve isimlendirmelere başvurmuş, en çok başvurdukları sıfat ise ‘Frenk’ olmuştur.Haçlı Seferleri dönemine şahit olan ve bu seferleri konu alan şiirlerinde ‘Frenk’lereyer vererek onlara karşı kendi ordularını savaşmaya teşvik edici satırlar kaleme alanArap şairlerin, Haçlıları küçümseyerek Müslümanların gözünde küçük düşürmeyi,Müslümanlara da moral vermeyi hedefledikleri görülmektedir. Müslüman şairleregöre Frenkler, taşan nehirleri bile korkutacak bir sele benzer şekilde akarak sürüklenendağlar gibi koca bir orduyla kopup gelmişler, ancak, hezimetten yine de kurtulamamışlardır.Çünkü Müslüman şairlere göre, zoru görünce savaşı bırakıp ardınabakmadan kaçıp giden korkak, âciz, çaresiz, zâlim, sözünde durmayan, yemininibozan, hilekâr, yalancı, kendi ordusuna ve yapılan anlaşmalara ihanet eden Frenkler,şirkin çocukları olup hain ve sadakatsizdirler. Bu sıfatların yanında daha pek çoksıfat kullanan Müslüman şairler, Frenklerin en çok sadakatsizlikleri ve ahde vefadanyoksun olmaları üzerinde durmuşlardır. Kısaca özetlenen konu, tarama yöntemiyleelde edilen sonuçların sınıflandırılması suretiyle ele alınacaktır.

This poem which is located on pages 143v-145v of the verse history with 447 verses called Şeybânî-nâme of Muhammed Salih who was among the poets of Chagatay Literature and it is not present in the Divan of Şeybani. Here, the description and identification of the selfwhich leads humans to ili acts were given.

Kuşaklar arasında iletişimin kurulması dil yoluyla gerçekleşir. Etkili bir dil eğitimi bu bağın güçlenmesini sağlayacaktır. Aralarında anlaşmakta bile zorluk çeken bireylerin atalarının yarattığı kültür, dil ve edebiyat ürünlerini (hatta bazen otuzkırk yıl önceki) anlamalarını beklemek oldukça zor görünmektedir. Peki, o halde, yurdumuzda Türkçe eğitimi kuşaklar arasında bir bağ, bir köprü görevini sağlayan dili ne ölçüde kazandırmaktadır? Aksaklıklar var mıdır? Nasıl giderilir? Kaldı ki son yıllarda eskiden olduğu gibi otuz-kırk yılda bir değil, on yılda bir yeni neslin ortaya çıktığı düşünülmektedir. Bunun belirleyicilerinden biri de acaba dil midir? Unutulmamalıdır ki iyi bir anadili eğitimi çocuğun kendi kendisini tanımasının yanı sıra önceki kuşakları anlamasında, ulusal kültürün kazanılmasında, kültürü oluşturan unsurların özümsenmesinde birinci derecede önemlidir. Psiko-linguistik kuramlar tüm insanların genetik olarak dil öğrenmeye programlanmış bir şekilde dünyaya geldiğini belirtir. Normal olarak gelişen her çocuk, dil öğrenir. Her birey doğuştan bir ‘dil kazanma mekanizması’na sahiptir. Dil kazanma mekanizması, çocuğun çevresinde konuşulan dili içselleştirmesini, kurallarını anlamasını ve daha sonra gramer kurallarına uygun olarak konuşmasını sağlar. İyi bir anadili öğrenimi, çocuğun kendi kendisini tanımasının yanı sıra önceki kuşakları anlamasında, ulusal kültürün kazanılmasında, kültürü oluşturan unsurların özümsenmesinde birinci derecede önemlidir ve okuma, yazma, dinleme, konuşmadan oluşan dilin dört temel becerisi, her şeyden öte, eğitimle kazanılacak ve geliştirilecek bir beceridir., Language occurs through the establishment of communication between generations. The strengthening of this bond will provide effective language training. Even if an agreement among them individuals who have difficulty created by the ancestors of culture, language and literature, its products (and sometimes even thirty or forty years ago) seem to be difficult to understand the wait. Well, then, our country is a bond between generations, Turkish education, provides a bridge to what extent the language gives? Are there any defects? How to troubleshoot? Moreover, in recent years as it was not thirty-forty years, ten years is considered a new generation emerged. Is one of the determinants of language that I wonder? It should be noted that self-recognition of the child's mother tongue instruction as well as a good understanding of previous generations, winning the national culture, the culture of assimilation of the elements is important in the first degree. Psycho-linguistic theories of all human beings are genetically programmed to learn language in a way that indicates to the world. Normally, each child develops, learns the language. Each individual is an innate 'language has a winning Mechanism. Language of winning the mechanism, the language spoken around the child to internalize, understands the rules and then allows you to speak in accordance with the rules of grammar. A good first language learning, the child's own recognition of itself as well as the understanding of previous generations, winning the national culture, the culture of assimilation of the elements in the first degree is important, and reading, writing, listening, speaking of the four basic skills of language, above all, education is a skill gained and developed.

Klasik edebiyatımızda anlam genellikle beyit içinde tanımlanır. Ancak, yaygın olmamakla beraber anlamın diğer beyitlere taştığı ve ifadenin sona gelen beyit ya da beyitlerde tamamlandığı da görülür. Nadir olmakla birlikte hüküm ilk beyitte belirtilir, ancak bu hüküm (meselâ; gazelde) devam eden bütün beyitlerin başlangıçta söylenmiş hükmü olur. Beyitteki bütünlük, anlam bütünlüğü ve gramer bütünlüğü olarak iki şekilde düşünülebilir. Bu türden örneklerin Türk Dili ve Edebiyatı ders kitaplarına öğretimin ilk basamaklarında alınması yerine sonraki aşamalarda alınması daha uygun olacaktır. Alınması durumunda ise anlaşılmaları için cümle yapılarının muhakkak şekilde açıklanması gerekir. Aksi takdirde, öğrenciler beyitleri anlamakta güçlük çekebilir, konuya ve derse ilgileri azalabilir.

Türklerde, eski Türk takviminin ıslah edilmesi ve yazının yaygınlaştırılması gibi durumlar oldukça geniş bir eğitim-öğretim teşkilatının varlığını ortaya koyan sağlam delillerdir. Yalnız dönemi için değil, asırlar boyunca tarihten ibret alınması düşüncesi ile taşlara kazılarak herkesin görebileceği meydanlara dikilen kitabeler, Türk toplumunda geniş bir okur-yazar kesiminin bulunduğunu göstermektedir. Yine, pozitif bilgiye verilen önemi gösteren bir diğer kanıt da 11. yy. eserlerinden Kutadgu Bilig'dİr. Burada eğitim-öğretime yer veren beyitler pek çok olup konu çeşitliliğiyle de dikkati çekmektedir. Bunlar, baba-çocuk ilişkisi, çocuk terbiyesi ve tavsiyeler, öğrenmenin yaşadıkça sürmesi, görüp öğrenmenin Önemi, öğreten ve öğrenenin insan olabileceği, akıl ve bilginin değeri, İnsanın bilgiyle yükseleceği, dünyaya bilgi ile hakimiyet sağlayacağı, kitabın önemi, bilinenlerin yazıya aktarılmasının önemi, kalem-kılıç ilişkisi, törelerin etkisi, emeğe saygı, yeteneklerin değerlendirilmesi, davranış güzelliğinin takdir edilmesi vb. şekillerdedir.

YÖK Tez No: 630407 Akademik başarının fazlasıyla önemsendiği okullarımızda yetişen öğrencilerimizin anlama becerilerine dair elde edilen sonuçlar, geleneksel Türkçe öğretim yöntem ve tekniklerinin anlama becerilerinde ulaşılmak istenen hedefe varmada yetersiz kaldığını göstermektedir. Bir beceri dersi olan Türkçe derslerinde, çağdaş eğitim yaklaşımlarında yer alan aktif öğrenme tekniklerinin uygulandığı anlama becerisini geliştirici etkinliklere yer verilmesi gerektiği düşünülerek bu araştırmada aktif öğrenme tekniklerinin Türkçe dersinde kullanımının öğrencilerin anlama becerileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Giriş bölümünde araştırmanın amacını gösteren problem durumundan, hipotezlerden, araştırmanın öneminden bahsedilerek söz konusu varsayımlar ve sınırlılıklar açıklanmış; bazı terim ve kavramların tanımlarına yer verilmiştir. Kavramsal çerçeve kısmında araştırmanın dayandığı anadili eğitimi, aktif öğrenme, anlama becerileri, erdemler ve erdemli olma kavramları ile sevgi kavramına dair alanyazın araştırmalarına yer verilmiştir. Yöntem bölümünde ön test-son test kontrol gruplu seçkisiz desen modelinin kullanıldığı belirtilerek denek havuzundan seçkisiz atama ile deney ve kontrol grubu olmak üzere iki grup belirlenmiştir. Araştırma sürecinde aktif öğrenme teknikleri kullanılarak hazırlanan eğitim durumları deney grubundaki öğrencilere uygulanırken geleneksel öğretim tekniklerine uygun eğitim durumları ise kontrol grubunda uygulanmıştır. İşlemlerin başlangıç ve bitiminde, her iki gruba da "Türkçe Okuduğunu Anlama Beceri Testi" uygulanmıştır. Veriler, SPSS kullanılarak çözümlenmiştir. Bulgulara bakıldığında her iki grubun okuduğunu anlama becerisi ön test puan ortalamaları açısından birbirine denk olduğu görülmüştür. Deney grubunun okuduğunu anlama bilgi düzeyi ön test puanları, bilgi üstü düzeyi ön test puanları ve son test toplam puanları ile okuduğunu anlama bilgi düzeyi son test puanları, bilgi üstü düzeyi son test puanları ve son test toplam puanları arasında son durum lehine anlamlı bir farkın olduğu ortaya çıkmıştır. Öte yandan geleneksel öğretim tekniklerinin uygulandığı kontrol grubunun okuduğunu anlama bilgi düzeyi ön test puanları, bilgi üstü düzeyi ön test puanları ve son test toplam puanlar ile okuduğunu anlama bilgi düzeyi son test puanları, bilgi üstü düzeyi son test puanları ve son test toplam puanları arasında anlamlı bir farkın olmadığı ortaya çıkmıştır. Geleneksel yaklaşımın okuduğunu anlama becerisi bilgi üstü düzeyi davranışlarını kazandırmada etkili olmadığı söylenebilir. Bu bulgular, aktif öğrenme yaklaşımının okuduğunu anlama becerisi davranışlarını kazandırmada etkili olduğu hipotezini doğrular niteliktedir. Araştırmacının ve deney grubu öğrencilerinin uygulama süreci boyunca mutlu ve istekli olmaları, duyuşsal açıdan da uygundur. The results obtained regarding the comprehension skills of students educated in schools where the academic success is highly emphasized have revealed that the traditional Turkish teaching methods and techniques are inadequate to achieve the desired objective in terms of comprehension skills. The aim of the study is to examine the effect of using active learning techniques in Turkish classes on the comprehension skills of the students considering that activities improving the comprehension skills where active learning techniques are used in contemporary education approach should take place in Turkish classes as being skill courses. In the introduction section, the assumptions and limitations were explained by highlighting research problem indicating the aim of the study, hypotheses, and the importance of the research; definitions of some terms and concepts were included as well. In the conceptual framework, literature review on mother tongue education, active learning, comprehension skills, virtues, the concepts of being virtuous and of love which were forming the basis of the study were included. In the method section, the random design model with pre-test and post-test control groups was used, and two groups were determined via random sampling method from the participant pool as experimental and control groups. Education program structured by using active learning techniques were applied to the students in the experimental group, while the education program structured by using traditional teaching techniques were applied to the students in the control group during the research. "Turkish Reading Comprehension Skill Test" was applied to both groups at the beginning and at the end of the procedures. The data were analyzed by using SPSS. When the results were examined, it was found that reading comprehension skills of both groups was similar in terms of mean pre-test scores. It was found that there was a significant difference between experimental group's reading comprehension knowledge level pre-test scores, over knowledge pre-test scores and post-test total scores and reading comprehension knowledge level post-test scores, over knowledge post-test scores and post-test total scores in favor of post-tests. On the other hand, there was no significant difference between the comprehension knowledge level pre-test scores, over knowledge pre-test scores, post-test total scores and reading comprehension knowledge level post-test scores, over knowledge post-test scores and post-test total scores of the control group where the traditional teaching methods were applied. It could be noted that the traditional approach is not effective in terms of gaining behaviors after presenting the knowledge in reading comprehension skills. These result have supported the hypothesis that the active learning approach is effective in gaining reading comprehension skills. It was also found appropriate that researcher and the experimental group students were happy and willing during the application process in terms of affective aspect.

Ders kitapları, öğretim sürecinde en fazla kullanılan materyallerdir. Ders kitaplarının gerek tasarım gerek içerik açısından geliştirilmesi kullanıldığı eğitim ortamının niteliğine doğrudan etki eder. Bu yüzden ders kitaplarının incelenmesi, incelendiği bağlamda eksik taraflarının ve üstün yönlerinin ortaya konulması ve değerlendirilmesi açısından önemlidir. Bireyin kendisini daha iyi ifade edebilmesi, kelime hazinesinin büyümesi ile mümkün olur. Ana dilinde olduğu gibi yabancı dilde de kelime öğretimi önemli bir çalışma ve inceleme alanıdır.Çalışmanın ana probleminden hareketle toplam 6 sette yer alan ders ve çalışma kitaplarında yer alan kelime etkinlikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde Yeni Hitit, Yedi İklim ve İstanbul; yabancı dil olarak İngilizce öğretiminde ise Empower, Face2Face ve New Headway ileri seviye ders ve çalışma kitapları ele alınmıştır. İleri seviye dil öğretim setlerinin bir kısmında öğretmen kitabı bulunmadığından, öğretmen kitapları kapsam dışı bırakılmıştır. Elde edilen bulgular yabancı dil olarak Türkçe öğretimi ders ve çalışma kitaplarının çok boyutlu ve dil becerilerinin bütünsel olarak geliştirilmesine yönelik etkinliklere daha fazla yer vermesi gerektiğini göstermektedir. Çalışmanın hem ders kitaplarının karşılaştırılması ve yabancı dil olarak Türkçe öğretimi kitaplarının geliştirilmesi hem de kelime öğretim etkinliklerinin değerlendirilmesi açısından alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Coursebooks are the most commonly used materials in the teaching process. The development of textbooks in terms of both design and content has a direct impact on the quality of the educational environment in which they are used. Therefore, the examination of coursebooks is important in terms of revealing and evaluating the missing sides and superior aspects in the context in which they are examined. It is possible for the individual to express himself better by the growth of vocabulary. As in the mother tongue, foreign language teaching is an important field of study and investigation. The main problem of the study is to explain the word activities in the coursebooks and workbooks in six sets in total. In the teaching of Turkish as a foreign language, Yeni Hitit, Yedi İklim and İstanbul advanced level coursebooks and workbooks, and in the teaching of English as a foreign language, Empower, Face2Face and New Headway advanced coursebooks and workbooks were discussed. Since some of the advanced language teaching sets do not contain teacher books, teacher books are excluded. The findings show that the teaching of Turkish as a foreign language should give more space to the multidimensional and holistic development of language skills. It is thought that the study will contribute to the field both in comparison of coursebooks and in the development of Turkish teaching books as a foreign language and in the evaluation of vocabulary teaching activities. 127

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, dört temel beceri olan `dinleme, konuşma, okuma ve yazma`yı temel almaktadır. Dil öğreticilerinin önceliği, bu dört temel disipline katkı sağlayacak genel veya her biri için özelleştirilebilecek çeşitli alıştırma modelleri oluşturmaktır. Elbette bu amaç göz ardı edilemez fakat Türkçenin sesletimindeki bazı farklılıklar başlı başına bir disiplin konusudur ve bu da `diksiyon` başlığı altında toplanır. Bu özel alan doğrultusunda geliştirilen araştırmanın amacı, yabancı dil olarak Türkçe öğrenen bireyin, Türkçeyi daha düzgün telaffuz ederek -ana dili Türkçe olan bireyler kadar olamasa da- etkili Türkçe konuşabilmesine ve iletişim becerilerini geliştirebilmesine katkı sağlamaktır. Doğru iletişime uzanan yolda dildeki anlamlı birimleri oluşturan seslerden yola çıkarak çalışmada öncelikle `fonetik` kavramı üzerinde durulmuş; Türkçedeki her bir sesin nasıl çıkarıldığı, sesten kelimeye uzanan çizgide meydana gelen ses olayları nedenleri ile açıklanmıştır. `Diksiyon` bölümünde ise `Türkçe yazıldığı gibi okunan bir dildir` kuralı dışında bulunan sesletimdeki istisnalar araştırılmış; bu durumlar literatür çerçevesinde kurallaştırılmaya çalışılmıştır. Araştırmanın esas kısmını oluşturan son bölümünde de Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (TÖMER) yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan `Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları` bu doğrultuda incelenmiş ve Türkçe diksiyonun yabancılara öğretilebilmesi için yeni, özgün alıştırma örnekleri, öğretim modeli ve öneriler sunulmaya çalışılmıştır. Oluşturulan alıştırmalar, `sesletimler` dosyasındaki ses kayıtları ile de desteklenmiştir. Teaching Turkish as a foreign language is based on four basic skills; listening, speaking, reading and writing. The priority of language teachers is to create exercise models which could contribute to these skills in general or those which could be specialised for each of them. There is no doubt that this purpose cannot be ignored; however, the variations in the pronunciation in Turkish is research field itself, ad can be categorised under the title `diction`. The purpose of the present research, which is developed under this particular field, is to contribute to individuals learning Turkish as a foreign language to speak Turkish effectively, although not so well as Turkish native speakers, and to improve their communicative skills. In the study, considering the sounds, which form the meaningful units for a true conversation, the main focus was established on `phonetics`, the articulation of all sounds in Turkish and all the occurings taking place between the sound and the word was explained with their reasons. In `Diction` section, the misconception that Turkish is read as it is written was disproved and some exceptions in pronunciation was researched. All these rules were also structured regarding the literature. In the main part of the research, which is the last section, `Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları` by Ankara University Turkish and Foreign Languages Research and Application Center (TÖMER) was investigated accordingly as a course book utilised while teaching Turkish to foreigners, and new, original exercise types and suggestions were presented so that diction of Turkish can be taught to foreigners. The exercises are supported by the audio recording files which are called `pronunciations`. 238

Eğitim ve öğretimin istenilen amaçlar doğrultusunda gerçekleşebilmesi için hedef kitlenin özellikleri dikkate alınmalıdır. Türkçe Ders Kitapları hazırlanırken seçilen metinlerin yaş seviyesine uygunluğu eğitim ve öğretimin amaçlarına ulaşmasında büyük önem taşımaktadır. Beşinci sınıf, öğrencinin somut işlem döneminden soyut işlem dönemine geçiş sürecinde olduğu bir dönemdir. Bu dönemin her dönemde olduğu gibi kendine has özellikleri bulunmaktadır. Ders kitapları hazırlanırken öğrencinin bilişsel ve duyuşsal gelişimi, yaş özelliklerine bağlı ilgi alanları ve özellikle de Türkçe derslerinde dil gelişimi dikkate alınmalıdır. Türkçe Ders Kitaplarındaki metinlerin, öğrencinin yaş özelliğine bağlı dil gelişimine uygun olarak seçilmesine dikkat edilmelidir. Öğrenciyi seviyesinin çok üstünde bir dille karşı karşıya getirerek onu eğitimden uzaklaştırmamak, aynı şekilde öğrenciyi seviyesinin altında bir dille karşı karşıya getirerek onun dil gelişimini engellememek gerekmektedir.Dil öğretiminde öğrenci, dilin en iyi kullanıldığı metinlerle tanıştırılmalıdır. Özellikle dilin en ustalıkla kullanılmış hali olan şiirler dil öğretiminde önemli bir yere sahiptir. Şiirdeki ritim çocuğun musiki duygusunu beslemektedir, bu da onun şiire daha çok ilgi duymasını sağlamaktadır. Bu bağlamda çocukların ilgisini çekebilecek, edebi değer taşıyan ve yaş seviyesine uygun olan şiirler çocuğun dil gelişimini desteklemektedir.Türkçe derslerinin en önemli materyali olan ders kitaplarında yer alan şiirlerin çocuğun yaş özelliklerine, ihtiyaçlarına uygun olarak seçilmiş olması Türkçe öğretimi için büyük önem taşımaktadır.Bu araştırmada, Beşinci Sınıf Türkçe Ders Kitaplarındaki şiirleri `çocuğa görelik` ilkesi doğrultusunda incelenmiştir. Beşinci Sınıflar için hazırlanmış Türkçe Ders Kitapları tespit edilmiştir. Söz konusu ders kitaplarındaki temalarda yer alan şiirler, tezin kavramsal alan çalışmasının sonunda oluşturulan Çocuk Şiirini `Çocuğa Görelik` İlkesi Doğrultusunda İnceleme Ölçeği doğrultusunda incelenmiştir. Çalışmanın sonunda, şiirlerin büyük bir bölümünün çocuğa görelik ilkelerine uygun olmadığı, bazı şiirlerin çocuğa görelik ilkelerine uygun olduğu, bazı şiirlerin ise bu ilkelerin bir kısmına uygun olduğu halde bir kısmına uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. The characteristics of the target audience must be taken into consideration in order for education to be carried out in accordance with the intended objectives. While preparing Turkish textbook, the suitability of the texts selected for the Turkish textbooks for the ages of pupils is crucial for the education to reach for the educational and learning objectives.The 5th grade is a period when learners go through from concrete to abstract concepts. This period has its own features like each period has their own characteristics. While preparing textbook, learners' cognitive and affective progress, their interests according to their age, and especially the language improvement in the Turkish classes must be taken into account. The selection of the texts for the Turkish textbooks is important considering the fact that these texts are suitable for the age of learners' language improvement. It is important not to make pupils dislike education, and not to hinder pupils' progress by exposing them to such texts which are rather difficult for them to comprehend and by such texts which are too far below their capacity. In language teaching, pupils must be introduced to the texts where the language is used best. Poems where the language is used masterfully have great importance in language teaching. The rhythm in poems nourishes pupils' musical feelings, and this consequently motivates pupils to show more interest in poetry. In this context, poems which may attract pupils' interests, which carries the literary characteristics of a text, and which are suitable for pupils' age help the improvement of pupils' language learning. The poems in the Turkish textbooks which are the most important class materials for Turkish lessons carry great importance for Turkish teaching due to their suitably selection for pupils' age.In this study, the poems in the Turkish textbooks for the 5th grades have been analyzed and assessed to find out whether these poems are suitable for the age of pupils or not. Turkish textbooks for the 5th grades have been selected and poems in these books have been assessed in accordance with the aims of this thesis main conceptual theme field: the Assessment Criteria for Children Poetry for Children. At the end of this study, it has been concluded that a great number of poems in Turkish textbooks are not appropriate for pupils considering their age, a few poems are appropriate for their being suitable for children, and some poems, although they are suitable for some of these criteria, are not appropriate for the rest of these principles. 180

Bu çalışma, insanın anlama, anlatma ve anlamlandırma gereksinimi ile varlığını dünya üzerinde konumlandırdığı hipotezinden yola çıkılarak yazma becerisinin gereksinim haline dönüşmesini sağlayan kişisel, uğraşısal ve toplumsal etkenlerin neler olduğunun Türk edebiyatı bağlamında değerlendirilmesini amaçlamıştır. Kişisel etkenlerin, yalnızlık, iletişim, yabancılaşma, engellenmişliği ortadan kaldırma çabası, savunma mekanizması, varoluşsal özellikler, rahatlamak, merak, kendini gerçekleştirme, zihindeki düşünceleri düzene sokma eğilimi, cinsellik ve saldırganlık içgüdüsü, psişik enerji, kateksis, yaratıcılık, saygı, ait olma ve sevgi, üstünlük çabası; toplumsal etkenlerin, sosyal duygu, topluma ait olma ve aidiyet, kültürün yeni nesillere aktarımı, toplumsal statü, toplumsal düzeni sağlama; uğraşısal etkenlerin ise meşguliyet ve meslek olduğu hipotezleri, doküman incelemesi ve mecazlar yoluyla nitel veri kullanma yöntemleriyle sınanmıştır. Çalışma sürecinde bu hipotezler doğrulanmıştır. Aynı zamanda yazma becerisini ürün haline dönüşen edebi türlerinden olan mektup, anı, günlük, roman, öykü, deneme, günlük, eleştiri, yaşam öyküsü, öz yaşam öyküsü ve şiirin daha çok bu becerinin gereksinim haline dönüşmesini sağlayan kişisel etkenlerle; makale ve fıkranın ise ağırlıklı olarak toplumsal etkenlerle yazıldığı çıkarımı yapılmıştır. Bu çalışma, Türkçe Eğitimi, dil, edebiyat ve hatta psikoloji boyutuyla yazma gereksinimini disiplinler arası bağlamda değerlendirmesi bakımından önemlidir. This work has based on the hypothesis that people locate his own presence by necessity of understanding, narrating and interpretation. And it has aimed to assessment of what the individual, occupational and social factors are which lead writing skill to necessity in context of Turkish Literature. Hypotheses on individual factors about solitude, communication, alienation, attempt of abolishing hindrance, defence mechanism, existential features, relaxing, curiosity, realizing oneself, tend to regulate thoughts in mind, instincts of sexuality and offensiveness, psychic energy, cathexis, creativity, respect, belonging, love, attempt of superiority; hypotheses on social factors about social emotion, belonging to society, cultural transition to new generations, social status, providing social order; hypotheses on occupational factors being profession and busyness have been examined via studying documents, metaphors and using qualitative veri.These hypotheses have been confirmed in study process. Meanwhile it has been deduced that letter, memory, journal, critics, biography, otobiography and poetry that are some of literal samples converting outcome from writing skill due to individual factors that lead writing skill to necessity more; contrasting article and joke are written due to social factors mostly. This study is important in process of assessment of writing necessity in inter-diciplines context, in extent of Turkish teaching, language, literature and even physicology. 235

Bu çalışmada Türkiye Türkçesi ve Özbek Türkçesinde ek fiil ileilgili çeşitli makaleler ve bilimsel çalışmalar ışığında Türkiye Türkçesinin yabancıdil olarak öğretimi ve Özbek Türklerine Türkiye Türkçesi öğretimi yansıtılmayaçalışıldı. Son olarak da Ankara Üniversitesi'nin (TÖMER) yabancılar için Türkçeöğretiminde kullanılan Yeni Hitit Ders Kitaplarında yer alan ek fiilin birleşik vekatmerli zamanın çekimleri konusuyla ilişkin alıştırmalar incelenipdeğerlendirilmiştir.Anahtar kelimeler: Türkiye Türkçesi, Özbek Türkçesi, Ek Fiil, Karşılaştırma The first ofall in this study we tried to express to teaching Turkish language as a foreign languge and teaching Turkish language to the Uzbek Turkish; the formation ofcomplementary verbs the light of different articles and scientific work by placing anemphasis on Turkish and Uzbek language.. Finally, had tried to investigate andevaluate the compund tenses of complementary verbs in `Yeni Hitit` course book(TOMER) wich is used to teach Turkish language as a foreign langugae at AnkaraUniversity.Key words: Turkish Language, Uzbek Language, Complementary Verb, Comparison 208

Bu çalışmanın amacı, `İlköğretim 5. Sınıf Türkçe Derslerinde Çoklu Zekâ Kuramı Temelinde Kavram Öğretimi` nin okullardaki eğitim ortamında öğrencilerin başarılarına ve kavram öğrenmelerine etkisini araştırmaktır. Ayrıca bu amaçla etkinlikler geliştirmek, etkinlikleri uygulamak ve uygulama sonuçlarının öğretime nasıl olumlu olarak yansıtılabileceğini incelemektir.Araştırma, informal araştırma yöntemiyle hazırlanmış olup, 2011-2012 öğretim yılının II. Döneminde İstanbul Abdülhak Hamit İlköğretim Okulu beşinci sınıfta öğrenim gören 110 öğrenci ile üç hafta süresince yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini temsil edecek olan 110 öğrenci, 5/E, 5/F ve 5/H sınıfı öğrencilerinden oluşturulup rastgele seçilmiştir. Bu öğrencilerle Çoklu Zekâ Kuramına dayalı kavram öğretimi etkinlik uygulamalarıyla ders işlenmiştir. Tüm uygulamalar araştırmacı tarafından öğrencilerle beraber yapılmıştır.Araştırma süresince elde edilen veriler, yapılandırmacı eğitim ve Çoklu Zekâ Kuramı ölçme ve değerlendirme kıstasları ele alınarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler ve bu veriler doğrultusunda yapılan analizler neticesinde, ilköğretim beşinci sınıf Türkçe derslerinde Çoklu Zekâ Kuramı temelinde kavram öğretimi çalışmalarının öğrencilerin kavram öğrenimlerine anlamlı bir katkı sağladığı sonucuna varılmıştır. The aim of this study is to investigate the effect of multiple ıntelligence based concept teachıng ın prımary school 5th grade Turkısh courses on thelearners' success and levels of concept learning. A further aim is to develop activities towards this purpose, apply the activities and analyze how these activities can contribute to teaching.The study has been conducted usingin formal research methods and has been carried out with the 3 week participation of 110 5th grade students enrolled in Abdülhak Hamit Primary School in Turkey.The 110 partıcıpants standing for the sample group of the study have been selected randomly from classes 5/E, 5/F, 5/H. The students were ınstructed activities prepared with reference to Multiple Intelligence Theory and all the applications were undertaken together with the students.The data gathered through out the study were analyzed with regard to the evalvation criteria put forward by the Constructivist teaching and Multıple Intellıgence Theory.The data gathered as a result of the research and the analysis of the data has revealed that Multıple Intelligence based concept teaching has a significant contrıbutıon to the concept learning of the 5th grade students in the Primary level Turkish courses. 464

Türk dilini öğrenen Arap kökenli öğrencileri, bu dili okumada, konuşmada, telaffuzda ve hatta bazen yazmada daha yetkin hale getirmek için muazzam bir çaba sarf etmesi gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Türkçe öğretimi, Türkçe eğitimi Arab students who learn Turkish language always face some difficulties in terms of reading, speaking, pronounciation an deven writing and spend enormous amount of effort to overcome these difficulties.Key words: Learning Turkish, Turkish education 138

Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin ve öğretenlerin en çok zorlandıkları konulardan birisi fiilde çatı konusudur. Bu tez çalışmasında fiilde çatı konusu ve çatının öğrenimini etkileyen, çatıdan önce bilinmesi gereken konular dilbilimcilerin verdikleri bilgilerin ışığında açıklanmış, daha sonra da konunun öğretimine ilişkin iki uygulama örneğine yer verilmiştir. Uygulamalardan sonra da yine konunun daha kalıcı öğrenimini sağlayacak, öğrenilenlerin uygulanabileceği etkinlikler hazırlanmıştır. Etkinliklerde Türkçenin dört temel becerisi olan dinleme, konuşma, okuma ve yazma ile dil bilgisi konusunun birlikte verilmesine dikkat edilmiştir. Son olarak da Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi?nde (TÖMER) yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan ?Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları?nda yer alan çatı konusu ve alıştırmaları bu doğrultuda incelenip değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Fiil, fiilde çatı, dil bilgisi, dil öğretimi, etkinlik. Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları `Deed Roof? is one of the most difficult subjects for those who learn and teach Turkish as a foreign language. In this study, deed roof and other subjects that impress the learning of `deed roof? and need to be known before it, have been explained in the light of informations provided by linguists and then two application examples have been given for teaching of the subject. After these applications, activities that make learning of the subject permanent and being applied of what they learn have been prepared. At these activities, it has been noted to be given the grammar together with listening, speaking, reading and writing that are the four basic skills of Turkish. Finally, the subject of `deed roof? and exercises by basing on ?Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları? which is used to teach Turkish as a foreign language at Ankara University TOMER have been investigated and evaluated in this direction.Keywords: Verb, deed roof, grammar, language teaching, activity, Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları 319

Türkçe?nin yabancı dil olarak öğretiminde, günlük yaşamda çok sık kullanılan, kuruluş anlam özelikleriyle dikkat çeken anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller, üzerinde durulması gereken bir konudur. Çalışmada öncelikle yabancı dil öğretim yöntem ve teknikleri genel hatlarıyla açıklanmış, sözcük türleri ve fiil türünün özellikleri belirlendikten sonra, birleşik fiiller, anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin nitelikleri ile ilgili bilgiler verilmiştir. Kuramsal bilgilerin ardından Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi?nin (TÖMER) kullandığı Yeni Hitit Ders Kitaplarında (Temel, Orta, Yüksek) alıştırmalarda yer alan anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiiller tespit edilip, fiillerin kullanım biçimleri değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda yabancı dil öğretiminin temel ilkeleri ve Avrupa Dil Portfolyosu bağlamında anlamca kaynaşmış ve deyimleşmiş birleşik fiillerin aktarımında dikkat edilecek hususlar belirlenerek, buna uygun, öğretim yaprakları ve etkinlikler oluşturulmuştur.Anahtar Kelimeler: Fiil, anlamca kaynaşmış birleşik fiil, deyimleşmiş birleşik fiil, dil bilgisi, dil öğretimi, etkinlik. Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Ders Kitapları In the teaching of Turkish as a foreign language, semantically fused compound verbs and phrasal verbs, used very often in daily life and drew attention to the structure and meaning features, is a stressed topic. The study is primarily an overview of foreign language teaching methods and techniques. After the verb and word types properties are identified, the quality of semantically fused compound and phrasal verbs are generally explanined. Following theoretical information, semantically fused compound and phrasal verbs in the new Hittite Textbooks (Basic, medium, high) exercises used by Ankara University Turkish and Foreign Language Research and Application Center (TOMER) are detected, and the usage of verbs is evaluated. At the end of the study, the basic principles of foreign language teaching and significant points in transfering of semantically fused compound and phrasal verbs in the context of the European language portfolio are determined and taken into consideration these points, worksheets and activities are composed.Keywords: Verb, semantically fused compound verbs, phrasal verbs, grammar, language teaching, activity. Yeni Hitit Yabancılar için Türkçe Ders Kitabı 302

İlköğretim çağındaki öğrencilerin anadili bilincine sahip olmaları, yüksek bir edebiyat zevki edinmeleri, onlara verilecek nitelikli bir anadili ve edebiyat eğitimi ile mümkün olacaktır. Çocukların ilgisini çekmeyen, onları edebiyat bağlamında etkilemeyen metinlerle çalışmak yukarıda dile getirilen nitelikli anadili eğitimini verebilmenin önünde büyük bir engel teşkil etmektedir. Bu açıdan bakıldığında anadili derslerinde kullanılan kitaplardaki metinler bu hedefe ulaşmada büyük bir öneme sahiptir. Bu araştırmada cevabı aranan temel soru,yukarıda belirtilen nitelikli anadili eğitimini gerçekleştirebilmek için, Türkçe dersi kitaplarında yer alması gerekli fantastik ve masalsı unsurlar içeren metinlere ne oranda yer verildiğini ortaya koymaktır. Bu yönde yapılacak saptamalar, uygulanmakta olan 2006 programının hedefleri arasında bulunan, öğrencilerin ?Okuduğu, dinlediği ve izlediğinden hareketle, sözvarlığını zenginleştirerek dil zevki ve bilincine ulaşmaları; duygu, düşünce ve hayaldünyalarını geliştirmeleri? gibi hedeflere ulaşmada ne oranda başarılıolunabileceğinin de göstergesi olacaktır. Çalışmanın bir diğer amacı, öğrencilerinfantastik ve masalsı öğeler barındıran metinlere karşı olan ilgilerininsaptanmasıdır. Böylece ileride hazırlanacak olan Türkçe dersi kitaplarınınöğrencilerin ilgi ve beklentilerine uygun bir şekilde hazırlanması mümkünolabilecektir. Ayrıca fantastik ve masalsı öğeler içeren edebi metinler,öğrencilere çok anlamlılığı ortaya çıkaracak alımlama imkanlarını sağlayacak veTürkçe dersini öğrenciler tarafından sıkıcı bir ders olarak nitelendirilmekten kurtaracaktır.ivBu çalışma betimsel özelliğe sahip nitel bir araştırmadır. Bunun yanındaelde edilen bazı verilere dayanarak birtakım ölçümler yapıldığı için nicel birnitelik de taşımaktadır. Araştırmanın evreni 6. ve 7. sınıflarda öğrenim görmekteolan ilköğretim okulu öğrencileridir. Çalışmanın örneklemini ise İstanbul ili,Maltepe, Kartal, Kadıköy, Fatih ilçelerindeki değişik resmi ve özel ilköğretimokullarında okumakta olan toplam 270 6.ve 7.sınıf öğrencisi oluşturmaktadır.Araştırmaya katılan öğrenciler hazırlanan bir anket formunu doldurmuşlardır.Anketten elde edilen veriler, SPSS 15 istatistik programındaki kare testi ile analizedilmiştir. Ayrıca öğrencilerin metin seçimlerine ilişkin veriler frekans ve yüzdeile değerlendirilmiştir. Bununla yetinilmeyip hem 1981 hem de 2006programlarına göre hazırlanan ders kitapları taranarak fantastik ve masalsı öğeleriçeren metinlerin toplam metin sayısına oranı frekans ve yüzdelerle ortayakonularak kitapların tür seçimi açısından genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.Çalışmanın sonuçları Türkçe dersi kitaplarının çağdaş yaklaşımlardoğrultusunda öğrenci ilgi ve beklentilerini göz önünde bulundurarakhazırlanmadığını, metin ve tür seçiminde özellikle son yıllarda gerek çocukedebiyatında gerekse yetişkinlere yönelik yapıtlarda sayısal anlamda önemli birgelişim çizgisi yakalayan fantastik eserlere yeterince yer verilmediğini ortayakoymaktadır. Ayrıca sonuçlar, öğrencilerin bu türden eserlerle çalışmaisteklerinin diğer türden eserlere göre daha fazla olduğunu göstermektedir. For elementary school students to have native language consciousness and to acquire a high literary taste will only be possible through a qualified native language and literary education. Studying texts which do not affect the children in literary context and which are uninteresting to the children constitutes a major obstacle before above-mentioned qualified native language education. From this perspective, texts used in language lesson books are of great importance in achieving this objective. The main question, answer of which is sought through this study is, in order to achieve the above-mentioned quality education in mother tongue, to find out how much space is given to the texts including fantastic and fairy tale elements necessary to be in the Turkish textbooks. Observations in this respect will also be the indicative of to what extent successful it is possible to be in achieving such goals as in the objectives of the 2006 program which implemented, students? ?from the things read, listened and watched, by enriching the language to reach pleasure of the language and consciousness; to improve feelings, thoughts and imagination?. Another aim of the study is to determine the interest of students in texts containing fantasy and magical items. Thus, it will be possible for the future Turkish textbooks to be prepared in accordance with theexpectations and interests of the Turkish students. In addition, it will facilitate the reception by revealing the polysemy of the literary texts including fantastic and fairy-tale elements and will save Turkish lessons to be referred to as `boring lesson? by the students.viThis study is a qualitative study with a descriptive feature. In addition,since some measurements have been performed on the basis of some obtained data, it also contains a quantitative character. Population of the study is 6thand 7thgrade students attending primary school. The sample of the study is a total of 270 6th and 7thgraders from different public and private schools of the city ofIstanbul?s Maltepe, Kartal, Kadıköy and Fatih districts. The students participating in the study completed a questionnaire prepared. The data obtained from the questionnaire were analyzed with SPSS 15 square test statistic program. In addition, the data on the students? text selection were assessed with the frequency and percentage. Furthermore, books designed according to 1981 and 2006programs were scanned and the ratio of the texts containing fantastic and fairytale elements to the number of total texts were displayed in terms of both frequency and percentages and thus an overall assessment according to the genre selection of the books was made.The results of the study reveal that the Turkish textbooks are not being prepared in accordance with contemporary approaches and the interests and expectations of students, and that in the selection of genre and texts the fantastic works which, in recent years, have captured an important line of development in numerical sense in both children?s and adults? literature are not given enough space. Besides, the results of the study reveal that the students? eagerness to studysuch works is more than any other types of works 434

Bu çalışma, Talim ve Terbiye Kurulu'nun 1980-2010 yılları arasında, 7-11 yaş grubuna okutulmasını uygun gördüğü 171 yapıttaki (öykü ve roman) çocuk modellerini, bu dönemdeki çocukluğa bakışı ve çocuk gerçekliği kavramını incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın temel savı, çocukluğun toplumsal ve kültürel bir kurgu olduğu varsayımına dayanarak, çocuk kitaplarının çocuk gerçekliğini yeniden kurduğu ve ürettiğidir. Bu bağlamda, çocuk kitaplarındaki karakterlerin özellikleri incelenerek çocuklara bu modeller aracılığıyla hangi değerlerin ve gerçekliğin sunulmaya çalışıldığı, bir başka deyişle bu dönemlerde çocuk gerçekliğinin nasıl görüldüğü araştırılmıştır. 1980-2010 yılları arasında çocuklara önerilen çocuk kitaplarındaki çocuk özellikleri, içerik analizi kullanılarak değerlendirilmiş, yapıtlarda sunulan çocuk gerçekliği, araştırmanın kuramsal temeli olan Gerçekliğin Sosyal İnşası kuramı bağlamında yorumlanmıştır. This study aims to scrutinize the concept of child reality and the conception of childhood by investigating the child images in 171 children?s books (comprising of both short stories and novels) which were recommended by the Committee of Training and Education to the primary school children aged 7-11 in the period 1980-2010. Basing on the assumption that conception of childhood is socially and culturally constructed, the basic premise of the study is that children?s books reconstruct and reproduce the child reality. With this premise in mind, the characteristics of characters in those books have been examined in order to explore the nature of reality and the values children are exposed to through the use of those models/images and to find out how the child reality is viewed in that particular period. The characteristics of characters, namely child images and child reality in the books in the period of 1980-2010 have been studied using the methods of content analysis in the light of the theory of the social construction of reality upon which this study is based. 233

Yurt dışındaki yurttaşlarımızın anadili eğitimi, ihtiyaç duydukları iletişim yetisine sahip olabilmeleri açısından, çok önemlidir. Bu tezde, yurt dışında yaşayan Türk öğrencilerin yazılı ve sözlü anlatım becerileri incelenmiştir. Araştırmada cevabı aranan temel soru, Türkçe dersine devam eden 6.,5.ve 4.sınıf öğrencilerinin, yazılı ve sözlü dilsel becerilerde, yaşa ve sınıf seviyesine bağlı bir gelişim çizgisini yakalayıp yakalayamadıklarıdır. Bu durum, aynı zamanda uygulanmakta olan anadili eğitimi programının, amaçlanan hedeflere ulaşmada ne derece başarılı olduğunun da göstergesidir. Çalışmanın bir diğer amacı, öğrencilerin, ürettikleri sözlü-yazılı metinlerde, sesbirimsel, biçimbirimsel, sözdizimsel ve anlambirimsel, hangi yanlışları yaptıklarının ve yapılan yanlışların niteliksel-niceliksel olarak nasıl bir dağılım gösterdiğinin ortaya koyulmasıdır. Böylece ilerde, yurtdışındaki Türkler için uygulanacak anadili eğitimi programlarına ve dil politikalarına ışık tutulması hedeflenmektedir. Betimsel özelliğe sahip olan bu araştırma, nitel bir çalışmadır. Öte yandan elde edilen veriler, nesnel kriterlerle ölçüldüğü ve ölçüm sonuçlarına dayanarak bazı bulgu ve yorumlara ulaşıldığı için, çalışmanın aynı zamanda nicel bir araştırma olduğu söylenebilir. Araştırma evreni, yurt dışında Türkçe ve Türk Kültürü dersine giren iki dilli Türk öğrencileri, Çalışma evreni ise (ulaşılabilinen evren), Fransa-Paris Eğitim Müşavirliği yetki alanı içinde, Fransız okullarında, Türkçe ve Türk Kültürü dersine giren iki dilli Türk öğrencileridir. Çalışmanın örneklemi ise Orleans, Val d'Oise ve Yvelines illerindeki 6 komünde, 6.,5.ve 4.sınıfa devam eden ve Türkçe derslerine katılmakta olan 59 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmaya katılan öğrenciler, dilsel eğilimlerini gösteren bir anket doldurmuşlar ve izledikleri bir video filmiyle ilgili yazılı ve sözlü metinler üretmişlerdir. Çalışmanın verileri, üretilen bu metinlerin çözümleyici puanlama yönergeleri aracılığıyla, değerlendirilmesiyle toplanmıştır. Elde edilen veriler, SPSS istatistik programında MANOVA testi uygulanarak, anket verileri ise frekans-yüzde ile değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Çalışmanın sonuçları, yurt dışında Türkçe ve Türk Kültürü Dersine giren öğrencilerin yazılı ve sözlü anlatım dil becerilerinde önemli sorunlar yaşamakta olduklarını, sınıf ve yaş seviyesine göre ciddi bir gelişim çizgisi yakalayamadıklarını, ürettikleri sözlü ve yazılı metinlerde çok sayıda biçimbirim, sözdizim, sesbirim ve anlambirim yanlışı yaptıklarını ortaya koymaktadır. Öğrencilerin dilsel becerilerinde ortaya çıkan sonuçlara göre anadili eğitimi politikalarının bir kez daha gözden geçirilmesi ve anadili eğitim programlarının yeniden yapılandırılmasında bu ve benzer çalışmaların sonuçlarından yaralanılması gerektiği söylenebilir The primitive language training of our citizens who live abroad is very import to have relevant communication skills that are in need. In this thesis, the verbal and written expression capabilities of Turkish students who live abroad have reviewed. The main question whose answer has been seeking in this research if the students of 6th, 5th, 4th classes who continue to the Turkish lesson have reached to the development line depending on the age and class level in terms of their verbal and written capabilities or not. This circumstance is also an indicator to determine the success of the native language training program to reach the intended objectives accordingly. Another purpose of the study is to reveal what kind of mistakes have been done by students in verbal-written texts in terms of phonemic, morphemic, syntactic and semantic and to learn about the dispersion of the mistakes qualitatively and quantitively. By this way, it is targeted to light the way for native language training programs and language policies that will be applied for Turkish people who live abroad. This research that has descriptive qualifications is a qualitative study. On the other hand, due to the fact that the obtained data has been measured by the objective criteria and some findings and comments have been reached based on the result of a measurement, it could be thought that this study is a quantitative research accordingly. The research world is bilingual Turkish students who attend the Turkish and Turkish culture lessons in the foreign country and the study world (accessible world) is bilingual Turkish students who attend the French schools, Turkish and Turkish culture lessons within the authority of French-Paris Training Consultancy. By the way, the sample of the study is composed of 59 students who attend 6th, 5th and 4th classes and Turkish lessons in 6 communes in Orleans, Val d?Oise and Yvelines cities. The students who participate in the research have fulfilled a survey that indicates their linguistic trends and they have produced written and verbal texts regarding a video film. The data of the study has been collected and assessed by means of grading analyst scoring methods. The obtained data has assessed in SPSS statistic program by applying MANOVA test and on the other hand, the survey data was subject to be evaluated by the frequency-percentage. The results of the study have revealed that the students who attend the Turkish and Turkish Culture Lessons in a foreign country have faced great problems in the written and verbal expression capabilities and in accordance with the class and age level, they could not reach great development as well as they have been doing wrong in written and verbal texts in terms of phonemic, morphemic, syntactic and semantic. According to the current results in the linguistic capabilities of the students, it could be said that the native language training policies must be reviewed once again and the results of this and similar studies in the restructuring of the native language training programs, have been utilized accordingly. 371

Bu çalışmada, işitme engelli bireylerin işitme engelinin tanısının yapılmasında, cihaz kullanımında ve eğitime başlamalarındaki zamanlamanın Türkçe öğretiminde görülen yansımaları incelenmiş, temel becerilerin kazanımı konusunda yaşanan sorunlar ortaya koyulmuştur. Bu sorunlar işitme engelli öğrencilerle yapılan yazılı anlatım çalışmaları ile örneklendirilmiştir.Çalışmada Türk İşaret Dilinin dilbilgisel bir betimlemesi yapılmıştır. Bu betimleme Türkiye Türkçesinin dilbilgisel özellikleri ile karşılaştırılmıştır. Türk İşaret Dilinin kullanımıyla ortaya çıkan olumlu ve olumsuz dil kullanımlarının Türkçe dersine yansımaları ele alınmıştır.Ayrıca, işitme engelli öğrencilerin Türkçe dersine ilişkin temel beceri sorunlarına bazı çözüm önerileri getirilmeye çalışılmıştır. In this thesis study the effects of the timing of diagnosis, using hearing aid, starting special training of hearing impaired people on the main abilities of Turkish education were examined and the problems on Turkish education were revealed. This problems were ensampled with the hearing imppaired student?s written WorkA linguistic description of TİD was made and the characteristics of TİD and Turkish language were compared in this study. The positive and negative effects of using TİD was considered with the contagion in Turkish lessonBy condering the class environment in Turkish lesssons some solutions were brought for the problems in main language achievement 180

Bu çalışmada Özbekistan ve Anadolu sahası Türk masallarının ortak ve farklı motiflerini araştırmak amacıyla, her iki sahadan üçer masal seçilerek bu masalların farklı ve ortak motifleri araştırılmıştır.Ayrıca bu çalışmada, Özbekistan ve Anadolu sahası Türk masallarının çocuk eğitimine olan katkısı ve önemi incelenmiştir. This study aims to research common and different motives among folk tales of Uzbekistan and Anatolia regions, for this purpose three folk tales selected from each region.Especially this work studies contribution and importance of Uzbek and Anatolian folk tales in education and development of children. 249

Yabancı dil öğrenimi, her geçen gün daha da önem kazanmaktadır. Bunda elbette dünyadaki hızlı gelişim ve değişim çok etkili olmuştur. Kültürler arası iletişim ve etkileşimde yabancı dil öğrenimi ayrı bir önem taşımaktadır. Buna bağlı olarak Türkçenin yabancılara öğretilmesi de son yıllarda ciddi bir şekilde ele alınmaktadır. Yabancı dil öğrenenler, öğrenme süreci içinde bazı zorluklarla karşılaşmaktadırlar. Bunlardan biri de mecazlardır. Bu tez çalışmasında, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi (TÖMER)'nde Yabancılara Türkçe öğretilirken kullanılan YENİ HİTİT 1-2-3 kitaplarında yer alan metinlerdeki mecazların kullanılma sıklığı ve ünite seviyelerine uygunluğu incelenmiştir. It?s getting more and more important to learn English nowadays. It?s because the world is changing and growing rapidly, and learning a foreign language has great importance in intercultural interaction and communication. Therefore, teaching Turkish to foreign people has been considered seriously vital in the recent years. But, people learning Turkish have some difficulties in this process. One of these difficulties is that the tropes in the Turkish language. In this thesis, the tropes have been examined, which were mentioned in the books titled ?New Hitit 1-2-3? used in Ankara University; Research and Implementation Center for the Turkish Language and the Foreign Languages, on the basis of their frequency and relevance to the unit levels. 284