Search

In this article -agan (-ağan), -egen (-eğen) suffix will be searched. besides there is a -gan (-gen), -ğan (-ğen) suffix. These two suffixes didn't consider in all its bearings. These suffixes have simmilarities and differences between them, too. Especially this suffix functions were kinded in Anatolian dialects, but the examples of literary languages were limmitted. This suffix examples are in Azerbayjan Turkish and Turkmen Turkish. In this article the -agan (-ağan), -egen (-eğen) suffix functions will be expounded. Bu makalede -agan (-ağan), -egen (-eğen) eki incelenecektir. Ayrıca bir de -gan (-gen), -ğan (-ğen) eki vardır. Bu her iki ek çeşitli yönleriyle yeterince incelenmemiştir. İşlevleri bakımından birbirine benzerlikleri olduğu gibi farklılıkları da vardır. Bu ekin işlevleri özellikle Anadolu ağızlarında çeşitlenmiş, yazı dilindeki örnekleri ise sınırlı kalmıştır. Ekin Azerbaycan ve Türkmen Türkçesinde örnekleri vardır. Makalede -agan (-ağan), -egen (-eğen) ekinin işlevleri de ortaya konulacaktır.

The work on Qur'anic interpretation called al-Muharrar al-Wajîz fî Tafsîr al-Kitab al-'Azîz byAbû Muhammad Abd al-Haqq Ibn Ghalib Ibn al-Atiyyah al-Ghirnatî (d. 541/1146), is usuallycompared with Jar Allah al-Zamahsharî's al-Kashshaf. Although al-Muharrar is mainlyconcerned with narrative interpretation, it is one of works which frequently cites poem asevidence (istishhad). In this article, we shall explore the passages where poems have beenquoted as an evidence of a particular meaning for particular word(s) in this work. Besides, it isfound out that the most significant source of Ibn al-Atiyyah when he is quoting the poems isTabarî's Tafsîr. It is also concluded that Ibn Atiyyathe author of al-Muharrar sometimes makesimportants observations and significant analyses about shawahid, i.e. the poems quoted asway of evidence.

Dil, bireyin ve milletlerin kimlik inşasında kültürün taşıyıcısı, devamlılığın vazgeçilemez unsuru olarak her devir ve millette aynı değeri haizdir. Kurallarını kendi gelişim sürecinde oluşturan dilin değişimini tespit etmek ve bu kuralları öğretebilme metotları üzerine her zaman öneriler sunulmuş, bunun geliştirilmesi için de çalışmalar yapılmıştır. Dil eğitimi üzerine fikir üretenlerin karşı karşıya geldiği durumlarla da sıklıkla karşılaşılır. Özellikle alfabe değişimi ve dile yabancı dillerden giren kelimelere karşı sergilenen tavır da dil ve dil öğretimi üzerine ortaya konulan fikirlerde farklılıklara sebep olmuştur. Dil öğretiminde esas alınan unsurlardan biri de öğretimin yapılacağı kişi ya da grupların eğitim düzeyleri ve yaş aralıklarıdır. Bu çalışmada dil ve gramer eğitimi üzerine kısaca değerlendirme yapılmış, Resimli Ay dergisinin 1929 yılında devrin önde gelen öğretmen, edip ve muharrirlerine yönelttiği "lisan öğrenmek için gramere lüzum var mı?" sorusuna verdiği cevaplar değerlendirilmîş olup, katılımcıların çoğunlukla kendi öğrenim tecrübelerini de dikkate alarak dil öğrenimi için gramer kurallarının öğrenilmesine ihtiyaç olmadığı sonucuna ulaştıkları görülmüştür. Language hasthesamevalueineveryageandnationfor individuals and construction of nations as abearerof culture and irreplaceable factor of continuity. Suggestions are all the time made on defining the change of language, cunstructing its rules in its own development process, and methods of teaching these rules and also studies are made on developing these methods. It is mostly faced situation that ideogenetics of language pedagogy bring up against. Especially the attitudes to the change of alphabet and words transferred from other languages have caused discrepancies on language and language teaching. Other elements grounded on language teaching are person or groups' educational levels and age ranges.In this study, short evaluation on language and grammar education is made, answers given for the question "Is grammar is essential for language learning?" which was asked to prominent teachers, scholars and authors of the age by Resimli Ay in 1929 are evaluated and it is concluded that there is no need to learn grammar rules for language learning.

ÖZETMARMARA ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ ARAPÇA HAZIRLIK ÖĞRENCİLERİNİN GRAMER HATALARI ÜZERİNE BİR İNCELEMEBu çalışmada, MÜİF Arapça hazırlık sınıfı öğrencilerinin yazılı gramer hataları incelenmiş ve bu hataların muhtemel kaynakları üzerinde durulmuştur. Bu doğrultuda, 2014-2015 Eğitim-Öğretim yılında MÜİF Arapça hazırlık sınıflarında okuyan 500 öğrencinin 100’ü rastgele seçilmiş ve bu öğrencilerin bahar dönemi yazma dersi final sınav kağıtlarındaki gramer hataları belirlenmiştir. Belirlenen bu hatalar; ilk olarak nahiv ve sarf hataları şeklinde betimlenmek, ikinci olarak konularına göre sınıflandırılmak, son olarak da düzeltilmek ve muhtemel kaynaklarıyla birlikte açıklanmak suretiyle analiz edilmiştir. Böylelikle bu çalışmanın temel amaçlarının yabancı dil olarak Arapça öğrenen Türk öğrencilerin başlıca gramer hatalarını tespit etmek, bu konuda öğretim elemanları ile araştırmacılara kolaylık sağlamak ve öğrencilerde gramer hataları konusunda farkındalık oluşturmak suretiyle öğrencilerin yazma becerilerinin gelişmesine yardım etmek olduğu söylenebilir.Anahtar Kelimeler: Hata, Hata Analizi, Gramer, MÜİFABSTRACTAN ANALYSIS OF GRAMMATICAL ERRORS BY THE STUDENTS OF ARABIC PREPARATORY CLASSES AT MARMARA UNIVERSITY FACULTY OF THEOLOGYIn this study, written grammatical errors committed by the students of Arabic preparatory classes at MUIF were analyzed and dwelled on their probable sources. Accordingly, 100 students out of 500 who study Arabic at preparatory classes at MUIF in 2014-2015 academic year were randomly selected and identified their grammatical errors in their writing final exam papers in spring term. These identified errors were analyzed by describing as syntactical and morphological errors, by categorizing according to the subjects, and by correcting and explaining them with their probable sources. In this way, it could be said that this study's main aims are to identify major grammatical errors committed by Turkish students who learn Arabic as a foreign language and to provide convenience for the instructors and researchers about this topic and to help students improve their writing skills by creating awareness of the students about their grammatical errors.Keywords : Error, Error Analysis, Grammar, MUIF

Filozoflar, sosyologlar, biyologlar, antropologlar vb. gruplar dilin ve onun temel ögelerinin nereden geldiğini açıklamaya çalışmaktadırlar. Hiç şüphesiz söz konusu teşebbüsün göz önünde bulundurduğu temel gerekçe hem kuramsal yapılar üzerinde etkiye sahip olma hem de sosyal koşulları yansıtma bakımından dilin işlevini açıklamaktır. Fârâbî'nin dilin kaynağı ile alakalı açıklamaları bu varsayımı tutarlı bir şekilde desteklemekte ve dilin nereden geldiğini, nasıl işlev gösterdiğini izah etme bakımından önemli ipuçları içermektedir. Bu çalışma, Fârâbî'nin yaklaşımlarından hareketle insanı dil arayışına yönlendiren bazı temel gerekçeleri açığa çıkarmayı ve gramer ve mantık arasındaki temel ayrımı ortaya koymayı amaçlamaktadır., Philosophers, sociologists, biologists, anthropologists etc. are trying to explain where language and its main elements come from. No doubt the fundamental reason the mentioned attempt considers is to explain the role of language in terms of both having an impact on the structure of theories and representing the social conditions. What Al-Fârâbî says about the origin of language consistently support this claim and present very useful clues in terms of describing where language comes from and how it works. From his perspective, what we try to do here is to reveal some basic reasons that motivate human to be in search of language and clarify what the main difference between grammar and logic is.

Thomas S. Kuhn tarafından sunulan yeni bilim imgesi göreliliğe yol açtığı gerekçesiyle sıklıkla eleştirilmiştir. Kuhn, temel eseri Bilimsel Devrimlerin Yapısı'ndan sonraki çalışmalarında bu eleştirilere yanıt vermeye çalışsa da bu konudaki tartışmaları tatmin edici bir şekilde sonlandırdığı söylenemez. Bu çalışmanın temel amacı, Kuhn'un sunduğu bilim imgesini geç dönem Wittgenstein felsefesinin gramer kavramıyla beraber okumak ve bu yönde bir okumanın görelilik tartışmaları açısından yaratacağı imkanları tartışmaktır. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Bunlardan ilki, Kuhn'un sunduğu bilim imgesini, bu imgenin oluşumu ve tarihsel gelişiminden hareketle betimlemekte ve onun görelilik ile olan ilişkisi ele almaktadır. İkinci bölüm çalışmanın iddiasını şekillendiren Wittgensteincı gramer kavramının temel özellikleri incelemektedir. Üçüncü ve son bölümde Kuhn'un bilim imgesi gramer kavramından hareketle yeniden değerlendirilmekte ve bu tip değerlendirmenin görelilik tartışmaları açısından sonucu ele alınmaktadır., The new image of science that is presented by Thomas S. Kuhn has often been criticized on the ground that it leads to relativity. Even though Kuhn tries to respond these criticisms after his main work The Structure of Scientific Revolutions, it does not seem that he satisfactorily overcomes them. The main purpose of this study is to read the image of science Kuhn presents with the late Wittgenstein's concept of grammar and to discuss the opportunities that emerge from this kind of reading with regards to relativity debate. This study consists of three main parts. The first of these describes Kuhn's image of science with reference to its formation and historical development and discusses its relation to relativity. The second part examines the main features of Wittgensteinian concept of grammar, which shapes the idea of the study. In the third and last part, Kuhn's image of science is re-considered with reference to the concept of grammar and the consequence of this kind of consideration for relativity debates is discussed.

ÖZETBu tez bir açıdan, kelimelerin sonlarındaki ve yapısındaki değişiklikleri inceleyen nahiv (gramer) ilmiyle, diğer bir açıdan ise muktezâ-yı hâle uygun söz söyleme olarak tanımlanan belâgatle ilgili işaret isimlerini (ism-i işaretleri) ele almaktadır. Burada öncelikle yoğun bir kullanıma sahip işaret isimlerinin türleri, anlamları ve i‘rabları incelenip, işaret isimlerinin yer aldığı birbirinden farklı 40 tane yapı (kalıp) örnek ve anlamlarıyla beraber ele alınmıştır.Bunun akabinde öncelikle bağlam ve türleri açıklanmış, sonrasında işaret isimlerinin farklı bağlamlar içerisinde nasıl farklı, hatta zaman zaman birbirine zıt anlamlara geldiği âyet, şiir ve nesirden örnekler verilip, bağlamları da izah edilerek incelenmiştir.Anahtar kelimeler: İşaret İsmi, Bağlam, Müsnedün İleyh, Arap Dili, BelâgatABSTRACTThe thesis in one respect deals with the science of grammar (nahiv) which studies varieties in the structure and at the end of words. It deals with demonstrative nouns related to rhetoric (belagat) defined as saying words in right time and place. The types and meanings of demonstrative nouns are frstly analyzed here. Forty different structures including demonstrative nouns are stutied giving instances with their meanings, as well. Explanation of context and the types of it is followed by the examination of various meanings and even antonyms of demonstrative nouns in different context by giving examples from petry and prose.Key words: Ism Işarat, Context, Müsnedün İleyh, Arabic Language, Belaget

Tanzimat’ın ilanıyla birlikte Osmanlıda Türkçe ve dil bilgisi öğretimi okullarda planlı bir şekilde yapılmaya başlanmıştır. Bunun doğal bir neticesi olarak da bu dönemde birçok gramer kitabı kaleme alınmıştır. Türk dilinin öğretilmesi amacıyla kaleme alınan bu kitaplardan birçoğu okullarda ders kitabı olarak okutulmuştur. Bu eserlerden biri de Selim Sabit’in Naĥv-i ǾOŝmānî adlı eseridir. Çalışmamızda Selim Sabit’in Naĥv-i ǾOŝmānî adlı eseri incelenmiştir. Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. İlk olarak Selim Sabit Efendi’nin hayatı, eserleri ve Türk eğitim tarihindeki öneminden bahsedilmiştir. İkinci bölümde “gramer” ve “dil bilgisi” kavramları, dil bilgisi öğretimi, Tanzimat dönemi müfredat programlarında Türkçe öğretimi ve bu dönemde yazılan gramer kitaplarından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde Naĥv-i ǾOŝmānî adlı eserin Latin harflerine çevirisi yapılmış, eser terminoloji bakımından incelenmiş ve eserin Türk gramerciliğine getirmiş olduğu yenilikler ortaya konmaya çalışılmıştır. Eserde yer alan Terimler tespit edilerek dizin meydana getirilmiş ve bunların günümüzdeki karşılıkları yazılarak bir sözlük oluşturulmuştur. With the declaraton of Tanzimat, Turkish and grammar teaching in schools started to be plannedly conducted in the Ottoman state. As a natural consequence of this, numerous grammar books were written in this period. Many of these books that were composed with the purpose of proper teaching of Turkish were studied in schools as coursebooks. One of these books was Selim Sabit’s Naĥv-i ǾOŝmānî. In this project, Selim Sabit’s Naĥv-i ǾOŝmānî is analyzed. The project is consisted of three chapters. In the first chapter, the life, works and importance of Selim Sabit Efendi in the history of Turkish education are mentioned. In the second chapter, concepts of “grammar” and “language”, teaching of grammar, teaching of Turkish in Tanzimat period’s curriculum programs and the grammar books that were written in this period are mentioned. In the third chapter Naĥv-i ǾOŝmānî is transliteradet to the Latin alphabet, the work is analyzed in therms of terminology and it is tried to show the innovations this work has brought to Turkish grammar. By determining the Terms an index is composed and the modern equivalents of these Terms are written; and in this way a dictionary is composed.

Bu çalışma teorik ve deneysel olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Teorik bölümde isimleştirme olgusu dilbilgisi ve kelime oluşturma boyutuyla ele alınmıştır. Kelime oluşturma bağlamında türetme türleri, evrişim türleri ve fiilden ve sıfattan isim türeten sonekler açıklanmıştır. Dilbilgisi bağlamında ise bağlaçlar edatlar gibi isimleştirme ile yakından ilişkisi olan dilbilgisi konuları kısaca ele alınmıştır.Bu çalışma 33 öğrencinin katılımıyla 2011- 2012 öğretim yılı bahar döneminde Dicle Üniversitesi Almanca Öğretmenliği Bölümünde uygulanmıştır. Çalışmanın deneysel bölümünde uygulamanın başlangıcında bir ön-test uygulanmıştır. Uygulama 6 hafta sürmüştür. Uygulama süresince isimleştirme hem kelime oluşturma bağlamında hem de dilbilgisi bağlamında öğretilmiştir. Çünkü bu çalışmayla isimleştirmenin katılımcıların kelime hazinelerini geliştirmeleri ve onların yazma becerilerine katkı sağlaması hedeflenmiştir. 6 haftalık uygulamanın sonunda öğrencilere bir son-test uygulanmıştır.Ön-test ve son-test sonuçlarından elde edilen ham veriler, SPSS 16 veri analizi paket programı ile çözümlenmiştir. Eşleştirilmiş Örneklem T- Test kullanılmıştır. Genel puanlar bakımında ön-test ve son-test değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark (p=.000, p

Tıpkı basım içermektedir. XIV. yüzyıl, Anadolu sahası Türklerinin tıp bilimi açısından önemli aşamalar kaydettiği bir dönem olarak göze çarpmaktadır. Bu dönemde Anadolu Türk tıbbı ilk defa telif-tercüme eserler vermeye başlamıştır. Anadolu sahasında ortaya konmuş tabâbet ile ilgili bilinen Türkçe ilk tercüme eser olarak, çevireni belirsiz olan "Müfredât-ı İbn-i Baytar Tercümesi" gösterilmektedir. 1387 istinsah tarihli "Edviye-i Müfrede", yazılış tarihi bilinen aynı sahada yazılmış Türkçe ilk telif eser olarak ele alınır. Bu tezde ise, söz konusu eserlerle birlikte Anadolu sahasında XIV. yüzyılda Türkçe yazılmış ilk tıp metinleri arasında adı geçen "Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a" üzerinde yoğunlaşıldı. Ali Bin Abbas El-Mecusî'nin yazmış olduğu "Kâmilü's-Sınâ'atü't-Tıbbiye" yahut "Kitâbü'l-Melikî'nin bir kısmının Türk diline tercümesini ihtiva eden eser, 1453 yılında Temürtaş Oğlu Umur Bey tarafından vakfedilmiş olsa da Adnan Adıvar ve Muharrem Ergin gibi önemli araştırmacılar; üslûp, yazım ve nüshanın kâğıdının özellikleri açısından eserin XIV. yüzyıl yahut daha öncesine ait olduğu görüşünü paylaşırlar. Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a, tıp tarihi ve halkbilimi ile ilgili önemli veriler ihtiva etmesinin yanı sıra terim çeşitliliği ve söz varlığı bakımından zenginliği yönüyle Türk dili araştırmaları için mühim bir kaynaktır. Yapıt, fonetik ve morfolojik bakımdan söz edilmeye değer özellikler taşımaktadır. Bu çalışmada; Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a, çeviri yazı alfabesine aktarılarak ses ve şekil bilgisi açısından incelenmiş, dizini ve tıpkıbasımı hazırlanmıştır. The 14th century is drawing attention as a period where the Turks of the Anatolian region have made important progress from the point of view of medical science. In the first time, in this century, original and translated texts have been written about Anatolian Turkish medicine. The first translation in the field about medicine is "Translation of Müfredât-ı İbn-i Baytar" which is translated by an unknown writer. Edviye-i Müfrede which is written in 1387 is the first Turkish text written in this field with an evident date of inception. In this thesis, in addition to the mentioned ones "Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a" which is one of the first Turkish texts about medicine in the Anatolian region in the 14th century, will be studied densely. Even though the text which includes translation of some parts of "Kâmilü's-Sınâ'atü't-Tıbbiye" or "Kitâbü'l-Melikî" which is written by Ali Bin Abbas El-Mecusî has been devoted in 1453 by Umur Bey, son of Temürtaş, prominent researchers as Adnan Adıvar and Muharrem Ergin agrees the text has the qualifications of 14th century considering; the qualifications of the format, spelling and paper of the text. It is a significant source for researchers of Turkish Language since it includes a wide variety of the terms and vocabulary besides significant data on medical history and folklore. The text has prominent specialities on phonetics and morphology. In this study, "Terceme-i Kâmilü's-Sınâ'a" has been studied with regard to phonet-ics and morphology by transferring the transcription alphabet. Furthermore, its index has been prepared.

Yüksek Lisans Tezi Yök Merkezi No:383596, İbn Mâlik, Endülüs İslâm medeniyetinin yetiştirdiği en önemli âlimlerinden biri olarak, hem Endülüs'teki hem de doğu olarak tanımlanan Mısır, Halep ve Şam'daki Arap dili, kıraat ve hadis ilimlerini tahsil etmiştir. Dil konusunda uzmanlaşan İbn Mâlik, alanında bir ilk olarak sıhhatine güvendiği bütün hadislerle istişhâd etmiştir. Böylece diğer bütün İslâmî ilimlerde, Kur'an'dan sonra ikinci temel kaynak olan hadis, nahiv ilminde de hak ettiği konuma yükselmiştir. Bazı nahivciler, onun bu yaklaşımını reddederek tenkit etmişler, bazı nahivcilerse, bu hususta kendisini desteklemişlerdir., Ibn Mâlik, one of the most significant Andalusian scholars of Islamic civilization studied Arabic, recitation and hadith both in the scientific centers as Egypt, Damascus and Aleppo as defined ''the Eastern''. Specializing in the field of Arabic language Ibn Mâlik, fort he first time gave evidence (istişhâd) with the all hadiths that he confided in their authenticity. Thus, the hadith science which is the second main source in all other Islâmic sciences after the Qur'an deserved the same position in nahiv science too. Some nahiv scholars criticized him rejecting his approaches, while some of them defended himself feverishly in this respect.

Çalışmamıza temel olan "Destân- ı İsmâil" adlı eser İsmail Malati'ye ait Türkçe yazma bir eserdir.Koyunoğlu Müzesinde 10022 numarada kayıtlı olan eserin yazılış yılı H.978 (M. 1570)'dir. Yaptığımız araştırmalar sonucu bu eserin başka bir nüshası bulunanamamıştır. Ayrıca eserin müellifi hakkında da hiçbir yerde herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Eserin Eski Anadolu Türkçesi özellikleri taşıması, yazarının bilinmeyen birisi olması gibi nedenler bu eseri tez konusu olarak seçmemize neden olmuştur.Mesnevi nazım biçimiyle yazılan yazılan eserin vezni "Mef???lün Mef???lün Fa??lün"dür.Tez,İki bölümden oluşmaktadır: gramer incelemesi ve metin. Giriş kısmında eserin müellifi ve eser hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Birinci bölümde eser, ses (fonetik) ve şekil (morfoloji) bilgisi açısından ele alınmıştır. Gramer çalışması yapılırken metin içerisinden örnekler verilmiştir. İkinci bölümde ise, eser transkripsiyonlu olarak yeni Türk harfleriyle neşredilmiştir., The work which is the base of our study is called "Destan-I İsmail" and was written in Turkish by İsmail Malati. The work is found in Koyunoğlu Museum with the registration number 10022 and the year it was written is 978 H. (1570 A.D.). As the result of our research it has come to light that the work has no other copy. Besides, we haven't reached any information about the writer of the work in anywhere.The reasons such as the work's consisting of Old Anatolian Turkish and the mysteriousness of its writer have caused us to choose it as thesis subject. The work is written in Mesnevi verse style and its rhythm is Mefa'ilün/Mefa'ilün/Fa'ilün. The thesis consists of two parts: Grammar study and text. In introduction, we have tried to give information about the writer of the work and the work itself. In the first part, the work has been studied in terms of sound (phonetics) and shape (morphology). While making grammar study, examples have been given from the text. In the second part, the work has been written again in transcription with new Turkish letters.

İnsan olmanın temel özelliği olarak, hem toplum içinde iletişim işlevini, hem de bireysel zihin işlemlerini yürütmeyi olası kılan, dil kullanımı bir düzenin (dilin) işleyişini öngörür. Dilde biçimbirim (morfem) olarak adlandırılan anlam yüklü en küçük birimler sürekli, çeşitli eklemleme, birleştirme ve yerleştirme ile oluşumu, üretimi gerçekleştirir. Biçimbirimler, bütünün ayrılamaz soyut kavram olarak tanımlanan sınırları belirli anlam yanı ile bunun somutlaştıran, biçim veren ses dizgeleri ile dile getirilirler. Dilin birimi olarak sözcüklerden söz edilse de, sözcükler içlerinde en az bir bağımsız biçimbirim barındıran birliklerdir. Biçim olarak, ses dizgeleri `kavram' ı çeker, `kavram' ses dizgelerinde anlatım bulur. Kavramlar ile gerçekleşen, kavramsallaştırma algılama ve kurgulamada temel işlemdir. Her bir kavram; ancak başka kavramlar aracılığıyla tanımlanabilir ve her kavramın sınırları başka kavramların sınırları ile çerçevelenmiştir. Evrensel kavramların yanı sıra, ayrı dillere özgü toplumsal kavramlar da vardır.Bu çalışmanın amacı, Türkçe bağımsız biçimbirimlerin kavram alanlarını betimleyen diğer kavramların dökümünü yapıp, kavramlar arası göndermeleri göstermektir. Bu yolla Türkçede kavramlar arası ilişkiler saptanmış göndermelerin bilgisayar ortamındaki dağılımları programlanma ile belirtilmiştir. Kavram yoğunluğu alan taraması yan ürün olarak çıkmıştır. Türkçe biçimbirimlerin anlam dökümünde üst terim olarak çıkan yabancı (alıntı) birimler ayrı dizin olarak sunulmuştur. Çalışmada veri tabanı olarak TDK 2005 kullanılmış, Türkçe bağımsız biçimbirimlerden madde başı olanların kavram çözümlemeleri ele alınmıştır. Anlam temelli `e' sözlük çalışmasının öncüsü olarak değerlendirilebilinir. Language, both as a means of communication and a human possession of mental processes is a system composed of speech sound strings carrying pieces of meaning called concepts. Perception and production in and of life is possible by and through use of ceoncepts. Abstract concepts as minimal units of meaning can be realized concrete forms and are called morphemes. Morphemes are the smallest meaningful units of language and composed of inseperable meaning (concept) and form (speech sound combination) parts. Concepts are defined by other concepts which are divided from the unity by boundries varied in different languages and shaped in phonemes in linear design, therefore they exist naturally with other concepts in various distribution. In dictionaries, as collection of words which contain free morphemes to be bases it is certain to detect concepts expressed by other related ones.The aim of the study is to analyze concepts in terms of other concepts, having listed them to computerize records to trace the references. The lists arranged show semantic fields and reflect relations between and among. The method of deconstruction is followed by reconstruction of semantic fields with open ended collection, so that using free selection various constructions can be possible subjects which are Turkish free. The study is based on TDK 2005 entries go under superordinates of loan vocabulary are listed to be given seperately. The study can be considered as an attempt of early meaning based lexicon. 2242

Anahtar Kelimeler : Sarf, Dilbilim, Kuyucaklı Abdullah, TahkikÖZETBu çalışmanın konusu Kuyucaklı Abdullah b. Muhammed el-Aydînî ve Ezherü'ş-şurûh adlı eseridir. Kuyucaklı, XVII. yüzyılın sonları XVIII. başlarında Aydın ilinin Kuyucak kasabasında yaşamış bir medrese hocasıdır.Tezimiz bir giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Girişte Kuyucaklı’nın yaşadığı dönemin siyasî, sosyal ve ilmî durumu genel olarak ele alındı ve sarf ilminin doğuş ve gelişimi hakkında ana hatlarıyla bilgi verildi. Birinci bölümde müellifin hayatı, ilmî şahsiyeti ve eserlerinden bahsedildi. İkinci bölümde Kuyucaklı’nın Ezherü’ş-şurûh isimli eseri sarf ilminin metodolojik prensipleri açısından incelendi. Ayrıca Kuyucaklı’nın şerh ettiği ‘İzzî adlı eser ve eserin müellifi ‘İzzüdîn Zencânî hakkında bilgi verildi. Üçüncü bölümde Ezherü’ş-şurûh’un nüshalarından ve tahkikte uygulanan metoddan bahsedildi. Tahkikli metin kısmında ise eserin edisyon-kritik kurallarına uygun olarak müellif nüshasına en yakın nüshası ortaya çıkarılmaya çalışıldı. Keywords: Morphology, Linguistics, Kuyucaklı Abdullah, Criticial edition.ABSTRACTThe subject of this study is Kuyucaklı Abdullah b. Muhammed el-Aydînî ve his work named as Ezherü’ş-şurûh. Kuyacaklı is a madrasah instructor who lived in the late of 17th century and in the beginning of 18th century. Our thesis consists of an introduction and three parts. In the introduction, political, social and scientific status in the era in which Kuyucaklı lived has been discussed in general and origin and development of science of Sarf (Arabic Morphology) has been outlined. In the first chapter, the author's life, his scholar personality and works has been mentioned. In the second part, Kuyucaklı's work named as Ezherü’ş-şurûh was evaluated in terms of the methodological principles of the science of Sarf. Also, information was given regarding a work named ‘İzzî which Kuyucaklı wrote a commentary on and its author, ‘İzzüdîn Zencânî. The third section, Ezherü’ş-şurûh's copies and applied method of criticial edition were mentioned. In chapter of the text, a copy very similar to the author’s copy has been created in accordiance with version-critical rules.

Anahtar Kelimeler : Nahiv, Nahiv usulü, dilbilim, eş-ŞâtıbîÖZETArap dilinin dilbilgisi kurallarının çıkarılması sırasında dilbilimciler tarafından izlenen yöntem ve prensiplere klasik literatürde “nahiv usulü” adı verilir. Nahvin temel kaynağını Arapların konuşma dili oluşturur. Ayrıca şiirler, Kur’an kıraatleri, hadisler ve âlimlerin icmaı da kaynaklar arasında sayılır. Gücünü nakilden alan diğer deliller ise kıyas, istihsân ve ıstıshâbdır. Bunlar da nakil ile elde edilen verilerden hareketle nahve yeni açılımlar sağlar. Bu çalışmada İmâm Şâtıbî’nin (ö. 790/1388), 2008 yılında yayınlanan el-Makâsıdu’ş-Şâfiye eseri nahiv ilminin metodolojik prensipleri açısından incelendi. Öncelikle bu prensipler hakkında teorik bilgiler verildi, ardından Şâtıbî’nin bunlar hakkındaki görüşleri ve onları nasıl kullandığı ele alındı. Bu yapılırken eserindeki pek çok örnek gösterildi ve onun nahiv düşüncesinden ana hatlarıyla bahsedildi. Şâtıbî, temelde nahiv geleneğine bağlı bir tavır sergiledi ve nahiv usulünde sayılan delillerin hepsini eserinde kullandı. Araplardan nakledilen şiir ve nesir rivayetlere çokça yer verdi, kıraatleri delil olarak kabul etti. Hadislerin ise ancak bazı şartları taşıması halinde delil olabileceğini savundu. Kıyasın tüm çeşitlerini kullandı ve nahvin kıyas üzerine bina edildiğini dile getirdi. Eserinde adını zikrettiği yirmi dört illet türünü çeşitli vesilelerle kullandı. Nakli tüm delillerin aslı kabul etti ve aklî delillerden biriyle çelişmesi halinde naklî delilin tercih edilmesi gerektiğini savundu.Keywords : Linguistics, Methodology of Arabic Grammar, Shatibi. The methods and principles that are used by linguistists when they establish grammar rules of Arabic language are named as “usul al-nahw” (methodology of grammar) in classical literature. The basic source of the grammar is Arabic spoken language. Also poems, the qira’ats of Qur’an, hadiths and scholar’s ijma are considered of the sources. Other evidence based upon nakl (transmitted data) are qiyas, istihsan and istishab. They provide with new expansion in nahw with refence to obtained data via nakl.In this study, the book of al-Makasıd al-Shafiyah, that belonged to Imam Shatibi (d. 790/1388) and was published in 2008, was analysed in terms of the methodlogical principles of the nahv. At first, theoretical informations about these principles were given. Then, Shatibi’s view and practise concerning them were discussed. Over, a lot of examples in his book were shown and his grammatical understanding was referred with the main lines.Shatibi had an attitude as a traditionist in nahw. He used all the evidences in his books. He gave wide coverage to poems and proses that were reported from Arabs and accepted qira’ats as an evidence. He argued for that hadiths can be an evidence when they satisfy some conditions. He used all kinds of qiyas and said that nahw was built on qiyas. He used twenty four kinds of illet (cause), that he mentioned in his book, as occasion serves. He accepted nakl as a main of all the evidences and defended that transmitted evidence must have preferred when it conrasted with mental evidences.

ÖZETAraştırmada çatı kavram ve teriminin kapsamı, bu kategoriyi oluşturan şekillerin öz nitelikleri ve söz konusu şekillerin sınıflandırılmasında kullanılan ölçütlerin neler olması gerektiği konuları üzerine durulmaktadır.Çalışmada Türkiye Türkçesi çatı şekilleri işlevsel dil bilimi metodu kullanılarak ele alınmış ve söz konusu şekiller kullanıldıkları bağlamda yerine getirdikleri işlev göz önünde bulundurularak sınıflandırılmıştır. Çatı şekillerinin işlevlerinin hatasız ve eksiksiz bir biçimde ortaya konulabilmesi için Çağdaş Türk edebiyatı malzemesinden ve konuşmalardan yararlanılmış ve birleşiminde çatı şekillerinin yer aldığı fiil kelime şekillerinin işlevleri tarama yöntemiyle elde edilen örneklerle de sınanmıştır.Türkiye Türkçesi çatı kategorisinin ettirgen, edilgen, dönüşlü ve işteş olmak üzere dört özel kategoriden oluştuğu, çatı şekillerinin sahip oldukları özel işlevlerinden dolayı türetme ya da çekim eki kategorilerinden herhangi birine konulamadığı, Hint-Avrupa dillerinde gözlenebilen etken ve medial (orta) çatı’nın Türkiye Türkçesinde bulunmadığı vb. sonuçlara ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Dil Bilimi, Çatı, Çatı Kategorisi, Türkçe Eğitimi.ABSTRACTThe research focuses the voice concept and explanation of the term, determining the quality of the morphemes which make up this category and what it should be the criteria which used for the classification this forms.In the study, voice morphemes in Turkey Turkish are discussed by using the method of functional linguistics and the forms are classified by considering the functions they carry. To determining accurately and completely voice forms functions, Contemporary Turkey Turkish literature material and speeches are utilized, and verb forms which include in their combination voice forms, it has been tested with examples which is obtain by using screening procedure, too.Voice category in Turkey Turkish consist of four elements: causative, passive, reflexive and reciprocal; because of their special functions, voice forms can’t put into any of the categories, such as derivation or inflection; active and middle voice, which appears in Indo-European languages, don’t exist in Turkey Turkish conclusions were reached.Key Words: Linguistics, Voice, The Category of Voice, Turkish Training.

ÖZETTÜRKİYE VE ABD’DE ANA DİLİ ÖĞRETİMİ(6. Sınıf Ana Dili Ders Kitaplarındaki Metinlerin Karşılaştırılması)Ana dili, bireylerin düşünce çevresini oluşturan en önemli etkendir. Bir birey kendini ancak ana diliyle daha iyi ifade edebilir. İnsanların yaşadıkları toplumda iletişime geçmeleri, toplum hâline gelebilmeleri iyi bir ana dili öğretimi ile olanaklıdır.Bu amaçla, bu çalışmada, Türkiye ve ABD’de gerçekleştirilen ana dili öğretimi karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Çalışmanın kuramsal temeli, metindilbilime dayanmış olup, metin odaklı bir ana dili öğretiminde dilbilimsel yaklaşımın ana dili öğretimine katkısı gösterilmeye çalışılmıştır.Metinler ana dili öğretiminde önemli bir yere sahiptir. İlköğretim sınıflarında öğrenciler kendi ana dilleriyle, metinler vasıtasıyla tanışmaktadırlar. Metinler, dille kurulup biçimlenirler. Çalışmada malzeme olarak; her iki ülkede ilköğretim 2. kademe 6. sınıfta okutulan ana dili ders kitaplarındaki metinler taranmıştır. Daha sonra her kitaptan beşer metin incelenmek üzere belirlenmiş ve seçilen metinler metinsellik ölçütlerine göre karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Ayrıca metindilbilimin, ana dili öğretimi ve ana dili ders kitaplarında uygulanabilirliği sorgulanmıştır.Çalışma, 7 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; tezin kuramsal altyapısı oluşturulmuş ve kullanılan yöntemler belirlenerek verilerin nasıl analiz edildiği anlatılmıştır. İkinci bölümde; dil ve ana dili kavramları, üçüncü bölümde ise; ABD’de ana dili öğretiminin nasıl yapıldığı betimlenmiştir. Dördüncü bölümde; Türkiye’de ana dili öğretimi anlatılmıştır. Beşinci bölümde; Türkiye ve ABD’de ilköğretim ikinci kademe 6. sınıfta okutulan ana dili ders kitaplarında yer alan metinler; türlerine, tiplerine, tonlarına ve metinsellik ölçütlerine göre incelenip karşılaştırılmışlardır. Altıncı bölümde; metindilbilimsel incelemenin okuma beceri alanına katkısı sorgulanmış ve ölçüt-kazanım ilişkilerine yönelik karşılaştırmalar yapılmıştır. Seçilen metinler, tür ve içerik bakımından genel olarak yeterli görüldükten sonra, öğrencileri okuma-anlama kazanımlarına ulaştıracak alternatif metin etkinlikleri hazırlanıp 6. sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Bu amaçla İstanbul’da Ataşehir ilçesindeki bir ilköğretim okulunda iki ayrı grup (kontrol grubu ve deney grubu) oluşturulmuş ve onlara bu etkinlikler yaptırılmıştır. Daha sonra ders öğretmenine ve iki ayrı grubun öğrencilerine bir değerlendirme formu dağıtılmış ve uygulanan etkinliklerin ne kadar işlevsel olduğu tespit edilmiştir. Yedinci bölümde ise; Türkiye ve ABD’de okutulan ana dili ders kitaplarındaki metinler açısından sonuçlar verilmiş ve önerilerde bulunulmuştur. Çalışmada metindilbilim, metnin irdelenip değerlendirilmesi için bir araç olarak kullanılmıştır. Bu sebeple metindilbilimin ana dili öğretimi için vazgeçilmez olduğu ve metindilbilimden yola çıkılarak hazırlanmış ana dili ders kitaplarının okuma beceri alanını geliştirebileceği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, ana dili ders kitaplarında yer alan metinler, dilsel örüntüleri bakımından ne kadar zengin olursa, öğrenciler de o ölçüde dil evrenlerini geliştirme ve genişletme fırsatı bulabileceklerdir. Bu nedenle, Türkçe ders kitaplarındaki metin sayıları arttırılarak, öğrenciler farklı metin parçalarına yönlendirilmelidirler. Anahtar kavramları ve türleri belirgin olan ve “açıklık” özelliğine sahip metinler ana dili ders kitaplarında yer almalıdır. Okuma beceri alanını ve söz varlığını geliştirmeye yönelik metin etkinlikleri hazırlanmalıdır. Türkçe dersi öğretmenleri, özellikle kazanımlara yönelik alternatif sorular üretmelidirler. Ana dili ders kitaplarında yer alan metinler, metinsellik ölçütlerine uygun oldukları takdirde öğrenciler edilgen olmaktan çıkacak ve metinleri daha rahat okuyup anlayabileceklerdir. Bu nedenledir ki, ana dili ders programlarının metindilbilimden faydalanılarak hazırlanmaları gerektiği önerisi yapılabilir. Yüzyıllardır bütün toplumların en önemli amaçları, ana dilini öğrenme, öğretme ve yayma olmuştur. Bu amaçla oluşturulan bu çalışmanın, hem şimdiki hem de gelecek nesiller için faydalı olacağı umulmaktadır. Okuma bilmeden yazmanın bir anlamı yoktur. Dolayısıyla, ana dilin gelişmesi için “okumak” önemli bir eylemdir. ANAHTAR KELİMELER: Ana Dili, Ana Dili Ders Kitapları, Okuma Beceri Alanı, Karşılaştırmalı Çalışma, ABDABSTRACTMOTHER TONGUE TEACHING IN TURKEY AND THE USA(Comparing The Texts In Mother Tongue Text Books At The Sixth Grade)Mother tongue is one of the most important factors creating the thinking sphere of individuals. An individual can express himself/herself with his/her mother tongue only. One’s communication with others in a society he/she lives is possible with a proper mother tongue teaching. For this purpose, mother tongue teachings in Turkey and in the U.S.A. were studied comparatively in this study. The theoretical basis of the study is on textlinguistics and the contribution of text focused linguistics approach to the mother tongue education was tried to be shown. Texts have an important place in mother tongue teaching. In primary schools the students are introduced with their mother tongues through texts. Texts are constructed and formed by language. In the study, the textbooks tought in sixth grade of primary schools both in Turkey and in the United States of America were examined. Thereafter, five texts from each book were chosen and were analyzed comparatively in accordance with textuality criterias. The applicability of textlingustics in mother tongue teaching and mother tongue textbook was questioned, too.This study consists of seven parts. In the first part, the theoritical basis is composed and, determining the methods to be rendered, it is explained how the data was analysed. Language and mother tongue concepts and how performs the mother tongue teaching in the United States of America are explained, respectively in part two and part three. In the fourth part the mother tongue education in Turkey is presented. In the fifth part, the texts in the mother tongue teaching books of sixth grade students in Turkey and in the U.S.A. are examined and compared according to the genres, types, tones, and texuality criteria. In the sixth part, the contribution of textlinguistics analyze to reading comprehension skill is questioned and comparisons adressing to the criterion-attainment relations are made. After approving the choosen texts as sufficient in respect to content and type, alternative text activities which aims to gain reading comprehension skills were prepared and applied to the sixth grade students. In line with this objective, in a primary school in Ataşehir two different groups (control group and experimental group) were composed and these activities were exercised. Then an evaluation form was distributed to the students and the class master and it was determined how effective the activity is. In the seventh part, the results in terms of the texts in the mother tongue teaching course books in Turkey and the United States of America and some suggestions are presentedIn the study, textlinguistics was used as a tool in order to scrutinize and evaluate the text. Therefore it was determined that textlinguistics is indispensible in mother tongue teaching and mother tongue textbooks which are prepared considering textlinguistics is able to improve reading comprehension field. According to the results, the richer the linguistic patterns in the mother tongue course books presents more and more opportunities to students to improve and expand their language sphere. Thus, the number of texts in the Turkish course books should be increased and students should be directed to different passages. Texts, of which key concepts and types are explicit and clear, should find a place in mother tongue course books. Text activities aiming to develop reading comprehension skills and vocabulary should be prepared. The teachers of Turkish Language course should generate alternative questions adressing re-gains. As long as the texts which take place in the mother tongue course books are suitable to the criteria of texuality,then students are to be no longer passive and can easily read and understand texts. Hence, a proposal such that the curriculums on mother tongue teaching should be prepared by using textlinguistics can be made. One of the main goals of all societies for centuries have been learning, teaching, and spreading of mother tongue. This study, which was prepared to fulfill that, is expected to be useful for the rising and next generations. Writing means nothing without reading skills. Consequently, reading is an important action for mother tongue development. Key Words: Monter Tongue, Mother Tongue Text Books, Reading Comprehension Skill Field, Comparative Study, ABD

BAKARA SURESİNDEKİ KIRAAT FARKLILIKLARININ DİLBİLİMSEL ANALİZİ (MÜTEVÂTİR VE MEŞHÛR KIRAATLER)ÖZET“Bakara Suresindeki Kıraat Farklılıklarının Dilbilimsel Analizi (Mütevâtir ve Meşhûr Kıraatler)” adıyla yapmış olduğumuz yüksek lisans tez çalışmamızda, tüm İslâmî ilimler de olduğu gibi kıraat ilminde de Arap dilinin etkin rolünü ortaya koymaya çalıştık. Kıraat farklılıklarının Kur’ân’ın anlaşılmasına yapacağı katkının Arap diline bağlı olduğunu vurguladık. Çalışmamızı bir giriş ve iki bölümden oluşturduk. Giriş kısmında, araştırmanın önemi ve amacına, kapsamı ve metoduna ve bu alanda yapılan çalışmalara yer verdik. Birinci bölümde yedi harf konusunu geniş bir şekilde inceledik. Bu konuda yapılan tartışmalara yer verdik. Bu konuda kendi görüşümüze de yer vererek kıraatlerin sözlük ve terim anlamını, kıraat ile ilgili terimleri tanımladık. Bu yapmış olduğumuz çalışmada, Bakara suresini mütevâtir ve meşhûr kıraatler çerçevesinde incelediğimizden, bu kıraatleri temsil eden kıraat imamlarının biyografilerine de kısaca değindik. Ayrıca kıraatlerin Arap dili, tefsir ve fıkha etkilerine değindik. Arap dili alimlerinin kıraatler karşısındaki tutumlarına yer vererek bunları iki gruba ayırdık. Arap dili kurallarını kıraatlere tercih edenler ve kıraatleri Arap diline tercih edenler. Birinci grubun kıraatler karşısında almış oldukları tavrı eleştirdik. Çünkü bizim savunmuş olduğumuz görüş; mütevâtir ve meşhûr kıraatlerin, Arap dilinin kurallarına aykırı da olsa, kabul edilip Arap dili için kaynak olarak görülmesidir. Tezimizin ikinci bölümünde Bakara suresindeki kıraat farklılıklarını üç ana başlığa ayırarak Arap dili açısından inceledik. Anlama etki etmeyen fonetik farklılıklar, kelimedeki farklılıklar ve i’rap açısından farklılıklar. Bu üç ana başlığı da kendi içlerinde alt başlıklara ayırdık. Sonuç olarak Arap dilinin, kıraatlerin anlaşılmasındaki fonksiyonunu tezimizde göstermeye çalıştık. Linguistic Analysis of differences in recitation in the Bakara sura (Certain and the Famous Qur'an Recitation) ABSTRACTIn the study of ‘Linguistic Analysis of differences in recitation in the Bakara sura “Certain and the Famous Qur'an Recitation “we tried to expose the vigorous role of The Arabic language in Qur'an Recitation, as in all the Islamic sciences .We emphasized the contribution of the differences of recitation of Qur’an in understanding is based on the language Arabic.This study is consist of one introduction and two different chapter In the Introduction, we mentioned the importance of research and the purpose, scope and method, and the studies in this area. Chapter 1 includes a wide range of analysis of seven letters issue. We exposed the discussions in this issue. We defined the dictionary and terminological meanings about the recitation by giving our own opinion. We also cited the biographies of the imams of the recitations which are discussed. The effects of Recitation on The Arabic language, exegesis, and canon law are also touched. We divided these into two chapters considering the attitudes towards the Arabic language scholars.•The scholars those who prefer the rules of the Arabic language instead of recitation.•The scholars those who prefer recitation instead of the rules of the Arabic language.We criticized the attitude of the first group about the recitation. We think that even the certain and famous citations must be accepted and condired as the source for the Arabic language. In the second chapter we discussed the differences in recitation of Bkarah sura, in three subtitles. Phonetic differences, word differences and i’rap differences. We also classified these titles in various subtitles.As a result we tried to show the influence of the Arabic language in understanding of recitation.

Eski Anadolu Türkçesi eserlerinden Süheyl ü Nev-bahÀr 14. yüzyılın varlığı bilinen en önemli çeviri eserlerindendir. Eser Hoca Mesèud Bin Ahmed tarafından 1350 yılında Farsçadan Türkçeye çevrilmiştir. Bir aşk mesnevisi olan Süheyl ü Nev-bahÀr’ın ilk 1000 beyiti şairin yeğeni olan İzzeddin tarafından, geriye kalan beyitler ise Hoca Mesèud Bin Ahmed tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Eldeki çalışma Süheyl ü Nev-bahÀr’ın geniş bir gramatikal dizinini sunmaktadır. Bu çalışmada madde başlarının ek ve kök ayrıştırmalarının yanında anlamları ve kökenleri de verilmiştir. Çalışma, Cem Dilçin ve Semih Tezcan’ın yayınları esas alınarak hazırlanmıştır. Semih Tezcan yayınında önerilen maddeler bir kenarda bırıkalırsa Cem Dilçin’in yayımladığı eser üzerine herhangi bir anlam veya okuma önerisinde bulunulmamıştır. Süheyl ü Nev-bahÀr is one of the translation books of fourteenth century which is written in Old Anatolian Turkish Language.It was translated from Persian to Turkish by Hodja Mesèud Bin Ahmed in 1350. Having been a love mathnawi, Süheyl ü Nev-bahÀr’s first 1000 verses was translated by İzzeddin who was the nephew of the poet and the rest was translated into Turkish by Hodja Mesèud Bin Ahmed. This study presents a wide grammatical index of Süheyl ü Nev-bahÀr. In this study, the item appendixes and themes classifications are given as well as the meanings and roots.The study is primarily based on the studies of Cem Dilçin and Semih Tezcan. Leaving the adviced items from Semih Tezcan’s publication aside, we haven’t adviced on anything about meaning or reading about the publication of Cem Dilçin.

ÖZETBu çalışmada Mehmed Âkif ERSOY’un Safahât isimli eserinin İkinci Kitap’ında yer alan kelimeler ve kelime grupları incelenmiştir. Eserde yer alan bütün kelime ve kelime gruplarının anlamları ve türleri, sözlükler ve metin içi karşılaştırmalar ile belirlenerek dizin hâlinde verilmiştir.Çalışma beş bölümden oluşmaktadır.1. Giriş: Yapılan çalışmanın gerekliliği ve çalışmada kullanılan yöntemlerin açıklandığı bölümdür.2.Metin: İncelenen eserin Latin harfli olarak verildiği bölümdür.3. Dizin: İncelenen eserde yer alan bütün kelime ve kelime grupları ile bu kelimelerin ve kelime gruplarının anlamları ile türlerinin gösterildiği bölümdür.4.Sonuç ve Öneriler: Çalışma sonunda elde edilen verilerin değerlendirildiği bölümdür.5. Kaynaklar: Çalışmada kullanılan kaynakların belirtildiği bölümdür. ABSTRACTIn this study, words and phrases from the Second Book of Mehmed Âkif ERSOY’s Safahât have been analyzed. Meanings and types of all words and phrases in the work have been identified using dictionaries and comparisons throughout the text and presented in the form of a directory.The study consists of five parts:1. Introduction: Part where the necessity of the study conducted and methodology used in the study are explained.2. Text: Part where the analyzed work is presented in Latin transcription.3. Directory: Part where whole words and phrases from the analyzed work as well as meanings and types of such words and phrases are provided.4. Conclusion and Recommendations: Part where the data obtained as a result of the study is discussed.5. List of References: Part where sources referred to in the study are provided.

Bu çalışmada Kazak Türkçesinde atla ilgili sözcükleri ve kullanımını içeren söz varlığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bunun için bilimsel eserler, manzum ve mensur edebi eserler, tarihi eserler, çeşitli sözlükler tarandı. Sözcük ya da sözcük gruplarının Türkiye Türkçesi'ndeki karşılıkları verildi. Birden fazla anlamda kullanılan sözcüklerin Türkiye Türkçesi'ndeki bütün karşılıkları sözcük dizininde verildi. Çeviride ise sadece metindeki anlamı göz önünde bulunduruldu.Çalışmada 1104 sözcük tespit edildi. Bu sözcükler sözcükler dizini, sözcüklerin tasnifi ve metin dizini başlıkları altında işlendi. Bu üç başlık altında verilen sözcüklerin türleri yanlarında belirtildi.Atla ilgili önemli görülen 19 metin Türkiye Türkçesi'ne çevrildi. Bu metinlerin bazıları at ve atçılıkla ilgili yazılmış ilmi makalelerdir. Bunun dışındakiler edebi eserler olup 11 tanesi manzum 8 tanesi mensurdur. Bu çalışmayla atın Kazakların günlük yaşamları ve kültürlerinde işgal ettiği yer bir nebzede olsa ortaya koyulmaya çalışıldı. It was tried to put forward that words about horses and the words which involve lexicon in Kazakh Turkish in this study. Because of that academic works, poetic works and prose literary works, history Works and various words were searched. Words and word groups of Turkey Turkish meaning were given. Although the word meaning in text was only considered while doing translation, the words which have several meaning were given all retribution of Turkey Turkish meaning in word index.1104 words was fixed in this study. These words were written under three heading of words index, classification of words and text index, the types of the words of which under three heading were specified next to them.19 text which were thought important were translated to Turkey Turkish. Some of these texts are scientific articles which were written about horses and horse breeding. Except of these articles are literary words that 11 of them are poetic and 8 of them are prose. Thanks to this study, it was partly tried to put forward that taking place of horse in Kazakh Turkish daily lives and culture. 600

ÖZETBu çalışmada Eski Türkçenin fiilleri incelenmektedir. Bu maksatla Göktürkçe, Uygur Türkçesi ve Eski Kırgız Türkçelerine ait taranan metinlerde tespit edilen fiiller çeşitli yönleriyle ele alınmıştır. Ayrıca bu fiillerin mümkün olabildiği ölçüde etimolojileri de verilmeye çalışılmıştır. Eski Türkçede tespit edilen fiillerin tarihi ve çağdaş lehçelerdeki durumları da göz önünde bulundurulmuştur.Çalışmamızda fiiller yapı bakımından basit, türemiş ve birleşik olmak üzere üç bölümde incelenmiştir.Fiil çekimleri bölümünde ise Eski Türkçedeki haber ve tasarlama kipleri, birleşik çekimler, partisip ve gerundiumlar ile bunların tarihi lehçelerdeki durumları ele alınmıştır.Çalışmamızın sonunda Eski Türkçede tespit edilen fiillerin gösterildiği dizin yer almaktadır. ABSTRACTIn this study The Old Turkish verbs are examined.For this purpose, the detected verbs that are scanned from Göktürkçe, Uygur Türkçesi and old Kırgız Turkish texts has been taken up of various aspects. The etymology of these verbs are also tried to be given. Historical and contemporary situations of these detected verbs in old turkish also taken into consideration.In our study the verbs are examined structurally in theree parts as simple verbs, compound verbs and derived (türemiş) verbs.In the verb inflection part, the news and design modes, compound çekimler, partisip and gerundiums in old turkish and their situation in historical polish has been taken into hand.At the end of our study there is a directory where the detected verbs in old turkish are shown.

ÖZETAnlamdaş kelimeler konusunda dil bilimciler arasında görüş farklılıkları vardır. Kimi dil bilimciler anlamdaş kelimeler arasında anlam ve kullanış farklılığı olmadığını kimi dil bilimciler de böyle bir farklılığın olduğunu savunur.Bu araştırmada ilk önce bu konuda yapılan çalışmalar incelenmiştir. Daha sonra anlamdaş kabul edilen kelimelerin en çok kullanılanlarından ve karıştırılanlarından bir kısmı seçilmiştir. Bu seçilen kelimelerin sözlük tanımları ve kullanımları incelenerek aralarındaki farklar ortaya konulmağa çalışılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre anlamdaş kelimeler arasında anlam ve kullanış farklılığı olduğu görülmüş ve bu farklar açıklanmağa çalışılmıştır.İlköğretim öğrencilerine anlamdaş kabul edilen kelimelerin farklılıklarının öğretilmesi, öğrencilerin kelime hazinesini artıracak buna bağlı olarak dili kullanma becerileri ve düşünme becerilerini geliştirecektir.Anahtar Kelimeler: Dil, ana dili, dil ve düşünce, Türkçe eğitimi, anlamdaş kelime, anlamdaş kelimelerin farklılıkları.SUMMARYLinguists have different opinions about synonymous words. Some of them defend that there is no difference between the meaning and the usage of synonyms; the others defend the opposite.In a research, the studies on this issue have been analyzed firstly. Then some of the mostly used and confused words that are accepted as synonym have been chosen. By searching the definitions and the usage of these chosen words, the differences between them are tried to be made clear.According to the research results, the difference between the meaning and the usage of synonymous words have been seen; moreover, these differences have been tried to be explained.If the elementary students learn the difference between these synonymous words, their vocabulary knowledge will develop; correspondingly, their ability of using the language and thinking skills will be enhanced.Key Words: Language, mother tongue, language and thought, Turkish education, synonymous words, the differents between synonymous.

ÖZET TÜRKİYE’DEKİ İNGİLİZCE ÖĞRETMENLERİNİN DİLBİLGİSİ VE ÖĞRETİMİ İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ VE UYGULAMALARIBu çalışma Türk İngilizce öğretmenlerinin dilbilgisi ve dilbilgisi öğretimi hakkındakiinanışlarını ve bu inanışların onların sınıf içi uygulamalarına ve dilbilgisi öğretiminde ana ders kitabının kullanımına yansıyıp yansımadığını ve nasıl yansıdığını araştırmayı amaçlamıştır.Çalışma 2008-2009 öğretim yılı bahar dönemi ve 2009-2010 öğretim yılı güz döneminde İstanbul’daki özel ilköğretim okulları ve liselerde yapılmıştır. Çalışmaya liselerin hazırlık ve 9. sınıfları ile ilköğretim okullarının 6. , 7. ve 8. sınıflarında İngilizce derslerine giren 98 öğretmen katılmıştır.Araştırmanın veri toplama ve analiz aşamalarında nicel ve nitel yöntemler kullanılmıştır. Nicel veri elde etme aşamasında 2006 yılında Mohamed tarafından geliştirilen öğretmen inanışları dökümü anketi kullanıldı. Anket sonuçları, çalışmanın nitel kısmını oluşturan ders gözlemleri ve yarı yapılandırılmış öğretmen görüşmelerinin kullanımıyla geliştirilmiştir. Ders gözlemleri öğretmenlerin sınıfta neler yaptığıyla ilgili doğrudan bilgi verirken, öğretmen görüşmeleri onların sınıf içi uygulamaları için öne sürdükleri gerekçeleri sağlamıştır.Anket çalışması sonucunda elde edilen nicel veri bilgisayarda SPSS yazılımı vasıtasıyla analiz edilmiştir. Nitel analiz için, tanımlayıcı istatistikler kullanılmıştır. Nitel veri içerik analizi yoluyla incelenmiştir.Sonuçlar çalışmaya katılan Türk İngilizce öğretmenlerinin büyük bir bölümünün dilbilgisi öğretiminin dil öğreniminde etkili olduğuna ve dil gelişimine katkıda bulunduğuna inandıklarını göstermiştir. Öğretmenlerin, öğrenilen dilde düzenli olarak yapılan alıştırmaların dilbilgisi öğrenimini geliştirdiğine inandıklarıyla ilgili sonuçlar elde edilmiştir.Çalışmaya katılan öğretmenlerin belirttikleri inanışlar ile onların sınıf içi uygulamaları arasında dilbilgisi öğretiminde benimsenen yaklaşım açısından bir uyum gözlenmiştir. Bununla birlikte, benimsediklerini ileri sürdükleri alıştırma türleri ile dilbilgisi öğretiminde kullandıkları arasında ve dilbilgisi öğretiminde terminoloji kullanımı ve öğrencilerin dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi hakkındaki inanışları ve öğretim esnasındaki uygulamaları arasında uyumsuzluklar gözlemlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Öğretmen inançları, dilbilgisi öğretimi, sınıf içi uygulamalar, İngilizce ders kitaplarıABSTRACTTURKISH ENGLISH TEACHERS’ BELIEFS ABOUT GRAMMAR TEACHING AND THEIR GRAMMAR TEACHING PRACTICESThe present study aimed to investigate the beliefs of Turkish teachers of English on the role of grammar and grammar instruction, and, whether and how these beliefs are reflected in their classroom teaching and use of main course books while teaching grammar. The study was conducted at private primary schools and private high schools in Istanbul in 2008-2009 academic year spring term and 2009-2010 academic year fall term. It included 98 participants teaching English at primary schools (6th, 7th and 8th grades) and high schools (prep class and 9th grades).The study combined both qualitative and quantitative approaches during the data collection and data analysis phases. In order to obtain quantitative data, the belief inventory questionnaire developed by Mohamed (2006) was used. Results of the questionnaire were extended by using semi-structured interviews, and observations of classes, which constituted the qualitative part of the present study. Lesson observations provided direct access to what teachers did in classrooms and interviews provided teachers’ rationales for their actual classroom practices. The quantitative data yielded by the questionnaire were analyzed with the computer software SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) 15.0 for Windows. For the quantitative analysis descriptive statistics were used. The qualitative data was analyzed through content analysis. The results have revealed that the majority of the Turkish teachers of English believe formal grammar teaching has a value in language learning and assists language development. Concerning language practice, the great majority of the teachers in this study have indicated that regular practice of the target language facilitates grammar learning. The congruence between participating teachers’ stated beliefs and their actual teaching was observed in teachers’ approach to grammar teaching. However, there were mismatches between teachers’ stated preferences for activity types and the activities they actually used in grammar teaching, and, their beliefs and actual teaching practices concerning the use of grammatical terminology and corrective feedback. Key Words: Teachers’ beliefs, grammar teaching, classroom practice, main course books

ÖzetAnahtar kelimeler: edat, metin, metin oluşturma, cümle, anlam, bağlam.Sözlü iletişimde konuşan ile dinleyenin yüz yüze olmaları doğru anlaşmayı sağlamaktadır, zira dinleyen, konuşanın söylediği herhangi bir kelime yahut cümleyi anlamadığında, onun anlamını konuşana sorabilmektedir. Dinleyenin söyleneni yanlış anladığı durumlarda ise, konuşan, yanlışı anında düzeltebilme imkânına sahiptir. Yazılı iletişimde bu tür düzeltme imkânları bulunmamakta, yazan ile okuyanın doğru anlaşmasını metin içindeki çeşitli karineler temin etmektedir. Bu sebeple metin, yazılı iletişimde doğru anlamı içeren en geniş dil birimi olarak günümüz dil çalışmalarının ana inceleme konusu hâline gelmiştir.Metin, bir dizi cümlenin tesadüfî bir şekilde yan yana getirildiği bir yığın değildir. Cümlelerin bir metin oluşturabilmesi için eksiltme, tekrar, tutarlılık, bağdaşma, önceye ve sonraya atıf gibi birtakım özelliklere sahip olması gerekir. Cümleler arasında çeşitli ilişkiler kurarak onları metin hâline getiren önemli dil birimlerinden biri edatlardır.Bu eser, edatların metinde kurdukları ilişki türlerini ve aynı ilişki türünü kurabilen edatlar arasındaki farkları incelemektedir.Tezin birinci bölümünde eserin problemi, amacı, yöntemi ve sınırları yer almaktadır. Eserin amacı edatların metin içinde kurdukları ilişki türlerinin ve belirli bir ilişki türünü kurabilen edatlar arasındaki anlam farklarının tespit edilmesi ve bu sayede, metin üretimi esnasında, edatların hem bütün seçeneklerinin hem birbirlerinden farklarının bilinçli olarak kullanılmasını sağlamaktır. İkinci bölümde edat hakkında bugüne dek yapılmış adlandırmalar ve edatın tarifi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Edat, Türkçe üzerinde yapılmış çalışmaların sınırları en belirsiz konularından biridir. Özellikle, edat olan kelimelerin tasnifi konusunda belirgin farklar gözlenmektedir. Bu sebeple, edat kavramının tarifi yeniden kurulmaya çalışılmıştır. Bu bölümde edatın tarifini doğrudan etkileyen anlam, bağlam, işlev, ilişki, metin, kelime gibi kavramlar üzerinde de konuyla temas ettikleri ölçüde durulmuştur.Üçüncü bölüm edatların kurdukları ilişki türlerini ele almaktadır. Bu bölümde öncelikle ilişki kavramı adlandırma, mahiyet ve tasnif açılarından ele alınmıştır. Bundan sonra sebep-sonuç, gaye-sonuç, çıkarım (istidlâl), benzetme, tersinelik, atıf (bağlama), istisna, tasdik, ret, tahmin, ihtimal, tercih, sınırlama, şart, değiştirme, birliktelik (maiyyet), ve daraltma (kasr/hasr) ilişkileri incelenmiştir. İnceleme esnasında, öncelikle her bir ilişki türünün kavram çözümlemesi yapılmış, daha sonra o ilişki türünü kurabilen edatlar tahlil edilmeğe çalışılmıştır. Edatlar, yakın anlamlısını vermek şeklinde değil, mümkün olduğunca, tarif edilmek suretiyle açıklanmağa çalışılmıştır. Ayrıca, aynı ilişkiyi kuran edatlar arasındaki kullanış farkları da elden geldiğince tespit edilmiştir.Dördüncü bölümde çeşitli metinler üzerinde uygulama örnekleri yer almaktadır.Son bölüm sonuç ve teklifleri içermektedir. Edat, metin oluşturmada son derece önemli bir yere sahip olmakla birlikte sınırları hâlâ tam tespit edilememiş bir konudur. Bu eserde konunun sınırları dil çalışmalarının son verileri ile yeniden tespit edilmeğe çalışılmış ve yüz adet edatın tarifi yapılmıştır. Bu tespit ve tarifler konunun doğrudan muhatabı durumundaki öğretmen, öğrenci, mütercim ve hukukçular gibi çeşitli alanlardan kişilerin çalışmalarına yardımcı olacaktır. Ayrıca Türkçenin mevcut sözlüklerindeki edat tariflerinin çoğunun yeniden ele alınması gerekliliği belirtilmiştir.AbstractKeywords: postposition, text, formation of a text, sentence, meaning, context.In verbal communication, the speaker and the listener’s being face to face ensures agreement, that is, when the listener does not understand any word or sentence of the speaker, he/she can ask the speaker what he/she means. Also when the listener misunderstands what the speaker has said, the speaker has the chance to make the meaning clear. In written communication, this kind of chances of correction is not possible and the clues in the text provide the true way of understanding between the writer and the reader. Therefore, as being the widest scale of language and containing the true meaning in written language, the text has become the essential area of research in language studies.A text is not a pile of a series of sentences being compiled arbitrarily. In order for the sentences to form a text, they must have some features such as reduction, repetition, consistency, compatibility, reference to the former and the latter sentences. Postpositions, constituting various relations among the sentences, and thereby, rendering them a text, are one of the most important language units.This study focuses on the relations among the postpositions while constructing a text. The first part of the thesis consists of the problem of the research, the purpose, the method and the limitations. The purpose of this study is to detect the types of relations that the postpositions established in the text and the differences in meaning among the postpositions which can set up a certain kind of relationship, and, therefore to provide the use of the postpositions in the production of written text consciously.In the second part, the nomenclature made hitherto and the description of a postposition are dealt with in detail. The postposition is one of the topics in the fields of research about Turkish of whose limits are indefinite. Especially, there are certain differences in the classification of the words which are postpositions. Hence, the description of the postposition is tried to be re-established. In this part, the terms which have direct influence on the description of the postposition such as meaning, context, function, relation, text, word are focused on when it is needed. The third part deals with the types of relationship the postpositions established. In this part, primarily, the term ‘relation’ is studied in terms of nomenclature, essence and classification. After this, the relations such as cause and effect, similitude, deduction, alteration, restriction, exception, choice, connection, addition etc. are examined. While examining, firstly, concept analysis of the features of each type of relation is done, and then the postpositions which can have such kind of relation are tried to be analyzed. The postpositions are attempted to be explained not by giving the closest meaning but by defining, if possible. Besides, the differences in the use between the postpositions which can have the same relation are detected as far as possible.In the forth part, there are the practice samples on various texts.The last part consists of the conclusion and the suggestions. Although the postposition is crucial for the formation of a text, its borders can not be drawn exactly. In this study, the borders of the topic is attempted to be re-examined according to the latest data gained from the language studies and also the definitions of a hundred postpositions are defined. All these detections and definitions will be of great help for the people from certain fields such as teaching, learning, translation and law. Moreover, the necessity to re-consider the definitions of the postpositions in the current Turkish dictionaries is indicated.

Anahtar Kelimeler: Hal Cümleleri, Gramer, MeaniÖZETArapça cümlelerin içinde gerek duyulduğu zaman, bir yan unsur olarak hâl cümleleri kullanılmıştır. Arap Dili gramerinin temel kaynakları olan Kur’ân’da ve eski Arap şiirinde kullanımına sıkça rastlanan hâl cümleleri, bu metinlerdeki edebi anlatımın gücünü artırmıştır. Bu çalışma ile hâl cümleleri hakkında gramer ve meani kitaplarında dağılmış olarak bulunan bilgiler, kullanım şekillerine dair örnek ve tahliller ile farklı ekollerin bu konudaki tartışmaları bir araya getirildi ve hâl cümlelerinin kullanılması ile ortaya çıkan anlam ilişkileri belirlendi. Hâl cümlelerinin ana cümleye bağlanmasındaki değişik şekiller, bu bağlantı sırasında bağlaç kullanımının gerekli veya gereksiz oluşu ve bu konulardaki görüş farklılıkları bu çalışmada genişçe ele alındı. Keywords: Circumstance Sentences, Grammar, SentacsABSTRACTWhen necessary, circumstance sentences are used as secondary components of sentences in Arabic. As can be seen often in Quran and former Arabic poems which are the main sources of the Arabic Language, circumstance sentences have increased the literal expressions in this texts.In this study,the scattered information about circumstance sentences from the books of grammar and semantics are derived with examples and analysis of their usages and also with the many different schools’ arguements in this subject and the meaning relations caused by the usage of circumstance sentences are stated.Different shapes of the connections between the circumstance sentences and the main sentences,necessary or unnecessary case of conjunction using for this kind of connections and different opinions for this subjects are also handled in this study.

ÖZETEğitimin insana dünkü değerleri tanıtıp koruma, bugünkü gerçekleri gösterme ve yarınlara güven içinde hazırlama gibi üç esas yönü vardır. Eğitimin de edebiyatın da konusu insandır. Bir edebî eseri güzel yapan şey konusu ve kullanılan dildir.Dil düşünmenin ifadesi, insanın düşünen bir varlık olduğunun kanıtıdır. Dili milletten ve milleti ait olduğu maziden ayırmak mümkün değildir. Dil ile kültürü ayırmak mümkün değildir. Bir milletin geçmişine o milletin eserleri tanıklık eder. Geçmiş cemiyet hayatını anlatan ve geçmişteki dilin bozulmadan kaldığı eserlere kaynak metinler denir. Kaynak metinler dil içi çeviriler ve anlaşılmasının ifadesi olan noktalama işaretleri yoluyla günümüz diline ve eğitimine kazandırıılabilir.Bu hedefle Zubdetu’l-Hakayik adlı kaynak metnin 21a ile 40b arası varakları taranarak bu varaklarda latin harflerine çevirme, noktalama, tercüme, dizin ve sözlük çalışması yapılmıştır.Çalışma üç kısımdan oluşmaktadır.Birinci kısımda giriş, konu ve problem, hedef ve önem bulunmaktadır.İkinci kısımda metnin konu özeti, metin, tercüme, dizin ve sözlük bulunmaktadır.Üçüncü kısım ise sonuç ve önerilerden oluşmaktadır. ABSTRACTEducation has three mission which are introducing and preserving values showing today’s values and preparing people in security for the future. The topic of both the education and literature is human. The thing that makes a masterpiece best is how the language is used. Language is the expression of thinking, and it is proof that human thinks. It is immpossible to seperate the language from its nation and its nation from its history. Moreover, It is impossible to seperate the language from its culture. Masterpieces of a nation witness of its history.We call source texts which are about social life and whose olden languages were not spoiled. Source texts can be regained today’s language and education through puntuations internal language traanslation.For this reason, pages 21a-40b of the book named Zubdetu’l-Hakayik were scaned latinized punctuated translated indexed and made dictionary.The study is composed of three stages.In the first stage, there are Introduction Topic, Problem, Goal, Implication parts.In the second stage, there are Text, Translation, Index and Dictionary parts.In the third stage, there are Conclusion and Suggestions parts.

ÖZETTÜRKÇE DERSİNDE BEYİN TEMELLİ ÖĞRENMENİNAKADEMİK BAŞARIYA VE KALICILIĞA ETKİSİHızla değişen yaşam koşullarına paralel olarak değişen ve gelişen eğitim kurumlarının toplumun gereksinimlerini ve beklentilerine yanıt verebilme sürecinde Türkçe dersi en önemli derslerden biridir. Türkçe dersi içerdiği sözel bilgilerin yoğunluğu nedeniyle özellikle bilgi basamağında bilişsel öğrenmelerin yoğun olduğu bir alan olarak algılanmaktadır. Oysa yaşam koşulları bireylerin yalnızca bilgiye sahip olmalarını değil, bilgiyi sorgulamalarını, farklı zamanlarda farklı durumlara transfer edebilmelerini, eleştirel, yaratıcı, düşünebilmelerini bir başka deyişle sahip oldukları bilgiyi kullanabilmelerini gerektirmektedir. Bu zorunluluk Türkçe dersinde farklı öğretim yaklaşımlarının uygulanmasını gündeme getirmektedir. Bu farklı öğretim yaklaşımlarından biri de öğrencilerin beynin doğal işleyiş sürecine uygun öğrenmesini savunan beyin temelli öğrenmedir.Bu araştırmanın amacı, ilköğretim sekizinci sınıfta Türkçe dersinde beyin temelli öğrenmenin akademik başarıya ve kalıcılığa etkisini belirlemektir. Denek modellerinden “öntest-sontest kontrol gruplu model”e göre desenlenen araştırma, 2008- 2009 öğretim yılı bahar döneminde İstanbul Fuat Köprülü İlköğretim Okulu’nda deney ve kontrol grubu olarak belirlenen 8-G ve 8-H sınıflarında gerçekleştirilmiştir.Araştırmada veri toplamak amacıyla öğrencilerin denkleştirilmesinde kullanılmak üzere bir anket formu, öğrencilerin akademik başarılarını ve öğrenilenlerin kalıcılık düzeyini ölçecek bir başarı testi, Türkçe dersinin beyin temelli öğrenmeye göre işlenebilmesi için ders planları, ders notları, sınıf içi etkinlikler için öğretim materyalleri, ayrıca öğrencilerin beyin temelli öğrenmeye ilişkin görüşlerini almaya yönelik bir anket formu geliştirilmiştir.Araştırmayla ilgili tüm istatistiksel çözümlemelerde SPSS paket programından yararlanılmıştır. Grupların ortalama puanları ile puan dağılımlarının standart sapmaları hesaplanmıştır. Grup içi ve gruplararası karşılaştırmalarda t testinden yararlanılmış ve anlamlılık düzeyi olarak .05 güven düzeyi benimsenmiştir.Yapılan veri çözümlemelerinden sonra şu sonuçlara ulaşılmıştır:1.Türkçe dersinde beyin temelli öğrenme yaklaşımı uygulanan deney grubu ile, geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubunun akademik başarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir fark vardır.2.Türkçe dersinde, beyin temelli öğrenme yaklaşımı uygulanan deney grubu ile geleneksel öğretimin uygulandığı kontrol grubu arasında öğrenmenin kalıcılık düzeyi bakımından deney grubu lehine anlamlı bir fark vardır. 3.Öğrencilerin beyin temelli öğrenmeye ilişkin görüşleri olumlu yöndedir. Öğrenciler beyin temelli öğrenmenin öğrenmeyi ezbercilikten uzaklaştırdığını; kalıcı ve zevkli öğrenme sağladığını düşünmektedir.Anahtar Kelimeler: Beyin temelli öğrenme, Türkçe Öğretimi, fiilimsiler, dil bilgisi öğretimi.ABSTRACTTHE EFFECT OF BRAIN-BASED LEARNING TO SUCCESS AND RETENTION IN TURKISH STUDIESEducation has an important role to educate individuals who will provide the continuity of society for the changing life standarts. From this perspective, it can be said that ‘Turkish Studies’, which helps students to make sense of their society and the world, is one of the most important courses in elementary education since the above-mentioned knowledge and skills are given via ‘Turkish Studies’ course in elementary schools. Since the course of ‘Turkish Studies’ involves immense verbal content, it is perceived as a course which offers a myriad of opportunities of cognitive learning at knowledge level. On the other hand, the conditions of life require individuals not only who have knowledge but also who are able to criticize, who are able to transfer their knowledge to new situations and who are able to think critically and creatively. Thus, it seems inevitable that the course of ‘Turkish Studies’, which reflects many aspects of the real life, aids in the development of such important skills. This nature of the given course entails the adaption of different teaching approaches in the classroom. One of these approaches is ‘Brain-Based Learning’ which holds that learners learn best if they are taught in accordance with brain naturel learning system. The present study aims to investigate whether “Brain-Based Learning” has an effect on academic success and retention. The study was conducted in Fuat Köprülü Elementary School, İstanbul. The participants of the study were 8th grade students in Fuat Köprülü Elementary School. The data was collected in fall term in 2008-2009 academic year. Fall semester, with 8th grade students. Participants were divided into two groups-one as the control group while the other as thecontent experimental group.In the present study, the following data collection instruments were used; a questionnaire for biographical information, pre and post- tests that were used to measure the learners’ academic success and retention level, lesson-plans, various teaching materials for classroom activities, a questionnaire to gather the learners’ perspectives on Brain Based Learning. The data obtained was analysed by a computer programme SPSS. The arithmetic means and standard deviations were calculated for each group. The data was subjected to t-tests for inter- and between- group comparisons. The significance level was .05. The following results were obtained in the present study:1. There was a significant difference between the success of control group and experimental group, experimental group being more successful than the control group.2. There was a significant difference in how much information is retained between the control group and the experimental group.3. The learners seemed to have positive perspectives on Brain-Based Learning. They seemed to think that Brain-Based Learning provides memorable and enjoyable learning experiences without a need for memorizing content.Key words: Brain-Based learning, Turkish teaching, achievement, gerundials, grammer teaching.

ÖZETAnahtar Kelimeler: Türkçede noktalama, noktalama işaretleri, noktalama yanlışları, noktalama teklifleri.Türkçede noktalamayı inceleyen bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır:Birinci bölümde çalışmanın problemi, amacı, önemi ve yöntemi yer almaktadır. Çalışmanın amacı noktalama işaretlerinin kurallarını sağlam belirlemek ve bu kurallara uygun düzgün örnekler vererek, işaretlerin her türlü metinde yerli yerinde kullanılabilmesini sağlamaktır. Çalışmada tarama yöntemiyle elde edilen çok sayıda örnek cümle incelenmiş, bu örnekler üzerinden yanlış kullanışlar ve bu yanlışa sebep olan sorunlar tespit edilmeye çalışılmış, sorunlara çözümler üretilmiş; her bir noktalama işareti için kural teklifleri yapılmış, teklifler örneklerle desteklenmiştir.İkinci bölümde noktalama konusunu ele alan çalışmalar değerlendirilmiştir.Üçüncü bölüm kendi içinde ikişer alt bölüm içeren 17 başlıktan oluşmuştur. Her bir noktalama işareti için ayrı başlıklar altında işaret ile ilgili bilgi verilmiş, ardından sorunlar değişik kaynaklardan alınan sorunlu örnekler üzerinde incelenmiş, bu sorunlara çözümler bulunmaya çalışılmış ve o işaretle ilgili tekliflere yer verilmiştir. Teklifler değişik yazılı metinlerden alınan örneklerle desteklenmiştir.Çalışmada noktalama işaretleri ile ilgili sorunların gereksiz yere işaret kullanma, gerektiği hâlde kullanmama, yanlış işaret kullanma, eser içinde tutarsız noktalama, kuralların tam oturtulmamış olması ve kuralların altında çelişkili örneklerin yer alması bulgularına ulaşılmıştır. Noktalama işaretleri ile ilgili kuralların bilinmesi ve işaretlerin yerli yerince kullanılabilmesi iyi oturtulmuş kuralların bol örnekle desteklendiği kılavuz kitaplarla sağlanabilir. Kılavuz kitabın her işaret için ayrı başlıklar altında kuralları verirken bu kuralları sadece edebi eserlerden değil yazının kullanıldığı değişik yazı türlerinden alınmış örneklerle desteklemesi teklif ettiği kuralları pekiştirecektir. ABSTRACTThis study, examined the Turkish punctuation consists of three parts: In the first part, the problem in the work, objectives, importance and methods are included. The purpose of the study is to identify rules of punctuation and provide the punctuation marks to be used correctly in all kind of texts by giving examples according to the these rules. In this study a large number of sample sentences obtained by scanning method were examined, through these examples the wrong usages and the troubles lead to these wrong usages were tried to find; and solutions to these problems are put, for each punctuation mark rules are offered, these bids have been supported with examples. In the second chapter, the Works made on punctuation, insightful works on punctuation, researches and studies about punctuation marks were evaluated.The third section contains 17 titles consisting of two sub-sections in itself. For each punctuation mark, under separate titles, information has been given, then the problems have been examined on the problem examples from different sources, solutions to these problems have been tried to find and the proposals have been given. On the study, using unnecessary mark, no using when it is essential, using the wrong sign, inconsistent punctuation in the work, being not fit to the rules and the contradictory findings of samples are the issues related to the punctuation that have been reached.

Çalışma konusunu; -mIş, –DI, -(I)yor, -mAktA, -mAdA, -AcAK, –Ar/Ir ve -DIr eklerinin sahip olduğu görünüş zaman ve kiplik değerlerinin tespiti oluşturmaktadır. Bu ekler; zaman boyutunda fiilin hangi zaman dilimine (geçmiş, gelecek, şimdi gibi) göndermede bulunduğu, görünüş boyutunda fiilin gerçek zaman üzerindeki yayılımıyla eylemin bitmişlik, bitmemişlik ya da sürme belirtip belirtmediği tespit edilmiştir. Kiplik boyutunda ise konuşucunun tutumları (tahmin, niyet gibi) incelenmiştir. Türkçede fiillere eklenen ekler basit, birleşik ve karmaşık biçimlerde incelenmiştir. Basit biçimlerde bir ek aynı anda hem zaman hem görünüş hem de kiplik görevlerini taşıyabilmektedir. Çalışmanın sonucunda, Türkçede zaman ekleri olarak bilinen eklerin her birinin farklı zaman, görünüş ve kiplik değerlerine sahip olduğu görülmüş ve bu değerlere sahip olma durumunun yalnızca cümlede yüklem tarafından değil, cümle içindeki çeşitli yönlendiriciler tarafından da oluşturulduğu tespit edilmiştir. Çalışma kapsamında oluşturulan şemaların ders kitaplarında yer almasıyla öğrenicilerin zaman ekleri olarak bilinen eklerin sahip olduğu birçok görevi doğru bir şekilde öğrenmesi beklenmektedir.ABSTRACTThe purpose of this study is to determine function of aspect, time and mood suffixes in regular grammar, such as -DI, -mIş, -(I)yor, -mAktA, -mAdA, -AcAK –Ar/Ir and -DIr. These suffixes reference time domain (past, future, present, etc) in the time format; they show their completeness, incompleteness, or continuity with the extension of real time in the aspect format. In the mood/modality format, psychological manners of speaker (guess, intention, etc) are investigated.In Turkish, there are two types of formation of suffixes added to verbs with meaning of time: simple and complex. In the simple formation, a suffix gives meaning of time and aspect at the same time. In the result of the study, each suffix known as time suffixes has also time, aspect, mood/modality values. These function are formed not only by verbs but also by some phrases in sentences. If the scheme formed in this study are given in textbooks, students learn that time functions consist of other function too.

Bu çalısma, sürece yönelik yazma dersi ögretim etkinliginin yazma tutuklugu, yazmaendisesi, yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum ve yazma performansıüzerindeki etkisini arastırmayı amaçlamıstır. Çalısma aynı zamanda yazma dersiögretim etkinligine karsı tutum, yazma endisesi, yazma tutuklugu ve yazmaperformansı arasındaki iliskiyi de incelemistir. Çalısma asagıdaki sorularıcevaplamayı amaçlamaktadır:1. ngilizce yabancı dil egitimi alan Türk üniversite ögrencilerinin yazmatutuklugu, yazma endisesi, yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum veyazma performansı seviyesi nedir?2. Sürece yönelik yazma dersi ögretim etkinligine katılan ögrencilerle sonucayönelik yazma dersi ögretim etkinligine katılan ögrenciler yazma tutuklugu,yazma endisesi, yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum ve yazmaperformansı açısından anlamlı farklılık gösterir mi?3. Ögrencilerin yazma tutuklugu, yazma endisesi, yazma dersi ögretimetkinligine karsı tutumu ve yazma performansı sürece yönelik yazma dersiögretim etkinligine katıldıktan sonra degisir mi?v4. Ögrencilerin yazma tutuklugu, yazma endisesi, yazma dersi ögretimetkinligine karsı tutumu ve yazma performansı sonuca yönelik yazma dersiögretim etkinligine katıldıktan sonra degisir mi?5. Yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum, yazma endisesi, yazmatutuklugu ve yazma performansı arasında anlamlı bir iliski var mıdır?Bu çalısmanın örneklemi stanbul'da bir devlet üniversitesinde ngilizce hazırlıkprogramına devam eden 48 ögrencidir. Çalısmaya katılan ögrenciler deney ve kontrolgrubu olarak iki gruba ayrılmıslardır . Deney grubundaki ögrenciler sürece yönelikyazma dersi ögretim etkinligine, kontrol grubundaki ögrenciler ise sonuca yönelikyazma dersi ögretim etkinligine katılmıstır. Çalısma için gerekli olan verileri deneyöncesi ve sonrası uygulanan, Daly ve Miller (1975) tarafından gelistirilen YazmaEndisesi Ölçegi, Rose (1984) tarafından gelistirilen Yazma Tutuklugu Anketi, Lee(2002) tarafından gelistirilen Okuryazarlık Ölçegi ve ögrencilerin yazdıgıkompozisyonlar olusturmustur. Bu ölçeklere ek olarak, ögrencilerle gerçeklestirilenmülakatlarda açık uçlu sorulardan elde edilen veriler de incelenmistir.Elde edilen bulgular, sürece yönelik yazma dersi ögretim etkinligine katılanögrencilerin sonuca yönelik yazma dersi ögretim etkinligine katılan ögrencilerdendaha az yazma endisesi yasadıgını göstermistir. ki grup arasında yazma tutuklugu,yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum ve yazma performansı açısından hiç birfark saptanmamıstır. Ayrıca, her grubun kendi içinde deney öncesi ve deney sonrasıyazma tutuklugu ve yazma performansı açısından olumlu gelisme gösterdigisaptanmıstır.Bunun yanısıra, yazma dersi ögretim etkinligine karsı tutum, yazma endisesi, yazmatutuklugu ve yazma performansı arasındaki iliski incelendiginde yazma dersi ögretimetkinligine karsı tutum ile yazma endisesi ve yazma tutuklugu ile yazma performansıarasında anlamlı bir iliski bulunmazken, yazma endisesi ile yazma tutuklugu arasındaanlamlı ve pozitif bir iliski saptanmıstır. Buna göre, yazma endisesi yüksek iseviyazma tutuklugunda yükselme oldugu bulunmustur. Her grup kendi içindeincelendiginde ise, sürece yönelik yazma dersi ögretim etkinligine katılanögrencilerin yazma performansı ile yazma tutuklugu arasında anlamlı ancak negatifbir iliski saptanmıstır. Deney grubunda yazma tutuklugu seviyesi düstügünde yazmaperformansı yükselmistir. The present study aimed to investigate the effect of process-oriented writinginstruction on writer?s block, writing apprehension, students? attitudes towardswriting instruction and writing performance. The study also attempted to investigatethe relationship between writer?s block, writing apprehension, attitudes towardswriting instruction and writing performance. The following questions wereparticularly addressed:1. What is the level of writer?s block, writing apprehension, attitudes towardswriting instruction and writing performance of Turkish EFL university students?2. Do students who receive process-oriented writing instruction significantlydiffer from the ones who receive product oriented writing instruction in terms ofwriter?s block, writing apprehension, attitudes towards writing instruction andwriting performance?3. Do students? writer?s block, writing apprehension, attitudes towards writinginstruction and writing performance change after they have process-orientedwriting instruction?ii4. Do students? writer?s block, writing apprehension, attitudes towards writinginstruction and writing performance change after they have product-orientedwriting instruction?5. Is there a significant relationship between attitudes towards writinginstruction, writer?s block, writing apprehension and writing performance?The subjects of the study comprised 48 EFL university students in stanbul. Therewere two groups of students assigned to experimental and control groups. Theexperimental group received process-oriented writing instruction, while the controlgroup received product-oriented writing instruction. Data were collected by means ofthe Writing Apprehension Scale developed by Daly and Miller (1975), the Writer?sBlock Questionnaire developed by Rose (1984), the Literacy Scale developed by Lee(2002), the essay tasks given before and after the treatment and the interviews.Findings revealed that the students who had process-oriented writing instructionexperienced less writing apprehension than the participants who had product-orientedwriting instruction.. However, no difference was found between the students whohad process-oriented writing instruction and product-oriented writing instruction interms of writer?s block, students? attitudes towards writing instruction and writingperformance. As for the changes from pre-treatment to post-treatment, both groupsdemonstrated statistically significant improvement in writer?s block and writingperformance.Moreover, the findings obtained in this study indicated that the relationship betweenwriting apprehension and writer?s block was meaningful and suggested that when thelevel of writing apprehension increased the level of writer?s block increased.However, the relationship between the students? attitudes towards writing instructionand other variables, namely, writing apprehension, writer?s block and writingperformance was not significant. Furthermore, the study yielded a negativerelationship between writer?s block and writing performance of the students whoiiireceived process-oriented writing instruction. In the experimental group when thelevel of writer?s block decreased, the writing performance increased. 126

ÖZETMARMARA ÜNİVERSİTESİ FRANSIZCA DİL ÖĞRETİMİ SINIFINDA YAZILI ANLATIMLARDA HATALAR VE ANALİZLERİGünümüzde, yazılı anlatımlardaki hatalar üzerine bir çalışma yabancı dil öğretiminde gerekli hale gelmiştir. Biz de bu çalışmamızda, Marmara Üniversitesi fransızca hazırlık sınıfı öğrencilerinin 2 sınavdaki yazılı anlatımlarından yola çıkarak hatalarını sınıflandırıp nedenlerini bulmaya çalıştık ve onları en aza indirgemek için önerilerde bulunduk. Bunu yapmadan önce, yazılı anlatımın tanımını yaparak yabancı dil öğretim yöntemleri ve Avrupa Ortak Başvuru Metni’ndeki yerinden bahsettik. Avrupa Ortak Başvuru Metni’nde, yazılı anlatımın değerlendirmesi üzerine bir tablo bulunmakta olup, öğretmene öğrenciden ne bekleyebileceği hakkında bilgi vermektedir. Hatalar konusunda inceleme yaparken yabancı dil öğretiminde hataların İletişimsel Yaklaşım’a kadar olumsuz olarak nitelendirildiğini, bu yaklaşımla birlikte öğrencilerin neyi, ne kadar öğrendiğini gösteren bir işaret olduğunu ve olumlu bir kimlik kazandığını farkettik. Yanlışların birçok sınıflandırılması olduğundan bahsedip, tezimizin uygulama bölümünde Hurrydeo Beefun tarafından önerilen kelime bilgisi/dilbilgisine dair hatalar, biçimsel hatalar ve cümle yapısına dair hatalar olarak sınflandırma yaptık. Bu sınıflandırmayı, Marmara Üniversitesi Fransızca Hazırlık Bölümü’nde, 1. ve 8. aylarda yapılan sınavlarda yer alan yazılı anlatımlarda uyguladık ve özellikle kelime bilgisi/dilbilgisine dair hataların her 2 sınavda da önemli yer tuttuğunu gördük. Bu hataların en önemli nedenleri olarak fransızca hazırlık öğrencilerinin türkçe veya ilk yabancı dilleri olan ingilizce düşündüklerini ve bazı kurallarda genelleme yaptıklarını belirledik. Bulunduğumuz önerilerle yazılı anlatımlardaki hataları yardımcı yöntem kitapları ve kelime bilgisi/dilbilgisine dair, biçimsel ve cümle yapısına dair hatalara yönelik etkinlikler yardımıyla en aza indirgemeyi amaçladık.RESUMELES ERREURS DANS LES PRODUCTIONS ECRITES ET LEUR ANALYSE EN CLASSE DE FLE A L’UNIVERSITE DE MARMARAL’intérêt d’une étude sur les erreurs dans les productions écrites devient indispensable dans l’enseignement des langues étrangères. Ainsi dans notre étude, nous avons essayé de classifier les erreurs dans les productions écrites des étudiants des classes préparatoires à l’Université de Marmara afin de trouver leurs causes et d’y remédier. Avant de ce faire, nous avons défini la production écrite et sa place dans quelques méthodologies didactiques ainsi que dans le Cadre Européen Commun de Référence pour les langues. Dans le Cadre, un tableau concernant l’évaluation de la production écrite est présenté et cela aide l’enseignant à comprendre ce qu’il est en droit d’attendre de l’apprenant. En examinant la différence entre la faute et l’erreur qui sont presque synonymes dans le langage courant, nous remarquons que dans le domaine didactique, la faute représente les erreurs non-systématiques tandis que les erreurs sont systématiques et que les apprenants ne peuvent pas les corriger eux-mêmes. Nous constatons également qu’il existe différentes classifications des erreurs et nous adoptons la classification proposée par Hurrydeo Beefun qui est constituée des erreurs lexicales/grammaticales, morphologiques et syntaxiques. L’examen des erreurs nous montre que même si les erreurs ont longtemps été considérées négatives dans l’apprentissage des langues étrangères, avec l’avènement de l’Approche Communicative leur statut est devenu positif, c’est-à-dire qu’elles ont été acceptées en tant que repères sur l’itinéraire de l’apprentissage. Lors de notre application, nous avons remarqué que les erreurs lexicales/grammaticales tenaient une place égale dans les deux contrôles continus. Il est à ajouter que l’interférence et la généralisation constituent la cause primordiale des erreurs. Les propositions que nous avons faites ont pour but de remédier aux erreurs dans les productions écrites par l’intermédiaire de méthodes complémentaires et d’activités spécifiques pour diminuer les erreurs lexicales/grammaticales, morphologiques et syntaxiques.

ÖZETYABANCI DİL OLARAK FRANSIZCA SINIFINDA KELİME BİLGİSİNİN ÖĞRETİMİYabancı bir dili öğrenmek, o dilde iletişim kurabilmektir. Yabancı bir dilde iletişim kurabilmek için dil öğrenenin, söz konusu yabancı dile ait toplumsal ve kültürel öğeleri tanımakla birlikte, dilin en önemli bileşenini oluşturan “dilsel yapısını ve bu yapıya ilişkin kuralları” yakından tanıması gerekir. Dilsel beceri, dinleme, konuşma, okuma ve yazma gibi temel iletişimsel etkinliklerin yerine getirilmesini ifade eder. Yabancı dil öğrenen bireyin dilsel becerisinin kazandırılmasına yönelik en önemli bileşenlerden biri de sözcük öğretimidir. Çoğu zaman eğitmenler, öğrencilerin sözcük dağarcığının yetersiz olmasından, doğru sözcükleri kullanmakta zorlanmalarindan,uygun sözcükleri yerli yerinde kullanamamalarindan veya anlam bütünlüğünü sağlayamamalarından yakınmaktadır. Dolayısıyla, tüm bu sorunlarının giderilmesi için sözcük öğretimine ağırlık verilmelidir. Bu bağlamda eğitimciler anlambilimin verilerinden yararlanabilir çünkü sözcük öğretimi ve tümce anlambilimin konularını oluşturur. Bir metin veya söylem içinde yabancı sözcüklerle karşılaşmak öğrenci açısından konu içeriğinin anlaşılmasını engeller ve bunun sonucunda da dili öğrenmekte zorluklar yaratır. Buradaki calişmamızın amacı, sözcük öğretiminin yabancı dil öğretimi içindeki önemini vurgulamak ve bu amaca hizmet etmek üzere bazı sınıf içi etkinlikler önermektir. Böylece, Yabancı dil öğrenenlerin sözcük dağarcığının zenginleştirilmesini, etkili iletişim düzeyine erişmelerini hedefleyen eğitimcilere ışık tutmak isteriz. RESUMÉL’ENSEIGNEMENT DU VOCABULAIRE DANS UNE CLASSE DE FLELa présente thèse propose un examen approfondi de l'enseignement du vocabulaire dans une classe de Français langue étrangère. Selon une analyse théorique nous avons essayé de démontrer l’importance et la véritable place du vocabulaire. Fondé sur une évaluation du vocabulaire et capable d'assurer l'application de la démarche choisie, nous avons proposé un procédé didactique et méthodologique. La première partie de la thèse est consacrée à démontrer l’importance du vocabulaire ainsi que les domaines dont il couvre. La deuxième partie s'engage à définir la place du vocabulaire dans les méthodologies jusqu’à nos jours. La troisième partie propose des stratégies d’apprentissage. La quatrième partie présente les classes préparatoires de l’Université de Marmara ainsi que le manuel avec un extrait de lexique auquel nous nous référons. La dernière partie réunit les propositions d’exercices et de jeux pédagogiques nécessaires dans la pratique de l'enseignement du vocabulaire. De manière générale, ces analyses nous ont conduit à revoir la place du vocabulaire dans l’apprentissage d’une langue étrangère.

Yüksek lisans tezi olarak hazırlanan bu çalışma, Fâik Reşad'ın Külliyyât-ı Letâif adlıeseri üzerinde yapılmıştır. 1910 yılında İstanbul'da yayımlanmış olan Külliyyât-ı Letâiftoplam 961 sayfadır. Eserin tamamı dört yüksek lisans öğrencisi tarafından tez olarakhazırlanmaktadır. Bu çalışma Külliyyât-ı Letâif'in 721-960. sayfalarını kapsamaktadır.Elinizdeki tez çalışması başlıca üç bölümden ibarettir. Giriş bölümünde eser ve yazarhakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm metin, üçüncü bölüm ise metin sözlüğüdür. EserinXX. yüzyıla ait olduğunu göz önünde bulundurarak metnin yazımında transkripsiyonişaretleri kullanılmamıştır. Transkripsiyon yerine fonetiğe dayalı bir sistem uygulanmıştır.Tezin sözlük bölümü tam bir metin sözlüğü olacak biçimde hazırlanmıştır. Metindesözlük değeri taşıyan bütün kelime, terkip, deyim ve birleşik şekiller kullanıldıkları yere göreanlamlandırılmıştır. Alfabetik olarak düzenlenen sözlükte kelimeye ait içeriğin kolayanlaşılabilmesi için, gerekli görülen durumlarda metinden örnek cümle verilmiştir.Kelimelerin dil ve gramer kısaltmaları da belirtilmiştir. This study of master thesis is related to the book named ?Külliyyât-ı Letâif? written byFâik Reşad.This book, having 961 pages was published in İstanbul.Four master students havestudied on it as a thesis. This book only covers pages between 721 and 960 of Külliyyât-ıLetâif.This thesis consist of three parts. In the first part you can find information about thebook and the author.The second part includes the text.By considering, the book was publishedin XX. Century, we used the phonetic technic instead of transcription.Dictionary section of thesis has been prepared as a text dictionary.Idioms, wordscompound words and phrases that have dictionary value are explained in according to placesthey were used. The words were sorted in alphabetical order. The words in the dictionary areused in sentences due to easing to understanding of the meanings. Grammatical andlinguistics abbreviations of the words have been indentified too. 290

ÖZETTÜRKİYE’DE FRANSIZCA ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMLARINDA SÖYLEMSEL YETİ: EDEBİYAT SÖYLEMİNDEN KÜLTÜR YETİSİNE Bu çalışmada, Türkiye’de Eğitim Fakülteleri Fransızca Öğretmenliği programlarında öğrenim gören öğrencilerin söylemsel yetisini geliştirmek amaçlanmıştır. Çalışmanın uygulanması İ.Ü Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi, Yabancı Diller Eğitimi Anabilim Dalı, Fransız Dili Eğitimi Bilim Dalı 2. sınıf öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Bu uygulamada iletişimsel yaklaşım ve Avrupa Dilleri Ortak Başvuru Metni kaynak alınarak, öğrencinin söylemsel yetiye yazınsal söylem aracılığıyla ulaştırılması hedeflenmiştir. Bu bağlamda öğrenci yazınsal metinleri bir model aracılığı ile incelemiş, amaca yönelik soruları cevaplamıştır. Bu süreçte, söylemsel yetinin oluşmasında önemli bir rol oynayan kültür yetisi de incelenmiştir. Hazırlanan bir anketle bu yetinin kazanım düzeyleri saptanmış ve değerlendirilmiştir. Anket sonunda öğrencinin yazınsal metin aracılığı ile söylemsel yetisini ve kültür yetisini geliştirdiği saptanmıştır. SOMMAIRECOMPETENCE DISCURSIVE DANS LE CURSUS DE FLE EN TURQUİE: DU DISCOURS LITTERAIRE VERS LA COMPETENCE CULTURELLE Dans cette étude, nous nous sommes interrogée sur le rôle et l'utilisation du discours littéraire dans le cursus de français langue étrangère en Turquie afin de perfectionner la compétence discursive et la compétence culturelle chez le futur enseignant de français langue étrangère. La problématique de notre travail de recherche tourne autour de quelques interrogations suivantes : - Comment peut-on perfectionner la compétence discursive chez le futur enseignant de langue étrangère? Comment peut-on se servir du discours littéraire dans le cursus de Fle en Turquie ? - Est-ce qu’un futur enseignant de langue étrangère peut développer sa compétence culturelle par l’intermédiaire du discours littéraire?- Autrement dit, nous avons voulu voir comment le futur enseignant de français langue étrangère passe de la simple compréhension à la réflexion sur le discours littéraire afin d'aboutir finalement à l’acquisition de la compétence discursive et de la compétence culturelle. Notre travail est basé sur l'observation des pratiques de classe. Par l’intermédiaire d’un modèle appliqué sur trois textes littéraires, nous avons observé le rôle du discours littéraire lors de l’acquisition et du perfectionnement de la compétence discursive et des compétences culturelles chez le futur enseignant de langue étrangère. Les observations de classe nous ont permis également de comprendre que dans la formation des futurs enseignants des langues étrangères, l’utilisation du discours littéraire est essentielle. Par ailleurs, nous avons constaté qu’en évitant de ne focaliser que sur le savoir encyclopédique, essayer d’enrichir et de perfectionner aussi les autres savoirs par l’intermédiaire du discours littéraire peut rendre meilleur la formation des futurs enseignants de français langue étrangère.

Url: http://sutad.selcuk.edu.tr/sutad/article/view/341, Genel olarak birbirlerinin yerine kullanma eğiliminde olunan gramer ve dil bilgisi terimlerinin kullanım alanları aslında farklıdır. Bazı dillerde olduğu gibi dilimizde de bu ayrım mevcuttur, The uses of grammar and linguistic terms, which people tend to use each for the other, are different indeed. As in some languages, this difference also exists in our language.

Yüksek Lisans Tezi Türkçe uzun yıllardan günümüze kadar degisik cografyalarda varlıgını sürdürmüs, bu zaman içinde birçok özelligi bünyesinde barındırmıs olan bir dildir. Türkçenin yazı dilindeki kullanımında farklılıklar olmasa da konusma dilinde bölgeler arasında farklılıklar görülmektedir. Biz de yaptıgımız bu çalısmada Türkçemizin konusma dilindeki farklılıklarını ortaya koymaya çalıstık. Dilimizde isim ve fiillerden sonra üçüncü bir kelime türü olan edatların Anadolu ve Rumeli agızlarında kullanımları hakkında örneklerle bilgi vermeye ve onların kullanım sekillerini göstermeye çalıstık. Çalısmamız sırasında, bazı edatların agızlarda çok fazla kullanılmadıgını, bazılarının yogun olarak kullanıldıgını gördük. Bazı edatların ise sadece belli illerin agızlarında yasadıgını ögrendik. Yine agızlarda kullanılan edatların yazı dili ile aralarında ses bakımından farklılıklar oldugunu tespit ettik. Turkish is a language which exists in different areas from the past until today and inclucle a lot of special features in this developmant. Although there is no difference in the usage turkish in writing language there are difference in speaking language. in this study we try to show the differences in speaking language. in turkish we try to in from about the usage of participle which is third word after verb and noun, in anatollian and Rumeli dialects by examples and we try to show the usage type. And during this study, we see that some participle are not used very much in speaking language, but some are used so much. And we learn that some participles live in some area's dialects. And we find that there is difference between speaking and writing language from the point of view of phonemes.

The topic of our thesis is `Pronouns in Arabic Language and Literature'. Pronoun is a noun that stands for mütekellim1, muhatab2 and gâib.3 A pronoun supplies a basis and practical use such as it prevents the repetition of an overt subject by tacking the place of it. The subject of pronouns has an important place in Arabic Language and Literature. Arabic Poetry and verses of the Holy Qoran is full of such as examples.Our study consists of four chapters. In the first chapter we gave a short information about schools of Arabic Language and Syntax and morphology after we gave a general information about the birth and development of Arabic Language in terms of philology.In the second chapter, we began to work on pronouns in terms of syntax. We gave information about the kinds of pronouns after introducing the subject by stating the meaning of pronoun both as a word and as a term. In the part that is about kinds of pronouns, we examined the pronouns in two different groups, such as connected and separate whether it joins or not with its ?âmil? and ?latent? and ?overt? whether is appears in an expression or not. Except these, we examined the subjects of ?fasl? and ?shan? pronouns in detail which are used in a special way in Arabic Language.In the third chapter we evaluated pronouns in terms of rhetoric. In the fourth chapter we compared the pronouns that are in Turkish Language and Arabic Language. Firstly, we looked at which pronouns exist in Turkish Language pronouns. Bu doing this, we showed that the pronouns except personal pronouns such as demonstrative pronouns, interrogative pronouns, indefinite pronouns, relative pronoun and reflexive pronoun in Turkish Language appears outside of pronouns group in Arabic Language. In conclusion part we stated our opinions that we had after finishing our study, and in bibliography part we gave information of the sources that we used. The topic of our thesis is `Pronouns in Arabic Language and Literature?. Pronoun is a noun that stands for mütekellim1, muhatab2 and gâib.3 A pronoun supplies a basis and practical use such as it prevents the repetition of an overt subject by tacking the place of it. The subject of pronouns has an important place in Arabic Language and Literature. Arabic Poetry and verses of the Holy Qoran is full of such as examples.Our study consists of four chapters. In the first chapter we gave a short information about schools of Arabic Language and Syntax and morphology after we gave a general information about the birth and development of Arabic Language in terms of philology.In the second chapter, we began to work on pronouns in terms of syntax. We gave information about the kinds of pronouns after introducing the subject by stating the meaning of pronoun both as a word and as a term. In the part that is about kinds of pronouns, we examined the pronouns in two different groups, such as connected and separate whether it joins or not with its ?âmil? and ?latent? and ?overt? whether is appears in an expression or not. Except these, we examined the subjects of ?fasl? and ?shan? pronouns in detail which are used in a special way in Arabic Language.In the third chapter we evaluated pronouns in terms of rhetoric. In the fourth chapter we compared the pronouns that are in Turkish Language and Arabic Language. Firstly, we looked at which pronouns exist in Turkish Language pronouns. Bu doing this, we showed that the pronouns except personal pronouns such as demonstrative pronouns, interrogative pronouns, indefinite pronouns, relative pronoun and reflexive pronoun in Turkish Language appears outside of pronouns group in Arabic Language. In conclusion part we stated our opinions that we had after finishing our study, and in bibliography part we gave information of the sources that we used. 138

ÖZETYaptığımız çalışmada “basit zaman ve birleşik zaman mefhumlarının farkları nelerdir, birleşik zamanlı yapıların zaman dışı anlatımları var mıdır?” sorularına cevap aranmıştır.Araştırma sorusunu cevaplamak için birleşik zaman kuran {-(y)DI} ve {-(y)mIş} biçimbirimlerinin farklı zaman, tarz ekleriyle birleşerek oluşturduğu birleşik zamanlı yapıların anlatımı tespit edilmiştir. Bu anlatımların tespitinde Türkiye Türkçesinde yazılmış farklı türlerden seçilmiş edebî eserlerden yararlanılmıştır. Eklendiği fiile aynı manayı kattığı iddia edilen yapıların arasındaki farklar çeşitli örnek cümlelerin incelenmesi, konu ile ilgili kaynakların taranması sonucu elde edilmiştir. Bu yapılar arasında tespit edilen farklara dair uzman görüşü alınmıştır. Sonuç olarak elde edilen bulgular ışığında birleşik zamanlı yapıların zaman dışı anlatımı, bu yapıların basit zamanlı yapılardan farkı tespit edilmiş ve bu yolla araştırmanın amacı gerçekleştirilmiştir. SUMMARYIn this study, an answer is searched to the questions "what differences are there between simple and perfect tense concepts, is there a narration of perfect structures out of tense?" To answer the research question, the narration of perfect tense structures which are formed with {-(y)DI} and {-(y)mIş} form units are formed by uniting suffixes in different tenses and sorts are established. Establishing these narrations, different type of literary works chosen, written in Turkey Turkish are used. The differences between the structures that claimed to add the same meaning to the verb, are obtained by examining various example sentences and searching the related sources. Opinion of an expert is taken about the established differences between these structures. As a result, in the light of the findings that are obtained in perfect tense structures out of tense narration, a difference is established from simple tense structures and by this way the aim of the research is obtained.

2005 - 2006 eğitim ve öğretim yılında Uşak İl merkezinde ilköğretim II. kademesinde 3 okulun 8. sınıfta eğitim ve öğretim gören 45 erkek 45 kız öğrencisi üzerinde, öğrencilerin teorik gramer bilgisi ile yazılı anlatım bozukluğu arasındaki ilişkiyi ortaya koymaya yönelik bir araştırma yapılmıştır. Bu araştırma teorik gramer bilgisi ile yazılı anlatım bozukluğu arasıda bir ilişkinin var olup olmadığını eğer varsa bunun niteliğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Uşak il merkezindeki bütün ilköğretim okulları araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. İl merkezinde bulunan ilköğretim okulları, Ortaöğretim Kurumları Sınavı başarı durumuna göre 3 gruba ayrılmış, her gruptan bir okul ve her okuldan 15 kız, 15 erkek olmak üzere 30 öğrenci random yöntemiyle seçilmiştir. Bu şekilde oluşturulan 90 öğrenciden oluşan denek grubu araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin dil bilgisi seviyelerini ölçmek için, öğrencilere İlköğretim Türkçe Programı 7. Sınıf dil bilgisi hedeflerine uygun olarak 1985-2005 OKS, EML, AÖL, LGS, vb. sınavlarda çıkmış sorulardan seçilerek oluşturulan di bilgisi testi uygulanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin gramer bilgilerini uygulayabilme becerilerini ölçmek için, öğrencilerden otobiyografi, hatıra ve serbest yazı türlerinde kompozisyon yazmaları istenmiştir. Gerekli literatür taraması yapılarak oluşturulan “Dil Bilgisi Kaynaklı Yazılı Anlatım Bozuklukları” listesinde bulunan başlıklar numaralandırılarak öğrencilerin kompozisyonları dil bilgisi kaynaklı yazılı anlatım bozuklukları bakımından incelenmiştir. Elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Araştırmacının ulaştığı sonuçlar ve dil bilgisi öğretimi ile ilgili önerileri sunulmuştur. A research has been done on 45 boys and 45 girls who are learning at 2005 / 2006 Term. at 8. class of II. stage of 3 schools in centre of Uşak in order to reveal the relationship between “students’ theoretical grammar knowledge and mistakes in written statements caused by grammar”, and quality of this if there is really a relationship. All the primary schools in Uşak centre form the body of study and 90 students chosen from 3 schools primary schools in city center by random method according to the success rate in OKS, form the pattern of this study. Grammar which is formed by chosing the question asked in 1985-5005 OKS, EML, AÖL, LGS, etc. in appropriate to the objects of “Primary Education Turkish Programme 7. class has been applied for measuring grammar level of students participated in research. The students participated in research have been asked to write composition in kind of otobiography, souvenir and free-style writing for measuring capabilities of their practising the grammar knowledge.

ÖZETBu çalışmanın amacı, yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde düz anlam ve yananlam kavramları ve kullanımlarının incelenmesi üzerine kuruludur. Model teşkil eden “Avrupa Birliği Giriş Sürecinde Komisyon Tavsiye Metni”nin orjinali olan fransızcası ve Türkçe çevirisi üzerinde çalışılmıştır.Bu çalışmamızda, yabancı dil olarak fransızca öğretiminde dilbilimsel kavramların ve dilbilimin alt alanlarının öğrenciye anlatılması hedeflenmektedir. Türkçe ve Fransızca karşılaştırmalı söz dizim ve karşılaştırmalı anlambilim alanlarından yola çıkarak eğitbilimsel yöntemlerin en etkin şekilde kullanılması amaçlanmıştır. Çalışmamızın yöntemi önce kaynak cümlenin sonra amaç cümlenin belirtilmesi, ardından fiillerin ve zarfların tespiti, açıklanması ve iki dilde kullanımlarının karşılaştırılması şeklindedir. Kullandığımız yöntem karşılaştırmalı dilbilim yöntemi olmuştur ve örnekler üzerinde yananlam taraması yapılmıştırFransızca Öğretiminde Düzanlam, yananlam kavramlarının ne denli önemli olduğu üzerinde durularak, yabancı dil eğitimi derslerinde çevirinin hem önemli bir anlambilimsel bir metin yarattığı hem de dilbilimsel bir çalışma ortamı oluşturduğunu kanıtlamış olacağız. Yabancı dil olarak Fransızca öğretiminde artık hiçbir alan tek başına bir bütün oluşturamamaktadır. Bu yüzden çeviri bilim alanına giren ve iki dilde yapılan karşılaştırmalı çalışmaların aynı zamanda sözlükbilime, anlambilime veya sözdizim alanlarına da girdiklerini ifade edebiliriz. Çalışmamızla yabancı dil edinme çalışmalarının ne denli önem kazandığını ve toplumlararası iletişimi sağladığını bir kez daha göstermiş oluyoruz.Bu çalışma doğrultusunda yapılan incelemeler sonucunda ilk sözcükanlamının bilinmesinin yeterli olmadığı sözcüğün cümle içerisindeki bulunuş yeri ve verilmek istenen anlama göre taşıyabileceği yananlamlarında gözardı edilmemesinin önemi ortaya konmuştur. ABSTRACTIn this research, our aim has been to find out the difference of meanings among the connotational words that are stated in the “Text of Recommandation of European Commission Concerning the Developpement of Turkey” The words that were mentioned in our research were verbs and adverbs. We have studied the linguistic comparaison made between the translation of Turkish and French textes. We also have stated that this method of research should have been made not only in one area but many different research areas including translation, lexicology, semantics and syntax.

ÖZETTürkçe ders kitapları, Türkçe öğretiminin en önemli gereçleri konumundadır. Bu kitapların Türkçenin söz varlığını başarılı bir şekilde yansıtması ve öğrencilerin söz dağarcıklarını geliştirmeye ve zenginleştirmeye katkı sağlaması beklenir. Ancak kitapların yeterliği sıkça tartışılan bir konudur.Yaptığımız çalışmada Türkçe ders kitaplarının söz varlıkları incelenmiştir. “MEB ilköğretim 6, 7. ve 8. Sınıf Türkçe ders kitaplarında yer alan metinler, söz varlığı açısından ne gibi özellikler göstermektedir?” sorusu çalışmanın problem cümlesini oluşturmaktadır.Çalışmanın giriş bölümünde ‘tez başlığı’, ‘problem cümlesi’, ‘problem durumu’, ‘araştırmanın amaçları’, ‘araştırmanın önemi’ ortaya konmuştur. Birinci bölümde ‘sözcük’, ikinci bölümde ‘söz varlığı ve söz dağarcığı’, üçüncü bölümde ‘Türkçe Öğretim Programına göre sözcük öğretimi’ hakkında bilgiler verilmiş, gerekli alt başlık türleri sınıflandırılmıştır. Dördüncü bölümde araştırmada kullanılan yöntemler, elde edilen bulgular ve bunların değerlendirmeleri yer almıştır. Beşinci bölümde ise araştırma sonuçları ortaya konulmuş ve öneriler sunulmuştur.Araştırmada Milli Eğitim Bakanlığının yayımladığı ilköğretim 6. sınıf (2004 basımlı), 7. sınıf (2000 basımlı) ve 8. sınıf (2002 basımlı) Türkçe ders kitapları esas alınmıştır. Bulgular kısmında yukarıda belirtilen kitaplarda yer alan metinlerin genel dizinleri ile, çeşitli söz varlığı birimleri açısından sınıf bazında dizinler verilmiştir. Yorum kısmında ise bu bulgular ışığında genel ve sınıflar arasında farklı açılardan karşılaştırmalar yapılmıştır.Araştırma sonucunda Milli Eğitim Bakanlığının yukarıda belirtilen tarihlerde yayımladığı Türkçe ders kitaplarının söz varlıkları ortaya konmuştur. Sınıflar arasında yapılan karşılaştırmada, sınıf seviyesinin artışı ile metinlerin söz varlığında da belirli oranda bir artış olduğu gözlemlenmiş, ancak bu artışın söz varlığının bazı birimlerinde söz konusu olmadığı, hatta azalmaların yaşandığı görülmüştür. SUMMARYTextbooks of Turkish courses are the main materials for teaching Turkish language. They are supposed to present successfully the Turkish vocabulary and help pupils to improve and enrich their vocabulary. However, the sufficiency of the textbooks is an ongoing debate.Our study investigates the vocabulary of Turkish textbooks. “What kind of features does the texts, existent in Turkish textbooks of MEB for 6, 7 and 8. degree of elementary education, in terms of vocabulary? This is the problem topic that leads this study.The introduction section displays ‘the title’, ‘the problem topic’, ‘the state of problem’, ‘the aims’ and ‘the importance’ of the research. The first chapter deals with the ‘word’, the second is about ‘vocabulary’, the third is about ‘teaching vocabulary according to Turkish language curriculum’, and each chapter have detailed with sub-titles. The fourth chapter displays the methods of the research, the findings and the evaluations. The last chapter presents the results of our research and the suggestions.This research is based on the Turkish textbooks published by MEB for 6.th class (in 2004), 7.th class (in 2000), and 8.th class (in 2002) of elementary education. The findings section gives the general index of the texts of the books mentioned above, and the indexes per classes, according to vocabulary units. At the commentary section, in the light of the findings, we compared the results about the classes according to some different aspects.As the result of this study, the vocabulary of the Turkish textbooks of MEB mentioned above are exhibited. According to the comparisons between the classes, it is observed that, the vocabulary of the texts increases as the grade increase. However, this increase is not occurring in some units of vocabulary, on the contrary a degree of decrease observed.

ÖZET EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM ANABİLİM DALI EĞİTİM BİLİMLERİ BİLİM DALI İNGİLİZCE GRAMER ÖĞRETİMİNDE BİLGİSAYAR DESTEKLİ ÖĞRETİM YÖNTEMİNİN ÖĞRENCİ BAŞARISINA OLAN ETKİSİ Gökhan YARAR (Yüksek Lisans Tezi) Bilişim alanındaki gelişmelere paralel olarak eğitim-öğretim alanında da farklı birçok çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Özellikle bilgisayar teknolojisindeki hızlı gelişmeler eğitim sistemine Bilgisayar Destekli Öğretim yaklaşımım kazandırmıştır. En az bir yabancı dili iyi bilmenin zorunlu hale geldiği günümüzde ise İngilizce öğretiminde çağdaş bir yaklaşım olan Bilgisayar Destekli Öğretim' in kullanılması gerekmektedir. Bu araştırma, İngilizce gramer öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretim yönteminin öğrenci başarısına olan etkisini araştırmayı amaçlamaktadır. Araştırma 2004-2005 öğretim yılının birinci yarıyılında Hürriyet Başöğretmen İlköğretim Okulu 8-A ve 8-B sınıflarında eğitim ve öğrenimlerine devam toplam 58 öğrenciyle beraber yürütülmüştür. Araştırmanın uygulama safhasında English Plus (New generation) Türkçe destekli İngilizce eğitim yazılımı kullanılmıştır. Araştırma için gerekli verileri elde etmek amacıyla uzman görüşüne başvurularak Present Perfect Tense konusunda 40 soruluk bir ölçme aracı hazırlanmıştır. Hazırlanan bu ölçme aracı deney ve kontrol gruplarına öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Verilerin analizi sırasında eşleştirilmiş (paired) t testi, Shapiro-Wilk testi ve Matın- Whitney U testi kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel uygulamalar neticesinde, İngilizce'nin gramer yapılarım öğretmede BDÖ yönteminin etkili olduğu belirlenmiştir. Ancak cinsiyet değişkem açısından yapılan değerlendirmelerde ise bir farklılık bulunamamıştır. Araştırma sonucunda, ortaya çıkan bulgulara bağlı olarak araştırmacı tarafından ortaya konulan önerilere yer verilmektedir. m ABSTRACT CURRICULUM DEVELOPMENT AND INSTRUCTION EDUCATIONAL SCIENCES THE EFFECT OF COMPUTER ASSISTED LANGUAGE LEARNING METHOD ON THE STUDENT' ACHIEVEMENT IN TEACHING ENGLISH GRAMMAR Gökhan YARAR (Master Thesis) Along with the developments in information technology, various studies have been conducted in the field of education. Especially, rapid developments in computer technology has contributed to the formation of Computer Assisted Language Learning (CALL) in the educational system. Parallel to the growing interest in acquiring Computer Assisted Language Learning (CALL), as a contemporary approach, has gained a vital role in English Language Teaching (ELT). The objective of this study is to search the effect of Computer Assisted Language Learning (CALL) on the students' achievement in learning English grammar. The study was conducted during the 2004-2005 academic year with the participation of 58 students from Hürriyet Başöğretmen Primary School. During the practice phase of this study English Plus (New Generation) course software was used. In order to gather the necessary data for the study, a multiple choice test was prepared after consulting some specialists. This test was then applied to the experimental group and the control group as a pretest and posttest. For the statistical analysis of the data, paired t-test, Shapiro-Wilk and Whitney-U were used. In the light of these data, it is stated that in teaching English grammar Computer Assisted Language Learning (CALL) is effective. However, in terms of variability in gender, there is no difference between these groups. In the conclusion of the study, suggestions were made according to the findings of the research. IV 102

TEMEL ISLAM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI ARAP DİLİ VE BELAGATI BİLİM DALI ARAP GRAMERİ EKOLLERİ Salih Zafer KIZIKLI (Doktora Tezi). Bu tez, Arap dilinin gramer ekolleriyle ilgilidir. VII. yüzyılda İslam coğrafyasının gelişmesi sonucunda Arapçada bir takım bozulmalar meydana gelmeye başladı. Bunun üzerine ilk gramer çalışması Basra kentinde Ebu'l-Esved ed-Du'elî tarafından başlatıldı. Onun ardından bu çalışmalar, Ebû 'Amr b. el-'Alâ', el-Halîl b. Ahmed ve Sîbeveyhi başta olmak üzere diğer Basrah gramer bilginlerince devam ettirildi. VIII. yüzyılda ise dönemin bir başka bilim merkezi olan Küfe şehrinde de gramer faaliyetleri başladı. Öncülüğünü el-Kisâ'î ve el-Ferrâ`nın yaptığı bu çalışmalar temelde Basralıların ortaya koydukları kurallara karşı bir alternatif olarak doğdu. Abbasi devleti halifeleri tarafından da desteklendi. IX. yüzyıldan itibaren Bağdat'ta bu iki farklı görüşü seçmeci bir metod kullanarak uzlaştırmaya çalışan İbnu Keysân, îbnu Cinnî ve ez-Zemahşerî gibi gramer bilginleri ortaya çıktı. Bunlara Bağdat Ekolü adı verilir. Daha sonra Basra, Küfe ve Bağdat gibi önemli bilim merkezlerinin dışında kalan Endülüs ve Mısır'dan bu merkezlere gelinerek bu bilgiler alındı. Böylelikle Endülüs ve Mısır coğrafyasında da Arap gramerinin eğitim ve öğretimi başlamış oldu. Bu çalışmalar XII. ve XIII. yüzyıllarda Endülüs'te İbnu Mada', İbnu Mâlik ve Ebû gayyan; XIII-XIV. yüzyıllarda da Mısır'da İbnu Hâcib, İbnu Hişâm ve es-Suyûtî gibi büyük gramercilerin yetişmesiyle meyvesini verdi. Sözü edilen bu gramer çalışmalarının her biri ayrı bir `ekol` olarak adlandırılır. Bu beş ekol içinde modern Arap dilinin grameri, Basra ekolünün etkisi altındadır. Sayfa sayısı : 235 Danışman Jüri Üyesi Jüri Üyesi Jüri Üyesi Jüri Üyesi Prof. Dr. Erol AYYILDIZ 111 THE ARABIC GRAMMAR SCHOOLS ABSTRACT This thesis deals with the school of the Arabic grammar. In the 7th century A.D. Arabic language was used incorrectly as a result of the widennig of the Islamic lands. Therefore Abü al-Asvad al-Du'alî started to determine rules of the Arabic grammar in Basra. After that, those researches were continued by Abü 'Amr b. 'Ala', al-Halîl b. Ahmad, Slbawaihi et al. Then another grammar activity appeared in Küfa in the 8th century A.D. al-Kisâ'î and al-Farrâ' are leaders of that. The study of them is an alternative of Basra and it was supported by the Abbasî caliphs. After a century of that Ibn Kayşan, Ibn Cinnî, and al-Zamakhsharî come on the scene. They blended the opinions of the scientists of Basra and Küfa, and selected them. This study was called as the Baghdad school. Out of those places Arabic grammar was studied in Andulus and Egypt. In the 12th - 13th ceturies A.D. Ibn Mada', Ibn Mâlik, Abü Hayyân in Andalus and in 13th - 15th centuries A.D. Ibn Hishâm, Ibn Hâcib, al-Suyütî in Egypt produced very importent works about Arabic grammar. Later, the grammar activities in Basra, Küfa, Baghdad, Andulus and Egypt were called as `schools`. The Basra school is the main between the others and it influenced Arabic language throughout the centuries. Moreover modern Arabic grammar is under the influence of the Basra school. (PhD Thesis) UNIVERSITY OF ULUDA?, 2005, 235 pp. Student Supervisor : Salih Zafer KIZIKLI : Prof. Dr. Erol AYYILDIZ Türkçe Anahtar Kelimeler İngilizce Anahtar Kelimeler 1. Arapça 2. Gramer 3. Dil 4. Filoloji 5. Dilbilim 6. Edebiyat 7. Belagat 1. Arabic 2. Grammar 3. Language 4. Philology 5. Linguistics 6. Literature 7. Rhetoric IV 242

Psychological verbs have two surface mapping structures: experiencer-theme (fear type) and theme-experiencer (frighten type). These verbs are undeniably semantically related and their having different mapping structures poses counterevidence for the Uniformity of Theta Assignment Hypothesis (UTAH). Psych verbs also have idiosyncratic binding behaviors, which are again counterevidence for the Binding Theory. Bulk of this paper deals with the problematic behaviors of psych verbs and tries to merge semantic and syntactic approaches under the rubric of syntactic derivation. In doing so, the paper will also classify the Turkish data in terms of derivability.

TEZ ÖZETİ19. yüzyıl'da yetişmiş Lübnanlı Arap dilcilerinin, Arapça öğretimini kolaylaştırmak amacıyla yazdıkları gramer eserlerini ele alan, 'XIX Yüzyıl'da Lübnan'da Arap Dili Grameri Çalışmaları' adlı doktora tezi, bir giriş, iki bölüm ve bir sonuçtan oluşmaktadır. Giriş bölümünde Lübnan'daki edebiyat ve dil çalışmalarına zemin hazırlayan siyasi ve kültürel durum ele alınmıştır. Birinci bölümde Lübnan'daki kültürel hareketlerin unsurları, dil çalışmalarına yön vermeleri açısından incelenmiştir. İkinci bölümde 19. yüzyılda yetişmiş ve Arap gramerine dair eserler vermiş belli başlı Lübnanlı dilcilerin hayatları ve gramer kitapları işlenmiş, bu kitapların özellikleri, Arapça öğretimi alanındaki önemleri ve etkileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç bölümünde ise bu gramer eserlerinin, Arap dili öğretimine yaptıkları katkılar özetlenmiştir.Bu ders kitapları, genel olarak muhtasar, Arapçanın temellerini öğreten ve kolayca anlaşılan sade bir üsluba sahipti. Muhteva açısından genel olarak dilin işlevine yönelik kuralların açıklanmasını hedeflemekteydi. Bu yüzden, klasik gramer kitaplarındaki dil felsefesi ve mantık bilimlerini ilgilendiren açıklamaların, bu eserlerde zaman içerisinde giderek azaldığı hatta hiç yer verilmediği görülmektedir. Biçim olarak ise konular; 'bab', 'fasıl', 'ders' vb. şekilde başlıklandırılmakda ve mümkün olduğunca küçük parçalara bölünmekteydi. Ayrıca zamanla harekeleme ve harf karakterlerine dikkat edilerek, metinlerin daha rahat okunabilmelerini sağlayan ve göze hitap eden hususlara da dikkat edilmekteydi. Bunların dışında daha önce yazılmış gramer kitaplarında bulunmayan alıştırma ve ödevlere de yer verilmekteydi.Sonuç olarak 19. yy.da Arap gramerine dair ders kitapları yazan Lübnanlı dilciler, kendi zamanlarının şartlarını ve ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak ve batıda gelişen metot ve tekniklerden de istifade ederek klasik eserlerden farklı tarzda dil kitapları hazırlamışlardır. Ortaya koymuş oldukları eserlerle, daha sonra Arap dünyasında Arapça öğretimi alanında telif edilen modern eserler için zemin hazırlamışlardır.ANAHTAR KELİMELERNahdaLübnanDilbilimGramerMetotYılmaz ÖZDEMİRMarmara Üniversitesiİlahiyat FakültesiAraştırma Görevlisi ABSTRACTThis thesis titled 'The Arabic Language Grammar Studies in Lebanon in the XIX.th Century' consists of an introduction, two chapters and a conclusion. In the introduction, the political and cultural situation that caused the literary and linguistics studies in Lebanon has been discussed. In the first chapter the elements of cultural activities in Lebanon has been studied to the point that they directed the linguistics studies. In the second chapter the lives of the main Lebanese liguists, who prepared textbooks on Arabic grammar, and their books has been discussed, the characteristics of these books, their importance and influence in Arabic instruction has been determined. In the conclusion the characteristics of these grammar works and their contributions has been summerized.These textbooks were generally brief and taught the principal and functional rules of Arabic with simple style. Because of that it can be seen that explanations which deal with the language philosophy and logic science were decreased in course of time, even were removed. The subjects in these books were divided in small sections, and titled as 'bâb', 'fasıl', 'lesson' etc. In addition, to ensure the texts were easy to read and pleasing to the eye, the authors gave ample attention to vowel marks and characters of letters . Furthermore, a place was given for exercises and homeworks, which are not included in classical grammar books.Consequently the Lebanese linguists who wrote textbooks dealing with Arabic grammar, prepared linguistics books different from classical Works, giving attention to conditions and needs that belong to their time and profiting from techniques and methods developed in the west. The authors prepared fort the texts they would later write on modern Arabic instruction in the XXth century based on their previous studies already existing texts written in the XIXth century.KEY WORDSNahdaLebanonLinguisticsGrammarMethodYılmaz ÖZDEMİRResearch AssistantMarmara University

ÖZET Türk dilinde ses, şekil bilgisi ve söz dizimi yönünden benzerlik veya farklılık gösteren dil bilgisi kategorilerinden birisi de hâl ve hâl ekleri olmuştur. Türk dilinin tarih içindeki gelişme seyrinde, hâl ekleri şekil değiştirmiş ve döneme göre dilde yeni ifade şekillerinin geliştirilmesinde baş rolü oynamıştır. Dilde hemen hemen her kelime grubunda veya cümlede yer alarak, kelime grubunda kendisinden başka bir kelimeyi; cümlede cümlenin ana öğesi olan yüklemi çeşitli yönlerden tamamlayan hâl ekleri çok geniş bir kullanım alanı bulmuştur. Çağdaş Türk yazı dilleri gramerlerinin incelendiği ve hâl eklerinin isim çekim ekleri içinde verildiği çalışmalara göre yalın, ilgi (Yakutçada bulunmaz), yükleme, yönelme, bulunma (Yakutçada işlevi sınırlı) ve çıkma hâlleri olmak üzere altı hâl kısmen Yakutça hariç bütün çağdaş Türk yazı dillerinde bulunmaktadır. Tarihî Türk yazı dillerinden özellikle Göktürkçe, Uygurca ve Karahanlıcada aktif olarak kullanılmış olan araç, yön ve kısmen eşitlik hâllerim ifade eden hâl ekleri, Türkiye Türkçesi dışındaki çağdaş Türk yazı dillerinde de isim çekim eki özelliklerini kaybederek, özellikle bazı zarf türünden kelimelerde kalıplaşmışlardır. Bu yazı dillerinin bazılarında ise çekim eki özelliğini kaybeden eski araç, yön ve kısmen eşitlik hâlleri ekleri yerine yukarıda da anlatıldığı gibi bazı ekler ve edat birleşimleri kullanılmaya başlanarak bu hâller yaşatılmaya devam etmiştir. Türk yazı dillerinde kullanılmış ve kullanılmakta olan hâl eklerine şekil bilgisi yönünden bakıldığında, tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerinde bu eklerde benzerlikler olduğu gibi herbir yazı dili grubuna veya yazı diline göre ses veya şekil farklılıkları olmuştur. Tarihî ve çağdaş Türk yazı dillerinde hâl ekli kelimelerin cümle içindeki işlevlerine bakıldığında, hâlin bulunup bulunmaması dışında hâl ekini almış kelimelerin ve cümle içindeki yerlerinin değişmesinden başka genel olarak büyük ayrılık görülmez. Ancak, bazı Türk yazı dillerinde, diğer Türk yazı dillerinden farklılaşmış ve bazen kurallaşmış değişik kullanımlara da rastlanmaktadır. IV SUMMARY In the course of the historical development of Turkic language, case endings have undergone considerable changes and contributed greatly to development of new forms of expression. In contemporary Turkic languages, except for Yakut, there are six cases: the nominative, genitive (not in Yakut), accusative, dative, locative (wi$h limited functions in Yakut) and ablative. Some archaic cases (the instrumental, directive and partly the equative cases) have lost their function as case endings and have crystallised as adverbs. Case endings in archaic and contemporary Turkic languages show predominantly a morphological (with allophones) similarity. When the function of case endings is examined in their syntaxic context, there is, again, a predominant similarity. However, in several Turkic languages the entirely different use of some case endings are observed. 444

ÖZETCumhuriyet'in ilanından sonra özellikle 1930'lu yıllardan itibaren türetilen ve kullanılan kelimelere yeni kelime denilmektedir. Bunların büyük bir kısmı dilimize girmiş olan Arapça ve Farsça kelimelere, bir kısmı da Batı dillerinden giren kelimelere karşılık olarak türetilmiştir. Ayrıca yabancı bir kelimeye karşılık olarak değil yeni bir kavramı karşılamak amacıyla türetilmiş olan yeni kelimeler de vardır.Yeni kelime türetmenin çeşitli yolları vardır. Kelime türetmede önemli olan dilin ses, şekil ve anlam bilgisine, yani dil bilgisi kurallarına uygun bir metot takip etmektir. Çünkü bunların dışına çıkıldığında türetilen kelime yanlış olmaktadır.Bu çalışmamızda özellikle 1930'lu yıllardan günümüze kadar Arapça ve Farsça kelimelere karşılık türetilmiş olan kelimeleri inceleyip bir sözlüğünü oluşturmaya çalıştık. Az da olsa bazı Batı dillerinden geçmiş olan kelimelere karşılık olarak türetilen veya canlandırılan kelimelere de yer verdik. Ayrıca bu kelimeler hakkındaki tartışmalara da temas ettik.Bir milletin hayatında dil çok önemlidir. Çünkü dil o milletin hazinesidir. Bu hazineye sahip çıkmak, onu korumak ve yaşatmak yine o milletin görevidir. Biz de bu şuurla yola çıkarak çalışmamızı hazırladık. Nevnihal Bayar

VII ÖZET Bu çalışmada Türkiye Türkçe'sinde basit cümle meselesini incelemeye çalıştık. Fakat önce `Cümle Nedir ?` sorusuna cevap aradık. Bu konuda birçok farklı görüşün olduğunu ortaya çıkardık. Kelime grubunun ne olduğunu ve cümleyle arasındaki farkları göz önüne serdik. Türkiye Türkçe'sinde içinde isim-fiil, sıfat-fıil ve zarf-fıil bulunan cümleler birçok dil bilimci tarafından basit cümle olarak kabul edilmiştir. Bu dil bilimciler ve verdikleri örnekler tek tek tespit edilmiştir.Bazı dil bilimciler ise içinde isim-fiil, sıfat-fıil ve zarf- fıil bulunan cümleleri birleşik fiil kabul etmiştir. Böyle düşünen dil bilimcilerin düşünceleri ve verdikleri örnekler de bu çalışmada verilmiştir. Daha sonra basit cümlelerin nelere göre sınırlandırıldığı konusunda dil bilimcilerin görüşlerine başvurulmuştur. Bunun sonucunda ulaşılan bilgiler ise ayrı bir bölüm olarak ele alınmıştır. Ayrıca tek öğeli ve çok öğeli basit cümleler ve bu cümlelerin özellikleri incelenmiştir. Bütün bu sınıflandırmalar yapılmadan önce isim-fiil, sıfat-fıil ve zarf- fiillerin de içinde bulunduğu kelime grupları incelenmiştir ve bunlar içindeki farklı görüşler ortaya konulmuştur. Bütün dil bilimcilerin görüşlerinden sonra basit cümle tanımı, kelime gruplarının sınırları, tek ve çift öğeli basit cümle tanımları ve basit cümlenin sınıflandırılması yapılmış ve bunun nedenleri ortaya konulmuştur. Türk dilinin bir meselesine çözüm aranmış ve bunlar araştırmada ortaya konulmuştur. VIII SUMMARY In this work, we tried to examine the topic of Simple Sentence in Turkish. But first of all we searched for an answer to the question of what simple sentence is? We found out that there are a lot of different ideas about this topic. We shown what is the word group and the differences between the sentence and the word group. In Tiirkiye's Turkish, the sentences which includes gerunds and relative clauses `who, which, while, when,...etc` are accepted as simple sentences by the linguists. This linguists and the examples that are given by them are confirmed one by one. However the sentences that includes relative clauses and gerunds are accepted as the connected verb by some of linguists. The ideas and the examples of the linguists who think like this are given in this work. Then the knowledges about how are the simple sentences being classified are collected. The ideas about the classifying the simple sentences are considered as another port. Before all this classifyings are made, the word groups that includes Gerund and Relative Clauses are examined and the different ideas about them are exposed. Finally, according to ideas of all linguists, the meaning of the simple sentence, limits of the word groups and classifying the simple sentences are made and the causes of them are exposed. It is searched for a sollution to one of the problem of Tiirkiye's Turkish and these are given at the conclusion part. 129

Atıf alanında beliritlen sayfa numaraları derginin basılı halinden alınmıştır. Ebû Abdillâh el-Huseyn b. Ahmed b. Hâleveyh b. Hamdân el-Hemezânî. Hemedanlı bir nahiv alimidir. İlk gençlik yılları hakkında bilgimiz yoktur. 314 h. /926 m. yılında ilim tahsili arzusuyla Bağdat’a gelmiştir.3 Burada dil, nahiv, edebiyat, Kur’ân ilimleri ve hadis ve diğer sahaların ileri gelen alimlerinden ilim öğrenmiştir. İbn Hâleveyh, Bağdat’tan sonra Mekke ve Medîne’ye gitmiş, Medîne’de bir müddet hadîs okutmuştur. Daha sonra Şam’a geçmiş ve Halep’te Hamdânî sarayında Seyfuddevle’nin çocuklarına hocalık yapmıştır. Saray hayatı boyunca çeşitli bölgelere seyahatler yapmış ve 370 h. yılında7 ölünceye kadar Hamdânî sarayını terketmemiştir