Search

Yunus Emre lived in a period of political changes in Anatolia. Social life in the region, where political authority has disappeared, has also been affected by the developments. He became a servant in the place of Tapduk Emre during a period of political troubles. The process of getting away from the world ex-presses the process of transcendental structuring. For him, love is fundamen-tally devoted to Allah and His Messenger Muhammad. The conception of the Prophet was largely composed of love. While the love expressed today is largely interpersonal, he preferred divine love. He stated that the world was built on divine love. Many poets wrote poems about the Prophet Muhammad. Yunus Emre also oriented most of the Divan to the prophet and his love for him. The understanding of Gül Muhammad is very precious. As some poets did, he sym-bolized his love for the Prophet through the word rose. The concept of um-mah is important for Yunus Emre. Perhaps due to the political troubles of his time and the deterioration of the unity of governance, he attached great im-portance to the understanding of the ummah. He thinks that the understand-ing of unity of Muslims may be around the message of the Prophet. Perhaps he says that he expects help in the Hereafter as a part of the Prophet's under-standing. Looking at the Islamic understanding of Yunus Emre, it is under-stood that he knew religion and learned the life of the Messenger of Allah. There is not enough information about his life and education. However, from the concept of the Prophet, it was understood that he visited different scien-tific centers who were educated at a certain level and became aware of Islamic knowledge. Yunus Emre has shown that there is not only behavior training in the derwish lodge but also scientific content. This determination is achieved by looking at the lines that contain the information he gave about the Mes-senger of Allah and other prophets., Yunus Emre, Anadolu’nun siyasi olarak değişimler geçirdiği bir dönemde yaşamıştır. Siyasi otoritenin ortadan kalktığı bölgede sosyal hayat da yaşanan gelişmelerden etkilenmiştir. Siyasi sıkıntıların yaşandığı bir dönemde o, Tapduk Emre’nin dergâhına hizmetkâr olmuştur. Tekke hayatı, yaşadığı aşkın inşa sü-recini ifade etmektedir. Onun için aşk, temelde Allah’a ve elçisi Muhammed’e karşı yaşanandır. Peygamber tasavvurunu büyük oranda aşk oluşturmuştur. Güncel olarak dillendirilen aşkın büyük oranda cinsler arası icrası yapılırken o, ilahi aşkı tercih etmiştir. Kâinatın bu aşk üzerine bina edildiğini vahdet-i vücut anlayışıyla anlatmıştır. Allah Rasûlü hakkında birçok şair şiirler yazmıştır. Yunus Emre de Divan’ın büyük bir kısmını, Peygamber’e ve O’na olan aşkına tahsis etmiştir. “Gül Muhammed” anlayışı, fevkalade kıymet ifade etmektedir. O’na olan aşkını, diğer bazı şairlerin yaptığı gibi “gül” üzerinden sembolize etmiştir. Yunus Emre için “ümmet” kavramı önemlidir. Belki yaşadığı dönemin siyasi çal-kantıları ve bozulan yönetim birliğinin etkisiyle ümmet anlayışına fevkalade önem atfetmiştir. Ümmet anlayışının, Peygamber’in mesajı etrafında olabileceğini düşünmektedir. Belki bu düşünceden hareketle, elinden geleni yaptıktan sonra Peygamber tasavvurunun bir parçası olarak şefaat beklediğini söylemektedir. Yunus Emre’nin İslami anlayışı incelendiğinde, dine ve Allah Rasûlü’nün hayatına vakıf olduğu anlaşılmaktadır. Hayatı ve eğitimi hakkında yeteri kadar bilgi bulunmamaktadır. Ancak, Peygamber tasavvurundan an-laşıldığı kadarıyla, belli düzeyde eğitim almış, farklı ilim merkezlerini gezmiş ve İslami ilimlerden haberdar olmuştur. Yunus Emre, tekke geleneğinin sadece hâl eğitimi olmadığını, ilim yönünün de olabileceğini göstermiştir. Bu tespite, Allah Rasûlü ve diğer peygamberler hakkında verdiği bilgileri muhtevi anlayışını oluşturan dizelere bakıldığında ulaşılmaktadır.

Yunus Emre, one of the most notable figures in TheTurkish Literature, lived in Anatolia between 13. and 14. centuries. He put touse a homo-centric language and stressed that culture of living together shouldbe based on mutual love and tolerance. In this study, the life of Yunus Emre,his approach to the Hadith-Sunnah will be discussed first, and then thenarrations and analysis used in the Divan will be analyzed. So it was intendedto determine hadith understanding of Yunus, respected folk poet. One of theother points in this study is that, whether Yunus as a sufis’ hadith obeyedsufis’ hadith understanding in hadith use or not. Even though there is no anyinformation about whether he took hadith in some narrations within his book. Itis determined that some context similar with a hadith as meaning in the Divan,it is decided that their reliability from hadith works and related data wascommented. As a result, it could be inferred that his Hadith-Sunnah knowledgederives from periodic education as formal, not from classical education asinformal in dervish lodges., Türkedebiyatının önemli isimlerinden biri olan Yunus Emre, 13. ve 14. yüzyılAnadolu’sunda yaşamıştır. O, şiirlerinde insan merkezli bir dil kullanmış,insanların birlikte yaşama kültürünü ancak karşılıklı sevgi, saygı ve hoşgörüile oluşturabileceklerine işaret etmiştir. Bu çalışmada ilk olarak YunusEmre’nin hayatı, Hadis-Sünnet’e yaklaşımı ele alınacak ardından Divanadlı eserinde kullandığı rivayetlerin tespit ve tahlili yapılacaktır.Böylelikle muteber bir halk ozanı olan Yunus’un Hadis/Sünnet yaklaşımı tespitedilecektir. Makalede üzerinde durulan diğer bir husus, bir tasavvuf erbabıolan Yunus’un hadise yaklaşımında ehl-i tasavvufun hadis kullanım geleneğineuygun hareket edip etmediğidir. Kaynaklarda, onun hadis eğitimi alıp almadığıhakkında herhangi bir bilgi bulunamamıştır. Ancak eserinde yer verdiği bazırivayetlerde hadis ilmine dair bilgi kırıntıları tespit edilmiştir. Buçalışmada, Divan’da geçen ve mana olarak bir Hadise işaret eden metinlertespit edilmiş, hadis kaynaklarından onların sıhhat durumları belirlenmiş veilgili yerler yorumlanmıştır. Neticede, onun Hadis-Sünnet bilgisini,tekkelerdeki klasik hâl eğitimiyle değil, süreli bir tedrisatla almışolabileceği sonucuna ulaşılmıştır.

Cemaatler İslam dünyasının bir gerçeğidir. Her bir cemaatin kendine göre uygulamaları ve takip ettiği kitapları vardır. Nur cemaati olarak ifade edilenler ve Bediüzzaman’ı lider olarak kabul edenlerin takip ettiği eser ise Risale-i Nur’dur. Bediüzzaman, Risale-i Nur’da genel olarak imani konulardan bahsetmektedir. Hz. Peygamber, sünnet ve hadis, eserde imani konulardan sonra en fazla yer verilenlerdir. Çünkü onun için Hz. Peygamber ve O’nun ahlakı büyük önem arz etmektedir. Makalede Bediüzzaman Said Nursi’nin Peygamber anlayışını tespit etmeye çalıştık. Bediüzzaman’ın eserinde zikrettiği farklı veçheleriyle dokuz başlık altında Hz. Peygamber’e has bir yönü hem hadis ilmi açısından hem de genel İslami bakış yönüyle değerlendirdik. Peygamber tanımından, Kur’an-ı Kerim’deki ilgili ayetleri yorumlamasına kadar ki dokuz başlıkta çoğunlukla meseleleri bireysel düşüncesiyle, zaman zaman genel İslami görüşler çerçevesinde açıklamayı tercih etmektedir. Hz. Peygamberin maddi boyutundan daha fazla manevi yönü üzerinde vurgular yapmıştır., Communities are realities of the Islamic world. Each community has its own application and followed by books. Said Nursi lovers followed the Risale Nur. Bediuzzaman, is talking about faith issues in the Risala an-Nur. Prophet, Sunnah and Hadith are the most in the work place after the faith. Because the Prophet and ethics are of great importance for Bediuzzaman. We try to identify the Said Nursi's understanding of the Prophet in the article. Under the direction of the Prophet has nine titles with different aspects of Bediuzzaman cites the work we evaluated both in terms of hadith and Islamic perspective the general direction. Description of the Prophet, nine titles to the interpretation of the relevant messages in the Holy Koran is mostly a matter of the individual mind, prefer to view the description in the framework of the overall Islamic times. The Prophet's financial dimension that makes highlight the more spiritual aspect.

Cevşen, Şiî kaynaklı, içinde 1001 esmanın geçtiği bir rivâyettir. Şiî kaynaklarda yaygın olan Cevşen, Sünnî Müslümanlar arasında da az da olsa tanınmaktadır. Cevşen rivâyeti, isnâd açısından tek bir tarike sahiptir. Ancak onun geçtiği kitaplara bakıldığında, her birinde farklılıklar arz eden bir nakille karşılaşmak mümkündür. Türkiye’de ve Şiî kaynaklardaki Cevşen arasında farklılıklar tespit edilmektedir. Cevşen, Şiî’lerin ikinci derece kaynaklarında geçmektedir. Söz konusu kaynakların ilki hicri 905’te vefat eden Kef’amî’ye aittir. Cevşen’in geçtiği kitapların hepsi Kef’amî’nin Beledü’l-emîn isimli kitabını kaynak göstermektedirler. Ancak rivâyetin isnâdında bulunan son râvî Musa Kâzım ile Kef’amî arasında 701 yıl vardır. Cevşen’in arada bulunan bu kadar zamanda başka herhangi bir kaynakta geçmemesi, sonradan oluşturulduğu kanaatini güçlendirmektedir. Ehl-i Sünnet kaynaklarında geçmeyen, sadece Şiî kitaplarda zikredilen Cevşen hakkında farklı âlimlerin değerlendirmeleri bulunmaktadır., The Jawshan, Shia origin, where in late 1001 names is a riwayah. Jawshan more common in the world of Shia, Ahl al-Sunnah is known among Muslims, though few in number.The Jawshan of the riwayah, in terms of attributing one has tarik. But now that his book Looking at the differences in each encounter is possible to supply a transplant.The Jawshan known in Turkey rather than the difference between Shia are determined.The Jawshan is mentioned in secondary sources of Shia sources.That the resource in question is the earliest period belongs to Kef'amî'y who died in 905 Hijri calendar.Jawshan later, all of the books that illustrate Kef'amî'y resources. But the riwayah is located in the attributing of the last 701 years Kef'amî with rave Musa Kâzım pass.Meanwhile, this much time to go through any other source strengthens the conviction that he subsequently created.Ahl al-Sunnah sources published only mentioned in the books of Shia scholars ratings are different about the Jawshan.

Different aspect of the human body and soul have been created problemswhere there is also quite normal. Importantly, with the necessity of humanbeings to live together, to solve the issues that they can show righteousness.Prophet, individual and social life has solved the problems faced by differentmethods. One of the problem‐solving aspect of our article, were examinedboth individually and socially. Individual problems mercifully treated theprophets, persuasion, anger management, empathy taking, if the matter cannot be resolved by methods such as face or leave it to God to achieve the solutionsought. In social issues, decisions largely, a matter for the parties themselvesto take the group has been instrumental. On both sides of the problemdealt with in the proposal would have led to. Sent as a mercy to the worldsleadership direction of the prophet, the prophet and the certainty that the capacityof individuals and groups in society has played an important role interms of resolving the issues., Beden ve ruh yönüyle farklı yaratılmış insanın olduğu yerde problemlerin deolması gayet doğaldır. Önemli olan, birlikte yaşama zorunluğu olan insanoğlunun,meselelerini çözebilme erdemliliğini gösterebilmesidir. Hz. Peygamber,bireysel ve toplumsal hayatta karşılaştığı problemleri farklı yöntemlerleçözmüştür. Makalede O’nun problem çözme yönü, hem bireysel hem de toplumsalaçıdan incelenmiştir. Bireysel problemlerde Allah Rasûlü’nün merhametlemuamele, ikna etme, öfke kontrolü, empati yaptırma, eğer mesele çözülemiyorsakarşıya veya Allah’a bırakma gibi metotlarla sonuca ulaşmayı muratetmiştir. Toplumsal meselelerde ise, büyük oranda kararları, meselenintarafları olan grupların kendilerinin almasına vesile olmuştur. Her iki tarafıniçinde olacağı tekliflerle problemin halledilmesini sağlamıştır. Âlemlere rahmetolarak gönderilen Rasûl‐ü Ekrem’in liderlik yönü, Peygamber olması veeminlik sıfatı, bireyler ve toplumdaki gruplar açısından meselelerin çözümündeönemli rol oynamıştır.

Hadisleri anlama çabaları ilk dönemlerden itibaren yapılmaktadır. İlk dönemlerde hadisin anlaşılmasına fıkhu’l-hadîs denirken daha sonraki süreçte özellikle yazılan eserle-re ahkâm hadisi ifadesini kullanılmaktadır. Ahkâm hadisleri çalışmaları belirli özellikler taşıyan eserlerdir. Bu özellikler, isnat ve metin dengesi içerisinde onlarca maddeyi içermek-tedir. Rivayete yer verme şekilleri de bunlardandır. Her bir âlim kendi metodu çerçevesinde eserine aldığı rivayetleri ayrı ayrı incelemeye tabi tutmuştur. Söz konusu usuller ri-vayetleri daha iyi anlama adına yapılan faaliyetlerdir. Farklı zaman ve zeminlerde yaşamış âlimlerin rivayetlere yer ver-me usullerini tespit etmek ahkâm hadislerini anlamada yar-dımcı olacaktır. Onların eserlerinde uyguladığı metotların ortak ve farklı yönleri ortaya çıkarılacaktır. Makalede söz konusu âlimlerin eserleri üzerinden karşılaştırmalı inceleme neticesinde ortak noktalar tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada, ahkâm hadisleri çalışmalarında dikkate alınan rivayete yer verme şekillerinde ortak noktaların neler oldu-ğu ve farklılıkları oluşturan sebeplerin nelerden meydana geldiği belirlenmeye çalışılacaktır., Understanding the efforts of the hadiths are from the earliest times. Understanding of the fiqh al-hadith after hadith said to the first period, the process works especially written statement judgments used in the hadith. Specific features that work with the hadiths of Allah artifacts. These features are attributed to the substance and include dozens of text in the balance. Do not place the rumors of this material in forms. The work of scholars within the framework of their own narrative of each method separate-ly kept under review. These are activities performed on be-half of a better understanding of narrative procedures. Dif-ferent time and place-making procedures of soils to deter-mine the canon lived in the hadith narrations scholars will help you to understand. Their commonalities and differ-ences in the methods applied will be enacted in the works. Article, through the works of such scholars as a result of a comparative study tried to determine common points. In this study, making judgments hadith studies taken into ac-count in the forms of narration, what are the common points and differences, that in the attempt to determine what reasons.

İnsanlar, dünya hayatında kendilerine verilen rızıklar sayesinde yaşamlarını devam ettirmektedirler. Bazılarının zengin bazılarının ise fakir olması ilahi yazgının gereğidir. İçinde bulunduğu hali kabul etmeyen ve kolay yönden servete ulaşmak isteyenler başkalarının elinde bulunan mal, para ve imkânlardan faydalanmak isterler. Dilenciler genellikle bir şeyler isterken dini içerikli mesajları kullanırlar. Dinin temel naslarından biri olan hadisler çerçevesinde, Hz. Peygamber’in dilenciliğe bakışı ve uygulamalarının tespit edilmesi önem arz etmektedir. Müslümanlar arasında dilenciliğe bakışta pek çok farklılıklar bulunmaktadır. Ancak Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirlerinin tespit edilmesi meselenin daha net anlaşılmasını sağlayacaktır. Bundan dolayı makalede dilencilikle ilgili hadisler bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Ayrıca hadisler çerçevesinde, günümüzde dilenciliğe nasıl yaklaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur., People continue their lives thanks to the sustenance that is given to them. Some of them to be rich or to be poor are the necessity of the divine destiny. Some people, who don’t accept their situation or desire to become rich easily, want to make use of the goods, money and opportunities which are in the hands of others. When the beggars are demanding something they usually use religious messages. In the framework of the hadiths which are one of the main evidences of the religion, it is important to identify the viewpoint of the Prophet and his applications on the beggary. Among the Muslims there are many differences in approach to panhandling. But the detection of the word and the deeds of the Prophet will provide a clearer understanding of the matter. Therefor in this paper it will be tried to collect the hadiths which are related to the beggary. Also it is focused on that how the beggary should be approached within the framework of hadith today.

Tarihsel süreçte kendisini yetiştirmiş ve tarihe mal olmuş birçok şahsiyet vardır. Ebû Hanîfe de bunlardan birisidir. Kitleler tarafından kabul gören şahsiyetlerin hem sevenleri, hem de sevmeyenleri olabilmiştir. Ebû Hanîfenin de sevenlerinin yanında sevmeyenleri ve eleştirenlerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu makalede, Hatîb el-Bağdâdînin Târîhu Bağdâdında yer alan rivayetlerden, daha çok Ebû Hanîfenin ismi zikredildiğinde gündeme gelen müspet ve menfi iddialar incelenmiştir. Rivayetler isnad, zaman zaman da metin açısından değerlendirilmiştir., There are several people who are self educated and stand out from history in present times. Abû Hanîfa is one of these figures from history. Important scholars in society was sometimes encouraged and sometimes criticized. Abû Hanîfa is either encouraged by his supporters or criticized by others. In this article, we will investige both positive and negative claims regarding Abû Hanîfain Târîhu Bağdad . Narrations are evaluated according to the chain of reports or sometimes through the aspect of the text. Also, Ravi, who is narrated according to the chain of reports, is defined only in the aspect of disproving and modulation.

Endülüs, diğer alanlarda olduğu gibi hadiste de önemli gelişmelerin sağlandığı İslâm coğrafyasının önemli merkezlerinden birisidir. Endülüs’te hadisin gelişmesinde farklı amillerden söz etmek mümkündür. Bunlardan belki de en önemlisi kadılardır. Hadisin gelişmesinde kadıların rolü yaşanan süreçleri etkileyecek seviyededir. Endülüs’e hadisin giriş, gelişme ve zayıflamasında kadıların önemli ölçüde belirleyici olduğu görülmektedir. Onlar hem hadis eğitimi almakta, hem de kadılık görevini yerine getirirken insanlara nakilde bulunmaktadırlar. Endülüs âlimleri zikredildiğinde akla gelenlerin önemli bir kısmı muhaddis kadılardan meydana gelmektedir. Endülüs kadılarının hayatları ve aldıkları eğitim incelendiğinde yaklaşık dörtte birinin hadis nakleden kadılardan oluştuğu tespit edilmektedir., Andalucia, as seen in other disciplines, is one of the important centres in hadith scientific. When speaking of the development of Hadith in Andalusia, it possibles speak to from some authorities. Qadi’s are foremost of them. Qadi’s roles in the development process of hadith are level of the effection. The effection of the qadi’s is entry, growth and weakening of hadith activity in Andalucia. Qadi’s receive education and enlighten peoples the hadith while being qadi mission. Hadith scholary qadi’s are to recur to the mind in rememberance of the Andalucia scholary. When to investigation life of the qadi’s and educations ascertains one fourth of qadi’s of the hadith transmitting medium.

Endülüs’te hadis ilminin gelişimi belirli aşamalardan meydana gelmektedir. Bunlardan ilk önce bilinmesi gere-ken hadisin girişinin kim veya kimler tarafından nasıl ger-çekleştirildiğidir. Farklı kaynaklarda bazı âlimler hakkında “Endülüs’e hadisi ilk getiren kişidir” şeklinde değerlendir-meler bulunmaktadır. Söz konusu şahsiyetlerin tespit edile-bildiği çerçevede nakilde bulunduğu ravi ve rivayetler açı-sından durumlarının incelenmesi önem arz etmektedir. Bu çerçevede Endülüs’e hadisin gelişi tespit edilmektedir. Ma-kalemizde Endülüs’e hadisin girişinde etkili olduğu ifade edilen şahsiyetler ele alınmaktadır. Söz konusu âlimlerden hangilerinin gerçekten hadis rivayet ettiği hangilerinin ise sadece fakîh yönünün temayüz ettiği belirlenmektedir. Bu çerçevede konu ile bağlantılı olarak bazı araştırmacıların Endülüslü kadıların muhaddis değil fakîhtirler görüşleri de-ğerlendirilmektedir., The development of hadith in Andalusia is taking formed from some process. First of these process is real-ized to enter of hadith by who to Andalusia. In different source books about some scholars are said that the first person who entered hadith to Andalusia. It is important to examine the cases of those people as mentioned in terms of these rawis and their riwayats. In this instance it is fas-tening down entering hadith to Andalusia. This study aims to explain agent scholars in entering to hadith to Andalu-sia. These scholars are determinated whichever transplan-tation hadith and orientation faqih. In this meaning, it evaluates views of some researchers about Andalusian judges are not muhaddith but faqih.

…

Sahih of the al‐Bukhari and Muslim on hadith science is one of the most important works. Both books are named in the form of Sahîhayn because of the adoption of sahih hadiths. Sahîhayn, has written to propitiate the Muslims from periods. Some of them even if they have made assessments of the direction which one is better. At this point, the different opinions in the world of Islam has occurred. Eastern Islamic world and against the different approaches Sahîhayn exhibited in Andalusia. The eastern approach to the Muslim world at the same rate in both works are introduced, on the hadith of Muslim Andalusia preferred method Sahîh movement. The fifth and sixth centuries, Muslim scholars of the Islamic Andalusia Sahîh by reference to the value of Bukhari gave to the fore while. Sahîhayn understanding of al‐Andalus is basically a comparison of health. They did not evaluate in this direction on the two works. Andalusia scholars prefer Sahih Muslim completely methodical reason., Buhârî ve Müslim’in Sahîh’i, hadis ilminde en önemli eserlerinin başında gelmektedir. Her iki eserdeki hadislerin sahîh kabul edilmesi hasebiyle Sahîhayn şeklinde isimlendirilmiştir. Sahîhayn, yazıldıkları dönemlerden itibaren Müslümanların teveccühünü kazanmıştır. Hatta bazıları onlar arasında bile hangisinin daha iyi olduğu yönde değerlendirmeler yapmışlardır. İslâm dünyasında bu noktada farklı kanaatler izhar edilmiştir. Doğu İslâm dünyası ile Endülüs’te Sahîhayn’a karşı farklı yaklaşımlar sergilenmiştir. Doğu İslâm dünyasında her iki esere aynı oranda bir yaklaşım ortaya konulurken, Endülüs’te Müslim’in hadisler ile ilgili metodundan hareketle Sahîh’ini tercih etmişlerdir. Hicri beşinci ve altıncı asır Endülüs âlimleri Müslim’in Sahîh’ini ön plana çıkarırken Buhârî’ye de atıflar yaparak değer vermişlerdir. Endülüs’teki Sahîhayn anlayışı temelde sıhhat kıyaslaması değildir. Onlar her iki eser hakkında bu yönde bir değerlendirme yapmamışlardır. Endülüslü âlimlerin Müslim’in Sahîh’ini öncelemelerinin sebebi tamamen metodik boyuttadır.

Hadisler, İslâm’ın temel iki öğretisinden birisidir. Kur’an ve Hadis’in anlaşılması İslâm’ın doğru olarak tanınmasına etki edecektir. Rasûlüllâh döneminden günümüze kadar hadislerin anlaşılmasına yönelik çabalar vardır. Bunlar, Fıkhu’l-Hadîs ve Ahkâm Hadisleri ifadeleriyle isimlendirilmişlerdir. Fıkhu’l-Hadîs, hadisleri anlamaya yönelik çabaların ismi olmuştur. Ahkâm hadisleri ise mezkûr alanda verilen eserlerde daha fazla zikredilmiştir. Ahkâm hadisleri alanında yazılan eserlerde, söz konusu isim farklılığı gibi bölüm başlıklarında da belirli bir uygulama mevcut değildir. Her bir âlim, kendi bilgi birikimi, bulunduğu ortam ve bireysel tercihleriyle çalışmalarını şekillendirmişlerdir. Hatta Doğu İslâm dünyası ile Endülüs arasında bölgesel olarak nitelendirilebilecek ahkâm hadis kitaplarındaki bölümlerde farklı yaklaşımlar tespit edilmektedir. Dolayısıyla, ahkâm hadis kitaplarındaki bölümlerde herkes tarafından kabul edilecek bir tasnif ve isimlendirme bulunmamaktadır., Hadith, the teachings of Islam is one of the two main. Understanding of the Qur’an and the Hadith will impact the recognition of Islam as true. There are efforts to understand the hadith from the Prophet to the present. These are named Fiqh al-Hadith and hadiths of judgment.Fiqh al-Hadith, as the name of the effort to understand the hadith, hadiths of judgment given in the judgment mentioned in works more. Works written judgments in the field of hadith in the chapter titles such as the difference in name is not available in a specific application. Each scholar, his knowledge and experience, to bring about the work environment and individual preferences.Judgments of the Eastern Islamic world and the Andalusian sections, different approaches are determined in the hadith books. Therefore, the judgments will be accepted by all sections of hadith books, there is not a classification and nomenclature.

Endülüs, İslâm kültür ve medeniyetinin temel öğele-rinden hadis ilminin en önemli kaynaklarından birini teşkil etmektedir. Endülüs’te hadisin gelişmesinde de halifelerin rolü inkâr edilemez bir gerçektir. Diğer ilimlere nazaran Endülüs’te hadisin gelişmesinde ve temayüz etmesinde hali-felerin katkıları olmuştur. Hadis ilminin gelişmesinin nüvesi Endülüs Emevi Devleti kurulduktan sonra Abdurrahman b. Muâviye’nin hadisçilerle mücadele eden fakîhlere karşı ha-disçileri müdafaa etmesiyle gerçekleşmiştir. Abdurrahman b. Muâviye’den sonra gelen halifeler de hadis ilminin geliş-mesine destek olmuşlardır. Halifeler hadisi bizzat muhad-dislerden dinlemişledir. Devlet görevlileri ve toplumun da hadis dinlemesini sağlamışlardır. Bu çalışmalarıyla halifeler toplumun hadis ilmiyle tanışması ve yaşaması için rehberlik yapmışlardır. Endülüs’te güçlü muhaddislerin ve literatürün meydana gelmesinde halifelerin gayretleri belirleyici olmuş-tur., Andalusia, one of the fundamentals of Islamic culture and civilization, which constitutes one of the most important sources of hadith science. The role of caliphs in Andalusia prophetic traditions is undeniable truth. The de-velopment of hadith in Andalusia, the caliphs contributed. Once intalled the progres of the science of hadith core An-dalusian Umayyad Empire Abd al-Rahman Ibn Muawiyah interventions at the Islamic jurists who fought Muawiyah was tradationists. Abd al-Rahman Ibn Muaviyah acting on behalf of the science of hadith from the caliphs after Muawiyah in which subsidies have been identified. Loca-ted near the caliphs themselves as they listen to listen to government officials and the community provided the ha-dith. Acquainted with the knowledge of hadith studies, and to live in this society, the guidance made caliphs. Caliphs in Andalusia efforts have been effective in the occurrence of a strong hadith scholar and literature.

Endülüs'te hadisin gelişiminden bahsederken farklı şart ve özellikte üç aşamadan söz etmek mümkündür. Hadis ilminin zayıf olduğu ve insanların ona yöneliminin az olduğu birinci dönem, hadis ilminin eğitim ve öğretimiyle toplumun bütün kademelerine yayıldığı ikinci dönem ve siyasi süreçle paralel olarak ilme dolayısıyla hadise yönelimin azaldığı üçüncü dönem bulunmaktadır. Endülüs'te hadisin gelişim aşamalarında hem Mâlikî fakîhlerin hadis ilmine karşı duruşları ve mutaassıp mezhep anlayışları hem de yönetimin onlar karşısında hadis kitaplarına ve onların okutulmasına aktif desteği farklı süreçlerin yaşanmasında etkili olmuştur. Bu makalede Endülüs'te hadis ilminin gelişim süreçleri, dönemlerin temayüz etmiş şahsiyetleri ve eserleri incelenmiştir.The Development Process of Hadith in AndalusiaWhen speaking of the development of Hadith in Andalusia it possibles speak to from some process. This is three periods. First period is a few people orientated the hadith. Second period is the hadith complemented the whole the community with education of the hadith. Third period it is decreased effection of hadith in the community with the political process. Maliki fakihs are against the development of hadith in Andalusia. But administrators are encouraged hadith learning and education. This study aims to explain the development process of hadith, known scholars and their works in theAndalusia.https://www.marife.org/marife/article/view/636, Atıf / Cite as: Öztoprak, Mustafa. "Endülüs'te Hadis İlminin Gelişim Aşamaları". Marife 12/2 (2012): 183-197. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344350., {"references":["Abbâdî, Ahmed Muhtar, fi Târîhi'l-Abbâsîve'l-Endelüsî, Dârü'n-Nehdati'l-Arabiyye, Beyrut ts.","Abdülhâdi, Ahmed el-Hüseyn, Mazâhiru'n-Nahdati'l-Hadisiyye fi Ahdi Ya'kub el-Mansûr el-Muvahhidî, İhyâu't-Türâsi'l-İslâmî, Mağrib 1402.","Bağcı, Musa, \"el-Kütübü's-Sitte Kavramının Tarihsel Gelişimi ve Otoritesini Oluşturan Faktörler\", İslami İlimler Dergisi, yıl. 2007, S. 2, ss. 123-159, Çorum 2007.","Çakan, İsmail Lütfi, Hadis Edebiyatı, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayın., İstanbul 1997.","Dabbî, Ebû Ca'ferAhmed b. Yahya b. Ahmed b. Amîre (ö. 599/1204), Buğyetü'l-Mültemis fi Târihi Ricâli Ehli'l-Endelüs, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1417.","Ebû Deyyâk, Sâlih Muhammed Feyyâz, el-Vecîz fi Târîhi'l-Mağribve'l-Endelüs, I. bs. Ürdün 1988.","Ebû Zehv, Muhammed b. Muhammed, el-Hadîsve'l-Muhaddisûn ev İnâyetü Ümmeti'l-İslâmiyyebi's-Sünneti'n-Nebeviyye, Matbaatü Mısr Şeriketü Müsâmehetü Mısrıyye, I. bs. İskenderiyye 1958.","Evariste Levi-Provençal, \"Tarif\", Milli Eğitim Bakanlığı İslam Ansiklopedis i(MEB), İstanbul 1979, XI, 776.","Halis, Salah, el-İşbiliyyefi'l-Karni'l-Hâmis, Beyrut ts.","Hamevî, Şihâbüddîn Ebû Abdillah (ö. 626/1229), Mu'cemü'l-Büldân, Dâr Sâdır, II. bs. Beyrut 1995.","Humeydî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ebî Nasr (ö. 488/1095), Cezvetü'l-Muktebis fi Zikri Vülâti'l-Endelüs, nşr. Muhammed b. Tâvit et-Tancî, Mısır 1372.","Huşenî, Muhammed b. Hâris (ö. 361/971), Ahbâru'l-Fukahâve'l-Muhaddisîn, nşr. Maria Luis Avila ve Luis Morina, Madrid 1992.","İbn Abdilber, Ebû Ömer Yusuf b. Abdillah (ö. 463/1071), el-İntikâ fi Fedâili's-Selâseti'l-Eimmeti'l-Fukaha, Daru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut ts.","İbn Ferhûn, Burhânüddîn İbrahim b. Alî (ö. 799/1397), ed-Dîbâcü'l-müzheb fi Ma'rifeti Ulemâi'l-Mezheb, Mektebetü Dâri't-Türâs, Kâhire 1972.","İbn Hacer, Şihâbüddîn Ahmed b. Alî (ö. 852/1448), Tehzîbü't-Tehzîb, Dâru'r-Reşîd, Suriye 1406.","İbn Haldûn, (ö. 808/1406), Târîhu İbn Haldûn, nşr. Halil Şehâde, II. bs. Beyrut 1988.","İbn Kesîr, Ebü'l-Fidâ' (ö. 774/1373), el-Bidâye ve'n-Nihâye, Mektebetü'l-Maârife, II. bs. Beyrut1990.","İbnü'l-Ebbâr, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah el-Kudâ'î (ö. 658/1260), et-Tekmile liKitâbi's-Sıla, nşr. Abdüsselâm el-Hirasî, Dâru'l-Fikr, Lübnan 1995, I-IV.","İbnü'l-Esîr, İzzeddînAlî b. Muhammed (ö. 630/1233), el-Kâmil fi't-Târih, Beyrut 1965, I-XII.","İbnü'l-Faradî, Ebü'l-Velîd el-Ezdî (ö. 403/1013), Târîhu Ulemâi Endelüs, nşr. Rûhıyye Abdurrahmân es-Süveyfî, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut 1997.","İmâmüddin, S. Muhammed, Endülüs Siyasi Tarihi, trc. Yusuf Yazar, Rehber Yayıncılık, Ankara 1990.","İnan, Muhammed Abdullah, Devletü'l-İslâm fi'l-Endelüs, III. bs. Beyrut1988.","Kâdî İyâz, Ebu'l-Fadl (ö. 544/1149), Tertîbü'l-Medârik ve Takrîbü'l-Mesâlik li-Ma'rifetiA'lâmi Mezhebi Mâlik, Vizâretü'l-Evkâf, Rabat ts.","Kayravânî, Ebu'l-Arab Muhammed b. Temîm (ö. 333/945), Tabakâtü Ulemâi İfrikıyye ve Tûnise nşr. Ali eş-Şâ'bî ve Nuaym Huseyn el-Yâfî, ed-Dâru't-Tûnusiyyeli'n-Neşr, Tunus 1985.","Kettânî, Muhammed b. Ca'fer (1857-1927), er-Risâletü'l-Müstatrafe li Beyâni Meşhûrî Kütübi Sünneti'l-Musannefe, Dâru'l-Beşâiri'l-İslâmiyye, IV. bs. Beyrut1986.","Kurt, Ali Vasfi, Endülüs'te Hadis ve İbnü'l-Arabî, İnsan Yayınları, I. bs. İstanbul 1998.","Mahlûf, Muhammed b. Muhammed el-Münestîrî (ö. 1941), Şeceretü'n-Nûri'z-Zekiyye fi Tabakâti'l-Mâlikiyye, Dâru'l-Kitâbi'l-Arabî, Beyrut 1349.","Makkarî, Ebu'l-Abbas Şahabüddin Ahmed b. Muhammed (ö. 1041/1632), Nefhu't-tîb min Ğusni'l-Endelüsi'r-Ratîb ve Zikru Vezîrihâ li-Sâni'd-dîn İbni'l-Hatîb, nşr. İhsan Abbas, Dâru Sâdır, Beyrut 1388, I-VIII.","Merrâküşî, Abdulvâhid, el-Mûcib fi TelhîsiAhbâri'l-Mağrib, nşr. Muhammed Saîd el-Uryân, İhyâü't-Türâsi'l-İslâmî, Kâhire1963.","Özdemir, Mehmet, Endülüs Müslümanları-I, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, I. bs. Ankara 1997.","Özel, Ahmet, \"Mâlik b. Enes\", Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA), Ankara 2003, XXVII, 506–512.","Öztoprak, Mustafa, \"İbnü'l-Harrât el-İşbîlî'nin Hadis İlmindeki Yeri \" (Basılmamış Doktora Tezi), Konya 2012.","Safedî, Selahaddin Halil b. Aybek b. Abdullah (ö. 764/1363), el-Vâfîbi'l-Vefâyât,Neşriyatü'l-İslâmiyye, byy. ts.","Sıddîkî, Muhammed Zübeyr, Hadis Edebiyatı Tarihi, trc. Yusuf Ziya Kavakçı, İstanbul 1966.","Suyutî, Celâlüddin Abdurrahman b. Ebî Bekr (ö. 911/1526), Tabakâtü'l-Huffâz, I. bs. Beyrut 1983.","Şekîb, Arslan, HûlâsatüTârihi'l-Endelüs, Menşûrâtü Dâri Mektebeti'l-Hayât, Beyrut1983.","Yusuf, Eşbâh, Târihu'l-Endelüs fi Ahdi'l-Murâbitîn ve'l-Muvahhidîn, II. bs. Kâhire 1958.","Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Osman (ö. 748/1365), el-İber fi Haberi men Ğaber, nşr. Ebû Hacir Muhammed es-Saîd Zağlûl, Beyrut 1405.","Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Osman (ö. 748/1365), Siyeru A'lâmi'n-Nübelâ, nşr. Şuayb el-Arnaût vd., Müessesetü'r-Risale, Beyrut 1982, I-XXIII.","Zehebî, Şemsüddin Muhammed b. Osman (ö. 748/1365), Tezkiratü'l-Huffâz, Daruİhyai't-Türâsi'l-Arabi, III. bs. Haydarabad 1956, I-IV.","Ziriklî, Hayreddîn Mahmûd b. Muhammed b. Ali b. Fârisî (ö. 1396/1976), el-A'lâm KâmûsuTerâcim li-Eşheri'r-Ricâl ve'n-Nisâ, Dâru'l-İlim, XV. bs. Beyrut 2002."]}

Cevşen, Şia kaynaklı, içinde 1001 esmanın geçtiği bir rivâyettir. Şia dünyasında oldukça fazla yaygın olan Cevşen, Ehl-i Sünnet Müslümanlar arasında da az da olsa tanınmaktadır. Cevşen rivâyeti, isnad açısından tek bir tarike sahiptir. Ancak onun geçtiği kitaplara bakıldığında, her birinde farklılıklar arz eden bir nakille karşılaşmak mümkündür. Türkiye’de bilinen Cevşen ile Şia dünyasındaki arasında oldukça fazla fark tespit edilmektedir. Cevşen, Şia’nın ikinci derece kaynaklarında geçmektedir. Cevşen’in geçtiği kitapların hepsi Kef’amî’nin Beledü’l-emîn isimli kitabını kaynak göstermektedirler. Ancak rivâyetin isnadında bulunan son râvî Musa Kazım ile Kef’amî arasında 701 yıl geçmektedir. Cevşen’in arada bulunan bu kadar zamanda başka herhangi bir kaynakta geçmemesi, sonradan oluşturulduğu kanaatini güçlendirmektedir. Ehl-i Sünnet kaynaklarında geçmeyen, sadece Şia kitaplarında zikredilen Cevşen hakkında farklı âlimlerin değerlendirmeleri bulunmaktadır., The Cevşen, Shia origin, where in late 1001 names is a riwayah. . Cevşen more common in the world of Shia, Ahl al-Sunnah is known among Muslims, though few in number. The Cevşen of the riwayah, in terms of attributing one has tarik. But now that his book Looking at the differences in each encounter is possible to supply a transplant. The Cevşen known in Turkey rather than the difference between Shia are determined. The Cevşen is mentioned in secondary sources of Shia sourceCevşen later, all of the books that illustrate Kef'amî'y resourceBut the riwayah is located in the attributing of the last 701 years Kef'amî with rave Musa Kazim paMeanwhile, this much time to go through any other source strengthens the conviction that he subsequently created. Ahl al-Sunnah sources published only mentioned in the books of Shia scholars ratings are different about the Cevşen., الجَوشن هي رواية اصل الشيعة التي تحتوي علي الاسماء تبلغ عددها الى الفواحد اسماعلى الرغم ان الجَوشن اكثر شيوعا في العالم الشيعة، لا يعلمها الا عددقليل من المسلمين بين اهل السنةروايات الجَوشن لديها طريقواحد للإسناد ولكن اذا نظرت الي الكتب حول هذا الموضع لتظهر اكثر روايات المختلفةمن حيث المحتوى هذه هي الحقيقة ان هناك اختلافات كثيرة بين نسخة الجَوشن في تركياو نسخة الجَوشن في العالم الشيعة ورد الجَوشن في اصل الشيعة الثانوية الكفعمي هُوالذي مات في السنة 905 ه الف اول الكتاب في هذا المجال اشارت الكتب التي تتضمنالاجزاء من الجَوشن الي كتاب الكفعمي اسمه البلد الأمين ولكن هناك 701 سنة مدت خاليةمن الرواية بين الكفعمي و رواه الاخير موسى كاظم وبالتالى تتكون الشكوك حول موعدالتاليف كتاب وربما الِّف في وقت لاحق بعض العلماء الذين اعلموا الآراء المختلفةبهذه الرواية التي تجد لنفسها مكانا في اصل الشيعة فقط مقابلا اهل السنة

Sahih of the al-Bukhari and Muslim on hadith science is one of the most important works.Both books are named in the form of Sahîhayn because of the adoption of sahih hadiths.Sahîhayn, has written to propitiate the Muslims from periods. Some of them even if they have made assessments of the direction which one is better.At this point, the different opinions in the world of Islam has occurred.Eastern Islamic world and against the different approaches Sahîhayn exhibited in Andalusia.The eastern approach to the Muslim world at the same rate in both worksare introduced, on the hadith of Muslim Andalusia preferred method Sahîh movement.The fifth and sixth centuries, Muslim scholars of the Islamic AndalusiaSahîh by reference to the value of Bukhari gave to the fore while.Sahîhayn understanding of al-Andalus is basically a comparison of health. They did not evaluate in this direction on the two works. Andalusia scholars prefer Sahih Muslim completely methodical reason., Buhârî ve Müslim’in Sahîh’i, hadis ilminde en önemli eserlerinin başında gelmektedir. Her iki eserdeki hadislerin sahîh kabul edilmesi hasebiyle Sahîhayn şeklinde isimlendirilmiştir. Sahîhayn, yazıldıkları dönemlerden itibaren Müslümanların teveccühünü kazanmıştır. Hatta bazıları onlar arasında bile hangisinin daha iyi olduğu yönde değerlendirmeler yapmışlardır. İslâm dünyasında bu noktada farklı kanaatler izhar edilmiştir. Doğu İslâm dünyası ile Endülüs’te Sahîhayn’a karşı farklı yaklaşımlar sergilenmiştir. Doğu İslâm dünyasında her iki esere aynı oranda bir yaklaşım ortaya konulurken, Endülüs’te Müslim’in hadisler ile ilgili metodundan hareketle Sahîh’ini tercih etmişlerdir. Hicri beşinci ve altıncı asır Endülüs âlimleri Müslim’in Sahîh’ini ön plana çıkarırken Buhârî’ye de atıflar yaparak değer vermişlerdir. Endülüs’teki Sahîhayn anlayışı temelde sıhhat kıyaslaması değildir. Onlar her iki eser hakkında bu yönde bir değerlendirme yapmamışlardır. Endülüslü âlimlerin Müslim’in Sahîh’ini öncelemelerinin sebebi tamamen metodik boyuttadır.

The Jawshan, Shia origin, where in late 1001 names is a riwayah. Jawshan more common in the world of Shia, Ahi al-Sunnah is known among Muslims, though few in number.The Jawshan of the riwayah, in terms of attributing one has tarik. But now that his book Looking at the differences in each encounter is possible to supply a transplant.The Jawshan lcnown in Turkey rat- her than the difference between Shia are determined.The Jawshan is mentioned in secondary sources of Shia sources.That the resource in question is the earliest period belongs to Kef'amî'y who died in 905 Hijri calendar.Jawshan later, ali of the boolcs that illustrate Kef amî'y resources. But the riwayah is located in the attributing of the last 701 years Kef'amî with rave Musa Kâzım pass. Meanwhile, this much time to go through any other source strengthens the conviction that he subsequently created.Ahl al-Sunnah sources published only mentioned in the books of Shia scholars ratings are different about the Jawshan., Cevşen, Şiî kaynaklı, içinde 1001 esmanın geçtiği bir rivâyettir. Şiî kaynaklarda yaygın olan Cevşen, Sünnî Müslümanlar arasında da az da olsa tanınmak¬tadır. Cevşen rivâyeti, isnâd açısından tek bir tarike sahiptir. Ancak onun geçtiği kitaplara bakıldığında, her birinde farklılıklar arz eden bir nakille karşılaşmak mümkündür. Türkiye’de ve Şiî kaynaklardaki Cevşen arasında farklılıklar tespit edilmektedir. Cevşen, Şiî’lerin ikinci derece kaynaklarında geçmektedir. Söz konusu kaynakların ilki hicri 905’te vefat eden Kefamî’ye aittir. Cevşen’in geçtiği kitapların hepsi Kefamî’nin Beledü’l-emîn isimli kitabını kaynak göstermektedirler. Ancak rivâyetin isnâdında bulunan son râvî Musa Kâzım ile Kefamî arasında 701 yıl vardır. Cevşen’in arada bulunan bu kadar zamanda başka herhangi bir kaynakta geçmemesi, sonradan oluşturulduğu kanaatini güçlendirmektedir. Ehl-i Sünnet kaynaklarında geçmeyen, sadece Şiî kitaplarda zikredilen Cevşen hakkında farklı âlimlerin değerlendirmeleri bulunmaktadır.

Beden ve ruh yönüyle farklı yaratılmış insanın olduğu yerde problemlerin de olması gayet doğaldır. Önemli olan, birlikte yaşama zorunluğu olan insanoğ-lunun, meselelerini çözebilme erdemliliğini gösterebilmesidir. Hz. Peygam-ber, bireysel ve toplumsal hayatta karşılaştığı problemleri farklı yöntemlerle çözmüştür. Makalede O'nun problem çözme yönü, hem bireysel hem de top-lumsal açıdan incelenmiştir. Bireysel problemlerde Allah Rasûlü'nün merha-metle muamele, ikna etme, öfke kontrolü, empati yaptırma, eğer mesele çözü-lemiyorsa karşıya veya Allah'a bırakma gibi metotlarla sonuca ulaşmayı mu-rat etmiştir. Toplumsal meselelerde ise, büyük oranda kararları, meselenin tarafları olan grupların kendilerinin almasına vesile olmuştur. Her iki tarafın içinde olacağı tekliflerle problemin halledilmesini sağlamıştır. Âlemlere rah-met olarak gönderilen Rasûl-ü Ekrem'in liderlik yönü, Peygamber olması ve eminlik sıfatı, bireyler ve toplumdaki gruplar açısından meselelerin çözü-münde önemli rol oynamıştır., Different aspect of the human body and soul have been created problems where there is also quite normal. Importantly, with the necessity of human beings to live together, to solve the issues that they can show righteousness. Prophet, individual and social life has solved the problems faced by different methods. One of the problem-solving aspect of our article, were examined both individually and socially. Individual problems mercifully treated the prophets, persuasion, anger management, empathy taking, if the matter can not be resolved by methods such as face or leave it to God to achieve the solu-tion sought. In social issues, decisions largely, a matter for the parties them-selves to take the group has been instrumental. On both sides of the problem dealtwithin theproposalwouldhaveled to.Sentasamercy to theworlds leadershipdirectionoftheprophet,theprophetandthecertaintythattheca- pacity of individuals and groups in society has played an important role in termsofresolvingtheissues.

There are several people who are self educated and stand out from history in present times. Abû Hanîfa is one of these figures from history. Important scholars in society was sometimes encouraged and sometimes criticized. Abû Hanîfa is either encouraged by his supporters or criticized by others. In this article, we will investige both positive and negative claims regarding Abû Hanîfain Târîhu Bağdad . Narrations are evaluated according to the chain of reports or sometimes through the aspect of the text. Also, Ravi, who is narrated according to the chain of reports, is defined only in the aspect of disproving and modulation, Tarihsel süreçte kendisini yetiştirmiş ve tarihe mal olmuş birçok şahsiyet vardır. Ebû Hanîfe de bunlardan birisidir. Kitleler tarafından kabul gören şahsiyetlerin hem sevenleri, hem de sevmeyenleri olabilmiştir. Ebû Hanîfe’nin de sevenlerinin yanında sevmeyenleri ve eleştirenlerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu makalede, Hatîb el-Bağdâdî’nin Târîhu Bağdâd’ında yer alan rivayetlerden, daha çok Ebû Hanîfe’nin ismi zikredildiğinde gündeme gelen müspet ve menfi iddialar incelenmiştir. Rivayetler isnad, zaman zaman da metin açısından değerlendirilmiştir

al-Andalusia is one of the most contributory center of the hadith. Several studies have helped to understand the hadiths beter. İbn Harrat el-İşbili also contributed to this field by working different aspects of the science of hadith. He becomes distinguished with his canon law knowledge, zühd. Also he has a great command of a language. With his studies, life of science and human relations have shown a moral characteristics of man. İbn Harrat has given importance to choose the admissable resources of his studies. He was avoid to describe of the problematic narrative. He was keen on not only specific point of the subject but also esoteric aspects. İbn Harrat el-İşbili has lived at the end of the growth period and the beginnig of the process of decline of the hadith in al-Andulusia. In spite of politic problems, he has contributed lots of studies to the science of the hadith, Endülüs, İslâmî ilimlerde hadise en fazla katkı sağlayan merkezlerden birisidir. Yapılan birçok çalışma, hadislerin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmuştur. İbnü’l-Harrât da hadis ilminin farklı yönlerinde çalışmalar yaparak bu alana katkı sağlamıştır. Ahkâm hadisçiliği, fakîhliği, dilciliği, zühd anlayışıyla temayüz etmiştir. Çalışmalarıyla ilmi birikimi, yaşantısı ve insanlar arası münasebetleriyle bir ahlak adamı hüviyetini sergilemiştir. Eserlerinde yer verdiği kaynakların sıhhat derecesine önem vermiştir. Meselelerin anlaşılması için problemli rivayetleri bile zikrederken uydurma sözlerden kaçınmaya çalışmıştır. Sadece zahire değil konuların bâtınî yönlerine de değinmeye gayret etmiştir. Endülüs’te hadisin gelişme döneminin sonu zayıflama sürecinin başında yaşayan İbnü’l-Harrât, siyasi çalkantılara rağmen hadis ilmine birçok eseriyle katkı sağlamıştır

The Development Process of Hadith in Andalusia When speaking of the development of Hadith in Andalusia it possibles speak to from some process. This is three periods. First period is a few people orientated the hadith. Second period is the hadith complemented the whole the community with education of the hadith. Third period it is decreased effection of hadith in the community with the political process. Maliki fakihs are against the development of hadith in Andalusia. But adminis- trators are encouraged hadith learning and education. This study aims to explain the de- velopment process of hadith, known scholars and their works in theAndalusia, Endülüs’te hadisin gelişiminden bahsederken farklı şart ve özellikte üç aşamadan söz etmek mümkündür. Hadis ilminin zayıf olduğu ve insanların ona yöneliminin az olduğu birinci dönem, hadis ilminin eğitim ve öğretimiyle toplumun bütün kademelerine yayıldığı ikinci dönem ve siyasi süreçle paralel olarak ilme dolayısıyla hadise yönelimin azaldığı üçüncü dönem bulunmaktadır. Endülüs’te hadisin gelişim aşamalarında hem Mâlikî fakîhlerin hadis ilmine karşı duruşları ve mutaassıp mezhep anlayışları hem de yönetimin onlar karşısında hadis kitaplarına ve onların okutulmasına aktif desteği farklı süreçlerin yaşanmasında etkili olmuştur. Bu makalede Endülüs’te hadis ilminin gelişim süreçleri, dönemlerin temayüz etmiş şahsiyetleri ve eserleri incelenmiştir

Tezde, Endülüs'te hadisin gelişim süreci ve İbnü'l-Harrât el-İşbîlî'nin hadis ilmindeki yeri ele alınmıştır. Endülüs hadisçiliği ve İbnü'l-Harrât'ın hadis ilmindeki konumu incelenirken Endülüs Tarihi de kısaca zikredilmiştir.Çalışmada, Endülüs'te hadis ilminin geçirdiği evreleri tespit etme amaçlanmıştır. Dolayısıyla bu evrelerin belli bir kısmında yaşamış olan İbnü'l-Harrât'ın hadisçiliği incelenmiştir. Tezde hem Endülüs'te hadis ilminin geçirdiği gelişimi, hem de İbnü'l-Harrât'ın hadisçiliği tespit edilmiştir.Tezde kaynaklardan bilgi toplama, değerlendirme ve analiz etme yöntemleri uygulanmıştır. Çünkü hem Endülüs hadisçiliği, hem de İbnü'l-Harrât'ın hadis ilmindeki yeri incelenirken meseleye ışık tutan kaynakların gözden geçirilmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Çünkü her bir kaynak meselenin bir tarafını kendi bakış açısına göre ele almaktadır. İbnü'l-Harrât'ın hayatı ve hadisçiliği ele alınırken eserlerinden faydalanılmıştır. Çalışmalarında genellikle rivayetler yer almaktadır. Rivayetlerin zikredildiği çalışmalarda ravi ve rivayetler hakkında farklı görüşler olduğu için, analiz ve değerlendirmelere ihtiyaç vardır. Tezde ravi ve rivayet incelemelerine önem verilmektedir. Bu meyanda İbnü'l-Harrât'ın hadisçilik yönüne eleştiriler yapılmıştır. Söz konusu eleştirilerin en önemli kısmının İbnü'l-Kattân'dan geldiğini zikretmek gerekmektedir. Bir mesele hakkında bütün görüşlerin belirtilmesi meseleyi daha net ele almayı sağlayacağı için farklı görüşlere de değinilmiştir.Çalışma sonucunda, Endülüs hadis gelişim sürecinin üç aşamadan oluştuğu tespit edilmiştir. Bunlar hadis ilminin giriş, gelişme ve zayıflama dönemleri olduğu ortaya çıkmıştır. İbnü'l-Harrât'ın özellikle üç ahkâmının olup-olmadığı tartışmaları araştırılarak her üç eserin de farklı olduğu sonucuna varılmıştır. Onun hadis ilminde kendisine has uygulama ve çalışmalar yaptığı tespit edilmiştir. Yaptığı çalışmalardan dolayı birçok âlimin takdirini kazandığı anlaşılmıştır.Tez, Endülüs'te hadis ilminin gelişim sürecini tespit etme ve İbnü'l-Harrât'ı ve hadis ilmindeki yerini tanıma imkanı sağlamıştır. Anahtar kelimeler: Endülüs, Hadis, İbnü'l-Harrât el-İşbîlî., This study aims to explain the development process of hadith in Andalus and the importance of İbn Harrât al-Isbîlî?s hadith learning. İt is also mentioned the history of Andalus while being excamined the place of hadith learning in Andalus and Ibn Harrât?s. This study also aims to determine the undergoing periods of hadith learning in Andalus. So it is studied the hadith learning of Ibn Harrât who lived in some of these periods. It is determined both the development process of hadith learning in Andalus and the his place of hadith learning in Ibn Harrât al-Isbîlî.In this study it is adopted the methods of information gathering, analizing and evaluation from different sources. İt is required to revişe and evaluate the sources shed light on the matter whereas both Andalus?s and the positionof Ibn Harrât?s hadith leaving are examinated for why each resorurce has a different point of view on the matter.İt is benifited from the Works of Ibn Harrât in order to examine the life and the hadith learning of him. It is usually included rumours in his Works. Since there are different points of views on rumours of his Works, it is needed another analysis and evaluation. This study gives importance to analysis of rumours. In this sense ıt is animadverted on the hadith learning of Ibn Harrât. It is worth to say that Ibn Kattân is one of these people who critisized Ibn Harrât severely. Different points of views takes place in this study for being examined the matter in details.It is determined that the development process of hadith ın Andalus consists of there stages at the conclusion of this study. These stages are introduction development and decline parts of hadith learning. İt is also concluded each Works has completely different from each other after being examined whether he has especially there judgments. İn this study we have concluded that he has special studying and applications in hadith learning and he has was appreciated by most of the scholars because of his Works. This study enables to find out the development process of hadith learning in Andalus and know Ibn Harrât and his place in hadith learning Key words: Andalus, hadith, Ibn Harrât al-Isbîlî

132

Andalusia, one of the fundamentals of Islamic culture and civilization, which constitutes one of the most important sources of hadith science. The role of caliphs in Andalusia prophetic traditions is undeniable truth. The development of hadith in Andalusia, the caliphs contributed. Once intalled the progres of the science of hadith core Andalusian Umayyad Empire Abd al-Rahman Ibn Muawiyah interventions at the Islamic jurists who fought Muawiyah was tradationists. Abd al-Rahman Ibn Muaviyah acting on behalf of the science of hadith from the caliphs after Muawiyah in which subsidies have been identified. Located near the caliphs themselves as they listen to listen to government officials and the community provided the hadith. Acquainted with the knowledge of hadith studies, and to live in this society, the guidance made caliphs. Caliphs in Andalusia efforts have been effective in the occurrence of a strong hadith scholar and literature., Endülüs, İslâm kültür ve medeniyetinin temel öğelerinden hadis ilminin en önemli kaynaklarından birini teşkil etmektedir. Endülüs’te hadisin gelişmesinde de halifelerin rolü inkâr edilemez bir gerçektir. Diğer ilimlere nazaran Endülüs’te hadisin gelişmesinde ve temayüz etmesinde halifelerin katkıları olmuştur. Hadis ilminin gelişmesinin nüvesi Endülüs Emevi Devleti kurulduktan sonra Abdurrahman b. Muâviye’nin hadisçilerle mücadele eden fakîhlere karşı hadisçileri müdafaa etmesiyle gerçekleşmiştir. Abdurrahman b. Muâviye’den sonra gelen halifeler de hadis ilminin gelişmesine destek olmuşlardır. Halifeler hadisi bizzat muhaddislerden dinlemişledir. Devlet görevlileri ve toplumun da hadis dinlemesini sağlamışlardır. Bu çalışmalarıyla halifeler toplumun hadis ilmiyle tanışması ve yaşaması için rehberlik yapmışlardır. Endülüs’te güçlü muhaddislerin ve literatürün meydana gelmesinde halifelerin gayretleri belirleyici olmuştur.

Halil b. Ahmed, Arap dili alanında çığır açan bir kişidir. Zor şartlarda çölde fasih Arapça konuşanları dinlemiş ve eserlerini oluşturmuştur. Çalışmalarını yaparken, diğer ilimlerden istifade ettiği gibi Hadis ilminden de faydalanmıştır. Ancak alanı dil olan bir âlimin hadislerden nasıl faydalandığını ortaya koymak önemlidir. Çünkü onun yaşadığı dönem ve hadislerle iştigali mühimdir. Bu hem yaşadığı dönemi ve yeri hem de hadise yaklaşımı göstermesi bakımından önemlidir. Ayrıca yaşadığı yerden çok fazla çıkmayan birinin hadis kaynakları nelerdir, kendinden sonrakilere nasıl etki etmiştir. Tezde, öncelikle Kitâbü’l-ayn’da tarama yaparak hadislerle istişhad noktasında deliller toplanmıştır. Halil b. Ahmed’in hadislerle iştigalinin nasıl olduğu etraflıca tespit edilmiştir. Örneklerin fazlaca olmasından dolayı örneklem metodu uygulanmıştır. Çünkü bütün rivayetleri ayrı ayrı ele almak ve değerlendirmek mümkün değildir. Anacak biz örneklem yöntemiyle incelediğimiz rivayetlerin haricindekilerin tahriçlerini dipnotlarda yaptık. Buradaki amaç hem tahrici yapmak hem de incelenen rivayetleri ve onların daha sonraki dönemde geçtiği kaynakları tespit etmektir. Halil b. Ahmed’in yaşadığı dönemde hadis kitabı bazında bir tespit yapabilmek temel kitapların henüz yazılmamasından hareketle mümkün değildir. Halil b. Ahmed’den hemen sonra yaşayan muteber hadis kitabı yazarları ve yazdıkları eserler bazında rivayetlerin sıhhat tespiti yapılmıştır. Halil b. Ahmed’in kendinden sonrakilere etkisi üzerinde de durulmuş, hadisleri aldığı vi ravilerin büyük oranda yaşadığı bölgeden, etki ettikleri ise daha çok sözlük sahibi ve garibü’l-hadis âlimleri olduğu görülmüştür Halil b. Ahmed is a groundbreaking person in Arabic language area. In difficult conditions he listened to fasih Arabic speakers and created his works. While doing his works, he benefited both from other sciences and hadith science. But it is important to present how a scholar in linguistic area benefited from hadith. Because the time he lived and his dealing with hadith are important. This is important for both the time and place he lived and shows his approach to hadith. Also what are the hadith resources of a person who didn’t go out much from where he had lived, how he affected others after himself. In thesis, first of all evidences have been collected in ıstishhad with hadith point by scanning Kitabü’l-ayn. It has been thoroughly identified how Halil b. Ahmed engaged in hadiths. Sampling method has been applied due to the large number of samples. Because it is not possible to deal and evaluate all the rumors separately. But we have done the expulsion except the rumors that we analyzed by sampling method with footnotes. The aim here is both to do the expulsion and to determine the analyzed rumors and the sources they mentioned in the next period. In the time of Halil b. Ahmed, making a determination on the basis of hadith book was not possible as the basic books hadn’t been written. Accuracy detection of credible hadith book writers living just after Halil b. Ahmed and rumors on the basis of their writings are detected. It is focused on the effect of Halil b. Ahmed to the others after him and it is seen that the transmitters from whom he took hadith were mostly from his living area but those he affected were mostly dictionary owners and Gharib al-hadith scholars.