Search

W artykule omówiono medialne obrazy pierwszej fali pandemii koronawirusa w Polsce konstruowane w programach specjalnych nadawcy publicznego i komercyjnego. Zaplecze teoretyczne i metodologiczne stanowią zintegrowane koncepcje lingwistyki dyskursu oraz lingwistyki mediów. W przekazie publicznym eksponowane są pozytywne obrazy działań rządu i instytucji państwowych, unika się też podsycania negatywnych emocji, by uspokoić nastroje społeczne. Nadawca komercyjny posługuje się dramatyzacją i emocjonalizacją przekazywanych treści w celu uatrakcyjnienia programu.

Autorki artykułu dokonały wstępnego rozpoznania fenomenu, który określa się dziśmianem cyfrowego archiwum społecznego. Ogląd tego obiektu dociekań (interesującegopoznawczo, choć jednocześnie pomijanego dotąd w lingwistycznie i/lub dyskursologiczniesprofilowanych rozważaniach nad pamięcią zbiorową albo jednostkową, kulturą pamięci,dyskursami pamięci itd.) poprzedziły uzgodnienia definicyjne. Badaczki uzupełniły gotakże o: 1) omówienie społeczno-kulturowego tła obecnej archiwistyki; 2) przedstawienienaukowego zaplecza roztrząsań oraz wstępne dookreślenie założeń i metod opisu;3) ocenę możliwości i ograniczeń związanych z eksploracją zarysowanego pola analiz,a także wskazanie uobecniających się w tych granicach problemów badawczych (tożsamość podmiotów odbijających się w zwierciadle archiwum społecznego/cyfrowego; aksjologicznei ideologiczne aspekty re/konstruowanych przez aktorów społecznych obrazów przeszłości;płaszczyzna przedmiotowa i dyskursywny obraz świata; dyskurs prywatności a/i dyskurspubliczny wobec archiwistyki społecznej oraz − szerzej – usytuowanie archiwum we współczesnejprzestrzeni komunikacyjnej). Zdaniem autorek przestrzenie archiwalne powinnyspotkać się z większym zainteresowaniem dyskursologów − przede wszystkim z uwagi naważką rolę społeczną, jaką pełnią one zarówno w humanistyce, jak i we współczesnymmyśleniu partycypacyjnym (obywatelskim czy wspólnototwórczym).

The article analyzes communication strategies that reveal the knowledge of and power over a memory narrative connected to The Warsaw Uprising – one of the most crucial events for Poland, and in the history of World War II. The interviews carried out with insurgents and civilians – participants of the 1944 events, constituted the base for the research. Over 1,900 verbal activities of people conducting meetings with witnesses of history were subjected to a detailed review. The authors of the article were primarily interested in these activities’ influence on the shape of the memory narrative. The interpretation of the collected material is accomplished within the confines of critical discourse analysis which focuses on the relationship of knowledge and power as manifested in specific ways language is used.

The article discusses interdiscursive relations as exemplified by feminist discourse, which due to its incisive worldview can be regarded as ideological discourse. However, if different criteria are adopted, the same discourse can be attributed to other types that are distinguished. Examining intersubjective relations, the feminist discourse can be considered as equality discourse, which would be in line with the communication-space ordering, model typology of political discourses. The analysis of empirical data demonstrates, however, that this kind of discourse makes use of strategies that are typical of social exclusion discourse. The creation of the image of Ours by feminists makes it possible to look upon the feminist discourse from the perspective of identity discourse. The aim of the article is, therefore, to point out to the relationships between different types of discourse whose indicators are noticeable in textual actualizations.

The article concerns a discursive construction of the meaning of words like Poland, a Pole and Polishness by the right‑wing circles. A semantic image of the very words is reconstructed basing on cognitive semantics and categories of cultural linguistics such as a linguistic image of the world, subjectivity, the point of view, and profiling. The auhtor also analyses socio‑cultural factors determining particular semantic profiles.

Raport stanowi w moim głębokim przekonaniu bardzo udaną próbę połączenia zainteresowań i możliwości poznawczych współczesnej lingwistyki i oczekiwań społeczeństwa, w tym także decydentów z obszaru polityki i komunikacji społecznej. Analiza dyskursów, a konkretnie toposów argumentacyjnych przy użyciu aparatu lingwistycznego pozwala, jak udowodniły lingwistki z Uniwersytetu Śląskiego, precyzyjnie uchwycić schematy myślenia pewnej grupy społecznej na temat szczepień przeciw COVID-19. Analizie przyświeca cel, z jednej strony zrozumienia, ale nie oceny sposobu myślenia określonej grupy społecznej, a z drugiej, jak jednoznacznie wynika z wypracowanych rekomendacji, Autorki z obywatelską postawą i zaangażowaniem podejmują trud oceny dyskursu jako zespołu oddziaływania różnych praktyk komunikacyjnych, kierując się szacunkiem dla Innego i odpowiedzialnością za jakość więzi we wspólnocie. Gratuluję Autorkom raportu i jestem przekonany, że spotka się on z zainteresowaniem osób odpowiedzialnych za jakość komunikowania społecznego w Polsce.