Search

The circulation of rocks between the earth's crust and the asthenosphere is called the rock cycle. This change in rocks and minerals is the geological processes that play a role in the shaping of the earth's crust. Therefore, the determination of soil formation processes in different natural environments allows soil to be defined better than that. The objectives of the present work were to assess the physical, chemical and mineralogical characteristics and pedolojical processes responsible for soil genesis and soil classification of four volcanic soil profiles derived volcanic parent material and to study and compare the pedogenic evolution of these soils. To achieve this, soil samples were collected from the horizons to investigate their mineralogical, geochemical and physiochemical properties. Chemical alteration Index (CIA), (CIW), Parker weathering, Index (WIP), Product Index (PI), plagioclase Alteration Index (PIA), Bases / sesquioxide Rate (Base/R2O3) are used to compare the pedogenic processes as a case study . The pedogenic processes were also evaluated used to Mass-balance analysis to quantify elemental losses, gains and transformations for soils studied. Weathering index values were distributed in harmony with the geological age in all studied profiles. This shows that the soils in question are subjected to low intensity decomposition processes depending on time. Dominat soil-forming processes include 1. desilication and loss of base cations and Al from the solum, 2. transformation of iron and aluminum from sand and silt-size fractions to secondary clay and crystalline Fe minerals. The similar and limited variation of physical, chemical and mineralogical properties in pedons, and very limited variation of the weathering indexes and mass balance pattern across pedones indicate that pedones have similar levels of weathering. Our results imply that the rate of elemental mass-balance changes is determined by factors influencing its leaching altitude, facing sites, elevational gradient and time in the studied area., Kayaçların yerkabuğu ile astenosfer arasındaki dolaşımı kayaç döngüsü olarak adlandırılmaktadır. Kayaç ve minerallerde oluşan bu değişim yerkabuğunun şekillenmesinde rol oynayan jeolojik süreçlerdir. Bu nedenle farklı doğal ortamlarda toprak oluşum süreçlerinin belirlenmesi, toprağın daha iyi tanımlanmasını ve anlaşılmasını sağlar. Bu çalışmanın amacı, volkanik ana materyal üzerinde oluşmuş dört volkanik toprak profilinde, toprak oluşumundan ve toprak sınıflandırmasından sorumlu fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikleri değerlendirmek ve bu toprakların pedojenik evrimini karşılaştırmalı olarak incelemektir. Bu amaçla seçilen 4 toprak profilinden horizon esasına göre alınan örneklerin mineralojik, jeokimyasal ve fizyokimyasal özellikleri belirlenmiştir. Kimyasal alterasyon indeksi (CIA), Kimyasal Ayrışma İndeksi (CIW), Parker ayrışma İndeksi (WIP) Üretkenlik İndeksi (PI), Plajiyoklaz alterasyon İndeksi (PIA), Bazlar / seskioksit oranı (Baz / R2O3) indeksi kullanılarak pedejenik süreçler ve ayrışma oranları hesaplanmıştır. Ayrıca incelenen toprakların pedojenik süreçlerini aydınlatmak amacıyla ana elementlerin kayıp, kazanç ve dönüşümleri Kütle dengesi modeli ile belirlenmiştir. İncelenen tüm profillerde ayrışma indeksi değerleri jeolojik yaş ile uyumlu olarak dağılım göstermiştir. Bu da, söz konusu toprakların zamana bağlı olarak düşük yoğunluklu ayrışma işlemlerine tabi tutulduğunu göstermektedir. Bölgedeki dominat toprak oluşturma süreçleri; : 1. Solumdan bazik katyonlarının ve Al'ın yıkanması ve kaybı, 2. Demir ve alüminyumun kumdan ve silt boyutundaki fraksiyonlardan ikincil kil ve kristalize Fe minerallerine dönüşümü şeklinde gerçekleşmiştir. Pedonlardaki fiziksel, kimyasal ve mineralojik özelliklerin benzer ve sınırlı varyasyonu ve pedonlar arasındaki ayrışma indekslerinin ve kütle dengesi modelinin çok sınırlı varyasyonu, pedonların benzer aşınma seviyelerine sahip olduğunu göstermektedir. Elde edilen sonuçlar, incelenen alandaki toprak oluşumunu rakım, yöney, yükselti eğimi ve zaman tarafından belirlendiğini göstermektedir.

Şeker pancarı tarımı yapılan arazilerde yoğun trafiğe bağlı olarak toprak penetrasyon direnci ve hacim ağırlığı artarken kök gelişimi ve ürün verimi azalmaktadır. Bu araştırmada Konya ili Çumra ilçesi Çumra serisinde şeker pancarı tarımı yapılan alanlarda karşılaşılan toprak sıkışması probleminin penetrasyon ölçümleriyle belirlenmesi, penetrasyon direnci değerlerine etki edebilecek bazı toprak fiziksel özelliklerinin bulunması ve karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla Çumra serisini temsil eden 27 farklı araziden penetrasyon ölçümleri yapılmış ve fiziksel analizler için (toprakların kum, kil, silt içeriği, kütle yoğunluğu, agregat stabilitesi, por büyüklüğü dağılımı ve nem içerikleri) bozulmuş ve bozulmamış toprak örnekleri alınmıştır. Çalışmada üst katman penetrasyon direnci (0-20 cm) ve alt katman penetrasyon direnci (20-40 cm) arasındaki farkların her bir toprak örneğinde arttığı gözlemlenmiş ve profillerde özellikle pulluk katmanında (20–40 cm) sıkışmanın varlığı belirlenmiş ve bitki gelişimi için kritik seviye kabul edilen değerden (PD>2 MPa) büyük olduğu gözlemlenmiştir. While soil penetration resistance and bulk density are increasing due to intensive field traffic, root development and product yield are decreasing on lands cultivated with sugar beet. In this study it was purposed that soil compaction problem which is encountered in sugar beet farming areas in Çumra district of Konya city, will determined by penetration measurements. Furthermore, some physical properties that may effect on the penetration resistance value, were evaluated in soil and these properties were compared. In order to this aim, penetration measurements were performed in soils obtained from 27 different areas which represented Çumra series, and disturbed and undisturbed soil samples were taken for physical analysis (sand, clay and loam contents of soils, mass density, aggregate stability, pore size distribution and soil moisture). In this study, differences between top layer penetration resistance (0-20 cm) and the lower layer penetration resistance (20-40 cm) were increased in every soil samples. In profiles, especially in the plow layer (20-40 cm), the presence of compaction was determined and it was observed that measured penetration values were more than PR>2 MPa which was considered critical level for plant growth

Studies of soils developed on volcanic materials are insufficient in Turkey in light of the wide distribution of these soils. The objectives of the present work were to assess the influence of climate and other soil-forming factors on physical, chemical, and mineralogical characteristics and pedological processes in the soil genesis and soil classification of 4 volcanic soil profiles derived from andesitic parent material, and to determine whether they meet the requirements for classification as Andisols. Collected from a semiarid climate in Konya, Turkey, these soils are characterized as medium- and fine-textured with low organic matter content, low cation exchange capacity, and low soil moisture retention. Bulk density was greater than 0.90 g cm-3 in all profiles. In general, phosphate retention was low, and lower than 85% in all profiles. The Al + ½ Fe percentages (by ammonium oxalate) were lower than 2% in all profiles. The pH values in NaF were less than 9.5 in the soils studied. Selective extraction yielded the following relationship in all extractions: Fed > Feo > Fep. Additionally, in most horizons: Alp > Alo > Ald. According to selective dissolution analysis results and index values, noncrystalline minerals such as allophane, imogolite, and iron-humus complexes have not formed in these soils. Only noncrystalline minerals were present, such as Al-humus complexes in great quantities, and, in small quantities, ferrihydrite. Crystallized Fe minerals were more common than other Fe minerals. Feldspar, cristobalite, and quartz were the most common primer minerals. Hematite, cummingtonite, and magnetite were also found in some profiles. X-ray diffraction indicated that kaolinite and illite were dominant minerals in the clay fraction; furthermore, a considerable amount of smectite was found in the clay fraction. The local climate, characterized by low precipitation and a long dry season, obstructs the formation of andic soil properties because of the low rate of weathering and inadequate Si leaching. As a result, the soils of Mount Erenler were not classified as Andisol but rather as Entisol. The major factors determining soil genesis on Mount Erenler appear to be climate, topography, and the nature of the parent material, Türkiye’de de volkanik materyal üzerinde oluşan topraklar ile ilgili çalışmalar, dağılımlarıyla karşılaştırıldığında yetersizdir. Sunulan bu çalışmanın hedefl eri andezitik ana materyal üzerinde oluşan 4 toprak profi linin fi ziksel, kimyasal ve mineralojik karakteristikleri ile toprak genesisi ve toprak sınıfl andırmasından sorumlu pedolojik prosesler üzerine iklim ve diğer toprak oluşum faktörlerinin etkisinin araştırılması ve Konya’da yarı kurak iklim şartlarında volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların andisol olarak sınıfl andırılabilmesi için gerekli kriterleri sağlayıp sağlamadığını belirlemektir. Söz konusu topraklar orta ve ince tekstür, düşük organik madde içeriği, düşük katyon değişim kapasitesi ve su tutma kapasitesi göstermişlerdir. Elde edilen sonuçlara göre, tüm topraklarda kum ve kaba silt fraksiyonu % 30’dan yüksek, hacim ağırlığı ise tüm profi llerde 0.90 g cm–3’den yüksek bulunmuştur. Fosfor fi ksasyonu genel olarak tüm profi llerde düşük bulunmuştur ve % 85’den küçük değerler saptanmıştır. Amonyum oksalatta ekstrakte edilen Al + ½ Fe yüzdesi bütün profi llerde % 2’den küçük bulunmuştur. NaF deki pH değerleri ise 9.5’in altında tespit edilmiştir. Seçici ekstraksiyon ile tüm horizonlarda Fed > Feo > Fep ve çoğu horizonda Alp > Alo > Ald şeklinde bir ilişki saptanmıştır. Seçici ekstraksiyon analizleri sonuçları ve indeks değerlere göre çalışılan topraklarda allofan, imogolit ve Fe-humus kompleksleri gibi amorf mineraller saptanmamıştır. Amorf mineral olarak sadece önemli miktarda Al-humus kompleksi ve çok az miktarda da ferrihidrit bulunmuştur. Kristalize demir mineralleri, diğer demir minerallerinden daha fazladır. Seçici çözelti analizine ait bazı indeks değerlere göre 3 nolu profi lde eseri miktarda amorf materyalin bulunabileceği belirlenmiştir. En yaygın primer mineral olarak feldspat (plajiyoklaz), kristobalit ve kuvars saptanmıştır. Bazı profi llerde hematit, cummingtonit ve magnetit de bulunmuştur. X ışını kırınımları göre kaolinit ve illitin, kil fraksiyonunda dominant kil minerali olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca kil fraksiyonunda önemli miktarda smektit bulunmuştur. Düşük yağış ve uzun kurak periyot ile karakterize edilen yerel iklim, düşük ayrışma ve yetersiz Si yıkanması nedeni ile andik toprak özelliklerinin oluşumunu engellemiş ve Erenler dağı üzerinde oluşan topraklar Andisol olarak sınıfl andırılamamış bunun yerine Entisol olarak sınıfl andırılmışlardır. Erenler Dağı üzerinde toprak genesisini etkileyen temel faktörler, iklim, topografya ve ana materyalin tabiatı olarak saptanmıştır.

Bu çalışmada Konya- Ereğli ilçesi civarında yer alan organik top rakların önemli morfolojik, fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenerek oluşumları belirlenmiştir. Bu amaçla bölge taranarak organik toprakların bulunduğu kı sımda toplam 6 adet profil açılarak Soil Survey Staff a (Histosol 1994) göre incelenmiştir. Açılan profillerde morfolojik oluşumlar belirlenmiş, alman top rak örneklerinde tekstür, fiber yüzdesi, hacim ağırlığı, rutubet yüzdesi, pH, kireç, elektrikli iletkenlik, organik karbon, değişebilir katyonlar, yanma kayıplarına göre organik madde analizleri yapılmıştır. Araştırma bölgesinde organik materyal birikimi çevredeki su kaynaklarında beslenen çukur kesimlerde oluşmuştur. Bölgeyi besle yen kaynakların çevredeki kalkerli bölgelerden gelmesi dolayısıyla, bol miktarda kalsiyum karbonat ve bitki besin maddeleri içermeleri ne deni ile bölgede özellikle kamış ve saz türleri gelişme mikam bul muştur. Bu verilerden organik materyal birikimin topografya ve bid rolojik şartlar tarafından belirlendiği anlaşılmaktadır ve bölgede buna bağlı olarak eutrophic organik topraklar gelişmiştir. Bölgede toprak oluşumu drenajın sağlanmasından sonra baş lamıştır. Fiziksel oluşum yönünden oluşmuş veya yarı oluşmuş du rumdadır. Kimyasal oluşumda özellikle üst katmanlarda ilerlemiştir. Yoğun solucan faliyeti biyolojik oluşumun özellikle toprak solucanları tarafından geliştirildiğini göstermektedir. 6 no'lu profilin açıldığı bölge ciddi bir yangın geçirdiğinden % C miktarı önemli derecede düşmüş ve organik toprak özelliğini kaybetmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre 1, 2, 3, 4 ve 5 no'lu profillerde fi ber miktarı yüzeyden itibaren alt katmanlara doğru artış gös termektedir. Hacim ağırlıkları mineral madde miktarının ve ayrışma derecesinin artmasına paralel olarak artmaktadır. Kireç yüzdesi özellikle yüzey katmanlarda yüzey altı kat manlara göre daha yüksek bulunmaktadır. Kireç yüzdesi ile toprak pH'sı arasında da bir ilişki bulunmakta ve serbest karbonat miktarı arttıkça pH'da yükselmektedir. Organik C ve yanma kayıpları ile elde edilen organik madde miktarı yüzey katmanlarından yüzeyaltı katmana doğru artmakta, alt katmanlarda ise azalma göstermektedir. Araştırma bölgesi profilleri % 14'den fazla mineral madde içer mektedir ve hakim fraksiyon silt ve kil fraksiyonlarıdır. Toprakların içermiş oldukları rutubet organik madde miktarına bağlı olarak değişmiş, organik maddenin artmasıyla artmıştır. Katyon değişim kapasitesi organik madde miktarına ve ayrışma derecesine göre farklılık göstermiş 1, 2, 3 ve 4 no'lu profillerde yüzey den, yüzey altı katmana doğru artmış, alt katmanlarda ise azalmıştır. Değişebilir katyonlarda hakim katyon Ca + Mg bulunmuştur. Bunu sodyum ve potasyum takip etmiştir. 6 no'lu profilde ise de ğişebilir sodyum miktarı oldukça yüksek çıkmıştır. Araştırma profillerinin temsil ettiği topraklar 7. tahmin siste mine göre büyük grub seviyesinde sınıflandırılmıştır. Elde edilen so nuçlara göre 1, 2 ve 5 no'lu profillerin temsil ettiği topraklar his- 90 tosollerin hemist alt ordosuna, 3 ve 4 no'lu profiller ise saprist alt or- dosuna girmektedir. Büyük grub seviyesinde sınıflandırmada ise top rak sıcaklık rejimleri dikkate alınmıştır. Buna göre 1, 2 ve 5 no'lu pro fillerin temsil ettiği topraklar medilıemist büyük grubuna 3 ve 4 no'lu profillerin temsil ettiği topraklar ise medisaprist büyük grubuna gir mektedir girmektedir. 6 no'lu profil ise histosollere girmemektedir. Çalışma alanındaki organik topraklar drenaj ve halkın yakacak olarak kullanılması sebebiyle okside olmakta ve tahrip edilmektedir. Bu tahribi önlemek için taban suyu seviyesi daha derine dü şürülmemeli, bölge koruma altına alınarak yakacak temini sebebiyle tahribi engellenmelidir., In this study the morphological, physical and chemical properties of the organic soils around Ereğli Konya were evaluated. Fiber, volume weights, textures, moisture, pH, salinity, lime, changeable cations, cation change capacity, organic carbon, losses caused by burning and the morphological properties were determined on selected six profiles. Five of the profiles identifiedas histosol order while the re maining one could not be defined because it has suffered the fire. Orgaııic material accumulation was affected typically by the topographic state of the area and hydroulic conditions and consequently the area has the properties of basin organic soils. The material represented by the 1 st, 2 nd and 5 th profiles was found to be hemist, while the material represented by the 3 rd and 4 th profiles be saprist at the suborder level of the organic soils. Con sidering the great group level of the organic soils, 1 st, 2 nd and 5 th profiles are of medihemist nature, while the 3 rd and 4 th ones are me- disaprist

Ülkemizde Güney Doğu Anadolu Bölgesinde geniş bir yayılım gösteren ve kurak bölge toprakları olarak da isimlendirilen Aridisoller, toprak özellikleri ile uzun yıllar ortalama iklim verilerinin Newhall modeline göre değerlendirilmesi sonucu Orta Anadolu Bölgesinde dağılım gösteren toprak sınıfları arasında da önemli bir yer kaplamaktadır. Bu çalışmada, Konya ovasında yaklaşık 5140 ha büyüklüğündeki Beşgözler K.O.P. alanı detaylı toprak etüd çalışması sonucu tanımlanan Aridisol ordosuna ait toprakların genel özellikleri yer almaktadır. Bu toprakların FAO Toprak Verimlilik İndeksine göre parametrik olarak arazi değerlendirilmesi yapılmış ve CBS ortamında haritalanmıştır. Çalışma sonucunda 1950 ha (% 38) alan 2 farklı seride Toprak Taksonomisine göre Aridisol ordosunun Typic Haplocalcids ve Typic Haplocambids alt toprak grubunda sınıflandırılmıştır. Bölge Aridisollerinin FAO Toprak Verimlilik İndeksine göre arazi değerlendirmesi sonucu tarımsal kullanıma uygunluk II. sınıf (S2) iyi nitelikli tarım arazileri % 60.50, III. sınıf (S3) orta nitelikli tarım arazileri % 39.32, IV. sınıf (S4) zayıf nitelikli tarım arazileri % 0.18 oranında alansal dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Bu alanların mutlak tarım arazisi niteliğinde olduğu, kuru şartlarda karlılık sırası ile buğday veya arpa, sulu şartlarda uygunluk sırası ile şeker pancarı, ayçiçeği, mısır veya fasulye yetiştiriciliğinin yapılabileceği önerilmiştir., Aridisols, which are widely distributed in the South East Anatolia Region in TURKEY and are also called as arid region soils, it also occupies an important place among the soil classes in the Central Anatolian Region, when soil characteristics and long term average climate data are evaluated according to Newhall model. In this study, the general characteristics of the territories belonging to the Aridisol ordinance, which is defined as the result of a detailed soil survey study on the area of Beşgözler in the size of 5140 hectares in the Konya plain. The land was evaluated parametrically according to the FAO Soil Productivity Index and mapped in the GIS environment. In the results of study, 1950 hectares are identified in Aridisol order from 2 different series according to soil taxonomies and the soil was classified as Typic Haplocalcids in the subsoil group. According to the results of suitability classifications with FAO Soil Productivity Index was determined that the Aridisols of the region have been distributed as 60.50% for class II (S2) good quality, 39.32% for class III (S3) medium quality and 0.18% for class IV (S4) poor agricultural land. Also, the results it was concluded that these areas are the absolute agricultural land, in addition, in these areas for wheat or barley with profitability under dry conditions, furthermore, the areas are suitable for sugar beet, sunflower, corn or bean under irrigation conditions.

Topraklar değişik toprak yapan faktörlerin karışık etkiler sonucu oluşan kompleks bir sistemdir. Toprakların oluştuğu ana materyal ise toprak gelişim süreçleri ve besin maddeleri miktarı ve elverişliliği üzerine son derece etkili bir faktördür. Bu çalışma ile Konya Karapınar'da farklı yaş ve orjinli jeolojik formasyonlar üzerinde oluşan toprakların oluşum süreçleri ortaya konularak, ana materyalin toprakların, fiziksel ve kimyasal özelikleri üzerine etkisi belirlenmiştir. Bu amaçla Alüvyal, Lakustrin ve Volkanik olmak üzere üç farklı ana materyal üzerinde toplam beş adet profil açılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre tüm topraklarda pH 7'nin üstündedir. Toprakların tümü çok kireçlidir ve tekstürleri kil ile kumlu killi tın arasında değişmiştir. Topraklarda tuzluluğa rastlanmamıştır. Organik madde ana materyalden bağımsız olarak düşük çıkmıştır. Toprakların kil mineralojisi benzer özellik göstermiştir. Primer mineraller açısından volkanik topraklar daha fazla mineral çeşitliliğine sahiptir. Elde edilen verilerden ana materyaldeki farklılığa rağmen toprakların fiziksel ve kimyasal özelliği açısından önemli bir farklılaşma meydana gelmediği tespit edilmiştir. En önemli farklılık ayrışabilir mineral içeriği çeşit ve miktarında ortaya çıkmıştır. Buna göre volkanik toprakların potansiyel kimyasal özellikleri diğer ana materyal üzerinde oluşan topraklara göre daha iyidir. Tüm ana materyaller de toprakların ağır metal içerikleri Cr hariç izin verilen maksimum sınır değerlerinden düşük çıkmıştır., Soil is a complex system resulting from the mixed effects of different soil forming factors. The main material that forms soil however is an extremely effective factor on soil development processes, amount of nutrients and its availability. This study presents soil formation processes occurring on geological formations with different ages and origins and the effect of the main material on the soil's physical and chemical efficiency. With this purpose a total of five profiles in three different main materials, which are alluvial, lacustrine and volcanic have been explained. According to the achieved results, the pH-value of all soils is over 7. All of the soil is very chalky. The texture ranged from clay and sandy clay. There was no salinity in the soil. The organic substance, regardless of the main material, was lower. The clay mineralogy of the soils showed similar features. In terms of prime minerals the volcanic soil has a bigger mineral diversity. According to the obtained data there was no important difference in terms of physical and chemical efficiency despite of differences in the main material. The most important difference emerged in the diversity and amount of biodegradable mineral content. According to this the potential chemical efficiency of the volcanic soil is higher than of the main material of the other soils. The heavy metal content of all main materials, except Cr, was lower than the allowed maximum limit values.

Bu çalışmada Kastamonu İhsangazi ilçesinde Sünlük mevkinde benzer ana materyal üzerinde ancak farklı fizyografik üniteler üzerinde oluşan 4 adet profil kazılmış, fiziksel, kimyasal, mineralojik, jeokimyasal ve morfolojik analizler için horizon esasına göre toprak örnekleri alınmıştır. Toprakların Kimyasal Alterasyon İndeksi (CIA), Kimyasal Ayrışma İndeksi (CIW), Parker Ayrışma İndeksi (WIP), Product İndeks (P), Plajiyoklaz Alterasyon İndeksi (PIA), Bazlar/Seski Oksit Oranı (Baz/R2O3), bazı genetik oranlar ve mineralojik özellikler yükseltiye bağlı olarak değişen iklime bağlı olarak pedejenik süreçleri karşılaştırmak için kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bölgede profiller arasında yükseltiye bağlı olarak değişen iklimin, ayrışma indeksleri, mineralojik özellikler ile diğer fiziksel ve kimyasal özellikler üzerine önemli bir farklılaşmaya sebeb olmadığı saptanmıştır. Toprak oluşumunu belirleyen ana faktörlerin ana materyal ile yıkanma rejimini ve ayrışmanın derecesini belirleyen topografya olduğu saptanmıştır., In this study, four profiles were dugged formed on different physiographic units but similar parent material in the Sünlük site in Kastamonu İhsangazi province and soil samples were taken from each horizon for physical, chemical, mineralogical, geochemical and morphological analyzes. The index of soil chemical alteration (CIA), Chemical Weathering Index (CIW), Parker Segregation Index (WIP) Product Index (PI), plagioclase Alteration Index (PIA), Bases / sesquioxide Rate (Base/R2O3) some genetic ratios and mineralogical characteristics are used to compare the pedegenic processes for the climate depanding on elavational trensect According to the results obtained, it was determined that there was no significant effect of climate depending on the elevation on weathering indices, mineralogical properties and other physical and chemical properties soils of the among the profiles. It was determined that the main factors determining soil formation were the parent material and the topography which determines the leac hing regime and the degree of weathering.

Topraklar değişik toprak yapan faktörlerin karışık etkiler sonucu oluşan kompleks bir sistemdir. Toprakların oluştuğu ana materyal ise toprak gelişim süreçleri ve besin maddeleri miktarı ve elverişliliği üzerine son derece etkili bir faktördür. Bu çalışma ile Konya Karapınar'da farklı yaş ve orjinli jeolojik formasyonlar üzerinde oluşan toprakların oluşum süreçleri ortaya konularak, ana materyalin toprakların, fiziksel ve kimyasal özelikleri üzerine etkisi belirlenmiştir. Bu amaçla Alüvyal, Lakustrin ve Volkanik olmak üzere üç farklı ana materyal üzerinde toplam beş adet profil açılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre tüm topraklarda pH 7'nin üstündedir. Toprakların tümü çok kireçlidir ve tekstürleri kil ile kumlu killi tın arasında değişmiştir. Topraklarda tuzluluğa rastlanmamıştır. Organik madde ana materyalden bağımsız olarak düşük çıkmıştır. Toprakların kil mineralojisi benzer özellik göstermiştir. Primer mineraller açısından volkanik topraklar daha fazla mineral çeşitliliğine sahiptir. Elde edilen verilerden ana materyaldeki farklılığa rağmen toprakların fiziksel ve kimyasal özelliği açısından önemli bir farklılaşma meydana gelmediği tespit edilmiştir. En önemli farklılık ayrışabilir mineral içeriği çeşit ve miktarında ortaya çıkmıştır. Buna göre volkanik toprakların potansiyel kimyasal özellikleri diğer ana materyal üzerinde oluşan topraklara göre daha iyidir. Tüm ana materyaller de toprakların ağır metal içerikleri Cr hariç izin verilen maksimum sınır değerlerinden düşük çıkmıştır. Soil is a complex system resulting from the mixed effects of different soil forming factors. The main material that forms soil however is an extremely effective factor on soil development processes, amount of nutrients and its availability. This study presents soil formation processes occurring on geological formations with different ages and origins and the effect of the main material on the soil's physical and chemical efficiency. With this purpose a total of five profiles in three different main materials, which are alluvial, lacustrine and volcanic have been explained. According to the achieved results, the pH-value of all soils is over 7. All of the soil is very chalky. The texture ranged from clay and sandy clay. There was no salinity in the soil. The organic substance, regardless of the main material, was lower. The clay mineralogy of the soils showed similar features. In terms of prime minerals the volcanic soil has a bigger mineral diversity. According to the obtained data there was no important difference in terms of physical and chemical efficiency despite of differences in the main material. The most important difference emerged in the diversity and amount of biodegradable mineral content. According to this the potential chemical efficiency of the volcanic soil is higher than of the main material of the other soils. The heavy metal content of all main materials, except Cr, was lower than the allowed maximum limit values. 72

Bu çalışmada yaklaşık 5.140 ha büyüklüğünde Konya - Sarayönü Beşgözlerler K.O.P. arazilerinin detaylı toprak etüdü yapılmış, CBS ortamında 1:10.000 ölçekli toprak haritası üretilmiş ve Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflaması (AKK), Story Indeks (SI), FAO Toprak Verimlilik İndeksi (SPI), Komplek Karekök Arazi Kalite İndeksi (KoK) , Productivity İndeks (PI), Sulama Yetenek İndisi (SYİ) ve Şenol Arazi Değerlendirme Yöntemi (ŞADY) ile arazi değerlendirmesi gerçekleştirilmiştir. Yürütülen detaylı etüt çalışması sonucunda çalışma alanı topraklarının 6 farklı seride 79 farklı haritalama biriminde dağılım gösterdiği belirlenmiştir. Çalışma alanı toprakları morfolojik özellikleri ve laboratuvar analizleri sonuçlarına göre Toprak Taksonomisi ve FAO toprak sınıflama sistemlerine göre sınıflandırılmıştır. Sınıflama sonucu topraklar Toprak taksonomisine göre Entisol ve Aridisol, FAO'ya göre Fluvisol, Calsisol, Cambisol ve Regosol ordolarına dâhil edilmiştir. Kullanılan farklı arazi değerlendirme metotlarının tarımsal kullanıma uygunluk sınıflamaları sonuçlarına göre I. sınıf (S1) seçkin tarım arazileri PI' ya göre 765 ha, SI' ya göre 39 ha, KoK' a göre 30 ha, SADY' ye göre 3576 ha, AKK' ya göre 2150 ha olarak belirlenmiştir. II. sınıf (S2-S3) iyi ve orta nitelikte tarım arazileri PI' ya göre 4206 ha, SI' ya göre 4889 ha, KoK' a göre 4217 ha, SPI' ya göre 4186 ha, SADY' ye göre 1044 ha, AKK' ya göre 1882 ha olarak belirlenmiştir. Son olarak düşük ve uygun olmayan tarımsal nitelikli araziler; SPI' ya göre 948 ha, KoK' a göre 887 ha, SI' ya göre 208 ha, PI' ya göre 164 ha, SADY' ye göre 514 ha, AKK' ya göre 1102.72 ha olarak belirlenmiştir. Ayrıca SYİ modeli ile belirlenen sulu tarıma uygunluk dağılımları S1: 1659 ha, S2-S3: 2684 ha, N1-N2 : 792 ha olarak belirlenmiştir. Çalışma alanında yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan buğday (sulu ve kuru), arpa (sulu ve kuru), mısır, şekerpancarı, fasulye ve ayçiçeği bitkileri için uygunluk sınıflarının alansal dağılım oranları belirlenmiştir. Değerlendirme sonucu yetiştiriciliği en uygun bitkiler; sulu şartlarda buğday : 3383,77 ha, kuru şartlarda buğday 1977,25 ha, sulu şartlarda arpa : 2639,41 ha, kuru şartlarda arpa : 3222,62 ha, şekerpancarı : 166,87 ha olarak dağılım göstermektedir. Çalışma sonucu bölge için en uygun ve güvenilir sonuç veren modelin SPİ metodu olduğu, sulamaya açılacak alanlarda SYİ modelinin SPİ arazi değerlendirme metotu ile ilişkilendirilerek kullanılmasının arazilerin üretkenlik potansiyellerini belirlemede en uygun yaklaşım olacağı ve ŞADY'nin, arazi kullanım planlamasına yönelik çalışmalarda özellikle bölgeye uygun bitkilerin seçiminde kullanılması gerektiği belirlenmiştir., In this study was performed detailed soil survey and mapping in area of about 5,140 ha Konya - Sarayönü Beşgözlerler K.O.P. lands and 1 : 10.000 scale soil map was produced in GIS environment and land evaluation was carried out using Stori Index (SI), FAO Soil Productivity Index (SPI), Complex Square Land Quality Index (CI), Productivity Index (PI), Irrigation Ability Index (SII) and Şenol Land Evaluation Method. As a result of the detailed soil, 79 different mapping units in 6 different series of the study area. These soil series were classified according to the Soil Taxonomy and FAO soil classification systems by taking into consdration of the morphological characteristics of the soils and the results of laboratory analyzes. In order level, soils were classified Entisols and Aridisol acording to Soil Taxonomy while they were also classified as Fluvisol, Calcisol, Cambisol and Regosol based on FAO System. According to the results of suitability classifications with different land evaluation methods were determined that PI : 765 ha, SI : 39 ha, KoK : 30 ha, SADY : 3576 ha, AKK : 2150 ha for Class I (S1) elite agricultural land, PI : 4206 ha, SI : 4889 ha, KoK : 4217 ha, 4186 ha , SADY : 1044 ha , AKK : 1882 ha for Class II (S2-S3) good and medium quality agricultural land. Low quality and unsuitable agricultural lands were found by SPI : 948 ha, KoK : 887 ha, SI : 208 ha, PI : 164 ha, SADY : 514 ha, AKK : 1103 ha. In addition, the suitability distributions of the irrigated agriculture determined by the SYI model which it shown; S1: 1659 ha, S2-S3: 2684 ha and N1-N2: 792 ha. Spatial distribution ratios of suitability classes have been specified for wheat (wet and dry), barley (wet and dry), corn, sugar beet, bean and sunflower plants which are commonly cultivated in the study area. The result of evaluations, the most suitable plants for cultivating have been determined that the most suitable plants for end point; Wheat in irrigated conditions: 3383,77 ha, wheat in dry conditions 1977,25 ha, barley in irrigated conditions: 2639,41 ha, dry conditions barley: 3222, 62 ha and sugar beet: 166,87 ha. Finally, the most suitable and reliable model for the region is the SPI method. Also, It has been determined that using the SYI model in relation with the SPI evaluation method in the areas which will be used to irrigated farming will be the most appropriate approach for determining the productivity potentials of the land.

Kayaçların kimyasal ayrışması, elementlerin jeolojik döngüsünde ve dünya yüzeyinin değişmesinde ana jeolojik süreçtir. Bu yüzden farklı doğal ortamlarda toprak oluşum süreçlerinin belirlenmesi toprakların daha iyi tanımlanmasına imkân vermektedir. Bu çalışmada Konya Sarayönü ilçesinde benzer anamateryal ve farklı fizyografik üniteler üzerinde oluşan 4 adet profilde fiziksel, kimyasal, mineralojik, jeokimyasal ve morfolojik özelikler belirlenmiştir. Toprakların Kimyasal Alterasyon İndeksi (CIA), Kimyasal Ayrışma İndeksi (CIW), Parker Ayrışma İndeksi (WIP), Product İndeks (P), Plajiyoklas Alterasyon İndeksi (PIA), Bazlar/Seski Oksit Oranı (Baz/R2O3), bazı genetik oranlar ve mineralojik özellikler topografyaya bağlı olarak pedejenik süreçleri karşılaştırmak için kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bölgede ayrışma indeksleri, minerolojik özellikler ile diğer fiziksel ve kimyasal değişimler bakımından profiller arasında topografyaya bağlı olarak önemli bir farklılaşmanın bulunmadığı, toprak oluşumunu belirleyen ana faktörlerin ana materyal ile yıkanma rejimini ve ayrışmanın derecesini belirleyen iklim olduğu saptanmıştır., Chemical weathering of rocks is the geological cycles of elements and main geological processes in changing the Earth's surface. Therefore, the determination of soil formation processes in different natural environments allows soil to be defined better than that. In this study, similar main material in the Sarayönü district of Konya, but on different physiographic units consisting of 4 profiles dug, For the physical, chemical, mineralogical, and geochemical and morphological anlysis soil samples were taken from each the horizon. The index of soil chemical alteration (CIA), Chemical Weathering Index (CIW), Parker Segregation Index (WIP) Product Index (PI), plagioclase Alteration Index (PIA), Bases / sesquioxide Rate (Base/R2O3) some genetic ratios and mineralogical characteristics are used to compare the pedegenic processes depending on the topography. Weathering indices in the region according to the obtained results, and other physical and chemical changes in the profile with mineralogical properties shown that there isn't any important differentiation depending on topography. It was also found that the main factors determines the soil formation are parent material and climate determines the leaching regime and degree of weathering, Bu çalışma BAP tarafından desteklenmiştir. Proje no: 1520108 1

Yağışlı iklimlerde bulunan volkanik toprakların ayrışma prosesleri ve mineral oluşumları üzerine çok miktarda çalışma olmasına rağmen kurak ve yarı kurak bölgelerde oluşanlarla ilgili olarak az sayıda veri bulunmaktadır. Sunulan bu çalışmanın hedefleri volkanik ana materyal üzerinde oluşan 8 adet toprak profilinin fiziksel, kimyasal ve mineralojik karakteristikleri ile toprak genesisi ve toprak sınıflandırmasından sorumlu pedolojik prosesler üzerine iklim ve diğer toprak oluşum faktörlerinin etkisini araştırmak ve zamana bağlı olarak pedojenik gelişimlerini, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile birlikte kimyasal alterasyon indeksi (CIA), kimyasal ayrışma indeksi (CIW), produkt indeksi (P), plajiyoklas alterasyon indeksi (PIA), bazlar/Seski oksit indeksi ve bazı genetik oranlar kullanarak karşılaştırmak ve belirlemektir. Ayrıca pedojenik prosesler elementel kayıp ve kazançlar ve dönüşümlerin sayısallaştırıldığı kütle dengesi analizi ile de değerlendirilmiştir. Bu amaçla her profilden horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış, fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikler belirlenmiştir. Sonuçlar göstermiştir ki tüm topraklarda kum ve kaba silt fraksiyonu %30 `dan fazladır. Hacim ağırlığı tüm profillerde %0.90 gr.cm-3 `den yüksektir. Genel olarak düşük fosfor fiksasyonu bulunmuştur. Fosfor fiksasyonu Karacadağ profillerinde %25 `in üzerindedir. Fakat tüm profillerde andisoller için limit olan %85 `in altındadır. Amonyum oksalatta ekstrakte edilen Al+1/2 Fe yüzdesi bütün profillerde %2 `nin altındadır. NaF deki pH değerleri Karacadağ?da 9.5 un üzerinde Hasandağında ise genel olarak 9.5 in altındadır. Seçici ekstraksiyon ile Karacadağ profillerinde ve P5 de Fed>Feo>Fep, Hasandağındaki diğer profillerde ise Feo>Fed>Fep, çoğu horizonda da Alp>Ald>Alo şeklinde bir ilişki saptanmıştır. Seçici ekstraksiyon analizi Dünya?da yer alan volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların tersine allofan, imogolit ve Fe-humus kompleksleri gibi amorf mineraller bulunmadığını göstermiştir.. Amorf mineral olarak sadece önemli miktarda Al-humus kompleksi ve ferrihidrit bulunmuştur. Kristalize demir mineralleri diğer demir minerallerinden daha fazladır. Feldispat (anortit, albit), amfibol ve piroksen (diyopsit, actinolit, tremolit, hornblend), apatit, hematit, olivine ve biyotit en yaygın birincil minerallerdir. X ışını kırınımları simektit, kaolinit ve illitin kil fraksiyonunda baskın kil minerali olduğunu göstermektedir. Ayrıca kil fraksiyonunda klorit-simektit ara tabakalı mineraller de oluşmuştur. Karacadağ?da daha yüksek ayrışma indisleri ve pedokimyasal aktivite bulunmuştur. Hacim ağırlığı, anamateryal ve toprakların elementel konsantrasyonlarının değişiminin Zr kullanılarak hesaplandığı açık sistem kütle taşınımı fonksiyonlarına göre Hasandağında P5 dışındaki tüm profillerde ve tüm elementler için negatif değerler dolayısıyla kayıplar, Karacadağ?da ise Ca ve Mg hariç tüm elemetlerde pozitif değerler dolayısıyla elementel kazançlar belirlenmiştir. Baskın toprak oluşum işlemleri Si kaybı, kum ve silt fraksiyonunda Fe ve Al un ikincil kil minerallerine ve kristalize Fe minerallerine dönüşüm olarak belirlenmiştir. Sonuçlar göstermiştir ki bölgede elementel kütle dengesindeki değişimde yıkanma rejimini etkileyen yükseklik, bakı, topoğrafya, eğim, dikey değişim ve sıcaklık gibi faktörler etkili olmuştur. Karacadağ ve Hasandağı üzerinde toprak genesisini etkileyen temel faktörler, yıkanma rejimi ve ayrışma oranını belirleyen iklim, topografya ve ana materyalin tabiatı olarak saptanmıştır., Weathering processes and neoformation of minerals in volcanic soils have been studied extensively in humid climates but little data are available on these soils in arid and semi arid regions. The objectives of the present work were to assess the influence of climate and other soil forming factors on physical, chemical and mineralogical characteristics and pedolojical processes responsible for soil genesis and soil classification of eight volcanic soil profiles derived volcanic parent material and to study and compare the pedogenic evolution of these soils using weathering indices as well as Chemical Index of Alteration (CIA), Chemical Index of Weathering (CIW), Product Index (P), Plagioclase Index of Alteration (PIA), Bases/R2O3 Ratio, and some geochemical rates together with other features such as the physical and chemical analytical characteristics and determine the soil formation according to time passing. The pedogenic proceses were also evaluated used to Mass-balance analysis to quantify elemental losses, gains and transformations for soils studied. For this purpose Samples were taken from the horizons in all profiles and analysis for physical, chemical and mineralogical properties carried out. The results revealed the amount of sand and coarse silt fractions were higher than 30% in all soils. The bulk density is higher than 0.90 gr.cm-3 in all profiles. In general phosphate retention is low. It is higher than 25 % in the Karacadağ?s profiles. But it is lower than 85% which is the limit value for andisols in all profiles. The Al + ½ Fe percentages (by ammonium oxalate) are lower than 2 % in all profiles. pH values in NaF are higher than 9.5 in Karacadağ but lover than 9.5 in Hasandağ in generaly. Selective extraction give in all horizons the following relationships Fed>Feo>Fep in Karacadağ and P5, Feo>Fed>Fep in other profiles of Hasandağ and in most horizons Alp>Ald>Alo. Selective extraction showed that in contrast to soils usually forming on volcanic material world wide soils lack noncrystalline minerals like allophone, imogolite and iron humus complexes. The only noncrystalline minerals are present and in great quantities Al-humus complexes and Ferrihydrite. Crystallized Fe minerals were higher than the other Fe minerals. Feldspar (anorthite and albite), amfibol (diopside, Actinolite, tremolite, hornblende) apatite, hematite, olivine and biotite were more common birincil minerals. X-ray diffraction indicates smectite kaolinite and illite were baskın minerals in clay fraction. Furthermore considerable amount of chlorite-smectite interstrafied was occurring in clay fraction. The results show that Karacadağ soils have higher weathering indices and pedochemical activity than Hasandağ soils. Bulk density ratios of soils and bedrock as well as elemental concentrations referenced to Zr, were used to estimate strain and open-system mass-transport functions through the soil profiles. Negative values, and thus, losses of elements are observed in the Hasandağ profiles except Profile 5 for all elements but pozitive values, and gains of elements are except Ca and Mg observed in the Karacadağ profiles. Baskın soil-forming processes include 1. desilication and loss of base cations and Al from the solum, 2. transformation of iron and aluminum from sand and silt-size fractions to secondary clay and crystalline Fe minerals. Our results imply that the rate of elemental mass-balance changes is determined by factors influencing its leaching (altitude, facing sites, topography, elevational gradient, slopes, and temperature) in the studied area. The major factors determining soil genesis on the Mt. Karacadağ and Mt. Hasandağ would appear to be climate, topography and nature of parent material by affected leaching regime and weathering rates.

Bu çalışmada Konya İli, Seydişehir İlçesi, Gökhüyük, Gölyüzü ve Susuz Köyleri Topraklarının Detaylı Toprak Etütleri ve Farklı Yöntemlerle Arazi Değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışma alanı olarak Konya iline yaklaşık 95 km Seydişehir İlçesine yaklaşık 12-13 km mesafedeki Gökhüyük, Gölyüzü ve Susuz Köyleri seçilmiştir. Çalışma alanı yaklaşık 3.045 hektardır. Toprak etüt ve haritalama metodolojisine uygun olarak ön büro, arazi, laboratuvar ve ikinci büro çalışmaları yapılmıştır. Çalışmada altlık kartografik materyal olarak 1/25000 ölçekli topoğrafik haritalar, renkli hava fotoğrafları kullanılmış ve sonuç haritaları üretilmiştir. Açılan toprak profillerinden alınan örneklerde yapılan analizler ve morfolojik, kartoğrafik işlemler ile iki adet toprak serisi tanımlanmıştır. Bu toprak serilerine ait fazlar belirlenmiş ve Arazi Kullanım Kabiliyeti, Storie Endeks ve Sys Verheye yöntemlerine göre arazi değerlendirilmesi yapılmış ve bunlara göre toprak haritaları oluşturulmuştur. Çalışılan alanda, yapılabilirlik ve ekonomik faktörler dikkate alındığında kullanılan arazi değerlendirme modelleri arasında en uygun model olarak Storie Endeks bulunmuştur., In this study, detailed soil Survey and land evaluations by using different methods of Gökhüyük, Gölyüzü and Susuz villages of Seydişehir were realized in Konya city. Gökhüyük, Gölyüzü and Susuz villages which were 12-13 km far away from Seydişehir province and approximately 95 km from Konya were chosen as a study field. Study surface area is approximately 3.045 ha. Pre-office, field, laboratory and second-office studies were done with respect to soil survey and mapping methodologies. 1/25000 scale topographic maps, color aerial photos were used as a base cartographical materials to product final maps in the study. Two of soil series were defined by using analyzes from the samples taken from soil profiles and morphological and cartographical procedures. Phases of soil series were identified and soil maps were created by the evaluation of fields considering Land Use and capability, Storie Index, and Sys Verheye methods It was found that the storie index is the most suitable method among the methods evaluated, considering the economic conditions and practicability.

Bu çalışmada elma ve kiraz ağaçlarında oluşan Zn noksanlığının görünür yakın kızılötesi yöntemle belirlenebilirliği araştırılmıştır. Çalışma 3 farklı lokasyonda yürütülmüştür. Bu amaçla her lokasyonda sağlıklı elma ve kiraz ağaçları ile birlikte farklı şiddetlerde Zn noksanlığının karakteristik özelliklerini gösteren 15 farklı elma ve kiraz bahçesi seçilmiş, her bahçeden 4 farklı ağaç olmak üzere toplam 120 bitkiden yaprak örnekleri alınmıştır. ASD FieldSpec HandHeld spektroradyometre cihazı ile bitki probu (plant probe) aparatı kullanılarak yaprakların spektral yansımaları ölçülmüş, yapraklarda Zn ve klorofil analizleri yanında diğer bitki besin elementi içerikleri belirlenmiştir. Spektral yansıma ölçümleri ile Zn elementi seviyeleri stepwise çoklu lineer regresyon analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. En yüksek r2 değerli matematiksel tahmin modelleri oluşturulmuştur. Araştırma konusu olan Zn elementinin belirlenmesinde kullanılabilecek dalga boylarının seçilmesi amacıyla spektral eğrilerin türev grafikleri elde edilmiştir. Türev grafiklerinden seçilen 10 dalga boyu ile Zn seviyeleri stepwise çoklu lineer regresyon analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda; elma ve kiraz ağaçlarında Zn noksanlığının görünür yakın kızılötesi spektroskopik yöntem ile arazi koşullarında tahmin edilebildiği ve Zn seviyesini belirlemede 465, 520, 570, 600, 620, 650, 720, 730, 800 ve 850 nm dalga boylarının kullanılabildiği sonucuna varılmıştır. Ancak ekolojik koşullardaki değişimlerin ve farklı tarımsal uygulamaların spektral yansımaları etkilediği belirlenmiştir. Besin elementleri arasındaki interaksiyonların da araştırılması gereken konular olduğu ortaya konulmuştur., In this study, determinability of the Zn deficiency in apple and cherry trees was investigated by visible near infrared spectroscopic method. The study was conducted out in 3 different locations. With this aim, 15 different apple and cherry orchards was chosen had normal and Zn deficiency in different intensity in every location and the total 120 leaf samples were taken from 4 different trees of each orchard. Spectral reflectance of the leaves was measured by the ASD FieldSpec HandHeld spectroradiometer and plant probe, other nutrition also were determined addition to Zn and chlorophyll analysis in the leaves. Spectral reflectance measurements with Zn levels were evaluates by the method of stepwise multiple linear regression analysis. The mathematical prediction models were occurred by the highest r2 values. Derivate graphics of spectral curves were got with the aim of chose of wave lengths can be used in the determination of Zn. The 10 wave lengths chosen from derivate graphics with Zn levels in leaf specimens were evaluated by the stepwise multiple lineer regression analysis methods. In the end of study, determinability of Zn deficiency in the apple and cherry trees by the visible near infrared spectroscopic method and usable of 465, 520, 570, 600, 620, 650, 720, 730, 800 and 850 nm wave lengths in the determination of Zn amounts, were found. But, it is determined that the changes in ecological conditions and different agricultural applications effected spectral reflectance. It was put forward that the interactions among of nutrients were also subjects that needed researched.

Topraklar oluşumları için geçen zamana bağlı olarak önemli değişimler gösterirler. Toprak oluşumu için geçen zaman toprakların özellikleri ve ayrışma oranları üzerine etki eder. Bu çalışmanın amacı eski Konya gölü terasları üzerinde oluşan toprakların pedojenik gelişimlerini, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile birlikte Kimyasal Alterasyon İndeksi (CIA), Kimyasal Ayrışma İndeksi (CIW), Parker Ayrışma İndeksi (WIP), Product İndeks (P), Plajiyoklaz Alterasyon İndeksi (PIA), Baz/Seksi Oksit Oranı(Baz/R2O3), Vogt indeksi (V) gibi ayrışma indeksleri ve bazı genetik oranlar kullanarak karşılaştırmak ve zamana bağlı olarak gelişimlerini ortaya koymaktır. Bu amaçla farklı teras seviyelerinde 4 adet temsili profil kazılmış, morfolojik tanımlamalardan sonra fiziksel, kimyasal ve jeokimyasal analizler için horizon esasına göre toprak örnekleri alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, araştırma alanındaki topraklar farklı seviyelerdeki teraslarda oluşmalarına rağmen benzer ayrışma oranlarına ve pedojenik aktiviteye sahiptir. Dolayısıyla söz konusu bölgede toprak oluşumunda belirleyici faktörler, diğer toprak oluşum faktörlerinden daha çok yıkanma rejimini ve ayrışma oranlarını belirleyen iklim ve ana materyalin tabiatı olmuştur., Soils show a wide range of variation in terms of time passing in their formation. Time passing for soil formation affects the features of soils and the rates of weathering. The aim of this research is to study and compare the pedogenic evolution of soils developed on terraces of ancient lake Konya using weathering indices as well as Chemical Index of Alteration (CIA), Chemical Index of Weathering (CIW), Weathering Index of Parker (WIP), Product Index (P), Plagioclase Index of Alteration (PIA), Bases/R2O3 Ratio, Vogt?s residual index (V) and some geochemical rates together with other features such as the physical and chemical analytical characteristics and determine the soil formation according to time passing. For this purpose, four representative profiles were digged at different levels and samples were collected from the horizons after macromorphological identifications were completed in all profiles, and were analyzed for physical, chemical, and geochemical properties. Our results show that soils formed on different terrace levels have similar weathering indices and pedochemical activity. The major factors determining soil genesis in this area appear to be climate and the nature of parent material affected by the leaching regime and weathering rates rather than the other soil formation factors.

Volkanik ana materyal üzerinde oluşan topraklar benzersiz fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptirler ve yağışlı iklimlerde oluşanları çoğu kez andisol olarak sınıflandırılır. Yağışlı iklimlerde bulunan volkanik toprakların ayrışma prosesleri ve mineral oluşumları üzerine çok miktarda çalışma olmasına rağmen kurak ve yarı kurak bölgelerde oluşanlarla ilgili olarak az sayıda veri bulunmaktadır. Türkiye'de de volkanik materyal üzerinde oluşan topraklar ile ilgili çalışmalar, dağılımlarıyla karşılaştırıldığında yetersizdir. Sunulan bu çalışmanın hedefleri andezitik ana materyal üzerinde oluşan 5 toprak profilinin fiziksel, kimyasal ve mineralojik karakteristikleri ile toprak genesisi ve toprak sınıflandırmasından sorumlu pedolojik prosesler üzerine iklim ve diğer toprak oluşum faktörlerinin etkisinin araştırılmasıdır. Bu çalışmanın ana amacı, Konya'da yarı kurak iklim şartlarında volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların andisol olarak sınıflandırılabilmesi için gerekli kriterleri sağlayıp sağlamadığını belirlemektir. Bu amaçla her profilde makromorfolojik tanımlamalardan sonra horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış, fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikler belirlenmiştir. Söz konusu topraklar orta ve ince tekstür, düşük organik madde içeriği, düşük katyon değişim kapasitesi ve su tutma kapasitesi göstermişlerdir. Sonuçlar göstermiştir ki tüm topraklarda kum ve kaba silt fraksiyonu % 30 `dan fazladır. Hacim ağırlığı tüm profillerde % 0.90 gr.cm-3 `den yüksektir. Genel olarak düşük fosfor fiksasyonu bulunmuştur. Fosfor fiksasyonu sadece 3 ve 4 nolu profillerde % 25 `in üzerindedir. Fakat tüm profillerde % 85 `in altındadır. Amonyum oksalatta ekstrakte edilen Al+1/2 Fe yüzdesi bütün profillerde % 2 `nin altındadır. NaF deki pH değerleri 9.5 in altındadır. Seçici ekstraksiyon ile tüm horizonlarda Fed>Feo>Fep ve çoğu horizonda Alp>Alo>Ald şeklinde bir ilişki saptanmıştır. Sodyum ditiyonit-sitrat, asit amonyum oksalat ve sodyum pyrofosfat ile ekstraksiyonlar göstermiştir ki Dünya'da yer alan volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların tersine, çalışılan topraklarda allofan, imogolit ve Fe-humus kompleksleri gibi amorf mineraller saptanmamıştır. Amorf mineral olarak sadece önemli miktarda Al-humus kompleksi ve çok az miktarda da ferrihidrit bulunmuştur. Kristalize demir mineralleri, diğer demir minerallerinden daha fazladır. Seçici çözelti analizine ait bazı indeks değerler 3 nolu profilde eseri miktarda amorf materyalin bulunabileceğini göstermektedir. Feldspat (plajiyoklaz) , kristobalit ve kuvars en yaygın primer minerallerdir. Bazı profillerde hematit, cummingtonit ve maghemit de bulunmuştur. X ışını kırınımları kaolinit ve illitin kil fraksiyonunda dominant kil minerali olduğunu göstermektedir. Ayrıca kil fraksiyonunda klorit-smektit ara tabakalı mineraller de oluşmuştur. Kısa yağışlı sezon, uzun kurak periyot ile karakterize edilebilecek lokal iklim, düşük yıkanma oranı hızlı toprak oluşumunu engellemiş bu durum toprak çözeltisinde Si konsantrasyonunun artmasına neden olarak kaolinit ve illit gibi kristalize kil minerallerinin oluşumunu teşvik etmiş, böylece ana materyalin ayrışmasıyla ortama salınan Si ve Al `nin tüketilmesi sonucu allofan gibi amorf minerallerin oluşumu engellenmiştir. Erenler Dağı üzerinde toprak genesisini etkileyen temel faktörler, yıkanma rejimi ve ayrışma oranını belirleyen iklim, topoğrafya ve ana materyalin tabiatı olarak saptanmıştır., Soils that are forming on volcanic parent materials have unique physical and chemical properties and in most cases on wet and humid climates are classified as andisols. Weathering processes and neoformation of minerals in volcanic soils have been studied extensively in humid climates but little data are available on these soils in arid and semi arid regions. Also studies on soils developed on volcanic materials are insufficient in Turkey compared to their distribution. The objectives of the present work were to asses the influence of climate and other soil forming factors on physical, chemical and mineralogical characteristics and pedolojical processes responsible for soil genesis and soil classification of five volcanic soil profiles derived andesitic parent material. The main purpose of this study is to examine of the soils that are forming on volcanic materials under semi arid climate in Konya (Turkey) meet the requirements to be classified as andisols. For this purpose samples were taken from the horizons after their macromorphological identifications completed in all profiles and analysis for physical, chemical and mineralogical properties carried out. These soils are characterized a medium and fine texture, low organic matter content, low cation exchange capacity (CEC) and soil moisture retention. The results revealed the amount of sand and coarse silt fractions were higher than 30% in all soils. The bulk density is higher than 0.90 gr.cm-3 in all profiles. In general phosphate retention is low. It is higher than 25 % in the profile 3 and profile 4. But it is lower than 85% in all profiles. The Al + ½ Fe percentages (by ammonium oxalate) are lower than 2 % in all profiles. pH values in NaF are lower than 9.5 in studied soils. Selective extraction give in all horizons the following relationships Fed>Feo>Fep and in most horizons Alp>Alo>Ald. Extraction with sodium dithionite ? citrate, acid ammonium oxalate and sodium pyrophosphate showed that in contrast to soils usually forming on volcanic material world wide soils lack noncrystalline minerals like allophone, imogolite an iron humus complexes. The only noncrystalline minerals are present and in great quantities Al-humus complexes and in little quantities Ferrihydrite. Crystallized Fe minerals were higher than the other Fe minerals. Some selective dissolution analyses index results showed that traces amount amorphous material should be present in profile 3. Feldspar, cristoballite and quarts were more common primer minerals. Hematite, cummingtonite and maghemite were also found in some profiles. X-ray diffraction indicates kaolinite and illite were dominant minerals in clay fraction. Furthermore considerable amount of chlorite-smectite interstrafied was occur in clay fraction. The local climate which due to its short wet season and extended dry season, lower degree of leaching prevent rapid soil genesis and caused an increase in Si concentrations in the soil solution and favorite neogenesis of crystalline clays such as kaolinite and illite, consuming a large amount of Al and Si derived from the parent material as opposite to poorly crystalline colloidal constituents such as allophone. The major factors determining soil genesis on the Mt. Erenler would appear to be climate, topography and nature of parent material by affected leaching regime and weathering rates

Volkanik ana materyal üzerinde oluşan topraklar benzersiz fiziksel ve kimyasal özelliklere sahiptirler ve yağışlı iklimlerde oluşanları çoğu kez andisol olarak sınıflandırılır. Yağışlı iklimlerde bulunan volkanik toprakların ayrışma prosesleri ve mineral oluşumları üzerine çok miktarda çalışma olmasına rağmen kurak ve yarı kurak bölgelerde oluşanlarla ilgili olarak az sayıda veri bulunmaktadır. Türkiye'de de volkanik materyal üzerinde oluşan topraklar ile ilgili çalışmalar, dağılımlarıyla karşılaştırıldığında yetersizdir. Sunulan bu çalışmanın hedefleri andezitik ana materyal üzerinde oluşan 5 toprak profilinin fiziksel, kimyasal ve mineralojik karakteristikleri ile toprak genesisi ve toprak sınıflandırmasından sorumlu pedolojik prosesler üzerine iklim ve diğer toprak oluşum faktörlerinin etkisinin araştırılmasıdır. Bu çalışmanın ana amacı, Konya'da yarı kurak iklim şartlarında volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların andisol olarak sınıflandırılabilmesi için gerekli kriterleri sağlayıp sağlamadığını belirlemektir. Bu amaçla her profilde makromorfolojik tanımlamalardan sonra horizon esasına göre toprak örnekleri alınmış, fiziksel, kimyasal ve mineralojik özellikler belirlenmiştir. Söz konusu topraklar orta ve ince tekstür, düşük organik madde içeriği, düşük katyon değişim kapasitesi ve su tutma kapasitesi göstermişlerdir. Sonuçlar göstermiştir ki tüm topraklarda kum ve kaba silt fraksiyonu % 30 `dan fazladır. Hacim ağırlığı tüm profillerde % 0.90 gr.cm-3 `den yüksektir. Genel olarak düşük fosfor fiksasyonu bulunmuştur. Fosfor fiksasyonu sadece 3 ve 4 nolu profillerde % 25 `in üzerindedir. Fakat tüm profillerde % 85 `in altındadır. Amonyum oksalatta ekstrakte edilen Al+1/2 Fe yüzdesi bütün profillerde % 2 `nin altındadır. NaF deki pH değerleri 9.5 in altındadır. Seçici ekstraksiyon ile tüm horizonlarda Fed>Feo>Fep ve çoğu horizonda Alp>Alo>Ald şeklinde bir ilişki saptanmıştır. Sodyum ditiyonit-sitrat, asit amonyum oksalat ve sodyum pyrofosfat ile ekstraksiyonlar göstermiştir ki Dünya'da yer alan volkanik materyal üzerinde oluşan toprakların tersine, çalışılan topraklarda allofan, imogolit ve Fe-humus kompleksleri gibi amorf mineraller saptanmamıştır. Amorf mineral olarak sadece önemli miktarda Al-humus kompleksi ve çok az miktarda da ferrihidrit bulunmuştur. Kristalize demir mineralleri, diğer demir minerallerinden daha fazladır. Seçici çözelti analizine ait bazı indeks değerler 3 nolu profilde eseri miktarda amorf materyalin bulunabileceğini göstermektedir. Feldspat (plajiyoklaz) , kristobalit ve kuvars en yaygın primer minerallerdir. Bazı profillerde hematit, cummingtonit ve maghemit de bulunmuştur. X ışını kırınımları kaolinit ve illitin kil fraksiyonunda dominant kil minerali olduğunu göstermektedir. Ayrıca kil fraksiyonunda klorit-smektit ara tabakalı mineraller de oluşmuştur. Kısa yağışlı sezon, uzun kurak periyot ile karakterize edilebilecek lokal iklim, düşük yıkanma oranı hızlı toprak oluşumunu engellemiş bu durum toprak çözeltisinde Si konsantrasyonunun artmasına neden olarak kaolinit ve illit gibi kristalize kil minerallerinin oluşumunu teşvik etmiş, böylece ana materyalin ayrışmasıyla ortama salınan Si ve Al `nin tüketilmesi sonucu allofan gibi amorf minerallerin oluşumu engellenmiştir. Erenler Dağı üzerinde toprak genesisini etkileyen temel faktörler, yıkanma rejimi ve ayrışma oranını belirleyen iklim, topoğrafya ve ana materyalin tabiatı olarak saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Andisoller, Volkanik materyal, Toprak Oluşumu, Toprak sınıflandırması, Konya Erenler Dağı Soils that are forming on volcanic parent materials have unique physical and chemical properties and in most cases on wet and humid climates are classified as andisols. Weathering processes and neoformation of minerals in volcanic soils have been studied extensively in humid climates but little data are available on these soils in arid and semi arid regions. Also studies on soils developed on volcanic materials are insufficient in Turkey compared to their distribution. The objectives of the present work were to asses the influence of climate and other soil forming factors on physical, chemical and mineralogical characteristics and pedolojical processes responsible for soil genesis and soil classification of five volcanic soil profiles derived andesitic parent material. The main purpose of this study is to examine of the soils that are forming on volcanic materials under semi arid climate in Konya (Turkey) meet the requirements to be classified as andisols. For this purpose samples were taken from the horizons after their macromorphological identifications completed in all profiles and analysis for physical, chemical and mineralogical properties carried out. These soils are characterized a medium and fine texture, low organic matter content, low cation exchange capacity (CEC) and soil moisture retention. The results revealed the amount of sand and coarse silt fractions were higher than 30% in all soils. The bulk density is higher than 0.90 gr.cm-3 in all profiles. In general phosphate retention is low. It is higher than 25 % in the profile 3 and profile 4. But it is lower than 85% in all profiles. The Al + ½ Fe percentages (by ammonium oxalate) are lower than 2 % in all profiles. pH values in NaF are lower than 9.5 in studied soils. Selective extraction give in all horizons the following relationships Fed>Feo>Fep and in most horizons Alp>Alo>Ald. Extraction with sodium dithionite ? citrate, acid ammonium oxalate and sodium pyrophosphate showed that in contrast to soils usually forming on volcanic material world wide soils lack noncrystalline minerals like allophone, imogolite an iron humus complexes. The only noncrystalline minerals are present and in great quantities Al-humus complexes and in little quantities Ferrihydrite. Crystallized Fe minerals were higher than the other Fe minerals. Some selective dissolution analyses index results showed that traces amount amorphous material should be present in profile 3. Feldspar, cristoballite and quarts were more common primer minerals. Hematite, cummingtonite and maghemite were also found in some profiles. X-ray diffraction indicates kaolinite and illite were dominant minerals in clay fraction. Furthermore considerable amount of chlorite-smectite interstrafied was occur in clay fraction. The local climate which due to its short wet season and extended dry season, lower degree of leaching prevent rapid soil genesis and caused an increase in Si concentrations in the soil solution and favorite neogenesis of crystalline clays such as kaolinite and illite, consuming a large amount of Al and Si derived from the parent material as opposite to poorly crystalline colloidal constituents such as allophone. The major factors determining soil genesis on the Mt. Erenler would appear to be climate, topography and nature of parent material by affected leaching regime and weathering rates.Key Words: Andisols, Volcanic Material. Soil Formation, Soil Classification, Mountains Erenler, Konya 111

Toprak organik karbonu toprakların kil ve silt miktarı ile yakın ilişki içindedir. Yar kurak bölgelerde doğal arazilerin işlenmesi, üst toprak katının organik karbon, toplam azot ve fosfor miktarlarını azaltarak toprak kalitesini bozmaktadır. Tarım topraklarında; toprak işleme, ürünün topraktan uzaklaştırılması, yetiştirme sezonu aralarında toprakların çıplak kalması gibi nedenlerle toprak organik karbonu azalmaktadır. Bu nedenle işlenen topraklarda organik karbon miktarı toprağın tutabileceği maksimum miktarlardan daha düşük olmaktadır. Arazi kullanım ve yönetim pratikleri, organik materyali azaltması nedeniyle toprak verimliliğini bozması, yar kurak bölgelerde yaygın bir problemdir. . Bu çalışmanın amacı; Konya kapalı Havzasında dört farklı toprak çeşidinde ve iki farklı parçacık büyüklüğünde ( < 2µm ve 2-50 µm arası) toprak işlemenin organik karbon, toplam azot, faydalı fosfor, faydalı potasyum ve KDK üzerine etkisinin belirlenmesidir. Bu amaçla 13 adet doğal 13 adet işlenen alandan üst 30 cm den toprak örnekleri alınmış, kimyasal dispersiyon kullanmadan ultrasonik dispersiyonla sedimantasyon ve sifonlama yöntemleriyle toprak fraksiyonları ayrılmıştır. Toprak fraksiyonlarında organik karbon, toplam azot, faydalı fosfor, faydalı potasyum ve KDK değerlerinin dağılımı arazi kullanım şekillerine göre önemli değişim göstermiştir. Doğal topraklarda işlenenlere göre daha yüksek organik karbon ve azot ölçülmüştür. Her iki kullanım türünde de ortalama organik karbon < 2µm fraksiyonda 2-50 µm arası fraksiyona göre daha yüksek bulunmuştur. Kil ve silt fraksiyonundaki azot dağılımı da organik karbon dağılımına benzer bulunmuştur. Her iki kullanımda da 2-50 µm arası fraksiyonda daha az ayrılmış organik materyal nedeniyle daha yüksek C/N oranları bulunmuştur. KDK değerleri fraksiyonların içermiş olduğu kil ve organik karbon içeriklerine bağlı olarak değişmiştir. En yüksek KDK değerleri fraksiyonun mineralojik yapısına bağlı olarak kil fraksiyonunda bulunmuştur. Faydalı fosfor her iki kullanımda kil fraksiyonunda daha yüksek tespit edilmiştir. Faydalı potasyum ise toprakların mineralojik yapısına bağlı olarak düzensiz dağılım göstermiştir., Soil organic carbon associated with clay and silt size particles in soils. Cultivation of native land reduce the quality of soil by decreasing top soil contents of organic carbon, total nitrogen and phosphorous in semi arid regions. For cultivated soils soil organic carbon is lost from the soil during various operations such as tillage, crop removal, lack of crop cover between cropping season and as a result this soil organic carbon is typically lower than the maximum concentration in cultivated soils has been proposed to have a maximum concentrations that is referred to as the soil protective capacity. Land use and management affects soil organic carbon. This situation is widespread problem in semi arid areas, may lead decline in soil productivity since the decreased soil organic matter. The objective of this study was to analysis the changes produced by cultivation on organic carbon, total nitrogen, available phosphate, available potassium and CEC in two particles size and four different semi arid soils of Konya closed catchments area. For this purpose soil samples were taken from the top 30 cm at 13 cultivated and 13 native soils. The size fractions from soil samples were isolated without chemical pretreatment by ultrasonic dispersion in water followed by sedimentation ? syphonation . The distribution of organic matter within size fractions varied with land use significant differences in soil organic C, total N, available P and available K among these land uses were found. Higher values in Soil organic C, total N were measured in soil from native soils. Both cultivated and native soils had greater percentage (on average) of total soil organic carbon in < 2µm fractions than 2-50 µm fractions. The distributions of soil N between clay and silt size fractions followed a similar pattern to that shown by soil organic carbon. The higher C/N ratio obtained for the 2-50 µm fractions for both forest and cultivated soils suggest the presence of less decomposed organic matter, while the organic matter associated with the < 2µm fractions can be considered to be more humified. The cation exchange capacity of organa-mineral fractions were correlated with their respective C and clay contents. The clay- size fractions had highest CEC which was related to its mineralogical composition. Both cultivated and native soils had higher available phosphorous in clay fractions than silt fractions, available Potassium of soils fractions were not correlated with land use but related soil mineralogical composition.

Bu araştırmada yarı kurak iklim şartlarında kireçtaşı üzerinde gelişen 5 toprak profilinde 42 elementin dikey dağılımları ve konsantrasyonları araştırılmıştır. Ayrıca toprakların fiziksel, kimyasal ve morfolojik özellikleri belirlenerek, alt grup seviyesinde toprak taksonomisine göre sınıflandırılmıştır. Çalışılan elementlerin çoğu anamateryalde çok az veya eseri miktarda bulunmaktadır. Çoğu element solumda düşük zenginleşme-fakirleşme göstermiştir. Bu durum profillerin düşük ayrışmaya uğradığını göstermektedir. Profillerden 1, 2, 3 ve 5 numaralı profiller orta, 4 numaralı profil ise zayıf dekalsifiye olmuştur. Na, Sr, Ca, Mg gibi mobil elementler ayrışma sürecinde yıkanma ve biyolojik döngü nedeni ile yüzeyde zenginleşirken Rb ve K gibi monovalant, Zn, Pb, Co gibi divalant, Ga, Va gibi trivalant ve Zr, U, Th, Ti ile Nb gibi tetravalant ve pentavalant katyonlar ile nadir toprak elementleri ( La, Ce, Pe, Nd, Sr, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu ), kil ve Fe oksit mineralleri ile olan ilişkileri nedeni ile akümüle olarak yüzey altı horizonlarda, özellikle kil fraksiyonunda zenginleşmişlerdir. Çalışılan profillerden 2, 3 ve 5 numaralı profiller Lithic Xerorthent, 1 numaralı profil Mollic Haploxeralf, 4 numaralı profil ise, Lithic Haploxeralf olarak sınıflandırılmıştır., In this research the concentrations and vertical distribution of 42 elements in five soil profiles developed on lime stone in semiarid region were investigated. Some physical, chemical and morphological properties also were determined and soils were classified at subgroup level according to soil taxonomy. Most of the elements were found very little or trace amount in parent material and the most of elements have shown little enrichment and depletion, indicating a low degree of weathering. It was found that decalcification in 1. 2., 3. and 5. profiles is moderate while decalcification in 4. profile is low. Although mobile elements such as Na, Sr, Ca, Mg were enriched in surface horizons because of biocycling and leaching at the weathering processes, some monovalant ( Rb,K ), divalant ( Zn, Pb, Co ) and trivalent, tetravalent, pentavalant cations such as Ga, V, Zr, U, Th, Ti, Nb and rare earth elements ( La, Ce, Pe, Nd, Sr, Eu, Gd, Tb, Dy, Ho, Er, Tm, Yb, Lu ) were accumulated in subsurface horizons and enriched especially in clay fraction because of their relations with clay and Fe-oxide minerals. The soils represented by profiles 2, 3 and 5 were classified as Lithic Xerorthent, while profile 1 was classified Mollic Haploxeralf and profile 4 was classified as Lithic Haploxeralf.