Search

Artuklular döneminde inşa edilen Mesudiye Medresesi, eskiden olduğu gibi Osmanlılar döneminde de bir eğitim kurumu olarak faaliyetlerine devam etmiş ve Osmanlı vakıf sistemi içerisinde yüzyıllar boyunca hizmet etmeyi sürdürmüştür. Medrese, Diyarbakır Ulu Camii’nin kuzeyinde yer almakta ve bu camiye bağlı yapılar içerisinde değerlendirilmektedir. İnşa edildiği tarihten itibaren şehrin eğitim ihtiyacına büyük katkı sunduğu bilinen Mesudiye Medresesi’nde XVIII. yüzyılda çalışan personel; eğitim, idari, mali, bakım, onarım ve dini görevler gibi farklı alanlarda hizmet vermektedir. Bu çalışmada, Mesudiye Medresesi’nin tarihçesi ve genel durumu ile ilgili bilgi verildikten sonra, çeşitli arşiv belgeleri ışığında 18. yüzyılda medrese vakfında kaç personelin görev yaptığı, bunların atama biçimlerinin hangi kriterlere göre yapıldığı, personelin görev çeşitliliği ve aldıkları ücretler, önceki dönemlerle de kıyaslanarak ayrıntılı olarak incelenmiştir., The Mesudiye Madrasah which was built during the period of the Artuqids has continued its activities as an educational institution during the Ottoman Period as this was the case in the past and it has continued to provide services for centuries in the Ottoman foundation system. The Madrassah is located in the northern section of the Ulu Mosque of Diyarbakır and it is evaluated within the buildings that are associated with this mosque. In the 18th century, the personnel working in the Mesudiye Madrasah, which is known to have made a significant contribution to the educational needs of the city since the date of its construction, have served in various areas such as education, administration, finance, maintenance, repairs and religious duties.In this study, after providing information regarding the historical background and the general condition of the Mesudiye Madrasah, the number of personnel serving in the foundation of the Madrasah in the 18th century, the criteria of their manner of appointment, the variety of their duties and wages are examined in detail in the light of various archival documents by making comparisons with the previous periods.

Şer’iyye sicilleri genel olarak kadılar veya onun naibleri tarafından tutulan mahkeme kayıtlarından oluşan belgelerdir. Karaferye (Béroia/Véria) kazasının sosyal, ekonomik ve idari hayatına ışık tutan 566 Numaralı Karaferye kazası şer’iyye sicili, 1782-1783 (1196-1197) yıllarını kapsamaktadır. Vergiler ve vergilerin toplanmasında meydana gelen aksaklıklar, sicilin önemli bir kısmını oluşturmaktadır. 96 hükümden oluşan şer’iyye sicilinde şehir hayatına ayna tutan başlıca konular şunlardır; vergiler, tayinler, miras kayıtları, vakfiye kayıtları, zahire, et ve kalyoncu ihtiyaçları, borç-alacak meseleleri, arazi mülkiyeti, eşkiyalık, darp etme, hırsızlık ve gasp. Sicil, bize aynı zamanda yargıç ve yerel yönetici olarak görev yapan kadının Osmanlı şehir hayatındaki kilit konumunu da göstermektedir. Tamamı 96 hükümden oluşan sicil defterimizin ışığında, Karaferye’de dönemin sosyal, idari ve ekonomik yapısına ait özellikler incelenecektir. Bu çalışma aynı zamanda Osmanlı Devleti’nin merkez ve taşra yönetimleri arasındaki hukuki ilişkilerin nasıl şekillendiğine örnek teşkil ederek Osmanlı hukuk sisteminin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olacaktır. Bu bağlamda Karaferya Kazası’nın sosyal ve ekonomik durumu örneklerle sunulacaktır. The Kadı Registers (Şer'iyye Sicilleri) are documents consisting of court records kept by the judges or their regents. The Karaferye court record numbered 566, which sheds light on the social, economic and administrative life of Karaferye (Béroia / Véria), covers the years of 1782-1783 (1196-1197). Taxes and disruptions at the collection of taxes are an important part of the court record. In the court record consisting of 96 provisions, the main topics mirroring social life of the city are as follows; taxes, appointments, inheritance records, charity records, the supply of cereal, meat and sailors, debt-liability issues, land ownership, banditry, assault, theft and extortion. The record also shows us the key position of Kadi acting as a local administrator and a judge in the administration of the city. In the light of our registry, which consists of 96 provisions, the social, administrative and economic structure of Karaferye (Veria) will be examined. This study will also help to better understand the Ottoman legal system by setting an example of how the legal relations between the central and provincial governments of the Ottoman Empire were shaped. In this context, the social and economic situation of Veria will be presented with examples., Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilimdalı'nda 2020 yılında kabul edilen "566 Numaralı (H.1196- 1197/M.1782-1783) Karaferye Kazası Şer'iyye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirmesi" adlı Yüksek Lisans Tezinden türetilmiştir., {"references":["566 Numaralı Karaferye Şer'iyye Sicil Defteri (K.Ş.S.)","Akkuş, Y. (2017). Osmanli Maliyesi Literatüründe İhmal Edilmiş Bir Tartişma: Tevzi 'Defterlerinden Vergi-i Mahsûsa'ya Geçiş. Tarih Dergisi, (65), 29-61.","Baran, B.ve Gördegir, E. (2019). XIX. Asrın İlk Yarısında Menteşe Yöresinde Gayrimüslim Nüfus Hakkında Bir Değerlendirme, Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi, 2(11): 826-843.","Barkan, O. L. (1966). Edirne Askerî Kassamı'na Âit Tereke Defterleri:(1545-1659). Türk Tarih Kurumu Basimevi, Ankara.","Berki, A. H. (1965). Vakfa Dair Yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Eserlerde Geçen Istılah ve Tâbirler, Ankara.","Biçici, M. (2014). 569 No'lu Şer'iyye Siciline Göre Afyonkarahisar Şehrinin Siyasi, Sosyal ve Ekonomik Durumu, Asia Minor Studies Dergisi (4).","Çatal, H. (2012). Karaferye Kazası Hicri 1201-1202(Miladi 1781-1788)) Tarihli Şer'iyye Sicili (Transkripsiyon ve İnceleme), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler, İzmir","Çelik, S. (2020). 566 Numaralı (H.1196-1197/M.1782-1783) Karaferye Kazası Şer'iyye Sicili Transkripsiyon ve Değerlendirmesi. Batman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Batman.","Duman, A. (2007). Kadı Defterleri (Şer'iyye Sicilleri) Mahiyetleri Muhtevaları ve İslam Hukuku Açısından İncelenmeleri'nin Önemi. Ekev Akademi Dergisi, 33.","Erken, İ. (2018). Şer'iyye Sicillerinin Şehir Tarihi ve İdari Taksimat Çalışmalarında Kullanılması: Berat Kazası Örneği (1840-1913). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 61.","Gara, E. ve Kiel, M. (2001). \"Karaferye\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 24.","Günay, V. (2016). Karaferye Kazası Kadı Sicilleri. Cihannüma: Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 2(2).","İnalcık, H. (2000). Osmanlı'da Devlet, Hukuk ve Adalet. Eren Yayıncılık, İstanbul.","Kazıcı, Z. (1986). Osmanlılarda Örfi Vergiler ve Bu Vergilerin Kaynağı Olan Örfi Hukuk, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (4), syf.292-302.","Örenç, A. F. (2016). \"Kalyoncu\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. Ek-2.","Özcan, A. (1992). \"Bölük\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.6.","Özcan, N. (2003). \"Mehter\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.28.","Özkaya, Y. (2006). \"Mütesellim\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.32.","Teber, Ö. F. (2000). Osmanlı Devleti Adlî Yapısından Bir Kesit: Şer'iye Sicilleri, Erdem, 35.","Uğur, Y. (2013). \"Şer'iyye sicilleri\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 39.","Yediyıldız, B. (1992). \"Vakıf\", DİA, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 42."]}

16. yüzyılda bir Osmanlı şehrine dönüşen Musul, devletin vakıf anlayışının ve bu anlayışın ortaya çıkardığı dayanışma ve yardımlaşmanın tezahür ettiği önemli bir merkezdir. Şehirde hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar için önemli bir figür olan Cercis Nebi’ye ait olduğuna inanılan türbenin etrafının bir Keldani kilisesinden zaman içerisinde külliyeye dönüşerek vakıf sistemi çerçevesinde hizmet ettiği bilinmektedir. Musul şehrinin toplumsal yaşamında ekonomik, sosyal, dini ve kültürel anlamda önemli izler bırakan Cercis Nebi Külliyesi’nin, kentin siluetinin oluşumunda da önemli katkıları olduğu aşikârdır. Bu çalışmada Osmanlı döneminde önemli onarımlardan geçen ve devletin vakıf sistemi içerisinde faaliyetlerine devam eden Cercis Nebi Külliyesi Vakfı’nın 18. yüzyıldaki genel durumu, vakfın birimleri ve bu birimlerin Musul şehrinin toplumsal yaşamdaki konumuna vurgu yapılmıştır. Ayrıca bir yapılar topluluğu olan bu vakfın 18. yüzyılda bünyesinde çalışan personelin durumu, gelir gider kalemleri, atamalar ve alınan ücretler ile ilgili bilgiler arşiv belgeleri ışığında sunulmuştur., Mosul, which became an Ottoman city in the 16th century, is an important center where the state’s conception of waqf and the social solidarity and social assistance emerging from it materialised. The area surrounding what is believed to be the tomb of Al-Nabi Jirjis, an important figure both for Christians and Muslims in the city, had turned from a Chaldean church into a social complex throughout time, and served within the framework of the Ottoman waqf system. It is evident that the Al-Nabi Jirjis Social Compex, which left important marks on the social life of the city of Mosul in terms of economic, social, religious and cultural aspects, had also contributed significantly in the formation of the silhouette of the city.This study examines the Foundation of Al-Nabi Jirjis Social Complex, which has underwent important repairs during the Ottoman period and continued its activities within the waqf system of the Ottoman State, and emphasizes its overall condition in the 18th century, the units of the waqf and the position of those units in the social life of the city of Mosul. Additionally, the article provides information on the situation of the personnel working in this waqf, which was a collection of buildings, the revenue and expenditure items, the appointments and the received salaries in the 18th century based on archival documents.

Amaç: Santral sinir sistemi enfeksiyonları, acil tanı ve tedavi gerektiren morbidite ve mortalitesi yüksek enfeksiyonlardır. Hastanemizde takip edilen toplum kaynaklı santral sinir sistemi (SSS) enfeksiyonları irdelenerek hasta yönetiminde yardımcı olmak amaçlanmıştır.Yöntem: Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2013 ve 2020 yılları arasında SSS enfeksiyonu tanısı konan 56 hasta retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Yedi yıl içinde SSS enfeksiyonu tanısı konan 56 hastanın klinik sınıflaması incelendi. En sık akut pürülan menenjit (%51.8), ikinci sırada aseptik menenjit-ensefalit (%35.7) ardından tüberküloz menenjiti (%12.5) olduğu görüldü. Akut pürülan menenjit hastalarının %82.9’unda BOS kültürü sterildi. Bos kültüründe üreme olan hastalarda S. pneumonia (%10.3) ve E. coli (%6.8) saptandı. Aseptik menenjit ve ensefalitte %10 oranında HSV1 PCR pozitifliği mevcuttu. Başvuru esnasında klinik ayırım yapılamadığı için ampirik olarak antiviral ve antibiyotik tedavisi beraber başlanan hasta oranı %21.4 idi.Sonuç: Çalışmamızda başvuru esnasında ensefalit ve menenjit ayrımı yapılamayan hastaların oranı dikkati çekicidir. Ayrıca hastaların çoğunluğunda etkenin izole edilemediği görülmüştür. Genel olarak kullanılan ampirik tedavilerin etken izolasyonunu etkileyebileceği kanaatine varılmıştır. Hastaların yönetiminde SSS enfeksiyonlarına neden olan etkenlerin dağılımının bilinmesi ampirik tedavi seçiminde yol gösterici olmaktadır., Objective: Central nervous system infections are infections with high morbidity and mortality that require urgent diagnosis and treatment. We aimed to help patient management by examining the CNS infections followed in our hospital.Methods: The data of 56 patients who were diagnosed with SSS infection between 2013 and 2020 in Ümraniye Training and Research Hospital were evaluated retrospectively.Results: The clinical classification of 56 patients diagnosed with CNS infection in seven years was examined. Bacterial meningitis (51.8%) was the most common type, aseptic meningitis- encephalitis (35.7%) was in the second order and followed by tuberculosis meningitis (12.5%). 87.2 % of the patient's CSF culture was sterile, S. pneumonia (10.3%) and E. coli (6.8%) were detected in CSF cultere. HSV1 PCR positivity was 10% in aseptic meningitis and encephalitis. Empirically, antiviral and antibiotic treatment was initiated together with 21.4%. Conclusion: In our study, the proportion of patients who could not distinguish between encephalitis and meningitis at the time of application is remarkable. In addition, it was observed that the agents could not be isolated in the majority of patients. It was concluded that the distribution of agents used in general empirical treatments can change the frequency order. Knowing the distribution of causative agents of CNS infections in the management of patients guides empirical treatment selection.

1970'lerde bir yönetim teorisi olarak ortaya çıkan kurumsallaşma, örgütlerin hem ulusal hem küresel alanlarda rakipleri ile rekabet edebilmeleri ve örgütün devamlılığı için olması gereken bir yönetim anlayışıdır. Kurumsallaşma örgütün büyüklüğüne, yapısına (mekanik, organik), bulunduğu sektöre ve örgüt kültürüne göre farklılık gösterse de temelde örgütün tüm paydaşları nezdinde kabul görmesi için örgütün kurulması ile başlamaktadır.Örgütler faaliyetlerini devam ettirirken bir takım iç ve dış krizlerle karşılaşabilirler. İş hayatında her kriz tipini tahmin etmek ve hepsine göre hazırlık yapmak zor olsa da örgütün içinde bulunduğu sektördeki riskleri belirlemek, bu risklere göre alternatif stratejiler uygulamak ve kurumsal hafızaya kayıt etmek, yaşanacak krizlerden daha az etkilenerek çıkmalarına yardımcı olacaktır. Kurumsal bir örgüt yapısı ve kriz yönetimi unsurları birbirinden bağımsız değil, karşılıklı etkileşimle gerçekleştiğinde örgütsel performansı nitel ve nicel olarak pozitif yönde etkileyecektir. Nitel araştırma desenlerinden fenomonoloji (olgu bilim) deseni kullanılarak yapılan bu çalışmada, üretim ve istihdam açısından küresel ticaretten en fazla pay alan sektörler arasında yer alan otomotiv sektöründe çalışan üst düzey yöneticilerin kurumsallaşmayı nasıl değerlendirdikleri, krizi yönetmeye ne kadar hazırlıklı ve planlı oldukları, farklı stratejilerle krizi fırsata çevirip çevirmedikleri, krizden aldıkları dersler ve kurumsallaşma ile kriz yönetimi arasındaki ilişkiyi nasıl algıladıkları araştırılmıştır. Araştırma verileri betimsel ve içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre; otomotiv sektöründe yer alan üst düzey yöneticilerin araştırma modelinin ana temalarını oluşturan `kurumsallaşma`, `kriz ` ve `kurumsallaşma- kriz yönetimi ilişkisi` ile `örgüt kültürü`, `kriz planlaması` ve `kurumsal hafıza` dışındaki tüm alt tema ve kod değişkenlerinde algılama düzeylerinin teorik çerçeveyle örtüştüğü gözlemlenmiştir. Institutionalization which arose as a management theory in the 1970s is a management concept required for the continuation of the organization and to help organizations compete with their rivals in both the national and global arena. Although institutionalization varies based on the size of the organization, its structure (mechanical, organic), its sector and the corporate culture, it begins with the foundation of the organization to legitimate the organization before all the stakeholders.Organizations may face some internal and external crises during their operations. Even though it is difficult to predict different types of crisis and get prepared for all of them in business life, determining the risks in the sector in which the organization is in, applying alternative strategies to mitigate and tackle these risks and recording the lessons learnt in corporate memory may help to avoid the plausible risks with lesser impact. When a corporate organization structure and crisis management elements have mutual interaction rather than being independent from one another; this interaction will have a positive impact on organizational performance on the qualitative and quantitative basis alike.This study, conducted by using the phenomenology pattern, as one of the qualitative research patterns, examines how the senior executives working in the automotive sector, which is among the one with the greatest share in global trade in terms of production and employment, evaluate institutionalization, how prepared and planned they are to manage the crisis, whether they have turned the crisis into an opportunity with different strategies, the lessons learnt from the crisis, how they perceive the relationship between institutionalization and crisis management. The research data is studied by descriptive and content analysis method.According to the research results, it has been observed that the perception level of senior executives in the main themes of research model, such as `institutionalization`, `crisis` and `relationship between institutionalization and crisis management` and all the sub-themes and code variations other than `corporate culture`, `crisis planning` and `corporate memory` are in compliance with the theoretical framework. 222

Obezite çağımızın epidemisi haline gelmiĢtir, tüm vücut sağlığına olumsuz etkilerinin yanında göz sağlığını da tehdit etmektedir. Obezite hem kadın hem erkeklerde artmıĢ göz içi basıncı için bağımsız risk faktörüdür. ÇalıĢmamız Haziran 2017 - Kasım 2017 tarihleri arasında, Adnan Menderes Üniversitesi Göz Hastalıkları polikliniğine baĢvuran tüm hastalar içinden göz içi basıncı yüksekliğine sebep olacak hastalığı olmayan olgulardan, yaĢ aralığı uygun olan kadın ve erkek hastaların dahil edildiği prospektif kontrollü bir çalıĢmadır. Bu çalıĢma öncesinde Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesi GiriĢimsel Olmayan Etik Kurul‟undan onay alınmıĢtır. (Protokol No: 2017/1179 )ÇalıĢmamıza 18 ile 90 yaĢ aralığında, diabet ve hipertansiyon gibi sistemik hastalığı olmayan, glokom, korneal yüzey hastalığı ve korneal ödemi bulunmayan hastalar dahil edildi. Bu kriterlere sahip 115‟i kadın, 57‟si erkek; 172 hasta 344 göze en iyi düzeltilmiĢ görme keskinliği, biomikroskopi ve göz dibi incelemesi, non-kontakt tonometre kullanılarak göz içi basıncı (GĠB) ölçümleri ve optik koherens tomografi yöntemi ile pakimetri yapıldı. Hastaların boy ve kilo ölçümü alındı. Beden kitle indeksi (BKĠ) hesaplandı. Hastalar beden kitle indeksi (BKĠ) ne göre 18.5-24.9 kg/m² olanlar normal kilolu Grup 1‟e, 25.0-29.9 kg/m² olanlar fazla kilolu Grup 2‟ye ve 30 kg/m² ve üzeri olanlar obez Grup 3‟e dahil edildi. Ġstatiksel olarak veriler analiz edildi. Ġstatistiksel olarak verilerin değerlendirilmesi Mann-Whitney U, Kruskal Wallis H ve Spearman testi kullanılarak yapıldı. Testlerin değerlendirilmesinde `p` değerinin 0.05‟den küçük olması (p 0.05) (p> 0.05) (p>0.371). (Mean pachymetre values in Group 1: 539,1 ± 35,7; in Group 2: 537,8 ± 30,9; and in Group 3: 539,9 ± 37,4) were as shown. The female patient group had a higher IOP than the male patients (p˂0,001 ). (Mean IOP female: 17,1 ± 4, male: 15,4 ± 3,3); as well they were younger than male (mean age: 53.2 ± 12.2 years; male: 57.4 ± 13.3 years), and their BMI was higher (p˂0.001) (mean BMI female: 30.9 ± 7.5 kg/m²; for men and 27.1 ± 4.3kg/m²). There was no significant difference for pachymetry measurements between man and women. (p = 0.674) (Mean pachymetre value female: 539 ± 35.9, male: 538.9 ± 32.9).Obese patients are in the risk group in terms of ĠOP increase even if they are not diabetic and hypertensive. In our study, each increase of 10 kg/m² BMI rises 1,4 mmHg intraocular pressure. As obesity prevelance increasing all over the World and causing higher intraocular pressure regulation in order to prevent glaucoma and blindness in this group of patients.We believe that our study will make a usefull contribution to the limited and conflicting results of literature about the subject. Future studies with large series of patients measuring intraocular pressure on the same hours of the day are needed.Key Words: Obesity, Intraocular Pressure, Central Corneal Thickness, Body Mass Indeks 65