Search

Root-lesion nematodes (RLN; Pratylenchus thornei and Pratylenchus neglectus) are serious plant parasitic nematodes that attack wheat roots and cause significant losses in grain quality and quantity worldwide. They are widely distributed in Turkish wheat growing areas and can be only controlled by growing resistant cultivars and non-host crops. There is no commercial available a wheat cultivar identified as completely resistant to RLN, so that, the breeding programs contain moderately resistant parents to incorporate this trait in high yielding adapted wheat germplasm. The objective of this research was to evaluate some Turkish wild Emmers (Triticum dicoccoides) and national spring wheat varieties for resistant to P. thornei and P. neglectus. In the experiments, 32 wild Emmers and 42 wheat cultivars were inoculated with P. thornei or P. neglectus individuals and grown under controlled conditions in a growth room for 9 weeks. The results showed that 25 and 35 wheat varieties were moderately resistant to P. thornei and P. neglectus, respectively. In total, 17 lines exhibiting multiple resistance reactions to both nematodes were in the same group with the check lines (P, Kök lezyon nematodları (RLN; Pratylenchus thornei ve P. neglectus) buğday köklerine saldırarak, tahıl kalitesi ve miktarında küresel olarak önemli kayıplara neden olan önemli bir bitki paraziti nematod gurubudur. Türkiye’de buğday ekiliş alanlarında yaygın olarak bulunan bu nematodlarla ancak dayanıklı çeşitler ve rotasyonla mücadele etmek mümkündür. Maalesef bugüne kadar bu nematod gurubuna karşı tamamen dayanıklı olarak tanımlanan hiçbir ticari buğday çeşidi bulunamamıştır. Bu nedenle, buğday ıslah programlarında yüksek verimli ve kaliteli buğday çeşitlerine orta derecede (kısmi) dayanıklı ebeveynler kullanılarak dayanıklılık entegre edilmeye çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı bazı Türk yabani Emmer’lerinin (Triticum dicoccoides) ve bazı ulusal yazlık buğday çeşitlerinin P. thornei ve P. neglectus’a karşı dayanıklılık durumlarını ortaya koymaktır. Bu amaçla her iki nematoda karşı yapılan iki farklı denemede, 32 yabani Emmer buğdayı ve 42 buğday çeşidinin, P. thornei veya P. neglectus bireylerine karşı dayanıklıkları 9 hafta boyunca kontrollü koşullar altında testlenmiştir. Sonuç olarak, P. thornei ve P. neglectus’a karşı sırasıyla 25 ve 35 buğday çeşidinin orta derecede dayanıklılık reaksiyonu sağladığı belirlenmiştir. Toplamda 17 çeşit her iki nematoda karşı dayanıklılık göstermiştir (p

Buğday (Triticum spp.) dünyada 216 milyon ha ekim alanı, 627 milyon ton üretimi ile tarımı yapılan kültür bitkileri içerisinde ilk sırada yer almakta ve insan beslenmesindeki öneminden dolayı birçok ülke için stratejik bir ürün olarak kabul edilmektedir. Türkiye, yaklaşık 9,4 milyon ha ekim alanı ve 19–21 milyon ton buğday üretimi ile dünyada önemli bir üretici ülke konumunda olup, buğday bitkisinin de aynı zamanda gen merkezi olarak bilinmektedir. Buğdayda ürün kayıplarına neden olan pek çok biyotik ve abiyotik etmen bulunmaktadır. Bitki paraziti nematodlar, biyotik etmenler içerisinde yer alan önemli bir grubu oluşturmaktadır. Bitki paraziti nematodların dünya genelinde buğday üretiminde her yıl ortalama %7-10 oranında ürün kaybına neden oldukları bildirilmektedir. Dünyada buğdayda ürün kayıplarına neden olan bitki paraziti nematodlar; Tohum gal nematodu, Anguina tritici (Steinbuch, 1799), Soğan sak nematodu Ditylencus dipsaci (Kuhn, 1857) Kök-ur nematodları Meloidogyne spp., Kök lezyon nematodları Pratylenchus spp. ve Tahıl kist nematodu, Heterodera avenea group olduğu belirtilmektedir.

The second stage juveniles (J2) of Root-knot nematode infect plant roots and feed on the inside roots as obligate parasites. After hatching, in case of inability to find plant roots, they die within a limited period. It is important to know the viability of second stage juveniles without feeding regarding their pathogenicity. In this study, the survivability of the second stage juveniles of root knot nematodes without feeding and the effect of different applications on hatching were investigated. In the first part of the study, the survival rate of Meloidogyne incognita and M. hapla second stage juveniles without feeding was determined. The survivability of M. incognita and M. hapla juveniles at differing time periods were determined by counting under the microscope. Juveniles were placed in a cold room in order to determine survival rate for 108 days at +4°C. The 50% of M. hapla lived until 71th day and 6,5% lived until 101st day in the cold room conditions. M. hapla juveniles entirely died on 108th day. The longest survivability of M. incognita juveniles was found on 66th day. In the second part of the study, the effect of tap water, hydrogen peroxide (H2O2) 3 different (1%, 2%, 3%) doses with 5 different temperatures (room temperature 16-22°C, 20°C, 25°C, 30°C, 35°C) applications were investigated on M. incognita egg mass hatching in laboratory conditions. The highest hatching rate was found from tap water at 30°C application and the least number of larvae hatching was determined on H2O2 applications., Kültür bitkilerinin obligat parazitleri olan Kök-ur nematodlarının yumurtalarından ikinci dönem larvaları (J2) çıktıktan sonra konukçu bitki kökü bulamayanlar belirli bir süre sonunda ölmektedirler. Yumurtadan çıkan larvaların beslenme olmaksızın yaşam sürelerinin bilinmesi nematodun patojenitesi açısından önem arzetmektedir. Bu çalışmada, kök-ur nematodu ikinci dönem larvalarının beslenme olmaksızın canlılıklarını sürdürmesi ve yumurtadan çıkışlarına farklı uygulamaların etkileri araştırılmıştır. Çalışmanın ilk aşamasında Meloidogyne incognita ve M. hapla türlerine ait larvaların beslenme olmaksızın yaşam sürelerini ortaya çıkarılmıştır. M. incognita ve M. hapla ikinci dönem larvalarının canlılık oranı mikroskop altında sayım yapılarak belirlenmiştir. Yaşam süresinin belirlenmesi amacıyla elde edilen nematodlar 108 gün süresince +4°C bekletilmiştir. Bu çalışmada, M. hapla 50. güne kadar %71’e yakın oranda canlılığını korumuş olup %6,5’i 101. güne kadar canlılığını koruyabilmiştir. M. hapla larvaları 108’inci günde tamamen ölmüştür. M. incognita’nın en uzun hayatta kalma süresi 66. güne kadar tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında, M. incognita’nın yumurtalarından larva çıkışına laboratuvar koşullarında, çeşme suyu ve Hidrojen peroksit (H2O2)’in 3 farklı (%1, %2, %3) dozunun 5 farklı sıcaklıktaki (oda sıcaklığı 16-22°C, 20°C, 25°C, 30°C, 35°C) etkileri araştırılmıştır. En yüksek yumurtadan larva çıkışı 30°C çeşme suyu uygulamasından ve en düşük larva sayısı ise H2O2 uygulamalarından saptanmıştır.

Cereal cyst nematodes (CCNs) are plant parasites that significantly limit global cereal production. The most frequently reported pathogenic species are Heterodera avenae, H. filipjevi, and H. latipons. One of the most cost-effective, environmentally friendly, and easily adopted control measures is the use of genetic host resistance, which maintains nematode populations below the economic damage threshold level. Many effective sources of resistance to CCNs have been identified in cereals; however, their effectiveness and usefulness is dependent on the interaction of the specific putative resistant accession and the CCN pathotype found in a specific region. In this study, 719 wheat lines from the Facultative and Winter Wheat Observation Nurseries, representing a broad geographical spectrum of breeding lines and varieties from Europe, Central Asia, and the International Winter Wheat Improvement Program, were screened against H. filipjevi under controlled conditions. The results indicated that 114 and 90 genotypes were ranked resistant and moderately resistant, representing 15.8% and 12.5% of the screened genotypes, respectively. The frequency of resistant genotypes observed in the germplasms varied significantly among the different original countries and was the highest for genotypes that originated from Bulgaria (59.3%). From those phenotyped germplasms, a set of 289 lines was genotyped to understand if resistance sources are located at the same site or originate from different locations in the genome.

Bu çalışmada, Tahıl kist nematodu, Heterodera avenae’nin Wollenweber yumurtalarının inkübasyonu üzerine sıcaklığın etkisi ile in-vitro koşullarda en uygun deneme test materyallerinin (toprak tipi, inokülasyon oranı ve inokülasyon zamanı) belirlenmesi araştırılmıştır. Sıcaklılığın H. avenae yumurtalarının inkübasyonu üzerine etkisinin araştırıldığı çalışma iki farklı inkübasyon süresinde gerçekleştirilmiş olup, birinci aşamada 4 ºC‘de 66 gün inkübe edilen kistler ikinci aşamada farklı sıcaklıklara (5, 10, 15, 20 and 25 ºC) transfer edilmiştir. Çalışma sonucunda her bir sıcaklık için toplam yüzde larva çıkış oranı hesaplanmış ve 252 günlük inkübasyon süresinde sıcaklığın larva çıkış oranını önemli derece etkilediği görülmüştür. Düşük sıcaklıklardaki (5,15 ve 10 ºC) larva çıkış oranı %46.7, %82.3. ve %45.9 ile yüksek sıcaklıklardaki (20 ve 25 ºC) larva çıkış oranına %30.7 ve %19.0 göre daha yüksek bulunmuştur. En yüksek larva çıkış oranı %82.3 ile 10 ºC’de, en düşük larva çıkış oranı %19.0 ile 25 ºC’de gerçekleşmiştir. İn-vitro koşullarda H.avenae ile yürütülecek denemelerde, yetiştirme ortamı olarak kumlu toprak tipinin (% 29 tarla toprağı, % 70 kum: % 1: organik madde) tercih edilmesi, nematodun bitkiye inokülasyonunun dikimin 1. gününde, inokülasyon yoğunluğunun ise 2,5 adet ikinci dönem larva/gram toprak olacak şekilde yapılması önerilmektedir

Türkiye’de buğday ıslah programlarında Tahıl kist nematodları, Heterodera filipjevi (Madzhidov) Stelter, H. avenae (Wollenweber) ve Kök lezyon nematodlarına (Pratylenchus thorneiSher & Allen) karşı dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi enstitülerce eşzamanlı olarak yürütülmektedir. Bu çalışmada CIMMYT-Mexico tarafından kullanılan dayanıklılık kaynağı AUS4930 7.2 ve yüksek verimli Pastor ebeveylerinin melezlenmesinden elde edilen 42 (F9) adet melez hattın P. thornei and H. filipjevi karşı reaksiyonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Denemeye alınan materyallerden 32 hat P. thornei’ ye karşı, 5 hat ise H. filipjevi’ ye karşı dayanıklı bulunmuştur. Her iki nematoda karşı dayanıklı bulunan 4 hattan (2, 7, 23 and 41) sadece 3 tanesinin (2, 7, 41) Cre 1 genini taşıdığı bilinmektedir. Bazı hatlar Cre1 genini taşımasına rağmen her iki nematoda veya nematodlardan bir tanesine kaşı duyarlı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlara göre H. filipjevi ve P. thornei ile Cre1 geni dayanıklılıkları arasında buğday genomunda bulunan farklı dayanıklılık bölgelerinden dolayı bir ilişki bulunamamıştır

Turkey is ranked among top ten wheat producing countries in the world. Cereal cyst nematodes are considered one of the most damaging plant parasitic nematodes on wheat worldwide. Up to date, the most effective method of controlling this group of nematodes is the use of crop rotation and resistant varieties. The successful development of disease-resistant plants is contingent on knowledge of the pathotypes of the causal agent. In this study, three populations of Heterodera filipjevi (Madzhidov, 1981) Stelter were collected from different locations (Afsin, Elbistan and Yozgat) in Turkey in order to identify their pathotype using “The International Test Assortment of Cereal Cultivars”. The results showed that two populations gave a similar reaction to the resistant and susceptible varieties. These populations were determined as Ha 33 pathotype which is a new report for Turkey., Türkiye dünya buğday üretiminde ilk on ülke arasında yer almaktadır. Tahıl kist nematodları dünya genelinde buğday yetiştiriciliğinde en zararlı bitki paraziti nematod gruplardan biri olarak bilinmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalara göre bu nematod gurubu ile en etkin mücadele yöntemi münavebe ve dayanıklı çeşit kullanımıdır. Nematodlara karşı dayanıklı çeşit geliştirmede en önemli unsur hedeflenen alanlardaki nematodların popülasyonlarına ait patotiplerin belirlenmesidir. Bu çalışmada Orta Anadolu Bölgesi’nde buğday alanlarında yaygın bulunan ve önemli zarara neden olan Heterodera filipjevi (Madzhidov, 1981) Stelter’ nin patotipini belirlemek amacıyla üç farklı lokasyondan (Afsin, Elbistan and Yozgat) alınan popülasyonlar “Uluslararası test materyalleri” kullanılarak denemeye alınmıştır. Bu araştırma sonucunda her üç populasyonun H. filipjevi’nin Ha3 gurubu Ha 33 patotipine ait olduğu belirlenmiştir.

The cereal cyst nematodes, Heterodera avenae group, are known as parasites of cereals worldwide. In Turkey, the cereal cyst nematodes, Heterodera filipjevi, H. avenae and H. latipons, are the three known species infested wheat fields and cause high yield losses. The using of resistance varieties is one of the most effective methods for controlling cereal cyst nematodes. Recently, resistance genes (Cre genes) which are obtained from wild wheat genotypes have been transferred into bread wheat varieties to control the cereal cyst nematodes species. In this study, the efficiency of some sources of resistance (CreR, Cre1, Cre2, Cre3, Cre7 and Cre8) in wheat against some Turkish H. avenae, H. filipjevi and H. latipons populations was investigated in-vitro conditions. According to results, the effect of resistance genes showed variation depending on different Cereal cyst nematode populations; H.avenae, H. filipjevi and H. latipons. Although Cre1 gene was only found as completely resistant to all (three) nematode species, Cre3 and Cre7 were found resistant to H. avenae and H. latipons. Cre R was also determined as resistant to H. filipjevi and H. latipons populations but Cre8 was only found resistant against to H. filipjevi population. No resistance was found in Cre 2 gene against to all nematode populations. Additionally, 2 resistance gene-free variety and lines were found resistant to H. avenae; 3 wheat lines to H. filipjevi and 11 wheat genotypes were found moderately resistant to H. latipons., Tahıl kist nematodları, Heterodera avenae group, buğdayın önemli zararlılar arasında yer almaktadır. Türkiye’de buğday alanlarının Tahıl kist nematodları, Heterodera filipjevi, H. avenae ve H. latipons’la bulaşık olduğu bilinmektedir. Dayanıklı çeşit ve hatların Tahıl kist nematodları karşı kullanılması en önemli mücadele yöntemlerinden biridir. Son zamanlarda, Tahıl kist nematodlarına karşı buğdayın yabani formlarından elde edilerek ekmeklik buğday çeşitlerine aktarılmış birçok dayanıklılık (Cre genleri) geni geliştirilmiştir. Bu çalışmada dayanıklılık genlerinin (Cre R, Cre1, Cre2, Cre3, Cre7, Cre8) H.avenae, H. filipjevi ve H. latipons‘un ülkemizdeki bazı popülasyonlara karşı etkinlikleri in-vitro koşullarda araştırılmıştır. Çalışmada sonucunda Tahıl kist nematodları, H.avenae, H. filipjevi ve H. latipons popülasyonlarına göre dayanıklılık genlerinin etkinliklerinin değişiği; bunla birlikte Cre1’in her üç nematod türüne karşı tam bir dayanıklılığa sahip olduğu, Cre3 ve Cre7’nin H. avenae ve H. latipons’a, Cre R’nin H. filipjevi ve H. latipons’a, Cre8’in ise sadece H. filipjevi popülasyonlarına karşı dayanıklı olduğu ve Cre2’nin ise her üç nematod türüne karşı dayanıklılığa sahip olmadığı saptanmıştır. Ayrıca, dayanıklılık geni içermeyen çeşit ve hatlardan H. avenae karşı 2 adet, H. filipjevi karşı 3 adet, H. latipons’a karşı 11 adet buğday genotipi orta dayanıklı bulunmuştur.

TEZ9043 Tez (Doktora) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2013. Kaynakça (s. 89-104) var. ix, 105 s. : res. ; 29 cm. This study was aimed to determine the identification of Cereal cyst nematode (Heterodera avenae group) species, investigation of intra and inter specific genetic similarities and determination of Cereal cyst nematode distribution and density on wheat growing area in the eastern Mediterranean and southeastern Anatolia regions. Additionally, the identification of Heterodera avenae' pathotype in -vitro conditions, investigation of its some biological characters, determination of some wheat genotype reactions against to H. avenae and the investigation of yield losses caused by H.avenae on different wheat genotypes in field conditions were also aimed. The study was carried out laboratory and field conditions between the years 2009-2013. The result of the study revealed that 52% of the Eastern Mediterranean and Southeastern Anatolia regions of wheat fields were infested by Cereal cyst nematodes; the most common species was found as H. avenae with 51% infestation rate, and H. latipons and H. filipjevi were followed 40% and 9% infestation rate, respectively. The intra and inter genotypic differences were found among the cereal cyst nematode populations, and H. avenae' pathotype obtained from the eastern Mediterranean region was determined as Ha21 pathotype under Ha1 group"". It was also determined that sandy soil was found as the most proper soil type for H. avenae reproduction; the most appropriate inoculum number was 2.5 second stage juveniles/g soil on inoculation to the same planting day; the most suitable hatching condition of juveniles was found from the two months pre- incubated cysts at +40C and then 191 to 221 days of incubation at 10 0C. Resistance gene, Cre1, was not show the entire effectiveness against to H. avenae; and from the local varieties, Adana99, Sorgül, Şırnak, Sogol Acırlı and some wild wheat forms were determined as moderately resistant. It was determined that the average yield losses caused by H. avenae were varied between 4.36 % and 25.7 % depending on wheat varieties in the field conditions. Bu çalışmada, Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri buğday alanlarında Tahıl kist nematodu (Heterodera avenae group) türlerinin tanımlanması, tür içi ve türler arası kalıtsal benzerliklerinin araştırılması ile Tahıl kist nematodlarının yaygınlık ve yoğunluklarının tespiti amaçlanmıştır. Ayrıca, Tahıl kist nematodu, Heterodera avenae'nin in -vitro koşullarda patotipinin belirlenmesi, bazı biyolojik özelliklerinin araştırılması ile bazı buğday genotiplerinin H. avenae karşı reaksiyonlarının tespiti ve H. avenae'nin tarla koşullarında farklı buğday çeşitlerinde meydana getirdiği ürün kaybının araştırılması hedeflenmiştir. Çalışma 2009-2013 yılları arasında laboratuar ve arazi çalışmaları olarak yürütülmüştür. Çalışma sonucunda Doğu Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri buğday alanlarının % 52'sinin Tahıl kist nematodu ile bulaşık olduğu, en yaygın türün % 51 ile H. avenae olduğu, bunu sırasıyla % 40 ile H. latipons ve % 9 ile H. filipjevi'nin takip ettiği ortaya konmuştur. Tahıl kist nematodu popülasyonları arasında değişik tekrar oranlarında tür içi ve türler arası genotipik farklılıkların olduğu ve H. avenae'nin Doğu Akdeniz Bölgesi patotipinin ""Ha1 patotip"" grubuna bağlı ""Ha21"" olduğu saptanmıştır. H. avenae'nin üremesi için kumlu toprak tipinin uygun olduğu, nematodun bitkiye dikimle birlikte 2,5 adet ikinci dönem larva/g toprak yoğunluğunda inoküle edilmesi gerektiği, H. avenae yumurtalarından en uygun larva çıkışının 4oC' de iki ay süreyle, ön inkübasyonda bekletilen kistlerden, 10 0C'de 191-221 gün inkübasyonunda gerçekleştiği saptanmıştır. Dayanıklılık geni, Cre1 in H. avenae'ye karşı tam bir etkinliğe sahip olmadığı, yerel çeşitlerden Adana 99, Sorgül, Şırnak, Sogol Acırlı'nın ve bazı yabani buğday türlerinin nematoda karşı orta dayanıklı olduğu saptanmıştır. Tarla koşullarında ürün kaybına yönelik olarak yapılan denemelerde, H. Avenae kaynaklı ortalama ürün kaybının çeşitlere göre % 4.36% 25,7 arasında değiştiği tespit edilmiştir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir. Proje No: ZF2010D4.

WOS: 000327676500011 The root knot nematode (Meloidogyne chitwoodi Golden, O'Bannon, Santo et Finley, 1980) is an important pest of potatoes throughout the world. It is in international quarantine list of many countries. This species was first reported in Nigde and Nevsehir in 2009 Turkey. The objective of the study was to identify the species of root-knot nematodes collected from potato fields in the province of Bit lis where potatoes are grown extensively in 2010. 16 potato tubers were found infected with the root knot nematode. Egg masses and females of root knot nematodes were obtained using binocular stereo microscope from the infected tubers. For the morphological identification of individuals, female vulva and second term juveniles were prepared. At the same time DNA was extracted from egg masses of nematodes and SCAR primers (JMV1, JMV2 and JMVhapla) were used in PCR. Specific SCAR fragment were obtained from the extracted DNA. The multiplex PCR reaction produced the 540 bp fragment for M. chitwoodi. Both the morphological and molecular methods showed that the samples were M. chitwoodi. This study was the first to show the existence of the species in Eastern Anatolian region. The species attacks potato tubers and make them unmarketable due to deformation, lowers the quality of potato chips and french fries for the processing industry.

The root knot nematode (Meloidogyne chitwoodi Golden, O’Bannon, Santo et Finley, 1980) is an important pest of potatoes throughout the world. It is in international quarantine list of many countries. This species was first reported in Niğde and Nevşehir in 2009 Turkey. The objective of the study was to identify the species of root-knot nematodes collected from potato fields in the province of Bitlis where potatoes are grown extensively in 2010. 16 potato tubers were found infected with the root knot nematode. Egg masses and females of root knot nematodes were obtained using binocular stereo microscope from the infected tubers. For the morphological identification of individuals, female vulva and second term juveniles were prepared. At the same time DNA was extracted from egg masses of nematodes and SCAR primers (JMV1, JMV2 and JMVhapla) were used in PCR. Specific SCAR fragment were obtained from the extracted DNA. The multiplex PCR reaction produced the 540 bp fragment for M. chitwoodi. Both the morphological and molecular methods showed that the samples were M. chitwoodi. This study was the first to show the existence of the species in Eastern Anatolian region. The species attacks potato tubers and make them unmarketable due to deformation, lowers the quality of potato chips and french fries for the processing industry., Kök ur nematodu (Meloidogyne chitwoodi Golden, O’Bannon, Santo et Finley, 1980) dünyada patatesin en önemli zararlılarından biridir. Birçok ülkede uluslararası karantina listesindedir. Bu tür Türkiye’de ilk olarak Niğde ve Nevşehir illerinde 2009 yılında tespit edilmiştir. Bu çalışmanın amacı 2010 yılında Bitlis ilinde patatesin yaygın yetiştirilen alanlarından toplanan patateslerden Kök ur nematodu türünü belirlemektir. 16 patates yumruları Kök ur nematodu ile infekteli bulunmuştur. Kök ur nematodlarının dişi ve yumurta kümeleri infekteli yumrulardan stereo mikroskop altında toplanmıştır. Morfolojik teşhis için dişi vulva ve ikinci dönem larvalar hazırlanmıştır. Aynı zamanda nematodların yumurta kümelerinden DNA elde edilmiş ve SCAR primerler (JMV1, JMV2 ve JMVhapla) PCR için kullanılmıştır. Multipleks PCR’da M. chitwoodi için 540 bp’de bant oluşturmuştur. Morfolojik ve moleküler çalışmanın her ikisinde de örneklerin M. chitwoodi olduğunu göstermiştir. Bu çalışmada Doğu Anadolu Bölgesi’nde bu türün varlığı gösterilmiştir. Bu zararlı patates yumrularına saldırmakta ve yumrularda şekil bozukluğuna sebep olduğu için pazar değerini düşürmekte, Sanayide cips ve patates kızartması olarak da işleme kalitesinin düşmesine neden olmaktadır.

The root lesion nematode, Pratylenchus thornei (Sher et Allen) is a polyphagous and economically important nematode in wheat production systems, particularly in rainfed environments. Chemical management of this nematode is not economically or environmentally sound, leaving cultural practices like crop rotation as the most widely accepted option. Long-term control is best achieved in established wheat monoculture systems through genetic improvement, which provides both economic and environmental benefits to the growers. Intensive screening under controlled conditions can facilitate and accelerate the identification of resistance and its subsequent deployment in commercial wheat cultivars. In this study, a number of variables were assessed to optimize P. thornei screening, including initial nematode density, soil type, container size, reference cultivars, harvest time and watering regime with perlite. Growth room experiments showed clear separation between the resistant and susceptible cultivars, using sandy growth medium (70:29:1 sand, field soil and organic matter), small container (15 mm diameter x 100 mm in long), inoculation density with 400 individuals per plant, 9 week growing period and bottom perlite irrigation system., Kök yara nematodları, Pratylenchus thornei (Sher et Allen) polifag bir zararlı olup, özellikle kurak alanlarda yapılan buğday üretiminde çok önemli ekonomik kayıplara neden olmaktadır. Buğday ıslah programlarında dayanıklı çeşit geliştirebilmek için ıslah materyalinin hızlı ve doğru şekilde kontrollü koşullarda test edilmesi gerekmektedir. Kök yara nematodlarına karşı dayanıklı çeşit elde etmek amacıyla laboratuvar koşullarında yürütülecek nematod bitki interaksiyonu çalışmalarında öncelikli olarak en uygun in-vitro koşulların belirlenmesi gerekmektedir. Bu amaçla 2 farklı toprak tipi, 2 hasat zamanı, 2 çeşit, 2 sulama sistemi, 3 saksı tipi, 2 inokulum miktarı araştırılmış ve 7 tekerrürlü olarak denemeye alınmıştır. Çalışmada P. thornei’ye karşı dayanıklılık denemelerinde en uygun parametrelerin; kumlu toprak tipi (70:29:1 kum:tarla toprağı:organik madde), küçük boy saksı (boru tipi, çap: 15 mm, yükseklik:100 mm), inokulum yoğunluğu 400 birey, 9 hafta hasat süresi, alttan perlitle yapılan sulama sistemi olduğu belirlenmiştir

WOS: 000317956400014 In this study, the effect of temperatures on the incubation duration of the cereal cyst nematode cysts, Heterodera avenae Wollenweber and determining of the optimum methods and materials was investigated under in-vitro conditions. The effect of tempratures on incubation duration of Heterodera avenae cysts was studied on two different incubation stages. First incubation exposured to all cysts was set up 66 days at 4 degrees C after each samples transfered different temperatures (5, 10, 15, 20 and 25 degrees C). The cumulative hatching percent was significantly effected by different temperatures at the end of 252 days. Hatching was greater at lower temperatures (5, 10 15 degrees C) compared to at higher temperatures of (20, 25 degrees C) ranging between 46.7, 82.3 and 45.9% vs and 30.7 and 19.0%, respectively. Although the highest cumulative hatching of 82.3% was obtained at a constant 10 degrees C at 252 days, the lowest cumulative hatching of 19.0% was obtained to 25 degrees C at 252 days. The most suitable soil type for the in-vitro conditions was found the sandy soil (70% sand: 29% field soil: 1% organic matter), best inoculation rate was 2,5 second stage juveniles per gram soil and inoculation time at planting day.

Enerji, ülkelerin gelişimini sağlayan temel yapı taşlarından biridir. Özellikle, petrol ve doğal gaz gibi enerji kaynakları artık ülkeler için vazgeçilmez girdiler olup, stratejik değere sahiptir. Ancak bu kaynakların kısıtlı olması, arz ve talep sahibi ülkelerin tek taraflı çıkarlara dayanan politikaları ve orta vadede bu kaynakların sonunun geleceği endişesi, ülkelerin enerji güvenliği kaygılarını artırmıştır. AB de en fazla enerji kaynağına ihtiyaç duyan bölgesel güçlerden biridir ve doğal olarak kendi arz güvenliğini sağlamak istemektedir. Türkiye de jeopolitik konumu itibariyle potansiyel enerji ithalatçısı ülkeler ile ihracatçı ülkeler arasında bir geçit konumundadır. Doğal olarak bu konumun getirdiği avantajları kullanarak, hem gelişen ekonomisi için gerekli enerji ihtiyacını hem de bir geçiş koridoru olarak AB'nin enerji ihtiyacını karşılayacak iletim hatlarının kendi topraklarında bulunmasını istemektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada, AB'nin enerji üretimi, tüketimi, ithalatı ve temel enerji politikaları incelenmiştir. Türkiye'nin enerji politikaları ile AB'nin enerji gereksiniminin karşılanmasındaki rolü açıklanmıştır. AB başta olmak üzere, petrol ve doğal gaz tedarikçisi ülkelerin ortak yararları, kaynak ülkelere sağlanacak yararlar ve başta Türkiye olmak üzere, geçiş güzergâhlarında bulunan diğer ülkelere sağlanacak yararlar değerlendirilmiştir.Sonuç olarak, Türkiye, AB'nin enerji güvenliğinin karşılanmasında bölgedeki en istikrarlı ülkedir. Bu nedenle Türkiye'nin mevcut enerji nakil hatlarının geliştirilmesi, yeni iletim hatlarının planlanması ve hayata geçirilmesi konusunda eksikliklerini bir an önce tamamlayarak daha etkin bir politika izlemesi gerekmektedir. Ancak bu yönde doğru politik adımların atılması ile Türkiye bölgedeki `enerji koridoru rolünü` pekiştirebilir ve bölgede önemli bir stratejik güç unsuruna dönüşebilir.Anahtar sözcükler: Enerji, Enerji Güvenliği, Avrupa Birliği, Enerji Boru Hattı, Enerji Politikaları, Enerji Pazarları. Energy is one of the basic building blocks that help countries develop. Especially, energy supplies like oil and natural gas are now indispensable feedstocks and have a strategic value. However, that these supplies are restricted, the policy based on unilateral interests of the countries which have supply and demand, and the concern that these sources will break up in the medium term increased the security preoccupations of the countries. EU is one of the regional forces which needs the most energy source and thus, desires to provide its own security of supply. And because of its geopolitical position, Turkey serves as a gateway between the potential energy importer countries and the exporter countries. As a natural consequence, using this position, it wants the transmission lines that provide the energy needs necessary for both its developing economy and EU to be on its own land as an energy corridor. From this point of view, in this study the energy production, consumption, import and the basic energy policies have been analyzed. By the energy policies of Turkey, its role in providing EU?s energy need has been explained. The common benefits of the energy and natural gas suppliers, in particular EU, the benefits which are going to be provided to the source countries and the benefits that are going to be provided to the countries on the transition route, notably Turkey, has been evaluated.As a consequence, Turkey is the most consistent country of the region in providing the EU?s energy security. For this reason, Turkey has to follow a more active policy in improving its existing energy transmission lines, planning and realizing the new transmission lines by making up its shortcomings as soon as possible. Only going through the proper channels can Turkey strengthen its ?role as energy corridor? and become an important strategic force in the region.Key words: Energy, Energy Security, European Union, Energy Pipeline, Energy Policies, Energy Markets. 232

TEZ6423 Tez (Yüksek Lisans) -- Çukurova Üniversitesi, Adana, 2007. Kaynakça (s.99-111) var. viii, 116 s. : rnk.res. ; 29 cm. In this study, plant parasitic species of Tylenchida, Dorylaimida and Aphelenchida (Nemata) in vegetable, wheat and grapevine fields in Diyarbakır province are examined. In 2005-2006, during the spring and summer months, when soil condition suitable, soil and plant root samples were taken, from these samples, nematodes were extracted, prepared, measured and identified. Identification, synonyms, possible variations, distribution and habitats of each species are given as a result of both laboratory studies and literature records, comperatively. A total of 23 species were determined of which species were 12 genus belonging to 10 subfamilies within 8 families of Tylenchoidea, Anguinoidea, Hoplolaimoidea, Dolichodoridea, Longidoridea and Aphelenchoidea, superfamilies of Tylenchina, Hoplolaimina, Dorylaimina and Aphelenchina suborders of Tylenchida, Aphelenchida and Dorylaimida orders. Among the species; Paratrophurus striatus and Pratylenchoides sheri are determined for the first time in the Nematoda fauna of Turkey. The most encountered species in this study are Merlinius brevidens; Helicotylenchus dihystera, Pratylenchoides alkani, Meloidogyne incognita, Pratylenchoides fallax; Xiphinema pachtaicum ve Aphelenchus avenae which are belonged to the orders of Tylenchida, Dorylaimida and Aphelenchida. Bu çalısmada Diyarbakır ili bugday, sebze ve bag alanlarında bulunan Tylenchida, Aphelenchida ve Dorylaimida (Nemata) takımlarına ait bitki paraziti nematod türlerinin belirlenmesi amaçlanmıstır. Bu kapsamda, 2005-2006 yıllarında bitki gruplarına göre degismekle birlikte toprak kosullarının uygun oldugu ilkbahar ve yaz aylarında toprak ve kök örnekleri alınmıstır. Alınan toprak ve kök örneklerinden elde edilen nematodların daimi preparatları hazırlanarak, ölçüm ve teshisleri yapılmıstır. Tespit edilen türlerin tanımı, sinonimleri, görülen varyasyonlar, çalısma kapsamına giren alanlardaki yayılısı, literatürde kayıtlı yayılısı ve habitatları verilmistir. Çalısmanın sonucunda Tylenchida, Aphelenchida ve Dorylaimida takımlarının Tylenchina, Hoplolaimina, Dorylaimina ve Aphelenchina alttakımlarına baglı Tylenchoidea, Anguinoidea, Hoplolaimoidea, Dolichodoridea, Longidoridea ve Aphelenchoidea üst familyalarından 8 familya, 10 alt familya ve 12 cins'e baglı 23 tür saptanmıstır. Tespit edilen türlerden;. Paratrophurus striatus ve Pratylenchoides sheri Türkiye nematod faunası için yeni kayıt niteligindedir. Çalısmada Tylenchida, Dorylaimida ve Aphelenchida takımlarından saptanan en yaygın türler Merlinius brevidens; Helicotylenchus dihystera, Pratylenchoides alkani, Meloidogyne incognita, Pratylenchoides fallax; Xiphinema pachtaicum ve Aphelenchus avenae olarak tespit edilmistir. Bu çalışma Ç.Ü. Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi Tarafından Desteklenmiştir. Proje No:ZF2006YL101

WOS: 000348534600009 Plant parasitic nematodes which are animal organisms cause serious economic losses in cultivated plants. The total of 140 soil samples was collected for the detection of plant parasitic nematodes in Adana in 2010. Plant parasitic nematodes were identified with classical methods. 23 plant parasitic nematode species belonging to 12 genus, 8 families in the orders Tylenchida, Aphelenchida, Dorylaimida were detected. Pratylenchus zeae Graham, 1951, P. loosi Loof, 1960, P. delattrei Luc, 1958, Helicotylenchus digonicus Perry, in Perry, Darling and Thorne, 1959, Scutylenchus cylindricaudatus Ivanova, 1968, are new records for the Eastern Mediterranean Region of Turkey. Pratylenchus delattrei is recorded for the first time the nematoda fauna of Turkey. In this study, Aphelenchus avenae, Rotylenchulus macrosomus, Pratylenchus thornei, Merlinius brevidens ve Tylenchulus semipenetrans were determined as the most common species.

Root lesion nematodes (RLNs), Pratylenchus thornei Sher & Allen, 1953 and Pratylenchus neglectus (Rensch, 1924) (Tylenchida: Pratylenchidae) are important plant-parasitic nematodes that cause economic yield losses in wheat cropping systems worldwide. The use of resistant and tolerant cultivars is the most effective method to control these nematodes in wheat. There are currently no commercial wheat cultivars identified as completely resistant to the RLN species. The aim of this research was to evaluate 19 Turkish spring wheat cultivars for reaction to P. thornei and P. neglectus under in-vitro conditions over 16 weeks in 2019. In the result of the study, nine wheat cultivars (Adana99, Ata89, Bürküt, Cumhuriyet75, Gönen98, Marmara86, Meta2002, Troya and Uludağ) were found to have moderate resistance against P. thornei, whereas five wheat cultivars (Adana99, Alibey, Ata89, Ceyhan99 and Uludağ) were moderately resistant to P. neglectus. The study also showed that Adana99, Ata89 and Uludağ are resistant to both nematode species, and these cultivars, thus, are considered to be excellent sources of genes for further development RLN resistant commercial wheat cultivars., Kök yara nematodları (RLN), Pratylenchus thornei Sher & Allen, 1953 ve Pratylenchus neglectus (Rensch, 1924) (Tylenchida: Pratylenchidae) dünya genelinde buğday yetiştiriciliğinde ekonomik ürün kayıplarına neden olan önemli bitki paraziti nematodlarıdır. Dayanıklı ve tolerant çeşit kullanımı bu nematodlar ile mücadelede en etkin metot olarak bilinmektedir. Günümüzde, RLN türlerine karşı tamamen dayanıklı ticari herhangi bir çeşit yoktur. Bu çalışmada 19 adet yazlık buğday çeşidinin kontrollü koşullarda 16 hafta süreyle P. thornei ve P. neglectus’a karşı reaksiyonları 2019 yılında değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda Adana99, Ata89, Bürküt, Cumhuriyet75, Gönen98, Marmara86, Meta2002, Troya ve Uludağ’ın içinde olduğu dokuz buğday çeşidi P. thornei’ye karşı orta dayanıklı, buna karşın Adana99, Alibey, Ata89, Ceyhan99 ve Uludağ’ın içinde olduğu beş buğday çeşidi P. neglectus’a karşı orta dayanıklı bulunmuştur. Ayrıca çalışmada Adana99, Ata89 ve Uludağ'ın her iki nematod türüne dayanıklılık gösterdiği ve bu çeşitlerin RLN'e karşı dayanıklı ticari buğday çeşitleri geliştirmek için oldukça iyi dayanıklılık gen kaynakları olduğu düşünülmektedir.

The golden nematode, Globodera rostochiensis (Wollenweber, 1923) Skarbilovich, 1959 (Tylenchida: Heteroderidae) is one of the most economically important pests of potato in the world. Tests for this nematode are routinely performed for outbreaks and densities in potato growing areas. The morphological and molecular analyses for precise determination of the nematode are employed to establish appropriate management strategies. This study showed that 96% of soil samples obtained from Bozdağ and Ödemiş Districts of İzmir Province, during 2017 and 2018 potato growing seasons, were positive for G. rostochiensis. The mean number of cysts ranged from 0.01 to 3.70 cysts g-1 soil in the fields examined. The examination of the morphological and morphometric features of the second-stage juveniles and cysts of the G. rostochiensis revealed slight differences among the populations obtained from Bozdağ and Ödemis. To assess the accuracy of the identification, partial sequences of ribosomal DNA for all populations were amplified, sequenced, and deposited in GenBank. The comparisons of the sequences with those of corresponding G. rostochiensis populations available in GenBank showed 99.89-100% nucleotide similarity. The results of this study will help to better understand the physiology, ecology and biology of the nematode to quarantine this pest more effectively., Altın nematod, Globodera rostochiensis (Wollenweber, 1923) Skarbilovich, 1959 (Tylenchida: Heteroderidae) dünyada ekonomik açıdan en önemli patates zararlılarından birisidir. Genellikle patates yetiştirilen alanlarındaki dağılımları ve yoğunluklarını belirlemek amacıyla bu nematod için rutin olarak testler gerçekleştirilmektedir. Morfolojik ve moleküler analizler bu nematodun kesin tanısını yapmak ve mücadele stratejilerini oluşturmak amacıyla kullanılmaktadır. Bu çalışma, İzmir İli’nin Bozdağ ve Ödemiş ilçelerinden 2017 ve 2018 yılları patates yetiştiriciliği sezonlarında alınan toprak örneklerinin %96'sının G. rostochiensis ile enfekte olduğunu göstermiştir. Bulaşık alanlardaki ortalama kist sayısı, 0.01 ila 3.70 kist g-1 toprak arasında değişmiştir. Globodera rostochiensis'in ikinci dönem larva ve kistlerinin morfolojik ve morfometrik karakterlerinin incelenmesi, Bozdağ ve Ödemiş’ten elde edilen popülasyonlarda arasındaki hafif farklılıkları ortaya koymuştur. Tanımlamanın doğruluğunu değerlendirmek için, tüm popülasyonlar için kısmi ribozomal DNA sekansları amplifiye edilmiş, sekanslanmış ve GenBank veritabanına kaydedilmiştir. Morfolojik ölçümler ve filogenetik analizler sonucunda Bozdağ ve Ödemiş'ten elde edilen popülasyonlar arasında küçük farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Sekansların GenBank'ta mevcut karşılık gelen G. rostochiensis popülasyonlarıyla karşılaştırılması sonucunda nükleotid benzerliği %99.89-100 oranında görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçları, bu zararlıyı daha etkili bir şekilde karantinaya almak için nematodun fizyolojisini, ekolojisini ve biyolojisini daha iyi anlamaya yardımcı olacaktır.

WOS:000529950700012 The Mediterranean cereal cyst nematode, Heterodera latipons Franklin, 1969 (Tylenchida: Heteroderidae) is a destructive plant-parasitic nematode on cereal crops in particularly wheat and barley. It has a global distribution with a severe negative impact on yield quantity. In this study, a survey was conducted to identify plant-parasitic nematodes in cereal-growing areas in Cyprus. Forty-five samples including roots and soil from the root zone of plants were collected from cereal fields located in Gazimagusa, Gime, Guzelyurt and Lefkosa Provinces before crop harvesting from late-May and early-June in 2017. Cyst-forming nematodes were determined by Fenwick's flotation and decanting techniques from 37 soil samples (82%). The internal transcribed spacer (ITS) regions of the ribosomal DNA of isolates were amplified and sequenced and subjected to a BLASTn search of the NCBI database for species identification, and the analyses showed that all samples were identified as H. latipons. Phylogenetic analyses based on ITS sequences revealed that H. latipons isolates from Northern Cyprus were closely related to isolates obtained from Morocco, Russia, Syria and Turkey. Data of this study demonstrated for the first time the presence of H. latipons in the cereal fields of Gazimagusa, Gime, Guzelyurt and Lefkosa Provinces, where the nematode most likely causes serious economic problems in the cereal production. These results were the most up-to-dated analyses on the occurrence of H. latipons in cereal fields of Northern Cyprus and provided basic data for breeding programs to improve the resistant levels in the local cultivars. Akdeniz tahıl kist nematodu, Heterodera latipons Franklin, 1969 (Tylenchida: Heteroderidae) özellikle buğday ve arpada olmak üzere tahıllarda önemli zararlara neden olan bir bitki paraziti nematod olup, dünyada tahıl yetiştirilen alanların büyük çoğunluğunda tespit edilmiştir. Bu çalışmada, Kıbrıs’ın tahıl alanlarındaki patojen nematodları belirlemek için bir sürvey yapılmıştır. Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Lefkoşa tahıl üretim alanlarından toplam 45 adet toprak ve kök örneği 2017 yılının mayıs ayı sonu-haziran ayı başı arasında tahıl hasadı öncesinde alınmıştır. Toprak ve kök örneklerinden Fenwick yöntemii kullanılarak kistler toplanılmış, 37 adet örnekte (%82) kiste rastlanılmış olup, tüm örnekler ribozomal DNA’nın ITS bölgesi kullanılarak, tahıl kist nematodu H. latipons moleküler düzeyde tanımlanarak belirlenmiştir. Çalışmada Kuzey Kıbrıs arpa ve buğday alanlarından elde edilen H. latipons örneklerine ait ITS bölgesi sekans dizilerinin Fas, Rusya, Suriye ve Türkiye’den elde edilen izolatlara oldukça benzerlik gösterdiği tespit edilmiştir. Kuzey Kıbrıs'ın Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve Lefkoşa illeri tahıl alanlarında H. latipons'un ilk olarak tespit edildiği bu çalışma, nematodun yaygınlığını ortaya koyan ve zararlının mücadelesinde başta dayanıklı çeşit kullanımı olmak üzere diğer mücadele yöntemlerinin uygulanmasında temel oluşturacak verileri içermektedir.