Search

YÖK Tez ID: 168796 ÖZET ZEMİN İYİLEŞTİRME YÖNTEMLERİ VE YERALTI SU SEVİYESİNİN DÜŞÜRÜLMESİNDE WELL-POINT METODUNUN KIRIKKALE İLİNDE UYGULANABİLİRLİĞİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ TOPRAK, Baran Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü inşaat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz KILINÇ Ocak 2005, 91 sayfa Yapıların, statik ve dinamik etkilere dayanımı, bir mühendislik esasıdır. Çerçeve sistemlerinin, kuvvetlere karşı güvenliliği, yapı ömrü açısından, tek başına yeterli değildir. Yapı-zemin etkileşiminin iyi analiz edilmediği hallerde, asıl yıkıcı etkinin zeminden kaynaklandığı, deprem kuşağındaki ülkemizde bir gerçektir. Bu tez çalışmasında, zemin iyileştirme yöntemlerinin amacı uygulanış şekilleri incelenmiş, zemin iyileştirme yöntemlerinden, well-point sistemi irdelenmiştir. 2000-2004 yılları arasında Kırıkkale ilinde yapılmış olan zemin etüt çalışmalarının bir çoğu tablo haline getirilmiştir. Bu veriler mahalleleregöre ayrılmış, bu verilerin doğrultusunda well-point sistemiyle zemin iyileştirme önerileri yapılmıştır. ANAHTAR KELİMELER: Well-point sistemi, Yer Altı Su Seviyesi, Zemin İyileştirme Yöntemleri, Kırıkkale ıı ABSTRACT GROUND IMPROVEMENT METHODS AND WELL-POINT METHOD IN LOWERING GROUND WATER LEVEL AND EVALUATION OF APPLICABILITY IN KIRIKKALE TOPRAK, Baran Kırıkkale University Institute of Science and Technology Department of Civil Eng., M. Sc. Thesis Advisor: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz KILINÇ January 2005, 91 pages Stuructural stability and safety against static and dynamic forces is a basic principle of construction engineering. Safety against forces on frame systems, is not only enough for building life. In a condition of not well analysed, if the interaction between construction and ground, serious problems affecting stuructural stability and safety may occur, especially in earthquake zones inculuding our country. In this thesis; aim and application of common ground treatment methods and well-point systems were investigated. Number of the ground investigations made between 2000 and 2004 years, in Kırıkkale city, made as mcharts. This datas listed by.quarters and ground treatment suggestions by well-point method were made. KEY WORDS: Well-point System, Ground Water Level, Ground Treatment Methods, Kırıkkale iv

Tez (Yüksek Lisans) -- Kırıkkale Üniversitesi 78679 …

YÖK Tez ID: 168806 ÖZET ÎÇ ANADOLU BÖLGESİNİN STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ İNDİSİ METODU (SPI) İLE KURAKLIK ANALİZİ YEĞNİDEMİR, M.Kerem Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman: Prof. Dr. Mustafa Y. KILINÇ Ortak Danışman: Yrd. Doç. Dr. Osman YILDIZ Ocak 2005,173 Sayfa Kuraklığı, yağış eksikliği veya yağışın normal seviyenin altına düşmesinin neden olduğu doğal bir olay olarak tanımlayabiliriz. Kuraklık, zamanını, süresini ve şiddetini önceden bilemeyeceğimiz büyük doğal afetlerden biri olması nedeniyle rasgele bir olaydır ve bu nedenle analiz edilirken olasılık ve istatistiksel metodlar kullanılır. Kuraklık karakteristikleri, (şiddet, süre, genlik) bir bölgedeki su eksikliğinin belirlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu çalışmada şiddetli kuraklıkların sık sık görüldüğü İç Anadolu bölgesinde Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SYİ) metodu ile kuraklık analizi yapılmış ve kuraklık karakteristikleri belirlenmiştir. Çalışmada İç Anadolu bölgesindeki 28 meteoroloji istasyonunun 1953-2003 yıllan arasındaki döneme ait aylık ortalama yağış verileri ile l, 3, 6, 12, 24 ve 48 aylık SYİ değerleri hesaplanmıştır. Bölgedeki iher bir istasyonda farklı kesim seviyeleri için kuraklık karakteristikleri bulunarak noktasal kuraklık özellikleri belirlenmiştir. Ayrıca Kriging metodu kullanılarak bölgesel kuraklık haritaları da çizilmiş; bu haritalar yardımıyla su açığı olan yerler tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kuraklık, Kuraklık Şiddeti, Yağış, Normalleştirilmiş Yağış İndisi'(SYİ), İç Anadolu Bölgesi, Kriging Yöntemi. ü ABSTRACT A DROUGHT ANALYSIS OF THEINNER ANATOLIA REGION USING THE STANDARDIZED PRECIPITATIONINDEX (SPI) METHOD YEGNIDEMIR, M.Kerem Kırıkkale University Institute of Selence and Technology Department of Civil Engineering, M. Sc. Thesis Supervisor: Prof. Dr. Mustafa Y. KILINC Co-Supervisor: Asst. Osman YILDIZ January 2005,173 pages Droughts are natural phenomena caused by precipitation deficits ör below normal precipitation levels. They are among natural hazards and they cannot be predicted with certainty in terms of duration, magnitude and intensity. Therefore, a drought is a random event and can be analyzed using probabilistic and statistical methods. Estimation of drought characteristics (i.e., duration, magnitude and intensity) in a region can certainly provide valuable information on water need during drought events. in this study, a drought analysis was performed in the Inner Anatolia Region where severe droughts often take place. The so-called standardized precipitation index method (SPI) was utilized in the drought analysis. The precipitation data between 1953 and 2003 obtained from 28 meteorology stations across the region were used in SPI calculations for monthly as well as 3, 6, 12, 24 iiiand 48 month moving averages. Drought characteristics of each station for various truncation levels were determined in the region. Also, contour maps of droughts were obtained using the Krigging method and they were utilized to determine areas or subregions in this region in need of water during drought events. Key Words: Drought, Intensity of Drought, Precipitation, Standardized Precipitation Index (SPI), Inner Anatolia Region, Krigging Method. IV

93 ÖZET 'Kanserli dokuların elektrokimyasal ve spektroskopik analiz verilerinin tümör sınıflandırılmasındaki (tumor grading) kullanılabilirliğinin incelenmesi konulu tez çalışmalarımızda hem elektroanalitik bulgulara dayanan kemometrik analizlerin hem de kromatografik yöntem (HPLC) bulgularının tümör tanı ve sınıflandırılmasında kullanılabilirliği incelenmiştir. Voltamogramlardaki pik yeri ve şekillerine bakılarak tümör tanı ve sınıflandırılmasının yapılabilmesi için farklı türlere ait voltamogram veri tabanının çok geliştirilmesi ve tekrarlanabildik ölçüsünün yeterli düzeyde test edilebilmesi için örnek sayısının oldukça arttırılması gerekmektedir. Bu gerçek dikkate alınarak tez çalışmalarımızda tümör tanı ve sınıflandırma işlemleri, dönüşümlü voltamogralardaki pik şekil ve sayısı yerine veri kümelerinin sayısal anlamda birbirlerinden farklılıklarının incelendiği kemometrik analizlere dayandırılmıştır. Kemometrik analizler sonucunda az sayıdaki örneğe rağmen ilk 3 ana bileşen kullanıldığında menengiomaların geri kalan tüm dokulardan başarıyla ayrılabildiği gözlenmiştir. Ancak diğer dokuların ayrılmaları mümkün olamamıştır. Buna istatistiksel anlamsızlığa neden olan örnek sayısının azlığı en olası neden olarak gösterilebilir. Çalışmalarımızın 80HdG düzeylerinin saptanması kısmında gerçekleştirilen HPLC analizleriyle ise glioblastoma dokularının diğer dokulardan daha fazla 80HdG içermekte olduğu gösterilmiştir. 94 SUMMARY In our thesis studies with the subject, 'The investigation of the usibility of electrochemical and spectroscopic data of cancer tissues for tumor grading`, the usibility of chemometric analysis based on electroanalytical data and HPLC method for tumor detection and grading was searched. To make tumor detection and grading based on the peak potential and peak shape of the voltammograms, the voltammogram data base of various tumor types should be improved and the sample number should be increased dramatically to test the reproducibility. Based on this comment, the tumor detection and grading studies of our thesis is based rather than peak number and peak potentials, on chemometric analysis where the variance of the matrices are investigated. As the results of chemometric analysis, even there is small number of samples, when the first 3 components are used, the menengiomas are seperated from the remaining type of brain tumors. Unfortunately the other types of brain tumors couldn't be seperated meaningfully. As the most probable cause of this situation, the few number of those samples decreasing the statistical meaning could be shown. In the HPLC analysis for the 80HdG determination section of our studies, the glioblastoma tissues are found to be richer in 80HdG content in comparison to the remaining types of tumors. 103

YÖK Tez ID: 136275 HOMOJEN TOPRAK DOLGU BARAJLARIN BİSHOP VE İSVEÇ DİLİM METOTLARI İLE BİLGİSAYARLI ANALİZİ KAYALAK, Mehmet Şamil Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü İnşaat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Danışman : Prof. Dr. Mustafa Y. KILINÇ Şubat 2003, 120 sayfa Günümüzde hızlı ilerleme gösteren bilgisayar teknolojisi zamandan sağladığı tasarruf, hesaplamalarda getirmiş olduğu hız ve güvenlik sayesinde artık mühendislik mesleğinde önemli bir yere sahip olmuştur. Şev stabilite hesapları işlemlerin ard arda tekrarlanması nedeniyle fazla vakit kaybı yaratan ve işlemlerin elle yapılmasında oluşan karışıklar nedeniylede hatalara açık projelerdir. Bu durum günümüzde bilgisayarların bu hesaplamalarda kullanılmasını gerekli kılmaktadır. İşte bu sebeplerden ötürü şev stabilitesi analiz yöntemlerinden olan Bishop ve İsveç dilim metotlarını bir bilgisayar programına dönüştürerek mühendislik çalışmalarında kolaylık sağlamak amaçlanmıştır. Program Visual Basic programlama dilinin sağlamış olduğu görsellik nedeniyle bu dilde yazılmıştır. Bu programın hazırlanması sırasında yapılan kabuller nedeni ve dolgu barajların çeşitliliği göz önünde bulundurularak programın tümdolgu barajlar için geçerli olmayacağını ancak programın ilerde geliştirilerek zamanla tüm dolgu barajlara uygulanabileceği ve yine programda yapılacak düzenlemelerle baraj şevleri dışında kalan doğal ve yapay şevlerin hesabında da kullanılabileceği aşikardır. Anahtar Kelimeler : Şev Stabilitesi, Bishop Dilim Yöntemi, İsveç Dilim Yöntemi, Dolgu Barajlar, Bilgisayarlı Analiz ABSTRACT COMPUTERIZED ANALYSIS SLOPE STABILITY OF HOMOGENEOUS EARTHFILL DAMS BY THE BISHOP CIRCLE AND SWEDISH CIRCLE METHOD KAYALAK M. Şamil Kırıkkale University Natural Sciences Institute Civil Engineering Supervisor : Prof. Dr. Mustafa Y. KILINÇ Master Thesis, February 2003, 120 pages, Application of computers in engineering problems has resulted in several advantages. Many difficult and time-consuming problems are now being solved more easily and fast. Slope stability calculations of fill dams by hand are very tedious and time-consuming and can possibly cause errors. Therefore, computerized solutions are required to minimize such errors. In this study, a computer program written in Visual Basic was developed using the Bishop circle method and Swedish circle method for slope stability analysis. At present, the program can only be applied to homogeneous earthfill 111dams, but it can be modified to other type of fill dams. The program can also be used in the analysis of highway embankments with certains modifications. Key Words: Slope Stability, Earthfill Dams, The Bishop Circle Method, The Swedish Circle Method Computer Analysis

ÖZET Bu tez çalışmasında genel olarak sedimantasyonun hidrolik prensipleri ile beraber sediment özellikleri, sediment yükü ve rezervuar sedimantasyonu hakkında bir araştırma yapıldıktan sonra bir örnek çalışmayla rezervuar sedimantasyonu hesaplamaları yapılmıştır. Bunun için Karakaya Barajı üzerinde bir örnek çalışma yapmak için seçilmiş ve birer bilgisayar programı ile Meyer - Peter ve Müller ile Değiştirilmiş Einstein Metotları uygulanmıştır. Meyer - Peter ve Müller Yöntemine göre rezervuar girişinde oluşan delta sebebiyle nehir kıyılarını sel basabileceği şeklinde bir tahmin yapılmıştır. Değiştirilmiş Einstein yöntemi ile elde edilen sonucun ise gerçeği yansıtmaktan uzak olması sebebi ile bu metodun uygulandığı bölgeye uygun hale getirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. ABSTRACT In this M. Sc. thesis generally sediment properties, sediment load and reservoir sedimentation are studied and an investigation about reservoir sedimentation is carried out as a case study. Karakaya Dam Reservoir is chosen for this case study. Then Meyer - Peter and Müller, and Modified Einstein Methods are applied for this reservoir. Because of the delta that will be formed at the entrance of the reservoir according to Meyer - Peter and Müller Method, it is expected that the lands adjacent to the river at these regions may be flooded. Since the results obtained from Modified Einstein Method are thought to be far from explaining the real case, it is concluded that this method must be modified to be made applicable before its use for a specific region. VI 139

IV Necati Gülbahar İnşaat Mühendisliği, Doktora Tezi, 1999 Tez Danışmanı : Prof.Dr. Mustafa Yılmaz KILINÇ ÖZET Canlıların yaşamaları için ihtiyaç duydukları suyun büyük bir bölümü akarsu havzalarında üretilir. Kullanılabilen tatlı su miktarının çok az ve sınırlı olduğu, her geçen gün daha fazla kirlendiği düşünülürse, akarsu havzalarının planlanması ve yönetiminin önemi kendiliğinden ortaya çıkmaktadır. îzmir ili içme suyu ihtiyacının büyük bir bölümünü temin eden İzmir Tahtalı Barajı Su Toplama Havzasında çok çeşitli problemlerin yaşandığı bilinmektedir. Hazırlanan bu tez ile problemlerin çözümüne katkı sağlanabileceği düşünülmüştür. Bu araştırmada; birinci bölümde, su kaynaklan planlanmasının önemine ve dünyada ve ülkemizdeki gelişmelere kısaca değinilmiştir. İkinci bölümde, konuyla ilgili kaynak taraması yapılarak bu konudaki en son bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde, Tahtalı Barajı Su Toplama Havzasına ait bilgiler yerinde gözlem ve proje verilerine dayanarak sistematik bir şekilde bir araya getirilmiştir. Dördüncü bölümde, havzadaki kirletici kaynaklar incelenmiştir. Beşinci bölümde, havzada dört noktadan alman ham su örneklerinin laboratuvarda standart kimyasal ve biyokimyasal analizleri yapılmıştır. Altıncı bölümde, İLEC tarafından hazırlanan 'Lake Model Simulation Program' ı Tahtalı Baraj Rezervuarına uygulanmıştır. Yedinci bölümde gözlem ve inceleme, kimyasal ve biyokimyasal analiz sonuçlan birlikte irdelenmiştir. Son bölümde ise havzadaki problemler için çözüm önerileri sunulmuştur. Gözlem ve inceleme sonuçları havzadaki idari, sosyal, ekonomik, fiziksel ve biyolojik yapının karşılıklı bir etkileşim içinde, karmaşık problemleri ortaya çıkardığını göstermiştir. Kimyasal ve biyokimyasal analizler, havzadaki aktivitelerin bir fonksiyonu olarak rezervuara limit değerlerin üzerinde ağır metal, inorganik ve organik maddelerin geldiğini ve ham suda kirlenme olduğunu ortaya koymuştur. Simulasyon sonuçları ise, rezervuara gelen azot ve fosfor elementlerinin kontrol altında tutulmasının zorunlu olduğunu, aksi halde gelişecek ötrifikasyon neticesinde, barajda içme suyu için elverişli olmayan bir su kütlesi meydana geleceğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler : Su Kaynaklan, Su Kalite Planlaması, Su Kalite Yönetimi, Havza Planlaması, Çevre Yönetimi, Ötrifikasyon. Necati Gülbahar Civil Enginering, Ph. D. Thesis, 1998 Thesis Supervisor : Prof. Dr. Mustafa Y. KILINÇ SUMMARY A great part of water which living organisms need to live is produced in the watersheds. Due to the increase in pollution rate and the limited amount of usable water, the importance of watershed planning and managements comes out obviously. It is known that there are many problems in Tahtalı Dam Watershed which supplies significant part of the domestic water requirements for İzmir province. Therefore, it is hoped that this research contribute to the solutions of the basin problems. In this research, the importance of water resources planning and the developments in our country and the world were emphasized in the first part. In the second part, the new related information was analyzed by giving literature review. The information which is collected by field observation and project data on Tahtalı Dam Watershed were presented systhematicaly in the third part. The pollution sources in the watershed was investigated in the forth part. In the fifth part, the chemical and biochemical analysis were carried out at the laboratory for the raw water which are taken from the four different points in the basin. The Lake Model Simulation Program developed by ILEC was applied to Tahtalı Dam Resorvoir in the sixth part. The results of Simulation and Chemical and.biochemical analysis were elaborated in the seventh part. In the last part, some solutions for the problems in the basin were suggested. The results of observation and examinations showed that there were complex problems stemming from the interaction among the managerial, social, economical, physical and biological factors. The chemical and biochemical analysis showed that there was raw water pollution originating from heavy metal, inorganic and organic substances came to the dam and they were above the limit value adopted as a function of the activities in the basin. The simulation results proved that it was necessary to control the N and P nutriants in raw water. Otherwise, our research shows that there will be a non-potable water in the reservoir due to the eutrification in the future. Keywords : Water Resources, Water Quality Planning, Water Quality Management, Watershed Planning, Environmental Management, Eutrification. 170

IV ATIKSU SİSTEMLERİNİN İŞLETME VE BAKIM ESASLARI İbrahim Aydın Ünlü İnşaat Mühendisliği, Yüksek Lisans Tezi, 1997 Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz Kılınç ÖZET Atıksu sistemlerinin işletme ve bakım esaslarını incelemek üzere yapılan bu çalışma için öncelikle bu sistemlerin çevre üzerindeki etkileriyle ilgili araştırmalar incelenmiştir. Ankara ve İstanbul Belediyeleri için hazırlanmış olan Atıksulan Deşarj Yönetmelikleri, Türkiye'de atıksu sorunu, yönetimi ve denetimi için oluşturulan altyapının görülebilmesi için araştırılmıştır. Atıksu sistemlerinin işletme ve bakımıyla ilgili yurt dışında yapılan çalışmalardan örnekler sunabilmek için İngiltere, Fransa, Almanya ve Amerika'da yapılan çeşitli araştırmalar incelenmiştir. Ankara'da atıksu sistemlerinin işletme ve bakımında temel oluşturacak, endüstri kuruluşları envanterinin çıkarılması için ön araştırma çalışması yapılmıştır. Anahtar Kelimeler : İşletme ve Bakım Programlan, Kullanıcı Envanterleri, İşletme Projeleri OPERATION AND MAINTENANCE PRINCIPLES OF WASTEWATER COLLECTION NETWORKS İbrahim Aydın Ünlü Civil Engineering, M.S.Thesis, 1997 Thesis Supervisor: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz Küınç SUMMARY This study is done for underlined the operation and maintenance principles of wastewater collection networks. First of all environmental effects of this systems are researched. Ankara and Istanbul Munucipality Wastewater Discharge Rules are researched to see Türkiye's wastewater problem, administration and supervision substructure. The operation and maintenance studies that are done at England, France, Germany and U.S.A are researched to see foreign examples. Tthe preliminary list of industrial faculties are prepared for Ankara Munucipality to construct base structure for operation and maintenance works. Key Words: Operation and Maintenance Programs, The List of User's, Operation Projects 74

Bu çalışmada yonga levha üretiminin temel gereci olan odundan tasarruf saklamak amacıyla odun yongalarına % 30 oranında pomza taşı karıştırılarak yeni bir yonga levha türü geliştirilmiştir, Ülkemizde çeşitli yerlerde 2*8 milyar metre küp tahmini rezervleri bulunan pomza taşı, yonga levhanın orta katına tutkallanarak serpilmiştir. Gerekli zaman, basınç ve sıcaklık altında preslenen tabla daha sonra yüzey zımparası ve ebatlama işlemleri ile son şeklini almıştır. Elde edilen bu yeni yonga levhadan alman deney numuneleri TS 180' e göre testlerden geçirilmiştir. Bu testler sonunda elde edilen pomza taşlı yonga levhanın, normal bir yonga levhanın teknik ve estetik özelliklerini asgari düzey de karşıladığı görülmüştür. Araştırmacı ve yatırımcılara, geliştirilen bu yeni levhanın fabrikasyon şartlarda üretimi için gerekli çalışmaların yapılması tavsiye edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Pomza taşı, Yonga levha VI PUMICE-STONE PARTICLE BOARD SUMMARY In this study, a new type of particle board is developed by adding 30 % of pumice-stone by weight basis into the wood particle board in order to make savings from wood which is the main substance for producing particle boards. There is a reserve of pumice-stone about 2.8 billion cubic meters in Turkey. Glued pumice-stone particles are scattered into the intermediate layers of this new type of particle boards are produced under the required pressure and temperature in the specified time intervals and are formed into their final shapes by cutting them in their dimensions and surface sanding. Test samples taken from this new particle board were tested according to TS 180 and analyzed. The results showed that pumice-stone particle boards had met the technical and esthetic requirements of a typical wooden particle board. Researchers and investors are advised that the necessary work to produce this pumice-stone particle board in the real conditions of production should be completed. Key Words : Particle Board, Pumice-stone 57

IV ÖZET Türkiye'de her yıl erozyonla 500 milyon ton toprağın denizlere yıkanarak taşındığı göz önüne alınırsa erozyonla mücadelede bölgesel planların yapılmasının ne derece önemli olduğu ortaya çıkar. Yurdumuzun hemen her bölgesinde bütün şiddetiyle devam eden erozyon tehlikesi son yıllarda herkes tarafından anlaşılmaya başlammıştır. Yağmuru düştüğü yerde, topra ğı oluştuğu yerde muhafaza edelim düşüncesiyle; Kütahya bölgesinde yapılan çalışmada Çöğürler havzası, erozyonun çok şiddetli olduğu bölge olarak tesbit edilmiştir. Havzada erozyona karşı mücadelede bir bütün olarak başlanıp kültürel, teknik ve idari tedbirlerin hepsinin bir arada acilen yapılması gerekmektedir. Geçim kaynağı tarım olan bir yörede tarım arazilerinin muhafazası için yukarı havzalardan gelen sel, taşkınların ve getirdiklerinin önlenmesi gerekmektedir. Bu sebeple havzada gerekli erozyon kontrol tedbirleri araştırılmış ve dağlık kısımlarda teraslamaların, örme çitlerin, derelerde ise ıslah barajlarının yapılması gerekmektedir. Tarım arazilerinde ise; toprağın eğime dik yönde sürülmesi ve rüzgarlı zamanlardan sonra mahsûlün kaldırılmasına gayret edilmesi ayrıca buğday, arpa hasadından sonra, anızlarının tarlada bırakılması gerekir. Bütün bu zirai ve teknik tedbirlerden sonra bunların korunması için idari tedbirlerde alınırsa erozyonla mücadelede başarılı olunabilir. Anahtar kelimeler: Erozyon, kontrol yapıları, havza, teras EROSION CONTROL STRUCTURES AND ÇÖ?ÜRLER BASIN KÜTAHYA SUMMARY Knowing that the 500 milyon tons of soil is carried down into the seas by the water erosion in Turkey, importances for the the erosion control measures will be well understood. Danger of the severe erosion all over the country was realized by the people of nation. In this study, the idea was to keep the rain where it is fallen to save the soil where it is formed. Keeping this in mind. Erosion is very fatal event in the Çöğürler basin of the Kütahya province. For the combat against the erosion in this basin, Vegetative, Technical and Administrative measures should be taken simultaneously and immediately. Since the incomes of the farmers are agricultural productions, Agricultural lands should be protected and have to be prevented from flood coming from above basins and resulting erosion. Therefore, the possibilities of the erosion control measures are surveyed and investigated in this basin, then followings are suggested to be done. Suchas, terracing, fencing, contour farmings, strip croppings, stabble mulching, rotations, check dams, silt trap dams and others. In agricultural lands, tillings should be done as parallel to contour lines and harvesting should be done after windy season. Leaving the mulches in the field after small grains hervestings is recomended. Conseqently the adminstrative measures will be the quaranteefor the success of the other measures. As a result, it can be said that the guarantee of the success for technical and vegatative measures are the establisments of the administrative measures. Key words : Erosion, control structures, basin, overland, flow, flood. 71

IV ÖZET Kütahya İli Pis Su Toplama Şebekesi Hidroliği Gökhan Ongun Yüksek Lisans Tezi, İnşaat Mühendisliği Bölümü Danışman: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz Kılınç Son zamanlarda, pis suların ve yağmur sularının atılması birleşik kanalizasyon sistemi yerine ayrık kanalizasyon sistemi ile yapılmaktadır. Bu çalışma, pis suların yağmur sularından ayrı bir sistemle atılması için gerekli tüm bilgileri içermektedir. Aynk kanalizasyon sistemi için proje çalışmalarına esas teşkil eden gerekli tüm verilerin bulunması ve nasıl elde edildiği ayrıntılı şekilde açıklanmaktadır. Boru şebekesi hesapları için Kutter formülü kullanılmıştır. Projelendirme ve hesaplama sırasında gerekli tablolara yer verilmiştir. Tüm verilerin, formüllerin, tabloların daha kolay şekilde anlaşılabilmesi için çalışmanın sonunda Kütahya İli Merkez llçesi'nin bir paftası hesaplarıyla birlikte örnek olarak sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Ayrık Kanalizasyon Sistemi, Boru Şebekesi Hesapları, Kutter Formülü SUMMARY Hydraulics Of Wastewater Collection Networks For Kütahya Provience Gökhan Ongun Master Science Thesis, Civil Engineer Department Instructor: Prof. Dr. Mustafa Yılmaz Kılınç Recently, separated sewer system has been constructed instead of composite sewer system to discharge sanitary sewer waters and storm sewer waters. This study includes the all informations to discharge of sanitary sewer waters with separated sewer system from storm sewer waters. Main basis of design to project works for separated sewer system how to find and obtain datas are explained in detail. Kutter formula is used for pipe line calculations. Required tables are given while project and calculation. Additional, necessary datas, formulas and tables to understand easily for separated system project, Kütahya City Center Administrative one sheet is submitted with calculations at the end of this study. Key Words: Separated Sewer System, Pipe Line Calculations, Kutter Formula 49

IV ÖZET Kütahya Dumlupmar Üniversitesi Merkez Kampusunun su ihtiyacının temini amacıyla kampüse ait vaziyet planından yola çıkarak su ihtiyacının belirlenmesi tez konusu olarak ele alındı. tiler Bankası Şartnamesine göre, kampus için düşünülen 50 yıl sonraki nüfus esas alınarak bu nüfus değerlerine göre kaynaktan depoya iletilecek su miktarlarına göre gerekli memba sayısı ve bu membalardan elde edilecek debi değerleri bulundu. Kampusun su ihtiyacı cazibe ile temin edileceğinden 24 saat süreye göre depo hacmi hesaplandı. Bu ekonomik depo hacmine göre tesviye eğrili harita üzerinde depo kotu belirlendi ve depo yer seçiminde gerekli şartnamelere uyuldu. Şebekedeki akış yönleri, boru uzunlukları, boru numaraları ve boru çapları belirlenerek her bir borudaki debi değerleri Hardy- Cross metodu ile bulunmuş ve yapılan kontrollerle dengelemenin sağladığı görülmüştür. Anahtar kelimeler; Dumlupmar Üniversitesi, debi, iletim, kuyu, yeraltı suyu ve şebekedir. DUMLUPINAR UNIVERSITY CENTRAL CAMPUS AREA DRINKING WATER SUPPLY PROJECT SUMMARY In this thesis by using the site plan of the Central Campus of the Dumlupmar University to determine the water demand of campus area was searched. According to the offical rules of municipality Bank, the population of the campus area after 50 years was determined. Based on this population valve; the amount of water supplied from source to the water tank, the number of sources and discharge valves from these sources were determined. Since the water supply of the campus is abtained by using gravity, the volume of the water tank was calculated for 24 hours time interal. After that, accarding to the calculated economical volume of the tank, on the map with izohips, the elevation of tank was determined. In the selection of tank site, the proper rules were a beyed. Flow directions in the network, pipe length, pipe numbers, pipe cross sections are determined and by using Hardy- Cross method the discharge valves at each pipe was calculated. At the end, by controlling, it was abserved that, the equilibrium was provided. Key words; Dumlupmar University, discharge, pipeline,, well, ground water and network. 42

IV ÖZET Bu çalışmada, beton barajların tasarına ile ilgili yapısal kriterler incelendi. Standart tasarım kuvvetleri incelenerek, bu kuvvetlerin çeşitli faktörlere göre değişimi hakkında yorumlar getirilmeye çalışıldı. Diğer taraftan, tasarım kriterleri için emniyet değerlendirmesi ve stabilite konuları ile ilgili şimdiye kadar yapılmış olan çalışmalar derlenerek bazı sonuçlar çıkarıldı. Son olarak barajların planlama, inşaat, emniyet yöntemi ve kazaların azaltılması hakkında önerilerde bulunuldu. ANAHTAR KELİMELER: Baraj, tasarım, kriter SUMMARY In this study, structural criterias, regarding the concrete dam design were searched. Standart design forces were examined and then some interpretations were given about the variations of these forces by numerous factors. On the other hand, studies related with the design criteria for the safety evaluation were reviewed and some results were obtained. As a result, several comments were given about the dam construction, planning, safety analysis and methods to decrease the number of dam disasters. KEY WORDS: Dam, design, criteria 83

ÖZET Bu çalışmada yağmur suyu drenaj sistemleri, yağmur suyu kanalizasyon şebekeleri ve yardımcı drenaj yöntemleri olarak incelenmektedir. Kütahya Cephanelik Mevki Toplu Konut alanı örnek proje alanında yağmur suyu kanalizasyon şebekesi hesapları hazırlanan program ile sunulmuştur. Bu proje için gerekli olan kriteler, hesap yöntemleri, havzalar, bacalar ve giriş ağızlıkları verilmiştir. Şebekede kullanılabilecek değişik boru malzemeleri gösterilmiş ve ekonomik olarak karşılaştırmaları yapılmıştır. Anahtar kelimeler: yağmur suyu kanalizasyon şebekesi, yardımcı yağmur suyu drenaj yöntemleri, debi hesaplaması, boru çap hesaplaması, boru malzemeleri SUMMARY In this study, storm water drainage systems are investigated under the topics of storm water sewer systems and supported drainage methods. On the Kütahya Cephanelik Residential Area, the storm water sewer system calculations are present by computer program. Design calculations parameter, methods, locate sewers and inlets are given in the project. Pipe materials that can be used on the sewer, are shown and compared economically. Key words: storm water sewer systems, supported drainage methods, discharge estimation, hidraulic calculations, pipe material 39

IV Özet Pissu Şebekelerinde Bilgisayar Yardımıyla Projelendirme ve Değerlendirme Esasları Tuna Koç Yüksek Lisans Tezi, Hidrolik Bilim Dalı Danışman: Prof. Dr. Mustafa Y. Kılınç Eylül 1996 Bu çalışmada, baca zemin kotları, kanal uzunlukları ve akış yönleri belirlenmiş olap Pissu (kanalizasyon) şebekesinin tasarımını yapmak üzere bir bilgisayar programı geliştirilmiştir. Program; hidrolik tasarım, metraj ve boykesit işlemlerini yapan üç ana kısımdan oluşmaktadır. Hesap esasları ve projelendirme için gerekli temel' bilgiler, ilk dört bölümde verilmiştir. Beşinci bölüm, bilgisayar programının Hidrolik Dizayn algoritmasının kurulmasına ayrılmıştır. Programın bu kısmı önce kanal çaplan ve kanal kotlarım belirlemekte, muayene bacası,yıkama bacası, sütlü baca ve terfi istasyonu gibi yapılan gerekli yerlere yerleştirmekte ve daha sonra kanallardaki akış hızlan, su derinlikleri ve doluluk oranlarını tayin ederek, sonuçlan İller Bankası talimatnâmesindeki tablolar biçiminde yazdırmaktadır. Kazı ve dolgu hacimlerinin hesabım ve boru metrajım yapan Metraj Programı hakkındaki bilgiler, altıncı bölümde verilmiştir. Bu program aynca yıkama ve muayene bacalarının, sütlü bacaların ve terfi istasyonlarının adetlerini de belirleyebilmektedir. Yedinci bölümde, hesap tablosu düzenlenmiş ve dolayısıyla hidrolik dizaynı tamamlanmış olan şebekenin boykesitlerini çıkaran Boykesit Programı yapılmıştır. Elle yapılması halinde, uzun bir süre çalışmayı gerektiren çizemleri de otomatik olarak yapabilen bu programın kullanımıyla elde edilen boykesitlerde çap, eğim, kanal boyu, kanal taban kotu, zemin kotu ve kazı yüksekliği bilgileri çıktı olarak almabilmektedir. Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar, sekizinci bölümde tartışılarak sunulmuştur. Ekler bölümünde geliştirilen programların listesi verilmiş ve örnek olarak seçilen bir kanal ağının program ile projelendirilmesine yer verilmiştir, tiler Bankası'ndan temin edilen Denizli - Bağbaşı 1. Kısım kanalizasyon projesinden alınan kanal ağı program çahştırılarak projelendirilmiş ve programın doğru çalıştığı anlaşılmıştır. Anahtar Kelimeler; Pissu, Kanalizasyon, Projelendirme. Summary The Principles Of Projection And Evaluation Of Sewer Systems By Computer Aided Design by Tuna Koç Master Thesis Supervisor: Prof. Dr. Mustafa Y. Kıhnç September 1996 In this study, a computer program which designs a wastewater sewer system in which graund elevations of manholes, pipe lengths and flow directions are initially determined, has been developed. The program has been composed of three main parts. These are hydraulic design part, bill of quantities part and profiles of ditches part. Required fundamental information for computing and projecting the problem has been given in the first four chapters. Chapter five has been devoted to establishement of the hydraulic design algorithm of the computer program. In this part of the program; pipe diemeters and elevations of lines are determined and inspection, cleaning and elevations of lines are determined and inspection, cleaning and drop manholes and pumping stations are located automatically in the necessary places. The program determines, flow velocities, water depths and relative depths. Finally, results obtained, are printed as the same form as the tables in the specification of ILLER BANK. Some information about the program which computes total length of pipes, excavation and filling volumes has been given in the sixth chapter. This program can also determine numbers of pumping stations, cleaning, inspection and drop manholes. In chapter seven profile program which determines the profiles of the sewer system, has been prepared. This program draws the profiles automatically. Also, in profiles obtained from computer, there is the informations such as diameters, slopes, pipe lengths, bottom elevations of channels, natural ground elevations and excavation depths. In the eighth chapter the study has been evaluated and results obtained have been discussed. The lists for the three parts of the computer program have been given in the chapter of appendices. In this chapter also, a sample problem has been considered and solved by the computer program. Then it has been checked in order to see that the program works correctly. Key words; Used water, Sewer system, Project. 77

IV PORSUK NEHÎR KÎRLÎLI?Î VE SU KALÎTESÎ ÖZET Kütahya ili sınırları içerisinden doğan Porsuk nehri' ninr yine bu il sınırları içerisinde bulunan Kütahya Şeker Fabrikası, Kütahya Gübre (azot) sanayi, Kütahya Magnezit Fabrikası, Belediye Mezbahası gibi sanayilerin atık suları bulunan sanayiler sebebiyle, bünyelerinde bulunan arıtma tesislerinin ya yetersiz olması yada hiç kul lanı lmamaları sebebiyle Porsuk nehrine deşarj ederek bu nehri tahrip etmektedir. En son 1977 yılında D.S.Î.'nin gerçekleştirdiği pilot projeden sonra aradan geçen 20 yıl zarfında Kütahya ili yanısıra Eskişehir ilinde bulunan sanayilerle birlikte nehirdeki kirlilik hat safhaya ulaşmıştır. Bu iki ilde bulunan sanayilerin meydana getirdiği atık su kirliliği, D.S.Î.'nin oluşturduğu 11 istasyonda, 15 yıl içerisinde alınan ölçüm değerlerinden kirliliğin şu anki derecesi, niteliği belirlenmiş, ve bu verilerle birlikte Porsuk Nehrinin şu anki kirlilik haritası elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler; Porsuk çayı, nehir kirliliği, Porsuk çayı su kalitesi, Endüstriyel atık sular, nehir kirlilik kontrolü. PORSUK RIVER POLLUTION AND WATER QUALITY SUMMARY Porsuk River has been risen in the boundary of Kütahya province. All waste water from Sugar, Fertiliser and Magnetite factories of Kütahya province are dumped into Porsuk River. Besides, the waste of the Kütahya Slaughter house and other wastes of small industrial workshop and foundations are poured into the Porsuk river without treatment or with ill-treatment. These kinds of waste disposal are usually beyond the limit of sanitary health Criteria. As a result of untreated and uncontrolled waste disposals, the water supply of Porsuk river was polluted, deteriorated and water completely destroyed. In 1977, Pilot project was realised by state water works for the pollution control and waste water study of river system, after this project, our study showed that, pollution degree of Porsuk river was reached to the severe limit of criteria with the waste water disposal of Eskişehir Province added to Kütahya waste water disposal during last twenty years. In this study, waste water disposal data of eleven stations in this watershed of Porsuk river for fifteen years collections from the industrial and other source of pollutan in Kütahya and Eskişehir provinces were gathered, analysed and interpreted. As a product of this study, pollution map of Porsuk river was obtained. Key words; Porsuk River, river pollution, water quality of Porsuk River, Industrial waste water, pollution control of river, nitrade and nitrogen pollution. 157

ÖZET Bu araştırmada, ahşap yat imalat yöntemleri araştı rılarak bu sektör de uygulanan en son imalat teknikleri şekiller yardımıyla izah edilmiştir. Türkiye'de daha önceki yıllarda ahşap yat yapımı daha çok kesme ağaç yöntemi ile yapılmaktaydı, Bu araştır ma sonucunda, kesme ağaç yöntemi ile yat imalatının cazip bir yöntem olmadığı anlaşılmıştır. Yapılan araştırma sonu cunda laminasyon sisteminin daha uygun olduğu görülmüştür. Bu araştırmada, laminasyon yöntemi ile yat imalat yöntemleri ve şekilleri detayları ile izah edilmiştir. Bu yöntem; tek parça ağaç yerine, ağaçların ince ince kesile rek kalıplarda istenilen eğrilikte sıkılması esasına dayan maktadır. Bu yöntemde ağaç malzeme zayiatı çok düşük ol makla birlikte, elde edilen yeni parçada, lifleri kesilme diği için daha dirençli olmaktadır. Türkiye'de ahşap yat imalatı, daha çok küçük işlet meler tarafından yapılmaktadır. Henüz seri imalat şartları ile üretim yapacak işletmeler kurulamamıştır. Ahşap yat imalatı ile ilgili seri imalat şartlarının geliştirilmesi, yönünde yapılacak çalışmalara ağırlık verilmesi gerekir. Anahtar kelimeler : Ahşap yat, Kesme metodu, Lami nasyon, Epoxy. SUMMARY In this research; wooden yacht construction methods are studied and the latest techniques in this field are explained with the help of figures. In Türkiye, wooden yacht construction was done by wood cutting method in the past. It was understood by this research that wooden yacht construction by wood cutting method is not reasonable neither for work power nor for material. It was seen by a research done that `Lamination` method is mostly used today. In this research; yacht construction method by `Lamination` method and details are explained with figures. In this method, the wood is sliced instead of cutting the whole piece. The wood waste is minimized by using `Lamination` method. The- laminated wood is also more resistant than whole wood. In Türkiye, wooden yacht construction is done by small firms. There are not any yacht firms having mass production lines. More research is needed on the improvement of wooden yacht construction. Key words: Wooden yacht, Cutting method. Lamination, Epoxy. 85

ÖZET ATIK SULARIN SULAMADA KÜLANILMASI EL-JDNDI, Zouhair A. Y. Lisans Tezi Inş. Müh. Bölümü Tez Yöneticisi: Doç. Dr. Mustafa Y. KILINÇ 7 4, sayfa, Ocak 1991 Su kirlenmesine sebeb olan en mühim problem çok büyük hacimde atık suların arıtılmadan nehir, göl ve denişlere atılmasıdır. Toprak ve su korumacıları atık suların sulamada kullanılmak için araziye atılması fikrini benimsektedirler, çünkü atık sularda bitki için faydalı gübre elementleri bol miktarda bulunmaktadır. Ayrıca, dünya nüfusu hergün daha fazla gıda üretimine ve daha fazla tatlı suya ihtiyaç duymaktadır. Bu sebeplerden dolayı atık sulardan da faydalanmak gerekmektedir. îki türlü, atık 'su toplama havuzu vardır, biri anerobik (Oksijensiz) havuzlardır ki seri halinde serbest havuzlara bağlıdır ve ciğeri serbest havuzların bağlandığı olgunlaş tırma havuzlardır. Havuzlardan akan bu dinlendirilmiş atık sular sanayi ürünleri (pamuk, şeker pancarı gibi), hayvan yemi, tahıllar ve meyve ağaçları için kullanılabilir. İkinci derece arıtma yapılmış atık sular ise her türlü sulama için emniyetli olarak kullanılabilir. Bitkilerin verimiarıtılmış sulardaki gübre mevcudiyeti ile doğru orantılı olduğu gözlenmiştir. Bu çalışmada, bir kaynak araştırması ve değerlendirmesi yapılarak atıksuları sulamada yeniden kullanılması incelenmiştir. Ayrıca, BASIC dilinde atıksuların sulamada yeniden kullanılmasını konu alan, bir doğrusal Optimizasyon modelini çözen bilgisayar program hazırlanmıştır. ANAHTAR KELİMELER- Atık Suların Yeniden Kullanılması, Sulama, Bitki Üretimi, Atık Su Debisi, Arazide Arıtma, Atıksulu Ziraat, Sağlık, Gübre, Oksijenli, Oksijensiz Arıtma. Bilim Kodu; 624.02.02 vı ABSTRACT REUSE OF WASTEWATER FOR IRRIGATION EL-JUNDI, Zouhair A. M.S. in Civil Engineering Supervisor: Assoc.Prof.Dr. Mustafa Y. KILINÇ January 1991, 74 Pages Many water pollution problems have been created by the disposal of huge volumes of untreated wastewater into streams, lakes, and oceans. Conservationists support the idea of land disposal for irrigation; because wastewater is very rich with fertilizers useful for plants, also another reason for agricultural irrigation is the world's apparent need for increased food production, and the need for fresh water conservation. Two types of ponds are used, anaerobic ponds followed in series by facultative ponds and facultative ponds followed by maturation ponds. The effluent coming from these ponds could be used for industrial crops (cotton, sugar beets, etc.), fodder, grains, and fruit trees (out of fruit- picking reasons). With secondary treatments the effluents would be safe for all kinds of irrigation. An increase 1 1 1of crop yields is observed due to the presence of pertilizers in treated wastewater. In this study a literature survey is conducted and evaluated on the reuse of wastewater in irrigation, besides that a computer program in Basic Language was coded to solve the optimization linear model for wastewater reuse in irrigation. Key words; Wastewater reuse, crop production, effluent, land disposal, sewage farming, health effects, fertiliser, anaerobic, aerobic, facultative, irrigation. Scientific Code s 624.02.02 IV 63

SULAMA PROJELERİNDE OPTIMUM ÜRÜN DESENİN belirlenmesi GÜLDAL, Veysel Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Y. Lisans Tezi Tez Yöneticisi: Assoc.Prof.Dr. Mustafa Y. KILINÇ 63 Sayfa, Haziran 1990 ÖZET Teknik açıdan sulama, optimum ürün üretilmesinde doğal yağışın yeterli olmadığı durumlardaki ihtiyacı tamamlar. Bu yüzden suluma şebekeleri, yüksek verimli bir tarım sisteminin vazgeçilmez ana unsurlarından birisidir. Sulama şebekelerinde optimum ürün deseninin belirlenmesi, su dağıtım sisteminin planlanmasında ve projelendirilmesinde başlangıç noktasını oluşturur. Bu çalışmada Mardin Ceylanpınar Sulama projesi alanında net faydayı maksimum kılacak optimum bitki deseni arazi, su ve işgücü kısıtları altında belirlenmeye çalışılmıştır.Lineer kısıtlardan oluşturulan optimizasyon modeli LINDO paket programı yardımıyla çözülmüştür. Proje alanında optimum bitki deseninde temel teşkil eden Pamuk, Hububat, Bostan, Soyafasülyesi ve Yonca bitkileri için bitki deseni sırayla % 40, % 23, % 20, % 8 ve % 6 olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler: Optimum Ürün Deseni, Doğrusal Programlama, Sulamanın Planlanması ve İşletmesi, İkinci Ürün, Sulama Suyu, Ekolojik Denge. BİLİM SAYISAL KODU : 624.02.02 VI 63

Bir bölgenin hidrolojik özellikleri daha çok o böl geyi temsil eden havzanın fizyoğrafik özellikleri ile karak- terize edilebilir. Bu yüzden yapılan birçok çalışmada bir hav zanın fizyoğrafik özellikleri bağımsız değişken olarak kabul edilirken akarsunun hidrolojik özellikleri bağımlı değişken olarak tanımlanmaktadır. Bu tezde, Hidrolojik değişkenler kolay ölçülebilen fizyoğrafik havza parametreleri ile açıklanmaya çalışılmış ve bu ilişki istatistiksel korelasyon ve gok değişkenli reg- rasyon denklemleri ile kurulmaya çalışılmıştır. Sonugda ise hidrolojik değişkenleri ölçebilecek istasyonu olmayan havza lar için o havzanın fizyoğrafik özelliklerini kullanarak hid rolojik özelliklerini tahmin etmenin mümkün olduğu belirlen miştir. Anahtar kelimeler: Fizyoğrafik parametreler, quantativ analiz. Faktör Analizi, Havza Karakteristikleri The hydrologic characteristics of a region are determined largely by its physiography. Therefore streamflow is accepted dependent variable in most studies where physiographic properties of a basin are independent variables; In this thesis, physiographic properties of basins are quantitatively described with hydrologic variables, and it was attemted to establish statistical correlations between. drainage basin physiography and other hydrologic variables. By means of these statistical correlations it was seen that it will be possible to estimate hydrologic variables using physiographic parameters for the similar basins and subbasins which do not have any stations for hydrologic measurements. Key Words: Physiographic parameters, quantitative analysis Pactor Analysis, Basin Characteristics, Runoff 118

ÖZET HİDROLOJİK MODELLEMENİN HAVZAYA UYGULANMASI EREN, Derya Yüksek Lisans Tezi, înş. Müh. Bölümü Tez Yöneticisi! Doç. Dr. Mustafa Y` Kılmç Aralık 1988, 115 Sayfa Bu çalışmada, havzalardaki yüzey akış hidrog raflarının elde edilmesi ve sediment miktarının he saplanmasını sağlayan bir bilgisayar programı öneril mektedir. Program PC tipi bilgisayarlar için Fortran 77 programlama dili ile yazılmış, bir ana program ve onaltı alt programdan oluşmaktadır. Program genel anlamda, yağış değerlerinin akış hidrograflarına dönüştürülmesini, bu hidrografların akar su ve vadi boyunca ötelenmesini ve havzanın herhangi bir noktasında oluşan sediment miktarının hesaplanmasını amaç 1 amak tad ı r. Programın kullanımı, yağış ve akım ölçümleri mevcut bir araştırma havzasına uygulanarak bu modelin nasıl çalıştığı gösterilmiştir. Anahtar sözcük ş Hidroloji, Model i eme, Hidrograf, Sediment iv ABSTRACT APPLICATION OF HYDROLOGIC MODELLING ON WATERSHED EREN, Derya M. S in Civil Engineering Supervisors Assoc. Prof. Dr. Mustafa Y. Kılınç December, i 988, 115 Pages In this study, a computer program have improved.for modelling surface runoff and sediment yield -from watershed.The program consists of a main program and sixteen subroutines written in FORTRAN 77 and could be run on any IBM compatible computer with little modification. Program was designed to transform rainfall data into runoff hydragraphs and to route these hydrographs through streams and valleys or reservoirs.lt will also compute the amount of sediment produced by a storm at any point on a watershed. An example problem is presented to demonstrate the computer program. A rainfall data is transformed into run off hydrograph, then a flood is routed through the water shed in its present condition, and the routed outflow hydrograph will be compared to the hydrograph measured at gaging station. Also the sediment yield is predicted. Keywords % Hydrology, Model ling, Hydrograph, Sediment iii 115

ÖZET Bu Doktora tezi, 1986 yılında Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitisünde Öğretim Görevlisi Mustafa Halûk ÇELiK tarafından hazırlanmıştır. Türkiye'de uygulanan Sulama yapıları projeleri ve bu projelerin teknik, sosyal ve ekonomik sorunlarını araştırmak ve öneriler getirmek amacı ile inşaat mühendisliğinde konu itibariyle ilk Doktora çalışmasıdır. Ülkemizde su ve toprak kaynaklarından yararlanmanın tarihi çok eski bir geçmişe sahiptir. Ancak» bu kaynaklarımızın geliştirilmesi ve korunması konusunda ilk adım Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla atılmıştır, Tarım, Endüstri ve Sanayi sektörün gelişmesi kalkınmadaki hedefimizin amacıdır, inşaat sektörü ise bu sektörlerin işleyişidir. Endüstrimizi artan nüfusumuzu orta doğu ülkelerini beslememiz, tarımsal ürünümüzü daha çok ve daha iyi kalite¬ de yetiştirmemizi zorlamaktadır. Su kaynakları potansiyeli 97,5 milyar m olan memleketlinizde tarım-alanlarımızın 25.000.000 hektardır. Bu zenginlik sulanan 3.2 milyar hektar arazinin yanında 8.5 milyon hektar tarım arazisinin sulanabilmesine imkân vermektedir. Bu imkanı, devletimiz her yönetimde mali güçlüklerle iki kuruluşu vDSÎ Genel Müdürlüğü ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü ile kullanmağa çalışmaktadır. îki kuruluş arasındaki belirgin kopukluk ve bu kopuklar içinde sulama yatırımlarının durumu ve problemleri araştırılmıştır. Birinci bölümde sulamanın Türkiye'deki tarihçesi, önemi ve tezin amacı açıklanmıştır..İkinci bölümde, ülkemizin yerüstü, yer altı su kaynaklarının, sulanabilir toprak kaynaklarımızın bilançosu ve problemleri, çevre kirliliğine maruz kalan sulama tesislerinin su ve toprak kaynakları yönü ile araştırması, sulama tesisleri getirilen tarım alanlarımızın sosyal yönü, sulama politika ve ' yatırımlarının bugünkü durumu - araştırılarak problemleri ortaya çıkartılmıştır. Üçüncü bölümde, Türkiyede uygulanan sulama ve drenaj yapılarının proje kriterleri, maliyetlerinin hesaplanmasının uygulanması araştırılmış, sulama şebekeleri tatbikat işleri, klasik sulama kanaletli sulama şebekesi tatbikatına ait CPM metodunun uygulanması verilmiştir. Proje, tatbikat ve işletme problemleri açıklanmıştır. Dördüncü. Bolümde ise sonuç ve öneriler maddeler halinde sunulmuştur. VI ABSTRACT This dissertation is prepared as a partial-fullfilment of doctorate degree for 'Graduate School of Gazi University by Instructor Mustafa Halûk ÇELÎK. The main objective of the study is to investigate the technical, social and economics problerns of Irrigation projects and to propose the soiutions. it may be said that this is the first study of Irrigation projects dealing with above problems. However the history of the soil and water utilizations as old as civilizations in TURKEY, the development and convar- sation of natural resources has been started since Turkish Republic was estabiished. The target of the national development is to improve Agricultural, Industrial and Manifactural advanceır.ents. To feed the increasing population of TURKEY and to export the food production to Middle East Countries requires and enforces the rnore sophisticated advancements on agricultural mechani- zation. ii3 The potential of water resources is 97,5 as billion m 6 a year and the cultivated land is 25 x 10 Ha in TURKEY. 6 Actual irrigated land of 3.2 x 10 ha in TURKEY is nc,. large enough comparing with the potential irrigable land of 8.5 x 106 Ha. Turkish Goverment with the limited facility is trying to accomplish those tasks with the two govermentai instituitions (or department) Namely, DSİ and Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, The problems disconnection between the these two instituions and the problems of investments were investigated and Studied. In the second chapter; the surface and ground water resources of TURKEY, Potential irrigable land and it's problems, and environmental pollution problems of soil and water resources, social aspects of irrigation project area, the recent policy invesments of irrigation projects were analyzed and synthezied. In third chapter, the costs estimate and engineering project criteria irrigation and drainage networks of TURKEY, studied. Application of irrigation projects construction and IIIapplication of irrigation network construction for convential anc.'. canalet types with C.P.M. method were tried and.ıpplied. Lasts with the whole problems of these. in the last and four chapter, results, conclusion and füture recommendations were given. iv. 225