Search

In elk nummer van Nutrinews zetten we een of meerdere producten in de kijker. In dit nummer belichten we bioproducten en lokale producten. Wat zijn bioproducten en hoe herken je ze? Zijn ze veilig en gezond? Wat is typisch voor een streekproduct? Waarvoor staat het label “Recht van bij de boer”? Bioproducten en lokaal geproduceerde producten krijgen vandaag veel aandacht, ook in de media. De consument is vandaag op zoek naar verse, smakelijke en gezonde voeding van hoge kwaliteit. Hij hecht steeds meer belang aan authenticiteit en is op zoek naar de smaak van de streek en misschien ook wel naar de smaak van vroeger.

Regionale of lokale producten worden gezien als tegenwicht van ons globaal georganiseerd voedselsysteem. Maar de logistiek van regionale producten is ingewikkeld doordat producten bij een aantal bedrijven moeten worden opgehaald. Eén bedrijf dat veel verschillende producten teelt maakt de logistiek een stuk makkelijker. Maar kan dat uit voor zo’n bedrijf?

Het buitengebied van Borne bestaat uit kleinschalige landschappen. Het grootste grondgebruik is de landbouw. Om als landbouwer te blijven bestaan is een grote afzet nodig. In de kleinschalige landschappen is het niet mogelijk om op grote schaal te produceren. Daarom dient men het gebied op een andere manier een impuls te geven. Men wil de producenten in de streek de kans geven om zich op een andere wijze te ontwikkelen. Hierbij wil men streekproducten een rol bij laten spelen. Uit eerder onderzoek blijkt dat er behoefte is aan een distributiesysteem ten aanzien van streekproducten in Twente. De mogelijkheid om dit op te zetten staat in dit thesisrapport centraal.

Het Presidium Boeren Goudse Oplegkaas (BGO) bestaat nu ruim 10 jaar. De bijzondere kwaliteit van deze meer dan 20 kilo wegende kaas, die gemaakt wordt van rauwe melk met behulp van houten vaten en linnen doeken, wordt niet alleen door de kaasmaker bereikt maar ook door de affineur. In gesprek met affineurs Arie Blok en Kees Remijn.

De Biologische Boerenmarkt staat voor biologische boeren die in de stad hun zelfgeteelde en geproduceerde producten verkopen. Handelaren verbreden het assortiment met producten die niet in Nederland worden geteeld, of verzamelen producten van meerdere producenten slim in één kraam. Dat biedt boerin en kaasmaakster Magda Scholte een basis voor lekkere recepten, die de kraamhouders van de boerenmarkt Utrecht in 2013 met succes uitdeelden aan klanten. "lekker, en het stuurt de klant van kraam naar kraam."

In dit dossier over Spaanse landbouw staan de volgende artikelen: 1) Crisis doet Spaanse landbouw herleven. 2) Saffraan met een Spaans gezicht. 3) Spaans schapenras zet exclusieve kaas in het schap.

Vijf jaar geleden begon de zoektocht naar een unieke aardappel. Een aardappel waar mensen van kunnen genieten: om de smaak, de duurzame productie en de bekendheid met de oorsprong. Telers uit de Hoeksche Waard hebben hem gevonden: de Hoeksche Rooie. Dit inspiratieboekje is een uitgave van Kiemkracht: ‘grensverleggende innovaties voor de akkerbouw’. Kiemkracht is een samenwerking van het Productschap Akkerbouw en het InnovatieNetwerk van het ministerie van Economische Zaken.

De herkomst van grondstoffen voor de biologische productie wordt steeds belangrijker. Zowel de regelgeving als de consument en kwaliteitssystemen vragen om het gebruik van regionaal geteelde grondstoffen.

Boerderijzuivelbereiders met de juiste ondernemerskwaliteiten blijven profiteren van een toenemende belangstelling voor streekproducten. Dat zegt Jan van Beekhuizen van Rabobank Nederland.

Presentaties, gehouden op de Inpiratiedag OVP Voedsel en Consument: 1) Food & Fresh Lab. 2) Damn Food Waste on Tour. 3) Opzet en inrichting CIV Agri&Food. 4) Pitch business plan Centre of Expertise Food. 5) Voedselverliezen bij huishoudens. 6) Op weg naar een nieuwe intelligent eenvoud, wat trends ons kunnen vertellen. 7) De Youth Movement. 8) Consumenten en gezondheid: paradoxen en perspectieven. 9) Wat valt er te leren met regionaal voedsel? Met het programma van de dag, een fotoverslag en 2 video's: De Youth Movement Academie en Damn Food Waste 29 juni 2013.

Annelies en Mieke van Tilburg, schoonmoeder en schoondochter, maken ouderwets lekkere boerderijzuivel. Na een brand op het bedrijf van de familie Van Tilburg in 2012, waarbij ook de zuivelruimte verloren ging, is de productie van Waddenmaxzuivel weer goed op gang. Tijd dus voor een nieuwe uitdaging: kaasmaken.

Boerderijzuivel en boerenkaas worden vooral gezien als ambachtelijk. Dat blijkt uit onderzoek onder consumenten door de Bond van Boerderij-Zuivelbereiders in samenwerking met bureau Ruigrok | NetPanel in Amsterdam. Het onderzoek is onderdeel van het EU-promotieprogramma Discover Farmhouse Dairy/Cheese.

Wie aan Tholen denkt, denkt aan vroege aardappelen en bloemzaden. Het zijn twee grote kenmerken van dit Zeeuwse eiland. Deze teelten vinden hoofdzakelijk plaats rondom Sint Annaland. Hier bevindt zich ook de enige aardappelveiling van Nederland.

Ede is dit jaar de Hoofdstad van de Smaak en profileert zich als Proeftuin op de Veluwe. Dit gaat verder dan lekkere maaltijden, proeverijen en andere culinaire evenementen. Het evenement moet ervoor zorgen dat Edenaren en toeristen de streekproducten leren kennen en ook gemakkelijk kunnen kopen.

Hugo en Marije van der Poel van Hoeve Waterrijk in Rijpwetering wonnen op 3 april met hun Goudse Boerenkaas de landelijke verkiezing Cum Laude 2014. Maar niet alleen hun kaas is bijzonder, de plek waar ze wonen, boeren en kaas maken ook.

Presentaties gehouden tijdens de Masterclass ‘Masters in regionaal voedsel’ op 3 juni 2014. Deze Masterclass werd georganiseerd in het kader van het KIGO traject ‘van voedselstrategie naar werk-in-uitvoering’.

In dit dossier over VLAM (Vlaams Centrum voor Agro- en Visserijmarketing) staan de volgende artikelen: 1) Veel kleintjes samen op de markt zetten. 2) Traditionele streekproducten creëren kansen, 3) Melk brengt leven in de boerderij. 4) Voedzaam, veilig en verantwoord varkensvlees. 5) Werken aan het imago van de aardappel.

“Ook ik ben chemisch opgeleid, net als mijn vader”, begint bio-akkerbouwer Kees Steendijk zijn verhaal. Kees en zijn echtgenote Connie hebben een akkerbouwbedrijf in Kamperland op het Zeeuwse eiland Noord-Beveland. Bio zoekt Boer en Bio zoekt Keten organiseerden in juli een excursie naar deze bevlogen biotelers.

Erkend Streekproduct is een landelijk keurmerk voor streekproducten. Regionale keurmerken en individuele producenten sluiten zich bij het landelijke keurmerk aan om te laten zien dat hun producten werkelijk uit de streek komen.

In de provincie Overijssel wordt flink aan de weg getimmerd met streekproducten. Elke Overijsselse streek heeft zijn eigen merk. Boeren in het Vechtdal openden onlangs een boerderijwinkel in hoofdstad Zwolle. Kaasboerderij Heileuver levert de kaas.

In Stellendam is het nieuwe concept 'Zuidwestervis' gelanceerd. Hiermee wordt de strijd aangegaan met de (kweek)vis die van ver komt, maar die het meest gegeten wordt in Nederland. Bij Zuidwestervis werken 6 visserijbedrijven, UFA, de Zeeuwse Visveiling, visverwerker Royal Dutch Seafood en Agrimarkt samen om duurzaam gevangen vis uit de eigen streek zo vers mogelijk en tegen een concurrerende prijs in het schap van de supermarkt te krijgen. Op pagina 7 meer uitleg over Zuidwestervis: schol en tong met ambitie.

Dit onderzoek bevat een regionale voedselstrategie masterplan voor de regio Twente. De behoefte is ontstaan vanuit het gebrek aan samenwerking tussen de belanghebbenden en de lage verkoop van regionale voedselproducten in Twente. De ‘Groene Kennispoort’ nam het initiatief met de vraag om deze regionale voedselstrategie te creëren. Een probleem voor ‘Viermarken’, een zorgboerderij in Twente, is de potentiele afname van subsidies en het ontbreken van activiteiten gericht op financiën en marketing. Daarom is het lange-termijn onderzoeksdoel “Het ontwikkelingen van een basis voor een regionale voedselstrategie waar 'Viermarken' inpast”. Het korte-termijn onderzoeksdoel is “Het creëren van een marketingplan voor Viermarken om hun financiële duurzaamheid te waarborgen”.

Streekproducten en boerderijwinkels hebben een grote marktpotentie. Uit eerder onderzoek blijkt dat in boerderijwinkels vooral groenten, fruit, eieren en kaas wordt verkocht. Vlees wordt minder verkocht, laat staan vers vlees. Boeren, tuinders en onderzoekers waren benieuwd hoe de verkoop van die versproducten, zoals dat vlees van eigen dieren zich heeft ontwikkeld. Wat is het rendement, wat gaat goed en wat kan beter?

Iedere twee jaar is het feest in het Duitse Nieheim. Van heinde en ver trekken duizenden smulpapen uit alle uithoeken van Duitsland naar het folkloristische stadje. Ambachtelijke kaas staat daar centraal. Honderden kramen bieden hun zuivel aan. Direct verbonden aan dit kaasfeest is de grote kaaskeuring. Keurmeesters uit Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en soms ook Nederland keuren de ingezonden kazen uit die landen.

Het buitengebied van Borne bestaat uit meerdere kleinschalige landschappen. Het grootste grondgebruik is door de landbouw. Om als landbouwer te blijven bestaan is een grote afzet nodig. In de kleinschalige landschappen is het niet mogelijk om op grote schaal te produceren. De vraag is of men mee wil gaan in de vergroting waarvoor verkaveling nodig zal zijn. Het antwoord daarop is nee, want dit tast de eigenheid van het landschap aan. Daarom dient men het gebied op een andere manier een impuls te geven. Het idee is om de streekproducten een belangrijke rol te laten spelen in de ontwikkeling van het gebied.

Wetenschap en kunst verbinden is een spannende aangelegenheid. Dat bleek tijdens het symposium "Sense of place" van de Waddenacademie deze zomer op Terschelling. Het begrip is niet voorbehouden aan Terschelling. Het duikt overal op. Verschillende wetenschappers houden zich bezig met een gebied als de Wadden: geologen, archeologen, ecologen, en allemaal hebben ze hun eigen waarheid.

Deze gids is een wegwijzer voor scholen en leerkrachten die zich engageren voor gezonde en duurzame eetgewoontes. Hij is het vervolg op de scholenwedstrijd ‘Lekker Lokaal’. Hierbij werden scholen gevraagd om hun acties rond lokale voeding in te zenden. Het zijn deze acties die de basis vormen voor deze inspiratiegids. Sommige zetten in op een lokaal schoolbeleid, anderen maken kleine maar betekenisvolle inspanningen om de smaak te pakken te krijgen.

Het is praktisch mogelijk om Versloon in de markt te zetten (leveranciers, communicatie, ICT). Vooralsnog lijkt het concept niet heel breed aan te slaan. Een veel gehoord argument hiervoor is het zich niet willen bemoeien met het privé leven van de werknemers. Op basis van dit onderzoek lijkt het erop dat Versloon het meest geschikt is voor de grotere bedrijven waar veel waarde gehecht wordt aan de gezondheid en vitaliteit van de werknemers. Daarnaast zullen er juist wat kleinere spelers zijn waarbij het concept goed aansluit bij de waarden van het bedrijf. Ook bij deze kleinere bedrijven kan het concept werken. Voordeel is dat de beslissingen vrij direct genomen kunnen worden. Nadeel is dat het commercieel minder aantrekkelijk is om met (veel) kleine partijen te werken, dit is immers logistiek een uitdaging en brengt hogere kosten met zich mee.

‘In hun Wageningse studietijd kenden Willem Treep en Drees Peter van den Bosch elkaar slechts zijdelings. Maar na beider carrières in de voedingsindustrie besloten ze het samen over een andere boeg te gooien. ‘Willem&Drees’ levert duurzaam voedsel van regionale boeren aan supermarkten, en sinds kort ook rechtstreeks aan de consument.’

Een bordje in de tuin. Een kraam op jaarmarkt of braderie. Een webshop. Via de natuurwinkel. Er zijn veel manieren waarop imkers hun honing verkopen. Hoe pakken ze dat eigenlijk aan? Doen ze aan marketing? Wat is het geheim voor commercieel succes? Deel 4, het laatste in de serie over imkers die hun eigen honing aan de man brengen.

Promoting the holistic nature of nutrition and its links with gastronomy is Luis Ginocchio’s ‘bread and butter’ as the expression goes. For Peru’s former minister of Agriculture, who also authored the book ‘Small farming and food’, it is an overriding interest. Gastronomy is defined as the practice of choosing, cooking, and eating good food, or the cookery of a particular region. Ginocchio links it directly to nutrition and local food production systems.

De Bond van Boerderij-Zuivelbereiders organiseert elk jaar regionale kaaskeuringen. Ook in 2014 was er weer voldoende animo. De uitslagen van alle keuringen zijn bekend, een overzicht van de kazen met 90 punten of meer staat in De Zelfkazer.

Op een bijzondere plek, vrijwel direct aan de snelweg A4 ter hoogte van Zoeterwoude, heeft Gemma Breedijk haar streekwinkel Boer en Goed. Ze verkoopt er voornamelijk Boerenkaas en Kaas van de Boerderij uit het Groene Hart. De Zelfkazer ging er kijken.

Informatie en lesmateriaal bij Dossier 2: Duurzame voedsel productie en gezonde voedselsamenstelling.

Een bordje in de tuin. Een kraam op jaarmarkt of braderie. Een webshop. Via de natuurwinkel. Er zijn veel manieren waarop imkers hun honing verkopen. Hoe pakken ze dat eigenlijk aan? Doen ze aan marketing? Wat is het geheim voor commercieel succes? Deel 3 in de serie over hoe imkers hun eigen honing aan de man brengen.

Naar aanleiding van de differentiatieminor “Vraag naar Realisatie” hebben vijf studenten van Hogeschool Inholland Delft, een opdracht uitgevoerd voor “Het Groene Hart” en het Voedingscentrum. Het doel was met de gezamenlijke kennis van de twee verschillende opleidingen, een nieuw streekproduct te ontwikkelen voor Het Groene Hart. Daarna werd er gekeken naar de criteria voor deelname aan de Voedingscentrum HBO-prijsvraag. De opdracht voor “Het Groene Hart” luidde als volgt: ontwikkel een nieuw product of concept, dit mag ook door aanpassing van een bestaand product. Voor dit nieuwe product moest ook een markt uitgewerkt worden. Tevens stelde “Het Groene Hart” eisen aan het product. Zo moest het product aansluiten op een gezonder eetpatroon van de consument en bij ontwikkeling van het product lag de voorkeur op een duurzame productie en gebruik (grondstoffen, dierenwelzijn, eerlijke handel en klimaatbelasting). De laatste en belangrijkste eis was: de ingrediënten dienen uit Het Groene Hart” te komen.

Het Smaakwarenhuis in Breda verkoopt uitsluitend lokale producten, die ambachtelijk zijn gemaakt door mensen die wij kennen, en waarbij rekening wordt gehouden met de seizoenen.

Op food-gebied is Rotterdam op z'n minst één van de interessantere steden van ons land geworden. De recente opening van de Markthal trok veel aandacht, ook van buiten de grenzen, maar daarnaast worden zowat elke week wel nieuwe winkeltjes en restaurants geopend. 'Er is hier een hele underground aan het opkomen'.

‘Eieren te koop’. Een bordje dat we regelmatig op kinderboerderijen tegenkomen. Op veel boerderijen worden verse eieren van de kippen verkocht. Maar waar moet je rekening mee houden met de verkoop van eieren?