Search

Soil compaction is a widespread degradation process in forest sites. Soil degradation occurring on the structural formation of a natural soil system by rainfall or mechanical outer forces generally results in soil particles to be rearranged tighter than its previous status. In this case, soil compaction -defined as the increase in bulk density of soil- develops with negative effects on soil-plant-water relations. With the compaction, the density of soil increases while the porosity rate decreases, creating a harder formation in soil and consequently lower degree of hydraulic conductivity. Higher soil compaction usually occurs in densely used places including recreational areas, settlements, logged forests, fruit gardens, agro-forestry systems and nurseries. The compaction may occur naturally, but it can also be started by outer factors such as soil preparation tools, heavy equipments, tire traffic, livestock grazing or fires. Besides causing deterioration on physical and hydrological features in growing environments of plants, soil compaction may also lead to physiological degradation of plants and changes on the balance and amount of growth hormones of plants, which, in turn, may limit nutrient uptake. In this study, possible reasons for compaction problem observed in forested soils and its negative effects on soil physical, chemical and microbiological characteristics as well as on the physiology of plants were evaluated., Toprak sıkışması ormanlık alanlarda yaygın olarak görülen bir degradasyon sürecidir. Toprak sisteminin doğal durumdaki strüktürel yapısının, yağış veya mekaniksel dış kuvvetlerin etkisi altında bozulması ve toprak parçacıklarının daha sıkı bir şekilde yeniden dizilmesi toprak sıkışması olarak tanımlanabilir. Sıkışma sonucunda toprağın hacim ağırlığı başta olmak üzere birçok fiziksel özelliği bu durumdan olumsuz etkilenmekte ve toprak-bitki-su ilişkileri bu süreçten olumsuz şekilde etkilenmektedir. Sıkışma, çoğunlukla yoğun olarak kullanılan rekreasyon alanlarında, yerleşim sahalarında, orman istihsal alanlarında, meyve bahçelerinde, tarımsal ormancılık yapılan yerlerde ve fidanlıklarda görülmektedir. Sıkışma doğal olarak oluşabildiği gibi toprak işleme aletleri, ağır makineler, tekerlek trafiği, hayvanlar tarafından çiğnenme ve yangınlar gibi dış etkenler yoluyla da oluşabilmektedir. Toprak sıkışması, bitkisel üretim ortamının fiziksel ve hidrolojik özelliklerinde olumsuzluklara yol açtığı gibi, bitkilerde fizyolojik bozulmalara neden olabilmekte, bitkide büyüme hormonlarının dengesinde ve miktarında değişikliklere yol açabilmekte ve besin elementi alımını da sınırlandırabilmektedir. Bu çalışmada orman örtüsü altındaki topraklarda görülen sıkışma sorununun nedenleri, toprakların fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri ile bitkilerin fizyolojisinde ortaya çıkardığı olumsuzluklar değerlendirilmiştir.

Yeraltından çeşitli metotlarla çıkarılan madenler, mineral atıklarıyla beraber çıkarıldığı için mineral dokusuna ulaşıncaya kadar kırma, öğütme ve eleme işlemine tabi tutulurlar. Eleklerden geçirildikten sonra silolarda depolanır. Buraya kadar tüm madenlerde aynı işlemler uygulanır. Bundan sonra zenginleştirme işlemine geçilir. Cevherin yapısına göre önce sulu sistem zenginleştirme ile mineral atıkları temizlenir. Bu işlemler sonrasında oluşan sıvı atıkların depolanması çoğu zaman su ilişkileri ve tuzlanmada etkili olurlar ve tarımsal zehirli metallerin veya maden cevherini işlemede kullanılan kimyasal atıkları bulundurabilirler. Aşırı dolu sedimantasyon havuzları oldukça zararlı ve tehlikelidir. Bunların etkileri ile hidrostatik basınç artar ve atık baraj duvarlarının çökmesi veya sızıntı olması durumunda çevrede doğrudan büyük tehlike oluşturabilirler. Bu çalışmada, Türkiye'de işletilen ve kapatılmış olan madenlerin çevre üzerine etkilerinin tespit edilmesi amacıyla Sızma (Konya) Cıva Madeninin 1993 yılında kapatıldığı günden bu yana hayvan, bitki, toprak, yer alt ve yerüstü sularındaki kalıntılarını araştırarak, Türkiye'deki madencilik çalışmaları sonrası çalışmaların çevreye etkilerinin minimuma indirgemek ile sahada yapılması gereken rekreasyon ve kapatma çalışmalarına ışık tutması hedeflenmektedir., Various methods of underground mining extracted mineral waste are removed along with the tissue until it reaches the mineral crushing, grinding and screening process. After spending sieves are stored in silos. Up here in the same process will apply in all mines. After this process, it leads to enrichment. According to the structure of ore minerals before the water system, waste is cleaned with enrichment. After this process created after the storage of liquid waste and salt water relations often are effective ore mining and agricultural toxic metals or chemicals used in processing waste may have. Sedimentation ponds are very harmful and dangerous overload. The effects of hydrostatic pressure increases with them, and the waste or leakage of the dam wall collapse in the event of a major direct environmental hazard may happen. In this study, around the mines operated in and closed Turkey, in order to determine the effects of metallic mercury was closed since the virgin animals, plants, soil and ground water as their search for the remains, post-mining activities in Turkey to be done for recreation and off-site work is expected to shed light.

TEZ8034 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2010. Kaynakça (s. 71-79) var. ix, 81 s. : res., çizelge ; 29 cm. Sunulan çalışmada tarım yapılma sıklığına göre (çok tarım, az tarım, tarım yapılmayan ve sera tarımı yapılan) dört farklı bölgeden izole edilen toplam 150 Gram (-) bakterinin antibiyotik direnç fenotipleri ve MAR indeksleri belirlenmiş ve 102 tanesinin identifikasyonu yapılmıştır. Çok tarım yapılan bölgelerden izole edilen bakterilerin antibiyotik direnç oranları %38.13, az tarım yapılan bölgede %16.83, tarım yapılmayan bölgede %26.67 ve sera tarımı yapılan bölgelerde ise %22.83 olarak bulunmuş, istatistiksel olarak yalnızca çok tarım yapılan bölgeler ile az tarım yapılan bölgeler arasında fark gözlenmiştir. Çok tarım yapılan bölgelerde en yüksek MAR indeksi 0.73 ile 8 bakteride, az tarım yapılan bölgede 0.67 ile 1 bakteride, tarım yapılmayan bölgelerde 0.67 ile 3 bakteride ve sera tarımı yapılan bölgelerde 0.73 ile 1 bakteride gözlenmiştir. Ayrıca çok tarım yapılan bölgede 29, Aztarım yapılan bölgede 18, tarım yapılmayan bölgede 16 ve sera tarımı yapılan bölgede ise 28 bakterinin birden fazla sayıda antibiyotiğe dirençli oldukları bulunmuştur. The proposed study determines the antibiotic resistance phenotypes and MAR indexes of 150 types of Gram (-) bacteria, isolated from four different areas according to their frequencies of cultivation (frequent cultivation, infrequent cultivation, uncultivated fields and greenhouse cultivation areas) and identifies 102 types. The antibiotic resistance rate of bacteria isolated from frequently cultivated fields, infrequently cultivated fields, uncultivated fields and greenhouse cultivation areas were found to be 38,13%, 16,83%, 26,64% and 22,83% respectively and a statistically significant difference was observed only between frequently cultivated fields and infrequently cultivated fields. It was observed that the highest MAR index in frequently cultivated fields was 0,73 with 8 bacteria, 0,67 in infrequently cultivated fields with 1 bacteria, 0,67 in uncultivated fields with 3 bacteria, and 0,73 in greenhouse cultivation fields with 1 bacteria. It was also found out that 29 bacteria in frequently cultivated fields, 18 bacteria from infrequently cultivated fields, 16 bacteria from uncultivated fields and 28 bacteria from greenhouse cultivation areas were resistant to more than one type of antibiotics. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FEF2009YL13.

Tez (Yüksek Lisans) -- Kırıkkale Üniversitesi 78551 …

Bu çalışmada Bursa İline bağlı Nilüfer İlçesi Görükle mevkiinde entomopatojen nematodların (EPN) tespiti için tüm ilçeyi temsil edecek şekilde toprak örnekleri alınmış ve bu örnekler Galleria mellonella L. larvası ile “insect bait” tekniği kullanılarak alınan örneklerdeki EPN’ler izole edilmiştir. Çalışma kapsamında 7860 m2 lik alandan toplam 88 adet numune alınmış ve analiz edilmiştir. Analizler sonunda toplam 4 adet EPN tespit edilmiş olup, bunlar Steinernema sp. olarak teşhis edilmiştir. Bu çalışma ve tespit edilen türler yöre için ilk kayıt olma özelliğini taşımaktadır. In the present study, in order to detect entomopathogenic nematodes, soil samples from Görükle region Nilüfer town in Bursa were collected and baited with larvae of Galleria mellonella L. in order to isolate EPN. In framework of this study, total 88 soil samples form 7860 m2 areas were analyzed. At the end of the analyzes, 4 EPN were totally detected and they were identified as Steinernema sp. Moreover, the study and identified EPN species were the first for the region.

Bu araştırmada, Tuz gölü çevresi tarım dışı arazilerden alınan 3 toprak örneğinde çalışılmıştır. Gazometrik metod kullanılarak katalaz enziminin aktivitesi tayin edilerek kinetik parametreleri hesaplanmıştır. Fiziksel, kimyasal özellikleri ve % tuz oranı farklı toprakların katalaz enzim analizi 20+1 oC laboratuar koşullarında değişik substrat konsantrasyonlarda (% 3, % 6, % 9, % 12, % 15, % 18, %2 1, % 24, % 27, % 30 H2O2) yürütülmüştür. Bu analizde ürün olarak açığa çıkan O2'nin zamana göre değişimi (20, 40, 60, 80,?.300 sn) kararlı hale gelmesine kadar devam edilmiştir. Katalaz enzim aktivitesi (?) ve kinetik parametreleri (?0, Vmax ve Km) her toprak için ayrı ayrı yapılmıştır. Sonuçlara göre, tuz konsantrasyonu yüksek toprakta katalaz enziminin kinetik parametresi olan Km'nin değeri yüksek bulunmuştur. Vmax değeri ise en düşük olarak bulunmuştur. Ayrıca reaksiyon hızının % 24 substrat konsantrasyonunda artış gösterdiği ve daha sonra değişmediği tesbit edildi. Bu metod toprakta katalaz enzim aktivitesinin tesbitinde kullanılabilir., In this study, 3 soil samples taken from the non-agricultural land around the Salt Lake were examined. The kinetics parameters were calculated by determining the activity of catalase enzyme by using the Gasometric method. The catalase enzyme analysis of samples having different physical and chemical properties and % salt ratios was conducted at temperatures of 20+1 oC in laboratory conditions and different substrate concentrations (% 3, % 6 ,% 9,% 12, % 15 ,% 18 ,% 21 % 24 ,% 27, % 30 H2O2). In this analysis was continued until the amount of O2 brought out as product with respect to time (20, 40, 60, 80, ... .300 sec) became stable. Catalase enzyme activity (?) and kinetic parameters (?0, Vmax and Km) were made separately for each sample. According to results, the value of Km , the kinetic parameter of the catalase enzyme, was maximum in soils having high concentration of salt. Vmax values were found to be low. In addition, it was determined that the reaction rate increased at % 24 substrate concentration and then did not change. This method can be used to determine the catalase enzyme activity in soil.

In this study, plant parasitic species of Merlinius in the tomato (Lycopersicum esculentum Mill.) fields in rotation with carrot in Beypazarı (Ankara) district are examined in considering their two main aspects, namely faunistic and taxonomic. In 1991, during the summer months, when adult Nemata species are more abundant, soil and tomato samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared and the ones belonging to Merlinius were measured and identified. Identification, synonyms, possible variations, distribution and habitats of each species are given, as a result of both laboratory studies and literature records. In this study, 3 species belong to Merlinius genus as Merlinius. brevidens (Allen 1955) Siddiqi 1970, M.graminicola (Kirjanova 1951) Siddiqi 1976 and M.nanus (Allen 1955) Siddiqi 1970were determined. From these M.graminicola (Kirjanova 1951) Siddiqi 1976 were the first record for Nematoda fauna of the Türkiye., Bu çalışmada Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç ile münavebeye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarında bulunan Merlinius (Nemata:Dolichoridae) cinsine ait bitki paraziti türlerin faunistik ve taksonomik olmak üzere iki bölümde incelenmesi yapılmıştır. 1991 Yılında ergin Nemata türlerinin çoğunlukla bulunduğu yaz aylarında toprak ve kök örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinden elde edilen nematodların daimi preparatları hazır-lanarak, Merlinius cinsine ait türlerin ölçüm ve teşhisleri yapılmıştır. Her türün tanımı, sinonimleri, görülen varyasyonlar, çalışma kapsamına giren alanlardaki yayılışı, literatürde kayıtlı yayılışı ve habitatları verilmiştir. Çalışmada Merlinius cinsine ait Merlinius brevidens (Allen 1955) Siddiqi 1970, M.graminicola (Kirjanova 1951) Siddiqi 1976 ve M.nanus (Allen 1955) Siddiqi 1970olmak üzere 3 tür saptanmış olup. Bunlardan M.graminicola (Kirjanova 1951) Siddiqi 1976'nın Türkiye için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir.

In this study, plant parasitic species of Pratylenchoides (Tylenchida: Pratylenchidae) in the tomato(Lycopersicum esculentum Mill.) fields in rotation with carrot in Beypazarı (Ankara) district are examined in considering their two main aspects, namely faunistic and taxonomic. In 1991, during the summer months, when adult Tylenchida species are more abundant, soil and tomato samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared and the ones belonging to Pratylenchoides were measured and identified. Identification, synonyms, possible variations, distribution and habitats of each species are given, as a result of both laboratory studies and literature records. In this study, 3 species belong to Pratylenchoides genus as P.alkani Yüksel 1977, P.conincki Ökten 1989 and P.leicauda Sher 1970were determined. P.leicauda were the first record for Nematoda fauna of the Turkey., Bu çalışmada Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç ile münavebeye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarında bulunan Pratylen-choides (Tylenchida:Pratylenchidae) cinsine ait bitki paraziti türler faunistik ve taksonomik olmak üzere iki bölümde incelenmiştir. 1991 yılında ergin Tylenchida türlerinin çoğunlukla bulunduğu yaz aylarında toprak ve kök örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinden elde edilen nematodların daimi preparatları hazırlanarak, Pratylenchoides cinsine ait türlerin ölçüm ve teşhisleri yapılmıştır. Her türün tanımı, sinonimleri, görülen varyasyonlar, çalışma kapsamına giren alanlardaki yayılışı, literatürde kayıtlı yayılışı ve habitatları verilmiştir. Çalışmada Pratylenchoides cinsine ait P.alkani Yüksel 1977, P.conincki Ökten 1989 ve P.leicauda Sher 1970 olmak üzere 3 tür saptanmış olup. Bunlardan P.leicauda'nın Türkiye için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir.

In this study, plant parasitic species of Coslenchus (Nemata:Tylenchidae)and Safianema (Nemata:Anguinidae) in the tomato (Lycopersicum esculentum Mill.) fields in rotation with carrot in Beypazarı (Ankara) district are examined in considering their two main aspects, namely faunistic and taxonomic. In 1991, during the summer months, when adult Tylenchida species are more abundant, soil and tomato samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared and the ones belonging to Coslenchus and Safianema were measured and identified. Identification, synonyms, distribution and habitats of each species are given, as a result of both laboratory studies and literature records. In this study, 2 species belong to Coslenchus and Safianema genus as C.turkeyensis Siddiqi, 1981 and S.lutonense Siddiqi, 1980 were determined. From these S.lutonense Siddiqi, 1980 were the first record for Nematoda fauna of Türkiye., Bu çalışmada Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç ile münavebeye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarında bulunan Coslenchus (Nemata:Tylenchidae) ve Safianema (Nemata:Anguinidae) cinslerine ait bitki paraziti türlerin faunistik ve taksonomik olmak üzere iki bölümde incelenmesi yapılmıştır. 1991 Yılında ergin Tylenchida türlerinin çoğunlukla bulunduğu yaz aylarında toprak ve kök örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinden elde edilen nematodların daimi preparatları hazırlanarak, Coslenchus ve Safianema cinslerine ait türlerin ölçüm ve teşhisleri yapılmıştır. Her türün tanımı, sinonimleri, çalışma kapsamına giren alanlardaki yayılışı, literatürde kayıtlı yayılışı ve habitatları verilmiştir. Çalışmada Coslenchus ve Safianema cinslerine ait C.turkeyensis Siddiqi, 1981 ve S.lutonense Siddiqi, 1980 olmak üzere 2 tür saptanmış olup S.lutonense Siddiqi, 1980'nin Türkiye için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir.

In this study, plant parasitic species of Filenchus (Nemata:Tylenchidae) in the tomato (Lycopersicum esculentum Mill.) fields in rotation with carrot in Beypazarı (Ankara) district are examined in considering their two main aspects, namely faunistic and taxonomic. In 1991, during the summer months, when adult Tylenchida species are more abundant, soil and tomato samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared and the ones belonging to Filenchus were measured and identified. Identification, synonyms, possible variations, distribution and habitats of each species are given, as a result of both laboratory studies and literature records. In this study, four species belong to Filenchus genus as Filenchus anguilonius, F.cylindricaudus, F.filiformis and F.thornei were determined. From these F.anguilonius and F.cylindricaudus were the first record for Nematoda fauna of Türkiye., Bu çalışmada Beypazarı (Ankara) ilçesinde havuç ile münavebeye giren domates (Lycopersicum esculentum Mill.) ekim alanlarında bulunan Filenchus (Nemata:Tylenchidae) cinsine ait bitki paraziti türlerin faunistik ve taksonomik olmak üzere iki bölümde incelemesi yapılmıştır. 1991 Yılında ergin Tylenchida türlerinin çoğunlukla bulunduğu yaz aylarında toprak ve kök örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinden elde edilen nematodların daimi preparatları hazırlanarak, Filenchus cinsine ait türlerin ölçüm ve teşhisleri yapılmıştır. Her türün tanımı, sinonimleri, görülen varyasyonlar, çalışma kapsamına giren alanlardaki yayılışı, literatürde kayıtlı yayılışı ve habitatları verilmiştir. Çalışmada Filenchus cinsine ait Filenchus anguilonius, F.cylindricaudus, F.filiformis ve F.thornei olmak üzere 4 tür saptanmış olup. Bunlardan F.anguilonius ve F.cylindricaudus'un Türkiye için ilk kayıt olduğu belirlenmiştir.

TEZ7230 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2009. Kaynakça (s.148-151) var. xxii, 152 s. : rnk.res. ; 29 cm. Some herbicides belong to the group of Acetolactate synthase enzym inhibitors (ALS) used in wheat were studied to determine their degradation into the different soils and residual effect of following crops; cotton, soybean, corn and lentil sown in the same year. None of herbicides makes any side effect on yield of cotton and corn, four months after application while only Triasulfuron+Dicamba (0.51+8.19 g.a.i./da) could make side effect on the yield of soybean. Triasulfuron+Dicamba, Mesosulfuron methyl+ Iodosulfuron methyl sodium (0.9+0.18 g.a.i./da), Propoxycarbazone sodium (7 g.a.i./da), Mesosulfuron methyl+ Propoxycarbazone sodium (1,13+1,68 g.a.i./da ) and Sulfosulfuron (0.19 g.a.i./da) make side effect on yield of the lentil seven months after application in Ceylanpınar location. Bioassay studies indicate that the soil degradation of the herbicides in Hacıhasan (high organic matter, low silt) and Balcalı (low silt) locations were found faster than Ceylanpınar (high silt, low organic matter) and Oymaklı (high silt and low organic matter) locations. Bu çalışmada buğday alanlarında kullanılan bazı Acetolactate synthase enzim engelleyici (ALS) herbisitlerin farklı topraklardaki kalıcılığı ile buğday hasadından sonra aynı yıl ekilen münavebe bitkileri pamuk, soya, mısır ve mercimeğe yan etkileri araştırılmıştır. Herbisitler uygulandıktan yaklaşık dört ay sonra ekilen pamuk ve mısır bitkisinin verimine yönelik olumsuz bir etki göstermezken, sadece Triasulfuron+Dicamba (0.51+8.19 g e.m./da) etkili maddeli herbisitin buğday sonrası ekilen soya bitkisinin verimine yönelik olumsuz etki gösterebileceği saptanmıştır. Ceylanpınar'da yapılan denemede Triasulfuron+Dicamba, Mesosulfuron methyl+ Iodosulfuron methyl sodium (0.9+0.18 g e.m./da), Propoxycarbazone sodium (7 g e.m./da), Mesosulfuron methyl+ Propoxycarbazone sodium (1,13+1,68 g e.m./da) ve Sulfosulfuron (0.19 g e.m./da) etkili maddeli herbisitlerin buğday hasadı sonrası aynı yıl ekilen münavebe bitkisi mercimeğe olumsuz etki yapabileceği belirlenmiştir. Bioassay çalışmalarında organik madde içeriği yüksek olan killi tın toprak yapısına sahip Hacıhasan ile Balcalı deneme tarlalarının organik madde içeriği düşük ve kil oranı yüksek olan Ceylanpınar ve Oymaklı deneme tarlalarındaki topraklara göre herbisitleri daha kısa sürede parçaladığı tespit edilmiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:ZF2006D36

Selenyum bitki gelişimi için gerekli olmamakla birlikte insan ve hayvan sağlığı açısından bitkilerdeki ve bitkisel kökenli gıdalardaki miktarı önemlidir. İnsanlarda Se eksikliğinin ana nedeni olarak, tüketilen gıdaların (özellikle buğdayın) Se bakımından fakir olması gösterilmektedir. Bu nedenle, bu tez kapsamında tarama çalışması ile Orta Anadolu Bölgesinden seçilmiş illerin (Konya, Niğde, Nevşehir) toprak ve buğdaylarının Se içerikleri ve Orta Anadolu Bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen ekmeklik ve makarnalık buğday genotiplerinin selenyuma tepkileri bir sera denemesi ile belirlenmiştir. Ayrıca topraklarda bitkilerce alınabilen Se miktarını belirleyen ve yaygın olarak kullanılan bir yöntem bulunmaması nedeniyle, bu çalışmada topraklardaki bitkilerce alınabilir Se miktarını belirlemede kullanılabilecek değişik Se ekstraksiyon yöntemleri denenmiş ve incelenen ekstraksiyon yöntemleri içinde, bitki veya tanedeki Se miktarıyla en kuvvetli ilişkiyi gösteren ekstraksiyon çözeltisi tespit edilmiştir. Konya, Niğde ve Nevşehir illerinden toplanan 173 adet toprak örneğinin bitkiye elverişli Se konsantrasyonunun 0.56-9.76 µg kg-1 arasında değiştiği ve ortalama 2.25 µg kg-1 olduğu bulunmuştur. Bu topraklar üzerinde yetişen buğday bitkilerinden toplanan tane örneklerinin Se konsantrasyonunun da ortalama 24.31 µg kg-1 olduğu ve 10.13-96.01 µg kg-1 arasında değiştiği belirlenmiştir. Bu değerler insan sağlığı açısından buğday tanesinde olması arzu edilen en düşük değerin (100 µg Se kg-1) çok altında bulunmuştur. Bunun yanında örneklerin %68'inde Se konsantrasyonunun ortalama 24.31 µg kg-1'ın bile altında olduğu tespit edilmiştir. Selenyuma gösterdikleri tepkiler bakımından hem ekmeklik, hemde makarnalık buğday genotipleri arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar bulunmuştur. Ancak bu farklılıkların, buğday tanesindeki selenyum konsantrasyonunu artırmak amacıyla yapılacak ıslah programlarında söz konusu buğday genotiplerini kullanmak için yetersiz ve çok düşük düzeyde olduğu görülmüştür. Sera koşullarında 1 ve 5 mg kg-1 Se uygulamasıyla ekmeklik ve makarnalık buğday genotiplerinin dokularında hem insan ve hayvan sağlığı açısından, hemde bitkiler için toksik seviyelerde Se birikimi olmuştur. Dokulardaki toksik düzeyde Se birikimi nedeniyle genellikle bütün genotiplerin yeşil aksam ve tane verimi azalmıştır. Bunun yanında 0.2 mg kg-1 Se uygulamasıyla buğday genotiplerinin verim değerleri genellikle olumsuz yönde etkilenmemiş olmakla birlikte tane Se konsantrasyonu bütün genotiplerde insan ve hayvan sağlığı açısından buğday tanesinde olması istenen (100-1000 µg Se kg-1) seviyenin çok üzerinde olmuştur. Topraklardaki bitkilerce alınabilir Se miktarını belirlemede kullanılabilecek değişik Se ekstraksiyon yöntemleri içinde, bitki veya tanedeki Se miktarıyla en iyi uyumu, 0.1 M KH2PO4 extraksiyon yöntemi göstermiştir., Although selenium (Se) is not essential for plant growth, its amount in plants and plants based foods is very important for human and animal nutrition. Consumption of foods (particularly wheat) poor in Se is shown as the main reason for the Se deficiency problem in humans. Because of this reason, in the present study, Se contents in soils and different types of wheat were determined in representative samples from some selected provinces (Konya, Niğde, and Nevşehir) of the Central Anatolia Region with a survey study. In addition to this, a greenhouse experiment was conducted to observe the responses of bread and durum wheat genotypes grown in Central Anatolia to Se fertilization. Moreover, as there is not a commonly used method for determining the amount of available Se that can be taken up by plants in the soils, in the present study, different Se extraction methods that can be used for determining the amount of available Se in the soils were tested and among the examined extraction methods, the extraction solution which exhibited the strongest relationship with the Se content in the plant or the grain was determined. Plant available Se concentrations of 173 soil samples collected from Konya, Niğde, and Nevşehir were found to vary between 0.56 and 9.76 µg kg-1 and the average plant available Se concentration was found to be 2.25 µg kg-1. Selenium concentrations in grains of wheat cultivars grown on these soils varied between 10.13 and 96.01 µg kg-1 and the average concentration was found to be 24.31 µg kg-1. All of these values are much lower than the critical level (100 µg Se kg-1) of Se in wheat grain for human nutrition. Besides, it was found that the Se concentration was even lower than an average of 24.31 µg kg-1 in 68% of the samples. Statistically significant differences were found among both bread and drum wheat genotypes regarding their response to Se addition. However, it was observed that these differences were very low and not sufficient to use the wheat cultivars mentioned above in breeding studies aiming to increase the Se concentration in wheat grain. Under greenhouse conditions, Se accumulations which were very toxic for humans and animals in shoot tissues of bread and durum wheat cultivars occurred with 1 and 5 mg kg-1 Se additions. The toxic Se accumulation in shoot tissues decreased shoot growth and grain yield generally in all genotypes. However, 0.2 mg kg-1 Se addition did not cause any reduction in shoot growth and grain yield. Moreover grain Se concentrations in all cultivars were much higher (100-1000 µg Se kg-1) than the critical Se level for humans and animals. Among the Se extraction methods which can be used for determining the amount of Se in soils that can be taken up by plants, 0.1 M KH2PO4 extraction method showed the best correlation with the amount of Se in the plant and the grain.

In this work, it was aimed to determine the degree of stabilization of various composts by determining their carbon mineralization in soil. The composts which originated from kitchen wastes, vegetable wastes and grass clippings were added to the soil. Then, these mixtures were incubated. During incubation period, CO₂-C evolution rates of controls were the lowest, and CO₂-C evolution rates of grass clippings were lower than both the CO₂-C evolution rates of kitchen wastes and vegetable wastes. Vegetable wastes had the highest CO₂-C evolution rates. After 9 days, CO₂ amounts of the soils amended with composts were close to the values of soil samples. It was seen that the maximum C mineralization in soil occurred at the initial stages of incubation. It can be said that composting would be useful to find a solution to environmental problems caused by raw wastes. As a result, it was determined that investigating carbon mineralization can be used for determining the degree of the stabilization of composts., Bu çalışmada, farklı kompostlann topraktaki karbon mineralizasyonunun tespitiyle stabilizasyon derecelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Mutfak atıkları, sebze atıkları ve çim kırpıntılarından elde edilmiş kompostlar toprağa eklenmiştir. Daha sonra bu karışımlar inkübe edilmiştir. İnkübasyon periyodu boyunca, kontrollerde CO₂-C oluşum hızları en düşük olmuş ve çim kırpıntılarında CO₂-C oluşum hızları hem mutfak atıklarındakinden hem de sebze atıklarındakinden düşük olmuştur. Sebze atıklarında CO₂-C oluşum hızları en yüksek olmuştur. 9 gün sonra, kompost eklenen toprakların CO₂ miktarları toprak numunelerinin değerlerine yakın olmuştur. Toprakta en yüksek C mineralizasyonunun inkübasyon başlangıcında meydana geldiği görülmüştür. Ham atıkların sebep oldukları çevre problemlerine bir çözüm bulmak için kompostlaştırmanın faydalı olacağı söylenebilir. Sonuç olarak, karbon mineralizasyonunun araştırılmasının kompostların stabilizasyon derecesini tespitte kullanılabileceği belirlenmiştir.

Yaprak alan indeksi (YAİ), fotosentez, intersepsiyon, evapotranspirasyon ve kirleticilerin depolanması gibi çok farklı süreçleri kontrol etmektedir. Yaprak alan indeksi, güneş ışınlarını bitkisel biyokütleye çeviren aktif yaprak yüzey alanının doğrudan bir ölçüsüdür. Bu nedenle YAİ önemli bir ekosistem karakteristiğidir ve bir çok karasal ekosistemde, verimlilik ile sıkı ilişki içerisindedir.Bu çalışmada, yarıküresel fotoğraflar yardımıyla farklı meşcerelerdeki (kayın, göknar ve göknar-kayın) yaprak alan indeksi değerleri araştırılmıştır. Bunun yanı sıra, incelenen meşcere tiplerine ait bazı toprak özellikleri (tekstür, pH, organik C, toplam N vb.) ve ölü örtü miktarları da belirlenmiştir. Bu amaçla, Arıt Beldesi Küredağları Milli Parkı tampon zonunda yer alan her bir meşcere tipinden 15 adet örnek alan seçilmiş ve her örnek alandan toprak ve ölü örtü örnekleri alınmıştır. Ayrıca balık gözü takılı fotoğraf makinesi ile toplam 90 adet fotoğraf çekilmiştir.Yaprak alan indeksi değerleri; kayın meşceresinde 3.36 m2 m-2, göknar meşceresinde 2.94 m2 m-2 ve göknar-kayın meşceresinde 3.96 m2 m-2 bulunmuştur. Yapılan varyans analizi sonucuna göre; meşcerelerin yaprak alan indeksi değerleri istatistiksel olarak anlamlı oranda (P

This study conducted to determine plant nutrition values in chestnut plantations soil samples taken from chestnut orchards were analyzed for their chemical and physical characteristics. The research was carried out with 26 different soil samples taken from 0-30 cm depth in 2004 in Nazilli-Aydın, which has an important role in chestnut production. Soil texture, pH, total salt (%), CaCO3 (%), organic matter (%), total N (%), exchangeable K, Ca, Mg and Na; available P, Fe, Mn, Zn and Cu of analyzed soil samples were established in this study. Analysis results were evaluated comparing them to recommended measure of value (limit) in terms of productivity parameters studied. Results showed that soil texture is loamy, soluble solid content is saltless, soil pH produces weak and normal alkalin reaction, CaCO3 percent is termed calcareous, organic matter is poor, azote and potassium contents are low and chestnut orchards are quite satisfactory in terms of elements as P, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Mn and Cu. Kestane plantasyonlarının besin maddeleri aÇısından verimlilik durumlarını saptamak amacıyla yürütülen bu araştırmada, kestane bahÇelerinden alınan toprak örnekleri analiz edilmiş ve toprakların fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Araştırma, ülkemizde kestane yetiştiriciliği aÇısından en önemli bir yere sahip olan Aydın iline bağlı Nazilli ilÇesi kestane bahÇelerinde, 2004 yılı hasat döneminde, 0-30 cm derinlikten 26 adet toprak örneği alınarak yürütülmüştür. Analizleri yapılan toprak örneklerinde; bünye, pH, toplam tuz, CaCO3, organik madde, toplam N; değişebilir K, Ca, Mg ve Na; alınabilir P, Fe, Mn, Zn ve Cu değerleri saptanmış ve analiz sonuÇları incelenen verimlilik parametreleri aÇısından önerilen kriter (sınır) değerleri ile karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. SonuÇlar; incelenen toprakların bünyesinin tınlı, eriyebilir tuz iÇeriği tuzsuz, pH'sı hafif alkali ve alkali reaksiyonda, % CaCO3 kireÇli seviyesinde, organik maddece fakir, azot ve potasyum iÇerikleri düşük seviyede olup, P, Ca, Mg, Na, Fe, Zn, Mn ve Cu elementleri aÇısından ise kestane bahÇelerinin genellikle yeterli düzeyde olduğu belirlenmiştir.

Bu arastırma, Edirne ilinden geçen otoban kenarlarındaki topraklarda bazı ağır metallerin kirliliğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıstır. Bunun için Edirne merkez ilçe ve Havsa ilçelerinden 56 farklı yerden toprak örneği alınmıstır. Elde edilen bulgulara göre topraklar genellikle nötr pH’da ve tuzsuz özelliktedir. Toprakların tekstürleri genellikle “Kumlu Killi Tın (SCL)” tekstür sınıfında olup, kireç kapsamları bakımından “az kireçli” sınıfına girmektedir. Toprakların organik madde kapsamları “yetersiz” düzeydedir. Toprakların yarayıslı P, değisebilir K, Ca ve Mg kapsamları ise “yeterli” düzeydedir. Toprakların bitkilere yarayıslı Fe ve Cu kapsamları “yeterli”, ancak Zn ve Mn kapsamları “yetersiz” düzeydedir. Topraklarda Cd, Cr ve Ni kirliliği saptanamamıstır. Ancak Co kirliliği ve önemli boyutlarda da Pb kirililiği saptanmıstır. Toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri ile ağır metal içerikleri arasında önemli bazı istatistiksel iliskiler belirlenmistir. The aim of this research was to determine the heavy metal pollution of soils which is located along with motorway passing through in Edirne Province. For this purpose, soil samples were taken from 56 different agricultural lands near the motorway in Edirne. According to the results, the soils were generally neutral pH and saltless. The texture of soils were generally sandy-clay– loam (SCL) and less lime as classified. The amount of organic matter in soils is insufficient. The contents of soils available P, exchangeable K, Ca and Mg are sufficient. Available Fe and Cu contents of soils are sufficient, but available Zn and Mn contents are insufficient. Cadmium, Cr and Ni pollution were not determined in the soils. But Co pollution and high level of Pb pollution were determined. Between some physical and chemical properties of soils and heavy metal contents of the soils were found important statistical relations. Some statistical relations in between phsical and chemical properties with heavy metal contents of soils have been determined.

Bu çalışma atık mantar kompostunun şeker pancarı yetiştiriciliğinde kullanımının verim, kalite ve bazı toprak özellikleri üzerine etkilerini araştırmak amacı ile yürütülmüştür. Araştırmada kullanılan atık mantar kompostu, bölgede kültür mantarı üreticilerinin aynı yıl üretimde kullandıkları mantar kompostu atıklarıdır. Üretim sonunda atık hale gelen mantar kompostu, taze atık olarak, kış dönemi süresince doğal yıkanmaya maruz bırakılmak ve Elektriki Kondüktivite (EC) değeri 4 mmhos/cm değerine ininceye kadar yıkanmak sureti ile üç farklı şekilde ve dört farklı dozda (0-2.400-4.800-7.200 kg/da) uygulanmıştır. Kullanılan şeker pancarı tohumu Achat çeşidi teknik monogerm pancar tohumudur. Deneme tarla şartlarında Tesadüf Parselleri Faktöriyel Deneme Desenine göre üç tekerrürlü olarak kurulmuş ve 2007?2008 yıllarında iki yıl üst üste tekrarlanmıştır. Atık mantar kompostunun toprağa ilavesinin bazı toprak özellikleri üzerinde istatistiki açıdan önemli etkileri tespit edilmiştir. Toprağın EC, organik madde, CaCO3, P2O5, K2O, Ca, Mg, Fe, Zn ve Na değerlerinde önemli artışlar belirlenmiştir. Artışlar hem uygulamalar arasında hem de dozlar arasında farklılıklar göstermiştir. Doğal atık mantar kompostunun 7200 kg/da dozunun en fazla artışı sağladığı belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, şeker pancarı yetiştiriciliğinde atık mantar kompostu kullanımının kök verimi değerleri üzerine etkileri dikkate değer bulunmuştur. Uygulama metodu farklılıkları sonuçlara belirgin bir şekilde yansımıştır. Yine uygulama dozları arasında farklılıklar da önemlidir. İki yıllık hasat verilerinin ortalamaları dikkate alındığında; en yüksek verim değeri, 8677.75 kg/da ile doğal atık mantar kompostu uygulamasının 7.200 kg/da dozunda gözlenmiştir. Yine aynı uygulamanın 4.800 kg/da dozunda da yüksek verim 7757.00 kg/da elde edilmiştir. Kış döneminden bekletilen atık mantar kompostunun 7.200 kg/da uygulamasında ise 7643.50 kg/da verim elde edilmiştir. Yıkanmış atık mantar kompostunun 7.200 kg/da uygulamasında elde edilen verim değeri ise 7250.63 kg/da olarak bulunmuştur. Kontrol parsellerinden elde edilen verim değeri ise ortalama 5109.75kg/da olarak belirlenmiştir. Hasat sonrası şeker pancarı yumru örneklerinde yapılan analizler sonucunda yumruda zararlı azot birikiminin uygulama şekilleri ve dozlar arasında istatistiki farklılıklar gösterdiği bulunmuştur. Zararlı azot birikimi, doğal atık mantar kompostu ve bekletilmiş atık mantar kompostu uygulamalarında, yıkanmış atık mantar kompostu uygulamasından daha yüksek bulunmuştur. Gelişme dönemi ortasında alınan bitki örneklerinin NO3-N, P2O5, K2O, Ca, Mg, Fe, Zn ve Mn içerikleri uygulama metotları ve dozlar dikkate alındığında önemli farklılıklar göstermişlerdir, doğal atık mantar kompostunun uygulamalarından elde edilen değerler diğer uygulamalar ve kontrol parsellerinden istatistiki olarak önemli derecede yüksek bulunmuştur. Uygulama dozları dikkate alındığında ise 7200 kg/da dozu diğer dozlardan ve kontrol parsellerinden önemli derecede yüksek bulunmuştur., This project was conducted to determine the effects of spent mushroom compost on some soil properties and yield and quality of sugar beet. Spent mushroom compost used in this research are waste the mushroom producer near to the research field in the same year of the experiment. Mushroom compost that changed into spent in the end of production, as natural spent, exposed to natural leaching and value of electric conductive (EC) up to down value of 4 mmhos/inc is applied three different way and four different doses (0-2.400-4.800-7.200 kg/da) to soil . Kind of Achat technical mono germ sugar beet seed was used. The field experiment was designed in a Randomized Block, Factorial Experiment with three replications in the year of 2007 and 2008. Effects of adding spent mushroom compost, especially, the application of spent mushroom compost was found to be effective on some chemical features of the soil as statistically. Increases in EC, organic matter content, CaCO3, P2O5, K2O, Ca, Mg, Fe and Zn contents of the soil were determined to be important. These increases were demonstrated between both the treatments and the doses. The dose of 7200 kg/da of fresh mushroom compost was demonstrated more effective than the other forms of application types and doses. The results obtained showed that biological yield was increased significantly by usage of spent mushroom compost in growing sugar beet. Differences among the compost treatments are very obvious. There was an important differences among the doses according to the data obtained in 2 years. The highest value of yield was not obtained by processing of spent mushroom compost, but it is observed that applying fresh compost 7200 kg/da produced 8677.75 kg/da sugar beet. With the application of 4.800 kg/da fresh compost produced 7757.00 kg/da sugar beet. With the compost leached in winter term, 7200 kg/da of spent mushroom compost yielded 7643.50 kg/da sugar beet. Sugar beet yield with 4.800 kg/da of spent mushroom compost was 7250.63 kg/da. On the other hand, control plot yielded an average 5109.75 kg/da sugar beet. Sugar beet samples were analyzed for harmful nitrogen content in sugar beet. There was a difference among compost treatment types and application doses. The differences were significant statistically. Fresh compost was observed to be more effective than leached ones. In the middle of growing term, when it is observed that NO3-N, P2O5, K2O, Ca, Mg, Fe, Zn and Mn concept of leaf sample, applying method and doses, it is determined important differences. Unprocessed spent mushroom compost had a higher effect than the other types of compost and control plots. 7200 kg/da fresh compost was found to be effective than the other type compost and control plots.

Bu çalışmada, arıtma çamuru uygulaması yapılmış tarım topraklarında solucan aktivitesinin toprakta meydana getirdiği değişimler incelenmiştir. Arıtma çamurlarının azot ve fosfor içeriğinin yüksek olması, toprakların nutrient kaynaklarının artırılmasında önemli rol oynamaktadır. Solucanlar toprak için önemli canlılardır. Toprağın fiziksel ve kimyasal yapısında olumlu değişimlere yol açmaktadır. Arıtma çamuru uygulamasıyla besin içeriği artan topraklarda, solucan aktivitesinin olması organik maddenin mineralizasyonunun artmasına dolayısıyla toprakta önemli bir nutrient olan azotun topraktaki döngüsüne etki etmektedir. Solucan aktivitesi bunun yanında topraktaki mikrobiyal aktivitenin de artmasına sebep olur. Bu ilişkiler doğrultusunda topraktaki bu değişimleri izlemek için biyolojik indikatörler olan enzim aktiviteleri kullanılmaktadır.Yürütülen bu çalışmada, iki farklı orijine sahip (kentsel ve gıda endüstrisi) arıtma çamurları 50, 100 ve 200 ton/ha oranında killi bünyeli tarım toprağına uygulanmış ve 3 aylık bir inkübasyon çalışması yapılmıştır. Yapılan uygulamalarda inkübasyon süresince azot formları (amonyum azotu, nitrat azotu ve toplam azot) ve enzim aktiviteleri (dehidrogenaz, alkali fosfataz, ß-glukosidaz, üreaz) analizlenmiştir.İnkübasyon dönemi incelendiğinde, ilk ay solucan kotlarında nitrat azotunun, bireyli topraklarda ise amonyum azotunun daha baskın olduğu bulunmuştur. Diğer inkübasyon dönemlerinde ise, solucan kotlarında amonyum, topraklarda da nitrat azotunun baskın olduğu belirlenmiştir. Arıtma çamuru ilavesi, toprak ve kotlardaki toplam azot konsantrasyonunu arttırmıştır. Kotlarda belirlenen toplam azot konsantrasyonunun, toprağa göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Alkali fosfataz enzim aktivitesi hariç diğer enzimler, tüm çamur uygulamalarında kotlarda toprağa kıyasla daha yüksek olarak tespit edilmiştir. Bireyli ve bireysiz topraklar kıyaslandığında ise, bireysiz topraklarda nitrat azotu, bireyli topraklarda ise amonyum azotunun daha baskın olduğu görülmektedir. Solucan aktivitesi inkübasyon sonunda arıtma çamuru uygulanmış topraklarda dehidrogenaz aktivitesi hariç, toplam azot, alkali fosfataz, ß-glukosidaz, üreaz seviyesinin bireysiz topraklara göre düşmesine yol açmıştır. In this study, the effect of earthworm activity on an agricultural soil amended with sewage sludge was investigated. High nitrogen and phosphorus contents of sewage sludge play an important role in enhancing soil nutrient sources. Earthworms are probably the most important macroorganisms in soil system. They improve the physical and the chemical structures of soil. The presence of earthworm activity in sludge amended soils (nutrient enriched) may increase the mineralization of organic matter. Accordingly, the nitrogen cycle is affected. Earthworms also enhance the microbial activity of soils. Hence, enzyme activities are useful biological indicators that can be used to investigate the variations in soil diversity.In this study, two wastewater sludges (domestic and industrial) which were different in origin were amended to clay agricultural soil samples at rates equivalent to 50, 100 and 200 tons dry raw sludge/ha. Then, an incubation study was performed during a period of three months. Nitrogen forms (NH4+-N, NO3--N and Total N) and enzyme activities (urease, alkaline phosphatase, dehidrogenase and ß-glucosidase) were analysed in sewage sludge amended soil and earthworm casts throughout the incubation period.The result of the study indicated that nitrate nitrogen and ammonium nitrogen were dominant forms in earthworm casts and in surrounding soil, respectively, during the first month of incubation. Thereafter, ammonium nitrogen and nitrate nitrogen contents were higher in casts and surrounding soil, respectively. The addition of sewage sludge appeared to increase concentration of total-N in soil and casts. Total-N levels in casts were found to be significantly higher than those of in soil. Similarly, higher enzyme activities (with exception of alkaline phosphatase) were determined in earthworm casts.Comparison of the soils with and without earthworms indicated that the amounts of ammonium nitrogen and nitrate nitrogen were higher in the soils with earthworms and without earthworms, respectively. At the end of the incubation, total nitrogen, urease, alkaline phosphatase, ß-glucosidase levels were found to be significantly lower in surrounding soils of earthworms than those in soils without earthworms. 148

Patates buğday, çeltik ve mısırdan sonra insanlar tarafından en çok tüketilen bir besin kaynağıdır. Patatesin içerdiği karbonhidrat, protein, mineral maddeler ve vitaminler insan beslenmesinde vazgeçilmez niteliktedir. Bu nedenle son yıllarda patatesin verimini arttırmak için aşırı özellikle azotlu gübre kullanılmaktadır. Aşırı N’lu gübre kullanılması patatesin kalitesi ve yumrunun mineral element içeriğini olumsuzlaştıracağı ve hasatlıklara karşı direncini düşüreceği beklenmektedir. Bu nedenle Türkiye’de patates yetiştiriciliğinin yapıldığı Misli ovasından ve Çukurova bölgesinden yumru ve toprak örneklerinin alınarak element konsantrasyonlarının belirlenmesi patatesin kalite özelliklerinin saptanması açısından oldukça önemlidir. Bu amaç için Misli ovasından 140 toprak (0-30 cm) ve 138 patates yumrusu, Çukurova bölgesinde ise 86 toprak (0-30 m) ve patates yumru örneği toplanmıştır. Misli ovasından alınan yumru örneklerinde, örneklerin % 65’nin yüksek N’lu olduğu, Çukurova’da ise aynı değerin % 95 olduğu bulunmuştur. Her iki bölgedeki yumruların ayrıca % 64-65 oranında yüksek P konsantrasyonuna sahip olduğu belirlenmiştir. Bu değerlere karşılık, Misli ovasındaki yumruların % 68.6’nın Ca’ca, % 49.3’ünün K’ca ve % 41.4’ünün de Mg’ca yetersiz düzeyde beslendiği saptanmıştır. Çukurova bölgesinde ise söz konusu elementlerin patateslerde özellikle Ca ve K beslenmesiyle ile ilgili önemli bir sorunun olmadığı görülmüştür. Sonuç olarak, Misli ovasında K, Ca ve Mg beslenme yetersizliğinin giderilmesi için bu elementlerin gübrelenmesine önem verilmelidir. Ayrıca aşırı N ve P gübre kullanımından kaçınılmalıdır. Her iki bölge için iklim, toprak ve bitki isteklerini dikkate alan bir gübreleme programına gereksinim vardır.

Turkish International Cooperation Agency.

Turkish International Cooperation Agency.

Bu denemede fide ortamı olarak; 1.Cibre, 2.Perlit, 3.Torf, 4.Cüruf, 5.% 75 Cibre+%25 Meşe Külü, 6.% 75 Cibre+%25 Kavak Talaşı, 7.Cibre+10 g/L Alçı, 8.Cibre+10 g/L Jips, 9.% 75 Cibre +%25 Odun Kömürü, 10.% 90 Cibre+% 10 Odun Kömürü, 11.% 70 Cibre+% 20 İnce Perlit+% 10 Odun Kömürü, 12.% 70 Cibre+% 20 Süper İri Perlit+% 10 Odun Kömürü, 13.% 75 Cibre+% 25 İnce Perlit, 14.% 75 Cibre+% 25 Süper İri Perlit, 15.% 75 Cibre+% 25 Cüruf kullanılmıştır. En iyi fide ortamı olarak perlit, torf, cibre ve cibre-jips (10 g/L) karışımı bulunmuştur. %75cibre+%25 meşe külü ortamında çok az çimlenme olup, fideler gelişmemiştir. Bu ortamın kıvırcık baş salata fidesi yetiştiriciliği için uygun olmadığı görülmüştür. %75 cibre+%25 kavak talaşı ortamında fide döneminde fideler gelişmiş fakat dikim döneminde fidede büyüme olmamıştır. Dikim döneminde kullanılan ortamlar ise 1.Cibre, 2.Cüruf, 3.Perlit, 4.% 75 Cibre+%25 Kavak Talaşı, 5.Cibre+10 g/L Alçı, 6.Cibre+10 g/L Jips, 7.% 90 Cibre+% 10 Odun Kömürü, 8.% 75 Cibre+%25 Odun Kömürü, 9.% 70 Cibre+% 20 Süper İri Perlit+% 10 Odun Kömürü, 10.% 70 Cibre+% 20 İnce Perlit+% 10 Odun Kömürü, 11.% 75 Cibre+%25 İnce Perlit, 12.% 75 Cibre+%25 Süper İri Perlit, 13.% 75 Cibre+%25 Cüruf, 14.Toprak. En iyi ortam olarak perlit, sera toprağı ve cibre bulunmuştur. Cüruf ortamında ise bitkide yüksek oranda dış yapraklarda uç yanıklığı görülmüştür. Sonuç olarak fide döneminde perlit ve torfun yanı sıra onlara alternatif olarak cibre ve cibre-jips (10 g/L) karışımının kullanılabileceği ve onlara göre daha ekonomik olması yönünden yetiştirici ve ülke ekonomisi açısından büyük yarar sağlayacağı görülmüştür. Dikim döneminde ise perlit ve sera toprağına alternatif olarak cibrenin de kullanılabileceği bulunmuştur. In this experiment, the followings were used as a seedling media: 1.Grape marc, 2.Perlite, 3.Peat, 4.Cinder, 5.)75% grape marc+25% oak ash, 6. 75% grape marc+25% poplar sawdust, 7.Grape marc+10 g/L plaster of Paris, 8.Grape marc+10 g/L gypsum, 9. 75% grape marc+25% charcoal, 10.90% grape marc+10% charcoal, 11.70% grape marc+20% fine perlite+10% charcoal, 12.70% grape marc+20% super coarse perlite+10% charcoal, 13.75% grape marc+25% fine perlite, 14.75% grape marc+25% super coarse perlite, 15. 75% grape marc+25% cinder. The best seedling media were perlite, peat, grape marc and 75% grape marc+gypsum (10 g/L) mixture. 75% grape marc+25% oak ash mixture had very little germination and seedlings did not develop. It was seen that it was not suitable for growing crisphead lettuce seedlings. The seedlings developed in 75% grape marc+25% poplar sawdust during propagation but no growth occurred after planting. The following media were used for planting; 1.Grape marc, 2.Cinder, 3.Perlite, 4.75% grape marc+25% oak sawdust, 5.grape marc+10 g/L plaster of Paris, 6.grape marc+10 g/L gypsum, 7.90% grape marc+10% charcoal, 8.75% grape marc+25% charcoal, 9.70% grape marc+20% super coarse perlite+10% charcoal, 10.70% grape marc+20% fine perlite+10% charcoal, 11.75% grape marc+25% fine perlite, 12.75% grape marc+25% super coarse perlite, 13. 75% grape marc+25% cinder, 14.Soil. The best media were perlite, greenhouse border and grape marc. There were so much tipburn on the outside leaves of the plant in cinder. As a result, during the seedling stage besides perlite and peat, as alternative media grape marc and grape marc+10 g/L gypsum can be used and are more economical than them therefore they will be very useful for the grower and economy of Turkey. It was found that the grape marc also be ased as an alternative medium to the perlite and greenhouse border for planting.

Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kimya Ana Bilim Dalı, Bu çalışmanın ilk kısmında, Balıkesir'in Balya ilçesi ve yakın köylerinden alınan topraklarda bazı metallerin toplam konsantrasyonları ve toprakların farklı fazlarındaki metal konsantrasyonları belirlenmiştir. Toprakların farklı fazlarındaki metal konsantrasyonlarının belirlenmesinde modifiye edilmiş BCR ekstraksiyon yöntemi kullanılmıştır. Toprak örneklerindeki toplam metal konsantrasyonlarını belirlemek için, toprak örneklerine kral suyu ile yaş yakma işlemi uygulanmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde ise, toprakların çocuklar tarafından bilinçli ya da bilinçsiz olarak yenmesi durumunda mide ve bağırsak sindirimi yoluyla sindirim sistemindeki sıvı içine geçebilecek metal konsantrasyonları in vitro gastrointestinal ekstraksiyon yöntemi ile belirlenmiştir. Mide, bağırsak ve BCR'ın dört adımı arasında ve ayrıca her bir toprak örneğindeki metal derişimleri arasındaki ilişki istatistiksel olarak temel bileşen analizi ve korelasyon analizleri ile değerlendirilmiştir. Balya bölgesindeki topraklarda metal kirliliğinin olduğu ve çocukların bu toprakları bilerek ya da bilmeyerek yemesi durumunda sağlıklarının tehlike altında olabileceği gösterilmiştir., In the first step of this work, total metal concentrations in soil and metal concentrations in different phases of soil were determined in some soils collected from Balya which is a town of Balikesir and its associated villages. The modified BCR (the European Community Bureau of Reference) method was used to determine the metal concentrations in different phases of the soil. Soil samples were digested using aqua regia to determine total metal concentrations. In the second step of the work, an attempt was made to simulate the release of chemicals from soil samples that may be consumed either intentionally or unintentionally by children. Therefore, in vitro conditions were created to simulate, principally, enzymatic action in the mouth, the stomach and the intestines. The correlation between the metal concentrations in the gastric phase, the intestinal phase and the four individual steps of the BCR sequential extraction procedure was investigated statistically using principal component analysis and correlation analysis for every soil sample. In addition, the chemometrics packages were also used to see if there were any correlations between the extraction behaviours of different metals. The results showed that there is metal pollution in soils around the Balya area and if children eat these soils intentionally or unintentionally, it may have a toxic effect and potentially be a hazard to their health., Bu çalışma Balıkesir Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Bu çalışma, Sakarya Bölgesi topraklarındaki inorganik kirleticilerin belirlenerek değerlendirilmesi ve bu sayede günümüzde ve gelecekte toprak kirliliği ile ilgili yapılacak çalışmalara kaynak oluşturmak amacıyla yapılmıştır.Tarım yapılan alanlardan, 0-10 cm toprak derinliğinden toplanan toplam 33 toprak örneğinde As, Cr, Cu, Cd, Zn, Pb ve Ni konsantrasyonları ICP-OES yöntemi ile bulunmuştur.Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; araştırma topraklarında, As, Cd ve Pb birikiminin olmadığı, toprakların %12,12'sinde Cr, %72,73'ünde Ni, %15,15'inde Cu ve %3,03'ünde Zn kirliliği bulunduğu belirlenmiştir. This study was performed to determine the inorganic contaminants in soil samples collected from argicultural areas in Sakarya. As, Cr, Cu, Cd, Zn, Pb, and Ni concentrations in 33 soil samples collected at the depth of 0-10 cm were analyzed by ICP-OES.According to results obtained from the research, total concentrations of As, Cd and Pb did not accumulate at the excessive levels in soils. However, Cr in 12,12%, Ni in 72,73%, Cu in 15,15% and Zn in 3,03% of the soil samples were found to be excess levels.

Turkish International Cooperation Agency.

Turkish International Cooperation Agency.

Aksulardaki agır metaller, zehirli olmaları nedeni ile çevre sagliği açısından oldukça Onemlidir. Ağır metalleri içeren at isular genellide enostrilerden kaynaklanmakta ya bir on animdan sonra yada hiç animadan kanalizasyon sistemine desarj edilmektedir. Ozellikle kanala desarj edilen aksulan Konya atiku ana tahliye kanali civarındaki çiftçilerin tarımda sulama amach kullanmalan le verimli topraklar kirlenmekte ve bitki kalitesi olumsuz yönde etkilenmektedir. Ar metaller gida zincirl yolu ile insanlara ve hayvanlara kadar ulaşarak toksik yapmaktadır Bu araştirma, Konya Ana Tahliye kanalinin Cengilli bölgesinde abksular ile sulanan arazilerdeki toprak ve bitkide agir metal birikmesinin tespiti amacı ile yapılmiştir. Alti aylık süre ile su, toprak numunesi ve uç aylık süre ile de bitki numunesi alinarak agir metal derişimi analizleri yapılmiştir. Araştırma sonucunda, topraktaki air metal derişimi kanal suyuna göre daha fazla olduğu, budday bitkisindeki agır metal derişimi ise toksik etki yapacak seviyeye ulaşmadigi tespit edilmiştir, Heavy metals in wastewater are quite important because of being toxic effect for environmental health. Wastewaters containing heavy metals are generally originated by industries discharged, either after primary treatment or even without treatment Farmers in Konya are using discharged wastewater in to channel for imigation of agricultural soils that this causes to pollution of productive soll also effect plant quality negatively. Heavy metals might have toxic effect to humans and animals involving food chain. The aim of this study was determination of heavy metal accumulation on agricultural soils and plants that were inrigated by Cengilli site waters of Konya Main Sewage System Water and soil samples have been taken and heavy metal concentration analysed for six months time period and three months for plant samples. As the result of this study, heavy metal concentration in soil was higher than canal water and heavy metal concentrations in wheat did not reach to toxic affect level

Bu çalışmada, Konya şehir merkezindeki Alaaddin Tepesi, Alaadin Keykubat Kampüsü ve 6 farklı şehirler arası yol güzergahı (İstanbul yolu, Ankara yolu, Aksaray yolu, Karaman yolu, Antalya yolu, Beyşehir yolu) üzerindeki çam ağaçları ve toprak örnekleri bünyesindeki ağır metal kirliliği (Pb, Zn, Cu, Co, Ni) araştırılmıştır. 40 adet toprak ve 40 adet bitki örneği üzerinde yapılan analizler sonucunda ortaya çıkan ağır metal miktarları atomik absorpsiyon spektrofotometre ile ölçülmüştür. Analiz sonuçlarına göre, toprak örneklerinde en yüksek ağır metal içeriği; Pb 60 mg/kg ve Zn 225,92 mg/kg ile Kampüs mevkiinde; Cu 144,40 mg/kg ile Alaaddin Tepesinde, Co 102,48 mg/kg ve Ni 1832 mg/kg ise Antalya yolunda rastlanmıştır. Bitki örneklerinde ise; en yüksek ağır metal içeriği Pb 15,622 mg/kg ile Antalya yolunda, Zn 884,48 mg/kg ve Cu 130,072 mg/kg ile Kampüs mevkiinde, Co 7,02 mg/kg ve Ni 266,54 mg/kg ile yine Antalya yolunda rastlanmıştır. Ağır metallerin değerlerinin yüksek çıktığı bölgelere bakıldığında, şehir trafiğinin yoğun olduğu, kavşak noktalarının ve trafik lambalarının bulunduğu yerler olduğu tespit edilmiştir. Genellikle, ağır metallerin bitkilerin bünyesinde toprağa göre daha yüksek oranda bulunduğu gözlenmiştir., In this study, heavy metal pollution (Pb, Zn, Cu, Co, Ni) in pine and soil samples and at Alaaddin Hill, Alaaddin Keykubat Campus which are in Konya City center and on the 6 different highway (İstanbul road, Ankara road, Aksaray road, Karaman road, Antalya road, Beyşehir road) was investigated. Analytical studies were carried out on 80 samples (40 soil and 40 plant) and heavy metal concentration were measured by atomic absorption spectrophotometer As a results of analysis, the highest heavy metal contents on soil samples were determined as; 60 mg/kg for Pb and 225.92 mg/kg for Zn at Campus region; 144.40 mg/kg for Cu at Alaaddin Hill, 102.48 mg/kg for Co and 1832 mg/kg for Ni at Antalya road. The highest heavy metal contents on plant samples were determined as; 15,622 mg/kg for Pb at Antalya road, 884,48 mg/kg for Zn and 130,072 mg/kg for Cu at Campus region. Also 7,02 mg/kg for Co and 266,54 mg/kg for Ni were obtained at Antalya road. By taking into account the places where high amounts of heavy metals were determined, it was shown that these regions were crossroads with traffic lamps and density of city traffic was high. It was observed that generally heavy metals amounts in plants were higher than in soil.

TEZ6264 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2007. Kaynakça (s.161-167) var. xiv, 175 s. : rnk. ; 29 cm. Natural radioactivity originates from extraterrestrial sources as well as from radioactive elements in the earth crust. The radioactivity of the earth includes the primordial radionuclides such as U-238, U-235, Th-232,K-410 and Rb-87. The main objective of this study is to evaluate Adana region from the point of radiogical view. For this purpose, it was determined natural concentration of radionuclides in soil samples taking from different areas of the Adana region and like sea water around Adana region, lake water which supply drinking water to the city and villages, the atmosphere near to the surface of the region. Besides it was determined 222Rn activity concentrations in summer and winter in Adana houses. Addionally, yearly radiation doses from these sources taken by the people who living in Adana was calculated. Bu çalışmada genel olarak Adana İli ve çevresindeki doğal kaynaklarda bulunan doğal radyoaktivite değerlerinin veya doğal radyonüklit konsantrasyonlarının tayin edilmesi ve bu doğal kaynaklardan yayınlanan farklı tipteki radyasyonların ölçülmeleri ile de Adana İlini kapsayan bölgenin doğal temel radyasyon seviyelerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, yüzeye yakın atmosferde portatif gama dedektörü ile havada soğurulmuş gama doz oranları; gama spektrometrik analiz sistemi ile ölçüm alınan noktalardaki toprakta bulunan nüklitlerin radyoaktivite konsantrasyonları; alfa ve beta sayım sistemi ile içme, deniz, göl ve nehir sularındaki toplam alfa ve beta radyoaktivite konsantrasyonları ve Cr-39 nükleer iz dedektörü ve Radosys ölçüm sistemi ile de Adana ili şehir merkezinde bulunan evlerdeki radon gazı konsantrasyonları ölçülmüştür. Ayrıca bu kaynaklardan alınan insanların bir yılda maruz kaldıkları radyasyon dozları hesaplanmıştır. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:FEF2004D16

Antibakteriyel ilaç uygulanan hayvanların çıkartım ürünlerinin tarım arazilerinde kullanılması sonucu önemli sorunlara neden olabilen ilaç kirliliği meydana gelebilir. Bu araştırmada, tarım arazilerinde antibakteriyel ilaç kirliliğinin belirlenmesi; antibakteriyel ilaçların çevredeki bozunma sürecine, toprağın yapısının ve mevsimsel farkların etkisinin saptanması ile ilaç kirliliğinin oluşturabileceği çevresel etkilerin irdelenmesi amaçlanmıştır. Toprak örnekleri, 10 tanesi kanatlı, 7 tanesi sığır ve 4 tanesi kanatlı-sığır gübresi kullanılan tarım arazilerinden yaz (8 arazi) ve sonbahar (13 arazi) olmak üzere iki dönemde toplandı. Antibakteriyel ilaç miktarını belirlemesinde katı faz ekstraksiyonu ve HPLC sistemi, toprağın karakteristik özelliklerini belirlemek için standart yöntemler kullanıldı. Yaz mevsiminde dört arazide 19-144μg/kg oksitetrasiklin ve bir arazide 33μg/kg klortetrasiklin, sonbaharda dokuz arazide 4.97-104.69μg/kg oksitetrasiklin ve bir arazide 72.83μg/kg klortetrasiklin tespit edildi, sulfonamid kirliliğine rastlanamadı. Sonbaharda, ilaç kirliliği (%77) yaz mevsimine (%63) göre daha yüksek bulundu. En yüksek antibakteriyel ilaç miktarları (144μg/kg, 104.69μg/kg) kanatlı hayvan gübresi kullanılan tarım arazilerinde tespit edildi. Sonbaharda, yaz dönemi ile kıyaslandığında organik karbon, toplam N ve P ile Na miktarı artarken katyon değiştirme kapasitesinin azaldığı saptandı. Oksitetrasiklin miktarını, katyon değiştirme kapasitesi, N, organik karbon ve Na’nın etkilediği; katyon değiştirme kapasitesinin artması oksitetrasiklin miktarının azalmasına, N, organik karbon ve Na miktarlarının yükselmesi oksitetrasiklin miktarının artmasına neden olduğu belirlendi. Sulfonamid miktarlarının silt, organik karbon, K, Mg ve Ni miktarının yükselmesine bağlı olarak azaldığı saptandı. İncelenen tarım arazilerinin yaygın bir şekilde tetrasiklinler ile (özellikle oksitetrasiklin) kirlendiği, bu kirliliğin kanatlı hayvan gübresi kullanılan tarım arazilerinde daha fazla olduğu belirlendi. Araştırma verileri ışığında, katyon değiştirme kapasitesinin tetrasiklinlerin toprağa bağlanmasında en etkin faktör olduğu, antibakteriyel ilaç kirliliğine bağlı olarak bazı arazilerde direncin gelişmesiyle çevre ve toplum sağılığının olumsuz yönde etkilenebileceği, ancak canlılar üzerinde toksik bir etki oluşmayacağı kanısına varıldı. Antibacterial drug pollution caused important problems can occur when manure is applied to agricultural lands. The aim of this study was therefore to determine the antibacterial drug pollution and effects of soil characteristics and seasonal changes on the fate of these drugs, and to evaluate the effects of antibacterial drug pollution in the environment. The soil samples were collected from agricultural lands fertilizing poultry (n=10), cattle (n=7) and poultry-cattle manure (n=4) in summer (total n=8) and autumn (total n=13). Solid phase extraction and HPLC system were used to detect the antibacterial drug concentrations in soil samples and standard methods were used to determine the soil characteristics. In summer, oxytetracycline was detected in four lands at concentrations of 19144μg/kg and 33μg/kg chlortetracycline was detected in one land. In autumn, oxytetracycline was detected in nine lands at concentrations of 4.97-104.69μg/kg and 72.83μg/kg chlortetracycline was detected in one land. Sulfonamides could not be detected in any land. Antibacterial drug pollution prevalence in autumn was higher than in summer. The highest concentration of antibacterial drugs in each season was detected in the lands fertilizing with poultry manure. In autumn, cation exchange capacity dropped while total N and P, organic carbon and Na concentrations enhanced when compared to the summer. It was detected that oxytetracycline concentration dropped while cation exchange capacity enhanced and the increasing of N, P, organic carbon and Na concentration caused to the detection at high concentrations of oxytetracycline in soil samples. Sulfonamid concentrations were dropped by enhancing of silt, organic carbon, K, Mg and Ni concentrations. In this study, tetracycline contamination was commonly detected in agricultural lands. The most important factor is cation exchange capacity in sorption of tetracyclines to the soil. Bacterial resistance could emerge and thus public and environmental health could be negatively affected by antibacterial drug pollution. However, it could not be expected that any toxic effect occurs on organisms.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Yapı malzemesi olarak kerpiç, basit ifadesiyle çamurun, insan tarafından kullanılmatarihi, kendi mevcudiyeti kadar eskidir. Mağaralardan kurtulan ilk insan, varlığınıkorumak için kendine bir barınak yapma ihtiyacını hissettiği zaman, taş, toprak, su veağaç gibi en tabi malzemeleri bulmuş ve onları kullanmıştır.Kerpiç hammaddesi kolay bulunabilen, geri dönüşümlü, ekonomik, üretilirkençevreye zarar vermeyen, ısı konforu sağlayan bir malzemedir. Bu çalışmanın çıkışnoktası Safranbolu evlerinde kullanılan kerpiç malzemenin günümüze kadar gelmişolmasıdır. Bu çalışmanın amacı da Safranbolu evlerinde kullanılan kerpicinözelliklerini iyileştirerek restorasyon amacıyla ve uygulamaya yönelik çalışmalardakullanılabilmesini sağlamaktır.Çalışma dokuz ana başlık altında incelenmiştir. Giriş bölümünde, Safranbolu'nuntarihi kısaca anlatılmıştır. İkinci bölümde Safranbolu evlerinin mimari yapılarıüçüncü bölümde ise yapılış yöntemlerinden bahsedilmiştir. Dördüncü bölümdeSafranbolu evlerinde kullanılan kerpiç malzemenin avantajları ve dezavantajlarıanlatılmıştır. Beşinci bölümde ise kerpiç niteliklerinin iyileştirilmesi ile ilgiliyapılmış olan çalışmalardan bahsedilmiştir. Altıncı ve yedinci bölümlerde ise kerpiçyapılarda çeşitli etkenlerle oluşan hasarlar ve bu hasarların onarılması yöntemlerinedeğinilmiştir. 8. bölümde ise kerpiç malzemeye, belli oranlarda yüksek fırın cürufuekleyerek üretilen kompozit numunelere basınç ve su emme deneyleri yapıldıktansonra en uygun karışım oranı tespit edilmiştir. Bölüm 9 `da ise deney sonuçlarıincelenerek, yorumlanmış ve uygun karışımın ne olması gerektiği verilmiştir.Anahtar kelimeler: Safranbolu Evleri, Yüksek Fırın Cürufu, Toprak, Kerpiç, Alker The history of adobe, which is used as a structure material by the human being is asold as its own existence. The premitive human who first left the cave found and usedthe natural materials such as stone, soil, water and wood when s/he needed to build ashelter in order to keep his/her existence.Adobe is a material which have easily-found raw material, is recyled, economical,harmless to the enviroment while being produced and provides heat isolation. Thisresearch is based on the fact that adobe materials used in Safranbolu houses havekept their existence up tiill now.The research has been done under eight main titles, the history of Safranbolu is givenshortly in the introduction part. In the second part the architectural structures of theSafranbolu houses and in the third part their construction methods are mentioned. Inthe fourth part the advantages and disadvantages of the Safranbolu houses wereexplained and in the fifth part the works that made by the improvement of the adobequality was explained. Next sixth and seventh parts damages that happened by thedifferent occasiones and their repairment tecniques were investigated. At the end,pressure and water absorbing experiments were done that composed by the usingblast furnace slag to the adobe. After that the most suitable mixture rate were found.In nine part the result of the test is examined and interpreted more over propermixture and question of what the proper mixture would be is examined.Key Words: Safranbolu Houses, Blast Furnace Slag, Soil, Adobe, Alker

Bu çalışma 2006 yılında, yaklaşık 20 km uzunluğunda 2-2.2 km genişliğinde olan Eğirdir-Boğazova yöresinden alınan topraklarda yapılmıştır. Yapılan bu çalışmayla 50 yıldır tarım yapılan ve yapılmayan yöredeki toprak özelliklerindeki değişim incelenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla ovanın farklı yerlerinden toplam 46 adet toprak örneği alınarak analize tabi tutulmuştur. Örneklerin 41 tanesi tarım arazilerinden, 5 tanesini de tarım yapılmayan alanlardan alınmıştır. Yöreden alınan bu topraklarda pH, EC, kireç, organik madde, tekstür, tarla kapasitesi, solma noktası, agregat stabilitesi, dispersiyon oranı, penatrasyon direnci, zerre yoğunluğu ve hacim ağırlığı analizleri yapılmıştır. Ayrıca yapılan bu analizlerden gözeneklilik ve faydalı su miktarları hesaplanarak bulunmuştur. Tarım yapılan ve yapılmayan araziler arasında pH, organik madde, tarla kapasitesi, solma noktası, faydalı su, agregat stabilitesi, zerre yoğunluğu, hacim ağırlığı ve gözeneklilik arasında istatistiksel olarak önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Tarım arazilerinde bu değerler ortalama olarak sırasıyla; 7.57, %3.19, %23.94, %15.39, %8.55, %55.30, 2.61 g cm-3, 1.49 g cm-3, %42.86 olarak elde edilirken, tarım yapılmayan arazilerde 8.12, %4.34, %35.09, %21.76, %13.33, %73.26, 2.57 g cm-3, 1.35 g cm-3, %47.32 bulunmuştur. Yapılan regresyon analizlerinde ise agregat stabilitesi, dispersiyon oranı, hacim ağırlığı ve gözeneklilik yönünden bütün kriterler birbiri ile karşılaştırılmıştır. Agregat stabilitesi ile %kum, %kil, tarla kapasitesi, solma noktası, faydalı su, dispersiyon oranı, hacim ağırlığı ve gözeneklilik arasında R2 değerleri 0.4304-0.7162 arasında değişen ilişkiler elde edilmiştir. Dispersiyon oranı ile kil arasında, hacim i ağırlığı ile organik madde, tarla kapasitesi solma noktası ve gözeneklilik, gözeneklilik ile organik madde, tarla kapasitesi, solma noktası arasında da R2 değeri 0.3897-0.9713 arasında değişen ilişkiler elde edilmiştir., In 2006, this study was carried out on the soil samples of Eğirdir-Boğazova region- 20 km long and 2.2 km wide. The main objective of the research was to determine the variation in the soil properties on cultivated and uncultivated fields for the last 50 years. 46 soils samples were obtained from different locations of the region ; 41 of them from cultivated and 5 from of them from uncultivated fields. Those soil samples were analyzed to find out of pH, EC, lime, organic matter, texture, field capacity, wilting point, aggregate stability, dispersion ratio, penatration resistance, specific gravity and bulk density values. From these results, porosity and available water content were calculated. It has been significally recorded considerable differences between cultivated and uncultivated areas among pH, organic matter, field capacity, wilting point, available water, aggregate stability, specific gravity, bulk density and porosity. The results were respectively; 7.57, 3.19%, 23.94%, 15.39%, 8.55%, 55.30%, 2.61 gr cm-3, 1.49 gr cm-3, 42.86% for cultivated fields and 8.12, 4.34%, 35.09%, 21.76%, 13.33%, 73.26%, 2.57 gr cm-3, 1.35 gr cm-3, 47.32% for uncultivated fields. Allereteria of aggregate stability, dispersion ratio, bulk densty and porosity were compared to each other in reggression analyses. It was obtained between high R2 values (0.4304-0.7162) relations between aggregate stability and sand/ clay/ field i capacity/ wilting point/ available water/ dispersion ratio/ bulk density/ porosity; and similarly between dispersion ratio and clay; bulk densty and organic matter/ field capacity/ wilting point/ porosity; between porosity and organic matter/ field capacity/ wilting point.

Batılı bilim adamı ve sanatçıların ilgiyle izlediği kültürel değerlerimizden biri olan Mevlâna’nın tasavvuf ve semâ‘ anlayışı, çalışmalarımı sürdürdüğüm Çağdaş Seramik Sanatı alanında, bu konuya yönelmemize neden olmuştur. Mevlâna’nın Allah’a duyduğu aşk ve semâ‘, sadece İslam dünyasında değil, Batı ülkelerinde de ilgiyle izlenmektedir. ‘Devinimin Sonsuzluğunda Semâ‘’ başlığını kısaca açacak olursak, ‘devinim’, dairenin sonsuz dönme hareketini; ‘semâ‘’, Hz. Mevlâna’nın Allah’a duyduğu aşkla, O’na kavuşmada kendinden geçiş halini temsil eder. Seramiğin ana malzemesi olan toprak, su ile yoğrularak şekillendirilmiş, kurutulmuş ve ateşte pişirilerek son halini almıştır tıpkı aşkla şekillenen Mevlâna’nın Şems ile pişmeden kendisi olamayacağını ‘hamdım, piştim, yandım’ sözleriyle özetlemesi gibi. Hz. Mevlâna’nın tasavvuf ve semâ‘ yorumlamaları seramiklere yüzey kabartmaları ve üç boyutlu biçimler olarak aktarılmış, mumlar ve ney’le farklı ezgilere sahip müzik eşliğinde sanatseverlere sunulmuştur., Mawlâna Jalâl al-Dîn Rūmī, a popular religious poet whose works has been spectated by western artists, is one of our most important cultural values. That is why this present study aims to combine Mawlâna’s mysticism or sufi philosophy and dance in modern ceramics art. The study uses the phrases ‘movement’ to express the eternal whirlings of movement, and ‘Samâ‘-Sufî Dance’ which expresses Mawlâna’s swooning in pursuit of love for the God. In this study, clay, the main ingredient of ceramic, was molded with water and shaped. Then it was dried and put in the oven. It was like Mawlâna’s being fullness of himself with molded with Shams as he summarized in his famous words: “Immaturate I was, blossomed and aged.” The study intended to investigate the way of expression which can associate the philosophy of Mawlâna and the art of ceramic.

This field experiment was conducted to determine the effects of municipal sewage sludge, on heavy metal (Mn, Zn, Ni, Cu, Cr, Pb and Cd) contents of the pasture grass (Mixture 4M “Star” 0126827) which grown in poor soil. The sewage sludge was incorporated into the soil at four different rates (0 as a control, 40, 80, and 120 t/ha) with three replications as a factorial experimental design. The experiment was run for two years. It was determined that sewage sludge applications have increased the grass plant Zn, Ni, Cu, Cr and Pb contents on the plant samples but, the grass plant Mn contents were decreased with the sewage sludge applications as compared to the control. It was observed that grass plant samples Zn deficiency occurred in the control treatments. However, levels of Zn in the grass plant samples amended with the sewage sludge were sufficient levels. Therefore, it was suggested that 40‐120 t/ha levels of sewage sludge, with no industrial input, could be incorporated as a source of organic material for this kind of soil and also for this kind of plants without any heavy metal risk., Bu çalışma, organik madde ve besin elementleri açısından fakir bir toprağa, farklı düzeylerde uygulanan evsel karakterli arıtma çamurunun, yetiştirilen çim bitkisi (Mixture 4M “Star” 0126827) ağır metal (Mn, Zn, Ni, Cu, Cr, Pb, Cd) içerikleri üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada arıtma çamuru, dört farklı düzeyde (0/kontrol, 40, 80 ve 120 ton/ha), iki yıl süreyle arazi şartlarında uygulanmıştır. Elde edilen iki yıllık verilere göre; arıtma çamuru uygulamalarının kontrole göre, çim bitkisinin Zn, Ni, Cu, Cr ve Pb içeriklerini artırdığı, bu artışın en fazla Pb, Zn ve Cr içeriklerinde olduğu, Mn içeriğinde ise düşüşe neden olduğu tespit edilmiştir. Ancak arıtma çamuru uygulamalarıyla çim bitkisi ağır metal içeriklerinde görülen artışların, bitkiler için yeterli aralıklarda kaldığı ve toksik değerlerin oldukça altında olduğu görülmüştür. Kontrol uygulamasında yetiştirilen çim bitkilerinde çinko eksikliği tespit edilirken, arıtma çamuru uygulanan tüm düzeylerde (40, 80 ve 120 t/ha) çinko içeriklerinin yeterli değerlerde olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda, endüstriyel kaynaklı deşarj içermeyen arıtma çamurunun besin elementlerince fakir bir toprakta 40‐120 t/ha düzeylerinde toprak iyileştiricisi olarak kullanılmasıyla yetiştirilen çim bitkisinde ağır metallerin kabul edilebilir seviyelerde olduğu ve özellikle kontrol uygulamasında görülen Zn eksikliğinin giderildiği tespit edilmiştir.

TEZ6006 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2006. Kaynakça (s.41-47) var. vii, 48 s. : rnk. ; 29 cm. Carbon mineralization in Calabrian Pine (Pinus brutia Ten.) and Kermes Oak (Quercus coccifera L.) soils from Çukurova University campus which is under the Mediterranean climate was investigated. Mineralization was measured in natural soil and soils mixed with steriled and unsteriled poultry compost in 1/6, 1/10, 1/12 compost/soil ratios. Moreover, Mineralization was measured after adding pure cultures of Bacillus sp. and Pseudomonas sp. bacteria to sterile soil and sterile (soil+ compost) mixture. In both soils, the microbial activity increased by addition of compost. This increases, 1/10 and 1/12 ratio of composts' microbial activity were higher than in 1/6. A similar increase was observed when Bacillus sp. and Pseudomonas sp. Were added singly or in mixture. The ratio of carbon mineralization on Quercus coccifera soil was higher than the Pinus brutia soil both by additions of compost and bacteria. Bu çalısmada Akdeniz iklimi etkisindeki Çukurova Üniversitesi kampusunda yetisen Kızılçam (Pinus brutia Ten.) ve Kermes mesesi (Quercus coccifera L.) agaçları topraklarında karbon mineralizasyonu sadece toprakta, topraklara farklı oranlarda (kompost/toprak oranı: 1/6; 1/10; 1/12) steril edilen ve edilmeyen tavuk kompostu karıstırılmıs halde, ayrıca iki saf bakteri susu (Bacillus sp. Ve Pseudomonas sp.) ayrı ayrı ve birlikte dogrudan steril toprak ve toprak+ steril kompost karısımına eklenerek incelenmistir. Her iki toprakta da kompost ilaveleriyle mikrocanlı faaliyeti artmıstır. Bu artıs 1/10 ve 1/12 oranlı kompostta, 1/6 oranlı komposta göre daha fazla olmustur. Aynı sekilde hem Bacillus sp. hem de Pseudomonas sp.'nin ayrı ayrı ve birlikte bulundukları ortamlarda da benzer bir artıs gözlenmistir. Kompost ve Bakteri ilaveleri sonucu Quercus coccifera topragındaki karbon minerallesme oranı Pinus brutia topragına göre daha yüksek bulunmustur. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:FEF2004YL60

ÖZETBURSA İLİ TOPRAKLARININ ALINABİLİR DEMİR DURUMUVE BU TOPRAKLARDA ALINABİLİR DEMİR MİKTARININ BELİRLENMESİNDEKULLANILABİLECEK YÖNTEMLERHakan ÇELİKBursa ili topraklarının alınabilir demir durumu ve bu topraklarda alınabilir demirmiktarının belirlenmesinde kullanılabilecek uygun yöntemleri seçebilmek amacıyla Bursa ilisınırları içinde yoğun olarak yetiştiricilik yapılan 40 bahçeden 0-30 cm derinlikten toprakörnekleri alınmıştır. Toprakların alınabilir demir içerikleri 10 farklı ekstraksiyon yöntemi (0.005M DTPA + 0.01 M CaCl2 + 0.1 M TEA (pH 7.3); 1 M NH4HCO3 + 0.005M DTPA (pH 7.6);0.05 N HCl + 0.025 N H2SO4, 0.01 M EDTA + 1N (NH4)2CO3 (pH 8.6); 1 N NH4OAc (pH 4.8);0.1 N HCl; ?Aktif Fe? Amonyum oksalat (COONH4)2.H2O + Oksalik asit (COOH)2.2H2O (pH3.0); 0.2M CH3COOH + 0.25 M NH4Cl + 0.005 M Sitrik asit (C6H8O7) + 0.05 M HCl (pH 1.3);0.05 M EDTA (pH 7); 0.43 M HNO3 kullanılarak belirlenmiştir.Serada her bir deneme toprağına artan düzeylerde FeEDDHA (0, 2.5, 5.0 ve 10 mg Fe-1kg ) uygulanarak demir sarılığına hassas mısır çeşidi yetiştirilmiş, biyolojik indeks değerleriolarak; demir uygulanmayan topraklardan elde edilen kuru madde miktarı (g saksı-1), bitkinintoplam ve aktif demir içeriği (mg Fe kg-1), bitkinin topraktan kaldırdığı toplam ve aktif demirmiktarı (mg saksı-1) ve bu değerlerin yüzde nispi miktarları (Fe0/Fe3x100) kullanılmıştır.Artan düzeylerde uygulanan demirin etkisiyle mısır bitkisinin kuru madde miktarı, aktifdemir içeriği, topraktan kaldırdığı aktif demir miktarı, toplam demir içeriği ve topraktankaldırılan toplam demir miktarının istatistiki olarak önemli düzeylerde arttığı belirlenmiştir.Araştırma topraklarının alınabilir demir içerikleri, uygulanan kimyasal ekstraksiyonyöntemlerine göre farklılıklar göstermiş, 0.05 M EDTA (pH 7); 0.005 M DTPA + 0.01 M CaCl2+ 0.1 M TEA (pH 7)ve Aktif Fe (COONH4)2.H2O + (COOH)2.2H2O; yöntemlerinin biyolojikindekslerle yüksek korelasyonlar vermesi nedeniyle Bursa ili topraklarında alınabilir demirmiktarını belirlemek amacıyla kullanılabilir olduğu görülmüştür. Ancak 0.05 M EDTA (pH 7)yöntemi biyolojik indekslerle en fazla korelasyon vermesi nedeniyle en uygun yöntem olarakönerilmektedir.Anahtar Kelimeler: Bursa, Ekstraksiyon yöntemleri, Kloroz, Toprak, Yarayışlı Demir. ABSTRACTTHE PLANT AVAILABLE IRON STATUS OF THE SOILS OF BURSA PROVINCEAND SUITABLE EXTRACTION METHODS FOR DETERMINATION OFAVAILABLE IRON CONTENTS OF THE SOILSHakan ÇELİKForty soil samples were taken at 0-30 cm depth from intensive cultivated areas of theBursa province. The soils? plant available iron contents were determined by using ten differentextraction methods (0.005 M DTPA + 0.01 M CaCl2 + 0.1 M TEA (pH 7.3); 1 M NH4HCO3 +0.005M DTPA (pH 7.6); 0.05 N HCl + 0.025 N H2SO4, 0.01 M EDTA + 1N (NH4)2CO3 (pH8.6); 1 N NH4OAc (pH 4.8); 0.1 N HCl; ?Active Fe? Ammonium oxalate (COONH4)2.H2O +Oxalic acid (COOH)2.2H2O (pH 3.0); 0.2M CH3COOH + 0.25 M NH4Cl + 0.005 M Citric acid(C6H8O7) + 0.05 M HCl (pH 1.3); 0.05 M EDTA (pH 7); 0.43 M HNO3.In greenhouse increasing amounts of FeEDDHA (0, 2.5, 5.0 and 10 mg Fe kg-1) wasapplied and corn plant which is sensitive to iron chlorosis was grown. Dry matter yields(g pot-1), total and active iron contents of the plants (mg Fe kg-1), total and active iron amountstaken from the soils (mg pot-1) of non applied iron pots and their relative amounts (Fe0/Fe3x100)were used as biological indices.Dry matter yield, total and active iron content, total and active iron uptake of cornincreased statistically significant with the increasing amount of iron added to the soils.The available iron amounts of the soils found different according to the chemicalextraction methods. 0.05 M EDTA (pH 7), 0.005 M DTPA + 0.01 M CaCl2 + 0.1 M TEA (pH 7)and Active Fe (COONH4)2.H2O + (COOH)2.2H2O methods used for predicting available ironcontent of the soils gave a high degree of correlation with the biological indices. In addition,these methods could be useful to determine the plant available iron content of the soils in Bursaprovince. However, because of giving much more correlations with the biological indices, 0.05M EDTA (pH 7) method suggested as the best determination method for assessing availabilityof iron in these soils.Key Words: Bursa, Extraction Methods, Chlorosis, Soil, Available Iron, 110

Bu çalışmada Penguen Gıda Sanayi A.Ş' den temin edilen arıtma çamurunun,Bursa-Nilüfer İlçesi Özlüce bölgesinde Ayvalı Deresi yakınından alınan tarım amaçlıkullanılan toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri üzerinde yapmış olduğuetkiler araştırılmıştır. Bu amaçla toprak-çamur karışımları su tutma kapasitelerinin%70'i kadar nemlendirilerek, 28OC'ye ayarlanmış inkübatörde 12 aylık inkübasyonaalınmıştır. Topraktaki nem miktarının sabit kalmasına özen gösterilmiştir. Bellioranlarda atık çamur örnekleri uygulanmış (kontrol, 50 ton/ha, 100 ton/ha, 200 ton/ha)toprak örneklerinde 11 ayrı inkübasyon dönemi dikkate alınarak pH, EC25°C, toplamorganik karbon, toplam azot, amonyum azotu, nitrat azotu, toplam fosfor, yarayışlıfosfor, üreaz, asit fosfataz, alkali fosfataz, dehidrogenaz ve ß-glukosidaz enzimaktivitelerindeki değişim belirlenmiştir. Ayrıca örneklerin bir kısmı inkübasyonsüresince saf su ile nemlendirilirken bir kısmı da potansiyel kirli Ayvalı Deresi suyu ilenemlendirilmiştir. Çalışmada Ayvalı Deresi sularıyla sulanan ve sulanmayan topraklarile uygulanan çamur dozları açısından bir kıyaslama yapılabileceği düşünülmüştür.Çalışmadan elde edilen bulgulara göre toprağın azot, fosfor, organik karbon veEC25°C değerlerinin uygulanan arıtma çamuru dozuna ve farklı sulama tiplerine bağlıolarak zamanla arttığı ve pH değerinin ise bir miktar düştüğü tespit edilmiştir.Çalışmada sağlanan inkübasyon şartları altında nitrifikasyon prosesinin amonifikasyonagöre daha hızlı yürüdüğü, bunun sonucu olarak amonyum azotunun süratle tükendiği veçamur uygulanmış tüm topraklarda nitrat azotu birikiminin olduğu izlenimi edinilmiştir.Çalışma kapsamında kullanılan arıtma çamurundaki organik madde, besin elementlerive biyokütlenin topraktaki üreaz, asit fosfataz, alkali fosfataz, dehidrogenaz ve ß-glukosidaz enzim aktivitelerini kısa vadede (3 ila 6 ay) önemli derecede arttırdığıbelirlenmiştir.ANAHTAR KELİMELER: arıtma çamuru, inkübasyon, besin maddeleri, enzimaktiviteleri, toprak. In this research, Penguen A.Ş. manufacturing plant?s waste water treatment plantsludge samples were used. And this sludge?s physical, chemical and biological effectson agricultural soil, taken from Nilüfer-Özlüce were searched. For this purpose, soilsludgemixtures moisturized up to 70% of their water absorption capacity were preparedand kept at 28oC for the period of twelve months. Waste sludge applied (control, 50ton/ha, 100 ton/ha, 200 ton/ha) soil samples were analyzed at 11 different incubationperiods to determine pH, EC25°C, organic carbon, nitrogen, ammonium nitrogen, nitratenitrogen, phosphorus, acid phosphatase, alkaline phosphatase, dehydrogenase, ß-glucosidase and urease enzyme activities.Application of waste water sludges on clay soil samples, taken from NilüferÖzlüceregion, increased nitrogen, phosphorus, organic carbon and EC25°C value ofamended soils and decreased pH value slightly after 12 month incubation period.Nitrification proceeded at a faster rate than ammonification, resulting in rapid depletionof ammonium nitrogen and accumulation of nitrate nitrogen in all amended soils underthe incubation conditions provided in this study. Organic matter, nutrients and biomassin waste water sludges increased the acid phosphatase, alkaline phosphatase,dehydrogenase, ß-glucosidase and urease activities significantly within a short (3-6months) period.KEYWORDS: waste water sludge, incubation, nutrients, enzyme activities, soil. 105

Bu çalışmada, toprakta bulunan bazı ağır metaller, 4-morfolinoasetofenon tiyosemikarbazon (MAPT), 4-morfolinoasetofenon-4-fenil-3-tiyosemikarbazon (MAPPT) ve 2-metilindol-3-karboksilaldehit-4-fenil-3-tiyosemikarbazon (MICPT) ile organik bir faza ekstrakte edildi. Daha sonra organik çözücü uçurulup kalan katı, seyreltik nitrik asitte tekrar çözülerek analizler ICP-AES ile gerçekleştirildi. ICP-AES'den elde edilen verilerden, doğrudan kalibrasyon ve standart ilave etme tekniği kullanılarak, metal derişimleri hesaplandı. Aynı analizler yaygın kullanılan dietilentriamin pentaasetik asit (DTPA) ile de tekrarlandı. İstatiksel işlemler sonucu % 95 güven seviyesinde her üç metodun kesinlikleri ile DTPA metodunun kesinliği arasında anlamlı bir farkın olmadığı görüldü. MAPT ile yapılan ekstraksiyon sonuçları DTPA metodu ile elde edilen sonuçlara oldukça yakındır. MAPPT ve MICPT ile yapılan ekstraksiyon sonuçları ise daha fazla metali ekstrakte edilebileceğimiz sonucunu verdi. Ayrıca bu metotlar az çözücü gerektirmesinin yanında bazı metaller için geniş pH aralığında çalışma imkanı tanımaktadır. Günümüzde rutin toprak analizlerinin ne kadar çok ve sıkça yapıldığını düşünürsek, önerilen bu metod doğru ve güvenilir olup rutin analizlerde alternatif bir metod olarak kullanılabilir., In this study, some heavy metals in soil were extracted with 4- morpholinoacetophenone thiosemicarbazone (MAPT), 4-morpholinoacetophenone- 4-phenyl-3-thiosemicarbazone (MAPPT) and 2-methylindole-3-carboxylaldehyde-4- phenyl-3-thiosemicarbazone (MICPT) into an organic phase. Following the evaporation of organic solvent, the residue was dissolved with diluted nitric acid and then analysed by ICP-AES. The data obtained from ICP-AES were used to calculate metal concentrations by using calibration curve and standart addition method. The same soil analysis was repeated with diethylenetetraaminepentaasetik asit (DTPA) method. Statistical calculations showed that at the %95 confidence level there is no significant difference between the precisions of DTPA and other three methods. The amounts of metals that were extracted from soil by DTPA and MAPT were about the same. The amounts of extracted metals with MAPPT and MICPT were a little higher. The developed method not only requires less chemicals but also provides wider pH working range for some metals. When we consider the number of soil analyses, proposed method can be used as an alternative to DTPA extract method.

URL: http://sujest.selcuk.edu.tr/sumbtd/article/view/73, Bu çalışma, organik madde ve besin elementleri açısından fakir bir toprağa, farklı düzeylerde uygulanan evsel karakterli arıtma çamurunun, yetiştirilen çim bitkisi (Mixture 4M “Star” 0126827) ağır metal (Mn, Zn, Ni, Cu, Cr, Pb, Cd) içerikleri üzerine etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışmada arıtma çamuru, dört farklı düzeyde (0/kontrol, 40, 80 ve 120 ton/ha), iki yıl süreyle arazi şartlarında uygulanmıştır. Elde edilen iki yıllık verilere göre; arıtma çamuru uygulamalarının kontrole göre, çim bitkisinin Zn, Ni, Cu, Cr ve Pb içeriklerini artırdığı, bu artışın en fazla Pb, Zn ve Cr içeriklerinde olduğu, Mn içeriğinde ise düşüşe neden olduğu tespit edilmiştir. Ancak arıtma çamuru uygulamalarıyla çim bitkisi ağır metal içeriklerinde görülen artışların, bitkiler için yeterli aralıklarda kaldığı ve toksik değerlerin oldukça altında olduğu görülmüştür. Kontrol uygulamasında yetiştirilen çim bitkilerinde çinko eksikliği tespit edilirken, arıtma çamuru uygulanan tüm düzeylerde (40, 80 ve 120 t/ha) çinko içeriklerinin yeterli değerlerde olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda, endüstriyel kaynaklı deşarj içermeyen arıtma çamurunun besin elementlerince fakir bir toprakta 40‐120 t/ha düzeylerinde toprak iyileştiricisi olarak kullanılmasıyla yetiştirilen çim bitkisinde ağır metallerin kabul edilebilir seviyelerde olduğu ve özellikle kontrol uygulamasında görülen Zn eksikliğinin giderildiği tespit edilmiştir., This field experiment was conducted to determine the effects of municipal sewage sludge, on heavy metal (Mn, Zn, Ni, Cu, Cr, Pb and Cd) contents of the pasture grass (Mixture 4M “Star” 0126827) which grown in poor soil. The sewage sludge was incorporated into the soil at four different rates (0 as a control, 40, 80, and 120 t/ha) with three replications as a factorial experimental design. The experiment was run for two years. It was determined that sewage sludge applications have increased the grass plant Zn, Ni, Cu, Cr and Pb contents on the plant samples but, the grass plant Mn contents were decreased with the sewage sludge applications as compared to the control. It was observed that grass plant samples Zn deficiency occurred in the control treatments. However, levels of Zn in the grass plant samples amended with the sewage sludge were sufficient levels. Therefore, it was suggested that 40‐120 t/ha levels of sewage sludge, with no industrial input, could be incorporated as a source of organic material for this kind of soil and also for this kind of plants without any heavy metal risk.

UÇUCU KÜL KATKILI ALKALİ STABİLİZE ARITMA ÇAMURLARININ TOPRAK ÖZELLİKLERİNE ETKİLERİ ÖZET Bu çalışmada linyit uçucu külünün, arıtma çamurlarının alkali stabilizasyonu ve pastörizasyonu proseslerinde kullanılabilme potansiyeli incelenmiştir. Ayrıca elde edilen alkali karakterli biyokatı uygulamasının (100 ton/ha kuru ham çamur), topraktaki çeşitli kimyasal parametreler ve enzim aktiviteleri üzerindeki etkileri 12 ay süren bir inkübasyon çalışmasıyla değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında denenen oranlarda (kuru ağırlık olarak %40, %80 ve %120) uçucu külün fekal koliform giderimi açısından tek basma etkili olmadığı sonucuna varılmıştır. Diğer taraftan uçucu külün yanı sıra sönmemiş kireç ilavesini de içeren alkali stabilizasyon ve pastörizasyon prosesleriyle arıtma çamurlarında etkin bir fekal koliform giderimi sağlanabilmiştir. Uçucu kül dozu arttıkça alkali çamur pH'lannda meydana gelen zamana bağlı düşme eğiliminin yavaşladığı gözlenmiştir. Uçucu kül kullanımının alkali çamurun depolanması sırasında oluşacak pH düşmeleri ve buna bağlı bakteriyel çoğalmalar üzerinde avantaj sağlayabileceği sonucuna varılmıştır. Alkali arıtma çamurlarının Nilüfer-Özlüce bölgesinin killi tekstürel yapıdaki topraklarına uygulanmasıyla, 12 aylık inkübasyon döneminin ardından topraktaki azot, fosfor, organik karbon, EC25°c, ve çözünebilir bor konsantrasyonlarının arttığı, C/N oranı ve pH değerinin ise bir miktar düştüğü tespit edilmiştir. Çalışmada sağlanan inkübasyon şartlan altında nitrifikasyon prosesinin amonifikasyona göre daha hızlı yürüdüğü, bunun sonucu olarak amonyum azotunun süratle tükendiği ve çamur uygulanmış tüm topraklarda nitrat azotu birikiminin olduğu izlenimi edinilmiştir. Uçucu kül içeren çamur uygulamasının topraktaki nitrifikasyon prosesini uzun vadede olumsuz etkilemediği sonucuna varılmıştır. Çalışma kapsamında kullanılan arıtma çamurlarındaki organik madde, besin elementleri ve biyokütlenin topraktaki üreaz, asit fosfataz, alkali fosfataz, dehidrogenaz ve P-glukosidaz enzimlerini kısa vadede (3 ila 6 ay) önemli derecede aktive ettiği belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: alkali stabilizasyon, arıtma çamuru, besin maddeleri, enzim aktiviteleri, inkübasyon, toprak, uçucu kül. İİ THE EFFECTS OF ALKALINE STABILIZED SLUDGES ADDED WITH FLY ASH ON SODL CHARACTERISTICS ABSTRACT In this research, the potential of lignite fly ash utilization in alkaline stabilization and pasteurization of wastewater sludges was investigated. In addition, the effects of alkaline biosolid application (100tons dry raw sludge/ha) on some chemical properties and enzyme activities of soil were evaluated by a 12 month incubation study. It was concluded that using fly ash alone in doses of 40 %, 80 % and 120 % (on dry weight basis), was not sufficient for an efficient removal of fecal coliforms. On the other hand using fly ash in conjunction with quicklime may act as an effective way of fecal coliform removal in both alkaline stabilization and pasteurization processes. The pH decay observed in alkaline sludges seemed to slow down with increasing dosages of fly ash. It was suggested that using fly ash in alkaline stabilization and pasteurization processes may prevent the pH decays and regrowth of pathogens during the storage period. Application of alkaline sludges on clay soil samples, taken from Nilüfer-Özlüce region, increased nitrogen, phosphorus, organic carbon, EC25°c and soluble boron content of amended soils and decreased pH value and C/N ratio slightly after the 12 month incubation period. Nitrification proceeded at a faster rate than ammonification, resulting in rapid depletion of ammonium nitrogen and accumulation of nitrate nitrogen in all amended soils under the incubation conditions provided in this study. It was concluded that long term inhibition of nitrification process was unlikely to occur in soils amended with fly ash containing sludges. Organic matter, nutrients and biomass in wastewater sludges activated the urease, acid phosphatase, alkaline phosphatase, dehidrogenase and P-glucosidase significantly within a short (3-6 months) period. KEYWORDS: alkaline stabilization, enzyme activities, fly ash, incubation, nutrients, soil, wastewater sludge. 221

TEZ5444 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2005. Kaynakça (s. 54-64) var. ix, 73 s. : res. ; 29 cm. The degradation rates of two carbamate pesticides adsorbed on humus-rich and clayrich soils were examined under sunlight by applying dry and wet conditions. Both pesticides degraded faster under wet conditions compared to the corresponding rates obtained under dry conditions. Both pesticides adsorption on clay-rich soil degraded faster compared to the cases adsorbed on humus-rich soil. The intermediate products of degradation were mainly the result of the hydrolysis of the pesticides which was the main reasen for faster degradation under wet conditions. It was concluded that the loose, three dimensional structure of humic acids bound the pesticide and the water molecules strongly by using its polar functional groups which caused a retardation of the hydrolysis of pesticides molecules. On the other hand, the lewisacid sites on clay might have catalysed the hydrolysis of the pesticide molecules adsorbed on clay-rich soil. Kilce ve humusça zengin iki topraga adsorbe olan iki degişik karbamat pestisitinin kuru ve nemli koşullarda, güneş ışıgı etkisi altında bozunmaları incelendi. Her iki pestisit de nemli koşullarda, karşıt gelen kuru koşullarda kıyasla daha hızlı bozundular. Kilce zengin topraga adsorbe olan pestisitler, karşıt gelen humuslu topraga adsorbe durumlara kıyasla daha hızlı bozundular. Bozunma ara ürünlerinin esas olarak pestisitlerin hidrolizinden kaynaklandıgı saptandı, buda nemli ortamda kuru ortama kıyasla neden daha hızlı bozunmasının gerçekleştigini açıklamaktadır. Hümik asitlerin gevşek, üç boyutlu yapısının pestisit ve su moleküllerini polar fonksiyonlu gurupları ile sıkıca bagladıgı ve bununda hidrolizi yavaşlattıgı sonucuna varıldı, Diger taraftan, kilin yapısındaki lewis asit bölgelerinin pestisit moleküllerinin hidrolizinde katalitik etki yaparak hidrolizi hızlandırdıgı düşünülmektedir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: FEF2004YL28.

Konya ovası topraklarını temsilen alman 20 toprak örneğinde 16 farklı ekstraksiyon metodu kullanılarak topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarı belirlenmiştir. Yapılan araştırmada, toprağa artan seviyelerde uygulanan (0, 0.6, 1.2, 2.4 ppm B) borun etkisiyle, ayçiçeği bitkisinin kuru madde miktarı, bor kapsamı ve topraktan kaldırdığı bor miktarının istatistiki bakımdan önemli seviyede arttığı tesbit edilmiştir. Bu artış ve azalmaların topraktan toprağa farklılık gösterdiği belirlenmiştir. Deneme topraklarında bitkiye yarayışlı bor miktarının belirlenmesi için kullanılan ekstraksiyon metodlan ile biyolojik indeksler arasında yüksek derecede ilişki bulunmuştur. Topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarının değerlenmesinde 16 bor ekstraksiyon çözeltilerinin etkisi, biyolojik indeksler ve metodlar arasındaki ilişkinin önemine göre şu şekilde sıralanmıştır: Sıcak 0.01 M CaCİ2 > 0.0 İM Tartarik Asit > 0.05 M Mannitol pH=7.5 > 0.05 M Mannitol+O.OIM CaCl2> 2mM DTPA > Sıcak su > İN NH4OAC pH=7 > 0.05M KH2P04 > %5 Gliserol /0.01M CaCl2 > Soğuk 0.01M CaCl2 > 0.01M Mannitol +0.01M CaCl2 > İN NH4OAC pH=4.8 > DTPA- NH4OAc > 0.02M HNO3 + %30 H202 > Toplam bor > 0.2 M Asidik NH4- okzalat. Bu sıralamadaki ilk 5 metottan birisi topraklarda bitkiye yarayışlı bor miktarının belirlenmesi için en uygun metod olarak tavsiye edilebilir., Twenty representative soil samples from Konya Basin were analyzed for extractable predicting available boron in soils by sixteen extraction methods. Based on the results obtained, dry matter yield, boron content and total boron uptake of sunflower were increased with the increasing amount of boron added to the soil. These effects were found to be significant and different among the soils. The methods used for predicting plant available boron content of the soils exposed a high degree of correlation with the biological indexes. According to the significant of the correlation coefficents between the methods and biological indexes the eficiency of sixteen boron extractants in the assessment of available soil boron was arranged as follow: Hot 0.01 M CaCl2 > 0.01 M Tartaric Acid > 0.05 M Mannitol (pH=7.5) > 0.05 M Mannitol + 0.01 M CaCl2 > 2mM DTPA > Hot water > IN NH4-Acetate pH=7 > 0.05 M KH2P04 > %5 Glycerol /0.01M CaCl2 > Cold 0.01M CaCl2 > 0.01M Mannitol +0.01M CaCl2 > IN NH4-Acetatae (pH=4.8) > DTPA- NH4OAC > 0.02M HNO3 + %30 H202 > Total boron > 0.2 M Acidic NH4- oxalate. The one of the first five extraction method in this arrange could be proposed as the best method to determine the plant available boron content of the soils.

Meriç-Ergene havzasında yer alan, Meriç Nehrinin çıkışında, Edirne ili, Enez ilçesinin 10 km kuzeybatısında yer alan, Meriç Deltasındaki Gala Gölü çevresinde 2003 ve 2004 yıllarında 15 ayrı noktadan alman toprak numunelerinde, 2004 yılı Nisan-Kasım ayları arasında, göl içine 4 ayrı noktadan ve gölü besleyen su kaynaklan ile göl ayağı sonundaki noktalardan su ve sediment numunelerinde ağır metal analizleri yapılmıştır. Gala Gölü çevresinden alman toprak numunelerinde krom, kobalt ve nikel (özellikle gölü besleyen kaynakların kenarından alman numunelerde) yüksek çıkmıştır. Gala Gölü içi ve gölü besleyen kaynaklardan alman su ve sediment numunelerinin çoğunda kadmiyum, kurşun, mangan, kobalt ve bakır sınır değerlerin üzerinde çıkmıştır. Bu çalışma sonucunda, özellikle çeltik ekimi yapılan aylarda, Meriç nehrinden dolaylı yollarla gelen yıkama sularının Gala Gölü ve çevresindeki alanın kalitesinde bozulmalara neden olduğunu söyleyebiliriz. Büyük bir kısmı, İpsala Ovası ve Telmata Ovasından gelen kirlilik, tüm gölü etkilemektedir. Gala Lake is located in Meric Delta, in Meric-Ergene basin, in the outlet of Meric River, which is 1 0 km northwest of Enez, a district of Edirne city. Heavy metal analysis have been made in water and sediment samples obtained from 4 different parts of Gala Lake, its water sources, and its outlet in between April- Novenber, 2004, and in soil samples obtained from 15 different locations around the Gala Lake in 2003-2004. Chorome, Cobalt and Nickel levels were found to be high in soil samples obtained from the around of Gala Lake, especially in samples collected from the regions near the water sources. In most of the water and sediment samples obtained from Gala Lake its water sources, cadmium, lead, cobalt and copper levels were above the acceptable limits. As a result, it can be concluded that indirect streams of Meric River impairs the quality Gala Lake and its surrounding area, especially in months rice is planting. Pollution, sourcing from İpsala and Telmata Plains, seems to affect whole lake.