Morfološke karakteristike polena klonova bijelog bora (Pinus sylvestris L.) iz sjemenske plantaže u Stanovima

Bijeli bor predstavlja evrihornu i evritopnu vrstu i kao takav odlikuje se značajnom genetičkom varijabilnošću. Prethodna istraživanja ukazuju na značajne varijabilnosti fenotipskih karakteristika vrste. U Bosni i Hercegovini bijeli bor se javlja na mnogim lokalitetima, a konzervacija i usmjereno korišćenje nastoji se ostvariti kroz testove potomstva i sjemenske plantaže. Sjemenska plantaža u rasadniku Stanovi (okolina Doboja) podignuta je 1968. godine, a sastoji se od 20 klonova, koji su zastupljeni sa 214 rameta. Analiza genetičke diferencijacije, kroz analizu polena vrste, ukazuje na postojanje značajnih razlika između klonova. Proučavane su dimenzije polena kao jedan od parametara varijabilnosti klonova. Klon 9 ima najveću dimenziju širine polenovog zrna, od 64,10 μm, dok klon 2 ima najmanju vrijednost koja iznosi 26,44 μm. Razlika između najšireg i najužeg polenovog zrna je 37,66 μm. Totalna dužina polenovog zrna varira od 65,48 μm, kod klona 15, do 40,00 μm, kod klona 7. Razlika između najdužeg i najkraćeg polenovog zrna je 25,48 μm. Dimenzije polenovog zrna, na nivo sjemenske plantaže, iznose 54,42/35,61 μm. Klonovi 9, 10, 11, 13, 15, 17 i 20 imaju najkrupniji polen sa vrijednostima iznad prosjeka sjemenske plantaže. Razlike koje su evidentirane najvjerovatnije su posljedica genetičke varijabilnosti klonova različitog porijekla.