1894 SASON İSYANI’NIN İNGİLİZ BASININA YANSIMALARI

Özet1876 Bulgar İsyanı sonrası Avrupa basınında Osmanlı Devleti’ni suçlayan haberler yapılmış ve bu yabancı kamuoyu açısından Osmanlı’nın suçlandığı olaylardan biri olmuştur. 1880 sonrası ayrılıkçı Ermeni komitelerinin kurulmasıyla beraber komiteler çeşitli eylemlerde bulunmuşlardır. Sason hadisesine kadar Erzurum, Merzifon, Kayseri, Yozgat ve Kumkapı olayları yaşanmış fakat ayrılıkçı komiteler istedikleri “ses getirme” eylemini başaramamışlardır. Yapılan çalışmada, Sason İsyanı’nın özellikle Hınçak Komitesi’nin faaliyetleri bakımından bir ilk niteliği taşıdığı üzerinde durulmuştur. Buna göre Sason hadisesi ile beraber Ermeni komiteleri stratejik olarak geniş çaplı dış destek sağlayabilecekleri eylemler seçmişlerdir. Sason’da çatışmaların başlamasından itibaren bilhassa İngilizler gerek İngiliz Büyükelçi Philip Curie gerekse Reuters gibi ajanslar vasıtasıyla Avrupa basınına hadiseleri yansıtmışlardır. İngiliz gazetelerinin birçoğunun Bulgar İsyanı sırasında Bulgarlar için gösterdiği tepkiyi bu sefer Sason İsyanı’nda Ermeniler için göstermişlerdir. Gazeteler iki hadise sonrası benzer şekilde tepki vermişler çatışmaların yatışması sonrası sahih delillerin azlığının ortaya çıkmasını göz ardı etmişlerdir. Aynı zamanda çalışmada, İngiliz kamuoyunun Sason olayının başında ve sonunda verdiği tepkilerdeki değişimler de analiz edilmeye çalışılmıştır.AbstractAfter the Bulgarian Revolt of 1876, news accusing the Ottoman Empire were made in the European press, and this was the first major event in which the Ottoman Empire was blamed in terms of foreign public opinion. With the establishment of separatist Armenian committees after 1880, the committees took various actions. Until the Sason incident, Erzurum, Merzifon, Kayseri, Yozgat and Kumkapı events had taken place,but the separatist committees could not achieve the action they wanted to"make a sound". In the study, it was emphasized that the Sason rebellionwas a first in terms of the activities of the Hinchak committee.Accordingly, with the Sason incident, the Armenian committeesstrategically chose actions that could provide large-scale foreign support.Since the beginning of the conflicts in Sason, especially the British, havereflected the events to the European press through agencies such asBritish Ambassador Philip Curie and Reuters. This time, they showed thereaction of many British newspapers for the Bulgarians during theBulgarian rebellion, for the Armenians in the Sason rebellion. Newspapersreacted similarly after the two incidents, ignoring the scarcity of authenticevidence after the conflicts subsided. At the same time, in the study, thechanges in the reactions of the British public at the beginning and end ofthe Sason incident were also tried to be analyzed.