Search

Background and objectives: The adverse effects of the COVID-19 pandemic both necessitate and obstruct emotional regulation and coping mechanisms. Despite growing interest in the connection between stress and spirituality, multilevel studies addressing day-level variance to understand how spiritual experiences and emotional regulation are linked with stress during this unique situation are scarce. This study aims to analyze how daily spiritual experiences (DSE) and daily emotional labor (EL) connect with the daily stress levels of employees during the pandemic. Design and method: Data collected from 132 employees for five consecutive workdays (660 d-level, 132 person-level responses) were analyzed via Hierarchical Linear Modeling. Results: Multilevel analysis provided evidence for the negative association between DSE and daily stress. The “faking emotions” and “hiding emotions” dimensions of daily EL were positively and significantly related to daily stress, while the “deep acting” dimension demonstrated no significant relationship. There was no evidence for the moderator role of DSE in the relationship between daily EL and stress. Conclusion: The form of daily EL is crucial to understanding how it associates with daily stress. Although its buffering role on the adverse effects of EL is not significant, DSE directly relates to lower stress levels.

Amaç- Öğretmenlerin içinde bulunduğu çalışma koşullarını ifade eden çalışma yaşam alanı da öğretmenlerin çalışma ortamındaki iş yükü, değerler, aidiyet, kontrol, ödül ve adalete ilişkin algılarını içermektedir. Bu çalışmanın amacı devlet okullarındaki öğretmenlerin mesleki başa çıkma öz yeterlilik algısı üzerinde çalışma yaşam alanının iş yükü, değerler ve aidiyet boyutlarının etkili olup olmadığını araştırmaktır. Yöntem- Çalışma ilişkisel tarama modelinde olup araştırmanın örneklemini 2019- 2020 eğitim – öğretim yılında devlet okullarında görev yapan 208 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışma yaşam alanı (ÇYA) boyutlarını ölçmek için Masluk ve diğerleri (2008) tarafından geliştirilen ancak bizim çalışmamızda sadece üç boyutu içeren 16 maddeli Çalışma Yaşam Alanı Ölçeği kullanılmıştır. Mesleki başa çıkma öz yeterlik algısını ölçmek için Rigotti ve diğerleri (2008) tarafından geliştirilen 6 maddeli tek boyutlu mesleki başa çıkma öz yeterlik algısı ölçeği kullanılmıştır. Bulgular- Öğretmenlerin iş yükleri ve okula olan aidiyet duyguları mesleki başa çıkma öz yeterlik algılarını olumlu ve anlamlı olarak etkilemektedir. Ancak öğretmenlerin okul ile kendi değer yargıları arasındaki benzerliğin derecesi onların mesleki başa çıkma algılarını etkilememektedir. Sonuç- Öğretmenlerin artan iş yükleri karşısında öğretmenler kendisine verilen işleri tamamladıkça kendilerini daha yeterli hissetmekte ve onların mesleki başa çıkma öz yeterlilik algıları da yükselmektedir. Benzer şekilde öğretmenler aidiyet algıları yükseldikçe, kendilerine verilen işleri yapabileceklerine dair inançları artmakta ve mesleki başa çıkma öz yeterlilik algıları yükselmektedir., Purpose- Work life areas, which expresses the working conditions of teachers, also includes teachers' perceptions about workload, values, community, control, reward and fairness in the work environment. The purpose of the study is to investigate whether the workload, values and community dimensions of the work life areas are effective on the occupational coping self efficacy of teachers in public schools.Methodology- The study is a relational screening model and the sample of the research consists of 208 teachers working in public schools in the 2019-2020 academic year. In order to measure the work life area dimensions, the 16-item work life area scale developed by Masluk et al. (2008), but only three dimensions, was used in our study. One-dimensional occupational coping self-efficacy perception scale developed by Rigotti et al. (2008) was used to measure the perception of occupational coping self-efficacy.Findings- Teachers' workload and community to the school affect their occupational coping self-efficacy perceptions positively and significantly. However, the degree of similarity between teachers' values and values of school does not affect their perception of occupational coping self-efficacy.Conclusion- In the face of the increasing workloads of teachers, teachers feel more competent as they complete the tasks given to them, and their self-efficacy perceptions increase. Similarly, as teachers' perception of belonging increases, their beliefs that they can do the jobs given to them increase and their self-efficacy perception increases.

Amaç- Bu çalışmanın temel amacı öğretmenlerin otantik liderlik algıları ile örgütsel sinizm davranışı arasındaki ilişkiyi belirlemek ve otantik liderliğin örgütsel sinizmin bir yordayıcısı olup olmadığını tespit etmektir. Yöntem- Çalışma ilişkisel tarama modelinde olup araştırmanın örneklemini 2019- 2020 eğitim- öğretim yılında İstanbul’un Anadolu yakası ilçelerinde görev yapan 204 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır.Bulgular- Öğretmenlerin otantik liderlik algılarının ve örgütsel sinizm davranışlarının ortalamanın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Bunun yanında otantik liderlik ile öğretmenlerin sinizm davranışları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki söz konu olduğu görülmektedir. Sonuç- Öğretmenlerin örgütsel sinizm davranışlarının okul müdürlerinin otantik liderlik davranışlarını ne ölçüde yordadığını belirlemek için yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre otantik liderlik algısı öğretmenlerin örgütsel sinizm davranışlarını %49 (standardize edilmiş regresyon katsayısı) oranında etkilemektedir., Purpose- The main purpose of this study is to determine the relationship between teachers' perceptions of authentic leadership and the behavior of organizational cynicism and to determine whether authentic leadership is a predictor of organizational cynicism.Methodology- The study is a relational screening model and the sample of the study consists of 204 secondary school teachers working in the Anatolian side of Istanbul in the 2019-2020 academic year.Findings- It has been determined that authentic leadership perceptions and organizational cynicism of teachers are above average. Additionally there is a positive relationship between authentic leadership and teachers' cynicism behavior.Conclusion- Structural equation modeling was carried out to determine to what extent teachers' organizational cynicism behaviors predicted the authentic leadership behaviors of school principals. According to the analysis results obtained, authentic leadership perception affects teachers' organizational cynicism behavior by 49% (standardized regression coefficient).

Bu çalışmanın amacı, etik liderliğin işe adanmışlığa ve işe adanmışlığın boyutlarına etkisini araştırmaktır. Çalışmada tanımlayıcı istatistikler, t testi, Anova testi, güvenilirlik, korelasyon ve regresyon analizleri yapılmıştır. Bu çalışma, Türkiye'deki insani yardım kuruluşlarında çalışan 1312 kişi üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak, kurulan tüm hipotezlerin desteklendiği ve değişkenlerin birbirleri ile pozitif yönde anlamlı olarak ilişkili oldukları ortaya koyulmuştur. Etik liderliğin işe adanmışlık ve dinçlik, adanmışlık ve yoğunlaşma boyutları üzerinde önemli bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlara ek olarak, bazı demografik değişkenler ile etik liderlik ve işe adanmışlık arasındaki ilişki de incelenmiştir. İşini iş dışında da devam ettiren çalışanların işe adanmışlıkları daha fazla iken işini sadece işinde devam eden çalışanlar işlerine daha fazla yoğunlaşmaktadırlar. İş tecrübesi fazla olmayan çalışanların da işlerinde daha fazla yoğunlaştıkları tespit edilmiştir. Orta yaş grubundaki çalışanların etik liderlik ve işe adanmışlık algıları daha yüksek bulunurken işlerinde daha dinç ve işlerine daha fazla yoğunlaştıkları belirtilmektedir. 30 yaşın altında ve 30 ile 40 yaş arasında bulunan çalışanların adanmışlık duyguları daha yüksektir, The aim of the study is to survey the influence of ethical leadership on work engagement and its dimenions. Furthermore, we examined the descriptive statistics, t- test, anova test, reliability, correlation and regression analysis. It is noted that this examination is based on a survey of humanitarian aid organizations and 1312 people working for humanitarian aid organizations in Turkey. Consequently, it is found that all established hypotheses are supported and they are positively related to each other. Ethical leadership has a significant effect on work engagement and its dimensions which are vigor, dedication and absorption. In addition to these results, the relationship between some demographic variables and ethical leadership and work engagement is also investigated. Employees who keep their business both at work and out of work are more dedicated and employees who keep their business only at work are more absorptive. Employees who don’t have much experience at work are more absorptive. Employees who are at the middle age group have greater sense of perceived ethical leadership and work engagement, more vigorous and absorptive. Employees whose ages are less than 30 and between the ages of 30 and 40 are more dedicated.

Teachers’ emotional labor strategies have increased their importance in recent years. Teaching as a profession requires the high level of emotional labor which is a new area of research and it needs to be examined in terms of causes and consequences. The aim of this study is to analyze the relationship between emotional labor, perceived school climate, and emotional exhaustion. The sample included 212 primary, middle and high school teachers in Istanbul. As a survey instrument questionnaire was used to learn the respondents’ perception of school climate, emotional labor strategies, and emotional exhaustion. Structural equation modeling was used to analyze if; school climate is an antecedent of emotional labor, emotional exhaustion is a consequence of emotional labor and there is a relationship between school climate and emotional exhaustion. Results indicated that Turkish school teachers’ emotional exhaustion was negatively affected by the school climate. In contrast, teachers’ perceptions of school climate did not have a significant effect on emotional labor strategies. On the other hand, teachers’ surface acting strategies had a positive and significant effect on emotional exhaustion but teachers’ deep acting behaviors had no significant effect on emotional exhaustion.

In this study, the perceptions of organizational trust and organizational citizenship behaviours (OCB) of middle school teachers working in public and private schools were determined, it is examined whether these perceptions were differed according to school type and whether there was a meaningful relationship between organizational trust and OCB. According to research findings, the level of organizational trust and organizational citizenship behaviours of middle school teachers working in public and private schools was determined as high. Teachers' perceptions of organizational trust and organizational citizenship behaviors differ according to the school type they are working. Teachers working in private schools feel more organizational trust and exhibit more organizational citizenship behaviours han teachers working in public schools. Data of the research was obtained from 1008 teachers who are working in public and private middle schools in Istanbul., Bu çalışmada özel okullarda ve devlet okullarında çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD) algıları belirlenmiş, bu algıların okul türüne (devlet/özel) göre farklılaşıp farklılaşmadığı ve örgütsel güven ile ÖVD arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı açıklanmıştır. Araştırma bulgularına göre devlet okullarında ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı algıları yüksek seviyede tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı algıları çalışılan okul türüne göre farklılaşmaktadır. Özel okullarda çalışan öğretmenler devlet okullarında çalışan öğretmenlere göre daha fazla örgütsel güven duymakta ve örgütsel vatandaşlık sergilemektedirler. Araştırmanın verileri İstanbul’da özel okullarda ve devlet okullarında görev yapan 1008 öğretmenden elde edilmiştir.

In this study, the perceptions of organizational trust and job insecurity of middle school teachers working in public and private schools were determined, it is examined whether these perceptions differed according to some demographic characteristics and there was a meaningful relationship between organizational trust and job insecurity. According to the research findings middle school teachers working in public and private schools have low perceptions of job insecurity and high perceptions of organizational trust. The perceptions of job insecurity of middle school teachers working in public schools differ according to the number of teachers in the school and gender but they do not differ according to the marital status variable. The perceptions of job insecurity of middle school teachers working in private schools differ according to gender but they do not differ according to the number of teachers in school and marital status variables. The perceptions of organizational trust of middle school teachers working in public schools differ according to the marital status and the number of teachers in the school but they do not differ according to the gender variable. The perceptions of organizational trust of middle school teachers working in private schools don’t change according to these demographic variables. On the other hand, teachers working in public schools feel more job insecurity than teachers working in private schools and have less sense of organizational trust., Bu araştırmada devlet okullarında ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güven ve iş güvencesizliği algıları belirlenmiş, bu algıların bazı demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiş ve örgütsel güven ve iş güvencesizliği algıları arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Araştırma bulgularına göre, devlet okullarında ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin iş güvencesizliği algıları düşük seviyede, örgütsel güven algıları ise yüksek seviyede tespit edilmiştir. Devlet okullarında çalışan ortaokul öğretmenlerinin iş güvencesizliği algıları cinsiyete ve okuldaki öğretmen sayısına göre farklılaşırken medeni hâl değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin iş güvencesizliği algıları cinsiyete göre farklılaşırken okuldaki öğretmen sayısı ve medeni hâl değişkenlerine göre farklılaşmamaktadır. Devlet okullarında çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güven algıları ise medeni hâl ve okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerine göre farklılaşırken cinsiyet değişkenine göre farklılaşmamaktadır. Özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel güven algıları ise bu demografik özelliklere göre değişmemektedir. Öte yandan devlet okulunda çalışan öğretmenler özel okulda çalışan öğretmenlere göre daha fazla iş güvencesizliği algısı yaşarlarken daha az örgütsel güven algısı yaşamaktadırlar.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Ticaret Üniversitesi -- Kaynakça var. Çalışanların örgütlerine katkıda bulunmak amacıyla kendilerinden beklenilenin ötesinde sergiledikleri davranışlar olarak bilinen örgütsel vatandaşlık davranışı (ÖVD), örgüt yönetimi alanında öne çıkan bir konu olarak görülmekte ve bu davranışların sergilenmesi örgüt performansına olumlu yönde katkı sağlamaktadır. Bundan dolayı hangi değişkenlerin çalışanların örgütlerinin başarılı olması için beklenen rol davranışlarının ötesinde davranış sergilemesine etki ettiğinin araştırılması gerekmektedir. Söz konusu etkilere dair alan yazında muhtelif araştırmalar olduğu halde, iş güvencesizliği, örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışının birlikte yer aldığı araştırmaya rastlanmamıştır. Bu nedenle bu araştırmanın alan yazında bulunan ilgili boşluğun kapatılmasına katkı sağlayacağı öngörülmektedir. Araştırmanın temel amacı devlet okulu ve özel okul öğretmenlerinin iş güvencesizliği algılarının ve örgütsel güven düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışının oluşumundaki etkisini araştırmaktır. Araştırmamızın evreni 2014- 2015 eğitim-öğretim yılında İstanbul’da görev yapan ortaokul öğretmenlerinden, örneklemi ise İstanbul’da 2014- 2015 eğitim-öğretim yılında görev yapan devlet ortaokullarındaki 610, özel ortaokullardaki 398 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin genel olarak iş güvencesizliği algılarının “düşük”, örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık düzeylerinin “yüksek” olduğu söylenebilir. Özel ortaokul öğretmenlerinin iş güvencesizliği algıları devlet ortaokulu öğretmenlerine göre düşük, örgütsel güven ve örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme düzeyleri devlet ortaokulları öğretmenlerine göre daha yüksektir. Özel okullarda iş güvencesizliğinin niteliksel iş güvencesizliği boyutunun ÖVD’ yi anlamlı ve negatif yönde etkilediği fakat devlet okullarında niteliksel iş güvencesizliğinin ÖVD üzerindeki etkisinin istatistiksel olarak anlamsız olduğu ortaya koyulmuştur. Devlet okullarında ve özel okullarda niceliksel iş güvencesizliğinin ÖVD’ye olan etkisi istatistiksel olarak anlamsız bulunmuştur. Ayrıca, yöneticiye ve örgüte duyulan güvenin ÖVD’yi anlamlı ve pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Organizational citizenship behavior (OCB) known as extra- role behavior of employees which is beyond what is expected of them for the performance of their organizations is seen as a prominent issue in the field of organizational management and exhibiting these behaviors contributes positively to organizational performance. For this reason it is required to investigate which variables’ have effects on extra role behaviours of employees for organizations' success. Despite several studies in the literature to determine the causality of this effect, there is no research on the relationship between these three variables: job insecurity, organizational trust and organizational citizenship behaviour. Through this work, it is believed that the gap in the literature will be closed. Main purpose of this study is to determine the effects of the perceptions of job insecurity and organizational trust level of public and private middle school teachers on their organizational citizenship behaviours. The universe of the study was formed of middle school teachers working in Istanbul during the 2014-2015 educational year and the samples of the study consisted of 610 teachers working in public middle schools and 398 teachers working in private middle schools. According to the findings obtained in the study it is emerged that teachers' perceptions of job insecurity in general is "low", level of overall organizational trust and organizational citizenship behaviour level is "high". Perceived job insecurity level of teachers’ is lower in private middle schools than in public middle schools. On the other hand, organizational trust and organizational citizenship behaviour level of teachers in private middle schools is higher than teachers in public middle schools. It has been shown that the qualitative job insecurity which is a dimension of job insecurity in private schools has a significant and negative effect on OCB, but in public schools the effect of qualitative job insecurity on OCB is statistically insignificant. Quantitative job insecurity on OCB is statistically insignificant in both public and private schools. In addition, trust in manager and organization have a significant and positive effect on OCB in both public and private schools. Özet, viii -- Abstract, ix -- Tablolar Listesi, xi -- Şekiller Listesi, xiii -- Kısaltmalar Listesi, xiv -- 1. GİRİŞ, 1 -- 1.1. Problemin Tanımlanması, 2 -- 1.2. Amaç ve Önem, 5 -- 1.3. Araştırmanın Kapsamı ve Kısıtları, 6 -- 1.4. Ön Kabuller, 8 -- 2. ALAN YAZIN, 10 -- 2.1. İş Güvencesizliği, 10 -- 2.1.1. İş Güvencesizliği Kavramı, 11 -- 2.1.2. Greenhalgh ve Rosenblatt Modeli, 13 -- 2.1.3. İş Güvencesizliğinin Boyutları, 16 -- 2.1.3.1. Nesnel ve Öznel İş Güvencesizliği, 17 -- 2.1.3.2. Bilişsel ve Duygusal İş Güvencesizliği, 17 -- 2.1.3.3. Niteliksel (Çok Boyutlu) ve Niceliksel (Bütünsel) İş Güvencesizliği, 18 -- 2.1.4. İş Güvencesizliğinin Belirleyicileri, 19 -- 2.1.4.1. Bireysel Etkenler, 19 -- 2.1.4.1.1. Demografik Özellikler, 19 -- 2.1.4.1.2. Kişilik Özellikleri, 22 -- 2.1.4.2. Örgütsel Etkenler, 24 -- 2.1.4.2.1. İş Akdinin Özellikleri, 24 -- 2.1.4.2.2. Rol Belirsizliği/Rol Çatışması, 25 -- 2.1.4.2.3. Örgütsel Değişim/Küçülme/Yeniden Yapılanma, 26 -- 2.1.4.2.4. Örgütsel İletişim, 27 -- 2.1.5. İş Güvencesizliğinin Sonuçları, 27 -- 2.1.5.1. Fizyolojik Sonuçlar, 28 -- 2.1.5.2. Psikolojik Sonuçlar, 28 -- 2.1.5.3. İş ile İlgili Sonuçlar, 29 -- 2.1.5.3.1. İş Performansı, 29 -- 2.1.5.3.2. Örgütsel Bağlılık, 30 -- 2.1.5.3.3. İşten Çekilme/Ayrılma, 31 -- 2.1.5.3.4. İş Tatmini, 32 -- 2.1.5.3.5. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı/Ekstra Rol Davranışı, 32 -- 2.1.6. Okullarda İş Güvencesizliği, 34 -- 2.2. Güven ve Örgütsel Güven, 35 -- 2.2.1. Güven Kavramı, 36 -- 2.2.1.1. Güvenin Boyutları, 37 -- 2.2.1.2. Güvenin Oluşumu, 38 -- 2.2.1.3. Güvenin Kaybı ve Onarımı, 41 -- 2.2.2. Örgütsel Güven Kavramı, 43 -- 2.2.2.1. Örgütsel Güvenin Boyutları, 44 -- 2.2.2.1.1. Kişilerarası Güven, 44 -- 2.2.2.1.2. Örgüte Duyulan Güven (Sistem Güveni), 46 -- 2.2.2.2. Örgütsel Güven Modelleri, 47 -- 2.2.2.2.1. Mishra Güven Modeli, 47 -- 2.2.2.2.2. Mayer, Davis ve Schoorman Güven Modeli, 48 -- 2.2.2.2.3. Bromiley ve Cummings Güven Modeli, 49 -- 2.2.2.2.4. Shockley-Zalabak Ellis ve Winograd Güven Modeli, 50 -- 2.2.2.3. Örgütsel Güvenin Belirleyicileri, 50 -- 2.2.2.3.1. İletişim, 50 -- 2.2.2.3.2. Çalışma Gruplarının Uyumu, 51 -- 2.2.2.3.3. Lider Özellikleri, 51 -- 2.2.2.3.4. Örgütsel Özellikler, 52 -- 2.2.2.4. Örgütsel Güvenin Sonuçları, 54 -- 2.2.2.4.1. İş Tatmini, 55 -- 2.2.2.4.2. İşten Ayrılma Niyeti, 55 -- 2.2.2.4.3. İş Performansı, 56 -- 2.2.2.4.4. Örgütsel Bağlılık, 56 -- 2.2.2.4.5. Örgütsel Adalet, 57 -- 2.2.2.4.6. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, 58 -- 2.2.3. Okullarda Örgütsel Güven, 59 -- 2.2.3.1. Okullarda Yöneticiye Duyulan Güven, 64 -- 2.2.3.2. Okullarda Çalışma Arkadaşlarına Duyulan Güven, 69 -- 2.2.3.3. Okullarda Öğrenci ve Velilere Duyulan Güven, 70 -- 2.2.3.4. Okula Duyulan Güven, 71 -- 2.3. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, 71 -- 2.3.1. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Kavramı, 72 -- 2.3.2. Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Boyutları, 73 -- 2.3.3. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile Benzer Nitelikte Olan Kavramlar, 77 -- 2.3.3.1. Örgütsel Spontanlık, 77 -- 2.3.3.2. Psikolojik Sözleşmeler, 78 -- 2.3.3.3. Ekstra Rol Davranışları, 78 -- 2.3.3.4. Sosyal Temelli Örgütsel Davranış (Prososyal Örgütsel Davranış), 79 -- 2.3.4. Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Belirleyicileri, 79 -- 2.3.4.1. Bireysel Özellikler, 80 -- 2.3.4.1.1. Çalışanların Tutumu, 80 -- 2.3.4.1.2. Kişilik Özellikleri, 81 -- 2.3.4.1.3. Rol Algılamaları, 82 -- 2.3.4.1.4. Demografik Değişkenler, 82 -- 2.3.4.1.5. Yetenek ve Bireysel Farklılıklar, 83 -- 2.3.4.2. İşin Nitelikleri, 83 -- 2.3.4.3. Örgütsel Özellikler, 84 -- 2.3.4.4. Lider Davranışları, 85 -- 2.3.5. Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Sonuçları, 86 -- 2.3.5.1. Bireysel Sonuçlar, 87 -- 2.3.5.1.1. Performans Değerlendirmeleri ve Ödül Kararları, 87 -- 2.3.5.1.2. Devamsızlık ve İşten Çekilme Durumları, 88 -- 2.3.5.2. Örgütsel Sonuçlar, 88 -- 2.3.5.2.1. Örgütsel Performans, 89 -- 2.3.5.2.2. Müşteri Memnuniyeti, 89 -- 2.3.5.2.3. En İyi İş Gücünün Elde Tutulması, 90 -- 2.3.6. Okullarda Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, 91 -- 2.3.6.1. Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Öğretmenler Tarafından Algılanan Belirleyicileri, 95 -- 2.3.6.1.1. Kişisel Özellikler, 95 -- 2.3.6.1.2. Örgütsel Etkenler, 96 -- 2.3.6.1.3. Yönetici Davranışları / Lider Özellikleri, 97 -- 2.4. İlgili Araştırmalar, 100 -- 2.4.1. İş Güvencesizliği ile İlgili Araştırmalar, 100 -- 2.4.2. Örgütsel Güven ile İlgili Araştırmalar, 103 -- 2.4.3. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile İlgili Araştırmalar, 110 -- 2.4.4. İş Güvencesizliği, Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki 116 -- 2.4.4.1. İş Güvencesizliği ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki, 116 -- 2.4.4.2. Örgütsel Güven ile İş Güvencesizliği Arasındaki İlişki, 118 -- 2.4.4.3. Örgütsel Güven ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki, 120 -- 3. İŞ GÜVENCESİZLİĞİ ALGISININ VE ÖRGÜTSEL GÜVEN DÜZEYİNİN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİ ARAŞTIRMAYA YÖNELİK DEVLET ORTAOKULU VE ÖZEL ORTAOKUL ÖĞRETMENLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA, 124 -- 3.1. Araştırmanın Amacı, 124 -- 3.2. Araştırma Soruları, 124 -- 3.3. Hipotezler, 125 -- 3.4. Araştırmanın Kavramsal Yapısı, Tasarımı ve Modeli, 127 -- 3.5. Araştırmanın Yöntem ve Metodolojisi, 129 -- 3.5.1. Evren ve Örneklem, 129 -- 3.5.2. Demografik Değişkenlere İlişkin Bulgular, 130 -- 3.5.3. Ölçüm Aracı, 135 -- 3.5.4. Ölçüm Uygulaması, 136 -- 3.5.5. Uygulanan İstatistiksel Analizler, 137 -- 4. DEĞERLENDİRME, BULGULAR VE TARTIŞMA, 138 -- 4.1. Ölçeklerin Güvenilirlik ve Faktör Analizleri, 138 -- 4.1.1. İş Güvencesizliği Ölçeğinin Güvenilirlik ve Faktör Analizi, 139 -- 4.1.2. Örgütsel Güven Ölçeğinin Güvenilirlik ve Faktör Analizi, 141 -- 4.1.3. Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeğinin Güvenilirlik ve Faktör Analizi, 143 -- 4.2. Öğretmenlerin İş Güvencesizliği, Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışlarına İlişkin Algılarının Demografik Değişkenlere Göre Karşılaştırılmasına Yönelik Bulgular, 146 -- 4.2.1. Yaş Değişkenine İlişkin Bulgular, 146 -- 4.2.2. Cinsiyet Değişkenine İlişkin Bulgular, 147 -- 4.2.3. Medeni Hâl Değişkenine İlişkin Bulgular, 147 -- 4.2.4. Branş Değişkenine İlişkin Bulgular, 148 -- 4.2.5. Okul Türü Değişkenine İlişkin Bulgular, 149 -- 4.2.6. Öğretmenlik Süresi (Kıdem) Değişkenine İlişkin Bulgular, 150 -- 4.2.7. Okuldaki Öğretmen Sayısı Değişkenine İlişkin Bulgular, 150 -- 4.3. Korelasyon Analizleri, 151 -- 4.4. Hipotezlerin Test Edilmesi: Regresyon Analizleri, 157 -- 4.5. İş Güvencesizliğinin ve Örgütsel Güvenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi 158 -- 4.6. Örgütsel Güvenin İş Güvencesizliği Üzerindeki Etkisi, 175 -- 4.7. Öğretmenlerin İş Güvencesizliği Algılarına İlişkin Bulgular ve Tartışma, 181 -- 4.8. Öğretmenlerin Örgütsel Güven Algılarına İlişkin Bulgular ve Tartışma, 183 -- 4.9. Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına İlişkin Bulgular ve Tartışma, 185 -- 4.10. Demografik Değişkenlerin İş Güvencesizliği Algısı, Örgütsel Güven Düzeyi ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile İlişkisine Yönelik Bulgular ve Tartışma, 187 -- 4.10.1. Demografik Değişkenlerin İş Güvencesizliği Algısı ile İlişkisine Yönelik Bulgular ve Tartışma, 187 -- 4.10.2. Demografik Değişkenlerin Örgütsel Güven ile İlişkisine Yönelik Bulgular ve Tartışma 190 -- 4.10.3. Demografik Değişkenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ile İlişkisine Yönelik Bulgular ve Tartışma, 192 -- 4.11. İş Güvencesizliği, Örgütsel Güven ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışının Birbirleri ile İlişkisi 195 -- 4.12. İş Güvencesizliğinin ve Örgütsel Güvenin Örgütsel Vatandaşlık Davranışını Açıklamasına İlişkin Bulgular ve Tartışma, 200 -- 4.13. Örgütsel Güvenin İş Güvencesizliğini Açıklamasına İlişkin Bulgular ve Tartışma 205 -- 5. SONUÇ VE ÖNERİLER, 208 -- 5.1. Sonuç, 208 -- 5.2. Öneriler, 213 -- EKLER, 218 -- KAYNAKÇA, 242 -- ÖZGEÇMİŞ, 269

Bu araştırmada devlet okullarında ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin algıladıkları örgütsel vatandaşlık davranışları belirlenmiş ve bu davranışların okul türüne (devlet / özel) göre farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin algıladıkları örgütsel vatandaşlık davranışlarının bazı demografik değişkenlere (yaş, cinsiyet, medeni hal, öğretmenlik süresi) göre değişip değişmediği de araştırılmıştır. Araştırma tarama modeli ile gerçekleştirilmiş olup İstanbul ilinde çalışan ve tesadüfi olarak seçilen 610 devlet ortaokulu öğretmeni ile 398 özel ortaokul öğretmeni üzerinde gerçekleştirilmiştir. Analiz bulgularına göre öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı sergileme eğilimleri bazı demografik özelliklere (yaş, cinsiyet, medeni hal, öğretmenlik süresi) göre değişmemektedir. Bunun yanında devlet okullarında ve özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışı gösterme seviyeleri “yüksek” olarak tespit edilmiştir. Örgütsel vatandaşlık davranışının alt boyutları incelendiğinde ise hem devlet okullarında hem de özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenleri en çok “vicdanlılık” davranışı sergilerken en az “sivil erdem” davranışını sergilemektedirler. Son olarak ise öğretmenlerin algıladıkları örgütsel vatandaşlık davranışları çalışılan okul türü (devlet / özel) değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermektedir. Özel okullarda çalışan ortaokul öğretmenlerinin devlet okullarında çalışan ortaokul öğretmenlerine nazaran daha fazla örgütsel vatandaşlık davranışı gösterdikleri ortaya çıkmıştır.Anahtar Kelimeler: Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Devlet Okulu, Özel Okul, Ortaokul Öğretmenleri.

Bu araştırmada psikolojik doğum sırasının (büyük çocuk, ortanca çocuk, küçük çocuk, tek çocuk) bireyci – toplulukçu - ilişkisel benlik tipi üzerine etkisi incelenmek istenmiştir. Araştırma 2014 - 2015 yılında İstanbul' da çalışmakta olan 200 birey ile gerçekleştirilmiştir. Bireylerin psikolojik doğum sıralarını belirlemek amacıyla uyarlaması Kalkan (2005: 170) tarafından yapılan `White - Campbell Psikolojik Doğum Sırası Envanteri`, ağırlıklı olarak hangi benlik yapısına ait olduklarını belirlemek amacıyla `Toplulukçu - İlişkisel - Bireyci Benlik Ölçeği` ve `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Verilerin analizinde `Korelasyon, Mann Whitney U,Kruskall Wallis H, Kolmogorov Smirnov ve Anova` testlerinden yararlanılmıştır. Psikolojik doğum sırasına göre benlik ölçeği düzeyleri incelendiğinde; bireycilik benlik ölçeği düzeyinde en büyük yüzde 39.60 ile dikkatle bakılan/üzerine titrenilen (tek çocuk), ilişkisellik benlik ölçeği düzeyinde en büyük yüzde 37.21 ile dikkatle bakılan/üzerine titrenilen (tek çocuk), toplulukçuluk benlik ölçeği düzeyinde en büyük yüzde 40.95 ile sevimli/ikna edici(küçük çocuk) olarak bulunmuştur.Erkeklerde psikolojik doğum sırasına göre benlik ölçeği düzeyleri incelendiğinde; ilişkisellik benlik tipi ile memnun edici/düzenleyici (büyük çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde, toplulukçuluk benlik tipi ile sevimli/ikna edici (küçük çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde, toplulukçuluk benlik tipi ile dikkatle bakılan/üzerine titrenilen (tek çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.Kadınlarda psikolojik doğum sırasına göre benlik ölçeği düzeyleri incelendiğinde; bireycilik benlik tipi ile memnun edici/düzenleyici (büyük çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İlişkisellik benlik tipi ile dışlanmış/ihmal edilmiş (ortanca çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İlişkisellik benlik tipi ile dikkatle bakılan/üzerine titrenilen (tek çocuk) doğum sırası arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Toplulukçuluk benlik tipi ile dışlanmış/ihmal edilmiş (ortanca çocuk) ve sevimli/ikna edici (küçük çocuk) doğum sırası arasında pozitif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Erkeklerde yaşadıkları aile tipine göre psikolojik doğum sırası incelendiğinde; anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır. Kadınlar yaşadıkları aile tipine göre psikolojik doğum sırası incelemesine alınamamıştır. Bunun nedeni kadın örneklemin hepsinin çekirdek aile içinde yaşamış/yaşıyor olmasıdır. Geniş aile içinde yaşayan kadın örneklem sayısı yoktur. Psikolojik ve gerçek doğum sıralarına göre benlik ölçeği düzeyleri incelendiğinde; büyük çocuk - ortanca çocuk – küçük çocuk - tek çocuk ile bireycilik – ilişkisellik - toplulukçuluk benlik ölçeği düzeyleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.Anahtar Kelimeler: Psikolojik Doğum Sırası, Gerçek Doğum Sırası, Benlik, Toplulukçu Benlik, İlişkisel Benlik, Bireyci Benlik. In this study, it was willed to analyze the effect of psychological birth order (grandchild, middle child, small child, only child) on individualist- communitarian-relational self types. The study was done with 200 individuals working in Istanbul between the years 2014 and 2015. So as to determine psychological birth order of the individuals, `White-Campbell Psychological Birth Order Inventory`, adaptation of which was done by Kalkan (2005: 170), and `Personal Verse Form` were utilized. `Correlation, Mann Whitney U, Kruskall Wallis H, Kolmogorov Smirnov and Anova` tests were used for the analysis of the data.When self-scale levels were gone into according to psychological birth order, it was found that the largest percentage 39.60 referred carefully-cared/cherished (only child) in individualist self-scale level; the largest percentage 37.21 referred carefully-cared/cherished (only child) in relationality self-scale level; the largest percentage 40.95 referred cute/persuasive (small child) in communitarian self-scale level.When self-scale levels according to psychological birth order in men was analyzed, positively meaningful low level relationship between relational self-type and satisfying/regulatory (grandchild) birth order, positively meaningful low level relationship between cute/persuasive (small child) birth order and communitarian self - type, positively meaningful low level relationship between communitarian self - type and carefully - cared/cherished (only child) birth order were identified. When analyzing self – scale levels in women by order of birth, a low level of positive meaningful relation between individualist self – type and satisfying/regulatory (grand child) birth order was found. A low level of positive meaningful relation was found between relationality - self type and left – off/ignored birth order (middle child). No meaningful relation between relational self – type and carefully – cared/cherished birth order (only child) was found. A low level of positive meaningful relation between communitarian self – type and left – off/ignored (middle child) as well as cute/persuasive (small child) birth orders was found. When psychological birth order in men according to family type they lived in was analyzed, no meaningful result was seen. Women couldn' t be taken to the analysis according to family type they lived in. The reason of this stemmed from the fact that all women in the sample lived/are living as nuclear family. There is no women sample living in extended family. When self - scale levels according to psychological and real birth order was analyzed, no meaningful relationship between grandchild - middle child -small child-only child and individualist – relational - communitarian self scale levels was found. Key Words: Psychological Birth Order, Real Birth Order, Self, Communitarian Self, Relational Self, Individualist Self. 92