Search

Araştırmanın temel amacı serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) 'lerin mesleki etik algı düzeyleri ile BDS standartları ile alakalı olan bilgi düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmamızda ilk olarak Bağımsız Denetim Standardı kavramı ele alınacak olup bu kavramın tarihçesi, uygulamaları ve kapsamı ile alakalı bilgi verilecektir. İkinci olarak Mesleki etik kavramı incelenecek olup bu kısımda etik ve etik ilkeleri nedir sorularına cevap aranacak olup bunlara ilaveten de meslek etiğinin düzeyleri ve meslek etiği eğitiminin önemi detayları ile incelenecektir. Araştırmamızın üçüncü kısmında ise mesleki etik kavramı biraz daha detaylıca irdelenecek olup bu noktada etik olmayan ilkeler ve etik dışı davranışların sonlandırılması noktasında birtakım önermelerde bulunulmaktadır. Bunlara ilaveten yine bu kısımda kanun perspektifinden etik dışı davranışlara karşı olan yaptırımlar incelenmektedir.Araştırmanın sonucunda SMMM'lerin nezdinde mesleki etik algısı ile BDS standartları ile alakalı olan bilgi düzeyleri arasında ilişki saptanmaktadır. Standartlara dair bilgi haznesi geniş olan SMMM'lerin mesleki etik davranışlarını benimseme oranı bu standartlara dair bilgisi olmayan SMMM'lere mesleki etik davranışlarını benimseme oranına nazaran daha yüksek çıkmaktadır. The main purpose of this study is to investigate the relationship between professional ethical perception levels and knowledge of SMMMs in terms of levels of the BDS standards.In our study, the concept of BDS will be discussed first and information about the history, applications and scope of this concept will be given. Secondly, the concept of professional ethics will be examined and, in this part, the answers to the questions of ethics and ethical principles will be sought. In the third part of our research, the concept of professional ethics will be examined in a little more detail and some suggestions are made about the termination of unethical principles and unethical behaviors. In addition, this section examines the sanctions against unethical behavior from the perspective of the law.As a result of the study, the relationship between professional ethics perception and knowledge levels related to BDS standards is determined. The rate of adoption of professional ethics behaviors of SMMMs with a large knowledge base of standards is higher than the rate of adoption of professional ethics behaviors of SMMMs who have no knowledge of these standards. 83

Muhasebe, devlet ve işletmeler dahil toplumun tüm kesiminin ihtiyaç duyacağı finansal tabloların hazırlanmasını üstlenen bir bilim dalıdır. Kanunlara dayanan resmi yetkiler ile parasal değeri olan belgeleri kaydeden, sınıflandıran, analiz eden ve raporlanması görevini üstlenen kişilere muhasebe meslek mensupları denilmektedir.Bu çalışmada, muhasebe ve muhasebe meslek mensuplarının geçmişten günümüze ve günümüzden geleceğe konumu incelenmiştir. Muhasebe mesleği mensupları, ilk başlarda sadece kayıt işlemi yaparken, daha sonra teknolojinin gelişmesi ve küreselleşme ile Dünya'nın küçük bir köye dönüşmesi gibi etkenler sebebiyle muhasebe evrensel bir özellik taşır. Böylece muhasebe mesleğinin misyon ve vizyonun güncellenmesi zorunlu bir durum olmuştur. Muhasebe meslek mensuplarının uyması gereken etik kurallar ve standartlar uluslararası kuruluşlar tarafından belirlenmiştir. Bu gelişmeler sayesinde muhasebenin evrensel bir dili oluşturulmuştur. Muhasebe meslek mensuplarına yeni görevler verilmiş ve muhasebede yeni uzmanlık alanları oluşmuştur. Çalışmamızda gerek ülkemizde, gerekse uluslararası platformda yapılan çalışmalara değinilerek muhasebe alanında oluşan yeni uzmanlık alanları hakkında bilgi verilmektedir.Anahtar Kelimeler : SMM, YMM, Adli Muhasebe Accounting is a branch of science that undertakes the preparation of financial statements that are required by all segments of society, including government and enterprises. Persons who record, classify, analyze and report the documents with monetary value with officials based on the law are called professional accountants.In this study, the position of accounting and accounting professionals from past to present and from present to future were analysed. While accounting profession members only record in the beginning, then accounting have a universal feature because of the factors such as the development of technology and the transformation of the world into a small village withglobalization. Thus, updating the mission and vision of the accounting profession has become a compulsory situation. Ethical rules and standards required by professional accountants were determined by international organizations. Thanks to this development, a universal language of accounting was created. Accounting professionals was given new duties and new areas of expertise was formed in accounting. In our study, information is given about the new areas of expertise in the field of accounting by referring to the works carried out both in our country and in the international platform.Key Words: SMM, YMM, Forensıc Accountıng 194

İşletmeler, işletme içi veya dışından olmak üzere pek çok kişi veya kuruluş ile bağlantı içerisindedir. İşletmelerin ilişkili olduğu bu taraflar işletme ile ilgili ekonomik kararlar alırlarken finansal ve finansal olmayan bilgilere ihtiyaç duymaktadır. Bilgi kullanıcılarının ihtiyaç duyduğu finansal bilgiler, finansal tablolar aracılığı ile kamuoyuna sunulmaktadır. Sunulan bu bilgiler, kişi veya kuruluşların çıkarları açısından manüpile edilebilmektedir. Finansal bilgiler üzerinde gerçekleştirilen bu manüpilasyonlar hile; kasıtsız olarak yapılan yanlışlıklar ise hata olarak adlandırılmaktadır. Muhasebe sistemi içerisindeki bilgilerde ortaya çıkan hata ve hileler bu çalışmanın temel çerçevesini oluşturmaktadır. Bu temel çerçeve kapsamında çalışmada muhasebe meslek mensuplarının hata ve hile üzerine algılarını tespit etmek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Çanakkale ilinde faaliyet gösteren 118 muhasebe meslek mensubuna 32 sorudan oluşan anket formu yüzyüze uygulanmıştır. Anket aracılığıyla elde edilen verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler, güvenilirlik analizi, t testi ve tek yönlü varyans analizi kulanılmıştır. Ayrıca çalışmada katılımcıların muhasebede hata ve hile algılarına yönelik ifadelerin yüzde dağılımlarına ve ortalamalar ile standart sapmalarına yer verilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara yer verilerek bulgular çalışmanın sonuç bölümünde yorumlanmıştır.Anahtar Kelimeler: Muhasebede Hata, Muhasebe Hileleri, Muhasebe Denetimi Businesses are in contact with many individuals or organizations that is internally or externally. These related parties need financial and non-financial information when making economic decisions. The financial information needed by the users is make known publicly through the financial statements. This informations may be manipulated in the interest of individuals or organizations. These manipulations performed on financial information are fraud; innocent misrepresentaions are called errors.The errors and frauds in the information within the accounting system constitute the basic framework of this study. The aim of this study is to determine the accounting professionals' errors and fraud. For this aim, a questionnaire consisting of 62 questions was applied face to face with 118 accounting professionals in Çanakkale. Descriptive statistics, reliability analysis, t-test and one-way analysis of variance were used for the analysis of the data collection through the questionnaire. In addition, percentage distributions and mean with standard deviations of the statements regarding the errors and fraud of the participants in accounting were used. In addition, percentage distributions and mean and standard deviations of the statements regarding the errors, fraud and responsibilities of the participants in accounting were included. Findings collected as a result of the analysis were included and the findings were interpreted in the conclusion part of the study.Kevwords: Errors in Accounting, Frauds in Accounting, Accounting Audit 116

Bir toplum içerisinde oluşan her sosyal yapının kendine özgü norm, değer ve algıları bulunmaktadır. Bu sosyal yapılar içerisinde yer alan bireyler arasındaki bağlantıyı da kültür kavramı sağlamaktadır. Her toplumun içerisinde farklı katmanlar halinde ortaya çıkabilecek alt kültürler mevcuttur. Örgütsel kültürler de içinde bulundukları toplumların birer alt kültürüdürler. Her örgütün kendine özgü norm ve değerleri bulunmaktadır. Bu durum muhasebe mesleğinin yürütüldüğü muhasebe bürolarında da geçerlidir. Osmanlı döneminden itibaren usta çırak ilişkisinin önemli bir yere sahip olduğu muhasebe mesleğinde zamanla ortaya çıkmış olan muhasebe alt kültürünün, muhasebe mesleğinin geçmişten günümüze gelişiminde şüphesiz etkisi büyüktür. Dolayısıyla bu önem doğrultusunda hazırlanan bu çalışmanın temel amacı muhasebe bürolarında ortak bir örgüt kültürünün bulunup bulunmadığının belirlenmesi ve böylece mesleğe bağlı olarak oluşan örgütsel kültürün muhasebecilik mesleğine etkilerinin tespit edilmesidir. Çalışmada öncelikle kültür, alt kültür, örgüt kültürü ve muhasebe alt kültürü kavramları açıklanmış olup çalışmanın amacına uygun olarak Isparta ilinde muhasebe mesleğinin yürütücüsü olan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik bürolarında çalışanlara anket yapılmıştır. Ankete katılanların cevapları SPSS 17 paket programı aracılığı ile analiz edilerek genel olarak muhasebe bürolarında en fazla örgütsel başarıya önem verilirken; örgütsel desteğin, işbirliğinin ve ödüllendirmenin sağlandığı; muhasebe bürolarında hoşgörü ortamının var olması ile çalışanlar tarafından örgütsel yapının benimsendiği; örgütsel kimliğin ve performans göstergelerin belirli olduğu ancak bunun yanında çalışanlara yeterli özerkliğin sağlanmadığı ve çalışanların risk üstlenmesine izin verilmediği tespit edilmiştir. Bu durum da mesleğin gerektirdiği sorumluluğun meslek mensubunda bulunmasından kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak sağlanan hoşgörü ortamı ve işveren niteliğindeki meslek mensuplarının her türlü etki ve baskılara karşı çalışanları koruması ile geçmişten gelen usta çırak ilişkisinin mesleği geliştirdiği söylenebilmektedir. Each social structure within a society has its own norms, values and perceptions. The connection between the individuals in these social structures provides the concept of culture. There are subcultures that can occur in different layers within each society. Organizational cultures are subcultures of societies in which they exist. Each organization has its own norms and values. This also applies in the accounting offices where the accounting profession is carried out. The accounting subculture, which has emerged in the accounting profession in which the master apprentice relationship has an important place since the Ottoman period, has a significant effect on the development of the accounting profession from past to present. Therefore, the main purpose of this study, which is prepared in line with this importance, is to determine whether there is a common organizational culture in the accounting offices, and thus to determine the effects of the organizational culture that is related to the profession on the profession of accountancy. In the study, firstly, the concepts of culture, subculture, organizational culture and accounting subculture were explained and in accordance with the purpose of the study, the certified public accountants offices were surveyed in the province of Isparta. The answers of the respondents were analyzed by means of SPSS 17 package program. According to results the most important subeject is organizational success in accounting offices. In addition to this organizational support, cooperation and rewarding are provided and with the existence of an atmosphere of tolerance in the accounting offices, the organizational structure adopted by the employees. Also it is determined that organizational identity and performance indicators are specific, but employees do not have sufficient autonomy and are not allowed to take risks. This situation arises from the fact that the responsibility required by the profession is belongs to certified public accountants. So it can be say that by providing an atmosphere of tolerance and protecting employees against the effects and pressures from outside the office, still certified public accountants try to develop the accounting profession in the master apprentice relationship. 114

daha sonra doldurulacaktır. . 105

Bilgi Temelli Yaklaşım (BTY) üzerine kurulan bu tez, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin (SMMM) danışman rolünün oluşumunu ve Küçük ve Orta Boy (KOBİ) aile işletmelerinin performansına etkisini araştırmaktadır. Çalışmanın sonuçları, şirket içindeki muhasebe çalışanlarını basit muhasebe işleriyle görevlendiren KOBİ aile işletmelerinin SMMM'i daha yüksek olasılıkla danışman olarak kullandığını ve bunun şirket performansını olumlu etkilediğini göstermiştir.Çalışmanın teorik katkıları şunlardır: ilk olarak bu tez, SMMM'lerin danışman rolüne odaklanıp bunun performansa etkisini araştırarak literatürde az araştırılmış olan bir alana (Barbera & Hasso, 2013; Dyer & Ross, 2007) değinmektedir. İkinci olarak bu tez, SMMM'ler için basit muhasebe işlerini görmeyi danışman statüsüne erişmek için ön koşul gören mevcut anlayışı sorgulamaktadır. Üçüncü olarak bu tezde, KOBİ aile işletmelerine muhasebe alanındaki iç ve dış bilgi kaynaklarının daha yüksek şirket performansı için bir arada kullanılmasına dair uygulamaya yönelik bir öneri sunulmaktadır. Gelecekte bu alanda yapılacak çalışmalar, hem KOBİ aile işletmelerinin hem de SMMM'lerin görüşlerini içeren bu tezin çıktılarının üstüne bina edilebilir. Building on Knowledge Based View (KBV) this thesis investigates the formation and the effect of external Chartered Public Accountants' (CPA) advising services on the performance of family Small and Medium-Sized Enterprises (SME). The results of the study show that family SMEs that utilize internal accounting professionals for basic tasks are more likely to use their external accountant (CPA) for advising tasks, which in turn results in higher performance. The theoretical contributions of this study are first, addressing a research gap in family SME research by signifying the effect of CPA's advising role on family SME performance (Barbera & Hasso, 2013; Dyer & Ross, 2007); second, challenging the view that conceptualizes basic accounting tasks as an enabler for CPAs to provide advising services to family SMEs; and third, offering a way of combining internal and external knowledge resources to enhance the performance, which contributes a managerial implication as well. Future research can build on the results of this study that combines the perspectives of firms and CPAs simultaneously. 99

Lisansüstü tezlerin elektronik ortamda toplanması, düzenlenmesi ve erişime açılması konusuna ilişkin yök'ün 18.06.2018 tarihli yönergeye istinaden artık bu tarihten sonra gizlilik şartı aranmayan bütün tezler erişime açılacaktır. Çalışmamız dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kavramsal çerçeve ele alınmaktadır. Burada; muhasebe, denetim ve muhasebe denetimi, hata, hile ve yolsuzluk, denetim algısı, vergi, vergi memuru ve vergi mükellefi, makul güvence ve muhasebe meslek mensupları olguları incelenmektedir. Gerek manasal olarak ve gerekse özellikleri ile oluşumları üzerinde durulmaktadır. İkinci bölüm, muhasebe denetiminde muhasebe meslek mensuplarının, vergi memurlarının ve vergi mükelleflerin denetim algısı temelinde şekillenmektedir. Bu bölüm kapsamında, Türkiye'de muhasebe denetiminin yasal dayanakları ile incelenmesi, muhasebede hata, hile ve yolsuzluk olguları irdelenmekte ve daha önce yapılmış olan çalışmalar üzerinde durulmaktadır. Muhasebe denetim algısının muhasebe meslek mensupları, vergi memurları ve vergi mükellefleri tarafından nasıl algılandığı analiz edilmektedir. Üçüncü bölüm araştırmanın yönteminden meydana gelmektedir. Dördüncü ve son bölüm ise bulgulardan oluşmakta ve çalışmamız kapsamında yapılan üç anket çalışmasına ilişkin verilerin analizinden ortaya çıkmaktadır. Our study is consisted of four main chapters. Conceptual framework is discussed in the first chapter. The concepts of accounting, audit and accounting control, error, fraud and corruption, audit perception, tax, tax officer and tax payer, reasonable assurance and members of the accounting profession are examined in this chapter. They are laid emphasis both semantically and with their characterization and formation. The second chapter takes form on the basis of the audit perception of the members of accounting profession, tax officers and taxpayers in the accounting control. Within the scope of this chapter, legal basis of the accounting control in Turkey, and the error, fraud and corruption concepts in accounting are examined, and the emphasis is laid on the previous studies made on this subject. It is analyzed how the accounting control is perceived by the members of the accounting profession, tax officers and tax payers. Third chapter deals with the method of the study. The forth and the last chapter is consisted of findings, and it includes the analysis of the data related to the three surveys made within the scope of this study.

Bireyin iş ortamında mücadele gerektiren zorlu durumlar karşısındaki psikolojik iyi olma durumu, yalnızca araştırmacıların değil, günümüz örgütlerinin de dikkat çektiği bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü iyi olan bireyin iş tatmininin de yüksek olması beklenmektedir. Bu beklenti çerçevesinde örgütün temel değerleri ile kendini özdeşleştiren ve kurumun bir parçası olarak gören çalışanın, örgütün performansına da olumlu yönde katkı yapabileceği düşünülmektedir. Bu çerçevede ortaya konulan çalışmanın temel amacı; psikolojik iyi oluşun iş tatmini üzerindeki etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolünü araştırmaktır. Çalışma, İstanbul ilinde serbest muhasebeci mali müşavir olarak çalışan 120 kişi üzerinde anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda psikolojik iyi oluşun, iş tatminini pozitif yönde ve anlamlı bir şekilde etkilediği, ancak örgütsel özdeşleşmenin, psikolojik iyi oluşun iş tatmini üzerindeki etkisinde aracılık rolünün bulunmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca psikolojik iyi oluş ve iş tatmininin, demografik değişkenler açısından farklılık göstermediği, yalnızca örgütsel özdeşleşmenin kıdeme göre farklılaştığı bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen en çarpıcı bulgu ise, çalışma türüne göre değişkenlerde bir farklılık gözlemlenmemesi olmuştur. Literatürde iş tatmini ve örgütsel özdeşleşmeye ilişkin pek çok araştırma olmasına karşılık, araştırmamızın sorunsalını içeren hiçbir çalışmanın olmaması; ayrıca araştırmanın, örgütsel davranış ve psikoloji alanlarını kapsayarak, muhasebe mesleği açısından incelenmesine olanak vermesi sebebiyle farklı disiplinler arası bir çalışma olması açısından önem arz etmektedir. The psychological well-being of the individual in the face of the challenging situations that require struggle in the workplace is an issue that drawn attention to by not only researchers but also today's organizations. Because of the job satisfaction of the individual is expected to be high. Within the framework of this expectation, it is thought that the employee who identifies himself/herself as a part of the organization with the fundamental values of the organization can also contribute positively to the performance of the organization. In this context, the primary purpose of the study; to investigate the mediating role of organizational identification in the effect of psychological well-being on job satisfaction. The study that using the survey method was conducted on 120 people working as certified public accountants in province of Istanbul. As a result of the study, it was determined that psychological well-being affected job satisfaction in a positive and statistically meaningful way, but organizational identification did not have an mediating role in the effect of psychological well-being on job satisfaction. In addition, it was found that psychological well-being and job satisfaction did not differ in terms of demographic variables, only organizational identification differed according to tenure. The most striking finding of the study was that there was no difference in the variables according to the type of study. Although there are many studies about job satisfaction and organizational identification in the OB literature, we haven't found any study similar to our research question. In addition, it is important for the study to be an interdisciplinary study because it enables the study to be examined in terms of the accounting profession by covering the areas of OB and psychology. 198

İş doyumu genel olarak; kişinin işini yapmaktan ne kadar mutlu olduğu, işini yaparken neler hissettiği, yaptığı işten ne kadar keyif aldığı ve işini yaptıktan sonra işini tekrar yapma isteği duymasından kaynaklanan uzun süreli duygusal ve davranışsal bir durumdur. Muhasebecilik alanı, yoğun sezonda aşırı iş yüküyle karakterize edilen son tarih odaklı bir meslektir. İş yükü odaklı bir iş ortamı, bu meslek mensuplarının iş doyumlarını ve performanslarını belirli düzeylerde etkilemektedir.Bu araştırmada, Türkiye ve Irak'taki Serbest muhasebeci ve mali müşavirlerin iş doyumlarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada Nedensel karşılaştırma modeli ile muhasebe sektöründe çalışan katılımcıların içsel, dışsal ve genel iş doyumları; uyruk, mesleki kıdem, yaş, cinsiyet, medeni durum, aylık gelir ve özel veya kamu sektöründe çalışma durumu değişkenlerine göre karşılaştırılarak incelenmiştir. Bu araştırmanın örneklemini Irak ve Türkiye'de serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavir olarak çalışan 338 katılımcı oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında demografik bilgi formu ve Minnesota İş Doyumu ölçeği kullanılmıştır. Bulgulara göre Iraklı muhasebe çalışanlarının dışsal iş doyumlarının yüksek düzeyde, içsel ve genel iş doyumlarının ise orta düzeyde bulunduğunu göstermiştir. Ölçeğin aynı boyutları açısından Türk uyruklu muhasebecilerin ise içsel, dışsal ve genel iş doyumlarının yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Araştırmada, muhasebecilerin dışsal iş doyumu puan ortalamaları uyruklarına göre anlamlı bir farklılık göstermezken, içsel ve genel iş doyumu puan ortalamalarının uyruklarına göre anlamlı bir farklılık göstermiştir. Türk muhasebe sektörü çalışanlarının içsel ve genel iş doyumu algılarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir. .Çalışmada muhasebecilerin iş doyumları, cinsiyete ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermiştir. Bununla birlikte muhasebecilik süresi ile iş doyumu arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Çalışmanı diğer bir sonucu ise özel ve kamu sektöründe çalışan muhasebecilerin iş doyumları farklılıklar göstermektedir. Özel sektörde çalışan Irak uyruklu muhasebe çalışanlarının içsel ve genel iş doyumu algıları kamuda çalışan Irak uyruklu muhasebe çalışanlarınınkine göre; Kamuda çalışan Türk uyruklu muhasebe çalışanlarının içsel ve genel iş doyumu algıları ise özel sektörde çalışan Türk uyruklu muhasebe çalışanlarınınkine göre anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Muhasebeci, İçsel İş Doyumu, Dışsal İş Doyumu, Minnesota İş Doyumu Ölçeği Job satisfaction in general; it is a long-term emotional and behavioral condition caused by the fact that what person feels while doing job, how much the person enjoys work and resulting from the desire to do the job again. The field of accountancy is a deadline-oriented profession characterized by extreme workload in peak season. A workload focussed work environment affects their job satisfaction and performance of these professionals.in certain levels.In this study, a comparative analysis of independent accountants and financial advisers' job satisfaction in Turkey and Iraq is aimed. In the study, internal, external and general job satisfaction of the participants working in the accounting sector analyzed with causal comparison model according to the variables such as nationality, age, gender, marital status, monthly income and working status in private or public sectors. The sample of this research consists of 338 participants who work in Iraq and Turkey as public accountants an independent accountant, financial consultant and certified public accountants. The demographic information form and Ninnesota Job Satisfaction scale were used to collect the research data. Findings showed that the external job satisfaction of the Iraqi accounting workers is high, while the internal and general job satisfaction levels are moderate. In terms of the same dimensions of the scale, internal and external and general job satisfaction of Turkish national accountants was found to be high. In the study, while the external job satisfaction of accountants did not show a significant difference according to their nationality, internal and general job satisfaction score average shows significant difference. It was determined that the perception of internal and general job satisfaction of Turkish accounting sector employees was significantly higher. In the study, job satisfaction of the accountants showed significant differences according to gender and marital status. However, there was no significant relationship between job satisfaction and period of accountancy. Another result of the study is that job satisfaction of the accountants working in the private and public sector varies. The perceptions of the internal and general job satisfaction of the Iraqi nationals working in the private sector were found to be significantly higher than those of the Iraqi nationals working in the public sector. The perceptions of the internal and general job satisfaction of the Turkish nationals working in the public sector were found to be significantly higher than those of the Turkish citizens working in the private sector.Keywords: Accountants, Internal Job Satisfaction, External Satisfaction, Minnesota Job Satisfaction Scale 121

Özünde bir hizmet işletmesi şeklinde çalışan muhasebe meslek mensupları da tıpkı diğer işletmeler gibi hizmet kalitesine ve müşteri memnuniyetine odaklanmak zorundadır. Özellikle mükelleflerin devletle ilişkilerinde aracı rol üstlenmesi ve en ufak hatasında mükelleflerin ciddi zararla karşılaşabilmesi bakımından muhasebe meslek mensuplarının sunduğu hizmetlere maksimum özen göstermesi gereklidir. Gösterilen bu özen hizmet kalitesi ile, bu özenin sonucu ise müşteri memnuniyeti ile açıklanabilmektedir. Bu çalışmada muhasebe meslek mensuplarının hizmet kalitesinin müşteri memnuniyetine olan etkisi Tokat ilinde 378 katılımcı ile gerçekleştirilen bir araştırma ile ortaya konulmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular, katılımcıların hizmet kalitesi algısının ve memnuniyet düzeyinin yüksek olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte kadın mükelleflerin hizmet kalitesi algısının ve memnuniyet düzeyinin erkek mükelleflere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca muhasebeciyle görüşme sıklığı arttıkça hizmet kalitesi algısı ve müşteri memnuniyeti düzeyi artmaktadır. Müşteri memnuniyeti ile hizmet kalitesi arasında ise pozitif yönlü ve oldukça kuvvetli bir ilişki söz konusudur. Ayrıca hizmet kalitesi müşteri memnuniyetini güçlü bir şekilde artırmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular ışığında muhasebecilerin müşteri memnuniyeti sağlayabilmek için hizmet kalitesine odaklanması gerektiğini, bunun yanında müşterileriyle daha fazla iletişime geçmesi önerilmiştir. Accountants, who are essentially a service business, should focus on service quality and customer satisfaction just like other businesses. In particular, just because of accountant act as a mediator in taxpayer's relations with the state and a tiniest mistake may cause to serious penalties, accountants have to pay maximum attention to their services. This attention can be explained by the quality of service and the result of this attention can be explained by customer satisfaction. In this study, the effect of service quality of professional accountants on customer satisfaction was demonstrated by a study conducted with 378 participants in Tokat province. The findings of the study show that the service quality perception and satisfaction level of the participants are high. In addition, female taxpayers' service quality perception and satisfaction level were higher than male payers. In addition, service quality perception and customer satisfaction level increase as the frequency of meeting with accountant increases. There is a positive relationship between customer satisfaction and service quality. In addition, the quality of service strongly predicts customer satisfaction. In the light of the findings obtained from the research, it is suggested that accountants should focus on the service quality in order to ensure customer satisfaction, as well as to communicate more with their customers. 135

Bu çalışma muhasebe meslek mensuplarının kişi-iş uyumu algılarına ve etik tutum algılarına odaklanmaktadır. Çalışmanın amacı, muhasebe meslek mensuplarının gerçekleştirdikleri iş ile aralarında algıladıkları uyumun etik tutumları üzerindeki etkisini belirleyebilmektir. Bu amaç kapsamında, kişi-iş uyumunun iki boyutunu oluşturan ihtiyaç-tamamlama uyumunun ve talep-yetenek uyumunun etik tutum algısı boyutları (dürüstlük, tarafsızlık, mesleki yeterlilik ve özen, gizlilik ve mesleki etik davranış) üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Analizler için gerekli veri, Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Zonguldak, Bartın ve Karabük illerinde görev yapmakta olan muhasebe meslek mensuplarından anket aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma hipotezlerini test etmek için çoklu doğrusal regresyon analizi kullanılmıştır. Analizler sonucunda muhasebe meslek mensuplarının ihtiyaç-tamamlama uyumu algılarının etik tutumun tüm boyutlarını olumlu yönde etkilediği belirlenmiştir. Bununla birlikte, muhasebe meslek mensuplarının talep-yetenek uyumu algıları ise dürüstlük boyutu dışında etik tutum algısının diğer tüm boyutlarını olumlu olarak etkilemektedir. Kişi-iş uyumu ile etik tutum algısı arasındaki ilişkiye odaklanan bu çalışmanın, muhasebe meslek mensuplarının etik tutum algılarına öncüllük eden değişkenlerin belirlenmesi açısından önemli olduğu düşünülmektedir. This study focuses on the perceptions of person-job fit and ethical attitudes of accounting professionals. The aim of the study is to determine the effect of accounting professionals' perceptions of fit with their job on their ethical attitudes. Within the scope of this aim, the effect of the need-supply fit and demand-ability fit, which constitute two dimensions of person-job fit, on the ethical attitude dimensions (honesty impartiality, professional competence and care, confidentiality and professional ethical behavior) were investigated. The data required for the analysis were collected through a questionnaire from accounting professionals located in the provinces of Zonguldak, Bartin and Karabuk in the Western Black Sea Region.Multiple linear regression analysis was used to test the research hypotheses. As a result of the analysis, it was determined that the perceptions of need-supply fit of accounting professionals had a positive effect on all dimensions of ethical attitude. On the other hand, the perception of demand-ability fit of accounting professionals had a positive effect on all other dimensions of the ethical attitude except for the honesty dimension. This study, which focuses on the relationship between person-job fit and ethical attitude perception, is thought to be important in terms of determining the variables that antecedent of ethical attitude perceptions of accounting professionals. 107

Kamu hizmetlerinin gerçeklemesi için ülke vatandaşlarının vergi vermesi gerekmekte olup, vatandaşa hizmet sunulması sosyal devlet anlayışının bir gereğidir. Devletin vatandaşlardan aldığı vergilerde yaşanan kayıp ve kaçak artışı, devletin sunduğu hizmetlerin aksamasına, gelir eşitsizliğine ve ekonomik bozulmaya neden olmaktadır. Ülkemizdeki gibi beyan esasına dayalı vergilendirme sistemlerinde, vergilerden elde edilen gelirin artışı doğru beyan verilmesine ve beyan sistemlerinin doğru çalışmasına bağlıdır. Gelir sahibi gerçek ve tüzel teşebbüs veya işletmelerin doğru beyan vermesi muhasebe meslek mensuplarının aracılığı ile gerçekleşmektedir. Bu çalışma muhasebe meslek mensuplarının vergi kayıp ve kaçaklarının önlenmesinde bağımsız denetim fonksiyonu ve etik değerler algısının etkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma üç bölümde tasarlanmış olup, birinci bölümde vergi kayıp ve kaçağı ile ilgili kavramlar, ikinci bölümde muhasebe meslek mensuplarının bağımsız denetim rolü ve etik değerler ile ilgili literatür incelenmiştir. Üçüncü bölümde çalışmanın metodu ve elde edilen bulgulara yer verilmiştir. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan çalışmada nicel yöntemlerden anket tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2018 yılında Manisa ilinde görev yapan 71 muhasebe meslek mensubundan oluşmaktadır. Araştırma sonucunda, meslek mensuplarının bağımsız denetim fonksiyonu ile ilgili algılarının yüksek olduğu, değerler algı düzeylerinde eğitim (x=8.50) çok önemli buldukları, iman değerini ise (X=5.60) en az önemli algıladıkları değerler olduğu belirlenmiştir. Meslek mensuplarının değer algısının cinsiyete, yaşa, medeni duruma, eğitim düzeyine, mükellef sayısına, meslekte çalışma süresine, meslek grubuna göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler:Vergi, Muhasebe, Eğitim, Etik, Davranış, Kültür. For the realization of public services, the citizens of the country must pay taxes and the provision of services to the citizen is a requirement of the social state understanding. The increase in the losses and fugitives experienced in the taxes the state receives from the citizens causes disruption of the services provided by the state, income inequality and economic deterioration. In taxation systems based on declarations like in our country, the increase in the income obtained from taxes depends on the correct declaration and the correct operation of the declaration systems. Accurate declarations of real and legal undertakings or enterprises with income are realized through professional accountants.This study was conducted to determine the effect of independent audit function and ethical values perception in the prevention of tax losses and evictions of professional accountants. The study has been designed in three sections. In the first section, the concepts related to tax loss and leakage, in the second section, the literature on the independent auditing role of professional accountants and ethical values have been examined. In the third section, the method of the study and the findings are given. In the study, which was designed in the relational screening model, a quantitative survey technique was used. The sample of the study consists of 71 professional accountants working in Manisa in 2018.As a result of the study, it was determined that the perceptions of the professional members about the independent audit function were high, values were found to be very important in education (x = 8.50) and perception values were the least significant (X = 5.60). It was determined that the value perception of the members of the profession did not differ significantly according to gender, age, marital status, education level, number of taxpayers, duration of work in profession, occupation group.KeyWords: Tax, Accounting, Education, Ethics, Behavior, Culture. 118

Tez çalışmasının temel amacı, muhasebe meslek mensuplarının ve muhasebe elemanlarının muhasebe paket programını tercih etmesindeki etkili olan faktörleri teknoloji kabul modeli çerçevesinde incelenmesidir. Çalışma çerçevesinde algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, tutum ve niyet davranışları incelenmesi oluşturmaktadır. Literatürde, bilgi, bilgi sistemleri hakkında ifadeler ve bilgi sistemlerin özellikleri, türleri hakkında terimler üzerinden çalışmaların açıklanması, muhasebe bilgi sistemi hakkındaki tanımı, önemi, amaçları, öğeleri, ilkeleri, işlem aşamaları ve alt sistemleri hakkındaki çalışmalar kapsamında açıklanması yapılmıştır. Tez çalışması kapsamında muhasebe paket programı kullanıcıları olarak hitap edilen muhasebe ve muhasebe mesleği hakkındaki bilgiler, muhasebe paket programları kullanıcılarını açısından önemi ve piyasadaki çalışma kapsamında muhasebe paket programı en çok tercih edilen programların açıklanması temel alınmıştır.Tez çalışmasının metodoloji bölümünde, teknoloji model kapsamındaki değişkenler arasındaki ilişkilerin ortaya konulması ve araştırma modeli çerçevesinde bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenler arasındaki ilişkilerin açıklanması temel alınmıştır. Araştırmanın amacı çerçevesinde, Çanakkale ilinde faaliyet gösteren SMMM.'ler ve muhasebe meslek elemanı olarak çalışan 155 kişiden anket yöntemi vasıtasıyla elde edilen veriler faktör analizi, kolerasyon analizi ve regresyon analizleri yardımıyla değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişkilerin bulunduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, araştırma modelindeki bağımsız değişkenlerin (algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, tutum) bağımlı değişken (niyet) etkileme düzeyleri ile bağımsız değişkenler ile bağımlı değişkenin kendi aralarındaki etkileşim düzeyleri açıklanmıştır. Anahtar Kelimeler: Algılanan fayda, algılanan kullanım kolaylığı, tutum, niyet, teknoloji kabul modeli, muhasebe paket program. The main purpose of the thesis study is to examine the factors affecting the preference of accounting professionals and accounting personnel to the accounting program within the framework of technology acceptance model. The study of perceived benefit, perceived ease of use, attitude and intention behaviors was examined. In the literature, information, expressions about information systems and information systems properties, types of information systems, the definition of Accounting Information System, its importance, objectives, elements, principles, process stages and sub-systems of the studies within the scope of explanation. Information about accounting and accounting profession, importance of accounting package programs for users and explanation of the most preferred programs in accounting package program within the scope of the thesis study.In the methodology section of the thesis study, the relationship between the variables within the scope of technology model and the relationship between independent variables and dependent variables within the framework of the research model are based on the explanation. The data obtained from 155 people working as accounting professionals and accounting professionals in Çanakkale province through the survey method were evaluated with the help of factor analysis, cholera analysis and regression analysis. According to the results of the study, there were statistically significant correlations between the variables. However, the independent variables in the research model (perceived benefit, perceived ease of use, attitude) influence levels of dependent variables (intent) influence levels of independent variables and interaction levels of dependent variables are explained. Key Words: Perceived benefit, perceived use purpose, attitude, intention, technology acceptance model, accounting package program. 122

06.03.2018 tarih ve 30352 sayılı Resmi gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Mesleki ve Teknik Eğitim okul ve kurumlarının amacı sektörün ihtiyaç duyduğu nitelikli ara elamanları yetiştirip ekonomik kalkınmaya katkı sunmaktır. Bu okul ve kurumlarda hedefe ulaştıracak başlıca faktör okul-sektör köprüsünün sağlıklı bir şekilde kurulmasıdır. Kurulacak bu köprünün sağlamlığı ise işletmelerde beceri eğitimi adı altında yapılan staj çalışmasına bağlıdır. Bu çalışma ile mesleki eğitim niteliği taşıyan muhasebe eğitiminin ortaöğretim düzeyinde ele alınması, öğrencilerin yapmış olduğu staj çalışmalarının verimliliklerinin ölçülmesi, muhasebe meslek mensuplarının staja ilişkin tutum ve davranışlarının ölçülerek uygulamadaki staj ve staj sürecinin verimli olup olmadığının tespiti amaçlanmıştır. Çalışma muhasebe meslek mensuplarının staj gören öğrencileri değerlendirmek üzere hazırlanan anketlerin uygulanması ile başlamış, anketlerin istatistiksel yolla analiz edilerek sonuçlar türetilmesiyle son bulmuştur. Kolayda örnekleme yoluyla belirlenen 210 muhasebe meslek mensubunun ortaöğretim muhasebe stajına ilişkin değerlendirmelerinin analizi sonucunda stajın istenilen verimlilikte olmadığı, öğrencilerin sektörün beklentilerine cevap veremediği, müfredatın eksik kaldığı sonuçlarına ulaşılmıştır. The purpose of Vocational and Technical Educational schools and institutions is to educate learners in order to provide qualified intermediate staff needed by the sector, thus to contribute to the economic development of the country. At these schools and institutions, this goal can only be achieved by establishing a well-grounded bridge between the educational institutions and the sector. The strength of this bridge depends on the success of the internship program carried out in the workplaces. With this study, it has been aimed to approach the education of accounting on the level of secondary education as a part of vocational training, to evaluate the efficiency of the internship programs and processes by examining the work of the students and by surveying the attitudes and behaviours of the professionals in accounting. The study began with the surveys which ask the professionals of accounting to evaluate the internship students and was concluded with the findings suggested by the statistical analysis of the surveys. The analysis of the evaluation of the accounting internship at secondary schools by the 210 accounting professionals chosen with the convenience sampling suggests that the internship is not as efficient as intended, the students cannot meet the expectations of the sector and the present curriculum lacks some vital elements.

Bu çalışmanın amacı muhasebe meslek mensuplarının mesleklerini icra ederkenkarşılaşmış oldukları sorunları tespit etmek ve sorunlara çözüm önerileri getirebilmektir. Çalışmanın örneklemini İzmir'de faaliyet gösteren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler oluşturmaktadır. Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Türkiye'de muhasebe mesleği ve gelişim süreci ele alınmıştır. İkinci bölümde benzer çalışmalara ait literatür taraması gerçekleştirilerek meslek mensuplarının yaşamış oldukları sorunlar ile bu sorunlara ait beklentiler tespit edilerek açıklanmıştır. Üçüncü bölümde anket çalışması mevcuttur. Anket çalışması internet ortamında Google Drive ile hazırlanarak İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası aracılığı ile üyelere gönderilmiştir. Gelen sonuçlar IBM SPSS 20'de analiz edilmiştir. Analiz sonucu meslek mensuplarının en çok katılım gösterdikleri sorunlar; iş yükünün çok fazla olması, mesleki hatalardan dolayı maruz kalınan maddi sorumlulukların ağır olması, mali tatilin yasada olmasına karşın uygulanmıyor olması şeklindedir. Devlet dairelerinde bürokratik işlemlerin fazla olması, ücret tahsilatında yaşanan sıkıntılar, mükelleflerin evrakları zamanında getirmemesi, haksız rekabet, etik ikilem, eğitimlerin yetersizliği diğer tespit edilen sorunlar arasındadır. Anahtar Kelimeler: 3568 Sayılı Kanun, 5786 Sayılı Kanun, Muhasebe Meslek Mensubu, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir The aim of this study is to identify the problems and expectation of professional accountants and to propose solutions to these problems. The sample of the study consists of the Certified Public Accountants operating in İzmir.The study consists of three parts. In the first part, the accountant profession in Turkey and the current developments are explained. In the second part, the literature review of similar studies was carried out and the problems experienced by the members of the profession and their expectations are classified and discussed. In the third part, there is a survey. The questionnaire was prepared via Google Drive on the internet and sent to the members through the İzmir Chamber of Certified Public Accountants. The results were analyzed in IBM SPSS 20. As a result of the analysis, the most common problems of the members of the profession are; the workload is too high, the financial responsibilities incurred due to professional errors are severe, and the financial recess is not implemented despite the law. Excessive bureaucratic procedures in the government departments, fee collection problems, taxpayers not bringing the documents in time, unfair competition, ethical dilemma, lack of training are among the other identified problems.Keywords: Law no. 3568, Law no 5786, Professional Accountant, Certified Public Accountant 106

İşletmeler arasındaki rekabetin çok yüksek olduğu günümüzde işletmelerin rekabet avantajı elde etmelerinin en önemli unsuru çalışanlardır. Bu çerçevede yenilikçi davranışların bireylerin işten ayrılma niyetine etkisi ve çalışma arkadaşları ile çatışmanın aracılık rolü üzerine Mersin ili serbest muhasebeci mali müşavirleri ve muhasebe çalışanlarına yönelik bir çalışma gerçekleştirilmiştir. At the present time,rivalry is very high business to business, so employees are the most important factor of getting advantages.In this context, a study has been carried out for the financial consultant and acountants of Mersin province on the effect of innovative behaviors on intention to quit and the mediation role of conflict with colleagues 112

Muhasebe, karar alacak taraflar için önemli finansal bilgileri sunan bir organizasyondur. Bu açıdan muhasebenin ürettiği bilgilerin kalitesi hayati öneme sahiptir. Kaliteli bilgi üretimini etkileyen faktörlerden en önemlisi ise kuşkusuz muhasebe temel kavramlarına uygun olarak muhasebe uygulamamalarının yürütülmesidir.Bu çalışmanın temel amacı, serbest muhasebeci mali müşavirlerin ve meslek stajyerlerinin bakış açılarıyla muhasebe temel kavramları açısından muhasebe uygulamamalarının değerlendirilmesidir. Ayrıca deneklerin muhasebe temel kavramlarına yönelik genel düşüncelerini tespit etmek de amaçlar içinde yer almaktadır. Bu amaçları gerçekleştirmek için 2018 yılının Haziran ve Temmuz aylarında Sivas SMMM Odasına kayıtlı ve mesleğini fiilen icra eden toplam 123 SMMM ve SMMM stajyerleri üzerinde bir anket uygulaması olmuştur. Elde edilen veriler SPSS 22 paket programı ile analize tabi tutulmuştur. Araştırmanın Cronbach's Alpha İç Tutarlılık Katsayısı 0,838 olarak hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda deneklerin, temel kavramların önemine ve gerekliliğine yönelik yaklaşımlarının çok olumlu olduğu; ancak kavramların geneli açısından muhasebe uygulamalarında bu kavramlara uygun hareket etme düzeylerinin `Orta Derecede Katılırım` düzeyinde olduğu saptanmıştır. Kavramlar açısından tek tek değerlendirme yapıldığında, sosyal sorumluluk, kişilik, süreklilik, tutarlılık, ihtiyatlılık, önemlilik ve tam açıklama kavramlarına orta düzeyde; dönemsellik, maliyet esası, tarafsızlık ve belgelendirme kavramlarına ait katılımın ise çok katılırım düzeyinde olduğu; özün önceliği kavramına ise tam katılırım düzeyinde katılımın olduğu belirlenmiştir.Yapılan anlamlılık analizlerinde, anket ifadelerine katılım düzeylerinde deneklerin cinsiyetleri, yaşları, eğitim durumları, ünvanları ve mesleki deneyimleri açısından anlamlı farklılık bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Muhasebe Temel Kavramları, SMMM, Muhasebe Accounting is an organization that provides important financial information for the decision makers. In this respect, the quality of the information produced by the accountant is vital. The most important factor that affects the production of qualified information is, of course, carrying out of accounting applications in accordance with the basic concepts of accounting.The main purpose of this study is to evaluate the accounting practices in terms of basic accounting concepts from the perspective of the independent accountant and financial advisors and professional interns. It is also aimed to determine general considerations of subjects for accounting concepts. In order to realize these goals, a questionnaire was applied on a total of 123 SMMM and SMMM interns registered in Sivas Chamber of SMMM during June and July of 2018. The obtained data is analyzed with SPSS 22 package program and Cronbach's Alpha Internal Consistency Coefficient is estimated as 0.838.As a result of the research, it is determined that the subjects' approach to the significance and necessity of basic concepts is very positive. However, in accounting practices, the level of compliance with these concepts is at the level of `Intermediate Participation`. When the concepts are evaluated one by one, moderate participation level is detected in the concepts of social responsibility, personality, continuity, consistency, prudence, materiality and full explanation; high participation level is determined in the concepts of periodicity, cost-based, impartiality and documentation and participation; lastly full participation level is specified for the concept of self-esteem.Finally according to significance tests' results, there is a significant difference among the levels of participation in the questionnaires in terms of the subjects' gender, age, educational status, titles and professional experienceKey words: Basic Accounting Concepts, SMMM, SMMM Intern 159

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik, günümüz dünyasında hem bireylerin hem de ticari işletmelerin finansal bilgi aldıkları, mali verilerini saklayabildikleri ve mükellefleri adına çeşitli beyannameleri gönderebildikleri bir meslek dalıdır. Gelişen ve karmaşıklaşan finansal piyasalar bireyler ve ticari işletmeler açısında içinden çıkılmaz bir hal almıştır. Özellikle ticari işletmeler ve şirketlerin iş takibini yapmakta zorlandığı günümüzde aynı anda mali takiplerini de yapmalarını beklemek mümkün değildir. Bu sebeple Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler mükelleflerinin mali takip sorumluluğunu üstlenmiş bu sayede mükelleflerinin kendi işlerini ilgilendiren konularda daha fazla zaman bulmalarını sağlamışlardır. Yeni işletmenin kurulması varlığını sürdürebilmesi ve büyüyebilmesi için ihtiyaç duyulan en önemli süreç iyi bir Serbset Muhasebeci Mali Müşavire sahip olunmasıdır. Burada iyi bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirden kasıt, finansal bilgisi olan ve finansal piyasa hakimiyeti yüksek olan bireylerdir. Buradan da anlaşılacağı üzere iyi bir Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olmanın yolu finansal okuryazarlık seviyesinin yüksek olmasıyla doğrudan alakalıdır.Bu çalışmada Aydın ili ve ilçelerinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin finansal okuryazarlık düzeyleri ölçülmeye çalışılmıştır. Finansal okuryazarlık düzeyinin, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin yaş, cinsiyet ve eğitim durumuna göre hangi oranda etkili olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır.Araştırmada, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin finansal okuryazarlık düzeyinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler arasında eğitim ve yaş durumu finansal okuryazarlık düzeyi üzerined etkili olduğu saptanırken cinsiyet durumunun finansal okuryazarlık düzeyi üzerinde nötr bir etkiye sahip olduğu ortaya konmuştur.ANAHTAR SÖZCÜKLER: Finansal okuryazarlık, Finansal Eğitim, Finansal Bilgi, Finansal Davranış, Dünyada ve Türkiye de Finansal Okuryazarlık. A certified public accountance is a profession in today's world where both individuals and commercial enterprises receive financial information, can store financial data and send various reports on behalf of their taxpayers. Emerging and complicated financial markets have become incomprehensible in terms of individuals and commercial enterprises. It is not possible to expect to make financial arrangements at the same time, especially when commercial enterprises and companies are forced to follow up their business. For this reason, the certified public accountants have assumed responsibility for financial follow-up of taxpayers and have provided taxpayers more time to take charge of their own affairs. The most important process needed for the new business to survive and grow is to have a good certified public accountant. Here, a good certified public accountant refers to individuals with financial knowledge and high financial market dominance. As can be understood from this, the way of becoming a good certified public accountant is directly related to the high level of financial literacy. In this study, the financial literacy levels of a certified public accountants in Aydın provinces and districts were tried to be measured. It has been attempted to determine the extent to which the level of financial literacy is influenced by the age, gender and educational status of certified public accountants. In the survey, it was determined that the financial literacy level of the certified public accountants is high. It has been found out that the gender situation has a neutral influence on the financial literacy level while it is found that the education and age status among the certified public accountants are effective on the financial literacy level.KEYWORDS: Financial Literacy, Financial Education, Financial Information, Financial Behavior, Financial Literacy In The World And In Turkey 177

Hizmet sektörünün doğrudan müşteri memnuniyetine yönelik olmasının getirdiği stres ile emek yoğunluğu göz önünde bulundurulduğundasadece uzun çalışma saatleri ve ucuz ücret gibi yaygın iki faktörün bile, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirliği meslek olarak benimseyen iş-yaşam dengesininin mesleki koşullardan etkilemesi kaçınılmazdır. Muhasebecilik Türkiye'de uzun geçmişe sahip olduğu ve üstlendiği işlevler tarih boyunca hem ekonomik hem de sosyal hayata doğrudan etki eden, işletmeler ve devlet açısından önemlilik teşkil eden bir meslektir. Buna rağmenTürkiye'de muhasebecilik mesleğini sosyal ve ekonomik açılardan etkileşimini ölçen güçlü bir literatür henüz oluşmamıştır. Bu çalışma muhasebecilerin iş-yaşam dengesini ölçerek muhasebe literatüründe önemli bir boşluğu doldurmayı hedefleyerek, litaretürü ilgililerin, muhasebecilik çevresinin ve araştırmaların bu konudaki bilgi ihtiyacını karşılama amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma kapsamında Diyarbakır'da çalışmakta olan serbest muhasebeci mali müşavrilerin iş-yaşam dengesini ölçmek için anket formu kullanılmıştır. Anket formunda kişisel bilgiler ile birlikte, İş-Yaşam Dengesi Ölçeği yer almaktadır. Araştırmaya, 40 kadın ve 107 erkek olmak üzere 147 kişi dahil edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; eğitim, kişisel yaşamın işe etkisi ve eşle beraber çalışmanın etkisi üzerinde anlamlı etkiler yaratmaktadır. Bununla birlikte medeni durum, işin kişisel yaşama etkisi üzerinde anlamlı bir etki yaratırken; katılımcı grubuna ait diğer kişisel bilgilerin iş-yaşam dengesi üzerinde herhangi bir etki yaratmadığı tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: İş-yaşam Dengesi, İş-aile Çatışması, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Given the stress and labor intensity of the service sector towards direct customer satisfaction, it is inevitable that even the two most common factors, such as long working hours and inadequate wages, affect the job-life balance of occupants who embrace financial consulting as a profession and who require material and spiritual satisfaction in their work and life. Accountancy have long history in Turkey and that it undertakes are a profession that is important both in terms of business and government, which has a direct impact on both economic and social life. Nevertheless, there is not yet a powerful literature measuring the interaction of accountancy profession in Turkey with social and economic implications. This study has been prepared to meet the information needs of the literate business, accounting circles and researches, aiming to fill a significant gap in the accounting literature by measuring the work-life balance of accountants. Within the scope of the survey, a survey form was used to measure the work-life balance of public accountants working in Diyarbakır. In the questionnaire form, Work-Life Balance Scale is included with personal information. 147 people including 40 females and 107 males were included in the survey.According to the findings obtained from the research; Education, the impact of personal life on work, and the effect of working with a partner. However, marital status has a significant effect on the effect of work on personal life; It has been found that other personal information belonging to the participant group has no effect on the work-life balance.Keywords: Work-life balance, work-family conflict, accountants. 126

Açık bir sisteme sahip olan muhasebe bilimi var olduğu toplumun değer yargılarından yani kültüründen etkilenmektedir. Küreselleşmeden de payını alan muhasebe farklı kültür ve sistemlerin de etkisi altında kalabilmektedir. Bu durum muhasebe meslek mensuplarının motivasyonları üzerine bazen olumlu, bazen de olumsuz etkiler yapabilmektedir.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde kültürün tanımına, özelliklerine, işlevlerine, unsurlarına, ögelerine, Gray'in Muhasebe Kültür Değerlerine değinilmiştir. İkinci bölümde ise motivasyonun tanımına, önemine, süreçlerine, amaçlarına, sınıflandırılmasına, araçlarına ve teorilerine değinilmiştir. Üçüncü bölümde araştırmanın kapsamı, amacı, evreni, örneklemi, model ve hipotezleri ile bulgular sunulmuştur.Tezin genel amacı ise Muhasebe kültürü değerlerinin muhasebe meslek mensuplarının içsel ve dışsal motivasyonları üzerine etkisi açıklamaktır. Araştırma Burdur Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odasına kayıtlı muhasebe meslek mensupları üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda şeffaflık ve esnekliğin hem içsel hem de dışsal motivasyonu etkilediği belirlenmiştir. İyimserliğin içsel motivasyonu ve profesyonelliğin dışsal motivasyonu olumlu etkilediği tespit edilmiştir.Anahtar kelimeler: Motivasyon, İçsel Motivasyon, Dışsal Motivasyon, Kültür,Muhasebe Kültürü Değerleri Accountancy, which has an open system, is influenced by the society's value judgments, that is, its culture. The accounting that takes its share from globalization can also be affected by different cultures and systems. This can sometimes have positive and sometimes negative effects on the motivations of members of the accounting professionThe study consists of three parts. In the first part, the definition of culture, characteristics, functions, elements, documents, Gray's Accounting Culture Values are mentioned. In the second part, the definition, importance, processes, purposes, classification, means and theories of motivation are mentioned. In the third chapter, the scope, purpose, universe, sample, model and hypotheses of the research are presented.The general aim of the thesis is to explain the influence of accounting profession members on the internal and external motivations of accounting profession members. The research was carried out on professional accountants registered to Burdur Chamber of Certified Public Accountants. As a result of the research, it has been determined that transparency and flexibility affect both internal and external motivation. It has been found that the optimism affects inner motivation and the professional affects the external motivation positively.Key words: Motivation, Internal Motivation, External Motivation, Culture,Accounting Culture Values 121

YÖK Tez No: 473598 Çalışma, Kayseri İlinde faaliyet gösteren 102 Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir'in finansal okuryazarlık düzeylerini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın genel amacı ise finansal sistem dahilinde bulunan meslek elemanlarının finansal okuryazarlığa verdiği önem ve finansal okuryazarlığın sistemdeki yerinin tespitine ışık tutmaktır. Araştırmada kullanılan veriler, literatür bağlamında oluşturulan anket vasıtasıyla elde edilmiştir. Veriler SPSS 20.0 Sosyal Bilimler İstatistik Analiz programında analiz edilmiştir. Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlere uygulanan anket demografik bilgileri tanımlayan ifadeler ile finansal okuryazarlık düzeyini ölçer 13 sorudan meydana gelmektedir. Araştırma neticesinde belli niteliklere sahip Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler arasında finansal okuryazarlık düzeyinde farklılıklar tespit edilmiş olup söz konusu farklılıkların en dikkat çekicisi ise mesleki deneyimin artması ile finansal okuryazarlık düzeyinin de artış göstermesidir. Bunun yanı sıra cinsiyet ve eğitim durumuna bağlı olarak finansal okuryazarlık düzeyinin anlamlı şekilde değiştiği gözlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Finans, Finansal Bilinç, Finansal Okuryazarlık. Work, 102 of which operates in the province of Kayseri, accountants and Financial Advisors aims to determine the level of financial literacy. The overall objective of the study the financial system and financial literacy the financial literacy of members of the profession in the place in the determination of the importance to shed light on the system. The data to be used in research, in the context of the literature were obtained through a questionnaire. Statistical analysis the data were analyzed in SPSS 20.0 program of Social Sciences. Accountants and Financial Advisors demographic information questionnaire measures the level of financial literacy applied to describe with expressions that consists of 13 questions. Research as a result of identified differences in the level of financial literacy among accountants and Financial Advisors with certain qualifications and professional experience of the aforementioned differences the most striking is to increase with the increase in the level of financial literacy. In addition, gender and educational status, depending on the level of financial literacy it was observed that significantly changed. Keywords: Finance, Financial Awareness, Financial Literacy

YÖK Tez No: 473604 Bu çalışmanın amacı duygusal zekâ alt boyutlarından kişisel farkındalık, kişiler arası ilişkiler, şartlara ve çevreye uyum, genel ruh hali ve stres yönetiminin iş etiği üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada kullanılan ölçeklerin güvenilirliklerinde Cronbach Alfa Katsayısı yöntemi geçerliliklerinde ise Keşfedici Faktör Analizi kullanılmıştır. Ölçeklerin güvenilirlik ve geçerlilikleri belirlendikten sonra araştırma hipotezleri, Yapısal Eşitlik Modeli ile test edilmiştir. Analiz bulgularına göre; kişisel farkındalık, kişiler arası ilişkiler, şartlara ve çevreye uyum, stres yönetimi ve genel ruh hali iş etiği üzerine pozitif yönde bir etkiye sahip olmadığı söylenebilir. The aim of this study is to develop a structural model and to test this model to examine the effect of emotional intelligence sub-dimonsions personal awareness, interpersonal relationships, adaptability, stress management, general mood on work ethics. In the reliability of the scales used in the research, the Cronbach Alpha coefficient method was used for the validity of the Exploratory Factor Anlysis. After the reliability and validity of the scales were determined, the research hypotheses were tested with the Structural Equation Model. According to the findings of the analysis; it can be said that there isn't positive influence on personal awareness, interpersonal relations, conditions and environment, stress management and general mood.

Bu çalışmada Mali Müşavirlik mesleğini seçme hakkına sahip olan öğrencilerin mesleki algılarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Bu sebeple Batı Akdeniz Bölgesi'nde yer alan Akdeniz Üniversitesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi'nde işletme, iktisat, kamu yönetimi, hukuk, maliye, bankacılık ve muhasebe ve finansman bölümlerinde okuyan 355 lisans 4. sınıf öğrencisine anket uygulanmıştır. Mesleki algıların ölçülmesi için farklı kaynaklardan alınan ölçekler kullanılmıştır.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde muhasebenin temel kavramları ve ilkeleri ele alınmıştır. İkinci bölümde mesleki eğitim ve muhasebe meslek eğitimi ele alınmıştır. Son bölümde ise elde edilen verilerin analizleri yapılmış çıkan sonuçlar yorumlanmıştır.Yapılan analizler sonucunda belirli demografik özelliklere göre öğrencilerin mali müşavirlik mesleğini seçme yönleri arasında pozitif ya da negatif yönlü ilişkinin olduğu saptanmıştır. In the present study, professional perception measurement of students having right of becoming Financial Consultancy is aimed. For this reason, a survey is made on 355 final year students studying in Akdeniz University, Mehmet Akif Ersoy University and Süleyman Demirel University which are in western mediterranean region. Scales from different sources are used for measuring of professional perception. This study includes 3 parts. First section is about fundamental concepts and principles of accounting. Second section is about professional education and accounting education. The last section is about the data analysis obtained and comments on results.In results of conducted analyses, according to specific demographic features, students who have positive and negative tendencies about choosing Financial Consultancy as a profession is determined. 83

Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği (TÜRMOB) Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC)'ın bir üyesidir. IFAC'a bağlı Uluslararası Etik Standartlar Kurulunun görevi ise, profesyonel muhasebecilere yönelik ahlaki standartları ve ilgili rehberliği sağlamaktadır. Birlik tarafından gerçekleştirilen etik ile ilgili en son gelişme 27 Mart 2014 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren `Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik Eğitimi ve Etik Sözleşme Yapılması Hakkında Tebliğ` olmuştur. Bu Tebliğin amacı etik öğrenme yönünde isteklilik yaratarak, etik eğitimi ve etik davranış gelişimini sağlamak üzere, muhasebe meslek mensupları ile bunların bağlı oldukları meslek odası arasında yapılacak etik sözleşmenin ve sözleşme yapılması öncesinde meslek mensubunun tabi olacağı etik eğitiminin usul ve esaslarını belirlemek olarak açıklanmıştır. Tebliğ sonrasında muhasebe meslek mensuplarının eğitimleri 2015 yılında TÜRMOB ve meslek odaları aracılığı ile başlatılmıştır. Bu çalışmada Bilecik Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (SMMMO) tarafından Bilecik SMMMO'na kayıtlı meslek mensuplarına verilen ilk etik eğitimleri sonrasında meslek mensuplarının Tebliğ'de belirtilen etik eğitimi yöntemi ve içeriği hakkındaki görüşleri değerlendirilmiştir. Yapılan mülakatlara göre meslek mensuplarına işyeri etiği ve kamuya olan sorumlulukları hakkında yeterli eğitim verildiğini, verilen örnek olaylar sonrasında etik karar verebilme algılarının geliştiğini belirttikleri tespit edilmiştir. Meslek mensupları Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği tarafından oluşturulan internet sitesinin etik eğitimi için yeterli olduğu belirtilmekle beraber, benzer eğitimlerin Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) veya diğer esnaf odalarında da yapılması gerektiği önerisine de katılmışlardır. Eğitim süresinin artması ve sonrasında eğitimlerin tekrarlanması gerektiği belirtilmiştir. Bununla birlikte bireylerde oluşmuş etik algısının internetten dinlenen bir eğitimle değişmeyeceği düşüncesi de verilen cevaplar arasında yer almaktadır. Verilen etik eğitimi konu başlıklarından en fazla işyeri etiği ve meslek mensubunun kamuya olan sorumluluğu hakkında yeterli eğitim verildiği belirtilmiştir. Ayrıca meslek mensuplarının çoğunluğu yapılan etik sözleşmenin mükellefler için bir anlam ifade etmeyeceğini düşündüklerini de belirtmişlerdir. Meslek mensuplarının verilen etik eğitimleri hakkında verdikleri cevaplar tecrübeleri açısından değerlendirildiğinde ise tecrübesi fazla olan meslek mensuplarının tecrübesi az olan meslek mensuplarına kıyasla daha olumlu cevaplar verdikleri tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Muhasebe, Etik, Meslek Etiği, Etik SözleĢmesi. Union of Chambers of Certified Public Accountants in Turkey (TÜRMOB) is a member of International Federation of Accountants (IFAC). The mission of International Ethics Standards Board for Accountants, which works under IFAC, is to provide ethical standards and guidance for professional accountants. The most recent development by the Board regarding ethics is the Regulations for Ethics Training of Accounting Professionals and Ethics Contract which was published on the Official Gazette and came into effect on March 27, 2014. The objective of this Regulation is to create willingness for ethics learning. It also aims to define the principles and procedures of the ethics contract between accounting professionals and the chamber they belong to and of ethics training prior to contract so as to reinforce ethics training and ethical behavior. Following the Regulation, training of accounting professionals was commenced by TÜRMOB in 2015 via professional chambers. This study includes the evaluation of the comments- concerning the ethical education method and content covered by the Regulations- by accounting professionals that are members of Chamber of Certified Public Accountants in Bilecik (SMMMO) after the first ethical education they were offered by this chamber. During the interviews, accountants pointed out that they received adequate instruction on workplace ethics and responsibility to society. They also indicated that they improved their ability to make ethical decisions thanks to case studies. The interviews revealed that accountants found ethical education on the website prepared by Union of Chambers of Certified Public Accountants in Turkey (TÜRMOB) sufficient. The participants also agreed with the proposal that similar educations should be held in The Union of Chambers and Commodity Exchanges of Turkey (TOBB) or other business chambers. Furthermore, the need for more and longer educations was mentioned. Some participants, on the other hand, stated that ethical conceptions of individuals cannot be changed with an online education. Among the topics in the ethics training, work place ethics and professionals' responsibility to public was described as the most satisfactory. Professionals also pointed out that they believe that ethics contract does not bear any meaning for customers. Evaluating the responses from accountants, regarding the ethical educations, based on job experience revealed that those with more job experience gave more positive answers.Key words: Accounting, Ethics, Professional Ethics, Ethics Contract. 140

Bu çalışmada kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınmasında en büyük misyonu ve sorumluluğu üstlenmiş olan ve 1989 yılında 3568 Sayılı meslek yasasına kavuşan Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Hukuki, Cezai ve Disiplin Sorumluluklarıincelenmiş olup, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Mesleğinin tanımı yapılarak, meslek mevzuatına göre, mesleğin konusu, mesleğin kapsamı, mesleğin meslek mensubuna yüklediği sorumluluklar ortaya konularak, meslek mensubunun hukuki ve cezai sorumluluğuna gidilmesinde izlenen yol ve yöntemlerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik mesleğinin tanımı yapılarak, mesleğin önemi, meslek mensubu olmanın genel ve özel şartları ve ilgili mevzuat açıklanmaya çalışılmıştır.Çalışmanın ikinci bölümünde, sorumlu, sorumluluk kavramlarının tanımından başlayarak, sorumluluk türleri, sorumluluğun kaynakları, cezai sorumluluk, suç ve suçun unsurları, mesleki sorumluluk, disiplin sorumluluğu kavramları tanımlanmak suretiyle kavramların kaynaklarına ve temeline inilmeye çalışılmıştır.Çalışmanın üçüncübölümünde, meslek mensuplarına gerek 3568 Sayılı Meslek Yasası, gerekse 213 Sayılı VUK Mükerrer 227.maddesi ve Mükerrer 227.maddeye bağlı çıkarılan VUK tebliğleri, Meslek Yönetmelikleri ile tanımlanan hukuki sorumluluklar, hukuki sorumluluğun sınırları, meslek mensubunun hukuki sorumluluğuna gidilmesinde vergi denetim, vergi inceleme elemanlarınca yapılan sorumluluk tespitinin yasal dayanağının olmaması ya da vergi denetim elemanlarına verilen sorumluluğun tesbiti hususunda vergi denetim elemanlarınca yetki sınırlarının aşılarak meslek mensubunun müşterek müteselsil sorumlulukları hakkında hukuka aykırı tespitler yapılması, hukuka aykırı tespitlere dayanarak vergi ceza ihbarnamelerinin düzenlenmesi, meslek mensupları hakkında vergi suç raporlarının yazılarak ceza davalarının açılması, meslek mensubu hakkında tutulan vergi inceleme raporlarının meslek mensubunun bağlı olduğu meslek odasına intikal ettirilerek, kınama, geçici meslekten alıkoyma, meslekten men'e kadar uzanan boyutlarda yaptırımlarla karşılaşmasına yolaçan sürecin tekrar gözden geçirilmesi gerektiği, meslek mensubunun hukuki ve cezai sorumluluğuna gidilebilmesi için gerek 3568 Sayılı Meslek Yasası, gerekse 213 Sayılı VUK'da gerekli yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. The reasons of the responsibilities and results, how to prevent the negative results of responsibilites, what should the certified public accountants take into account while they are preparing, signaturing and sending the tax declerations. Should they take ınto account the sides of public functions of preparing of tax declerations?This study has analyzed the responsibilites of certified public accountants and the results of that responsibilites from law and other law sources.The certified public accountants have public otorisations which are preparing, signaturing, sending by the elektronic ways the legal tax decleratitons in Turkey. These otorisations have been regulated and given by laws and other releated side law regulations. İn this situation, we can say that there are otorisations and law responsibilites too. The responsibilites are the result of otorizations of certified public accountants. The limits of responsibilities of certified public accountants are not determine accuracy ın Turkey. Tax Laws are not clear and dont include every kind of tax quilties, so judges can give wrong decides. The judges give decide about crimes of tax according to existing laws and other side law resources in Turkey. The public tax audıtors don't have otorisations to determine tax crimes. Only judges in the curts have the otorısation of determining of every kınd of tax crimes in Turkishlaw. Although They determine and decide about the law and penalty responsibilites of certified public accountants. As a result, given decides and prepared reports of tax quılt about certified public accountants by public tax auditors are rejected by tax curts, because of unlegal and unenough decides. 150

Vergi bilinci, etkin ve adil bir vergi sistemi için kaçınılmaz bir unsurdur. Ancak vergi bilincinin yerleşmemesi, vergiye karşı tepkileri çoğaltmakta ve mükelleflerin vergiye bakış açılarını olumsuz etkilemektedir. Vergi sisteminin sağlıklı işlemegörevi, kamunun ve kamu çalışanlarının yanında vergi ile sıkı bir ilişkiye sahip olan Serbet Muhasebeci ve Mali Müşavirler (SMMM)'in görevleri arasındadır.Bu çalışmada, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlerin vergi bilinclerinin ölçülmesive vergiye bakış açılarının tespitiiçin Zonguldak il ve ilçelerinde, Zonguldak Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odasına kayıtlı bulunan 171 SMMM ile anket çalışması yapılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler faktör analizi ve çapraz tablolarla yorumlanmıştır.Çalışma sonuçlarına göre SMMM'ler vergiyi zonrunlu ve ve vatandaşlık görevi olarak görmektedirler. Öte yandan vergi aflarını olumsuz bulmakta, vergi denetimlerinin az olduğunu ve vergi sisteminin adil olmadığını belirtmişlerdir. Ayrıca siyaset ile vergiye olan bakışları arasında anlamlı farklılık olmadığı, KDV ve ÖTV'nin fazla olduğunu düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Vergi Bilinci, Serbet Muhasebeci ve Mali Müşavir, Zonguldak Tax awareness is unavodable component for fair tax system. However not setting tax awareness increases reactions against tax and also offects perspectives of taxpayers to the tax negatively. Healthy processing tasks of the tax system, which has a close relationship whit the independent accountants tax by the public and public employees and financial aduisors are among the tasks.In this study the surver was contueted by working with ındependet accovntants and financial advisors who are registered in chamber of certified public accountants of Zonguldak, to meause and determine tax awareness and tax perspective of in dependent accountents and financal advisors.According to the results of studies SMMMs see tax as compuisory and civic duty. On the other hand, they find tax amnesty negative and they indicate that it is not fair the tax system and tax avdit is less. Also it is concluded that there is no significant difference between politics and tax perpectives. Furthermore, they think that value-added-tax (KDV) and special consumption tax (ÖTV) are excessive.Key Words: tax awareness, independent account, and financal advisors, Zonguldak. 110

Bu tez çalışmasının amacı, ağır bir sorumluluk ve iş yükü, devasa ve değişken bir mevzuat ve bilgi alanı, müşteri ve mükelleflerle olan sorunlar, diğer şirketlerle gerçekleştirilen rekabet gibi faaliyetlerin oluşturduğu yıpratıcı ortamda muhasebecilerin duygusal bakımdan nasıl tükendiklerini ve bu tükenmenin, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini araştırmaktır. Bu üç kavramı ölçmek, veri temin ve analiz etmek amacıyla geçerliliği ve güvenirliği yüksek ölçeklerden oluşturulmuş bir anket hazırlanmış; Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) unvanlı büro sahibi ve herhangi bir kuruma bağımlı çalışan toplam 260 kişiye uygulanmıştır. Elde edilen veriye uygulanan faktör, korelasyon, ANOVA testi ve regresyon analizleri sonucunda ulaşılan bulgular; duygusal tükenmenin iş tatminini negatif, işten ayrılma niyetini ise, pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca iş tatmininin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi istatistiki olarak anlamlı bir biçimde negatiftir. The aim of this thesis is to investigate how accountants are exhausted emotionally and to investigate emotional exhaustion impact on job satisfaction and occupational turnover intention in back-breaking environment is formed activities as a heavy responsibility and workload, enormous and variable regulations and information field, the problems with taxpayers, performed the competition with other companies. In order to measure, handle data and analyze these three concepts, a questionnaire which formed from scales with higher validity and reliability is prepared. The questionnaires are applied to a total of 260 certified general accountants in Turkey both including accountants working dependent to any organization or who owns office. As a results of analysis of factor, correlation, ANOVA test and regression which applied to obtained data; it is observed that the variable `emotional exhaustion` has positive impact on occupational turnover intention and negative impact on job satisfaction. In addition, job satisfaction has statistically significant negative impact on occupational turnover intention. 96

Günümüzde bütün dünyada ve Türkiye'de teknoloji ve İnternet hızlı bir gelişme göstermektedir. Hem özel sektör hem de devlet kurumları bu gelişmeleri yakından izlemektedir. Yaşanan bu gelişme hızlı bir değişime neden olmaktadır. Bu değişimden her sektördeki firma sahipleri ve çalışanlar farklı bir biçimde etkilenmektedir.Muhasebe alanı da bu değişimlerden fazlaca etkilenen sektörlerden biridir. Muhasebe alanında çalışanlar teknoloji ve İnternetin gelişimini takip etmek istemeseler bile devletin hayata geçirdiği e-fatura, e-defter, e-beyanname gibi e-devlet uygulamalarıyla iç içe oldukları için yenilikleri takip etmek zorundadırlar.Teknoloji ve İnternetin muhasebe meslek mensuplarına getirdiği birçok kolaylığın yanı sıra ve zorlukları da vardır. Meslek mensuplarının veri kaydetme, verilerin otomatik aktarımı ve buna benzer işlerdeki sorumlulukları oldukça azalmaktadır. Muhasebecilerin bazı sorumlulukları azalırken teknolojinin onlara getirdiği ek işlemlerde olmaktadır. Bu çalışmayla, İnternet kullanımının muhasebe mesleğini nasıl etkileyeceği, faydaları ve ortaya çıkardığı sorunlar araştırılmaya çalışılmıştır. Today, technology and the Internet show rapid growth in the whole world and in Turkey. Both the private sectors as well as government agencies are closely monitore these developments.These developments cause a rapid change. Company owners and workers in all sectors are affected by this change in a different way.Accounting is also one of the sectors affected most by these changes. Although people working in the field of accounting don not want to follow developments of technology and Internet, they are to follow the developments, the goverment this implemented , such as E-Billing, E-Book, E-Declaration that they are intertwined with.There are numerous challenges as well as conveniences that technology and Internet have brought to the accounting professions. Responsibilities of professionals in data recording, the automatic transfering of data and such kind of jobs are quite decreasing.While the responsibilities of the accountant are reducing , there can be additional process that technology brings them. In this study, how the Internet use will affect the accounting profession and the benefits and the problems that the Internet and technology reveal was tried to be investigated. 112

Muhasebe mesleği ekonomik ve sosyal sorumluluk yönü ağır basan bir meslek olarak, son derece özel ve önemli bir meslek alanıdır. Mesleğin çok yönlü sorumluk gerektiren yapısı, meslek mensuplarının sahip olduğu niteliklerle birlikte, tutum, davranış ve düşüncelerinin de önemini büyük oranda arttırmaktadır. Bu kapsamda, muhasebe meslek mensuplarında işe bağlılık, çalışma ahlakı ve mesleki etik davranış olguları önemli olmaktadır. Bu olgular birbirlerini etkileme potansiyeli olan değişkenlerdir. Bu tez çalışmasında muhasebe meslek mensuplarında, işe bağlılık ile çalışma ahlakının mesleki etik davranış ve mesleki etik davranışın boyutları üstündeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, muhasebe meslek mensupları arasında bu değişkenleri algılamada farklılık olup olmadığının tespiti de araştırmanın amaçlarındandır. Bu gayeyle, Marmara Bölgesi içinde bulunan muhasebe meslek odalarına kayıtlı 735 muhasebe meslek mensubundan anket yöntemiyle veri toplanmıştır.Yapısal eşitlik modeliyle (YEM) test edilen ilişkilere göre muhasebe meslek mensuplarında işe bağlılık ve çalışma ahlakının, mesleki etik davranışa pozitif ve doğrusal yönde etki ettiği belirlenmiştir. Ayrıca, işe bağlılık ve çalışma ahlakının, mesleki etik davranışın dürüstlük, mesleki yeterlilik, gizlilik ve mesleki davranış boyutlarına pozitif ve doğrusal yönde etki ettiği belirlenmiştir. Buna karşılık işe bağlılık, mesleki etik davranışın tarafsızlık boyutuna pozitif ve doğrusal yönde etki ederken; çalışma ahlakının, mesleki etik davranışın tarafsızlık boyutuyla ilişkisi belirlenememiştir.Anahtar Kelimeler: İşe bağlılık, çalışma ahlakı, muhasebe meslek etiği Accounting is a special and important profession with economic and social responsibilities. The job is structured with multi -layer responsibilities and therefore not just the qualifications of the professionals but also their attitudes, behaviors and thoughts gain importance. In this context, the work engagement, work morality and professional ethical behaviors become very significant. These variables also have a potential to affect one another.In this study, the aim is to determine the impact of the work engagement, work morality and professional ethical behaviors of professional accountants. Another objective of the study is to specify whether there is a difference between professional accountants in perception of these variables. For this purpose, various data was collected from 735 professionals accountants registered at Accountants Chamber of Marmara Region using the survey method. The structural equation modeling (SEM) has been used to evaluate the results and it is revealed that the work engagement and work morality affect the dimension of professional ethical behaviors in positive and linear direction. In addition, it is determined that the work engagement and work morality affects the integrity, professional competence, confidentiality and professional behavior dimensions of professional ethical behavior in positive and linear direction. Although the work engagement affects the objectivity dimension of professional ethical behavior in positive and linear direction, no significant relation is found between the work morality and the objectivity dimension of professional ethical behavior.Keywords: Work engagement, work morality, accounting professional ethics 202

Türkiye'de muhasebe mesleği 13.06.1989 yılında yürürlüğe giren 3568 Sayılımeslek yasası ile `Serbest Muhasebecilik (SM), Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik(SMMM) ve Yeminli Mali Müşavirlik (YMM)` isimleri altında toplanmıştır.26.07.2008 tarih ve 26948 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan 5786 sayılı Kanun ile1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlikve Yeminli Mali Müşavirlik Kanununun adı `Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlikve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu` olarak değiştirilmiştir.3568 Sayılı meslek yasası dört bölümden oluşmaktadır. Yasanın birinci bölü-münde amaç, mesleğin konusu, meslek mensubu olabilmenin genel şartları ve özel şartları,sınavlar, yemin etme, tasdik ve tasdikten doğan sorumluluk konularında bilgi vermektedir.ikinci bölümde, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirler ve Yeminli Malî MüşavirlerOdaları, kuruluşu, gelirleri, organları, seçimler, toplantılar, disiplin kurulu ve denetlemekonularından bahsedilmektedir. Üçüncü bölümde, Türkiye Serbest MuhasebeciMali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin görevleri, organları,toplantılar, disiplin kurulu ve denetleme kurulundan söz edilmektedir. Dördüncü ve sonbölümde ise çeşitli hükümler adı altında Oda ve birlik organlarının seçim esasları, Odave birlik organlarının denetimi, Odaların ve birliğin yurt dışında temsili, meslek sırları,reklam yasağı, yasaklar, ücret, görevle ilgili suçlar, disiplin cezaları gibi konulardanbahsedilmektedir.Bu Çalışma üç bölümden oluşmaktadır; Birinci bölümde Muhasebe Mesleği veMuhasebe personelinin sorunları, ikinci bölümde Türkiye'de Muhasebe Denetimi,Üçüncü bölümde ise Muhasebe Denetiminde Öne Çıkan Hileler incelenmiştir. Turkey 13.06.1989 years in the accounting profession with professional lawenacted in 3568 `Independent Accountants (SM), Certified Public Accountant (CPA)and Chartered Accountant (CPA)` are grouped under the names. Date 26.07.2008 andnumbered 26 948 in the Official Gazette published Law No. 5786 and No. 3568 dated06.01.1989 Independent Accountants, Certified Public Accountant and Chartered AccountantAct the name of `Certified Public Accountant and Chartered Accountant Law` asIt has been changed.3568 law profession is divided into four sections. The aim of the first split-mlaw, the profession subject, profession it is to be the general conditions and specificconditions-ri, exams, do not swear, certify and provide information in the confirmationof the liability issue-tion. In the second part, Certified Public Accountant and CharteredFinancial Consultants Rooms, organization, income, organs, elections, meetings, disciplinarycommittee and audit issues are mentioned. In the third chapter, Turkey CertifiedPublic Accountant and Certified Public Accountants Union of Chambers tasks, bodies,meetings are referred to the disciplinary board and the supervisory board. The fourthand final section looks at the various provisions under the name selection principles ofBed and union bodies, Bed and unity it-gun those of control, room and representationabroad unions, trade secrets, advertising law-gu, prohibitions, wage-related offensestask, such as disciplinary penalties It is mentioned subject-d'Or.This study consists of three parts; The first part of the problems in the accountingprofession and accounting staff in Turkey Auditing in the second section featuredon the three-car section of the Auditing Out Cheats are examined. 121

Muhasebecilik mesleği, ülkenin ekonomik gelişimi açısından yadsınamaz bir öneme sahiptir. Mali nitelikteki işlemler muhasebe süzgecinden geçerek sadece ekonomik bir boyut taşımamakta, aynı zamanda paydaşları, toplumu ve devleti ilgilendiren bir süreci de temsil etmektedir. Muhasebe sürecinde finansal olayların işleme alınmasında, hem ilgili işlemle bağlantısı olan paydaşların, hem de toplumun menfaatleri gözetilmelidir. Bu sürecin doğru işlemesi, muhasebeye dair uygulamaların genel kabul görmüş kural ve ilkelere uygunluğuyla sağlanabilir. Ayrıca muhasebecilik mesleği, evrensel ve kritik bir konuma sahiptir. Çalışma saatlerinin uzunluğu ve iş yükünün ağırlığı meslekte bir takım istenmeyen durumların oluşmasında etki edebilmekte ve haksız rekabet ortaya çıkmaktadır. Tez çalışması konu itibariyle, muhasebecilik mesleğinin içeriğini, meslekte mevcut olan rekabeti ve haksız rekabeti içermekte olup, ilgili mevzuatlarda haksız rekabete dair bölümleri ve yapılan çalışmaları kapsamaktadır. Bu çalışma ile amaçlanan, muhasebecilik mesleğindeki mevcut rekabeti ve haksız rekabeti nedenleri ve boyutları ile ortaya koymaktır. Çalışma da muhasebecilik mesleğinde haksız rekabete konu olan dosyaların mahiyetleri dikkate alınarak Sivas ilinde çalışan meslek mensuplarına uygulamak üzere anket uygulaması yer almıştır. Sonuçlar SPSS Paket Programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ankete verilen cevaplar doğrultusunda, haksız rekabetin kısmen de olsa var olduğu kanısına varılmıştır; örneğin, asgari ücret tarifesi altında ücret talep etmek, meslek ruhsatı kiralamak ve iş alabilme adına bir takım vaatlerde bulunmak gibi durumlar ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Muhasebecilik Mesleği, Etik, Etik Sorunu, Rekabet, Haksız Accounting profession, is undeniable in terms of economic development of the country has a significance. Accounting transactions through the filter of a fiscal nature are carrying only an economic dimension, but also the stakeholders, represents a process that concerns society and the state. The processing of financial events in the accounting process, stakeholders and the connection with the transaction concerned, and should be pursued in the interest of society. The correct functioning of this process can be accomplished in conformity with generally accepted accounting principles and rules on the application. In addition, the accountancy profession has a universal and critical position. The weight of the length of working hours and workload of a team is able to influence the formation of undesirable and unfair competition arises in the profession. As a thesis topic, the content of the accountancy profession, comprises competition and unfair competition existing in the profession include work performed on partitions and unfair competition in the relevant legislation. This study is intended, in the accountancy profession is to reveal the causes and dimensions of the current competition and unfair competition. The study also considering the costs of the files that are subject to unfair competition took place in the accountancy profession to apply to the survey of professionals working in Sivas. The results were analyzed using SPSS program. In line with the responses to the survey, it was concluded that although there are at least partly unfair competition; for example, the minimum wage to charge under the tariff, to hire professional business license and the name has emerged to take situations like make some promises.Key Words: Accounting profession, Ethics, Ethical Ġssues, Competition, Unfair Competition 214

Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de sahte fatura kullanımının önlenmesindeSerbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM)'lerin rolünü belirlemek ve çözüm içinyapılması gerekenleri tespit etmektir. Bu amaçla, Adana il merkezindeki Yeminli MaliMüşavirler, Vergi Müfettişleri ve Yetkili Vergi Müfettiş Yardımcılarına anket yöntemiuygulanmıştır.Sahte fatura kullanımının önlenmesinde Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerinrolüne ilişkin bulgulara göre, Y5, Y8, Y15, Y10 ve Y20 yargıları ile ilgili olarakYMM'ler ile Vergi Müfettişlerinin görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı birfarklılık bulunmadığı belirlenmiştir. Ayrıca, Y1, Y12, Y19, Y13 ve Y16 yargılarıaçısından ise anlamlı bir farklılık bulunduğu görülmüştür.Sahte fatura kullanımının önlenmesinde çözüm yollarına ilişkin bulgular; Y4,Y7, Y11, Y14 ve Y18 yargıları ile ilgili olarak YMM'ler ile Vergi Müfettişleriningörüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığını; diğer yargılaraçısından ise anlamlı bir farklılık bulunduğunu göstermiştir. Ayrıca, sahte faturakullanımının önlenmesinde en etkili çözümün vergi denetimlerinde etkinliğinarttırılması olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sahte Fatura Kullanma, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir,Yeminli Mali Müşavir, Vergi Müfettişi. The aim of this research is to determine the role of Certified Public Accountantsin preventing the use of false invoices in Turkey and to identify what should be done forthe solution. For this purpose, survey method is applied to the Chartered Accountants,Tax Inspectors and Assistant Inspectors.According to the findings on the role of Certified Public Accountants in thepreventation of the use of false invoices, it is find that there is no statisticallysignificance differences between the opinions of Chartered Accountants and taxinspectors for the judgements of Y5, Y8, Y15, Y10 and Y20. Also, it is found that thereis a statistically significant difference in terms of the judgement of Y1, Y12, Y19, Y13and Y16.According to the findings on relating to solutions for the prevention of the use offalse invoices, it is find that there is no statistically significance differences between theopinions of Chartered Accountants and tax inspectors for the judgements of Y4, Y7,Y11, Y14 and Y18. Further, it is found that the most effective solution in theprevention of the use of false invoices is to increase the efficiency of tax audits.Key Words: Using False Invoices, Certified Public Accountant, CharteredAccountant, Tax Inspector. 120

Bu çalışma, göller bölgesinde bağımsız çalışan serbest muhasebeci(SM), serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) ve yeminli mali müşavirlerin (YMM) etik algılamalarını ölçmeye yönelik yapılmıştır. Bunun için Antalya, Isparta ve Burdur'da faaliyet gösteren bağımsız meslek mensuplarına anket uygulanmıştır. Muhasebecileri etik dışı davranışlara yönlendiren faktörler ölçülmeye çalışılmıştır.Yapılan analizler neticesinde muhasebecilerin, meslekle ilgili yasal düzenlemelerin yeterli olmadığı düşüncesinde oldukları ortaya çıkmıştır. Birçok kanunun sık değişmesi meslek mensuplarının etik dışı davranmalarına neden olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Erkek meslek mensuplarının bayan meslek mensuplarına göre daha fazla etik dışı davranışlara başvurdukları anlaşılmaktadır. In this study,Independent public accountant(SM), public accountant(CPA) and a certified financial advisors(CPA)was conducted tomeasure theperceptions of ethics, that are working in thelakes region.For this, the independent profession wasapplied to survey in Antalya, Isparta and Burdur.Which factors that lead to unethical behavior has tried to measure for Accountants.As a result of the analysis , accountants, legal regulations related to the profession that has emerged in thinking is not enough. Many of the members of the profession of the law changes frequently caused them to act unethically is concluded. According to the professionals of men more than women professionals are understood to refer to unethical behavior. 117

Bir tanım vermek gerekirse haksız rekabet; iktisadi rekabetin iyi niyet kurallarına aykırı olan aldatıcı davranış veya başkaca suretle her türlü kötüye kullanılmasıdır. Bu tanıma göre önce iktisadi bir rekabet mevcut olmalıdır. Ekonomik rekabetin ilk koşulu, ortada ekonomik bir etkinliğin bulunmasıdır. Haksız rekabetin ikinci unsuru iyi niyet kurallarına aykırı davranmaktır. Rakibini kötülemek, müşteri çevresini aldatıcı davranışlarla kandırmak gibi hareketler kabul edilemez. Üçüncü olarak da haksız rekabetin varlığı için rekabet hakkının kötüye kullanılmış olması aranmaktadır. İyi niyet kuralları ile belirli olan rekabet özgürlüğünün sınırlarının asılmış olması, kötüye kullanmayı gösterir. İş bu tezde haksız rekabetin 3568 sayılı kanun ile düzenlenmiş meslek mensuplarının ilişkileri çerçevesinde değerlendirileceği belirtilmişse de hukukun bütünlüğü ilkesi gereği kanunlarda belirtilen diğer hususlara da atıflarda bulunulmaktadır.Ülkemizde SMMM ve YMM mesleğinde haksız rekabet meslek mensuplarının faaliyetleri ve bu faaliyetlerin kaliteleri üzerine ciddi etkilerde bulunmakta, zarar vermekte, mesleğin imajını zedelemekte ve mesleğin sağlıklı gelişimine yardımcı olmamaktadır. Eşzamanlı olarak, haksız rekabet fiilleri sosyal adalet mekanizmasına da zarar vermekte, objektif ve dürüst rekabet kuralarını ortadan kaldırmakta ve tabii pazar ekonomisini olumsuz etkilemektedir. Ülkemizdeki SMMM ve YMM mesleğindeki haksız rekabet davranışları kapsamlı bir sistem araştırması ile ele alınırsa; kurumsal yönetim ilkeleri uyumuna ilişkin yapının denetim pazarı taleplerine işlenmesi, haksız rekabet yasasının ve ilgili diğer yasal düzenlemelerin hazırlanma süreçlerinin hızlandırılarak objektif ve dürüst rekabet çevresinin mesleğin ülkemizde sağlıklı gelişimini destekleyici ve teori ile pratiğin anlamlı hale getirilmesine yönelik oluşturulması söz konusu olacaktır.Anahtar Kelimeler: Serbest Muhasebeci Mali Müşavir, Yeminli Mali Müşavir, Haksız Rekabet, 3568 Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu. The Law No. 3568 on Certified General Accountancy, Certified Public Accountancy and Sworn-In Public Accountancy, (and other mentioned laws and legal arrangements) is the frame of unfair competition in accountancy, auditing, advising profession. These amendments do not cover some professional matters. Besides, some provisions are subject to discussion. Professionals are discussing the main problem, ?unfair competition? and looking forward to some new arrangements by authoritatives. The aim of this Thesis is to analyze these amendments and offer some kind of different viewpoint and/or suggestion. In our country, the unfair competition of CPA profession has seriously affected chartered accountant?s disciple of a master quality, has damaged chartered accountant?s professional image, and did not favor the healthy development of the CPA profession. Simultaneously, the unfair competition behavior also harmed the social justice, destroyed objective and fair market competition environment, and harassed the market economy order. Therefore, the comprehensive system research on the unfair competition behavior in CPA profession of our country, the optimization of corporate governance structure to cultivate the effective audit market demands, speeding up the construction of anti-unfair competition laws and regulations in CPA profession, building an objective and fair market competition environment, all of which have the positive theory and practical significance to the healthy development of CPA profession in our country.Keywords: Financial Advisor , Certified Public Accountant, Unfair Competition, Turkish Professional Act, the Profession of Accountancy, The Law No. 356 107

Bu çalışmadaki temel amaç; 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu(TTK)'nun muhasebe ve denetim uygulamalarına ilişkin düzenlemeleri ve bu düzenlemelerin muhasebe meslek mensuplarınca nasıl algılandığını, görüşlerini ve önerilerini anket çalışmasıyla ortaya koymaktır.6102 sayılı TTK'nın değişiklik yapılmadan önceki yürürlük tarihi olan 01.07.2012 tarihinden bir gün önce 6335 Sayılı Kanun ile değişikliğe uğramış olup bu tarihten sonra, TTK'nın muhasebe ve denetim uygulamalarına getirmiş olduğu düzenlemelere ilişkin herhangi bir tez çalışmasının olmaması, değişiklik tarihinden önceki yapılan çalışmaların geçerliliğini yitirmesi ve 6102 Sayılı TTK'nın muhasebe mesleğine olumlu ve olumsuz olabilecek etkilerini öğrenebilmek amacıyla böyle bir çalışma yapılması gereklilik arz etmiştir.Anahtar Kelimeler: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, Muhasebe ve Denetim, Ticari Defterler ve Belgeler, Bağımsız Denetim. The main object of this study is to reveal the accounting and auditing applications of the Turkish Commercial Code No. 6102 and how these applications are perceived by professional accountants and the views and suggestions of them with survey.It was necessary to carry out this study since; there are not any dissertations on the accounting and auditing applications of the Turkish Commercial Code after the change of the Turkish Commercial Code No. 6102 with the Turkish Commercial Code No. 6335, previous studies become antiquated, to analyze the effects of the Turkish Commercial Code No. 6102 on accounting.Key Words: the Turkish Commercial Code No. 6102, Accounting and auditing, Commercial boks and documents, independent auditing. 181

TEZ8632 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2012. Kaynakça (s. 210-227.) var. xv, 245 s. : res. ; 29 cm. A large part of studies relating to the valuation have emerged 25-30 years ago due to inflation. And may studies has been done on the subject. However, in recent years along with the inflation, common understanding has been to dominate that using current costs rather than historical costs. At this point, the aim of the valuation is to provide transformation of records of historical costs to real assets in accordance with the current circumstances and also to determine the accurate profit of the period. On the other hand, because of the globalization of capital, it has become a necessity to use a common accounting language as a medium among the countries. Turkish Accounting Standarts that have been set within the framework of International Accounting Standarts have launched out into application initally by the companies that are liable to the Board of Capital Market in also our country as well as in most other countries. This evelopment will bring along some new regulations on valuation to all companies except for the financial organization as of 2013 and also made significant differences in application. In this study, within the rame of evaluation of assets, the changes made by the Turkish Financial Reporting Standarts have been studied, taking into account the problems faced all around the world, the inconvenience that might be caused by the valuation of assets during transition period and the probable effects on accounting personel have been examined. Değerlemeyle ilgili çalışmaların büyük bölümü 25-30 yıl öncesinde enflasyon nedeniyle ortaya çıkmış ve konuyla ilgili pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak son yıllarda enflasyonla birlikte tarihi maliyetler erine cari maliyetlerin kullanılması yönünde yaygın bir anlayış hakim olmaya başlamıştır. Bu noktada değerlemenin amacı; tarihi maliyetlerle yapılan kayıtları, günün koşullarına göre gerçek değerlere çevrilmesini sağlamak ve dönem karını doğru olarak tespit etmektir. Öte yandan sermayenin küreselleşmesi nedeniyle ülkeler arasında ortak bir muhasebe dili kullanılması zorunlu hale gelmiş ve Uluslararası Muhasebe Standartları çerçevesinde hazırlanan Türkiye Muhasebe Standartları çoğu ülkede olduğu gibi ülkemizde de ilk önce Sermaye Piyasası Kurulu (SPK)'na bağlı faaliyet gösteren şirketlerde kullanılmaya başlanmıştır. Türkiye Finansal Raporlama Standartları 2013 yılı itibariyle Türk Ticaret Kanununa (TTK) göre tüm işletmeler açısından kullanımı zorunlu hale getirilmiştir. Bu gelişme, 2013 tarihi itibariyle finans kuruluşları hariç tüm işletmelerde değerleme ile ilgili yeni düzenlemeler getirecek ve uygulamada önemli farklılıklar yaratacaktır. Bu doğrultuda çalışma içerisinde, varlıkların değerlemesi konusunda Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının getirdiği yenilikler incelenmiş, geçiş sürecinde varlıkların değerlemesi hususunda yaşanacak sıkıntılar ve muhasebe meslek mensupları üzerine etkileri dünyada yaşanan sorunlarda göz önüne alınarak araştırılmıştır.

ÖZETSERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK HİZMETLERİNDE MÜŞTERİ İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ VE BİR UYGULAMAKüreselleşmeyle birlikte işletmeler arasındaki rekabet, yön değiştirmiştir. Yeni pazar koşullarında müşteriyi merkeze koymayan işletmelerin varlığını devam ettirmesi mümkün olmadığı için bu durum işletmelerin geleneksel pazarlama yaklaşımlarını bırakarak müşteri odaklı yaklaşımları benimsemelerini sağlamış ve müşteri ilişkileri yönetimi ortaya çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, geçmişten günümüze değişen koşullar içinde firmaların müşteriyi merkeze koyarak başta pazarlama süreçleri olmak üzere tüm süreçlerde müşteri ilişkileri yönetimini uygulayarak müşteri memnuniyetini sağlamak ve uzun vadede mevcut müşterileri elde tutarak potansiyel müşterilere de ulaşmayı sağlamaktır.Çalışmada, geçmişten günümüze değişen pazarlama koşulları içindeki müşteriye verilen önemin giderek nasıl değiştiği ve müşteri ilişkileri yönetiminin uygulanma süreçleri, uygulama kısmındaki sonuçlarla pekiştirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Müşteri İlişkileri Yönetimi, İlişkisel Pazarlama, Müşteri Memnuniyeti, Müşteri Sadakati.ABSTRACTCUSTOMER RELATIONSHIP MANAGEMENT (CRM) IN CERTIFIED PUBLIC ACCOUNTANT (CPA) SERVICES AND AN IMPLEMENTATIONCompetition among firms together with globalization changed the direction. In new market conditions, as it isn’t possible for the firms which don’t put customers into the centre to continue its existence, this case has provided for the firms to leave traditional approaches and to accept customer centred approaches this customer relations management was born. The aim of this work is, in the conditions which change from the past to present, firms by putting the customer to the centre provide customer satisfaction by applying customer relations management at all stages and provide to reach potantial customers by retaining present customers .In this work, how the importance given to customers in the marketing circumtances which have been changing from the past to present has changed and application processes of customer relations management, reinforced with the results in the application part.Key Words: Customer Relationship Management (CRM), Relationship Management, Customer Satisfaction, Customer Loyalty.

Enflasyon muhasebesi uygulaması Türkiye'de diğer ülkelere göre oldukça geç başlanmış bir uygulamadır. Bu çalışmada 5024 sayılı enflasyon muhasebesi yasası ile enflasyonun işletmelerin mali tabloları üzerindeki olumsuz etkilerini giderme amacının ne ölçüde başarılabilir olduğu irdelenmiştir. Ayrıca muhasebe meslek mensuplarının yasa hakkındaki bilgi seviyeleri ve özellikle uygulamadaki amaçları araştırılmıştır. Çalışmanın birinci bölümünde enflasyon kavramı ve enflasyonun işletmelere olan etkileri incelenmiştir. kinci bölümde enflasyon muhasebesi ile ilgili 5024 sayılı yasadan önce uygulanan kısmi düzeltme yöntemleri ele alınmış ve diğer ülkelerde enflasyon muhasebesi uygulamalarına kısaca değinilmiştir. Ayrıca 5024 sayılı yasa ile birlikte yapılan düzenlemeler ve uygulamalar kavramsal, ilkesel ve pratik olarak incelenmiştir. Son bölümde ise Mersin ilindeki Mersin Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası'na kayıtlı meslek mensuplarının enflasyon muhasebesi hakkındaki düşüncelerini, bilgilerini ve uygulamanın getirilerini tespit edebilmek için yapılan anket çalışmasının sonuçları aktarılmıştır. Sonuç başlığı altındaki son bölümde ise, anket sonuçları ışığında enflasyon düzeltmesinin Türkiye'deki yasanın amacı doğrultusunda uygulanışıyla ilgili eleştiri, görüş ve öneriler belirtilmiştir., Inflation accounting was given a late start in Turkey compared to other countries which have adopted the same methodology. This dissertation aims to identify the performance of inflation accounting in helping organizations and companies reach better balance sheets lying on more realistic grounds. In the first part of this dissertation inflation and its effects on organizations and companies have been examined in detail. In the second part of the dissertation, the law article number 5024 on inflation accounting in Turkey and its predecessors were gone through, along with taking a look at other countries that have adopted the same methodology previously so far. The third part is related to the survey that was realized among accountants in Mersin, who are members of Mersin Accountants Chamber, which is related to the effects of inflation accounting in Turkey on organizations and companies. The final part of the dissertation is on the results of the survey, while inflation accounting is searched through in a nutshell with its initial consequences in the country.

113

ÖZETDenetim; ekonomik faaliyet ve olaylarla ilgili iddiaların önceden saptanmış ölçütlere uygunluk derecesini araştırmak ve sonuçları ilgi duyanlara bildirmek amacıyla tarafsızca kanıt toplayan ve bu kanıtları değerlendiren sistematik bir süreçtir. İlk izlerine Mısır'da rastlanan muhasebe denetimi, ülkelerin ekonomileri geliştikçe, dünya üzerinde hızla yayılmıştır. Denetim; işletme ile ilgili kurum ve kuruluşların, işletme hakkında verecekleri kararların alınması işlevine yardımcı olmaktadır. Denetim kavramını bazı kıstaslara göre sınıflandırabiliriz: · Amaçlarına göre denetim türleri- Mali tablolar denetimi- Uygunluk denetimi- Faaliyet denetimi- Özel amaçlı denetimler· Kapsamına göre denetim türleri- Genel denetim- Özel denetleme· Yapılış nedenlerine göre denetim türleri- Zorunlu (yasal) denetim- İsteğe bağlı denetim· Uygulama zamanına göre denetim türleri- Devamlı denetim- Ara denetim- Son denetim· Denetçinin statüsüne göre denetim- İç denetim- Kamu denetimi- Bağımsız denetim Serbest meslek sahibi olarak kendi adına çalışan veya bir denetim şirketinin ortağı olan kişiler tarafından, işletmelerin mali tablolarının genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine uygunluk derecesini belirlemek amacıyla yapılan denetim çalışmaları, "bağımsız denetim" olarak adlandırılır. Bağımsız denetçiler mali tablolarını inceledikleri işletmelerden ücret alırlar ancak denetim sonucunda rapor hazırlarken işletmeden bağımsız bir biçimde çalışırlar. Ülkemizde 1970'li yıllarda şirketlerimizin yurtdışı atılımları sonucu bağımsız denetçi ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Türkiye'de bağımsız denetim zorunluluğu, ilk defa 1987 yılında bankaların denetimi ile gündeme gelmiştir. Bağımsız denetim ihtiyacının artması sonucunda, 13 Haziran 1989 tarihinde 3568 sayılı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu" çıkarılmıştır. Bu kanun sonucunda serbest muhasebecilik, serbest mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik meslekleri de ortaya çıkmıştır. Yeminli mali müşavir olabilmek için çok zorlu yollardan geçilmesine karşın, mesleğin ekonomik ve sosyal avantajları, mesleği çok cazip bir hale getirmektedir. Yeminli mali müşavir olabilmek için çeşitli yollar vardır. On yıl serbest mali müşavir olarak çalışıp, yeminli mali müşavirlik sınavını verenler yeminli mali müşavir olabilir. Vergi incelemesi yetkisi almış olanların kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri, serbest mali müşavirlikte geçmiş sayılır. Ayrıca hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında öğretim üyesi olanların da bu hizmetlerde geçen süreleri de serbest mali müşavirlikte geçmiş sayılır. Vergi incelemesi almış ve mesleki yeterlilik sınavını vermiş olanlarla, yukarıda sayılan eğitim dallarında profesörlük unvanını alanlar için sınav şartı aranmaz. Yeminli mali müşavirler; gerçek ve tüzel kişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin, mali tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik eder. Yeminli mali müşavirler yapmış oldukları tasdikten devlete karşı, vergi mükellefi ile birlikte, müştereken ve müteselsilen sorumludurlar. Yeminli mali müşavirler, kendileri bir denetim şirketi kurabilecekleri gibi ülkemizde faaliyet gösteren uluslararası denetim şirketlerine de ortak olabilirler. Ülkemizde faaliyet gösteren bu uluslararası denetim şirketleri, piyasaya rekabet ve kalite getirdikleri gibi, yeni kurulan denetim şirketlerine de örnek olurlar. Denetim süreci müşterinin seçimi ve işin kabulü ile başlar, denetim raporunun hazırlanması ile sona erer. Denetim süreci şu aşamalardan oluşur: · Müşterinin seçimi ve işin kabulü· Denetimin planlanması- Müşteri hakkında bilgi edinme- Denetimde risk planlaması- İç kontrol yapısının incelenmesi ve kontrol riskinin belirlenmesi· Denetim programı· Denetim kanıtları· Denetim teknikleri· Çalışma kağıtları· Denetim raporu Bu süreç sonucunda hazırlanan denetim raporu dört değişik sonuç içerebilir. Bu sonuçları da şu şekilde sıralayabiliriz: - Olumlu görüş içeren rapor- Olumsuz görüş içeren rapor- Görüş bildirmekten kaçınma halinde denetim raporu- Şartlı görüş içeren denetim raporu Olumlu görüş içeren rapor; denetçinin, denetim çalışmaları sonucunda, denetlenen işletme hakkında olumlu görüşünü içeren rapordur. Olumsuz görüş içeren rapor; denetçinin, denetim çalışmaları sonucunda olumsuz görüşünü içeren rapordur. Görüş bildirmekten kaçınma; denetçiye verilmiş bir haktır. Denetçi, mali tablolarla ilgili yeterli kanıt toplama konusunda engeller ve sınırlamalarla karşılaşınca, mali tablolar hakkında herhangi bir görüşe sahip olamaz. Bu durumda denetçinin görüş bildirmeme sebeplerini raporunda açıkça bildirmesi gerekmektedir. Şartlı görüş içeren denetim raporu; denetçinin, denetim çalışmaları sırasında karşılaştığı sınırlamalar sonrası denetlenmesini istediği halleri içeren denetim raporudur. Bağımsız denetim kurumlarını yapısal olarak inceleyecek olursak, hizmet sağlayan işletmeler sınıfına koyabiliriz. Yapılan bu hizmetleri de raporlama hizmetleri ve danışmanlık hizmetleri olarak iki ana grupta inceleyebiliriz. Raporlama hizmetleri, bağımsız denetim kurumlarının en önemli gelir kaynağıdır. Bağımsız denetim kurumları, müşteri firmaların belgelerini ve defterlerini tasdik edip bunlarla ilgili raporlar yazarlar. Tasdik edilecek bu belgeler 3568 sayılı kanuna göre şunlardır:· Gelir Vergisi yönünden;- Yıllık gelir vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.- Gelir Vergisi Kanununun 94'üncü maddesi ile ilgili olarak verilen muhtasar beyannameler.- Gelir Vergisi Kanununun 80 ve 82'nci maddeleriyle ilgili olarak verilebilecek münferit beyannameler. - Geçici vergi bildirimleri.· Kurumlar Vergisi Yönünden;- Yıllık kurumlar vergisi beyannameleri ve bunlara ekli mali tablolar ve bildirimler.- Kurumlar Vergisi Kanununun 24'üncü maddesi uyarınca verilen muhtasar beyannameler.- Kurumlar Vergisi Kanununun 22'nci maddesi uyarınca verilen özel beyannameler.- Geçici vergi bildirimleri.· Katma Değer Vergisi yönünden;- Katma değer vergisi beyannameleri ve ekleri.- İade hakkı doğuran işlem ve belgeler.- Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca gerek görülecek katma değer vergisine ilişkin diğer işlem ve belgeler.· Veraset ve İntikal Vergisi yönünden;- 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu'nun 10'uncu maddesinin (a) bendi uyarınca yapılmakta olan servet incelemelerine konu olan bilançolar ve bununla ilgili beyannameler.- Veraset ve İntikal vergisi beyannamelerinin ve eklerinin incelenmesi, takdir işlemlerinin yapılması ve tasdiki.· Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun yönünden;- 6183 sayılı Kanunun 48'inci maddesi gereğince borcunun tecilini talep eden mükelleflerin dolduracakları "Erteleme ve Taksitlendirme Talep ve Değerlendirme Formları"- 6183 sayılı Kanunun 105'inci maddesi gereğince verilen terkin beyanlarının incelenmesi ve tasdiki. · Damga Vergisi yönünden;- 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 18 ve 22'nci maddeleri uyarınca makbuz karşılığı ödemeler için verilecek damga vergisi beyannameleri ile 19 ve 23'üncü maddeleri uyarınca istihkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergileri ile ilgili olarak verilecek beyannameler.· Mali mevzuatta yer alan indirim, teşvik, istisna ve muafiyetler yönünden;- Yatırım indirimi.- Döviz kazandırıcı işlemlerde vergi istisnası.- Yeniden değerleme.- Stok değerlemesi.- Eğitim, spor ve sağlık yatırımlarından elde edilen kazanç istisnası.- Dernek, tesis, vakıf ve kooperatiflere muafiyet tanınması.- Diğer teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerle ilgili işlemler. Danışmanlık hizmetleri, raporlama hizmetlerine göre daha geri planda kalır. Bağımsız denetim şirketinin müşterisi olsun veya olmasın her türlü firma, ücreti karşılığında danışmanlık hizmetlerinden faydalanabilir. Bağımsız denetim kurumları tarafından yapılan danışmanlık hizmetlerini şu şekilde sıralayabiliriz: - Sürekli danışmanlık- Arızi danışmalık - Kontrol ve revizyon işleri- Firma muhasebe sisteminin kurulması Bu hizmetlerin yanında bağımsız denetim kurumları, devlet ile müşteri firma arasındaki uyuşmazlık işleri ile ilgilenebilirler. Ayrıca yeminli mali müşavirler bazı konular hakkında bilirkişilik yapabilirler. Türkiye'de, yerli veya yabancı denetim firmaları tekdüzen hesap planını kullanmak zorundadırlar. Bağımsız denetim kurumları, hizmet işetmeleri oldukları için hesap planının 7/A seçeneğini kullanmak durumundadırlar. Bağımsız denetim kurumlarının faaliyetlerinin büyük bir kısmını rapor satışları oluşturmaktadır. Rapor çeşitleri, 600 YURTİÇİ SATIŞLAR hesabının alt hesaplarında sıralanır. Ayrıca danışmalık hizmetleri de 600 YURTİÇİ SATIŞLAR hesabının alt hesabında yer alabilir. Denetim şirketinin, başka denetim şirketlerinden, ücreti karşılığında hizmet elde etmesi durumunda danışmalık gideri oluşur. Denetim şirketleri için özellik arz eden bu gider çeşidi, 740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ hesabının alt hesabında yer alabilir. SUMMARYAuditing is the systematic process which investigates the appropriateness of the economic activities and events to the before set criteria, collects evidences and evaluates these to inform the institutions or people who are interested in these results. Auditing, first observed in Egypt, has spread worldwide as the economies of countries have developed. Auditing helps the managing firms and institutions in the process of taking decisions about the management. We can classify the term "auditing" according to some criteria: · Types of auditing according to their aims- Auditing of financial tables- Auditing of appropriateness- Auditing of activity- Auditing stamming from special aims· Types of auditing according to their scopes- General auditing- Special auditing· Types of auditing according to their reasons about why they are done- Compulsory (legal) auditing- Non-compulsory auditing· Types of auditing according to their periodic basis- Continuous auditing- Mid-time auditing- Final auditing· Types of auditing according to the status of the auditor - Inherent auditing- Public auditing- Independent auditing "Independent auditing" is the investigation of appropriateness of the financial tables of firms to the generally accepted accunting principles done by the people, who are either employers or partners of an auditing company. Independent auditors charge the firms of which financial tables they investigate but work independently and on their own when they write reports after auditing. After the foreign-trade advance of firms in 1970's, the need of independent auditors arised in Türkiye. The independent auditing as a must was first put on the agenda in 1987 with the auditing of banks. In June 13th 1989, law numbered 3568 "Free Consultancy, Free Financial Consultancy and Master Financial Consultancy Law" was passed. After this law free consultancy, free financial consultancy and master financial consultancy became professions. Even though the procedure to become a "master financial consultant" is extremely hard but the economic and social advantages of the occupation makes this profession very attractive. There are several ways to become a master financial consultant. The ones who have worked ten years as free financial consultants and have pass the master financial consultancy exam can become master financial consultant. The working service years of the ones who have working in public institutions and organizations tax auditing authorization are counted as the years passed in free financial consultatns. This rule is also valid for the university teachers (who are either an associate or full professor) in law, economics, finance, management, accounting, banking, public management and political science departments. For the ones who have tax auditing authorization and passed the occupational aclequacy exam; and for the above mentioned university teachers there is no need to take the master financial consultancy exam. Master financial consultants, approve that the financial tables and declarations of real or legal bodies or their firms and enterprises are appropriate to accounting standarts and principles. They also approve that the accounts are investigated according to auditing standarts. Master financial consultants are responsible with the tax payer for the approval they have done in front of the government. Master financial consultants can either set up an auditing firm or they can be partners of international auditing firms which also have branches in Türkiye. The international auditing firms not only cause competition and quality in the market, but also are good examples for the new domestic auditing firms. The auditing process starts with the choosing of the customer and acceptance of the job; ends with the preperation of the audit report. Auditing process includes the following stages: · Choosing of the customer and acceptance of the job· The planning of auditing - Gathering information about the customer- Risk planning in auditing- The investigation of inherent control mechanism and the determination of control risk· The program of auditing· The evidences of auditing· The techniques of auditing· Working papers· Audit reportThe audit report prepared after this procedure can include four different results:- Report implifying affirmative opinion- Report implifying negative opinion- Report in case of avoiding to tell opinion- Report implifying conditional opinion When we inspect the independent auditing institutions in a structural basis, we can classify them as firms providing service, namely the service sector. We can also classify these services under two main categories as reporting service and consultancy service. Reporting service is the main source of income of independent auditing firms. Independent auditing firms approve the documents and papers of the customer firms and write reports about these. Consultancy services come after the reporting services. Any firm regardless of being a customer of the independent auditing firm or not can have consultancy services due to charging. The following are the consultancy services done by the independent auditing firms:- Permanent consultancy- Temporary consultancy- Control or revision jobs- The establishment of customer firm's accounting system. Apart from these services, independent auditing firms can be involved in cases of disagreement between the government and the customer firm. Master financial consultants can also be experts in some cases. In Türkiye the national and international auditing firms must use the monotonous account plan. Independent auditing firms should use the 7/A option of the account plan because they are service companies. The selling of reports constitute a large section of the activities of independent auditing firms. Types of reports are classified in the lower accounts of 600 YURTİÇİ SATIŞLAR. When an auditing company receives service from other auditing firms due to charging, there happens a consultancy expenditure. This type of expenditure that has a special place for auditing firms can be classified under the lower account of the 740 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ account.

ÖZET Ülkemizde ve Dünya' da muhasebenin ve muhasebecilik mesleğinin tarihsel gelişimi, vergi ve vergiciliğin gelişimi ile paraleldir. Bu çerçevede muhasebe mesleğinin vergilere etkileri, aynı şekilde verginin de tarihsel süreçte ele alınmasıyla ortaya konulabilir. Ülkemizde muhasebe ve muhasebecilik mesleğinin dönemler itibariyle ele alınarak incelenmesi konuyu daha anlaşılır hale getirecektir. Yurdumuzda yasal hale gelmesi, henüz on yıl olmasına rağmen muhasebecilik mesleği bu kısa süre içerisinde önemli adımlar atmış ve birçok yenileşmeyi ve gelişmeyi beraberinde getirmiştir. Tekdüzen muhasebe sisteminin uygulanmaya konması, vergi alanında yapılan birçok değişiklikler bunlardan bazılarıdır. Vergi mükelleflerinde, vergi ahlakının yerleşmesi, vergi mükellefleriyle vergi idaresi arasında bir köprü oluşturulması, muhasebecilerin bu süre içinde yaptığı önemli işlerdendir. Meslek mensupları, teknolojik gelişmelerden yararlanarak vergi kayıp ve kaçağını azaltma ve vergi gelirlerini en kısa zamanda tahsil etme alanlarında da çalışmalarda bulunmaktadırlar. Muhasebecilik ve müşavirlik mesleği mensupları, devletlerin en önemli gelir kaynakları olan vergileri, vergi mükellefleri açısından anlaşılır bir hale getiren, bir anlamda yarı kamu görevlileridir. 3568 sayılı Meslek yasasının içeriği de meslek mensuplarının bu anlamda yüklendikleri sorumluluk ve yetkileri ortaya koymaktadır. Tez içerisinde yukarıda sayılan konular çeşitli yönleriyle incelenmiştir. Ill ABSTRACT The historical developmnet of accounting and accountancy and the development of tax and taxation, in the national and international base, are parallel. In this manner, the effects of accountancy on taxes might be brought out by taking the tax issue up in historical process. To discuss the accounting and the accountancy in our country in terms of periods will make the issue clearer. Despite the fact that the accountancy became legitimate only one decade ago in our country, it progressed considerably and brought many novelties and developments together. The application of general accounting system and many changes achieved in taxation may be recallaed at once as an example. The adoption of a cetain taxation morality among tax payers and to build a bridge between tax payers and tax administration have been significant deeds achieved by accountants so far. The professionals have also been working on collecting tax revenues immediately and reducing tax evasion by making use of high technology. The members of accountanatship and counsellership are `Semi-officals` making taxes, that are the most important incomes of the government, intelligible for tax payers. The content of the 3568 numbered profession law also puts forward the responsibilities and the authority being undertaken, in this sense. The issues mentioned above have been discussed in various perspectives within the thesis. IV 102

ÖZET. Muhasebe ve muhasebe uygulamaları çok eski tarihli işlemler olup, bu süreç içerisinde birçok aşamalardan geçerek günümüze kadar gelmiştir. Bugün, Dünya'da olduğu gibi ülkemizde de ekonomik yapı içinde faaliyet icra eden işletmelerin iktisadi yapılarının güçlü, sağlam ve düzgün olması, işlemlerin ehliyetli kişiler tarafından yapılması mecburiyetini ortaya çıkarmıştır. Bu sebeple, 1989 yılında, 3568 sayılı meslek kanunu uygulamaya sokulmuştur. Bu kanunla birlikte, birbirinden habersiz ayrı ayrı uygulama biçimleri ile faaliyet gösteren meslek mensupları, bir çatı altında toplanmış ve mesleki faaliyetlerin icrasında uygulama birliği sağlanmıştır. 1989 yılından günümüze gelinceye kadar geçen zaman içinde, meslek mensupları teşkilatlanmalarım tamamlamışlar, yürürlüğe sokulan Yönetmelik, Tebliğ ve Genelgeler ile yeni sorumluluklar üstlenmişlerdir. Bugün gelinen noktada, ekonomik yapı içinde ciddi görevler üstlenmiş meslek mensuplarının, çözüm bekleyen sıkıntıları hala mevcut olup, bunlar, yapılacak yeni düzenlemeler ile halledilebileceklerdir. vm SUMMARY. Accounting and accounting practices are procedures used since very old days, and have been subject to many stages until today. As it is valid for rest of the world, the strong, solid and regular economic structures of the establishments in our country, acting within the economic structure, reguire that the transactions must be executed by skilled persons. Thus, the Professional Act, under nr 3568 have been effective as form 1989. As per such Act, the professional groups, acting with individual practices uninformed about each other, were brought together and provided a practice similarity for professional acitivities. During the time period from 1989 up until now, the professionals completed their organization and undertook new obligations through regulations, communiques and circulars being effective. The professionals, having charged with important duties within the current economic structure, still have serious problems, which could be solved through new arrangements. IX 155

TEZ ÖZET FORMU Adayın ismi Şükrü DOKUR - Anabilim Balı : İşletme` Tez Konusu : Sermaye Piyasası Kanunu ve Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik, Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Açısından Bağımsız Dış Denetim Dr. Erhan KOTAR İşletmelerin finansal yapılarını ve faaliyet sonuçlarını gösteren finansal tablolardaki bilgilerin doğru ve güvenilir olması gerektiği açıktır. İşletmelerin finansal tablolarının; bir bütün olarak finansman durumu, faaliyet sonuçları ve durumunda meydana gelen değişmeleri, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ışığında dürüst bir şekilde yansıtıp yansıtmadığının işletme dışındaki bağımsız kişi ve kurumlar tarafından denetlenip güvenirliklerinin doğrulanması, kamunun aydınlatılması açısından daha anlamlı olacaktır. İsletmelerimizin, yurt içi ve yurt dışı para ve sermaye piyasalarından ve uluslararası finansman kuruluşlarından kaynak sağlama girişiminde bulundukça, kendilerinden denetlenmiş finansal raporların istenmesi, iş dünyamızın giderek uluslararası yapıya sahip olması, bağımsız denetim uygulanmasının ülkemizde de başlamasını kaçınılmaz yapmıştır. Sermaye Piyasası Kanunu ve Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebecilik Mali Müşavirlik, Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu açısından bağımsız denetimin incelendiği bu çalışma beş bölüm den oluşmaktadır.Birinci bölümde; genel olarak bağımsız denetim hakkında bilgiler verilmiş, genel kabul göçmüş muhasebe prensiplerinin bağımsız denetlemedeki önemi ve bağımsız denetim süreci üzeri ne açıklamalar yapılmıştır» Bağımsız dış denetimi gerek Sermaye Piyasası Kanunu gerekse, Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu açısından değerlendirmeye tabi tuttuğumuz ikinci bölümde; belirtilen kanunlar doğrultusunda yapılan yasal düzenlemelerin neler olduğu, kamuyu aydınlatma il kesinin önemi, bağımsız 'denetçilerin sahip olması gereken niteliklerin üzerinde durulmuş olup, her iki mevzuat açısından da bağımsız denetim karşılaştırılmıştır. İşletmelerde düzenlenen mali tabloların bağımsız denetlenmesinin önemi, yasal düzenlemeler ve ne şekilde denetleneceği konusuna üçüncü bölümde yer verilmiş olup bu çalışmaların sonucu hazırlanacak bağımsız denetim raporları da dördüncü bölüme konu olmuştur. Bağımsız denetim çalışmalarının tamamlanarak, hazırlanan bağımsız denetçi raporuna, diğer mali tablolara ve bu tablolara ilişkin kamuya açıklanması gereken notlara uygulama örneği beşinci bölümde yer verilmiştir. 168

Tez (yüksek lisans) - Anadolu Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Kayıt no: 12213, Bu çalışmada, muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleklerinin; tarihi gelişimi, örgütlenme, eğitim ve uygulama konuları incelenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde; Dünyada ve Türkiye'de ''Muhasebecilik Mesleği''nin tarihi gelişimi ele alınmıştır. Ülkemizde, uzun bir bekleyiş döneminden sonra, çeşitli kesimlerden taleplerin de etkisiyle, ekonomik kalkınma için bir zorunluluk durumuna gelen meslek, 1989 yılında yasallaştırılmıştır. İkinci bölümde; '' 3568 Sayılı Meslek Yasası'' ve ilgili yönetmeliklerle getirilen düzenlemeler ve mesleğin örgütlenmesi incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise; meslek adaylarının ve meslek mensuplarının eğitim sorunu ele alınmış, teorik ve pratik eğitim ile staj, sınav gibi konulara değinilmiştir. ''Uygulamada ve Eğitimde Uyumlaştırma''üzerine durularak, geliştirilen önerilerle çalışma tamamlanmıştır.

Serbest Muhasebe Uzmanlığı mesleğinin kesin- ve üzerinde herkesçe birleşilen bir tanımı yoktur. Genel olarak, serbest muhasebe uzmanlığı mesleğini, işletmelerin ekonomik, m.-il i ve hukuki durumları ile vergiye ilişkin işlemlerini herşeyden önce muhasebe kurallarına, gerçeklere ve yasalara uygunluk açısından inceleyerek, gerektiğinde bu konulardaki görüşünü ilgililerin yararına sunan uzman olarak tanımlanır. Dünyada ilk kez 1880 yılında beş yerel muhasebe topluluğunun birleşmesiyle İngiltere ve Galler Uzman Muhasebeciler Enstitüsü İngiltere'de kurulmuştur. Bu örgütlenmeye sırasıyla A.B.D., Fransa, B.Almanya, Japonya vb. ülkelerde rastlanmıştır. Serbest muhasebe uzmanlığı mesleğini ülkemizde kurulması gerekli olan etkin bir denetim düzeninden ayrı dü«üıım~k olanağı yoktur. Etkin bir ekonomik denetim düzeninin oluşturulması için aynı zamanda kamuya geniş bir biçimde finansal bilgi açıklanmasını sağlayacak.kurallara ihtiyaç vardır, çünki bu kuralların eksikliğinin toplamda yarattığı sıkıntılar gittikçe daha geniş bir çevre tarafındanbilinmektedir. Geçtiğimiz yıllar içerisinde, sermaye piyasasının o güne kadar olan gelişmesine büyük bir darbe vuran ve Türk ekonomisine zararlar veren `bankerler` olayında ülkemizde halka finansal bilgi açıklamasını öngören kuralların ve finansal bilgileri denetleme yetkisine sahip bağımsız muhasebe uzmanlarının bulunmayışı birinci derecede rol oynamıştır. Sermaye piyasasına yatırım yapmak bir kararı gerektirir. Sağlıklı kararlar alabilmek için de güvenilir bilgilere ihtiyaç vardır. Ülkemizde: muhasebe ve denetim uygulamalarında ki eksiklikler en kısa zamanda belirlenip, gerekli tedbirler alınıp uygulamaya konmalıdır. Genel kabul görmüş denetim standartlarının birinci bölümünde uzman denetçilerin karakterleri davranışları ve mesleki eğitimleri ile ilgili hususlara yer verilmiştir. Bağımsız muhasebe uzmanının görevleri; Ortaklara, rapor verme, izahnamelerle ilgili raporları hazırlama, finansal tabloların hazırlanması ve defter tutma, danışmanlık ve diğer hizmetler olarak sayılabilir. Türkiye'de Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik ile ilgili 3568 sayılı kanun 13 Haziran 1989. Tarihinde' 20194 Sayılı Resmi Gazete 'denihayet yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanunda, meslek mensuplarının durumları, çalışma konuları, hakları ve görevleri, sorumlulukları v.b. gibi konular yer verilmiştir. Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali ; Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik mesleğinin ülke ekonomisine sağlayacağı yararlar beş başlık altında toplanabilir. - Sermaye Piyasasının gelişimine sağlayacağı yararlar, - Vergi gelirlerinin arttırılmasında sağlayacağı yararlar, - Bilgi üretimi ve planlama açısından sağlayacağı yararlar, - Dış ekonomik ilişkilerin gelişmesine sağlayacağı yararlar, - Küçük işletmelerin gelişmesine sağlayacağı yararlar. 3568 Sayılı Kanun birikim sahiplerinin ekonomik kararlarını ülke ekonomisinin gelişmesi yönünde kullanmalarını etkileyeceğinden üzerinde önemle durulması ' gereken bir olgudur. 157