Search

Yüksek Lisans Tezi.YÖK Tez No:407558, Bu çalışmada, parçalanmış ailelerde anneleri ile beraber yaşayan çocukların anneleri tarafından kabul veya red edildiklerini algılama düzeyleri ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmamıza Konya İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 15 İlköğretim Okulundan seçilen öğrenciler, Konya 1.2.3. ve 4. Aile Mahkemelerine intikal eden, 7-14 yaş arası velayeti anneye verilmiş çocuklar ve Dosteli Derneğinin yardım kapsamına giren ailelerin çocukları katılmıştır. 300 çocuğa ulaşma hedeflendiği halde veri toplamada karşılaşılan sıkıntılar ve çocukların bu konuda görüş bildirmekte isteksizlikleri nedeniyle 252 çocukla çalışma yürütülmüştür. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Ebeveyn Kabul Red Ölçeği/ Çocuk Kısa Formu, Coopersmith Özsaygı Envanteri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, çocuğun anne tarafından kabul olduğu algısı arttıkça özsaygı düzeyi de artmaktadır. Çocuğun red algısı arttıkça benlik saygısı düzeyi azalmaktadır. Çocukların Özsaygı Ölçeği puanları ile annenin çocuğu Kabul-Red Ölçeği alt boyutlarından sıcaklık ve sevgi alt boyutu puanları ile özsaygı puanları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu, saldırganlık- kin, ilgisizlik- ihmal ve ayrıştırılmamış reddetme alt boyutu puanları ile özsaygı puanı arasında negatif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmektedir. Çocuğun anne Kabul-red algısı çocuğun benlik saygısı düzeyini %23 düzeyinde açıklamaktadır., To examine the detection of the maternal acceptance and rejection of the children of the broken families and it's effect on their self-esteem The purpose of this study, was to examine the level of acceptance or refusal in broken families, of mothers and children living with their mothers' and to investigate the relation of the development of their self-esteem. 15 primary schools were selected under the Konya Provincial Directorate of Education. Children between 7-14 years of age participated that were transferred from the first second, third and fourth Family court and who were granted custody to their mother and were children of families covered by the assistance of the Dosteli Association. The researcher aimed to reach 300 children however, due to the difficulties encountered in data collection, the study was conducted with 252 children largely for the reason that those children were reluctant to express their opinions. As a data collection tool, a Personal Information Form, the Parental Acceptance Rejection Scale / Children Short Form, and the Coopersmith Self-Esteem Inventory were adopted. The findings express that there was a positive relationship between children's Self-Esteem Scale scores and acceptance-rejection scale of mother's, under the subscale of warmth and love, whereas there was a significantly negative correlation between self-esteem and aggression- hatred, apathy-negligence and unsorted refuse subscale scores. Higher levels of child's perceived acceptance by their mother expressed higher levels of self-esteem. However, higher levels of perceived rejection expressed lower Self-esteem levels of the child. Children's perceptions of maternal acceptance-rejection describes the child's self-esteem levels of 23%.

06.03.2018 tarihli ve 30352 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Yükseköğretim Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile 18.06.2018 tarihli “Lisansüstü Tezlerin Elektronik Ortamda Toplanması, Düzenlenmesi ve Erişime Açılmasına İlişkin Yönerge” gereğince tam metin erişime açılmıştır. Bu araştırma, günümüzde teknolojinin özellikle internetin yaygın kullanılmaya başlamasıyla birlikte yaygınlaşan elektronik ağlardan öğrenme ya da e-öğrenme araçlarının eğitim fakültesinde öğrenim görmekte olan öğretmen adayları tarafından kabul düzeylerinin çeşitli değişkenler açsından incelemek amacıyla yapılmıştır.Araştırma genel tarama modellerinden kesitsel tarama modeline uygun olarak planlanmış ve gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim teknolojileri Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği ve Türkçe Öğretmenliği lisans programlarında okuyan toplam 317 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın bağımlı değişkenleri eğitim fakültesinde öğrenim gören öğrencilerin e-öğrenme araçlarını kullanım algısıdır. Bağımsız değişkenler ise cinsiyet, bölüm, lise mezuniyet türü, bilgisayara sahibi olup olmama, internet bağlantısına sahip olup olmama, interneti kullanma süresidir. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılarak geliştirilen 4 faktör ve 27 maddeden oluşan e-öğrenme araçları kabul düzeyi ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analiz edilmesinde ilişkisiz örneklemler için t testi ve tek yönlü ANOVA?dan yararlanılmıştır.Araştırma sonucunda eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının e-öğrenme araçlarını kabul düzeylerinin cinsiyet, bölüm, lise mezuniyet türü gibi demografik özelliklere göre farklılaşmadığı, bilgisayar sahibi olma, internet bağlantısına sahip olma ve interneti kullanma süresi gibi teknoloji kullanımı ve deneyimine yönelik değişkenlere göre farklılaştığı bulunmuştur. Bu sonuç doğrultusunda e-öğrenme araçlarının kabul düzeyinde bu araçlara yönelik kullanım ve deneyimin önemli olduğu ifade edilmiştir. Anahtar kelimeler: e-öğrenme, e-öğrenme araçları, kullanım algısı, öğretmen adayı. The aim of this study is to investigate perception of acceptance level of learning through network and e- learning tools, which has been widely used with technology , especially the Internet , by candidate teachers who receive education in the Teaching Programs. The study was designed according to survey model, which is one of the models of general study design. Participants of the present study are 317 learners in the departments of Computer and Teaching Technology Department, Science Teaching, Classroom Teaching, Turkish Teaching in Education Faculties of Sakarya University. Dependent variable of the study is learners? acceptance of e-learning tool usages. Independent variables are gender, department, graduated high school, having computer or not, having access to the Internet, duration of internet use in day. An e- learning attitude questionnaire consisting of four factors and 27 items, which was reached after reliability and validity studies was used in this study. T- Test and One-Way ANOVA was used for the analysis of data. It was found that perceptions of candidate teachers on e-learning tool doesn?t depend on demographic features such as gender, department, graduated high school but depend on having computer, having access to internet and duration time of technology use and experience. It was found out that use and experience of e- learning tools are significant factors of attitude towards ? e learning tools. Keywords: e- learning, e- learning tools, acceptance of use, candidate teachers

Bu araştırmanın genel amacı; engelli çocuğa sahip olan annelerin engelli çocuklarını kabullenme veya reddetme davranışlarına ait algısına ve umutsuzluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi ve bunları yordayıcı olabilecek çeşitli değişkenleri incelemektir. Bu araştırma ile Zihinsel Engelli çocuklara sahip annelerin durumları hakkındaki bilgiler araştırmacı tarafından geliştirilen anket formu ile, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği (PARQ) doğrultusunda; sıcaklık ve sevgi, saldırganlık ve kin, ilgisizlik ve ihmal ve ayrıştırılmamış reddetme alt boyutları aracılığıyla annenin engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışına ait algısının ve Beck Umutsuzluk Ölçeği doğrultusunda ?gelecekle ilgili duygular ve beklentiler?, ?motivasyon kaybı? ve ?umut? alt boyutları aracılığıyla umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu 2011-2012 yılında İstanbul ili Sancaktepe ilçesinde bulunan resmi veya özel eğitim kurumuna devam eden zihinsel engelli bireye sahip 243 çocuk annesi oluşturmaktadır.Araştırma bulgularında; zihinsel engelli bireye sahip annelerin çocuklarını kabullenme veya reddetme davranışına ait algısı çocuğun yaşı, cinsiyeti, ailedeki çocuk sayısı, ailenin gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılaşmadığı, annenin yaşı, annenin eğitim durumu, destek eğitimden faydalanma ve destek eğitimden memnuniyet değişkenlerine göre farklılaştığı görülmüştür. Annelerin yaşı ilerledikçe, eğitim düzeyleri arttıkça, destek eğitimden faydalandıkça ve almış oldukları destek eğitimden memnuniyet duydukça zihinsel engelli çocuklarını daha çok kabullendikleri görülmüştür. Zihinsel engelli bireye sahip annelerin umutsuzluk düzeyleri çocuğun yaşı, cinsiyeti, çocuğun 2. Engel durumu, aileni geliri değişkenleri açısından anlamlı farklılık göstermezken annenin eğitim düzeyi, zihinsel özür düzeyi, ailedeki çocuk sayısı, annenin yaşı, destek eğitim alma ve destek eğitimden memnuniyet değişkenlerinde anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Zihinsel engelli bireye sahip annelerin eğitim düzeyleri arttıkça, çocuklarının zihinsel özür düzeyi düştükçe, ailede bulunan çocuk sayısı azaldıkça, annelerin yaşı yükseldikçe, destek eğitimden faydalandıkça ve çocukları için almış oldukları bu destek eğitimden memnuniyetleri arttıkça geleceğe daha umutlu baktıkları görülmüştür. The general purpose of this research is to compare the effects of various variables on acceptance issue of mothers with disabled children and their hopelessness levels. With this research, in line with Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (PARQ), it is aimed to determine acceptance and rejection behaviours of mothers with children having mental disability through non-warmth, aggression-hostility, neglect-indifference, rejection-undifferentiated sub-dimensions and in line with Beck Hopelessness Scale, it is aimed to determine their hopelessness levels through feelings about the future, loss of motivation and hope sub-dimensions. This research group consists of 243 mothers having mentally retarded children attending either a private or official institution which is in Istanbul , Sancaktepe province in years 2011-2012.In the findings of this research, it is determined that the perception related to the acceptance or rejection of the children of the mothers, having mentally retarded children, doesn't change according to the age and gender of the child, number of children in the family, income state of the family but it changes according to the age of the mother , educational background of the mother, having the support education and their satisfaction from the support education.It ıs determined that as the mothers get older, their education level gets higher, they have the support education and they satisfy from that support education; they accept their mentally retarded children more. Whereas the level of the hopelessness of the mothers having mentally-retarded children doesn?t change so much in terms of age and gender of the child, the child's 2.disability and the income of the family; meaningful differences have been noticed in terms of the variables which are, the level of the education and the mental disability of the mother, the number of the children in the family, mother's age, having the support education and being pleased with this education. As the education level of the mothers having mentally retarded children gets higher, the disability level of the children gets lower, the number of the children decreases, the age of the mothers gets higher and they have the support education and the satisfaction they get from this support education increases, ıt`s noticed that they look ahead more hopefully. 140

Bu araştırma, 7-12 yaş arası zihin engelli çocukların ebeveynlerinin, çocuk yetiştirme tutumları ile çocuklarını kabul-red etmeleri arasında bir ilişki olup olmadığını incelemek amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın çalışma grubunu; 2010-2011 yılında İstanbul ilinde yaşayan 7-12 yaşında zihinsel engelli çocuğu olan 234 anne ile 129 baba oluşturmaktadır.Araştırmada; kişisel bilgi toplamak için araştırmacı tarafından hazırlanan ?Demografik Bilgi Formu?, ebeveynin çocuk yetiştirme tutumlarını belirlemek için ?Aile Hayatı ve Çocuk Yetiştirme Tutum Ölçeği (PARI)?, ebeveynin zihinsel engelli çocuklarını kabul-red düzeylerini belirlemek için ?Ebeveyn Kabul-Red/ Kontrol Ölçeği (EKRÖ/K Ebeveyn Formu)? kullanılmıştır.Araştırmanın bulgularında; ebeveynin engelli çocuğu kabul-red etme düzeyi, çocuğun cinsiyeti değişkenine göre farklılaşmadığı; fakat ebeveynin cinsiyeti, ebeveynin yaşı, ebeveynin eğitim seviyesi, ebeveynin gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılaştığı bulunmuştur. Annelerin, sıcaklık-sevgi alt boyutu puanları; babaların ise kayıtsızlık-ihmal alt boyutu puanları daha yüksek bulunmuştur. 20-35 yaş aralığında olan ebeveynlerin sıcaklık-sevgi alt boyutu puanları, 45 ve üstü yaş grubunda olan ebeveynlere göre daha yüksek çıkmıştır. Okur-yazar olmayan ebeveynlerin, ayrışmamış reddetme, kontrol alt boyutu ve toplam puanları, eğitim seviyesi üniversite ve üstü olan ebeveynlere oranla daha yüksek bulunmuştur. 1000 TL ve altı gelir grubunda bulunan ebeveynlerin kontrol alt boyutu puanları, 2001-3000 TL gelir grubunda bulunan ebeveynlerin puanlarından daha yüksek bulunmuştur.Ebeveynin çocuk yetiştirme tutumları, ebeveynin yaşı, çocuğun cinsiyeti değişkenlerine göre farklılaşmadığı; fakat ebeveynin cinsiyeti, ebeveynin eğitim seviyesi, ebeveynin gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılaştığı bulunmuştur. Annelerin karı-koca geçimsizliği alt boyutu puanları, babalarınkinden daha yüksek bulunmuştur. Okur-yazar olmayan ebeveynlerin, aşırı koruyuculuk, annenin ev hanımlığını reddetmesi, karı-koca geçimsizliği ve sıkı disiplin alt boyutları puanları, eğitim seviyesi üniversite ve üstü olan ebeveynlere oranla daha yüksek bulunmuştur. Eğitim seviyesi üniversite ve üstü olan ebeveynlerin, demokratiklik ve eşitlik alt boyutu puanları, lise mezunu olan ebeveynlere oranla daha yüksek bulunmuştur. 1000 TL ve altı gelir grubunda bulunan ebeveynlerin, aşırı koruyuculuk ve sıkı disiplin alt boyutları puanları, 2001-3000 TL gelir grubunda bulunan ebeveynlerin puanlarından daha yüksek bulunmuştur. 1001-2000 TL gelir grubunda bulunan ebeveynlerin, annenin ev hanımlığını reddetmesi alt boyutu puanları, 2001-3000 TL gelir grubunda bulunan ebeveynlerin puanlarından daha yüksek bulunmuştur.Ebeveynlerin aşırı koruyucu tutumu ile kontrol, sıcaklık-sevgi, ayrışmamış reddetme davranışları arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Annenin ev kadınlığını reddetmesi, karı koca geçimsizliği ve sıkı disiplin tutumları ile düşmanlık, kayıtsızlık-ihmal, kontrol, ayrışmamış reddetme ve ebeveyn reddi arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur.Sonuç olarak, ebeveynlerin zihinsel engelli çocuğunu kabullenme veya reddetme davranışı ile çocuk yetiştirme tutumları arasında bir ilişki tespit edilmiştir. Zihinsel engelli çocuğunu kabul eden ebeveynlerin daha olumlu tutum sergiledikleri, zihinsel engelli çocuğunu red eden ebeveynlerin ise, daha olumsuz tutum sergiledikleri saptanmıştır. Dolayısıyla engelli çocuğun yetiştirilmesinde, ebeveyn kabulü-reddi ve tutumları önemli bir rol oynamaktadır.Anahtar Kelimeler: Zihinsel engel, ebeveyn tutumları, ebeveyn kabulü-reddi This is a study that uses relational screening model to examine correlation between parental acceptance - rejection of children between 7 ? 12 ages with mental disabilities and child rearing attitude of parents.The sample composed of 234 mothers and 129 fathers who are resident in Istanbul in 2010 ? 2011 and has children between 7 ? 12 ages with mental disability.In the study, ?demographic information form? prepared by the researcher, ?parental attitude research instrument (PARI)? and ?parental acceptance ? rejection control questionnaire (PARQ/C)` are used in order to gather personal data, determine the child rearing attitude of the parents and determine the acceptance ? rejection level of parents, respectively.According to the findins, it has been determined that while parental accpetance ? rejection does not vary with gender of the child, it varies with gender, age, education and income level of the parent. Also, it has been determined that mothers have higer warmth ? affection subdimension points and fathers have higher indifference ? neglegance subdimension points. Warmth- affection subdimension points of parents between 20-35 ages have been found out to be higher compared to the parents over age 45. Additionally, illiterate parents have higher points in undifferentiated rejection and control subdimension and in total than parents whose education level is university and above. Finally, it has been determined that parents with income level of 1000 TL and below has higher control subdimension points compared to parents with income level of 2001 ? 3000.While child rearing attitude of parent does not vary with age of the parents and gender of the child; it varies with gender, education and incomel level of the parent. Incompatibility of the couple subdimension point is higher in mothers than in fathers. Also, illiterate parent has higher points in overprotection, mother?s rejection of housewifery, incompatibility of couple and iron discipline subdimensions compared to the parent with university and above education level. In democratism and equality lower dimension, parents with education level of university and above have higher points than parents graduate of high school. Overprotection and iron discipline subdimension points determined to be higher in parents with income level of 1000 TL and below than parents with income level of 2001 ? 3000. Mother?s rejection of housewifery subdimension point is higher in parents with income level of 1001 ? 2000 TL than parents with income level of 2001 ? 3000 TL.A positive correlation between overprotective attitude of parents and control, warmth-affection, undifferentiated rejection behaviours has been determined. Also, a positive correlation between mother?s rejeciton of housewifery, incompatibility of couple, iron discipline and hostility, indifference-negligance, control, undifferentiated rejection, parental rejection has been determined.In conclusion, there is a correlation between parental acceptance ? rejection and child rearing attitude. It has been found out that parents who accept their child with mental disability has more positive approach and parents who reject their child with mental disability has more negative approach. Thus, parental acceptance ? rejection plays an important role in rearing child with mental disability.Key words: mental disability, parent attitudes, parfental acceptaqnce ? rejection. 157

Bu araştırmanın amacı, 11-12 yaş çocuklarının bağlanma güvenliği, aile işlevleri ve davranış problemleri arasındaki ilişkide anne kabul-red algılarının aracı rolünü incelemektir. Araştırmada ayrıca, çocukların bağlanma güvenliği, davranış problemleri ve anne kabul-red algılarının cinsiyete göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini ilköğretim 5. ve 6. sınıflarında eğitim gören ve yaş ortalamaları 11.55 (S= .498) olan 281 çocuk ve anneleri oluşturmaktadır. Çocuklara Kerns Güvenli Bağlanma Ölçeği (Anne Formu) ve Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği (Anne Formu); annelerine ise 4-18 Yaş Çocuk ve Gençlerde Davranış Değerlendirme Ölçeği ve Aile Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır.Araştırmanın bulgularına bakıldığında, çocukların bağlanma güvenliklerinin, cinsiyete göre anlamlı olarak farklılaşmadığı gözlenmiştir. Anneden algılanan sıcaklık-duygulanım, düşmanlık-saldırganlık ve umursamazlık-ihmal boyutlarının cinsiyete göre farklılaşmadığı bulunmuştur. Sadece erkeklerin algıladıkları farklılaşmamış reddin, kızlardan yüksek olduğu gözlenmiştir. Kız öğrencilere kıyasla erkeklerin, daha fazla dışsallaştırılmış davranış problemleri gösterdikleri bulunmuştur.Bağlanma güvenliği ile içselleştirilmiş ve dışsallaştırılmış davranış problemleri arasındaki ilişkide anne kabul-red algısının aracı rolüne ilişkin yapılan analizde, anneden algılanan sıcaklık-duygulanım, düşmanlık-saldırganlık, umursamazlık-ihmal ve farklılaşmamış reddin aracı değişken olmadığı bulunmuştur. Aile işlevleri ile davranış problemleri arasındaki ilişkide anne kabul-red algılarının aracı rolü incelendiğinde, problem çözme ile içselleştirilmiş davranış problemleri arasındaki ilişkide sıcaklık-duygulanımın; duygusal tepki verebilme ile dışsallaştırılmış davranış problemleri arasındaki ilişkide farklılaşmamış reddin; gereken ilgiyi gösterme ile dışsallaştırılmış davranış problemleri arasındaki farklılaşmamış reddin ve son olarak davranış kontrolü ile dışsallaştırılmış davranış problemleri arasındaki ilişkide sıcaklık duygulanımın kısmi aracı değişken olduğuna dair bulgular elde edilmiştir. The purpose of this research is to examine the mediator role of perceptions of acceptance/rejection of the mother between the relationship of attachment security of 11-12 year old children, their family functions and behavior problems. Furthermore attachment security of children, behavior problems and perceptions of acceptance/rejection of the mother were examined based on gender.The sample of research consist of 281 primary school students at 5th and 6th grades, whose average age is 11.55, and their mothers. Kerns Security Scale and Parental Acceptance Rejection Questionnaire Short Form were implemented to the children and 4-18 aged Child Behavior Checklist and Family Assessment Device were put in practice into the children?s mothers.Based on the findings of the research it has been observed that attachment security of children do not differ significantly due to gender difference. The dimension of warmth/affection, hostility/aggression and indifference/neglect perceptions which are received from mothers do not change among gender groups. In comparison with girls? findings only the ratio of undifferentiated rejection in male students was found higher. Again male students did not show more externalized behavior problems than girls.In the analysis regarding the mediator role of mother acceptance-rejection perception in relationship between attachment security and internalized and externalized behavior problems, it is found that warmth-affection, hostility-aggression, indifference-neglect and undifferentiated rejection percepted from mother are not mediator variables. While the mediator role of mother acceptance-rejection perceptions in relationship between family functions and behavior problems is examined, the findings are held as the following: warmth-affection in relationship between problem solving and internalized behavior; undifferentiated rejection in relationship between affective responsiveness and externalized behavior problems; undifferentiated rejection between showing the affective involvement and externalized behavior problems; and finally warmth-affection as a partial variable in relationship between behavior control and externalized behavior problems. 113

Bu araştırma, tüm aile için travmatik bir yaşantı olarak ele alınan çocukluk dönemi kronik hastalıklarının, ailelerin psikolojik uyumu üzerine etkisini incelemek üzere tasarlanmıştır. Hastalıkla ilgili tüm aşamalara diyabetli birey ile birlikte kişinin yanında olan ve ona bakım veren kişiler de şahit olmaktadır. Dolayısıyla diyabetle baş etmenin zorluklarından diyabetli çocuk-ergen kadar bakım veren kişilerin de etkilenmekte olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmanın amacı tip I diyabet tanısı almış olan çocuk ve ergenler ile onlara bakım verenlerin, hastalığı öznel algıları, algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve bu hastalığa uyum süreçleri içerisinde yaşadıkları ruhsal semptomlar gibi değişkenler açısından incelemek ve iki grubu karşılaştırmaktır.Bu araştırma, bir betimsel ve ilişkisel tarama çalışmasıdır. Araştırma örneklemini, İzmir'de çocuk endokrin polikliniği bulunan dört hastanede üç yıl veya daha az süredir tip-I diyabet tanısı ile izlenen 130 çocuk ve ergenler ile rutin kontrollerinde kendilerine eşlik eden 130 bakım verici ebeveynleri oluşturmaktadır. Çalışmaya katılan çocuk ve ergenlerin yaşları 8-18 arasında değişirken; bakım verenlerin yaşları 19-59 arasında değişmektedir. Ebeveynlere yaş, cinsiyet gibi demografik soruların yer aldığı kişisel bilgi formu, Kısa Semptom Envanteri (KSE), Hastalığa Yönelik Öznel Algılar Anne-Baba Formu ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) uygulanmıştır. Çocuk ve ergenlere de Kısa Semptom Envanteri (KSE), Hastalığa Yönelik Öznel Algılar Çocuk-Ergen Formu ve Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ÇBASDÖ) uygulanmıştır.Veriler SPSS 17.0 (Statistical Package for the Social Sciences for Windows) paket programına aktarılmış, değerlendirilmesinde ise varyans analizi, t-testi, korelasyon analizi, tek yönlü tekrar ölçümlü varyans analizi kullanılmıştır. p< .05 istatistiksel açıdan anlamlı kabul edilmiştir.Araştırmaya katılan çocukların %52'si kız; %48'i erkektir. Ebeveynlerin ise %102'si kadın %28'i erkek katılımcıdır. Çocuklara ortalama 10 yaşında diyabet tanısı konmaktadır. 122 ebeveyn evli olduğunu ifade etmiştir. 78 ailenin 2 çocuğu vardır. Çoğu anne-babanın akrabalarında tip-I diyabet tanısı yoktur. Çocuklar ebeveynlerinden daha fazla sosyal destek algılarken daha az ruhsal belirti gösterdiklerini ifade etmektedirler. Aradaki bu fark istatistiksel açıdan anlamlıdır. Hastalığa yönelik öznel algılara bakıldığında, ebeveynler çocuklarının hastalıklarını onlara göre daha ağır olarak algılamaktadırlar. Bakım verenin sosyal destek algısı ile çocukların sosyal destek algıları pozitif yönlü ve anlamlı bir korelasyon gösterirken; KSE ölçek puanları da pozitif yönlü ve anlamlı bir korelasyon göstermiştir. Buna göre aile ile çocuk benzer durumları algılamaktadırlar.Sonuç olarak diyabetli çocuğa bakım veren anne-babaların ruhsal belirtileri daha yoğun olduğu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında sosyal destek ihtiyaçları da daha fazladır. Buna benzer bulgularla ilgili bilgiler ve literatürle karşılaştırılması ile araştırma sonuçlarına göre bundan sonraki çalışmalara yön verecek öneriler tezin içeriğinde ayrıntılı olarak yer almaktadır. This study imaginated to descriptive chronic illness which made soma traumatic reactions on family members and their effect on families psychological adaptation. People with diabetes as well as individuals in all stages of the disease and her caregivers is witnessed by. Due to the difficulties of coping with diabetes, diabetes in children are thought to be influenced by the people who provide care to adolescent. The purpose of this study is to examine the processes of children and adolescents? who diagnosed with type 1 diabetes and their families subjective perceptions of disease, levels of perceived social support and psychological symptoms of this disease as they live in harmony in terms of variables and to compare the two groups.This research is a descriptive and relational study of screening. Research sample consists of 130 adolescents that are diagnosed with type-I Diabetes for three years or less by four hospitals in İzmir which have children endocrine clinics and 130 parents who accompany them their routine maintenance. Children and adolescents are between the ages of 8-18 participated in this study, caregivers ages ranged from 19-59. Personal information form which includes information such as age, gender, Brief Symptom Inventory (BSI), Disease-Oriented Subjective Perceptions of Parents Form and The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) are applied to parents. Brief Symptom Inventory (BSI), Disease-Oriented Subjective Perceptions of Child-Adolescent Form and The Multidimensional Scale of Perceived Social Support (MSPSS) are applied to children and adolescents.Data was transferred to SPSS 17.0 (Statistical Package for the Social Sciences for Windows) program package, analysis of variance, t-test, correlation analysis, one-way repeated measure analysis of variance was used to analyze the data. p< .05 was considered statistically significant.The study was realized with the diabetic children whose of 52% were girls, 48% were boys and their parents were 102 women and 28 men. Children are diagnosed approximately 10 years old. 122 parents expressed that they were married. There are 78 families which has 2 children. Most of parents?relatives have not diagnosed of type-I diabetes. Children expressed that they perceive more significant social support level than their parents; but their psychiatric symptoms were less. This difference was statistically signiticant between them. Disease-oriented subjective perceptions of parents were severe disease than perceptions about disease of their children. Perceptions of social support of caregiver and perceptions of social support of children show a pozitive and significant correlation. Their BSI scores show a pozitive and significant correlation too. Accordingly, the families and their children perceive similar situations.Consequently there was a result that these parents who caregivers have psychiatric symptoms than their children. In addition, social support needs of parents more than social support needs of their children. Information of similar findings and their comparisons of the literature and also recommendations that will guide subsequent studies are presented in the thesis. 150

Bu çalışmada huzurevinde kalan yaşlılarda kaygı belirtileriyle, psikolojik kabul düzeyi ve çeşitli sosyo-demografik değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla ilk olarak yaşlılarda kaygı belirtilerini boyutsal bir şekilde değerlendiren Geriatrik Kaygı Ölçeği'nin uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir.Ön çalışma örneklemini Ankara'nın çeşitli semtlerinde ikamet eden ve Narlıdere Emekli Sandığı Dinlenme ve Bakımevi'nde kalan 60 yaş ve üzerinde toplam 153 yaşlı oluşturmaktadır. Ön çalışma aşamasındaki veri toplama araçları, Standardize Mini Mental Test (SMMT), Geriatrik Kaygı Ölçeği (GKÖ), Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) ve Durumluk Sürekli Kaygı Ölçeği-Durumluk Formu (DSKÖ-D)'dur. GKÖ'nün geçerliliği GDÖ ve DSKÖ-D ile incelenmiştir. Ön çalışma bulgularının, GKÖ'nün Türk kültüründe yaşlılar için güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğuna işaret etmesi üzerine asıl çalışmaya geçilmiştir.Asıl çalışmada psikolojik kabul düzeyi ve kaygı belirtileri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Örneklem, Narlıdere ve 75. Yıl Emekli Sandığı Dinlenme ve Bakımevleri'nde kalan 60 yaş ve üzerinde toplam 102 yaşlıdan oluşmaktadır. Asıl çalışmadaki veri toplama araçları, SMMT, İFA, GDÖ, GKÖ, Psikolojik Kabul Ölçeği (PKÖ) ve Sosyo-Demografik Bilgi Formu'dur. GDÖ depresif grubu örneklem dışında tutabilmek amacıyla; SMMT, İFA ve GDÖ ise sağlıklı yaşlı ölçütünü belirleyebilmek amacıyla uygulanmıştır.Asıl çalışma bulguları sosyo-demografik değişkenler açısından değerlendirildiğinde, yaşlılar açısından kurum içerisinde ziyaret edilmenin önemli olduğu bununla birlikte ziyaretçinin kim olduğunun kaygı düzeyi açısından kritik olmadığı ve kurum dışına çıkma sıklığı arttıkça kaygı düzeyinin yükseldiği bulunmuştur. Psikolojik kabul düzeyi açısından bulgular değerlendirildiğinde, kabul düzeyi arttıkça kaygı düzeyinin düştüğü tespit edilmiştir.Son olarak, değişkenlerin geriatrik kaygıyı açıklama düzeylerinin karşılaştırıldığı regresyon analizi bulguları, geriatrik kaygı düzeyinin psikolojik kabul düzeyi ve kurum dışına çıkma sıklığı değişkenleri tarafından birarada yordandığını ve psikolojik kabulün geriatrik kaygının açıklanmasında daha baskın bir değişken olduğuna işaret etmiştir.Araştırma sonuçları, örnekleme ilişkin sınırlılıklar göz önünde bulundurularak, Kabul ve Yükümlülük Modeli, yaşlılık dönemindeki değişimler ve kurum hayatı çerçevesinde tartışılmıştır. The objective of this study is to investigate the relations between the anxiety symptoms and the level of psychological acceptance and several socio-demographical variables in the elderly people staying at nursing homes.In the pre-study, the reliability and validity studies of the Turkish Geriatric Anxiety Inventory, which dimensionally evaluates the anxiety symptoms in elderly people, is examined. Sample is composed of 153 elderly people, who are 60 years old or older and living in several towns of Ankara or staying at the Narlıdere Emekli Sandığı Nursing Home. The instruments were as follows: The Standardized Mini Mental Test (SMMT), the Geriatric Anxiety Inventory (GAI), the Geriatric Depression Scale (GDS) and State-Trait Anxiety Inventory ? State Form (STAI-S). The validity of the GAI is examined through the GDS and the STAI-S. Overall, acceptable levels of reliability and validity of the Turkish GAI were demonstrated.In the main study, it was aimed to examine the relations between the level of psychological acceptance and anxiety symptoms. Sample is composed of 102 elderly people, who are 60 years old or older and staying at Narlıdere and 75. Yıl Nursing Homes. The instruments were as follows: the SMMT, FAQ, GAI and GDS, The Acceptance and Action Questionnaire (AAQ) and a Socio-Demographic Information Form. GDS is applied in order to exclude the depressive group out of the sample. The SMMT, FAQ and GDS are applied in order to determine the ?healthy elderly? criteria.In overall evaluation of the findings, first, being visited in the nursing home is important for the elderly people and besides the identity of the visitor is not critical for the anxiety level and as the frequency of leaving the institution increases the anxiety level increases. Second, it was found out that as the acceptance level increased, the anxiety level decreased. Finally, the regression analysis findings, in which the variables? levels of explaining geriatric anxiety were compared, showed that geriatric anxiety level was predicted together by psychological acceptance level and the frequency of leaving the nursing home and psychological acceptance was a rather dominant variable in explaining geriatric anxiety.The findings were discussed within the framework of Acceptance and Commitment Model, changes in the senectitude period and the life in the nursing home. 113

The objective of the present work was to measure the craniocaudal displacement of catheters occurring between consecutive fractions of transrectal ultrasound (TRUS)‐guided high dose rate (HDR) prostate brachytherapy. Ten consecutive patients were treated with 2 fractions of 9.5‐Gy TRUS‐guided HDR brachytherapy, with dental putty being used for the fixation of catheters. For each patient, a computed tomography (CT) scan with 3‐mm slice thickness was acquired before each of the 2 fractions. Two different references were used to measure the catheter displacement between fractions: the ischial bone as a bony marker (BM) and the center of two gold markers (COGM) implanted in the prostate. Catheter displacement was calculated by multiplying the thickness of the CT slice by the difference in number of CT slices between the reference slice and the slice containing the tip of a catheter. The average magnitude of caudal catheter displacement was 2.7 mm (range: −6.0 mm to 13.5 mm) for the BM method and 5.4 mm (range: −3.75 mm to 18.0 mm) for the COGM method. The measurement data obtained from the BM and COGM methods verified that prostate movement and catheter displacement both occurred independently between fractions. The most anterior and medial two catheters (catheter positions 8 and 12) had the greatest tendency to be displaced in the caudal direction because they were located at the most distant position from the fulcrum, making them susceptible to rotation of the dental putty in the lateral plane because of the movement of the patients’ legs between fractions. In conclusion, the combination of the BM and COGM methods can demonstrate prostate and catheter movement relative to the BM between fractions. Our technique found a pattern of catheter displacement. Based on that finding, further improvement of our results may be possible by modification of our current technique. PACS number: 87.53.Jw

Bu araştırmanın amacı; Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan, 9-12 yaş arası çocukların, anneleriyle ilişkilerini algılamaları ile annenin çocuğunu kabullenme ve reddetme davranışlarına ait algılamaları arasındaki ilişkinin belirlenmesi ve ilgili olabilecek değişkenlerin incelenmesidir. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmaya katılan grubu; İstanbul ili, Avrupa yakasından, random olarak seçilmiş; Hüseyin Avni Sipahioğlu İlköğretim Okulu (11), Ambarlı İlköğretim Okulu (5), Mustafa Kemal Paşa İlköğretim Okulu (7), Evrim Koleji (10), Vali Rıdvan Yenişen İlköğretim Okulu 'nda (6) öğrenim gören, Bakırköy Rehberlik ve Araştırma Merkezi (13) ve Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite ve Özel Öğrenme Güçlüğü Derneği'ne (8) başvuran, toplam 60 DEHB'li çocuk ve anneleri oluşturmuştur. Araştırmada; Aile Kabul ve Reddetme Ölçeği (Çocuk Formu), Aile-Çocuk İlişkileri Ölçeği (Anne Formu) ve bir bilgi formu kullanılmıştır. Toplanan verilerin istatistiksel analizleri, bilgisayarda SPSS programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırmada şu bulgular elde edilmiştir: Annenin çocuğu kabul ve red davranışları; annenin yaşına, babanın öz olup olmamasına, anne ve babanın beraber olup olmamasına, algılanan sosyo-ekonomik düzeye, annenin eğitim düzeyine, babanın eğitim düzeyine, çocuğun cinsiyetine, annenin sahip olduğu çocuk sayısına, annenin doğum yaşına, annenin hamileliğinin planı olup olmamasına, çocuğun ilaç tedavisi görüp görmemesine, çocuğun özel eğitim alıp almamasına, annenin yakın akraba/bakıcı desteği görüp görmemesine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Annenin çocuğu kabul ve red davranışları, babanın yaşına, annenin öz olup olmamasına ve DEHB tanısı konulan yaşa göre.01 ve.05 düzeylerinde anlamlı farklılık göstermektedir. Babanın yaşı arttıkça, annenin, saldırganlık-kin, sıcaklık-sevgi, ilgisizlik-ihmal ve ayrıştırılmamış reddetme davranışları azalmaktadır. Annenin öz olup olmaması değişkeninde bulunan farklılık ise özellikle, sıcaklık-sevgi, ilgisizlik-ihmal alt boyutlarında ve ölçek toplam puanlarında görülmektedir. Öz olan annelerin bu üç boyuttan aldıkları puanlar, üvey olan annelerden anlamlı derecede149 yüksek bulunmuştur. Çocuğa DEHB tanısı konulan yaş değişkeninde bulunan farklılık, sıcaklık-sevgi alt boyutunda ve ölçek toplam puanlarında görülmektedir. Annelerin sıcaklık-sevgi davranışları, çocuğun yaşı küçüldükçe artmaktadır. Çocuğun, annenin kabul ve red davranışlarım algılamaları; çocuğun cinsiyetine, özel eğitim alıp almamasına, ilaç tedavisi görüp görmemesine göre farklılık göstermemektedir. Çocuğun annenin kabul ve red davranışlarını algılamaları; çocuğun yaşına göre ise.05 düzeyinde farklılaşmaktadır. 11 yaş ve üstü olan grubun sıcaklık- sevgiyi algılayışları, diğer gruplara oranla daha yüksek bulunmuştur. Annenin, `sıcaklık ve sevgi gösterme` davranışı ile çocuğun, `sıcaklık ve sevgiyi algılama`sı arasında,.001 düzeyinde negatif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Annenin, `saldırganlık ve kin` davranışları ile çocuğun, `saldırganlık ve kini algılama`sı arasında,.001 düzeyinde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Annenin, `ilgisizlik ve ihmal` davranışları ile çocuğun, `ilgisizlik ve ihmali algılama`sı arasında, anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Annenin, `ayrıştırılmamış reddetme` davranışları ile çocuğun, `ayrıştırılmamış reddetmeyi algılama`sı arasında,.001 düzeyinde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Anne formu `ölçek toplam puanı` ile çocuk formu `ölçek toplam puanı arasında,.001 düzeyinde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırmacı, bu araştırmada elde edilen verilerin; özellikle çocukların ve anne- babaların eğitimi alanlarında yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağım ummaktadır. The aim of this study is to analyze the correlation between children's perception of their relationship with their mothers and mothers' own perception of their attitude regarding acceptance/rejection of their children; and probable effective variables, amongst children with Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD) within the age group of 9-12. Three main purposes of this study is to analyze:. How ADHD children in the age group of 9-12 years, perceive their own mothers' child rearing attitudes.. Child rearing attitudes of mothers whose children have ADHD.. The relation between the children's perceptions and the mothers' attitudes. The perceptions of children and the mothers' attitudes were analyzed in relation to the following probable variables: Perceived socio-economic status, education level and age of the parents, mother's age at time of birth, mother's number of children, existence of external support (family or nanny), planned / unplanned pregnancy, status of parental relationship: natural or step; living together or divorced/separated, sex of child, existence of child's medical treatment, existence of child's special education, age at which child was diagnosed. 60 children and their mothers, randomly chosen from the schools suggested by RAM (Guidance and Research Center) in Bakırköy, Avcılar and Şişli, were the subjects of this study. The age range was between nine and twelve. In this study; the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (Mother Form), the Parental Acceptance-Rejection Questionnaire (Child Form) and an information form were used. The statistical analysis of this data was conducted with SPSS. The findings of this study were as follows: Mothers' acceptance and rejection attitudes were significantly correlated (rate of.01 and.05) to the age of father, mother's parental status of being natural or step, and the age at which the child was diagnosed with ADHD.As fathers' age increases, the degree of mothers' aggressiveness and hostility; warmth and affection; indifference and neglect, and non-differentiated rejection attitudes decrease. Mothers' natural or stepparent status has been observed to affect attitudes of warmth and affection; indifference and neglect and the total scale score. The results of natural mothers are significantly higher than those of stepmothers. The variable of 'the age at which child was diagnosed with ADHD' has been observed to affect warmth and affection and the total scale score. Attitudes of warmth and affection increase as the age at which the child was diagnosed decreases. Children's perception of their mothers' acceptance and rejection attitudes show variation according to the child's sex, the existence of special education, and medical treatment. Childrens' perception of their mothers' acceptance and rejection attitudes, according to age, variates by.05. The perception of warmth and affection in children above age 1 1 is higher than all other age groups. A negative correlation between mothers' warmth and affection and child's perception of warmth and affection was found at.001 level. A positive correlation between mothers' aggression and hostility and child's perception of aggression and hostility was found at.001 level. A positive correlation between mothers' non-differentiated rejection attitudes and child's perception of non-differentiated rejection was found at.001 level. A positive correlation between Mother Form total scale score and Child Form total scale score was found at.001 level. The researcher expects that the findings of this study will especially contribute to children and parent training programs. 191

ÖZET `TELEVİZYONDA MÜSTEHCENLİK -İzleyicinin Kabul Sınırları-` konulu doktora tezi, ticari televizyonlarda yayınlanan film ve programlardaki müstehcenlik unsurlarının toplumda olumsuz etkilere yol açtığı yolunda, son zamanlarda kamuoyunda yükselen tepkiler ve tartışmalar üzerine yapılmış bir araştırmadır. Araştırma dört bölümdür. Birinci Bölümde müstehcenliğin kavramsal içeriğine ait tartışmalar ve tanımlar yer almaktadır. ikinci Bölümde.televizyon yayıncılığının sosyolojik gelişme safhalarını Türkiye'den önce yaşamış uyguar batı ülkelerindeki televizyonlarda müstehcenlik olgusunun ortaya çıkış süreci ve gelişen olaylara ait araştırma bulguları ile kamu otoritelerinin yayınları düzenleme yaklaşımları incelenmektedir. Üçüncü Bölümde, Türkiye'de televizyon yayıncılığının başlama ve gelişme süreci içinde müstehcenlik araştırılmaktadır. Bu bölüm, aynı zamanda, Türkiye'de kamusal televizyonculuktan, ticari televizyonlara geçişin tarihi bir özetini verecek şekilde kurgulanmıştır. Dördüncü Bölümde ise, ticari televizyonculuk dönemine geçişten sonra yayınlarda görülen ve tepkilere yol açan müstehcenliğin kabul edilebilirliğini etkileyen değişkenlerin, Türk izleyicisi üzerindeki rolünü belirlemek üzere tasarlanmış bir alan araştırmasında anket uygulamasıyla elde edilen bulgulara yer verilmiştir. Bu bölüm sonuç ve önerileri de kapsamaktadır. Ayrıca araştırmada kullanılan senaryoların ki-kare test sonuçlan ile konu açısından ilgi çekeceği düşünülen eklere araştırmanın sonunda yer verilmiştir. ABSTRACT The thesis on The Approval Limits of The Viewer, is a research done upon the increasing reactions from the public and discussions about the possible negative effects of the obscenity elements in films and programmes broadcast on commercial television. The research consists of four parts. In the first part, discussions and definitions concerning the conceptual content of obscenity are presented. In the second part, the emergence process of the obscenity phenomena on the networks in the civilized western countries, which experienced the sociological development stages of the television broadcasting before Turkey and the research findings concerning the developing events together with the broadcast regulation approaches by the public authorities are studied. In the third part, obscenity in the beginning and development stages of the television broadcasting in Turkey is investigated. At the same time this part is edited in such a way, so as to give the historical summary of the transition period from the public television to the commercial television. In the fourth part, variables which influence the acceptability of obscenity, observed in the brodcasts after the transition period to the commercial television are given. Moreover, findings that are obtained from the survey research in a field study, which is designed to determine the role these variables are playing on the Turkish viewers are presented. This part also comprises conclusion and suggestions. In addition, the `x2` results of the scenarios used in the research and another appendixes that are considered to draw attention take place at the end of the research. 178

ÖZET Bu çalışmada zihinsel engelli kardeşi olan çocukların kardeşlerini kabul düzeylerinin çeşitli etmenler karşısında farklaşıp farklılaşmadığı ve kabul düzeylerinin kaygı düzeyleri ve psikolojik sorunlarıyla ilişkili olup olmadığı araştırılmaya çalışılmıştır. Çocuklar aile sisteminin hayati ve dinamik unsurlarıdır. Çocuklardan birinin zihinsel engelli olması aile içi ilişkilerin dengesini bozar. Aile üyeleri, anne-baba ve kardeşler korku, öfke, utanma, suçluluk duygusu gibi pekçok olumsuz duyguyu yaşarlar. Bu yeni duruma uyum ve engelli aile üyesini olduğu gibi kabul etme aşamasına ulaştıktan sonra aile içi ilişkiler tekrar dengeye kavuşabilir. Zihinsel engelli çocuk, normal kardeşi etkilediği gibi normal kardeşte zihinsel engelli çocuğu etkilenmektedir. Yapılan çalışmalarda engelli kardeşe sahip çocukların bazıları böyle bir kardeşle yaşamanın olumlu ve birleştirici yaşantılar geçirmelerine neden olduğunu belirtirken, bazıları ise engelli çocuğa gösterilen ilgi nedeniyle kendilerinin ihmal edildiklerim bu nedenle içerleyip öfkelendiklerini belirtmişlerdir. Kardeşlerin engelli kardeşe uyum sürecinde etkili olan faktörlerin başında a) Ailenin özellikleri (sosyo ekonomik düzey, birey sayısı vb. b) Engelli ve engelli olmayan çocukların özellikleri (yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, büyük-küçük olma, engelin şiddeti vb. c) Ana-babanın tutum ve beklentileri gelmektedir. Bu faktörlerin etkisi aileden aileye, kardeşten kardeşe ve engel gruplarına göre farklılık göstermektedir. Zihinsel engelli çocukların eğitim ve rehabilitasyon çalışmalarının başarıya ulaşabilmesi, ana-babanın ve kardeşlerin katılımın sağlanması ile mümkün olabilmektedir. Ailesi tarafından sevgiyle kabul edilmiş ve sağlıklı bir iletişim kurulmu olan zihinsel engelli çocuklarla yapılacak çalışmaların başarıya ulaşabilme olasılığı diğer çocuklara oranla daha yüksektir. Zihinsel engelli çocukların sorunları, zihinsel engelli kardeşe sahip çocukların kardeşlerini kabul düzeyleri ve kaygılarının, psikoljik durumlarının çeşitli etmenler karşısında farklılaşıp farklılaşmadığının IIaraştırılmasına gereksinim vardır. Ülkemizde bu konuda yapılmış araştırmalar yok denecek kadar azdır. Ailelere yapılan rehberlik çalışmalarından, zihinsel engelli çocukların kadeşlerinin çeşitli problemlerle karşılaştıkları görülmektedir. Karşılaşılan bu roblemler, kardeşlerin bu konuya nasıl yaklaştığını ve bu durumdan nasıl etkilendiklerinin ortaya çıkarılmasını gerektirmektedir. Böylelikle zihinsel engelli çocukların kardeşlerine yönelik danışmanlık ve rehberlik çalışmalarının temelini oluşturacak veriler elde edilecektir. Araştırmanın amacı, zihinsel engelli çocukların kardeşlerinin ATDP ile ölçülen zihinsel engelli kardeşlerini kabul düzeylerinin ve QRS-SF ile ölçülen kaygı düzeylerinin ve psikolojik durumlarının çeşitli etmenler karşısında farklılaşıp farklılaşmadığını, kabul düzeyi ile kaygı düzeyi arasında ilişki olup olmadığını araştırmaktadır. Araştırma betimsel bir araştırmadır. Araştırma grubunu 1994 yılında Işık Özel Eğitim Merkezi, Enver Bakioğlu Rehabilitasyon Merkezi ve Konak İş Merkezinde eğitim görmekte olan zihinsel engelli çocukların 8-18 yaş arasında 50 kız ve erkek kardeşi oluşturmaktadır. Araştırma deney grubunu oluşturan zihinsel engelli kardeşi olan çocuklara ATDP (Engelli Kişilere Yönelik Tutum Ölçeği) ve QRS-SF (Aile Kaygı Düzeyi ve Psikolojik Durumlarını Anlama Ölçeği), kontrol grubunu oluşturan normal kardeşi olan çocuklara ATDP ölçeği uygulanmıştır. Veriler varyans analizi ve korelasyon metoduyla çözümlenmiştir. Araştırmanın amacına uygun olarak toplanan veriler belirtilen istatistiksel yöntemlerle analiz edildiğinde a) Zihinsel engelli kardeşi olan çocukların ve normal kardeşi olan çocukların ATDP ile ölçülen engelli kişilere yönelik tutumlarının farklı olmadığı b) Zihinsel engelli kardeşi olan çocukların kardeşlerini kabul düzeyleri, kaygı düzeyleri ve psikolojik durumlarının cinsiyete göre farklılaştığı, kız kardeşlerin erkek kardeşlere göre kabul düzeylerinin daha yüksek, kaygı düzeylerinin daha düşük olduğu c) Zihinsel engelli kardeşi olan çocukların ATDP ile ölçülen kardeşlerini kabul düzeyleri ve QRS-SF ile ölçülen kaygı düzeylerinin eğitim düzeyi, engelli kişiden büyük-küçük olma, engelin derecesi, ikinci engelin olup olmaması gibi IIIdeğişkenlerle farklılaşmadığı d) Kontrol grubunu oluşturan, normal kardeşi olan çocukların ATDP ile ölçülen engellilere yönelik tutumlarının, kabul düzeylerinin cinsiyet ve eğitim düzeylerine göre farklılaşmadığı e) Zihinsel engelli kardeşi olan normal çocukların kabul düzeyleri ile kaygı düzeyleri arasında istatistiksel anlamda önemli bir ilişki olmadığı saptanmıştır. IV ABSTRACT Girli, Alev M. Sc.Determination of Acceptance Levels of Mentally Normal Children Towards Mentally Disordered Sublings Supervisor: Doç. Dr. Hayrettin Akyıldız Whether thee acceptance levels of children who have mentally disordered brothers ör sisters varied in the face of different factors and whether these levels were associated with anpiety levels and psychological problems were researched in this study. Children are the vital and dynanıic components of the family systera. Of öne of the children is mentally disordered, thes upsets the balance of family relationships. Family members, parents and children, e;perience a lot of feelings such as fright, anger, shame and guiltiness. Only after the members of the family reach a level of adaptation and accept the disordered family member as he is, can family relationships regein their former levels. Just like a mentally disordered child affects his normal brother ör sister, this normal child also affects his mentally disordered brother ör sister. Studies show that some of the children who have mentally disordered brothers ör sisters indicated that they had positive experiences of a combining nature, while some others said that they felt neglected, hurt and angry due to the special çare chown to the mentally disordered cihld. Leading the factors instrumental in a child's adaptation to living with a mentally disordered brother ör sister are: a)Nature of the family, (socioeconomic level, the number of individuals in the family, ete.) b)Specifications of the children with and without disorders (age, sex, level of education, being younger ör older, intensity of the disorder) c)Attitudies and exectations of the parents. VImpacts of these factors display variatons from familiy to family, from child to child and according to the disorder group. Success of the efforts for the education and rehabilitation of mentally disordered children can be attained though the contribution and cooperation of parents. brothers and sisters. The prospect of success in the training of mentally disordered children who have been accepted lovingly and through a healthy means of communication is higher than that of other children. Whether problems of mentally disordered children, acceptance levels of their brothers ör sisters, their anxieties and physchological conditions varied ör not need to be studied. Studies in thes field are very few, if andy, in our country. Guidance services offered to families reveal that brothers and sisters of mentally disordered children confront various problems. Such problems cali for efforts to discover how brothers and sisters approach this issue and to what extent they are affected by thes situation.: Thus, data forming the basis of consultansy and guidance services concerning brothers and sisters of mentally disordered children will eventually be obtained. The purpose of this study is to determine whether acceptance levels of children with mentally dicordered brothers and sister which were measured by ATDP and their anxiety levels which were measured by QRS-SF showed variations in the face of diferent factors, and whether there was a relatioııship between the levels of acceptance and anxiety. This is a discriptive research. Research group comprices 50 brothers and sisters, aged between 8 and 18 children who were trained at Işık Private Training Center, Enver Bakioğlu Training Centre and Konak Work Center. Children with mentally disordered brothers and sisters which constitute the experimental group were given ATDP (Attitudes Towards Disabled Person) and QRS-SF (Questionnaire on Recources and Stress) measurements, and children with normal brothers and sisters which constitute the control groupe vere given ATDP measurement. VIData were analysed by means of variant analysis and correlaiton methods. When data accumulated in connection with the research. Objectives were analysed by means of above-cited statistical methods, the following points were determined: a)Attitudes of children with disordered and normal brothers and sisters towards these disordered persons did not differ from öne another. b)Acceptance levels of children with disordered brothers ör sisters, their anxiety levels and psychological conditions differed according to sex; acceptance levels of sisters were higher than those of brothers; and anxietj? levels of sisters were lower than those of brothers. c)Acceptance levels of children with disoredered brothers of sisters which were measured by ATDP and their anziety levels which were measured by QRS-SF did not differ according to variants such as the exteııt of the disorder, being older ör younger than the disordered person, and presence of a second disoder. d)Attitudes and acceptance levels of children with normal brothers ör sisters towards the disordered which were measured by ATDP did not vary according to sex and levels of aducation. e)There weren't any statiscally significant relationships between the levels of acceptance and anxiety of normal children who have metally disordered brothers ör sisters. VII 125