Search

Analiziranje kvaliteta sjemena i njegovog klijanja ima veliku važnost u proučavanju varijabiliteta pitomog kestena. Ovim analizama se u najranijem uzrastu biljaka može utvrditi obim potencijalne genetičke varijabilnosti vrste. U radu su prikazani rezultati ispitivanja kvaliteta sjemena, direktnim (tehnička klijavost) i indirektnim metodom (ispitivanje vitaliteta embriona pomoću Tetrazolijum testa – TZ-test), za uzorke pitomog kestena iz šest prirodnih populacija sa područja Bosne i Hercegovine (BiH). Ispitivanja su obavljena prema uputstvima „The International Seed Testing Association”. Analizom su obuhvaćene uzastopno dvije kalendarske godine. Utvrđena je niska prosječna vrijednost klijavosti sjemena kao i vitaliteta embriona za sve istraživane populacije u obje godine istraživanja. Poznavanje kvaliteta sjemena važan je faktor za sve koji su uključeni u proces proizvodnje sjemena, a informacija o njegovom kvalitetu omogućava smjernice tokom proizvodnje, trgovine i skladištenja.

Analiziranje kvaliteta sjemena i njegovog klijanja ima veliku važnost u proučavanju varijabiliteta pitomog kestena. Ovim analizama se u najranijem uzrastu biljaka može utvrditi obim potencijalne genetičke varijabilnosti vrste. U radu su prikazani rezultati ispitivanja kvaliteta sjemena, direktnim (tehnička klijavost) i indirektnim metodom (ispitivanje vitaliteta embriona pomoću Tetrazolijum testa – TZ-test), za uzorke pitomog kestena iz šest prirodnih populacija sa područja Bosne i Hercegovine (BiH). Ispitivanja su obavljena prema uputstvima „The International Seed Testing Association”. Analizom su obuhvaćene uzastopno dvije kalendarske godine. Utvrđena je niska prosječna vrijednost klijavosti sjemena kao i vitaliteta embriona za sve istraživane populacije u obje godine istraživanja. Poznavanje kvaliteta sjemena važan je faktor za sve koji su uključeni u proces proizvodnje sjemena, a informacija o njegovom kvalitetu omogućava smjernice tokom proizvodnje, trgovine i skladištenja.

Analiziranje kvaliteta sjemena i njegovog klijanja ima veliku važnost u proučavanju varijabiliteta pitomog kestena. Ovim analizama se u najranijem uzrastu biljaka može utvrditi obim potencijalne genetičke varijabilnosti vrste. U radu su prikazani rezultati ispitivanja kvaliteta sjemena, direktnim (tehnička klijavost) i indirektnim metodom (ispitivanje vitaliteta embriona pomoću Tetrazolijum testa – TZ-test), za uzorke pitomog kestena iz šest prirodnih populacija sa područja Bosne i Hercegovine (BiH). Ispitivanja su obavljena prema uputstvima „The International Seed Testing Association”. Analizom su obuhvaćene uzastopno dvije kalendarske godine. Utvrđena je niska prosječna vrijednost klijavosti sjemena kao i vitaliteta embriona za sve istraživane populacije u obje godine istraživanja. Poznavanje kvaliteta sjemena važan je faktor za sve koji su uključeni u proces proizvodnje sjemena, a informacija o njegovom kvalitetu omogućava smjernice tokom proizvodnje, trgovine i skladištenja.

The object of this study were three coppice beech stands located in the forest management area “Donjevrbasko” close to Banja Luka in the Republic of Srpska, north-western part of Bosnia and Herzegovina. These coppice stands grow in different conditions. According to available eco-vegetation maps, first beech coppice stand develops in favorable site conditions with high wood production potential for beech. Thereby, we chose such stand which on the first look had fairly good quality of stools. The second coppice stand also grows in good site conditions where high production potential can be expected for beech, but in this case we selected for measurement such stand which has poor technical quality of trees and poor health state. On the contrary, the third coppice stand grows in very poor site conditions where low production potential can be expected for beech. The major goal of the study was to examine the effects of lengthening the rotation periods on wood production, quality and health status of trees in studied coppices.

The object of this study were three coppice beech stands located in the forest management area “Donjevrbasko” close to Banja Luka in the Republic of Srpska, north-western part of Bosnia and Herzegovina. These coppice stands grow in different conditions. According to available eco-vegetation maps, first beech coppice stand develops in favorable site conditions with high wood production potential for beech. Thereby, we chose such stand which on the first look had fairly good quality of stools. The second coppice stand also grows in good site conditions where high production potential can be expected for beech, but in this case we selected for measurement such stand which has poor technical quality of trees and poor health state. On the contrary, the third coppice stand grows in very poor site conditions where low production potential can be expected for beech. The major goal of the study was to examine the effects of lengthening the rotation periods on wood production, quality and health status of trees in studied coppices.

The object of this study were three coppice beech stands located in the forest management area “Donjevrbasko” close to Banja Luka in the Republic of Srpska, north-western part of Bosnia and Herzegovina. These coppice stands grow in different conditions. According to available eco-vegetation maps, first beech coppice stand develops in favorable site conditions with high wood production potential for beech. Thereby, we chose such stand which on the first look had fairly good quality of stools. The second coppice stand also grows in good site conditions where high production potential can be expected for beech, but in this case we selected for measurement such stand which has poor technical quality of trees and poor health state. On the contrary, the third coppice stand grows in very poor site conditions where low production potential can be expected for beech. The major goal of the study was to examine the effects of lengthening the rotation periods on wood production, quality and health status of trees in studied coppices.

This paper presents the results of survival in progeny tests in the Republic of Srpska (Bosnia and Herzegovina). Four progeny tests of Norway spruce on sites: Drinić, Derventa, Nevesine and Srebrenica were established on the territory of the Republic of Srpska in 2009. These progeny tests consist of six populations: Han Pijesak 1 and 2, Foča, Potoci, Olovo and Kneževo. The total number of half-sib lines was 36. In this paper, the data collected during 2014 were analyzed and they refer to the survival of Norway spruce seedlings in the progeny test in Drinić. The data were processed in order to determine which populations and half-sib lines are best adapted to ecological conditions of Drinić area. The results indicate a significant variability of survival among the tested populations and half-sib lines. They also indicate a higher adaptability of population originating from geographically more distant provenances from progeny test, in comparison with closer populations. The results can be used for the purpose of transferring the spruce reproductive material from Bosnia and Herzegovina to Drinić area, as well as the sites which are characterized by similar ecological conditions.

This paper presents the results of survival in progeny tests in the Republic of Srpska (Bosnia and Herzegovina). Four progeny tests of Norway spruce on sites: Drinić, Derventa, Nevesine and Srebrenica were established on the territory of the Republic of Srpska in 2009. These progeny tests consist of six populations: Han Pijesak 1 and 2, Foča, Potoci, Olovo and Kneževo. The total number of half-sib lines was 36. In this paper, the data collected during 2014 were analyzed and they refer to the survival of Norway spruce seedlings in the progeny test in Drinić. The data were processed in order to determine which populations and half-sib lines are best adapted to ecological conditions of Drinić area. The results indicate a significant variability of survival among the tested populations and half-sib lines. They also indicate a higher adaptability of population originating from geographically more distant provenances from progeny test, in comparison with closer populations. The results can be used for the purpose of transferring the spruce reproductive material from Bosnia and Herzegovina to Drinić area, as well as the sites which are characterized by similar ecological conditions.

This paper presents the results of survival in progeny tests in the Republic of Srpska (Bosnia and Herzegovina). Four progeny tests of Norway spruce on sites: Drinić, Derventa, Nevesine and Srebrenica were established on the territory of the Republic of Srpska in 2009. These progeny tests consist of six populations: Han Pijesak 1 and 2, Foča, Potoci, Olovo and Kneževo. The total number of half-sib lines was 36. In this paper, the data collected during 2014 were analyzed and they refer to the survival of Norway spruce seedlings in the progeny test in Drinić. The data were processed in order to determine which populations and half-sib lines are best adapted to ecological conditions of Drinić area. The results indicate a significant variability of survival among the tested populations and half-sib lines. They also indicate a higher adaptability of population originating from geographically more distant provenances from progeny test, in comparison with closer populations. The results can be used for the purpose of transferring the spruce reproductive material from Bosnia and Herzegovina to Drinić area, as well as the sites which are characterized by similar ecological conditions.

Cilj rada je analiza perioda cvjetanja vrsta roda lipa (Tilia sp.) u toku jedne vegetacione sezone, na području grada Banja Luke. Vrste obuhvaćene ovim istraživanjem su: krupnolisna, sitnolisna i srebrnolisna lipa. Terensko istraživanje je sprovedeno na tri lokaliteta: u parku Mladen Stojanović, Univerzitetskom gradu i na Starčevici. Utvrđene su klimatske, edafske i orografske karakteristike objekta istraživanja. Navedeni lokaliteti, iako se nalaze relativno blizu u istom klimatskom podrućju, pružaju različite ekološke uslove za razvoj i fenologiju istraživanih vrsta. Praćeno je pet faza cvjetanja, s ciljem da se utvrdi uticaj stanišnih uslova na fenofazu cvjetanja, te utvrde genetičke različitosti analiziranih stabala. Rezultati istraživanja pokazuju da početak i trajanje pojedinih faza cvjetanja istraživanih vrsta, u najvećoj mjeri zavise od vrste i stanišnih uslova. Na osnovu izvršenih fenoloških osmatranja konstatovane su razlike u trajanju perioda cvjetanja kod analiziranih stabala unutar istog lokaliteta. Dobijeni rezultati mogu biti od koristi kod procjene kvaliteta sjemena i definisanja vremena i načina njegovog sakupljanja.

Cilj rada je analiza perioda cvjetanja vrsta roda lipa (Tilia sp.) u toku jedne vegetacione sezone, na području grada Banja Luke. Vrste obuhvaćene ovim istraživanjem su: krupnolisna, sitnolisna i srebrnolisna lipa. Terensko istraživanje je sprovedeno na tri lokaliteta: u parku Mladen Stojanović, Univerzitetskom gradu i na Starčevici. Utvrđene su klimatske, edafske i orografske karakteristike objekta istraživanja. Navedeni lokaliteti, iako se nalaze relativno blizu u istom klimatskom podrućju, pružaju različite ekološke uslove za razvoj i fenologiju istraživanih vrsta. Praćeno je pet faza cvjetanja, s ciljem da se utvrdi uticaj stanišnih uslova na fenofazu cvjetanja, te utvrde genetičke različitosti analiziranih stabala. Rezultati istraživanja pokazuju da početak i trajanje pojedinih faza cvjetanja istraživanih vrsta, u najvećoj mjeri zavise od vrste i stanišnih uslova. Na osnovu izvršenih fenoloških osmatranja konstatovane su razlike u trajanju perioda cvjetanja kod analiziranih stabala unutar istog lokaliteta. Dobijeni rezultati mogu biti od koristi kod procjene kvaliteta sjemena i definisanja vremena i načina njegovog sakupljanja.

Cilj rada je analiza perioda cvjetanja vrsta roda lipa (Tilia sp.) u toku jedne vegetacione sezone, na području grada Banja Luke. Vrste obuhvaćene ovim istraživanjem su: krupnolisna, sitnolisna i srebrnolisna lipa. Terensko istraživanje je sprovedeno na tri lokaliteta: u parku Mladen Stojanović, Univerzitetskom gradu i na Starčevici. Utvrđene su klimatske, edafske i orografske karakteristike objekta istraživanja. Navedeni lokaliteti, iako se nalaze relativno blizu u istom klimatskom podrućju, pružaju različite ekološke uslove za razvoj i fenologiju istraživanih vrsta. Praćeno je pet faza cvjetanja, s ciljem da se utvrdi uticaj stanišnih uslova na fenofazu cvjetanja, te utvrde genetičke različitosti analiziranih stabala. Rezultati istraživanja pokazuju da početak i trajanje pojedinih faza cvjetanja istraživanih vrsta, u najvećoj mjeri zavise od vrste i stanišnih uslova. Na osnovu izvršenih fenoloških osmatranja konstatovane su razlike u trajanju perioda cvjetanja kod analiziranih stabala unutar istog lokaliteta. Dobijeni rezultati mogu biti od koristi kod procjene kvaliteta sjemena i definisanja vremena i načina njegovog sakupljanja.

U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja strukture krošanja, obrasta i s tim u vezi optimalnog broja stabala u dvije sastojine johe različite dobi, ali približno istog proizvodnog potencijala staništa. Prva sastojina je u dobi od 53 a druga u dobi od 65 godina. Polazeći od interakcije između elemenata strukture krošanja i drugih elemenata rasta sastojina, došlo se do optimalnog broja stabala sastojine, koji predstavlja osnovu za projekciju ekonomičnog i biološki prihvatljivog načina gazdovanja.

U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja strukture krošanja, obrasta i s tim u vezi optimalnog broja stabala u dvije sastojine johe različite dobi, ali približno istog proizvodnog potencijala staništa. Prva sastojina je u dobi od 53 a druga u dobi od 65 godina. Polazeći od interakcije između elemenata strukture krošanja i drugih elemenata rasta sastojina, došlo se do optimalnog broja stabala sastojine, koji predstavlja osnovu za projekciju ekonomičnog i biološki prihvatljivog načina gazdovanja.

U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja strukture krošanja, obrasta i s tim u vezi optimalnog broja stabala u dvije sastojine johe različite dobi, ali približno istog proizvodnog potencijala staništa. Prva sastojina je u dobi od 53 a druga u dobi od 65 godina. Polazeći od interakcije između elemenata strukture krošanja i drugih elemenata rasta sastojina, došlo se do optimalnog broja stabala sastojine, koji predstavlja osnovu za projekciju ekonomičnog i biološki prihvatljivog načina gazdovanja.

Bijeli bor predstavlja evrihornu i evritopnu vrstu i kao takav odlikuje se značajnom genetičkom varijabilnošću. Prethodna istraživanja ukazuju na značajne varijabilnosti fenotipskih karakteristika vrste. U Bosni i Hercegovini bijeli bor se javlja na mnogim lokalitetima, a konzervacija i usmjereno korišćenje nastoji se ostvariti kroz testove potomstva i sjemenske plantaže. Sjemenska plantaža u rasadniku Stanovi (okolina Doboja) podignuta je 1968. godine, a sastoji se od 20 klonova, koji su zastupljeni sa 214 rameta. Analiza genetičke diferencijacije, kroz analizu polena vrste, ukazuje na postojanje značajnih razlika između klonova. Proučavane su dimenzije polena kao jedan od parametara varijabilnosti klonova. Klon 9 ima najveću dimenziju širine polenovog zrna, od 64,10 μm, dok klon 2 ima najmanju vrijednost koja iznosi 26,44 μm. Razlika između najšireg i najužeg polenovog zrna je 37,66 μm. Totalna dužina polenovog zrna varira od 65,48 μm, kod klona 15, do 40,00 μm, kod klona 7. Razlika između najdužeg i najkraćeg polenovog zrna je 25,48 μm. Dimenzije polenovog zrna, na nivo sjemenske plantaže, iznose 54,42/35,61 μm. Klonovi 9, 10, 11, 13, 15, 17 i 20 imaju najkrupniji polen sa vrijednostima iznad prosjeka sjemenske plantaže. Razlike koje su evidentirane najvjerovatnije su posljedica genetičke varijabilnosti klonova različitog porijekla.

U Republici Srpskoj, ekološke i razvojne karakteristike šuma crne johe nisu istražene u obimu koji je potreban za planiranje gazdovanja po principima održivog gazdovanja šumama. U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja razvojnih karakteristika sastojina crne johe na dva lokaliteta. Sastojina na lokalitetu Gunjevci je u dobi od 53 godine, a sastojina na lokalitetu Jakupovci u dobi od 65 godina.

Bijeli bor predstavlja evrihornu i evritopnu vrstu i kao takav odlikuje se značajnom genetičkom varijabilnošću. Prethodna istraživanja ukazuju na značajne varijabilnosti fenotipskih karakteristika vrste. U Bosni i Hercegovini bijeli bor se javlja na mnogim lokalitetima, a konzervacija i usmjereno korišćenje nastoji se ostvariti kroz testove potomstva i sjemenske plantaže. Sjemenska plantaža u rasadniku Stanovi (okolina Doboja) podignuta je 1968. godine, a sastoji se od 20 klonova, koji su zastupljeni sa 214 rameta. Analiza genetičke diferencijacije, kroz analizu polena vrste, ukazuje na postojanje značajnih razlika između klonova. Proučavane su dimenzije polena kao jedan od parametara varijabilnosti klonova. Klon 9 ima najveću dimenziju širine polenovog zrna, od 64,10 μm, dok klon 2 ima najmanju vrijednost koja iznosi 26,44 μm. Razlika između najšireg i najužeg polenovog zrna je 37,66 μm. Totalna dužina polenovog zrna varira od 65,48 μm, kod klona 15, do 40,00 μm, kod klona 7. Razlika između najdužeg i najkraćeg polenovog zrna je 25,48 μm. Dimenzije polenovog zrna, na nivo sjemenske plantaže, iznose 54,42/35,61 μm. Klonovi 9, 10, 11, 13, 15, 17 i 20 imaju najkrupniji polen sa vrijednostima iznad prosjeka sjemenske plantaže. Razlike koje su evidentirane najvjerovatnije su posljedica genetičke varijabilnosti klonova različitog porijekla.

U Republici Srpskoj, ekološke i razvojne karakteristike šuma crne johe nisu istražene u obimu koji je potreban za planiranje gazdovanja po principima održivog gazdovanja šumama. U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja razvojnih karakteristika sastojina crne johe na dva lokaliteta. Sastojina na lokalitetu Gunjevci je u dobi od 53 godine, a sastojina na lokalitetu Jakupovci u dobi od 65 godina.

Bijeli bor predstavlja evrihornu i evritopnu vrstu i kao takav odlikuje se značajnom genetičkom varijabilnošću. Prethodna istraživanja ukazuju na značajne varijabilnosti fenotipskih karakteristika vrste. U Bosni i Hercegovini bijeli bor se javlja na mnogim lokalitetima, a konzervacija i usmjereno korišćenje nastoji se ostvariti kroz testove potomstva i sjemenske plantaže. Sjemenska plantaža u rasadniku Stanovi (okolina Doboja) podignuta je 1968. godine, a sastoji se od 20 klonova, koji su zastupljeni sa 214 rameta. Analiza genetičke diferencijacije, kroz analizu polena vrste, ukazuje na postojanje značajnih razlika između klonova. Proučavane su dimenzije polena kao jedan od parametara varijabilnosti klonova. Klon 9 ima najveću dimenziju širine polenovog zrna, od 64,10 μm, dok klon 2 ima najmanju vrijednost koja iznosi 26,44 μm. Razlika između najšireg i najužeg polenovog zrna je 37,66 μm. Totalna dužina polenovog zrna varira od 65,48 μm, kod klona 15, do 40,00 μm, kod klona 7. Razlika između najdužeg i najkraćeg polenovog zrna je 25,48 μm. Dimenzije polenovog zrna, na nivo sjemenske plantaže, iznose 54,42/35,61 μm. Klonovi 9, 10, 11, 13, 15, 17 i 20 imaju najkrupniji polen sa vrijednostima iznad prosjeka sjemenske plantaže. Razlike koje su evidentirane najvjerovatnije su posljedica genetičke varijabilnosti klonova različitog porijekla.

U Republici Srpskoj, ekološke i razvojne karakteristike šuma crne johe nisu istražene u obimu koji je potreban za planiranje gazdovanja po principima održivog gazdovanja šumama. U ovom radu su prezentovani rezultati istraživanja razvojnih karakteristika sastojina crne johe na dva lokaliteta. Sastojina na lokalitetu Gunjevci je u dobi od 53 godine, a sastojina na lokalitetu Jakupovci u dobi od 65 godina.