Search

1683’de II. Viyana muhasarasının başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından gelen savaşlarda Osmanlı ordusunun eksikliklerinin gün yüzüne çıkması yenileşme hareketlerinin ilk olarak askerî anlamda başlamasına neden olmuştur. II. Viyana kuşatmasından sonra Avusturya’ya karşı alınan mağlubiyetlerden sonra 1711 Prut zaferinin yaşanmasıyla ordu alanındaki ıslahat düşüncesinin ertelendiği gözlemlenmektedir. Comte de Bonneval’ın Osmanlı hizmetine girmesiyle beraber Osmanlı kara ordusundaki modernizasyon “Humbaracılık” teşkilatının geliştirilmesi çalışmalarıyla başlamıştır. Müslüman olarak Ahmet ismini alan Bonneval, bu teşkilatı yenileştirmesinin yanında Osmanlı’ya Avrupa dış politiği hakkında bilgiler de vermiştir. Benzer şekilde 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Fransa tarafından Osmanlı’ya teknik destek sağlaması için görevlendirilen Baron de Tott, Fransa’nın gerek Karadeniz gerekse Akdeniz çıkarlarını gözetmekten geri durmamıştır. İstanbul ve Çanakkale Boğazlarının tahkim edilmesine yardım eden Tott, dönemin teknolojisi ve askerî eğitim yöntemlerinin Osmanlı’ya uygulanması için de çaba sarf etmiştir. Yapılan çalışmada, Humbaracı Ahmet Paşa ve Baron de Tott’un Osmanlı ordusundaki ıslahat faaliyetlerine ek olarak Tott’dan sonra, Fransız uzman St. Remy modern top döküm tekniklerinin tatbik edilmesi için Halil Hamid Paşa döneminde Osmanlı hizmetinde bulunmuştur. Ayrıca Sultan III. Selim dönemiyle başlayan “Nizam-ı Cedid” devrinin ilk yıllarında devlet düzeninin çağın gereklerine cevap verebilmesi için III. Selim’e sunulan layihalardan Fransız Subay Baron Brenteno’nun layihası da önemlidir.

Özet1876 Bulgar İsyanı sonrası Avrupa basınında Osmanlı Devleti’ni suçlayan haberler yapılmış ve bu yabancı kamuoyu açısından Osmanlı’nın suçlandığı olaylardan biri olmuştur. 1880 sonrası ayrılıkçı Ermeni komitelerinin kurulmasıyla beraber komiteler çeşitli eylemlerde bulunmuşlardır. Sason hadisesine kadar Erzurum, Merzifon, Kayseri, Yozgat ve Kumkapı olayları yaşanmış fakat ayrılıkçı komiteler istedikleri “ses getirme” eylemini başaramamışlardır. Yapılan çalışmada, Sason İsyanı’nın özellikle Hınçak Komitesi’nin faaliyetleri bakımından bir ilk niteliği taşıdığı üzerinde durulmuştur. Buna göre Sason hadisesi ile beraber Ermeni komiteleri stratejik olarak geniş çaplı dış destek sağlayabilecekleri eylemler seçmişlerdir. Sason’da çatışmaların başlamasından itibaren bilhassa İngilizler gerek İngiliz Büyükelçi Philip Curie gerekse Reuters gibi ajanslar vasıtasıyla Avrupa basınına hadiseleri yansıtmışlardır. İngiliz gazetelerinin birçoğunun Bulgar İsyanı sırasında Bulgarlar için gösterdiği tepkiyi bu sefer Sason İsyanı’nda Ermeniler için göstermişlerdir. Gazeteler iki hadise sonrası benzer şekilde tepki vermişler çatışmaların yatışması sonrası sahih delillerin azlığının ortaya çıkmasını göz ardı etmişlerdir. Aynı zamanda çalışmada, İngiliz kamuoyunun Sason olayının başında ve sonunda verdiği tepkilerdeki değişimler de analiz edilmeye çalışılmıştır.AbstractAfter the Bulgarian Revolt of 1876, news accusing the Ottoman Empire were made in the European press, and this was the first major event in which the Ottoman Empire was blamed in terms of foreign public opinion. With the establishment of separatist Armenian committees after 1880, the committees took various actions. Until the Sason incident, Erzurum, Merzifon, Kayseri, Yozgat and Kumkapı events had taken place,but the separatist committees could not achieve the action they wanted to"make a sound". In the study, it was emphasized that the Sason rebellionwas a first in terms of the activities of the Hinchak committee.Accordingly, with the Sason incident, the Armenian committeesstrategically chose actions that could provide large-scale foreign support.Since the beginning of the conflicts in Sason, especially the British, havereflected the events to the European press through agencies such asBritish Ambassador Philip Curie and Reuters. This time, they showed thereaction of many British newspapers for the Bulgarians during theBulgarian rebellion, for the Armenians in the Sason rebellion. Newspapersreacted similarly after the two incidents, ignoring the scarcity of authenticevidence after the conflicts subsided. At the same time, in the study, thechanges in the reactions of the British public at the beginning and end ofthe Sason incident were also tried to be analyzed.

Terör, en genel anlamıyla baskı, şiddet ve cebir yoluyla halkın korku vedehşete kapılmasını sağlayarak siyasi bir amaç elde etmektir. Recep Karakaya’nın“Ermenilere Yönelik Ermeni Terörü” adlı eseri tam bu noktada özellikle Ermeniterör komitelerinin kendi vatandaşlarına uyguladığı muameleyi anlatmaktadır.Kitabın konusu, Ermeni komitecilerinin kendi milletinden olan insanlara karşıuyguladıkları terör hareketleri, bunların nedenleri, uygulama yöntemleri vesonuçlarını kapsamaktadır

Bu çalışmanın amacı, Osmanlı Sultanı II. Mehmed'in küçük oğlu olan Şehzâde Cem'in, kardeşi II. Bayezid ile girdiği taht mücadelesinden yenik ayrılması sonucu Avrupaya gitmesi ve ölümüne kadar Avrupa'da geçirmiş olduğu hayatı anlatmaktır. Yapılmış olan çalışmanın konusu ve dönemi itibarıyla veri ve kaynak olarak Osmanlı Kroniklerine ağırlık verilmiştir. Bilhassa Sultan Cem'in Avrupa yolculuğu esnasında yanında olduğu anlaşılan Haydar Bey'in Vâkıât-ı Sultân Cem adlı eseri ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Gözlemlenen ve irdelenen bulgular şunlardır; Şehzade Cem'in yaşanılan olaylara bakış açısı, geçtiği yabancı şehirlerdeki fiziki ve kültürel değerlere olan tavrı, kardeşi Bayezid'e olan tutumu, batılı hükümdarlarla arasındaki diyaloglar ve zaman geçtikçe iktidar hevesinin azalması durumudur. Tüm bunların ışığında Cem vakâsına gerek garp dünyası bakış açısından gerek Osmanlı perspektifinden bakılmaya çalışılmıştır. The Ottoman Sultan II. Mehmet had two sons. Among two princes, Cem Sultan was the youngest and the II. Bayezid was the oldest. These two princes had a fight for throne which is lost by Cem Sultan. This study aims to investigate the life of Cem Sultan starting from his movement to Europe upon his defeat on throne till his death. Taking into account the theme of thesis and the studied time period Ottoman chronic are extensively used. Particularly Vâkıât-ı Sultan Cem by Haydar Bey is believed to be accompany Cem Sultan during his trip to Europe. The observed and examined findings in this thesis are: The viewpoint of prince Cem on facts, the attitude of prince Cem on phsical and cultural values of foreign cities visited by him, his attitude toward his brother prince II. Bayezid, the dialogue between prince Cem and Europe rulers. At the same time, the decrease in Cem Sultan's passion for political power is in the scope of this thesis. To conclude, the historical circumstances related to Cem Sultan was throughly examined not only from the perspective of western World but also from the Ottoman perspective. 152