Search

Activity based management (ABM), one of the activity based approaches, has animportant place in defining strategic decisions for the future of an enterprise. Activitybased management is a management system that focuses on the management of thebusiness activities. Activity based management guides management in the continuousimprovement process by providing the most accurate information about the activities. Inthis study, it is aimed to give information theoretically about activity based managementand its process. In this direction, by explaining the definition, aims, implementationmethods and advanteges of the system, the importance of it is tried to emphasized forthe businesses., İşletmenin geleceğe yönelik stratejik kararlarının belirlenmesinde faaliyet tabanlıyaklaşımlardan biri olan faaliyet tabanlı yönetim (FTY) önemli bir yere sahiptir. Faaliyettabanlı yönetim, işletme faaliyetlerinin yönetimi üzerinde yoğunlaşan bir yönetimsistemidir. Faaliyet tabanlı yönetim, faaliyetler hakkında en doğru bilgiyi sunarakyönetime sürekli iyileştirme sürecinde rehberlik etmektir. Bu çalışmada, faaliyet tabalıyönetim ve süreci hakkında teorik olarak bilgi verilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda,sistemin tanımı, amaçları, uygulama yöntemleri ve avantajları anlatılarak işletmeleraçısından önemi vurgulanmaya çalışılmıştır.

Activity based costing, which was developed as an alternative to the traditional costing in 1980s, has emergedas a method for assigning overhead costs to products. By means of activity based costing, based on the principleof assigning overhead costs to poducts on the basis of activities, more accurate cost data used in taking strategicdecisions has resulted. In this study firstly, activity based costing method is examined theoretically and thenand application is given by help of a sample. As a result of this study, the differences have emerged betweenthe data obtained from the traditional costing system and findings obtained from the activity based costingapplication., 1980’ li yıllarda geleneksel maliyetleme yöntemlerine alternatif olarak geliştirilen faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM), genel üretim giderlerinin mamullere yüklenmesiyle ilgili bir yöntem olarak ortaya çıkmıştır. Genel üretim giderlerinin faaliyetler bazında ürünlere dağıltılması esasına dayan bu yöntem sayesinde işletmenin stratejik kararlarının alınmasında kullanılan daha doğru maliyet verileri elde edilmiştir. Bu çalışmada öncelikle faaliyet tabanlı maliyet yöntemi teorik olarak incelenmiş sonrasında bir örnek yardımıyla uygulamasına yer verilmiştir. Araştırma sonucunda işletmenin geleneksel maliyet sisteminden elde edilen veriler ile FTM uygulamasından elde edilen bulgular arasında farklılıklar ortaya çıkmıştır.

411

111

Çalışanlara sağlanan faydaların gerek çalışanlar açısından gerekse işletmeler açısından önemi büyüktür. Bu faydaların; çalışanların ana çalışma sebebini oluşturması ve işletmeler açısından da önemli gider kalemlerinden biri olması sebebiyle, objektif kriterle doğru hesaplanması ve ortaya çıkan yükümlülüklerin işletmenin finansal tablolarına doğru yansıtılması önem arz etmektedir.Çalışma 3 ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; başta ülkemizdeki İş Kanunu olmak üzere diğer kanunlar kapsamında çalışanlara sağlanan faydalara ayrıntılı olarak değinilmiştir. Yine 2019 yılı itibarıyla de halen ülkemizin gündeminden düşmeyen kıdem tazminatı fonuna da değinilmiştir. Birinci bölümün sonunda da çalışanlara sağlanan başlıca faydaların yer aldığı bir örnek üzerinden bu faydaların ölçüm ve muhasebeleştirilmesi yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise; çalışanlara sağlanan faydaların ölçüm ve raporlamasına muhasebe standartları açısından bakılmıştır. Başta TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar Standardı olmak üzere, TMS 26 Emeklilik Fayda Planlarında Muhasebeleştirme ve Raporlama ve TFRS 2 Hisse Bazlı Ödemeler Standartları örneklerle derinlemesine açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ise; çalışanlara sağlanan faydalar, borsada işlem gören ve en çok çalışan istihdam eden şirketlerin finansal tabloları ve bağımsız denetim raporları üzerinden derinlemesine incelenmiştir. İnceleme sonuçları SPSS programına aktarılarak çapraz tablolamalar yapılmıştır. Geliştirilen hipotezler doğrultusunda veriler Anova (F Testi/Varyans Analizi) testine tabi tutulmuş, sonuçlar raporlanmıştır.--------------------Employee benefits are of capital importance for the business organizations as well as the employees. Calculating the benefits with the objective criteria and reflecting the emerging obligations on to the financial statements of the businesses correctly have a great importance since these benefits constitute the main reasons for the employees to work and become one of the most important expense items.The study consists of 3 main chapters. In the first chapter, employee benefits were touched upon in detail within the scope of the Business Law primarily and also the other Laws in our country. The severance pay fund, which still occupies the agenda of our country as of 2019, was also dealt with. At the end of the first chapter, calculation and accountancy of the said benefits were done through an example which included the principal benefits for the employees. In the second chapter of the study, calculation and reporting of the employee benefits were examined according to the accounting standards. IAS 19 Employee Benefits Standard at the outset; IAS 26 Accounting and Reporting by Retirement Benefit Plans and IFRS 2 Share-based Payments were explained thoroughly by means of various examples. And finally in the third chapter, employee benefits were analyzed in depth considering the financial statements and independent audit reports of the publicly traded companies which employ the largest number of personnel. Results were transferred into SPSS programme and cross tabulations were formed. Taking the established hypotheses into account, data was put to Anova (F Test/ Analysis of Variance) test and the end results were reported.

Faiz, tüm dinlerde olumsuz karşılığı bulunan ve dinen caiz görülmeyen bir para kazanma yöntemidir. Bununla birlikte en çok İslam dininde hoş görülmeyen faizin para kazanma aracı olarak görülmemesi önerilmiş hatta yanına yaklaşılmaması tavsiye edilmiştir. Bu sebeple faizden uzak duran ekonomi, katılım bankacılığını ortaya çıkartmış ve burada kâr-zarar endeksine dayalı bir bankacılık modeli oluşturmuştur.Faizsizlik prensibiyle çalışarak, banka kaynaklarından elde edilen kâr veya zararın bölüşüldüğü bankacılık sistemine Katılım Bankacılığı denir. Faiz hassasiyeti olan inançlı kesimin birikimlerinin değerlendirilmesi veya finansman ihtiyaçlarının giderilmesi için alternatif yöntemlere gereklilik duyulmuştur. Bu ihtiyaç nedeniyle ortaya çıkan ve değişen dünya şartlarında finansal yapının dışında kalmanın mümkün olmadığı günümüzde birçok İslami kuralların geçerli olduğu ülkelerde bu sistem benimsenmiştir.İslami bankacılığının modern anlamda ilk örneği 1963 yılında Mısırda Mit Ghamr Tasarruf Bankası ile başlamış ve nüfusunu Müslümanların oluşturduğu diğer ülkelerde de İslami bankacılık hızla yayılmıştır. Eski adları `Özel Finans Kurumu`, yeni adları ise `Katılım Bankası` olan bu bankacılık modelinin ülkemizdeki varlığının tarihi oldukça yenidir. Türkiye'de 1983 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla Özel Finans Kurumu adıyla kurulan katılım bankaları 1999 yılında Bankacılık Kanununa tabi olmuş, 2005 yılında da yine kanunla katılım bankası adını almışlardır. 1985 yılından beri Türkiye'de faaliyet gösteren katılım bankaları istikrarlı bir büyüme sergileyerek bankacılık sektöründeki payını arttırmaktadır.Bankaların karlılıklarını arttırmada ve risklerini azaltmada finansal durumlarını sürekli gözden geçirmeleri oldukça önem arz etmektedir. Banka yöneticileri için bankanın finansal durumunu gösteren en temel araçlar banka finansal tablolarıdır. Yöneticiler kendi bankalarının finansal tablolarını ve diğer bankaların finansal tablolarını iyi analiz ederek, mevcut performanslarını değerlendirebilir, geleceğe yönelik hedeflerini oluşturabilir, strateji ve planlar yapabilirler. Bu tez çalışmasının amacı; finansal bilgi ve kullanıcılarından, finansal tablolar ve analiz yöntemlerinden, katılım bankacılığının tanıtımından ve finansman yöntemlerinden, katılım bankacılığının finans sektöründeki gelişiminden bahsedilmesi ve Ülkemizde faaliyet gösteren katılım bankalarının yayımlanan yaklaşık son beş yıllık finansal verilerinin, finansal tablolar analizi yöntemleriyle analiz edilerek performanslarının değerlendirilmesidir.Çalışmamın birinci bölümünde finansal bilgi ve kullanıcıları ile finansal tablolar ve finansal tabloların analiz teknikleri hakkında genel bilgilerden bahsedilmiştir. İkinci ve son bölümde ise; katılım bankacılığı anlatılmış ve Ülkemizde faaliyet gösteren katılım bankalarının yaklaşık son beş yıllık finansal verileri finansal tablo analiz yöntemleri ile analiz edilmiştir. Özellikle sektörün en genç üyesi olan Vakıf Katılım Bankası A.Ş.'nin finansal durumu analiz edilerek sektördeki diğer katılım bankalarına göre ayrıca performansı değerlendirilmeye çalışılmıştır. Interest is a method of making money, which is negatively seen in all religions, and is not seen as tolerated by religion. Nevertheless, it is suggested that interest, which is not seen in Islamic religion, is not seen as a means of making money and it is recommended not to be approached. For this reason, the interest-free economy revealed participation banking and formed a banking model based on the profit and loss index.Working with the principle of no-interest, the banking system, in which profit or loss from bank resources is divided, is called Participation Banking. An alternative requirement has been obtained to evaluate the savings of the faithful segment with interest sensitivity and to meet the financing needs. This system has been adopted in countries where many Islamic rules apply today, where it is not possible to remain outside the financial structure due to this need and in changing world conditions.The first modern example of Islamic banking started in 1963 with Mit Ghamr Savings Bank in Egypt, and in other countries where the population was Muslim, Islamic banking spread rapidly. The history of the existence of this banking model, whose former names are oldukça Private Finance Institutions model and their new names are model Participation Bank Eski, is fairly new. Ministers established by the Private Finance Corporation name in 1983 by the Council of participation banks in Turkey have been subject to the Banking Law in 1999, again took the name of law, participation banks in 2005. Since 1985, participation banks operating in Turkey is increasing its share in the banking sector by demonstrating a steady growth.It is very important for banks to continuously review their financial conditions in order to increase their profitability and to reduce their risks. For the bank's managers, the most important tools that show the financial position of the bank are the bank's financial statements. By analyzing the financial statements of other banks and the financial statements of other banks, the executives can evaluate their current performance, form their future targets, and make strategies and plans.The purpose of this thesis is; Financial information and its users, financial statements and analysis methods, participation banking financing and financing methods, participation banking in the financial sector development and participation banks operating in our country about the last five years of financial data, analyzed by the financial statement analysis methods to evaluate their performance.In the first part of my study, general information about financial information and users, financial statements and analysis techniques of financial statements are mentioned.In the second and last part; participation banking is explained and the financial data of the participation banks operating in our country in the last five years have been analyzed by financial statement analysis methods. In particular, the youngest member of the sector, Vakıf Katılım Bankası A.Ş.'s financial position was analyzed and the performance was evaluated according to other participation banks in the sector. 213

ÖZETBilindiği üzere ticari hayatı düzenleyen Türk Ticaret Kanunu’nda köklü değişikliklere gidilerek 1957 yılından beri yürürlükte olan eski 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu yürürlükten kaldırılmış ve yerine 6102 Sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu kabul edilerek 1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun ile ticari hukuk kurallarımız Avrupa ülkelerinin hukuk normlarına paralel hale getirilmiş, teknolojik gelişim ve değişimlere cevap verebilecek, denetimlerde şeffaflığı sağlayabilecek bir yapıya bürünmüştür. Çalışmanın 1. Bölümünde kanunun getirmiş olduğu yenilik ve değişimlere değinilmiştir. Çalışmanın 2. Bölümünde ise kanunun ilk haliyle uygulamasını zorunlu kıldığı, ancak sektörün hazır olmaması nedeniyle uygulama zorunluluğunun geçici bir süre ertelendiği muhasebe standartlarına değinilmiştir. Bilindiği üzere muhasebeye, uluslararası standartlar getirilerek uluslararası karşılaştırma yapılabilirlik ve ortak bir raporlama dili oluşturulmak istenmiştir. Bu bölümde, ülkemizdeki işletmelerin de yaklaşık %99’unu oluşturan küçük ve orta ölçekli işletmeler (Kobiler) için geliştirilen Kobiler için Türkiye Finansal Raporlama Standartları (Kobi TFRS) çeşitli kaynaklardan yararlanılarak örneklerle ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Çalışmanın son bölümü olan 3. Bölüm ise bir saha araştırması olup, bu araştırma ile de Kobiler için Türkiye Finansal Raporlama Standartlarının (Kobi TFRS’nin) uygulamaya konulması durumunda mali müşavirlerin karşılaşabileceği zorluklar araştırılarak saptanmış ve bunlara karşı geliştirilen çözüm önerileri ortaya konulmuştur.ABSTRACTAs is known, the Turkish Commercial Code which regulates the commercial life has undergone drastic changes and the former Turkish Commercial Code No. 6762 which has been in force since 1957 has been, repealed and replaced by the new Turkish Commercial Code No. 6102 which was approved and enacted on 1 July 2012.With this law, our commercial law, has been collimated with the legal norms of European countries and rendered in to a structure that can ensure transparency in controls.In the first chapter of the study the innovations and changes brought by this law are mentioned.In the second chapter of the study, accounting standards which were stipulated by the initial version of the law but couldn't be applied due to the fact that the industry wasn't ready and thus the obligation to implement was temporarily put off were mentioned.As is known, by bringing international standards of accounting, international comparability, feasibility, and to create a common reporting language was intended .In this chapter, Turkish Financial Reporting Standards for the small and medium-sized entities (TFRS for SMEs) which were developed for the Small and Medium-Sized Entities (SMEs) which make upabout 99% of enterprises in our country is described by making use of various sources, with examples in a detailed manner.The third chapter which forms the last chapter of the study is a field study and in this research the difficulties financial advisors may experience in the case that Turkey Financial Reporting Standards for the small and medium-sized entities (TFRS for SMEs) is implemented have been detected by probing and the suggested solutions against them have been introduced.

Anahtar Kelimeler : Performans Ölçümü, Uluslararası Finansal Raporlama Standardı, TFRS 8 Faaliyet Bölümleri Standardı, Bölümsel RaporlamaÖZETFAALİYET BÖLÜMLERİNE İLİŞKİN TÜRKİYE FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDI (TFRS 8) KAPSAMINDA İŞLETMELERDE BÖLÜM PERFORMANSININ ÖLÇÜLMESİ VE RAPORLANMASITFRS 8 Faaliyet Bölümleri Standardı, bir işletmenin yıllık raporlamalarda ve ara finansal tablolarda işletme bölümlerinin rapor bilgisini nasıl sunması gerektiğini belirler. Bu standart, bir işletmenin faaliyet bölümlerinin oluşturulmasında temel ilke olarak, finansal tablo kullanıcılarının, işletmenin gerçekleştirdiği faaliyet ile faaliyette bulunduğu ekonomik ortamın niteliğini ve finansal etkilerini değerlendirmelerini mümkün kılan bilgilerin açıklanmasını öngörür. Standart, aynı zamanda ana müşteriler, coğrafi alanlar, ürün ve hizmetler hakkında ilgili kamu açıklamalarının gerekliliğini ortaya koyarak bölümsel bilgi açıklamalarının belirli bir standarda bağlanmasını amaçlamaktadır. Bu anlamda TFRS 8 genel olarak bir açıklama standardıdır. Bu tez çalışmasında, öncelikle TFRS 8 Faaliyet Bölümlerine İlişkin Muhasebe Standardı ayrıntılı olarak incelenmiş ve Türkiye’deki uygulanma durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaca uygun olarak iki farklı uygulmaya yer verilmiştir. Birinci uygulamada Türkiye’de faaliyette bulunan bir grup firmasında TFRS 8 Standardı’nın uygulanma biçimi gösterilmeye çalışılmıştır. İkinci uygulamada ise genel olarak Türkiye’deki firmaların TFRS 8 Standardını uygulayıp uygulamadıklarının ve bu durumu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmış olup, bu amaçla İMKB’de işlem gören 110 firmaya ilişkin veriler üzerinde çalışılmış ve firmaların bölümsel raporlama yapmalarına etki eden parametrelerin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır.Keywords :Performance Measurement, International Accounting Standards, UFRS 8 Operating Segments, Segmental ReportingABSTRACTMEASURING AND REPORTING THE SECTIONAL PERFORMANCE AS A PART OF TURKISH FINANCIAL REPORTING STANDARTSIFRS 8 Operating Segments Standard determines the entity how to provide report information of the operating parts in annual reports and interim financial statements. This standard, as a principle of creation of entity's activity zones, provides the disclosure of information which ables the users of the financial reports to evaluate the quality of entity's business activity, the economical environment of the activity and financial effects. At the same time, the standard aims to connect the description of departmental information to a standard by putting forth the need of the public statements about main customers, geographic areas, products and services.In this thesis, primarily, the accounting standard of IFRS 8 operating segments has been investigated in details and its functional status in Turkey has been introduced.For this purpose, two different applications were provided; In the first application, The implementation format of IFRS 8 in a group company operating in Turkey have been shown. In the second application, it was aimed to determine whether the companies in Turkey, in general, apply IFRS 8 Standard or not and the factors affecting this situation and for this purpose the datum of the first 110 companies trading on The Istanbul Stock Exchange have been analyzed and it was tried to identify whether there were parameters affecting the firms to make partial reporting ornot.

TFRS 8 Faaliyet Bölümleri Standardı, bir işletmenin yıllık raporlamalarda ve ara finansal tablolarda işletme bölümlerinin rapor bilgisini nasıl sunması gerektiğini belirler. Bu standart, bir işletmenin faaliyet bölümlerinin oluşturulmasında temel ilke olarak, finansal tablo kullanıcılarının, işletmenin gerçekleştirdiği faaliyet ile faaliyette bulunduğu ekonomik ortamın niteliğini ve finansal etkilerini değerlendirmelerini mümkün kılan bilgilerin açıklanmasını öngörür. Standart, aynı zamanda ana müşteriler, coğrafi alanlar, ürün ve hizmetler hakkında ilgili kamu açıklamalarının gerekliliğini ortaya koyarak bölümsel bilgi açıklamalarının belirli bir standarda bağlanmasını amaçlamaktadır. Bu anlamda TFRS 8 genel olarak bir açıklama standardıdır.Bu tez çalışmasında, öncelikle TFRS 8 Faaliyet Bölümlerine İlişkin Muhasebe Standardı ayrıntılı olarak incelenmiş ve Türkiye'deki uygulanma durumu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu amaca uygun olarak iki farklı uygulmaya yer verilmiştir. Birinci uygulamada Türkiye'de faaliyette bulunan bir grup firmasında TFRS 8 Standardı'nın uygulanma biçimi gösterilmeye çalışılmıştır. İkinci uygulamada ise genel olarak Türkiye'deki firmaların TFRS 8 Standardını uygulayıp uygulamadıklarının ve bu durumu etkileyen faktörlerin belirlenmesi amaçlanmış olup, bu amaçla İMKB'de işlem gören 110 firmaya ilişkin veriler üzerinde çalışılmış ve firmaların bölümsel raporlama yapmalarına etki eden parametrelerin olup olmadığıtespitedilmeyeçalışılmıştır. IFRS 8 Operating Segments Standard determines the entity how to provide report information of the operating parts in annual reports and interim financial statements. This standard, as a principle of creation of entity's activity zones, provides the disclosure of information which ables the users of the financial reports to evaluate the quality of entity's business activity, the economical environment of the activity and financial effects.At the same time, the standard aims to connect the description of departmental information to a standard by putting forth the need of the public statements about main customers, geographic areas, products and services.In this thesis, primarily, the accounting standard of IFRS 8 operating segments has been investigated in details and its functional status in Turkey has been introduced.For this purpose, two different applications were provided; In the first application, The implementation format of IFRS 8 in a group company operating in Turkey have been shown.In the second application, it was aimed to determine whether the companies in Turkey, in general, apply IFRS 8 Standard or not and the factors affecting this situation and for this purpose the datum of the first 110 companies trading on The Istanbul Stock Exchange have been analyzed and it was tried to identify whether there were parameters affecting the firms to make partial reporting or not. 325

Anahtar kelimeler: Faizsiz Bankacılık, Kira Sertifikası, Sukuk, İslami Finans, Katılım BankacılığıÖZETALTERNATİF BİR YATIRIM VE FİNANSMAN ARACI OLARAK SUKUK: YAPISI İŞLEYİŞİ VE TÜRKİYE PİYASASI İÇİN ÖNERİLERDünya ekonomisinin büyümesiyle birlikte, finansal piyasalar gelişmekte ve her geçen gün yeni bir finansal ürün piyasaya girmektedir. Son yıllarda bu ürünlerin başında faizsiz finansal ürünler gelmekte ve bir çok çeşit sunmaktadır. Faizsiz finansal ürünlerin; portföyleri çeşitlendirmek, farklı ürün ve hizmet sunmak ve piyasadan inançları gereği uzak duran yatırımcıları piyasaya çekmek için iyi bir alternatif oluşturduğu görülmektedir. Faizsiz finansal ürünler arasında en hızlı büyümeyi gerçekleştiren sukuk, Türkiye piyasasına yeni bir ürün olarak sunulmaya çalışılmaktadır. Ülkemizdeki ekonomik durumun istikrarlı olması ve son yıllardaki ekonomik büyümenin dünya ortalamasının üstünde gerçekleşmiş olması dolayısıyla sermaye piyasalarını da olumlu etkilemiştir. Bu nedenle Türkiye piyasası gelişme göstermektedir. Katılım bankalarının, kendi prensipleri gereği faizli finansal piyasa araçlarından uzak durmalarından dolayı Türkiye piyasası faizsiz finansal araçlara ihtiyaç duymaktadır. Sukuk ile bu alandaki açık bir anlamda giderilmeye çalışılmaktadır. Sukuk, Türkiye piyasasına “kira sertifikası” olarak sunulmuştur. Bu çalışma ile Türkiye piyasasına sunulan sukuk ürünü detaylı bir şekilde ele alınmış, yapısı ve işleyişi anlatılmıştır. Elde edilen nitel ve nicel veriler ışığında sukukun, Türkiye piyasasına iyi bir alternatif oluşturacağı ancak çeşitli eksiliklerinin olduğu görülmüştür. Bu eksiklerin giderilmesi ve sukuk piyasasının etkili bir şekilde büyüyebilmesi için çeşitli öneriler sunulmuşturKeywords: Interst-free Banking, Rental Certificate, Sukuk, Islamic Finance, Participation BankingSUKUK AS AN ALTERNATIVE INVETMENT AND FINANCING TOOL: STRUCTURE, IMPLEMENTATION ANDIMPLICATIONS FOR TURKISH MARKETABSTRACTParallel to the growth of the world economy, financial markets are developing and new financial tools are being introduced to the markets each day. For instance, Islamic financial tools are playing an important role on emerging markets. Furthermore Islamic financial tools, providing different products and services, are seen as good alternatives for portfolio diversification and attract investors staying away from conventional financial markets as a consequence of their beliefs. Nowadays Sukuk, the fastest growing part of Islamic financial markets, is also being tried to be introduced on the Turkish market as a new financial tool. Also, having a stable economic situation and achieving economic growth above the world average, Turkey’s economy on last decade had influenced its capital markets in a positive manner. Therefore, Turkish financial markets has been in a developing trend too. In this climate, Turkey needs Islamic (interest-free) finacial tools due to incorporate its participation banks into the markets which are mostly stand apart from interest-free financial tools because of their principles. It is also expected to overcome the problems of participitation banks in this field. Sukuk is firstly presented as a “rental certificate” in Turkish market. In this study, structure and implementation of Turkey case of Sukuk is described and examined in detail. In the light of qualitative and quantitative data examined, Sukuk is considered to be a good alternative for Turkish market but several deficiencies has been found in these research. Finally, a number of policy implementations are suggested to resolve these problems and empower the effective growth of Turkey’s Sukuk market.

Türkiye sınırları içerisinde kurulu vakıflar ve onlara bağlı iktisadi işletmeler ülke ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır. Ülkemizde 2010 verilerine göre 41.720 adet mazbut vakıf, 283 adet mülhak vakıf, 161 adet cemaat vakfı, 1 adet esnaf vakfı, 4.537 adet Türk Medeni Kanunu'na göre kurulmuş yeni vakıf bulunmaktadır.Sivil toplum kuruluşları olarak nitelendirilen vakıflar, temelde gönüllülük esasına dayanmaktadır ve kar amacı gütmemektedirler. Vakıfların gerçekleştirdikleri faaliyetler sosyal amaçlı hizmetlerdir.Bir malın belli bir amaca tahsis edilmek üzere mal topluluğu şeklinde kurulan vakıfların zaman içerisinde ticari ilişkilerde araç olarak kullanıldığı, bu kuruluşların faaliyetlerini sürdürebilmeleri ve amaçlarına ulaşabilmeleri için iktisadi işletmeler kurmak suretiyle bu işletmelerde mal teslimi ve hizmet ifalarında bulundukları görülmektedir.Asıl amaçları hayır kurumu faaliyetleri olan vakıfların ve bağlı iktisadi işletmelerinin etkin bir şekilde yönetilebilmeleri için bilimsel temele dayanan muhasebe sistemine sahip olması gerekmektedir.Bu tez çalışmasının amacı, Türkiye'de kurulu vakıf ve onlara bağlı olarak kurulan iktisadi işletmelerinin kuruluş ve işleyişlerini, vergi ve diğer kanunlar karşısındaki durumlarını, bilimsel temele dayalı muhasebe kayıt sistemlerini, etkin muhasebe uygulama esas ve usullerini incelemektir.Anahtar Kelimeler: Vakıf, Kar Amacı Gütmeyen, İktisadi İşletme, Muhasebe Sistem Organizasyonu, Sivil Toplum Kuruluşu The foundations and their economic enterprises that established within Turkish borders, have an important role for Turkish economy. According to 2010 data, there are 41.720 registered foundations, 283 annexed foundations, 161 non-Muslim foundations, 1 trade foundation and 4.537 new foundations that is established according to Turkish Civil Code.Foundations are described as non-profit organisations and based on volunteerism. Activities of the foundations are mainly social an charitable services.Although foundations established as a simple group of assets dedicated for a particular purpose, it has been also seen that they were used as an instrument of commercial activities and raletions. These enterprises initiate commercial activities and establish economic enterprises in both goods ands services sector to maintain their existence and reach their social targets.Foundations? and their commercial subsidiaries? main goal is to maintain their social activities. Thus, such organisations need to have an unique accounting system which depends on an scientific basis.The purpose of this thesis is to analyse the establishment and the activities of the foundations and their economic enterprises; their status against tax and other legal regulations, their accounting system which based on an scientific base and finally their effective accounting base and principles.Keywords: Foundation, Non-profit organisation, Economic enterprises, Accounting system organisation, Non-governmental organisation. 268

ÖZETVERGİ KANUNLARI VE MUHASEBE STANDARTLARI AÇISINDAN MADDİ DURAN VARLIKLAR HESAP GRUBUNUN KARŞILAŞTIRILMASI VE BİR UYGULAMAUluslararası Muhasebe Standartlarını esas alan Türkiye Muhasebe Standartları henüz zorunlu hale gelmediği Türkiye’de halen mali tabloların oluşturulmasında mali mevzuat etkili olmaktadır. Bu durum şirketlerin muhasebe politikalarına da mali mevzuatın yön vermesine neden olmaktadır. UFRS ve dolayısıyla TMS’nin temel prensibi, mali tabloların, işletmelerin gerçeğe en yakın mali durumunu gösterecek değerleme ve kayıtlara alma standartlarıyla hazırlanmalarıdır. Yatırımcılara, kredi kuruluşlarına, kısaca tüm mali tablo kullanıcılarına doğru mali bilgiler verecek bir muhasebe sistemi esastır. Uluslararası Muhasebe Standartlarını esas alan Türkiye Muhasebe Standartları yürürlüğe girdiğinde dünya ile finansal raporlama bağlamında entegrasyon sağlanacaktır. İşletmelerin faaliyetlerinin sonuçlarını daha gerçekçi ve uluslararası normlara uygun olarak görebilecekler ve böylece daha doğru kararlar verebileceklerdir. Muhasebe standartlarındaki değişiklikler VUK’daki düzenlemelerin mali tablolar üzerindeki etkisini ortadan kaldıracak, Vergi Usul Kanunu’nunda yer alan değerleme esasları, sadece vergi matrahının hesaplanmasında kullanılacaktır. Yeni standartların yürürlüğe girmesiyle “Ticari Kar” ve “Mali Kar” kavramları arasındaki farklılıklar artacak olup, bu çalışmada örnekler ile karşılaştırma yapılarak maddi duran varlık hesapları açısından standartlar ile vergi uygulamaları arasındaki farkların ortaya konulmasına odaklanılmıştır.ABSTRACTCOMPARISON OF TANGIBLE FIXED ASSETS IN TURKISH TAX LAWS WITH TANGIBLE FIXED ASSETS IN THE TURKISH ACCOUNTING STANDARDS AND AN APPLICATION Because Turkish Accounting Standards (TASs) based on the translation of International Financial Accounting Standards by the Turkish Accounting Standards Board is not applied in Turkey, financial statements are prepared according to Turkish Commercial Code, Turkish Procedural Tax Law and the communiqué issued by Ministry of Finance in 1992. This situation makes accounting policies of companies to be formed by fiscal legislation.The essential principle of TASs, and so IFRS, is to prepare financial statements providing information about the financial position, performance and changes in financial position of an entity that is useful to a wide range of users in making economic decisions. The purpose is accounting system which meets the common information needs of a wide range of users such as shareholders, creditors, employees, and the public at large.When TASs based on the translation of IFRSs is applied in Turkey, Turkish accounting practices will be integrated with the world. The results of operating activities will be more realistic and compliance with international practices. So users will make right decisions.TASs when made to be effective will repeal relevant provisions of Turkish Procedural Tax Law. Valuation provisions in Turkish Procedural Tax Law are only used for calculating the tax base. When TASs coming into effect, differences between business gains and taxable profits will raise. In this study, tangible fixed assets in Turkish Tax Laws are compared with tangible fixed standards in Turkish Accounting Standards by giving examples.

ÖZETKATMA DEĞER VERGİSİNDE TEVKİFAT UYGULAMASI VE MUHASEBESİHazine’nin toplam vergi gelirleri içerisinde, yürürlüğe girdiği 1985 yılında Katma Değer Vergisinin payı %24,8’dir. 2009 yılında ise toplam vergi gelirleri içerisindeki payı %30,7 olmuştur. Maliye Bakanlığı için Katma Değer Vergisi’nin önemi yıllar itibariyle artmıştır. Bu önemi nedeniyle; Maliye Bakanlığı Katma Değer Vergisi’nde kayıp ve kaçağı önlemeye, güvenliği sağlamaya yönelik “KDV sorumluluğu” uygulamasını yürürlüğe koymuştur. “KDV tevkifatı”, KDV sorumluluğu kavramına dayalı olarak başvurulan uygulamalardan biridir. Bu çalışmada; vergi sorumluları tarafından KDV tevkifatı yapılacak işlemler açıklanmıştır. Yapılan örnek uygulama ile KDV tevkifatının, işletmelerde muhasebeleşme süreci açıklanmıştır.Anahtar Kelimeler: Katma Değer Vergisi, Katma Değer Vergisi Tevkifatı, Katma Değer Vergisi Stopajı, KDV Tevkifatı Muhasebesi.ABSTRACTTHE APPLICATION AND ACCOUNTING OF VALUE ADDED TAX WITHHOLDING24.8 percent of total tax incomes of the Treasury, was “Value Added Tax” in 1985 that the year of it was brought in force. In 2009 this value was 30,7%. The importance of Value Added Tax has increased over the years for Ministry of Finance. Therefore, Ministry of Finance has brought into force “Value Added Tax Liability” to prevent from tax missing and illegality. “Value Added Tax Withholding” is one of the referenced applications that based on the concept of Value Added Tax Liability.In this study, by the Value Added Tax Withholding tax charge of operations will be explained. In this sample, Value Added Tax Withholding was described in the business accounting process.Keywords: Value Added Tax, Value Added Tax Withholding, Value Added Tax Stoppage, Accounting of VAT Withholding.

Ekonomik kalkınmanın sağlanması ve tasarrufların verimli alanlara kaydırılması sermaye piyasası aracılığıyla mümkün olmaktadır. Türkiye'de sermaye piyasasının yasal düzenlemeler ile kurumsal bir yapıya kavuşması, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu'nun çıkarılması suretiyle sağlanabilmiştir. Sermaye piyasasında, yatırımcı ve borsa arasındaki ilişkiyi kuran aracı kurumların önemi büyüktür. Bu kurumlarda meydana gelen sorunlar, sermaye piyasasına olan güveni sarsmaktadır. Bu güvenin oluşturulmasında aracı kurumlarda kamuyu aydınlatma ilkesinin sonucu olarak, uygulanan muhasebe sisteminin etkin olması, faaliyet dönemi sonucunda düzenlenen ve denetlenen mali tablo bilgilerinin yeterli açıklıkta ve güvenilirlikte olmasının önemi büyüktür. Aracı kurumlar tarafından düzenlenecek olan mali tablo formatları Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından belirlenmektedir. Aracı kurumların yıllık ve ara dönem mali tablolarının bağımsız denetime tabi olması sermaye piyasasına yatırımcı çekmede ve güven sağlamada önemli bir rol oynamaktadır. Çalışmada sermaye piyasası hakkında temel bilgilere yer verilerek bu piyasada faaliyet gösteren aracı kurumlara ilişkin esaslar ayrıntılı olarak incelenmiştir. Çalışmanın devamında aracı kurumların muhasebe düzenine değinilerek bu kurumların düzenlemek zorunda oldukları temel ve ek mali tablolar ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Daha sonra aracı kurumların mali tablolarının denetimi incelenmiş ve ayrıca diğer denetim türleri de ele alınmıştır. Çalışmanın son bölümünde yer alan ilk uygulama, aracı kurum mali tablolarının hazırlanmasına ilişkindir. İkinci uygulamada ise aracı kurumların mali tablolarının nasıl denetlendiği ve bağımsız denetim raporuna yer verilmiştir. Uygulamalarda yer alan veriler, Türk Sermaye Piyasası'nda faaliyet gösteren aracı kurumlardan alınmış gerçek veriler olup, firma unvanları gizli tutulmuştur.Anahtar kelimeler: Sermaye Piyasası, Aracı Kurum, Mali Tablolar, Bağımsız Denetim Capital markets are necessary to achieve economical growth and for the transfer of savings to more productive areas. Securities Exchange Act numbered 2499 established legal fundamentals of capital markets and achieved institutionalization of the system in TURKEY. In capital markets, financial intermediaries are very important because they establish the connection between investors and the market. Even small problems in these corporations cause a great loss of confidence to the capital markets. To establish trust, as a result of full disclosure principal accounting systems of financial intermediaries must be effective, and the financial statements that are prepared at the end of fiscal period needs to be clear and certain. The Capital Markets Board (CMB) designs the format of the financial statements prepared by the financial intermediaries. To establish trust and attract investors to the capital markets, the audit of annual and interim financial statement of the financial intermediaries plays an important role. This study contains fundamental information while examining the regulations about financial intermediaries operating in capital markets. In the following, the study mentions the financial system of the intermediaries and examines the financial and supplementary financial statement that they have to prepare. Later on, the study examines the audit and other inspection methods used to oversee the financial statements of financial intermediaries. In the last part of the study, an example given to show how a financial intermediary prepares the financial statement. In addition, it has shown how to audit a financial statement and prepare an independent auditor?s report by another example. All the data used in both examples to prepare and audit of financial statement are veracious and the name of the financial intermediary firms kept anonymous.Key Word: Capital Market, Financial İntermediaries, Financial Statement, Audit 275

Küreselleşme süreci, mobil sermayenin daha az vergi ödeyeceği, bir başka ifadeyle vergi sonrası karın maksimum olacağı yerlere çok hızlı bir biçimde hareket etmesine olanak sağlamaktadır. Bu durum, çeşitli ülkelerde faaliyet gösteren çokuluslu şirketlerin, kazancın yüksek vergi oranlarına sahip ülkelerden düşük vergi oranlı ülkelere aktarılması için fiyatların maniple edilmesi şeklinde kendini gösteren transfer fiyatlandırmasının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.Bu çalışma ile transfer fiyatlandırmasının Türkiye uygulaması incelenmiştir. İnceleme sonucunda transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı uygulaması ile vergi güvenlik müessesesi konusundaki önemli bir boşluğun kapatıldığı ancak uygulamada bazı sorunlarla karşılaşılması ihtimalinin yüksek olduğu sonucuna varılmıştır. Globalization provides opportunity to move fast toward where mobile capital will pay less tax and namely where profit will be at the maximum after taxes. This situation causes a transfer quotation appearing as manipulation of prices in order to transfer multinational companies having their operations in various countries from countries having higher tax rates for revenues to countries having less tax rates.This work examines application of transfer quotation in Turkey. According to this examination, it was seen that an important deficiency regarding application of camouflage of earning by transfer quotation and tax administrations have been closed but possibility to face some problems during the application is still high. 137

İç kontrol yapısı şirketlerin bütün departmanlarında gerçekleşen faaliyetlerin izlenebilmesi açısından kurulması zorunlu bir sistemdir. Dünyada yapılan düzenlemeler sonucunda, Türkiye’de de 2002 yılında çıkarılan Sermaye Piyasası Kurulu tebliği ile Sarbanes-Oxley doğrultusunda birtakım yasal düzenlemeler yapılmıştır. Örneğin, dış denetçilerin borsaya kayıtlı şirketlerin iç kontrol yapılarının oluşturulmasında sorumluluk almaları yasaklanmıştır. Yine bu tebliğ ile hisse senetleri borsada işlem gören ortaklıklar, denetimden sorumlu komite kurmalı ve bu komitede yönetim kurulunda murahhaslık sıfatı taşımayan en az iki üye bulundurmalıdırlar.Yeni Bankalar Kanununa göre, bankalar etkin bir iç kontrol yapısı kurmak ve işletmekle yükümlüdürler. Bağımsız denetim kuruluşları, çalışmalarında yöneticilerin esas sözleşmeye aykırı hususlarda bulunduğunu saptarsa bunun Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’na bildirilmesi istenmiş, sözkonusu faaliyetlerden ötürü üçüncü kişilere zarardan sorumlu tutulmuşlardır.Yeni Ticaret Kanunu tasarısında, iç kontrol yapısının tasarının ruhunda bahsedilmesine karşın içerik olarak yeterince belirtilmediği için, iç kontrol yapılarının varlığı ve etkinliği konusunda yönündeki bir düzenlemenin, tasarı metninde açıklanmasında fayda sağlayacaktır.ABSTRACTTHE IMPORTANCE AND LOCATION OF INTERNAL CONTROL STRUCTURE IN ENTERPRISESInternal control structure is an imperative system to follow the activities that is happening in all departments of the enterprises. After the arrangements that have been done in the world, some legitimate arrangements were made in the direction of Sarbanes-Oxley with the declaration of Capital Markets Board which was also carried into the effect in Turkey in the year 2002. For example; the external supervisor’s rights of taking responsibilities are prohibited in establishing internal control structures of the enterprises that are enrolled to the stock market. Again with this declaration, co-partnerships that have their stocks traded on the stock exchange must construct a committee that is responsible of controlling and this committee should have at least two members who are not the executive directors in the administrative council.According to the New Banking Law, banks are bound by the law of establishing effective internal control structure and operating it. If the independent controlling institutes confirm that the administrators are breaking the rules of the main agreement in their works, then they should inform Banking Regulation and Supervision Agency and are considered as responsible of deficit through the third persons’ because of the said activities.In the new Trade Law Project, as the internal control structure is not specified well enough about its content although it is stated in the project’s spirit, it will be beneficial to explain a new arrangement in the project text taking care of the entity and the effectiveness of the internal control structures.

ÖZETYENİ KURUMLAR VERGİSİ KANUNU KAPSAMINDA TRANSFER FİYATLANDIRMASIKüreselleşme süreci, mobil sermayenin daha az vergi ödeyeceği, bir başka ifadeyle vergi sonrası karın maksimum olacağı yerlere çok hızlı bir biçimde hareket etmesine olanak sağlamaktadır. Bu durum, çeşitli ülkelerde faaliyet gösteren çokuluslu şirketlerin, kazancın yüksek vergi oranlarına sahip ülkelerden düşük vergi oranlı ülkelere aktarılması için fiyatların maniple edilmesi şeklinde kendini gösteren transfer fiyatlandırmasının ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu çalışma ile transfer fiyatlandırmasının Türkiye uygulaması incelenmiştir. İnceleme sonucunda transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı uygulaması ile vergi güvenlik müessesesi konusundaki önemli bir boşluğun kapatıldığı ancak uygulamada bazı sorunlarla karşılaşılması ihtimalinin yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.ABSTRACTTRANSFER QUOTATION IN SCOPE OF THE NEW CODE OF CORPORATE TAX Globalization provides opportunity to move fast toward where mobile capital will pay less tax and namely where profit will be at the maximum after taxes. This situation causes a transfer quotation appearing as manipulation of prices in order to transfer multinational companies having their operations in various countries from countries having higher tax rates for revenues to countries having less tax rates. This work examines application of transfer quotation in Turkey. According to this examination, it was seen that an important deficiency regarding application of camouflage of earning by transfer quotation and tax administrations have been closed but possibility to face some problems during the application is still high.

Anahtar Kelimeler: Teknoloji Gelistirme Bölgeleri, Teknoparklar, Ar-GeFaaliyetleri, Vergi TesvikleriÖZETTEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİNDE VERGİ TESVİKLERİ VEAR-GE FAALİYETLERİNİN MUHASEBELESTİRİLMESİBir ülkede ekonomik gelisme ve kalkınmayı ve sürdürülebilir büyümeyisaglamak için teknoloji-yogun sektörlere agırlık vermek, bunun için de ar-gefaaliyetlerine yapılan harcamaların payını arttırmak gerekmektedir. Türkiye’de ar-gefaaliyetlerine yapılan harcamaları arttırmak ve üniversite-sanayi isbirligini saglayarakteknolojik gelismeyi hızlandırmak için teknoloji gelistirme bölgeleri kurulmasına kararverilmistir. Teknoloji gelistirme bölgelerinde faaliyet gösteren mükelleflerinyararlandıgı vergi tesvikleri ve bu mükelleflerin bölgede gerçeklestirdikleri arastırmagelistirmefaaliyetlerinin muhasebelestirilmesi bu tezin konusunu olusturmaktadır.Çalısmada teknoloji gelistirme bölgesinde faaliyette bulunan yönetici sirketlere, gelir vekurumlar vergisi mükelleflerine ve ar-ge, yazılım ve arastırma personeline saglananvergi tesvikleri ayrıntılı biçimde incelenmistir. Teknoloji gelistirme bölgesinde bulunanbir firmanın muhasebe uygulamaları sunularak, arastırma-gelistirme faaliyetlerinin nasılmuhasebelestirildigi açıklanmıstır. Keywords: Technology Development Zones, Technoparks, Research andDevelopment Activities, Tax-IncentivesABSTRACTTAX-INCENTIVES AND ACCOUNTING PROCEDURE OFRESEARCH AND DEVELOPMENT ACTIVITIES IN TECHNOLOGYDEVELOPMENT ZONESIn order to ensure economical development and sustainable growth in acountry, it is required to focus on technology-intensive sectors and increase researchand development expenditures. Turkey decided to establish technology developmentzones in order to increase the amount spent on research and development activities andhasten the technological development by enhancing the cooperation between universityand industry. Tax-incentives provided to taxpayers which are conducting commercialactivity within the technology development zones and accounting procedure of researchand development activities of said companies are the subjects of this thesis. Taxincentivesprovided to managing companies of technology development zones ,taxpayers which are obliged to pay income tax and corporate tax, and researchdevelopmentand sofware-focused personnel are examined in detail. Accountingprocedure generally accepted for research and development activities is explained, byanalysing the accounting records of a company that is in a tech nology developmentzone.

ÖZETVERGİSEL YÖNDEN STOKLARIN DENETİMİ VE RANDIMAN ANALİZİ Vergisel Yönden Stokların Denetimi ve Randıman Analizi adlı bu tezde öncelikle vergisel yönden stokların denetiminin nasıl yapılması gerektiğinin gösterilmesi, bu konuda kullanılan önemli bir yöntem olan randıman analizinin uygulamalı olarak incelenmesi ve sorunların ortaya konularak çözüm önerilerinin getirilmesi amaçlanmaktadır. Stoklar, kayıt dışı işlemleri olan mükelleflerin vergi matrahlarını azaltmak amacıyla üzerinde hile yaparak vergi kaçırdıkları en önemli hesaplardan birisidir. Randıman Analizi tekniği ile işletmenin standart üretim bilgilerinden hareketle, belirli kabuller yapılarak, inceleme dönemi içerisinde olması gereken üretim miktarı tespit edilmeye çalışılmaktadır. Randıman Analizi Vergi Usul Kanunu Madde 3’de yer alan, “Vergilendirmede, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır” hükmünden hareketle, işletmenin gerçek vergiye tabi kazancını tespit etmekte önemli ipuçları sağlayan bir denetim tekniğidir. Denetçi öncelikle randıman analizinin gerekli olup olmadığına ve işletmede randıman analizine esas alınacak değişkenlerin analizde uygulanabilirliğine karar vermelidir. Randıman Analizinden kesin ve sağlıklı sonuçlar alınabilmesinin en önemli yolu incelemeye alınan işletmede fiili stok sayımı yapılmasıdır. Aksi takdirde sadece işletmenin kaydi envanter bilgilerinden hareketle yapılacak bir randıman incelemesinde kayıt dışı üretimi tespit etmek çok zor olacaktır. Randıman analizi neticesinde elde edilen bilgiler, diğer denetim teknikleri ile de desteklenmelidir. ABSTRACT TAX AUDITING OF STOCKS AND PRODUCTIVITY ANALYSISThis thesis titled “Tax Auditing of Stocks and Productivity Analysis” primarily aims to point out tax auditing of stocks should be carried out, the functional examination of efficiency analysis which is an important method used in this respect and determine problems and provide solutions. Stocks are one of main accounts that tax payers having unregistered transactions avoid tax by manipulating over it in order to reduce their tax base. Through Efficiency Analysis method, production amount due within analysis period is determined by undertaking certain allowances based upon corporation’s standard production information. It is an auditing method which provides substantial clues in determining corporation’s real taxable income in accordance with the provision of Article 3 of Efficiency Analysis Tax Procedure Law “Taxation is based on real nature of tax incurring fact and related procedures”. Auditor first decides if efficiency analysis shall be required or not and on the applicability of variables based on corporation’s efficiency analysis during analysis. The most important way to obtain definite and healthy results from Productivity Analysis is to undertake a real stock taking at the corporation under examination. Otherwise, it shall be very difficult to determine the unregistered production during an analysis based solely on corporation’s registered inventory information. The information obtained as a result of productivity analysis shall be backed up with other auditing technics.

ÖZETGünümüzün rekabet koşulları yeni pazarlar kazanmayı ve eldekileri korumayı çok zorlaştırmıştır. Dünya ticaretinin kucaklaşmaya doğru gittiği bu dönemde, başarının tek şartı; daha yüksek kalite düzeyindeki ürünü, daha ucuza arz edebilmektir. Bugün bunu sağlamanın en iyi yöntemi kalite, etkinlik ve verimlilik kavramlarını işletmelerde “yaşayan bir sistem” e dönüştürmektir.Bu çalışmada; genel kalite kavramları, kalite yönetim sistemi gibi konular ayrıntıları ile açıklanmıştır. Ayrıca; küçük ölçekli bir otomotiv yan sanayi firmasında ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin uygulanması adım adım anlatılmıştır. Yaklaşık bir yıl süren bir danışmanlık sürecinde tamamlanan bu çalışmanın sonucunda, uygulama yapılan firmadaki müşteri memnuniyeti, karlılık, tedarikçi ilişkileri, hurda-fire ve geri iade oranlarında önemli azalmalar olduğu gözlenmiştir. Böylelikle ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi uygulanmasının kuruluşlara sağladığı yararlar uygulamalı olarak ortaya konmuştur. SUMMARYTo gain new markets and to save the markets in hand are getting harder for firms because of the cruel competition. In the period which the world has became global the single way of achievement by selling the higher quality products with lower price. Today, the best method for that is turning the quality, effectiveness and productivity concepts into a living system in the firms.In this study; general quality concepts, quality management system will be explained in details. In addition; practicing of ISO 9001 Quality Management System in a small scale automotive subsidiary firm will be explained step by step. The counseling process nearly took one year. At the end of this process, it was seen that the customer satisfaction and profitability increased, on the other hand scrap and returning product rates decreased. Therefore, this study puts forward the benefit of ISO 9001 Quality Management System.

141

Türkiye uzun yıllardır krizler toplumu olarak yaşamaktadır.Toplumumuzun krize saplanmadan geçirdiği bir on yıl yakın tarihte hemen hemen hiç yoktur.Krizler sürecinde siyasal ve ekonomik faktörler birleşmekte, ekonomik unsurlarında ağır basmasıyla birlikte içine girilen krizler Türk toplumuna ağır bedeller ödetmektedir.Yirmi yılı aşkın bir süredir kronik enflasyon sorununu yenememiş Türkiye’den başka bir ülke yoktur. 1990 yılından bu yana biri Nisan 1994, biri Kasım 2000, biri de Şubat 2001’de olmak üzere üç tane büyük krize ülkemiz saplanmıştır. Son iki krizin açtığı yaralar toplumumuzda halen hissedilmektedir.Bu çalışma ile, Türkiye Ekonomisi’nde yaşanan Kasım 2000 ve Şubat 2001 krizlerinin, başta Türkiye Ekonomisi’ne, genelde işletmelere özelde ise otomotiv sektörüne etkileri bir uygulama ile incelenmiştir.Yaşanan finansal krizin sebeplerinin, tüm iktisadi birimler ve ekonomi üzerine sonuçlarının irdelenmesiyle; yeni kriz süreçlerinin öngörülmesi, gereken uyumun sağlanması ve oluşabilecek olumsuzlukların en aza indirilmesi mümkün olacaktır.Turkey is considered to have been a society of crises for quite a long time.There has hardly ever been a period of decade during which Turkey wasn’t in time of crises recently. Political and economic factors are entwined with each other in a crises.The Turkish society has had to pay a lot due to the eceonomic elements playing a more important role during teh recent ones.Turkey is the only country which hasn’t been able to get over the problem of chronic inflation for over 20 years. Since 1990, Turkey has been through three crises: April-1994, November-2000, and February 2001. The aftermath of the last two still persists.Based on the last two crises, this study focuses on the Turkish economy in general and the automotive sector in particular.Having a look at the reason of the previous crises and their effects on the economic activities, it would be possible to forecast and adapt to the new processes of future crises and minimize all the difficulties.

Barter ticareti, paranın mal piyasalarından çok mali piyasalarda kullanılır olmasından kaynaklanan ihtiyacın giderilmesinde ortaya çıkmış bir enstrümandır. İşletmelerin kendi özkaynakları ile finanse olmalarını sağlayan bir regülatör sistemdir. Barter sistemi firmalara, ihtiyaçlarını kendileri için en uygun ödeme enstrümanı olan üretilen mal ve hizmet karşılığı satın alma imkanı sunmaktadır. Firma barter sistemini ihtiyaçları için kullandığı oranda nakit tasarrufu yapmakta, aynı oranda işletme sermayesi ihtiyacını aşağı çekmektedir.Firmalarımız ve ülkemiz için sahip olunan kaynakları kısa dönemde finansal kazanca çevirme maharetine sahip bulunan barter sisteminin Türkiye'de gelişmesi son on senede gerçekleşmektedir. Sektörde diğer ülkelere oranla çok az sayıda barter firması faaliyet göstermektedir. Türkiye'de barter işlemleri için herhangi bir kanuni mevzuat bulunmamaktadır.Bu çalışma ülkemiz ve ticari kuruluşlar için büyük faydalar sağlamak iddiasında bulunan barter ticaretinin yürürlülükteki kanunlara uygun nasıl işlem yapıldığını incelemektedir. Ayrıca alım ve satım işlemlerinin muhasebeleştirilmesi ile ilgili pratik uygulamalar yer almaktadır.Barter trade is an instrument constituted from the usage of goods in finance markets more than product markets. It is a system providing the companies to meet their finance by their own capitals.The barter system offers the companies to buy with the most convenient payment instrument for them when buying in exchange for goods and services. A company saves as much money as it uses the system, and it reduces its capital at the same ratio.The barter system, which has the ability to turn the sources of companies and the country into financial values in the short run, has been developed in Turkey in the last ten years. When compared with other countries, there is smaller number of companies operating in the sector. There is not any law degree to regulate the barter procedures in Turkey.This work studies how the barter trade, which is claimed to be of great benefits for our country and companies, could be legally utilized in line with the existing laws. Besides, it also deals with practical implementation of accounting of buying and selling processes.

130

Burada yapılan çalışma, Türkiye'nin bir çok alanda öncü sektörü konumunda olan tekstil sektörünün, bir alt sektörü olan ev tekstili sektöründe, faaliyette bulunan işletmelerin maliyetlerini hesaplamalarında kullandıkları maliyet sistemi ve bunun gerçek yaşamda uygulanmasına ilişkin bir uygulama çalışmasından ibarettir. Çalışmada öncelikle maliyetlerle ilgili bilgiler verilmiş olup daha sonra ev tekstili sektörü tanıtılmış ve sektörün Türkiye açısından taşıdığı önem anlatılmıştır. Son olarak da ev tekstili sektöründe faaliyette bulunan bir işletmenin maliyetlerinin hesaplanışı gösterilmiştir. Sektör son yıllarda önemli gelişmelere gebedir. Özellikle 2005 yılında ülkeler arasındaki kotaların kalkacak olması ve Çin'in Dünya Ticaret Örgütü'ne üye olması tekstil sektöründe önemli gelişmelere neden olacaktır. Sektörde faaliyette bulunan işletmelerin en önemli sorunları olarak işçilik maliyetleri ve finansman sorunları karşımıza çıkmaktadır.This study is a practice of the cost system used by the firms which display activity in home textile sector, a subsector of the textile sector, the leading one in Turkey. İn this study the first subject given information about is the cost and then the home textile and the importance of the home textile in Turkey is presented. The last point handled in this study is the calculation of the costs in a home textile corpration. Especially, that the quotas between the countires will be removed in 2005 and that China will be a member of the World Trade Organization will cause important developments in textile sector. And the most important problems of the companies in home textile sector are the labour costs and the financial problems.

GENEL BİLGİLERİsim ve Soyadı: Zuhal KayaAnabilim Dalı: İşletmeProgramı: Muhasebe - FinansmanTez Danışmanı: Yrd. Doç. Dr. Cemal ÇakıcıTez Türü ve Tarihi: Yüksek Lisans - Temmuz 2003Anahtar Kelimeler: Elektronik Ticaret, MuhasebeÖZETELEKTRONİK TİCARETİN VERGİLENDİRİLMESİ VE MUHASEBESİKüreselleşme olgusunu şekillendiren etkenlerin başında "Bilgi ve İletişim Teknolojileri" ile bu teknolojilerde baş döndürücü bir hızla meydana gelen değişim ve gelişmeler yer almaktadır. Söz konusu bu değişim ve gelişmeleri tetikleyen en büyük etken ise "İnternet"tir. İnternet teknolojisinde yaşanan gelişmeler insanların aklına, son derece büyük kolaylıklar sağlayan internetin ticari alanda kullanılıp, kullanılamayacağı sorusunu getirmiştir ve internet asıl gelişimini ticari amaçlarla kullanılmasından sonra gerçekleştirmiştir. Böylece, internet üzerinde yani elektronik ortamda gerçekleştirilen ve "Elektronik Ticaret" olarak adlandırılan yeni bir ticaret şekli ortaya çıkmıştır.Elektronik ticaret geniş anlamda ele alındığında, sosyal ve ekonomik yaşamın her alanını etkilemekte ve tüm kesimlere büyük yararlar sağlamaktadır. Bu nedenle de elektronik ticaret ile ilgili gelişmelerin yakından takip edilmesi gerekmektedir. Aksi taktirde "Yeni Elektronik Dünya" ve "Yeni Ekonomi"nin gerisinde kalınacaktır. Bu ise toplumların refah düzeylerini ve gelir seviyelerini olumsuz yönde etkileyecektir. İnsan hayatının hemen hemen bütün alanlarını etkileyen ve bir devrim niteliği taşıyan elektronik ticaret, sağladığı sınırsız faydanın yanı sıra, bir takım sorun ve eksiklikleri de beraberinde getirmektedir. Bu alanda yaşanan sorun ve eksikliklerin giderilmesi için, zaman ve mekan sınırlarını ortadan kaldıran; kurumların, devletlerin ve insanların birbirleriyle ilgili her türlü bilgiye kolaylıkla ulaşabildikleri ve iletişim kurabildikleri bu ortama ait bir takım ilke ve kuralların oluşturulması kaçınılmaz bir zorunluluk olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak oluşturulacak bu ilke ve kuralların, küreselleşme olgusu nedeniyle birbirine pek çok alanda bağımlı durumda bulunan tüm ülkelerde geçerli olabilmesi için, ulusal değil uluslararası bir niteliğe sahip olması gerekmektedir.DONNÉES GÉNÉRALESPrénom, nom: Zuhal KayaOption: GestionProgramme: Comtabilité et FinanceSuperviséur: Assistant Professeur Cemal ÇakıcıType de Thése et sa Date: Maitrise - Juillet 2003Mots Clés: E - Commerce, ComptabilitéRÉSUMÉİMPÉTS DE L'ÉLECTRONİQUE COMMERCE ET SA COMPTABİLİTÉUne des matérialisation de la globalisation prend la forme des téchnologies d'information et de la communication. Parmi les téchnologies il existe des transformations et variations. L'accélération de ces changements est si rapide que nous sommes parfois perdus. Le principal facteur gui tire vers le haut ces variations et transformation est "Internet".Au travers des expériences vécues sur les différentes téchnologies internet, leur utilisation a conduit à slinternoger sur internet d'utuliser pour le commerce. Internet a pris de plus grande proportion du fait de son utilisation à des fins commerciales. Grâce à cela, le commerce électronique est né et on l'a appelé électronique commerce.Globalement,quand on se penche sur l'électronique commerce, ce dernier influence la vie sociale et économique sur tous les plans et niveaux sociaux. C'est pour cela qu'il faut suivre de prés toutes les transformations de l'électronique commerce. Sinon on reste dans l'arriére plan du nouveau monde électronique et de nauvelle économie. Cela va influencer défavorablement la prospénté et le niveau de revenue de la population. L'électronique commerce impacte toutes les facetles de lavie humaine et ses effets sont doubles on peut s'attendre à de bons avantages tout comme à des problémes et à des carences. Pour éviter les problémes et les carences que l'on rencentre dans ce domaine, ce qui fait sauter les limites du temps et de l'éspace; pour optenir facilement les renseignements nécessaires et communiquer entre les différentes administrations, gouvernements et populations nous sommes dans l'obligation de nous soumettre à des lois à des articles qui seront mis en place, et soient valables dans tous les pays qui ont rapport avec la globalisation et qui sont dépendont dans beaucoup de domaine, il faudrait forcément les internationaliser.

220