Search

Bu çalışmanın amacı okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekâsını nasıl etkilediği ve liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekalarına etkisinde sosyal zekanın aracılık rolünün olup olmadığının belirlenmesidir. Bu sayede okul müdürlerinin liderlik tarzlarının öğretmenlerin duygusal zekalarına doğrudan ya da sosyal zekâ aracılığıyla etkisinin olup olmadığı tespit edilmiştir. Araştırmanın bir başka amacı da öğretmen görüşlerine göre okul müdürlerinin liderlik tarzları, öğretmenlerin sosyal zekâsı ve duygusal zekalarını bazı kişisel değişkenlere göre (cinsiyet, okul kademesi, alan, öğrenim durumu, öğretmenlik deneyimi, kurumdaki çalışma süresi, değerlendirilen yönetici ile beraber çalışılan süre) incelemektir. Araştırmanın modeli ilişkisel tarama modelidir. Okul müdürlerinin liderlik tarzları, öğretmenlerin sosyal zekâları ve duygusal zekâları arasındaki ilişkiyi test etmek amacı ile yapısal eşitlik modellemesi (YEM) kullanılmıştır. Ayrıca kişisel özelliklerin değişkenlere etkisini belirlemek için t-testi ve tek yönlü ANOVA analizi kullanılmıştır. Araştırma Antalya ilinde yer alan devlet okullarında gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Liderlik Stilleri Betimleme Anketi, Tromso Sosyal Zekâ Ölçeği ve Rotterdam Duygusal Zekâ Ölçeği aracılığı ile toplanmıştır. Araştırmanın kişisel değişkenlerine göre anlamlı farklılık olup olmadığının çözümüne yönelik yapılan t testi ve tek yönlü Anova testleri sonucu fark çıkan değişkenlerinin etkisinin çok küçük olduğu bulgusuna erişilmiştir. Yapısal eşitlik modeli testleri sonucunda yapısal liderlik tarzının öğretmenlerin duygusal zekâları üzerinde herhangi bir etki yaratmadığı bulunmuştur. İnsan kaynağı liderliği, politik liderlik ve sembolik liderlik ise öğretmenlerin duygusal zekalarını olumlu yönde etkilemektedir. İnsan kaynağı, politik ve sembolik liderlik tarzları öğretmenlerin duygusal zekalarını hem doğrudan hem de sosyal zekâ aracılığıyla dolaylı olarak etkilemektedir. The aim of this study is to determine how the leadership style of school principals affects the teachers' emotional intelligence and whether the leadership style has a mediator role in social intelligence in the effect of teachers' emotional intelligence. In this way it will be determined whether the leadership style of school principals has an effect directly on the teachers' emotional intelligence or through social intelligence. Another aim of the study is to examine the leadership style of school principals, social intelligence and emotional intelligence according to some demographic variables (gender, school level, branch of study, education status, seniority, working time in the same school and time worked with the evaluated administrator). The model of the study is the relational survey model. Structural equation modelling (SEM) was used to test the relationship between leadership style of school principals, social intelligence and emotional intelligence. In addition t-test and oneway ANOVA analysis were used to determine the effect of demographic factors on variables. The research was conducted in public schools in Antalya province. The data were gathered through Personal Information Form, Leadership Orientations Questionnaire, Tromso Social Intelligence Scale and Rotterdam Emotional Intelligence Scale. The results of t test and one way Anova tests were found to be very low and the effect of the variables was very low. As a result of structural equation model tests structural leadership style has no effect on teachers’ emotional intelligence. Human resource leadership, political leadership and symbolic leadership styles have direct and indirect positive effects on the teachers' emotional intelligence. Human resource, political and symbolic leadership styles effect teachers' emotional intelligence directle and indirectly through social intelligence. Keywords: Emotional intelligence, leadership style, social intelligence

Araştırmada okul yöneticilerinin paternalist liderlik özelliklerinin sınıf öğretmenlerinin örgütsel destek algıları ile olan ilişkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Malatya İli merkezinde bulunan ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini belirlemek için Malatya İl merkezinde bulunan ilkokullar bir küme olarak kabul edilmiş ve bu kümeden yansızlık kuralına göre 20 ilkokul belirlenmiştir. Yansız olarak belirlenen ilkokullardaki tüm öğretmenler üzerinde ölçümler yapmak için araştırmada kullanılan ölçekler dağıtılmış ve bu öğretmenler arasında 405 sınıf öğretmeni araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. 405 sınıf öğretmeninden elde edilen sonuçlar Malatya İl merkezindeki tüm sınıf öğretmenlerine genellenmiştir. Bu şekilde belirlenen örneklem türüne `Oransız Küme Örnekleme` denir. Araştırma verilerini toplamak için `Kişisel Bilgi Formu` , `Paternalist liderlik Ölçeği` ve `Örgütsel Destek Ölçeği` kullanılmıştır. İfade edilen veri toplama araçları ile 405 sınıf öğretmeninden toplanan veriler SPPS 25 paket programına işlenmiş ve bu program aracılığıyla veriler analiz edilmiştir. Verilerin analizi aşamasında çalışmanın alt problemleri dikkate alınarak cinsiyet değişkeni için `Bağımsız Örneklem t-Testi`, eğitim durumu, mesleki kıdem, bulunduğu okuldaki öğretmen sayısı ve çalışma süresi değişkenleri için `Tek Yönlü Varyans Analizi` kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırmada okuldaki çalışma süresi açısından sınıf öğretmenlerinin verdikleri cevapların genel ortalamasına bakıldığında, okuldaki çalışma süresi 4-6 yıl arasında olan sınıf öğretmenlerinin okul yöneticilerini daha paternalist olarak gördükleri, fakat 4-6 yıl arası aynı okulda çalışanların paternalist liderlik algıları daha sonraki yıllarda anlamlı düzeyde olmasa bile düştüğü araştırmada belirlenmiştir. Araştırmada mesleki kıdem değişkeni açısından elde edilen bulgular doğrultusunda mesleki kıdemin artmasıyla birlikte paternalist liderlik algısının yükseldiği sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca göre mesleki kıdem ile paternalist liderlik arasında pozitif bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir. Ayrıca araştırmada paternalist liderlik ile eğitim durumu arasında negatif bir korelasyonun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimler: Liderlik, Paternalist Liderlik, Örgütsel Destek In this study, it was aimed to determine the relationship between the paternalist leadership characteristics of school administrators and the organizational support perceptions of classroom teachers. The universe of the study is composed of classroom teachers working in primary schools located in the center of Malatya. In order to determine the sample of the study, primary schools in Malatya city center were accepted as a cluster and 20 primary schools were determined according to this group. The scales used in the research to distribute measurements on all teachers in primary schools were distributed and among these teachers 405 class teachers formed the sample of the study. The results obtained from 405 classroom teachers are generalized to all the class teachers in the city center of Malatya. The type of sample determined in this way is called the Uniform Cluster Sampling.Personal Information Form, Paternalist Leadership Scale and Organizational Support Scale were used to collect the research data. Data collected from the 405 class teachers with the data collection tools were analyzed and the data were analyzed by using SPPS 25 package program. In the analysis of the data, One-Way Variance Analysis was used for the variables of independent sample t-Test, educational status, professional seniority, number of teachers in the school where the students were working and working time variables for gender variable taking into account the sub-problems of the study. In addition, correlation analysis was performed to determine the relationship between variables. When we look at the general average of class teachers' answers in terms of working time in the school, it is observed that classroom teachers with school working time between 4-6 years see school administrators as more paternalistic, but the paternalist leadership perceptions of those working in the same school for 4-6 years are not significant in later years. It was determined in the research. In the study, it was concluded that the perception of paternalist leadership increased with the increase in the seniority in line with the findings obtained in terms of the seniority of the seniority. According to this result, there is a positive relationship between professional seniority and paternalist leadership. In addition, it was concluded that there was a negative correlation between paternalist leadership and education.Keywords: Leadership, Paternalist Leadership, Organizational Support 126

Bu çalışmanın amacı, Kütahya ili merkez ve ilçelerindeki resmi devlet okulu olan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin girişimci liderlik davranışları ile örgüt kültürü arasındaki ilişkiyi incelemektir.Araştırmanın örneklemini, kolay ulaşılabilir örnekleme tekniğiyle seçilen Kütahya ili merkez ve ilçelerinde 2018-2019 Eğitim-Öğretim döneminde görev yapan 395 öğretmen oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak, okul yöneticilerinin girişimci liderlik özelliklerini belirlemek amacıyla Köybaşı (2016) tarafından geliştirilen, 5'li likert tipi, 15 maddelik ve tek boyutlu olan `Yönetici Girişimci Liderlik Ölçeği (YGLÖ)` ve örgüt kültürü düzeyini belirlemek amacıyla Terzi (2005) tarafından geliştirilen 5'li likert tipi, 29 maddelik dört boyutlu `Okul Kültürü Ölçeği (OKÖ)` kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler SPSS 18.0 istatistik programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde frekans ve yüzde dağılımı, Bağımsız örneklemler t-testi, Tek yönlü ANOVA, Tukey-HSD testi, korelasyon ve regresyon analizi kullanılmıştır.Araştırmada sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin girişimci liderlik davranışları, örgüt kültürünün %43,5'ini anlamlı bir şekilde açıklayabilmektedir. Bununla birlikte okul yöneticilerinin girişimci liderlik davranışları ile örgüt kültürü arasında istatistiksel olarak anlamlı, pozitif ve yüksek düzeye yakın bir ilişki olduğu görülmüştür. Bu sonuçlara göre, okul yöneticilerinin girişimci liderlik davranışları arttıkça, örgüt kültürü düzeyi de artmakta olduğu görülmüştür. Ayrıca okul yöneticilerinin girişimci liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşleri, öğretmenlerin cinsiyeti, kıdem yılı ve çalıştığı okuldaki hizmet yılı bağımsız değişkenlerine göre farklılaşmamakta; çalıştığı okulun ilkokul, ortaokul ve lise türü oluşuna göre ve öğretmenlerin sınıf öğretmeni veya branş öğretmeni olma durumlarına göre istatistiksel olarak farklılaştığı görülmüştür. Bununla birlikte örgüt kültürü düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri, cinsiyet ve çalıştığı okuldaki hizmet yılına göre farklılaşmadığı; kıdem yılı, okul türü ve sınıf öğretmeni veya branş öğretmeni olma durumlarına göre genel ve alt boyutlarda kısmen farklılaştığı görülmüştür. The purpose of this study is to investigate the relationship between entrepreneurial leadership behaviors of school administrators and organizational culture according to the opinions of teachers working in primary, secondary and high schools in Kütahya city center and districts.The sample of the study consisted of 395 teachers working in 2018-2019 Academic Year in the city center and districts of Kütahya province. As a data collection tool, to determine the entrepreneurial leadership characteristics of school administrators, 5-point likert-type, 15-item and one-dimensional `Entrepreneurial Leadership Scale of School Administrators` developed by Köybaşı (2016); to determine the level of organizational culture 5-point Likert-type, 29-item and four-dimensional `School Culture Scale` developed by Terzi (2005) were used. The data were analyzed with SPSS 18.0 statistical program. In the analysis of data; frequency and percentage distribution, independent samples t-test, one-way ANOVA, Tukey-HSD test, correlation test and regression analysis were used. According to the findings, it was seen that school administrators could explain the 43.5% of the organizational culture statistically significant in the sense of entrepreneurial leadership behaviors in general. However, according to the correlation test results, it was found that there was a statistically significant, positive and moderate but close to high level relationship between administrator entrepreneurial leadership behaviors and organizational culture. According to these results, entrepreneurial leadership behaviors of school administrators have a statistically significant effect on organizational culture and it was concluded that as the entrepreneurial leadership behaviors of school administrators increase the school culture level increases. In addition, teachers' views on entrepreneurial leadership behaviors of school administrators do not differ according to teachers' gender, seniority year and year of service at school. According to the types of the schools (primary, secondary and high school), teachers differed statistically according to their status as a class or branch teacher. Though it was found that teachers' views on the level of school culture do not differ according to the gender and the year of service in the school; it partly differs in main and sub-dimensions according to the status of seniority, school type and being class or branch teacher. 132

Bu çalışmada, öğretmen görüşlerine göre liderlik tarzlarından otokratik, demokratik, serbest bırakıcı, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarının, örgütsel sessizlik ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın alt problemlerinde ise, okul müdürlerinin liderlik davranışlarına yönelik öğretmen algıları, öğretmenlerin sessizlik davranışının düzeyi, liderlik tarzlarıyla, sessizlik davranışı ilişkisinin yönü ve gücü nedir sorularının yanıtları aranmıştır. Araştırmanın evrenini, 2017-2018 Eğitim-Öğretim yılında, Malatya iline bağlı 13 ilçede görev yapan 12.987 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklemini ise Malatya ili ilçe merkezlerinde ve köylerindeki 282 ilkokul, 277 ortaokul ve 294 lisede görev yapan toplam 853 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri betimleyici istatistik analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen veriler, yüzde ve frekans tabloları ile özetlenmiş, istatistik paket programı kullanılarak analizler ve değerlendirmeler yapılmıştır. Verilerin normallik sınaması Kolmogorov – Smirnov testi ile yapılmış olup verilerin normal dağılım gösterdiği varsayımı sağlanmıştır. Bu yüzden veriler parametrik testlerden bağımsız örneklem t test ve tek yönlü ANOVA ile analiz edilmiştir. Normal dağılım göstermeyen gruplarda Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Bunların yanı sıra okul müdürlerinin sergiledikleri liderlik tarzı davranışlarından otokratik liderlik, demokratik liderlik, serbest bırakıcı liderlik, dönüşümcü liderlik ve etkileşimci liderlik tarzı davranışlarının örgütsel sessizlikle ilişkisinin yönünü ve gücü belirlemek üzere çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Çalışmada hata düzeyi .05 olarak kabul edilmiştir. Öğretmenler okul müdürlerinin liderlik tarzlarından; otoriter ve serbest bırakıcı liderlik tarzı davranışlarını sergilemesini sırasıyla ( =2,28) ve ( =2,49) ortalama ile `Kısmen Katılıyorum` düzeyinde; demokratik, dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzları davranışlarını sergilemesini sırasıyla ( =3,33), ( =3,29) ve ( =2,96) ortalama ile `Orta Düzeyde Katılıyorum` düzeyinde değerlendirmişlerdir. Yine görüşlerine başvurulan öğretmenlerin verdikleri yanıtların ortalamalarına göre ( =3,81), öğretmenlerin okullarında meydana gelen durumlar karşısında görüş ve önerilerini ifade etmek yerine çoğunlukla sessizlik davranışı sergiledikleri söylenebilir In this study, it was aimed to determine the relationship between organizational silence and autocratic, democratic, laissez faire, transformational and interactionist leadership styles according to the views of teachers. In the sub-problems of the study, the teachers' perceptions of the leadership style behaviors of the school principals, the level of silence behavior of the teachers, the direction and the power of the relationship between leadership styles and organizational silence behavior were examined. The population of the study consisted of 12,987 teachers working in 13 districts of Malatya province in 2017-2018 academic year. The sample is composed of 282 primary schools, 277 secondary schools and 293 high schools in the district centers and villages of Malatya. The data of the study were subjected to descriptive statistical analysis. The obtained data are summarized with percentage and frequency tables and analyzes and evaluations have been made by using statistical package program. The data were tested by Kolmogorov - Smirnov test and the assumption was made that the data were distributed normally. Therefore, the data were analyzed by independent samples t test and one-way ANOVA from parametric tests. Kruskal Wallis test was used in the groups which did not show normal distribution. In addition, multiple linear regression analysis was conducted to determine the direction and strength of the relationship between organizational silence and autocratic, democratic, laissez faire, transformational and interactionist leadership styles exhibited by school principals. The error level was accepted as .05. Teachers evaluated the fact that school principals exhibited authoritarian and laissez faire leadership style behaviors ( =2,28) ve ( =2,49) from their leadership styles at the level of `Partially Agree`, and exhibited their behaviors of democratic, transformational and interactive leadership styles ( =3,33), ( =3,29) and ( =2,96) at the level of `Medium level Agree`. Again, according to the average of the answers of the teachers ( =3,81), it can be said that the teachers displayed silence behavior rather than expressing their opinions and suggestions in the face of the situations occurring in their schools. 122

Bu araştırmanın amacı üniversitelerde görev yapan sağlık, kültür ve spor yöneticilerinin liderlik özellikleri ile problem çözme becerilerinin incelenerek sonuçlarının ortaya konmasıdır. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın evreni 2018–2019 akademik yılında İstanbul ilinde bulunan vakıf ve devlet üniversitelerinde görev yapan sağlık, kültür ve spor birimi yöneticileridir. Bu evren içinden basit tesadüfi örneklem yoluyla belirlenen okullara gidilerek anketler yöneticilere dağıtılmıştır. Dağıtılan ölçekler ile uygulayıcı sayısı olarak 60 kişiye ulaşılmıştır. Bu anketlerden biri kodlama hatası olduğundan dolayı geçersiz sayılmış ve analizler 59 kişi üzerinden yapılmıştır. Araştırmanın verileri araştırma grubuna Kişisel Bilgi Formu, Ekvall ve Arvonen tarafından (1991) geliştirilerek Cronbach Alfa katsayısı 0,97 olarak bulunan; Türkçe uyarlaması Tengilimoğlu (2005) tarafından yapılan Liderlik Ölçeği ve Heppner ve Peterson (1982) tarafından geliştirilerek Cronbach Alfa katsayısı 0,88 olarak bulunan Türkçe uyarlaması Taylan (1990) tarafından yapılan Problem Çözme Envanteri (PÇE) uygulanarak elde edilmiştir.Elde edilen veriler SPSS 21 paket programında frequency, tanımlayıcı istatistik, Man Whitney U ve Kruskall Wallis varyans analizi yöntemleri ile analiz edilmiştir.Verilerin analizi sonucunda medeni durum parametresine göre DOL puanları arasında 0,05 ve toplam liderlik puanları arasında 0,01 düzeyinde; problem çözme özelliklerinde ise mesleki deneyim parametresine göre 0,05 düzeyinde ve gelir düzeylerine göre ise Puan bir parametresinde 0,01 düzeyinde anlamlı farklılık bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Liderlik, Problem Çözme Becerileri, Eğitim, Öğretim. The aim of this research is to examine the leadership characteristics and problem solving skills of health, culture and sports managers working in universities and to reveal the results. In the research, relational screening model was used. The population of this research is the managers of health, culture and sports units working in foundation and publıc universities in Istanbul in 2018-2019 academic year. Within this universe, the schools were determined by simple random sampling and the questionnaires were distributed to the administrators. Scale was applied to 60 people. One of these questionnaires was considered invalid due to coding errors and analyzes were conducted on 59 people. The data of the study was obtained by applying the Personal Information Form to Ekvall and Arvonen in 1991 by applying the Leadership Scale with a Cronbach's Alpha coefficient of 0.97 and Heppner and Peterson's Problem Solving Inventory (PÇI) with a Cronbach's Alpha coefficient of 0.88. The data of the research was held from personal information inventory, the Leadership Scale developed by developed by Ekvall and Arvonen (1991) and Turkish adaptation done by Tengilimoğlu (2005) of which the Cronbach Alpha coefficient found 0.97 and the Problem Solving Inventory (PSI) developed by Heppner and Peterson (1982) Turkish adaptation Taylan (1990)of which Cronbach Alpha coefficient is 0.88 .The data were analyzed by using SPSS 21 software, frequency, descriptive statistics, Man Whitney U and Kruskall Wallis variance analysis methods. As a result of the data analysis, according to the marital status parameter, DOL scores were 0,05 and total leadership scores were 0,01; and in problem solving characteristics, a significant difference was found at 0,05 level according to professional experience parameter and at 0,01 level according to income level. Keywords: Leadership, Problem Solving Skills, Education, Teaching Page. 94

Kuantum liderlik, yeni bilimin bir kolu sayılan kuantum fiziğinin varsayımlarına dayalı olarak açımlanan modern bir liderlik kuramıdır. İnisiyatif alma davranışı ise bireyin bir işi kendiliğinden başlatması, basiretli olması, engelleri aşması ve öz-yatırımsal faaliyetlerde bulunmasını gerektiren kişisel bir davranıştır. Araştırmanın amacı, resmi ortaokullarda çalışan öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışları ile öğretmenlerin inisiyatif alma düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Bunun yanında öğretmenlerin farklı demografik özelliklerine göre okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarına ilişkin görüşleri ve öğretmenlerin inisiyatif alma davranış düzeyleri incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama deseninde betimsel bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul İli Kartal ilçesindeki resmi ortaokullarda görev yapan ve basit tesadüfî örnekleme yöntemi ile belirlenen 306 öğretmen oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplamak amacıyla `Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları Ölçeği` ve `Eğitim Örgütlerinde İnisiyatif Alma Davranışı Ölçeği` olmak üzere iki ölçme aracı kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız t-testi, ANOVA, Levene's testi ve LSD çoklu karşılaştırma testleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranış düzeyinin öğretmenlerin inisiyatif alma davranış düzeyi ile pozitif yönde ilişkili olduğu görülmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda yapılan tartışma ve yorum neticesinde hem politika yapıcı ve uygulayıcılara hem de diğer araştırmalara yönelik önerilerde bulunulmaktadır. Quantum leadership is a modern leadership theory based on assumptions of quantum physics, which is regarded as a new branch of science. Initiative-taking is a personal behavior that involves in initiating something voluntarily, being prudent, overcoming obstacles and performing self-investment activities. The aim of the study is to determine the relationship between school principals' quantum leadership behavior and teachers' initiative-taking behavior based on the opinions of teachers working in public secondary schools. Furthermore, teachers' opinions on quantum behavior of school principals and the level of initiative-taking behavior of teachers were examined in terms of various demographic characteristics. The study was a descriptive and quantitative study based on the relational model. The population of the study consisted of teachers working in public secondary schools in Kartal district of Istanbul in 2018-2019 academic years, and 306 teachers were selected by simple random sampling method as the research sample. In order to collect data, two different instruments were applied in the study; `Scale on School Principals' Levels of Displaying Quantum Leadership Behaviors and `Scale on Taking Initiative in Educational Organizational`. Descriptive statistics, independent t-test, ANOVA, Levene's test and LSD multiple comparison tests were used to analyze the data. The study found out that the level of quantum leadership behavior of the school administrators is positively correlated with the level of initiative-taking behavior of teachers. Based on the findings and results of the study, some recommendations were proposed to educational policy-makers, educational practitioners and researchers. 131

Bu çalışma, halk eğitimi merkezi müdürlerinin öğretimsel liderlik rollerini ne düzeyde yerine getirdiklerini ortaya koymak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Karma yöntemin çeşitleme deseninde tasarlanan bu araştırmanın çalışma grubu amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesi yoluyla oluşturulmuştur. Bu kapsamda Trabzon il sınırları içerisindeki halk eğitimi merkezlerinde en az dört yıl görev yapan 9 kurum müdürü ile bu kurumlarda en az bir yıl öğretmen/usta öğretici olarak çalışan 515 eğitici çalışma grubunu oluşturmuştur. Veri toplama araçları olarak, araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu ve Şişman (2004) tarafından geliştirilen `Öğretimsel Liderlik Ölçeği` kullanılmış, doküman incelemesi yapmak amacıyla da görüşme yapılan kurum müdürlerinin kurumlarına ait 2015-2019 yıllarını kapsayan stratejik planlar toplanmıştır. Nicel veriler SPSS paket programı aracılığı ile çözümlenmiş, nitel veriler ise içerik analizi yardımıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulguların karma yönteme uygun şekilde karşılaştırılması ya da bütünleştirilmesi neticesinde kurum müdürlerinin öğretimsel liderlik rollerini yerine getirme düzeylerinin planlamadan uygulamaya geçildikçe azalan bir seyir gösterdiği tespit edilmiştir. Eğiticiler kurum müdürlerini `çoğu zaman` düzeyinde öğretimsel lider olarak tanımlarken, kurum müdürleri kendilerini orta düzeyde öğretimsel lider olarak görmektedirler. Ayrıca, kurum müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile eğiticilerin görev ve hizmet süresi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Anahtar Kelimeler: Öğretimsel liderlik, Hayat boyu öğrenme, Halk eğitimi This study was carried out in order to determine the level of the instructional leadership roles of the administrators of public education centers. In this research, which is designed in the diversity pattern of the mixed method, the study group was formed by sampling the maximum diversity of the sampling methods. In this context, 9 principals working in public education centers within the provincial boundaries of Trabzon and 515 trainers working as teachers/master trainers for at least 1 year in these institutions have formed the study group. The semi-structured interview form prepared by the researcher and the Instructional Leadership Scale prepared by Şişman (2004) were used as data collection tools. In addition, strategic plans covering the years 2015-2019 were collected in order to conduct document analysis. Quantitative data were analyzed by means of SPSS package program and the qualitative data were analyzed by means of content analysis. As a result of the comparison or integration of the findings in accordance with the mixed method, it has been determined that the level of fulfillment of the instructional leadership roles of the directors of the institutions has been decreasing as they move from planning to implementation. While trainers define institution managers as instructional leaders at mostly level, corporate managers consider themselves to be middle-level instructional leaders. In addition, no significant difference was found between the instructional leadership behaviors of institution managers and the duty and service duration variables of the trainers.Key Words: Instructional leadership, Lifelong learning, Public education 177

Bu çalışmanın amacı Kocaeli il merkezi ve ilçe kamu ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görevli bulunan okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile sosyal girişimcilik becerilerine yönelik görüşleri tespit edilerek, okul yöneticilerinin demografik özelliklerine göre okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile sosyal girişimcilik becerilerine yönelik görüşleri arasındaki anlamlı fark olup olmadığını ve okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile sosyal girişimcilik becerilerine yönelik görüşleri arasında anlamlı ilişkinin olup olmadığını saptamaktır. Bu araştırma ilişkisel tarama modelinde yapılmış, araştırmanın çalışma evreni 2016 – 2017 eğitim-öğretim yılında Kocaeli İl merkezinde kamu ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görevli bulunan toplam 599 okul yöneticisi oluşturmuş, okul yöneticisinin tamamına ulaşılmış, 323 katılımcı ile araştırma sonuçlandırılmıştır. Bu çalışma ile ilgili nicel veriler Kişisel Bilgi Formu, Liderlik Stilleri Ölçeği Akan, Yıldırım ve Yalçın (2014) tarafından, Sosyal Girişimcilik Ölçeği de Konaklı ve Göğüş (2013) tarafından geliştirilen ölçekler kullanılmıştır. Veriler SPSS 20 paket programı ile çözümlenmiştir. Verilerin analizinde verilere ait frekans, yüzde, ortalama, standart sapma, Kruskal Wallis, Mann Whitney U ve Spearmen Sıra farkları Korelasyon testleri kullanılmıştır.Araştırmaya ilişkin bazı bulgular şunlardır; Okul yöneticilerinin liderlik stillerine yönelik görüşleri, kullanılan liderlik stilleri ölçeğinin alt boyutları olan dönüşümcü liderlik sitiline `katılıyorum` düzeyindeyken, serbest bırakıcı ve sürdürümcü liderlik stiline `kararsızım` düzeyindedir. Okul yöneticilerinin toplam ölçeğe yönelik görüşleri de dönüşümcü liderlik sitiline `katılıyorum` düzeyindeyken, serbest bırakıcı ve sürdürümcü liderlik stiline `kararsızım` düzeyindedir. Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stili en yüksek ortalamaya sahip iken, serbest bırakıcı liderlik ise en düşük ortalamaya sahip liderlik stilidir.Okul yöneticilerinin sosyal girişimciliğe yönelik görüşleri, kullanılan sosyal girişimcilik anketinin alt boyutları olan kişisel yaratıcılık boyutu `tamamen katılıyorum`, risk alma, özgüven boyutları da `katılıyorum` düzeyindedir. Okul yöneticilerinin sosyal girişimciliğe yönelik görüşlerinin toplam ölçeğe yönelik görüşleri de kişisel yaratıcılık boyutu ` tamamen katılıyorum`, risk alma, özgüven boyutları da `katılıyorum` düzeyindedir. Okul yöneticilerinin kişisel yaratıcılık boyutu en yüksek ortalamaya sahip iken özgüven boyutu ise en düşük ortalamaya sahip boyutudur. Okul yöneticilerinin liderlik stillerine ile sosyal girişimcilik becerilerine yönelik görüşlerinde demografik bilgilere göre anlamlı fark olup olmadığı incelenmiş buna göre okul yöneticilerinin cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, mesleki kıdem değişkenine ve tüm alt boyutlarına göre olan görüşlerinde liderlik stillerine ilişkin görüşleri arasında anlamlı fark ortaya çıkmamış, yöneticilikte kıdem değişkenine göre olan görüşlerinde; okul yöneticilerinin sürdürümcü ve serbest bırakıcı liderlik stillerinde, liderlik stillerine yönelik görüşlerinde anlamlı fark ortaya çıkmıştır.Okul yöneticilerinin yaş, eğitim durumu, mesleki kıdem göre olan görüşlerinde sosyal girişimcilik becerilerine ilişkin toplam ölçekte ve tüm alt boyutlarında anlamlı fark ortaya çıkmamış, medeni durum değişkenine göre olan görüşlerinde; sosyal girişimcilik becerilerinin sadece özgüven alt boyutunda anlamlı fark ortaya çıkardığı, cinsiyet değişkenine göre olan görüşlerinde sadece risk alma alt boyutunda anlamlı fark ortaya çıkardığı görülmektedir. Diğer alt boyutlar olan özgüven ve kişisel yaratıcılık alt boyutu ile toplam sosyal girişimcilik beceri düzeyine göre okul yöneticilerinin görüşleri ise cinsiyet değişkenine göre anlamlı fark yaratmamakla görüşler birbirine benzer görüşler sergilemektedir.Okul yöneticilerinin cinsiyet değişkenine göre olan görüşlerinde sosyal girişimcilik becerilerine ilişkin görüşlerinin sadece risk alma alt boyutunda anlamlı fark ortaya çıkardığı görülmektedir. Medeni durum değişkenine göre olan görüşlerinde; sosyal girişimcilik becerilerinin sadece özgüven alt boyutunda anlamlı fark ortaya çıkardığı görülmektedir. Okul yöneticilerinin yöneticilikte kıdem değişkenine göre olan görüşlerinde; okul yöneticilerinin sürdürümcü liderlik ve serbest bırakıcı liderlikte liderlik stillerine yönelik görüşlerinde anlamlı fark ortaya çıkmıştır.Okul yöneticilerinin liderlik stillerine ilişkin görüşleri ile sosyal girişimciliğe yönelik görüşleri arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu görülmektedir.Anahtar Kelimeler: Lider, Liderlik Stilleri, Sosyal Girişimcilik, Okul Yöneticisi The aim of this study is to determine the school administrators' opinions on the leadership styles and social entrepreneurship skills of the school administrators working at primary and secondary schools in Kocaeli, to determine whether there is a significant difference between the school administrators' opinions on the leadership styles and social entrepreneurship skills according to the demographic characteristics of the school administrators, an to determine whether there is a significant relationship between the leadership styles of school administrators and their views on social entrepreneurship skills.This research was conducted in the relational screening model. The universe of this study consists of 599 school administrators working in public primary and secondary schools in the city center of Kocaeli in the 2016 - 2017 academic year. All of the school administrators were reached within the scope of the research but the research was completed with 323 participants. In order to collect quantitative data related to this study, Personal Information Form developed by the researcher, Leadership Styles Scale developed by Akan, Yıldırım and Yalçın (2014), and Social Entrepreneurship Scale developed by Konaklı and Göğüş (2013) were used. The data were analyzed by SPSS 20 package program. Frequency, percentage, mean, standard deviation, Kruskal Wallis, Mann Whitney U and Spearmen Correlation tests were used to analyze the data.Some of the findings of the research are as follows. When the views of the school administrators on the sub-dmiensions of leadership styles are taken into consideration, the views on the transformational leadership style are at the level of `agree`, while the views on the laissez-faire and transactional leadership styles are at the level of `undecided`. When the views of the school administrators on the total of leadership styles are considered, it is seen that the findings are as the same as the above results. The highest average size is transformational leadership style, while the lowest average dimension is the laissez-faire leadership style.When the views of school administrators on social entrepreneurship sub-dimensions are taken into consideration, the views are at the level of `totally agree` in the dimension of personal creativity, while they are at the level of `agree` in the dimensions of risk taking and self-confidence. When the views of the school administrators on the total of social entrepreneurship are considered, it is seen that the findings are as the same as the above results. The dimension with the highest average is the size of personal creativity and the dimension with the lowest average is the dimension of self-confidence.The opinions of the school administrators about the leadership styles and their social entrepreneurship skills were examined according to the demographic information. According to this, in the leadership styles and its sub-dimensions, there was no significant difference between the views of the school administrators according to their gender, age, marital status, educational status, and professional seniority variables. On the other hand, there was a significant difference in the views of school administrators regarding leadership styles in transactional leadership and laissez-faire leadership according to the seniority variable in management.There was no significant difference neither in the sub-dimensions nor in the total of the views of school administrators on social entrepreneurship skills according to age, education status, professional seniority variables. On the other hand, it was seen that, in social entrepreneurship skills, only self-confidence sub-dimension revealed a significant difference according to the marital status variable, and that there was a significant difference only in the risk taking sub-dimension in terms of gender variable. The views of school administrators on the other sub-dimensions of self-confidence and personal creativity sub-dimension, and the total social entrepreneurship skill level did not make any significant difference according to gender variable. For this reason, it can ben said that opinions were similar to each other.It was seen that the views of school administrators on social entrepreneurship skills had a significant difference only in risk taking sub-dimension, that, in social entrepreneurship skills, there was a significant difference only in the self-confidence sub-dimension according to the marital status variable, and that there was a significant difference in the views of school administrators regarding leadership styles in transactional and laissez-faire leadership styles according to seniority variable.It was seen that there was a significant positive relationship between the views of school administrators about leadership styles and social entrepreneurship.Keywords: Leader, Leadership Styles, Social Entrepreneurship, School Administrator 139

Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Yöntem olarak ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Sivas il merkezindeki resmi anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan toplam 3814 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise orantılı tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 760 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen kişisel bilgi formunun yanı sıra `Otantik Liderlik Ölçeği`, `Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Ölçeği` ve `Öğretmenler İçin Örgütsel Bağlılık Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizinde; aritmetik ortalama, standart sapma, çarpıklık ve basıklık katsayıları gibi betimsel istatistikler; Kolmogorov-Smirnov normallik testi, t-testi, tek yönlü varyans analizi, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, Pearson korelasyon analizi ve yapısal eşitlik modeli gibi çıkarımsal istatistiksel analizler kullanılmıştır. Araştırmadaki istatistiksel analizlerde anlamlılık düzeyi 0,05 olarak kabul edilmiştir. Verilerin analizlerinde SPSS ve AMOS paket programları kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre okul yöneticileri sık sık otantik liderlik davranışları sergilemektedir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları sergilemelerine yönelik algıları ise tamamen katılıyorum düzeyindedir. Öğretmenlerin yaşları arttıkça sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışları da düzenli olarak artmaktadır. Buna göre 51 yaş ve üstü öğretmenler, örgütsel vatandaşlık davranışını en fazla sergilerken, 21-30 yaş aralığındaki öğretmenler en az sergilemektedir. Mesleki kıdemi 21 yıl ve üstü olan öğretmenler örgütsel vatandaşlık davranışını en fazla sergilemektedir. Sınıf öğretmenleri örgütsel vatandaşlık davranışını en fazla sergilerken, fen bilimleri öğretmenleri en az sergilemektedir. Öğretmenler, örgütsel bağlılıklarını çoğu zaman düzeyinde algılamaktadır. Erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre, ön lisans mezunu öğretmenlerin lisans ve lisansüstü mezunu öğretmenlere göre ve anaokullarında görev yapan öğretmenlerin liselerde görev yapan öğretmenlere göre örgütsel bağlılık düzeyleri daha yüksektir. Yine araştırma sonuçlarına göre okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki; örgütsel bağlılık düzeyleri arasında ise pozitif yönde, yüksek düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasında ise pozitif yönde, orta düzeyde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki vardır.Araştırma sonuçları doğrultusunda okul yöneticilerinin daha fazla otantik liderlik davranışları sergileyebilmesi için öğretmenler arasından seçilmesi uygulamasına devam edilmesi ve öğretmenlere yönelik yapılacak mesleki gelişim programları içerisinde örgütsel vatandaşlık davranışı ve örgütsel bağlılık konularının da olması önerilmektedir. The aim of this study is to determine the relationship between school administrators' organizational leadership behaviors, organizational citizenship behaviors and their organizational commitment levels. 3814 teachers working in the official kindergarten, primary, secondary and high schools in the city center of Sivas in the academic year of 2016-2017 constitute the universe of this research, in which the relational screening model was used. The sample of the study consists of 760 teachers determined by the proportional stratified sampling method. In addition to the personal information form developed by the researcher, the `Authentic Leadership Scale`, `Organizational Citizenship Behavior Scale` and `Teachers' Organizational Commitment Scale` were used as data collection tools.In the analysis of data; descriptive statistics such as arithmetic mean, standard deviation, skewness and kurtosis coefficients; Inferential statistical analyses such as Kolmogorov-Smirnov normality test, t-test, one-way variance analysis, exploratory and confirmatory factor analysis, Pearson correlation analysis and structural equation model were used. In statistical analysis of the study, the level of significance was accepted as 0.05. SPSS and AMOS packet programs were used for data analysis.According to the research results, school administrators often exhibit authentic leadership behaviors. Teachers' perceptions of exhibiting organizational citizenship behaviors are in the level of `I completely agree`. As the age of teachers increases, their organizational citizenship behaviors also increase regularly. Accordingly, the teachers over the age of 51 are the ones who exhibit the maximum organizational citizenship behavior of teachers, while teachers in the age range of 21-30 are the ones with the minimum. Teachers whose vocational seniority is 21 years or older exhibit the highest degree of organizational citizenship behavior. While primary school teachers exhibit the most of organizational citizenship behavior, science teachers exhibit the least. Teachers perceive their organizational commitment in the level of `most of the time`. The level of organizational commitment of male teachers is higher than that of female teachers. Again, those of the teachers with undergraduate diploma are higher than the teachers with graduate or Master Degree diplomas, and those of teachers working in kindergartens are higher than teachers who work in high schools. Again, according to the results of the research, it was found that there was a positive, moderate and statistically significant relationship between the authentic leadership behaviors of school administrators and teachers' organizational citizenship behaviors. There is a high and statistically significant relationship between the organizational commitment levels. There is a positive, moderate and statistically significant relationship between the organizational commitment levels of teachers and organizational citizenship behaviors.In line with the results of the research, it is recommended that the method of selecting the school administrators among the teachers should continue in order to exhibit more authentic leadership behaviors, and organizational citizenship behavior and organizational commitment should be included in the professional development programs for teachers. 160

Günümüz dünyasında toplumsal değişim ve gelişimin hızlı bir şekilde gerçekleştiği söylenebilir. Bu nedenle eğitim, bilim ve teknolojinin önemi artmaktadır. Toplumsal kurumların bu değişim ve gelişime ayak uydurmalarını sağlamak amacıyla çalışanların özellikle yöneticilerin nitelikleri düzenlenmelidir. Okullar da bu toplumsal kurumların arasındadır.Bu çalışma devlet okullarında çalışan yöneticilerin liderlik davranışlarını öğretmenlerin gözüyle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, başlığın teorik zemini verildikten sonra Çekmeköy, Sancaktepe, Sultanbeyli, Ümraniye, Ataşehir, Pendik ilçelerinde bulunan on dokuz okulda görev yapan öğretmenlere uygulanan Bass'ın Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği analiz edilmiştir.Çalışmanın örneklemini, İstanbul'un Anadolu Yakası'nda bulunan altı ilçeden tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki devlet okullarında çalışan 457 öğretmeden oluşmaktadır.Çalışmada veri toplama yöntemi olarak; Bass'ın Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği kullanılmış; iki demografik değişkenin olduğu anket verilerinde bağımsız gruplar t-testi uygulanmış, ikiden fazla demografik değişkenli anket verilerinde ise tek yönlü varyans analizi (Anova) yapılmıştır. Anova sonuçlarının anlamlı çıktığı durumlarda tamamlayıcı testi olan Post Hoc LSD testi kullanılarak verileri tablolar halinde gösterilmiştir.Araştırma bulgularında öğretmenlerin yaş ve branş değişkenleriyle yöneticileri hakkındaki düşünceleri arasında anlamlı bir ilişki görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Yönetici, liderlik, liderlik stili It can be claimed that social change and development have occurred rapidly in today's world. For this reason, the importance of education, science and technology has increased. In order to provide social institutions to keep pace with the change and development, employees', especially administrators' qualities should be regulated. Schools are among those institutions too.This study aims to analyze teachers' point of views on leadership behaviors of administrators who work at schools. For this aim, in the study, after presenting theoreticalcal background of the topic, Bass's Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ), which was applied to teachers who has worked at nineteen different schools in the districts, Çekmeköy, Sancaktepe, Sultanbeyli, Ümraniye, Ataşehir and Pendik in the Asian side of Istanbul, was analyzed. The universe of this study is the teachers who have taught at public schools in Istanbul. 457 teachers who teach at primary, secondary and high schools in the Asian side of Istanbul were chosen by using random sampling method. In the Study, Bass's Multifactor Leadership Questionnaire (MLQ) was used as a method of collecting data, and t-test was conducted to the groups in two demographic variables. One way analysis of variance, Anova was conducted in the circumstance which the data had more than two demographic variables. Post hos test was used in the circumstances which anova results were meaningful, and those results were presented as tables. According to the findings in the research, it was found out that there is a considerable relationship between the characteristics of the teachers like age and branch and their thoughts about the administrators.Key Words: Administrator, leadership, leadership style. 102

Okullarda eğitim kalitesinin artırılması, örgütsel gelişme, değişim ve yenilenmenin sağlanması açısından okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve girişimcilikleri önem arz etmektedir.. Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik stillerinin ve girişimciliklerinin düzeyinin belirlemektir. Bu kapsamda nedensel karşılaştırma deseni yardımı ile bu araştırmada; özel ve devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yönetici sitilleri ve girişimcilikleri cinsiyet, mesleki kıdem, yaş, okul türü, okul niteliği ve branş değişkenleri göre karşılaştırılarak incelenmiştir. Korelasyonel araştırma deseni yardımı ile bu araştırmada; özel ve devlet okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin yönetici sitilleri ve girişimcilikleri arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Ayrıca, öğretmen görüşlerine göre yönetici stillerinin yöneticilerin girişimcilikleri üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Bu araştırmanın örneklemini Konya ve Ankara'da özel ve devlet okullarında görev yapan 314 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, girişimcilik ölçeği ve liderlik stilleri envanteri kullanılmıştır. Araştırma verilerinin analizi sonucu öğretmen görüşlerine göre yöneticilerin cinsiyet, branş, yaş, mesleki kıdem değişkenlerine göre liderlik stilleri ve girişimcilik düzeylerinde anlamlı farklıklar bulunmuştur. Bununla birlikte ilkokul, ortaokul ve lise yöneticilerinin liderlik stillerinde ve girişimcilik düzeylerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Öğretmen görüşlerine göre özel okullarda görev yapan yöneticilerin girişimcilikleri devlet okullarındaki yöneticilere kıyasla anlamlı düzeyde yüksektir. Son olarak okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve girişimcilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Öğretmen görüşlerine göre, okul yöneticilerinin dönüşümcü ve etkileşimci liderlik becerileri arttıkça girişimcilik becerileri de artış göstermektedir Leadership styles and entrepreneurship of school administrators are important in terms of increasing the quality of education in schools, organizational development, change and provision of renewal. The aim of this research is to determine the level of leadership styles and entrepreneurship of school managers according to the views of the teachers. In this context, with the help of causal comparison design, in this research; the executive positions and entrepreneurship of the school administrators according to the opinions of the teachers working in private and public schools were examined by comparing the variables according to gender, occupational seniority, age, school type, school quality and branch variables. Moreover, according to the views of the teachers, the influence of the managerial styles on the entrepreneurship of the managers was also investigated. The sample of this research consisted of 314 teachers working in private and public schools in Konya and Ankara. Personal Information Form, Entrepreneurship Scale and Leadership Style Inventory were used as data collection tool in the research. Analysis of research data showed that there were significant differences in leadership styles and entrepreneurship levels according to gender, branch, age, occupational seniority variables. However, there was no significant difference in leadership styles and entrepreneurial levels of elementary, junior high and high school administrators. According to teachers' views, the entrepreneurship of managers in private schools is significantly higher than in state schools. Finally, there was a significant relationship between the leadership style and entrepreneurship characteristics of school administrators. According to the views of the teachers suggests that entrepreneurial skills are also increasing as school administrators increase their ability to transform and interact. 126

21. yüzyılda bilim ve teknoloji alanındaki gelişmeler, bir örgüt olan okulların varlıklarını sürdürebilmesi, değişme yönelik becerilerini geliştirebilmesine bağlıdır. Bu nedenle, örgütler beklenmedik değişimlerde etkili kararlar veren, karşılaşılan problemlerle baş edebilen, değişime uygun hareket edebilen dönüşümcü liderlere gereksinim duyarlar. Eğitim örgütlerinde de belirlenen hedeflere ulaşmada okul yöneticilerinin sergilediği liderlik özellikleri oldukça önemlidir. Dönüşümcü liderlerin üç temel amacı vardır. Bunlardan birincisi: Çalışanların gelişimlerine yardımcı olarak, herkesin okulda işbirliği içerisinde görev yapacağı bir kültür oluşturmaktır. İkincisi: Öğretmenlerin kendilerini geliştirmesini desteklemektir Üçüncüsü ise, öğretmenlerin sorunları çözme becerilerini geliştirmektir. Örgütte verimliliğin artması insan kaynağının bilgisine, becerisine ve örgütlerine bağlı olmasına bağlıdır. Örgütsel bağlılık: Örgütün amaçlarını ve değer yargılarını kabul etme ve bunlara inanma, örgütün yararı için çaba göstermeye ve sürekli gelişmeye gönüllü olma, örgüt kültürünün bir parçası olarak kalmaya istekli olma şeklinde sıralanabilir. Örgütsel bağlılık duygusu yüksek olan çalışanlar, örgüt içerisinde uyumlu olduğu gibi yapmış olduğu işten de doyum elde eder. Okulun amaçlarına ulaşmasında, çalıştığı örgüte bağlılık hissi duyan, okulun vizyon ve misyonunu benimseyen öğretmenlerin katkısı şüphesiz önemlidir. Bu doğrultuda okul müdürlerinin göstermiş olduğu dönüşümcü liderlik davranışları, öğretmenlerin örgütsel bağlılığını etkilemektedir. Ortaöğretimdeki okullar, mesleki ve teknik eğitim, ortaöğretim, din öğretimi ve özel öğretim olmak üzere farklı genel müdürlüklere bağlıdır. Farklı yönetsel yapılara bağlı olan okullarda, dönüşümcü liderlik ile örgütsel bağlılık ilişkisinin araştırılması bir gerekliliktir. Bu araştırma, ortaöğretim düzeyi okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Araştırma tarama modelindedir. Araştırmanın evreni, 2017-2018 eğitim öğretim yılı ikinci dönem, Bolu il merkezi ortaöğretim kurumlarında çalışan 967 öğretmenden oluşmaktadır. Tabakalı örnekleme yöntemiyle okullar bağlı bulundukları genel müdürlüklere göre dört alt gruba ayrılmıştır. Evreni temsil edecek örneklem büyülüğünün alt sınırı 278'dir. Basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçilen toplam 500 öğretmen araştırmanın örneklemi olarak belirlenmiştir. Araştırma aracı olarak öğretmenlere üç bölümden oluşan anket uygulanmıştır. Birinci bölümde, öğretmenlerin demografik ve mesleki özelliklerine ilişkin beş soru yer almaktadır. İkinci kısımda; Toksöz'ün (2010) geliştirdiği `Dönüşümcü Liderlik Ölçeği` (güvenirlik katsayısı idealleştirilmiş etki boyutunun α=0,86; entelektüel uyarım α=0,81; telkinle güdüleme α=0,90 ve bireysel destek α=0,95 bulunmuştur) ve üçüncü kısımda Allen ve Mayer' in geliştirdiği Hakan Dilek'in (2005) Türkçeye çevirdiği `Örgütsel Bağlılık Ölçeği` (Güvenirlik katsayısı duygusal bağlılık boyutunda α=0.90; devam bağlılığı` boyutunda α=0.84 ve normatif bağlılık boyutunda ise α=0.81 olarak bulunmuştur) soruları yer almaktadır. 500 öğretmene uygulanan anketlerden 391 anket geri dönmüş, 18 anket eksik doldurulduğu için elenmiştir. 373 anket değerlendirme kapsamına alınmıştır. (Bu çalışma için güvenirlik katsayısı Dönüşümcü Liderlik Ölçeğinde α=0,98, Örgütsel Bağlılık Ölçeğinde α=0,92 bulunmuştur. Araştırma verilerinin analizi için SPSS 20.0 programından yararlanılmıştır. Araştırma verilerinde kullanılacak istatistiki testleri belirlemek için değişkenlerin dağılım normalliği Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testi ile incelenmiştir. Dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık algısının mesleki kıdem, yönetici ile çalışma süresi ve okul türü değişkenlerine göre farklılık durumunu tespit etmek için Kruskal Wallis Testi kullanılmış; Kruskal-Wallis Testi sonucunda gruplar arası farklılıkları ortaya çıkarmak için Mann-Whitney U Testi uygulanmıştır. Örgütsel bağlılığın cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre incelenmesinde Bağımsız Örneklemler T Testi; dönüşümcü liderliğin cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre incelenmesinde Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Algı düzeylerini belirlemede betimsel istatistik ortalama, yüzde, frekans kullanılmıştır. Dönüşümcü liderlik ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin Kolmogorov-Smirnov ve Shapiro-Wilk testi ile normalliği incelenmiş, buna göre Spearman Korelasyon Analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özelliklerine yönelik algı düzeyleri ortalaması tüm boyutlarda `yüksek` bulunmuştur. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıklarına ilişkin algı düzeyleri ortalaması ise `orta` düzeyde saptanmıştır. Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ve öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarında cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre farklılık bulunmamıştır. Öğretmenlerin kıdem değişkenine göre idealleştirilmiş etki, telkinle güdüleme, entelektüel uyarım ve dönüşümcü liderliğe yönelik görüşleri farklılık göstermezken 21 yıl ve üzeri tecrübedeki öğretmenler ile 1-10 yıl arası tecrübedeki öğretmenlerin bireysel destek boyutunda görüşleri farklılık göstermektedir. Kıdem değişkenine göre devam bağlılığı, normatif bağlılık ve örgütsel bağlılığa ilişkin öğretmen görüşleri farklılık göstermemiş, duygusal bağlılık boyutuna ilişkin görüşlerinde ise farklılık bulunmuştur. 11-20 yıl arası hizmet süreli öğretmenlerin, 1-10 yıl arası hizmet süreli öğretmenlere kıyasla okullarına duygusal yönden daha yüksek bağlılık gösterdikleri tespit edilmiştir. Öğretmenlerin aynı yönetici ile çalışma süresine bakıldığında idealleştirilmiş etki, entelektüel uyarım, bireysel destek ve dönüşümcü liderliğe ilişkin görüşleri farklılık göstermemiş; telkinle güdüleme boyutuna ilişkin görüşlerinde farklılık tespit edilmiştir. Öğretmenlerin telkinle güdüleme algıları incelendiğinde 6-10 yıl arası aynı okul müdürü ile çalışan öğretmenlerin, 11 ve üzeri yıl aynı okul müdürü ile çalışan öğretmenlere göre telkinle güdüleme algılarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin aynı yönetici ile çalışma süresi değişkenine göre örgütsel bağlılığa ilişkin görüşlerinde fark bulunmamıştır.Öğretmenlerin okul türü değişkenine göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile örgütsel bağlılıklarına ilişkin görüşleri tüm boyutlarda farklılık göstermiştir. Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ile Özel Öğretim Liseleri arasında Özel Öğretim Liseleri; Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ile Anadolu Fen Sosyal Bilimler Liseleri arasında Anadolu Fen Sosyal Bilimler Liseleri; İmam Hatip Liseleri ile Özel Öğretim Liseleri arasında Özel Öğretim Liseleri; İmam Hatip Liseleri ile Anadolu Fen Sosyal Bilimler Liseleri arasında Anadolu Fen Sosyal Bilimler Liseleri; Özel Öğretim Liseleri ile Anadolu Fen Sosyal Bilimler Liseleri arasında Özel Öğretim Liseleri öğretmenlerinin algıları daha yüksek bulunmuştur.Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek için yapılan korelasyon analizi sonucuna göre, idealleştirilmiş etki, telkinle güdüleme, entelektüel uyarım ve bireysel destek boyutları ile duygusal bağlılık, normatif bağlılık ve örgütsel bağlılık arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki bulunurken, devam bağlılığı ile aralarında pozitif yönlü düşük düzeyde ilişki tespit edilmiştir. Dönüşümcü liderlik ile duygusal bağlılık ve devam bağlılığı arasında pozitif yönde düşük düzeyde ilişki bulunurken, normatif bağlılık ve örgütsel bağlılık arasında pozitif yönde orta düzeyde ilişki tespit edilmiştir.Araştırma sonuçlarından hareket edilerek, okul müdürlerinin öğretmenlerine okullarına olan devam ve normatif bağlılığına yönelik gösterdiklerini liderlik özelliklerini geliştirmeleri, öğretmenlerin okullarına olan bağlılığına olumlu yansıyabilir. Okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılığı arasında ilişkiye yönelik, okul müdürlerine liderlik ve örgütsel bağlılık konularında hizmet içi eğitimler düzenlenebilir. Kariyer yapmak ve kendini geliştirmek isteyen okul yöneticilerine Eğitim Yönetimi alanında yüksek lisans, doktora yapma fırsatı verilebilir.Anahtar Kelimeler: Okul Müdürü, Öğretmen, Dönüşümcü Liderlik, Örgütsel Bağlılık 21st century has witnessed many advances in the field of technology and science. Today, schools, as organizations, need to develop their ability to keep up with transformations in order to sustain their existence. Therefore, organizations require transformational leaders who can take effective decisions in times of unexpected changes, deal with problems when they arise and act in line with transformations. Leadership traits of school administrators are very important in achieving the goals identified in educational organizations. Transformational leaders have three main objectives, first one of which is to create a school culture where all staff can work in cooperation and collaboration. The second goal is to support teachers to develop themselves and the third goal is to develop teacher' problem solving skills. The increase in productivity of organizations depends on the knowledge and skills of human resources and their commitment to their organizations. Organizational commitment can be defined as accepting and believing in the aims and values of the organization, striving for the benefit of the organization and continuous development and be willing to continue to be a part of organizational culture. Employees with high level of organizational commitment get satisfaction from their work as well as being compatible in their organizations. Beyond any doubt, contribution of teachers who adopt the school's vision and mission and feel committed to their organizations is important in achieving the objectives of the school. In this respect, the transformational leadership behaviors of school administrators affect teachers' organizational commitment. Schools in secondary education are affiliated with different general directorates, including vocational and technical education, secondary education, religious education and private schools. It is requisite to investigate the relationship between transformational leadership and organizational commitment at schools affiliated with different administrative structures. This study aimed to investigate the relationship between secondary school administrators' transformational leadership traits and teachers' organizational commitment levels.The research was designed as a survey study. Study universe consisted of 967 teachers employed at the secondary schools in the province of Bolu in the spring semester of 2017-2018 academic year. By using stratified sampling method, the schools were divided into four sub-groups in regards to their general directorates. The lower limit of the sample size to represent the universe was identified as 278. A total of 500 teachers selected by simple random sampling method were used as the study sample. A questionnaire with three sections was administered to teachers as the research tool. The first section of the questionnaire included five questions about the demographic and professional traits of teachers. The second section consisted of the `Transformational Leadership Scale` developed by Toksöz (2010) (reliability coefficient for idealized influence α = 0,86; intellectual stimulation α = 0,81; inspirational motivation α = 0,90 and individualized consideration α = 0,95). The third section included `Organizational Commitment Scale` developed by Allen and Mayer and translated into Turkish by Hakan Dilek (2005) (reliability coefficient for affective commitment α = 0.90; continuance commitment α = 0.84 and normative commitment α = 0.81). Of the questionnaires administered to 500 teachers, 391 questionnaires were returned and 18 questionnaires were excluded from the study due to incomplete answers. Therefore 373 questionnaires were included in the survey (reliability coefficient for this study was α = 0.98 for Transformational Leadership Scale and α = 0.92 for Organizational Commitment Scale). SPSS 20.0 program was used in data analysis. Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk tests were utilized to identify data normality to determine the statistical tests to be used for the research data. Kruskal Wallis Test was used to identify the difference between transformational leadership and organizational commitment in regards to variables such as professional seniority, duration of work with the administrator and school type. Mann-Whitney U Test was utilized to reveal the differences between the groups after Kruskal Wallis Test. Independent Samples t-test was used to examine organizational commitment according to gender and marital status and Mann-Whitney U test was used to analyze the transformational leadership according to gender and marital status. Descriptive statistics, mean, percentage and frequency were used to identify teachers' perception levels. The normality of the relationship between transformational leadership and organizational commitment was investigated by Kolmogorov-Smirnov and Shapiro-Wilk test and Spearman Correlation Analysis was performed accordingly. According to the findings, teachers' mean perception levels regarding school administrators' transformational leadership traits were found to be `high` in all dimensions. Teachers' mean perception levels regarding their organizational commitment were identified to be `moderate`. No significant differences were found between school administrators' transformational leadership traits and teachers' organizational commitment perceptions in terms of gender and marital status. While idealized influence, inspirational motivation, intellectual stimulation dimensions and teacher views on transformational leadership were not found to demonstrate significant differences based on professional seniority, teachers with professional seniority of 21 years or more and teachers with 1-10 years professional seniority were identified to have different views in regards to individualized consideration dimension. Teacher views did not present any significant differences in regards to continuance commitment, normative commitment and organizational commitment based on professional seniority however their views significantly differed in regards to affective commitment. Compared to teachers with 1-10 years of professional seniority, teachers with professional seniority of 21 years or more were found to display higher levels of commitment to their organizations. When the variable `duration of work with the administrator` was examined, teacher views on idealized influence, intellectual stimulation, individualized consideration and transformational leadership were found not to display any significant differences but there was a difference in their views about inspirational motivation. When teachers' perceptions on inspirational motivation were analyzed, teachers working with the same administrator for 6-10 years were found to have higher level of perceptions in regards to inspirational motivation compared to teachers working with the same administrator for 11 years or longer. There was no difference in teacher views on organizational commitment according to duration of work with the same administrator. Based on school type, teacher views on school administrators' transformational leadership traits and their organizational commitment were found to differ in all dimensions. Perceptions of teachers employed at Private High Schools were found to be higher compared to teacher perceptions at Vocational and Technical Anatolian High Schools; perceptions of teachers employed at Anatolian Science-Social Sciences High Schools were found to be higher compared to teacher perceptions at Vocational and Technical Anatolian High Schools; perceptions of teachers employed at Private High Schools were found to be higher compared to teacher perceptions at Imam Hatip (Religion) High Schools; perceptions of teachers employed at Anatolian Science-Social Sciences High Schools were found to be higher compared to teacher perceptions at Imam Hatip (Religion) High Schools and perceptions of teachers employed at Anatolian Science-Social Sciences High Schools were found to be higher compared to teacher perceptions at Private High Schools.According to the correlation analysis undertaken to determine the relationship between school administrators' transformational leadership traits and teachers' organizational commitment levels, a positive and moderate correlation was identified between idealized influence, inspirational motivation, intellectual stimulation and individualized consideration dimensions and affective commitment, normative commitment and organizational commitment while a low level of positive correlation was found between transformational leadership trait dimensions and continuance commitment. While a positive correlation was found between transformational leadership and affective commitment and continuance commitment, a positive and moderate level correlation was found between normative commitment and organizational commitment. Based on the results of the research, it can be argued that development of school administrators' leadership traits in regards to teachers' continuance and normative commitment can be positively reflected on teachers' commitment to their schools. In-service trainings can be organized for school administrators on leadership and organizational commitment to explore the relationship between school administrators' transformational leadership traits and teachers' organizational commitment. School administrators who want to advance their careers and improve themselves may be given opportunities to attend master's and doctorate programs in the field of Educational Administration.Key Words: School Administrator, Teacher, Transformational Leadership, Organizational Commitment 176

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bu araştırmanın temel amacı; öğretmenlerin algılarına göre, okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel adalet arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırma evrenini 2017-2018 öğretim yılında Balıkesir ili Bandırma ilçesindeki resmi ilkokullar, ortaokullar, anadolu liseleri ile mesleki ve teknik anadolu liselerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Analizlerde 504 veri toplama aracı kullanılmıştır. Demografik verilerin toplanması için kişisel bilgi formu, okul müdürlerinin liderlik stillerinin belirlenmesi için, Terzi ve Kurt’un (2005) araştırmalarında kullandıkları “Yönetici Davranışları Anketi”nin Terzi (2012) tarafından yeniden uyarlanması ile oluşturulan “Liderlik Davranışları Ölçeği” ve öğretmenlerin örgütsel adalet algılarının belirlenmesi için Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilip Polat (2007) tarafından Türkçe’ye uyarlanan “Örgütsel Adalet Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için SPSS paket programı kullanılmıştır. Verilerin analizinde, frekans (f), yüzde hesaplamaları, aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız t-Testi, Mann Whitney U-Testi korelasyon analizi ve basit regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ortaokul öğretmenlerinin örgütsel v adalet algılarının tüm alt boyutlarda, anadolu lisesi öğretmenlerinin ise sadece dağıtımsal adalet alt boyutunda cinsiyete göre farklılaştığı belirlenmiştir. İlkokul ile mesleki ve teknik anadolu liselerinde görev yapan öğretmenlerin cinsiyetlerine göre örgütsel adalet algılarında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Araştırmada liderlik stillerinden demokratik liderlik stili ile örgütsel adalet alt boyutlarının tümü, (dağıtımsal, işlemsel ve etkileşimsel adalet) arasında orta düzeyde pozitif ilişkilerin varlığı tespit edilmiştir. Otokratik ve serbestlik tanıyan liderlik stilleri ile örgütsel adalet alt boyutlarının tamamı arasında orta düzeyde negatif ilişkilerin varlığı ortaya çıkmıştır. Ayrıca araştırma sonuçlarına göre liderlik stillerinin örgütsel adaletin anlamlı bir yordayıcısı olduğu söylenebilir., The main objective of this study is to investigate the relationship between leadership styles and organizational justice of school principals, according to teacher's perceptions. The study is designed in relational scanning model. The universe of the research study consists of teachers working in primary schools, secondary schools, Anatolian High Schools and Vocational and Technical Anatolian High School during 2017-2018 education period in Balıkesir city Bandırma Province. 504 data collection tools were used in the analysis. A personal information form was used to collect demographic data. In order to determine the leadership styles of the school principals, 'Leadership Behavor Scale' which was readapted by Terzi (2012) from the scale 'Managers Behaviour Scale' created by Terzi and Kurt (2005) as used. The "Organizational Justice Scale, which was developed by Niehoff and Moorman (1993) and adapted to Turkish by Polat (2007), was used to determine teachers' perceptions of organizational justice. SPSS package program was used for the analysis of the collected data. Frequency (f), percentage calculations, arithmetic mean, standard deviation, independent t-Test, Mann Whitney U-Test, correlation analysis and simple regression analysis were used to analyse the data. According to the results of the research, organizational justice perceptions of middle school teachers differ in all sub-dimensions according to gender. The perceptions of Anatolian High School teachers according to gender differs only in the sub-dimension of distributional justice. There was no significant difference in the perceptions of organizational justice among the teachers working in primary and vocational and technical anatolian High School. In the research, the existence of moderate positive relationships between the democratic leadership style and the organizational justice sub-dimensions (distributional, operational and interactive justice) was determined. The existence of moderately negative relations between the autocratic and laissez-faire leadership styles and the organizational justice sub-dimensions was measured. Moreover, according to the results of the research, it can be said that leadership styles are significant predictors of organizational justice.

Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışları ile örgütsel iletişim arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini İstanbul ili Bağcılar ilçesi Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Okulda farklı branşlarda görevli 406 öğretmen oluşturmaktadır.Araştırmaya ilişkin görüşleri belirlemek amacıyla ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu, Avolio ve Bass (1995) tarafından geliştirilen ve Çakar'ın (2002) yılında `Duygusal Zekânın Dönüşümcü Liderlik Davranışı Üzerindeki Etkisi` isimli araştırmasından Türkçe'ye uyarlanan `Dönüşümcü Liderlik Anketi` ve Demir (2014) yüksek lisans tez çalışmasında yararlandığı `Okulda Örgütsel İletişim Ölçeği` kullanılarak elde edilmiştir. Bu çalışmada istatistiksel analizler SSPS Statistic Packets For Social Sciences paket programı ile yapıldı.Öğretmenlerin demografik değişkenlerinin karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi, cinsiyet gruplarının ikili grupların karşılaştırmasında bağımsız t testi, dönüşümcü liderlik anketi alt gruplarının ve `Dönüşümcü Liderlik Anketi` ile `Okulda Örgütsel İletişim Ölçeği` ilişkilerini belirlemede pearson korelasyon testi kullanılmıştır. `Dönüşümcü Liderlik Anketi` ile `Okulda Örgütsel İletişim Ölçeği` güvenilirliğini belirlemede Alfa Cronbach değerleri kullanılmıştır. Sonuçlar, anlamlılık p

İzmir İli Konak, Karşıyaka ve Bornova ilçelerinde görev yapan özel eğitim kurumlarında görevli öğretmenlerin liderlik stillerine yönelik görüşleri ile örgütsel adalet ilişkisinde örgütsel bağlılığın aracılık rolünün incelendiği çalışmaya 313 öğretmen katılmıştır. Araştırma sonucunda sosyo-demografik özelliklere göre öğretmenlerin liderlik stilleri, örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık düzeylerinin farklılaştığı görülmüştür. Bununla birlikte, dönüşümcü liderlik stilli ile örgütsel bağlılık ve örgütsel adaletin pozitif yönlü ilişkili olduğu aynı zamanda örgütsel bağlılık ile örgütsel adalet arasında da pozitif yönlü ilişkili olduğu görülmüştür. Bu çerçevede liderlik stilleri ile örgütsel adalet düzeyleri arasında örgütsel bağlılığın pozitif yönde etki yarattığı ifade edilebilir. Anahtar Kelimeler:Liderlik, Örgütsel Bağlılık, Örgütsel Adalet A total of 313 teachers participated in the study, which examined the views of the teachers working in special education institutions in Narlıdere, Karşıyaka and Bornova districts on the leadership styles of organizational teachers and the mediating role of organizational commitment in the relationship between organizational justice. As a result of the research, it was seen that the leadership styles, organizational justice and organizational commitment levels of the teachers differ according to socio-demographic characteristics. However, it has been observed that there is a positive relation between transformational leadership style and organizational commitment and organizational justice and also there is a positive correlation between organizational commitment and organizational justice. In this context, it can be stated that organizational commitment has a positive effect between leadership styles and organizational justice levels.Keywords: Leadership, Organizational Commitment, Organizational Justice 124

Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı, Bu araştırmada, okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stili ile öğretmenlerin algıladıkları örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde hazırlanan araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Balıkesir ilinde Karesi, Altıeylül, Edremit ve Ayvalık ilçelerindeki 28 resmi lisede görev yapan 1184 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu, Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen ve Kalağan’ın 2009 yılındaki araştırmasında kullandığı Örgütsel Sinizm Ölçeği (ÖSÖ) ile Çetiner (2008) tarafından geliştirilen Dönüşümcü Liderlik Ölçeği (DLÖ) kullanılarak toplanmıştır. Geçerli 500 veri toplama aracının kullanıldığı analizler SPSS ve LISREL paket programları ile yapılmıştır. Elde edilen bulguların yorumlanmasında frekans ve aritmetik ortalama gibi tanımlayıcı istatistikler ile Levene F testinde tüm varyansların eşit olmasından dolayı parametrik testler (pearson momentler korelasyon katsayısı, bağımsız t-testi, tek yönlü varyans analizi, basit doğrusal regresyon) kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarında, dönüşümcü liderlik ile örgütsel sinizmin tüm boyutları arasında negatif yönlü ilişki tespit edilmiş, öğretmenlerin okul yöneticilerinin liderlik stilini dönüşümcü olarak algıladığı ve öğretmenlerin algıladıkları örgütsel sinizm düzeyinin düşük olduğu görülmüştür. Araştırmada öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin cinsiyet, mesleki kıdem, okul kıdemi ve branş değişkenlerine göre farklılaştığı, öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stillerinin ise okul kıdemi ve branş değişkenlerine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak dönüşümcü liderliğin örgütsel sinizmi anlamlı bir şekilde yordadığı ve dönüşümcü liderliğin örgütsel sinizmdeki toplam varyansın %37’sini anlamlı bir şekilde açıkladığı belirlenmiştir., The aim of this research is to examine the relationship between school principals’ transformational leadership style and the organizational cynicism perceieved by teachers. The universe of the research which is prepared in the comparative investigation model constitutes 1184 teachers who work in 28 official high schools in the districts of Karesi, Altıeylül, Edremit and Ayvalık in Balıkesir province in 2016-2017 education year. Research data have been collected; personal information form, The Organizational Cynicism Scale (OCS) developed by Brandes, Dharwadkar and Dean (1990) which were used in the research of Kalağan in 2009 and The Transformational Leadership Scale (TLS) developed by Çetiner (2008). The analyzes using the current 500 data collection tools were performed with SPSS and LISREL package programs. In the interpretation of the findings, parametric tests (pearson moments correlation coefficient, independent t-test, one-way analysis of variance, simple linear regression) were used in descriptive statistics such as frequency and arithmetic mean and all variances were equal in the Levene F test. According to the results of the research, negative correlation was found between all dimensions of organizational cynicism and transformational leadership. Teachers perceived school principals’ leadership style as a transformer and teachers’ perceptions of organizational cynicism were low. According to teacher perceptions, organizational cynicism levels of teachers differed according to gender, professional seniority, school seniority and branch variables and school principals’ transformational leadership styles differed according to school seniority and branch variables. As a result of the regression analysis, it is observed that school principals’ transformational leadership style predicts the teachers’ perception of organizational cynicism significantly and transformational leadership accounts for 37% of the total variance for organizational cynicism.

Bu araştırma, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğretmenlerinin işle bütünleşme ve yöneticilerin liderlik davranışlarına yönelik görüşleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modelinde tasarlanan araştırma 2018-2019 eğitim öğretim yılında Bolu merkez ilçesinde bulunan Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğretmenleri üzerinde uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak İşle Bütünleşme Ölçeği ve Liderlik Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada toplanan veriler üzerinde ortalama, standart sapma, Man Whitney U, Kruskal Wallis H ve Sperman Rho korelasyon analizler yapılmıştır. Araştırma sonuçları şu şekildedir: Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi öğretmenlerinin işle bütünleşmeye ilişkin görüşleri hem İşle Bütünleşme Ölçeği genelinde hem de alt boyutlar olan fiziksel, duygusal ve bilişsel bütünleşmede `katılıyorum` düzeyindedir. Öğretmenlerin yöneticilerin liderlik davranışlarına yönelik görüşleri toplam ölçekte ve ilgisiz liderlik ve otokratik liderlik alt boyutlarında `nadiren` düzeyindeyken, demokratik liderlikte `çoğunlukla` düzeyindedir. Öğretmenlerin kişisel özellikleri (cinsiyet, eğitim düzeyi, branş, kıdem) işle bütünleşmeye yönelik görüşlerinde anlamlı fark ortaya çıkarmamıştır. Buna karşın eğitim düzeyleri ve branşları, yöneticilerin liderlik davranışlarına yönelik görüşlerinde bazı alt boyutlarda ve toplamda anlamlı fark ortaya çıkarmıştır. Öğretmenlerin işle bütünleşmeleri ölçek geneli ve alt boyutlarda, yöneticilerin demokratik liderlikleri ile küçük düzeyde, pozitif yönlü; ilgisiz liderlikte çok düşük düzeyde negatif yönlü ilişki ortaya çıkarmıştır. Araştırma önerilerinden bazıları şunlardır: öğretmenlerin işleri dışında da birlikteliğini sağlayacak sosyal, kültürel ve sportif faaliyetlere ağırlık verilmesi ve okul yöneticilerinin bu etkinliklere katılımının sağlanması, öğretmenlerin öncelikli görevi olan eğitim faaliyetlerinin yönetsel, evrak, kırtasiye işleri ile fazla meşgul edilmemesi, eğitim sisteminde şu an yöneticilik görevinde bulunanlara mahalli, merkezi ya da uzaktan eğitim gibi yöntemlerle liderlik tutumlarını geliştirecek eğitimlerin düzenlenmesi. This study was carried out to reveal the relationship between Vocational and Technical Anatolian High School teachers 'work integration and managers' views on leadership behaviors. The research, which was designed in the relational survey model, was applied to the Vocational and Technical Anatolian High School teachers in the central district of Bolu in the 2018-2019 academic year. In this research, Business Integration Scale and Leadership Behavior Scale were used as data collection tools. The results of the research are as follows: Vocational and Technical Anatolian High School teachers' views on job integration are at the level of `agree` both in the Job Integration Scale and in the sub-dimensions of physical, emotional and cognitive integration. Teachers 'views on managers' leadership behaviors; it is `rarely` in total scale and unrelated leadership and autocratic leadership sub-dimensions, and `mostly` in democratic leadership. The personal characteristics of the teachers (gender, education level, branch, seniority) did not reveal any significant difference in their views on job integration. On the other hand, education levels and branches revealed significant differences in their views on leadership behaviors of managers in some sub-dimensions and in total. Teachers' integration into the work has revealed a small level positive relationship with the democratic leadership of the administrators; a very low level of negative relationship in unrelated leadership in scale-wide and sub-dimensions. Some of the research suggestions are: focusing on social, cultural and sportive activities that will ensure the unity of teachers outside their work and ensuring the participation of school administrators in the activities, not to busy education activities which are primary duty of teachers with administrative, paperwork and stationery works, organizing trainings that will improve leadership attitudes to those currently assigned as manager in the education system by means of local, central or distance education. 137

Bu araştırmanın amacı eğitim yöneticilerinin düşünme stillerini liderlik biçimlerine (Dönüşümcü ve Etkileşimci) etkisini araştırmaktır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın bağımlı değişkeni eğitim yöneticilerinin dönüşümsel ve etkileşimsel liderlik stilleridir. Bağımsız değişkeni ise eğitim yöneticilerinin düşünme stilleri, cinsiyet, görev ünvanı, medeni durum, öğrenim durumu, okul türü ve yöneticilikteki kıdemidir. Araştırmanın örneklemini 303 eğitim yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacı ile düşünme stilleri ölçeği ve liderlik stilleri ölçeği kullanılmıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre eğitim yöneticilerinin düşünme stilleri ile dönüşümcü ve etkileşimci liderlikleri arasında pozitif bir ilişki bulunmuştur. Eğitim yöneticilerinin cinsiyet, görev ünvanı, medeni durumu, öğrenim durumu değişkenlerine göre dönüşümcü liderlik ve etkileşimci liderliklerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Eğitim yöneticilerinin çalıştıkları okul türüne göre dönüşümcü ve etkileşimci liderlik puan ortalamaları anlamlı bir şekilde farklılaşmaktadır. Eğitim yöneticilerinin kıdemlerine göre dönüşümcü liderlik puan ortalamaları anlamlı bir şekilde farklılık göstermekte iken etkileşimci liderlik puanları anlamlı bir şekilde farklılaşmamaktadır. The aim of this study is to investigate the effects of the styles of leadership (Transformationist and Interactionist) on the thinking styles of training administrators. The research is in relational scanning model. The dependent variable of the study is the transformational and interactive leadership styles of training managers. The independent variables are the thinking styles, gender, job title, marital status, education level, type of training and seniority in management of training directors. The sample of the research consists of 303 training administrators. In order to collect data, the scale of thinking styles and leadership styles were used.According to the results of the study, a positive relationship was found between the thinking styles of training managers and their transformational and interactionist leadership. There was no significant difference between the transformational leadership and the interactionist leadership of training directors in terms of gender, task title, marital status, educational status. According to the training type of training administrators, the average points of transformational and interactional leadership differ significantly. According to the seniority of training managers, the average points of transformational leadership differ significantly while their interactionist leadership scores do not differ significantly. 112

Liderlik, örgüt ve yönetim yazınında en sık araştırılan konuların başında gelmesine rağmen, hakkında kesin yargılara varılamaması nedeniyle ilginç bir çalışma alanı olma özelliğini sürdüren bir konudur. İşletmelerde liderlik, bireysel ve örgütsel sonuçları olan bir süreci ifade etmektedir. Liderliğin bireysel sonuçlarının başında, işgörenlerin iş doyumu gelmektedir. Liderlik; lider, izleyenler ve çevresel faktörlerin bileşiminden oluşan karmaşık bir süreci ifade etmektedir. Liderlik sürecini açıklamaya çalışan teorilerden durumsal liderlik teorileri, her farklı durum karşısında, farklı liderlik davranışının sergilenmesi gerektiğini ileri sürmektedir. İşletmelerde liderlik davranışının, işgörenlerin iş doyumunu etkilemesi nedeniyle, etkin liderliğin nasıl olması gerektiği önemli bir araştırma alanı olarak karşımıza çıkmaktadır.İş yaşamı sadece bedensel ve zihinsel olarak faaliyette bulunduğumuz bir alan değil psikolojik etki ve etkileşimlere de açık olduğumuz bir alandır. Bu sebeple iş yaşamındaki olumsuzluklar kişiyi hem bedensel hem zihinsel olarak etkilerken kişinin psikolojisi üzerinde de önemli bir role sahiptir. İş yaşamının kişinin üzerinde bu denli etkilerinin olması iş yaşamının niteliklerinin belirlenmesini gerekli kılmakta ve bu niteliklerin çalışanların değerleriyle uyumlu hale getirilmesi büyük önem arz etmektedir. Although leadership is at the head of the most frequently searched topics in organization and management literature, it is an issue that remains an interesting area of study because of the lack of precise judgments. Leadership in businesses refers to a process with individual and organizational outcomes. At the beginning of the individual results of the leadership, the job satisfaction of the occupants comes.Leadership; leaders, followers, and environmental factors. Theories of situational leadership, from theories trying to explain the leadership process, argue that different leadership behaviors should be exhibited in the face of each different situation. Since leadership behavior in businesses affects job satisfaction of occupants, the question of how effective leadership should be is an important research area.Business life is not only an area where we are physically and mentally operating but a field where we are open to psychological influences and interactions. For this reason, negativities in business life affect the person both physically and mentally, and also have an important role on the psychology of the person. Having such effects on the person of the business life makes it necessary to determine the qualities of the business life and it is of great importance to harmonize these qualities with the values of the employees. 143

Bu tez Marmara Üniversitesi ile ortak program kapsamında hazırlanmıştır. Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Yüksek Lisans Programı. Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin dönüşümsel liderlik davranışları ile iş doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Araştırmanın evrenini İstanbul ili Avrupa yakasında görev yapan yöneticiler oluşturmaktadır. Araştırma için kolay ulaşım usulü ile seçilen Beyoğlu, Beşiktaş, Şişli, ilçesindeki anket dağıtılmış, 245 anket geri dönmüş 35 anket hatalı ve eksik bilgi girişi nedeniyle değerlendirmeye katılmamıştır; analizler 210 kişi üzerinden gerçekleştirilmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modeline göre yapılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları okul yöneticisi kişisel bilgi formu, etkileşimsel ve dönüşümsel liderlik becerileri değerlendirme ölçeği, iş doyumu (Minnesota doyum testi) değerlendirme ölçeğidir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre etkileşimsel liderlik ile içsel doyum arasında pozitif yönde çok yüksek düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Etkileşimsel-dönüşümsel liderlik ile içsel doyum arasında pozitif yönde zayıf düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Etkileşimsel-dönüşümsel liderlik artarken içsel doyum artmaktadır. Okul yöneticilerinin cinsiyetlerine göre dönüşümsel liderlikte, etkileşimsel liderlikte anlamlı bir fark bulunmuştur. Dönüşümsel liderlik, etkileşimsel liderlik erkeklerde kadınlara göre daha yüksektir. Okul yöneticilerinin cinsiyetlerine göre içsel doyumda anlamlı bir fark bulunmuştur. İçsel doyum kadınlarda erkeklere göre daha yüksektir. Okul yöneticilerinin cinsiyetlerine göre dışsal doyumda alt boyutunda anlamlı bir fark bulunmuştur. Dışsal doyum erkeklerde kadınlara göre daha yüksektir. Okul yöneticilerinin kıdem yılına göre etkileşimsel ve dönüşümsel-etkileşimsel liderlikte anlamlı bir farklılık görülmüştür. Dönüşümsel-etkileşimsel ve etkileşimsel liderlik kıdem yılı artıkça artmaktadır. Okul yöneticilerinin kıdem yılına göre içsel doyum, dışsal doyum ve iş doyumunda anlamlı bir farklılık görülmüştür. Kıdem yılı arttıkça içsel doyum, dışsal doyum ve iş doyumu artmaktadır. Aim of the study is examine to relationship between transformational leadership behaviors and job satisfaction. Universe of the study occurs by directors of schools in İstanbul province of Europe. Sample of the study occurs by 210 people in Beyoğlu, Beşiktaş and Şişli. 245 survey has distributed and 35 of them had wrong answers and unlimited infomation. Study is based on relational search model. school manager personal information form, interactive and transformational leadership skills assessment scale, job satisfaction scale has used in the study. According to findings there was a very high level of positive correlation between interactional leadership and intrinsic satisfaction. There is a weak correlation between positive interactional-transformational leadership and intrinsic satisfaction on the positive side. Interactional-transformational leadership is increasing while intrinsic satisfaction is increasing. A significant difference was found in the transformational leadership of the school administrators according to the genders, the interactional leadership. Transformational leadership, interactive leadership is higher in male than in female. A significant difference was found in the internal satisfaction according to the genders of school administrators. Internal satisfaction is higher in female than in male. A significant difference was found in the subscale of external managers according to the genders of school administrators. External satisfaction is higher in males than in females. A significant difference was observed in the interactional and transformational-interactive leadership according to the seniority years of the school administrators. Transformational-interactive and interactional leadership is increasing the seniority year residual. There was a significant difference in internal satisfaction, external satisfaction and job satisfaction according to the seniority year of the school administrators. The year of the seniority increases the internal satisfaction, external satisfaction and job satisfaction. KURAMSAL ÇERÇEVE -- YÖNTEM -- TARTIŞMA VE YORUM

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin yeni yüzyılda değişen rollerini, 21.yy becerileri bağlamında; `Öğrenme ve Yenilik Becerileri`, `Bilgi, Medya ve Teknoloji Becerileri` ve `Yaşam ve Kariyer Becerileri` boyutlarında öğretmen görüşlerine dayanarak incelemektir. Bu araştırmada, araştırma yöntemleri kapsamında temel desen, veri toplama ve analiz teknikleri aracılığı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın katılımcılarını İstanbul ilinde yer alan okullarda görevli 23 öğretmen oluşturmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir.Araştırmanın, genel amacı doğrultusunda katılımcılara 21. yüzyıl becerileri bağlamında okul yöneticilerinin değişen rollerine ilişkin sorular yöneltilmiştir. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz tekniği ile çözümlenmiştir. Çalışma sonunda elde edilen bulgular 21. yüzyıl becerilerine sahip olan yöneticilerin eğitim öğretim süreçlerinde daha etkili ve başarılı olduğunu ortaya koymuştur. Okulun, öğretmenlerin ve dolayısıyla öğrencilerin başarısıyla okul yöneticilerinin yönetim şekli ve eğitim öğretimde aktif rol almaları arasında belirgin bir ilişki olduğu anlaşılmıştır. Okul yöneticilerinin problem çözme, iletişim, işbirliği ve yaratıcılık becerilerinin gelişmiş olmasının, okula çevreden gelecek olan yardımların artmasını, okulun tercih edilen ve veliler ve çevre kurumlar tarafından desteklenen bir kurum olmasını sağlayacağı belirtilmektedir. Bulgular, okul yöneticilerinin bilgi, medya ve iletişim teknolojileri becerilerini okul yönetiminde kullanmalarının 21. yüzyıl teknoloji dünyasında öneminin büyük olduğunu göstermektedir. Teknolojiyi okul iş ve işlemleri için kullanan okul yöneticilerinin zamandan tasarruf edeceği, böylece okuldaki diğer problemlerle daha yakından ilgilenebileceği belirtilmiştir. Okul yöneticilerinin okullarında liderlik becerileri göstermelerinin okullardaki öğretmenler üzerinde olumlu etkisinin olduğu ifade edilmiştir. Girişken ve sorumluluk alan okul yöneticileriyle çalışmanın öğretmenlerde güven duygusu oluşturacağı anlaşılmıştır. Araştırma sonuçlarından 21. yüzyıl becerilerine sahip okul yöneticilerinin yönetimde daha başarılı olduğu ve bu başarının okul başarısına da yansıdığı bu nedenle, okul yöneticiliği sınavlarında 21. yüzyıl becerilerini tespit etmeye yönelik soruların olmasına ve mülakatlarda bu becerilere dikkat edilmesine; daha sonraki süreçlerde de hizmet içi eğitimlerle desteklenmelerine ihtiyaç duyulduğu tespit edilmiştir. The aim of this study is to evaluate the changing roles of school managers in the new century in context of 21st century skills and in terms of `Learning And Innovation Skills`, `Information, Media And Technology Skills` and `Life, And Career Skills` based on teachers opinions. This study has been carried out through basic design and data collecting and analyzing technics which are within qualitative research methods. The participants of the study consist of 23 teachers working in İstanbul province. The research data has been obtained by the way of semi-structured interviews.In accordance with the study's purpose, questions regarding which 21st century skills does the school managers have, the importance of school managers having these skills and contributions of these skills to management were asked participants. The data obtained at the end of the interviews has been subjected to content analysis method. The findings show that school managers who has 21st century skills are more effective and successful in process of education. It is found out that there is a evident relationship between succcess of school, teachers and students and management styles of the managers and active roles of managers in educations. The interviewees have noted that improvement of critical thinking, communication, collaboration and creativity skills provide to increase og helps from surroundings, make the school be preferred and supported by the parents of students. Findings show that it is very important for school managers to use information, media and technology skills in management. It has been stated that school managers who use technnology for the school works and processes will save the time thus they will be able to pay attention to the other problems at school. In the study, teachers have stated that school managers show leadership skills has a possitive effect on teachers at school. In the light of the findings obtained, working with sociable and responsible managers creates sense of trust in teachers.This study shows that school managers who have 21st century skills are more successful at management and this success reflects on school success; therefore there is a need for questions to identfiy 21st century skills at school management exams and also in later processes school managers need to be supported with in service training. 108

Bu araştırmanın konusu Bursa İnegöl İlçesinde, İmam Hatip Okullarında görev yapan müdürlerin aldıkları din eğitiminin liderlik anlayışları üzerine etkisinin incelenmesidir. Çalışmada din olgusu üzerinde durularak din eğitimi kavramı açıklanmış, okul müdürlerinin aldıkları din eğitiminin okul yöneticiliği pozisyonundaki görevlerine yansımaları ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ayrıca okul kültürü konusuna da değinilerek liderlik teorileri üzerinde durulmuş, geleneksel ve yeni liderlik teorileri geniş perspektif ile irdelenerek açıklanmaya çalışılmıştır. Bu anlayışla Bursa İnegöl ilçesinde İmam Hatip Okullarında görev yapan okul müdürleriyle yapılan görüşme tekniği ile yöneticilik vasıflarının hangi tarz liderlik türleri içerisine girdikleri saptanarak, din eğitiminin liderlik anlayışları ile bağlantısı üzerine bir nitel çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, çocukluk yıllarından başlayarak yetişkinlik dönemine kadar belirli aşamalardan geçerek din eğitimi alan okul müdürlerinin, aldıkları bu din eğitiminin görevlerine olan yansımalarını tespit etmektir. Ayrıca din eğitimi alan ve din olgusunu içinde özümseyen bir birey olarak okul ortamı içerisinde lider pozisyonunda olan okul yöneticisinin eğitim yönetimi içindeki rolü ve bu örgüte yansımalarını din perspektifi ve eğitim metodolojisi açısından değerlendirmektir. Özellikle günümüz şartlarında ideal bir okul yöneticisinin din olgusunu taşımasının okul ortamında hem görevine, hem de öğretmen ve öğrencilerle ilişkileri üzerindeki etkisi konusunda yeni bir araştırma alanı açmaktır. Bu çalışma betimsel bir araştırmadır ve odağı din eğitimi alan okul müdürlerinin bu durumlarının eğitim örgütü içerisinde liderlik anlayışlarına olan etkisinin incelenmesidir. Durum çalışması yöntemi ve yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak okul müdürlerinin aldıkları din eğitimlerinin liderlik vasıflarına olan olumlu veya olumsuz yansımaları ortaya konurken, eğitim örgütü içerisinde diğer bileşenler ile yaşanan süreç üzerine de tespitler yapılmıştır. Örneklem grubu, İnegöl ilçesinde görev yapan, İmam Hatip Okullarındaki müdürlerden oluşmaktadır. Çocukluk döneminden itibaren din olgusu içerisinde olduklarından ve bir çoğunun da İmam Hatip Lisesi mezunu olduklarından dolayı din eğitiminin liderlik üzerine etkilerinin en iyi şekilde yansıyacağı düşüncesiyle İmam Hatip okulları müdürleri örneklem grubuna dahil edilmiştir. Deneklerin düşüncelerini rahat bir şekilde ifade edebilmelerine imkan tanımak, araştırma konusuyla ilgili sorulara daha iyi yoğunlaşabilmelerini temin etmek ve uygulama kolaylığı açısından okul müdürleri ile odalarında görüşülmüştür. Uygulama, bizzat araştırmacının kendisi tarafından yapılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analiz yöntemiyle değerlendirilip yorumlanmıştır. The topic of this research is to view the effect of religious education Imam Hatip Schools Principals in İnegol, Bursa have taken, on leadership insights. in thesis; being emphasized religion fact, being explained religious education concept; the reflection of religious education school principals have taken, to their jobs in position of school managment will be presented. also mentioning school culture, emphasizing leadership theories; traditional and new leadership theories will be explained being scrutinised with broad perspektive. With this mentality; determining in which kind of leadership school principals' managing qualities are, with interview technique applied to Imam Hatip school principals in İnegöl, Bursa; a study on relationships between leadership insights of religious education will be done. The aim of this study is to determine reflection of religion education school principals have taken from childhood to adulthood after passing specific stages, on their Jobs. Also it evaluates the role of school principal who is in the position of leader in the school culture as an individual taking religion education and assimilates religion fact inside, in school managing and the reflections to this organization from the side of religion perspective and education methodology. It is also to present a new research area for the effect of an ideal school principal's carrying religion fact on both his job and teacher-student relationship at school life, especially at today's conditions. This is a descriptive research, and its focus is to view the effect of the situation of school principals who have taken religion education on leadership insights in education organization. using situation study method and structured interview method, positive and negative reflections of religion education school principals have taken on leadership qualifications will be presented. also determinations on process with other components in education organization will be done. Sample group will be formed from İmam Hatip High School principals who work in Inegöl, Bursa. Because it will give the best result about the effects of religious education on leadership as they have been inside religion fact since their childhood and most of them have graduated from İmam Hatip High School; İmam Hatip Schools principals have been included in sample group. In order to provide a suitable atmosphere for subjects to express their thoughts easily, and to help them to focus on the questions about the research and from the point of application easiness; interview with school principals will be done in their own rooms. Application will be done by researcher personally. The datas obtained will be evaluated with content and intelligence and will be commented.

Çakmak, Yunus Emre/Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Bu araştırmanın amacı; Stratejik Liderlik ile Duygusal Emek arasındaki ilişkinin incelenmesi ve değerlendirilmesidir. Bu kapsamda, Ardahan ili, merkez ilçesinde bulunan ilk, orta, lise ve dengi 24 okulda çalışan 482 öğretmenin görüşlerine anket yoluyla başvurulmuştur. Doldurulan anketlerden 431 tanesi ölçülmeye uygun bulunmuş ve %89,6 oranında geri dönüş sağlanmıştır. Araştırma yönteminde; Müdürlerin stratejik liderlik uygulamalarını ölçmek için ‘‘Kılınçkaya (2013)’’ tarafından geliştirilip, uyarlanan ‘‘Stratejik Liderlik Ölçeği’’ (SLÖ) ve öğretmenlerin duygusal emek davranışlarını ölçmek için ‘‘Basım ve Begenirbaş (2013)’’ tarafından geliştirilip, uyarlanan ‘‘Duygusal Emek Ölçeği’’ (DEÖ) veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Toplanan veriler SPSS 24 paket programına aktarılarak alt problemlerin çözümü için korelasyon, t testi ve f testi analizlerine yapılmıştır. Çıkan sonuçları yorumlamada (p, The purpose of this research; Examining and evaluating the relationship between Strategic Leadership and Emotional Labor. In this context, The opinions of 482 teachers working in 24 primary, secondary and high schools in central province of Ardahan province were surveyed. Of the completed surveys, 431 were found to be metered and 89.6% were returned. In research method;. The '' Strategic Leadership Scale '' (SLS), developed and adapted by '' Kılınçkaya (2013) '' to measure managers' strategic leadership practices, and "Emotional Labor Scales" (ELS) developed by and adapted by "Basım and Begenirbaş (2013)" to measure teachers' emotional labor behaviors. The collected data were transferred to SPSS 24 package program and subjected to correlation, t test and f test analysis of variance for the solution of sub problems. In interpreting the results, significance level (p, İÇİNDEKİLER ÖZET -- i ABSTRACT -- ii ŞEKİLLER LİSTESİ -- vii TABLOLAR LİSTESİ -- viii KISALTMALAR LİSTESİ -- ix I. BÖLÜM -- 1 1. GİRİŞ -- 1 1.1. Araştırmanın Problemi -- 2 1.2. Araştırmanın Konusu ve Amacı -- 3 1.3. Araştırmanın Önemi -- 3 1.4. Araştırmanın Varsayımları -- 5 1.5. Araştırmanın Sınırlılıkları -- 5 1.6. Tanımlar -- 5 II. BÖLÜM -- 8 STRATEJİK LİDERLİK -- 8 2.1. STRATEJİK LİDERLİK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR -- 8 2.1.1. Strateji Kavramı -- 8 2.1.2. Liderlik Kavramı -- 9 2.2. LİDERLİK TEORİLERİNİN TARİHSEL SÜRECİ -- 13 2.3. GÜNCEL LİDERLİK TEORİLERİ -- 14 2.3.1. İşlemci (Etkileşimci) Liderlik -- 14 2.3.2. Dönüşümcü Liderlik -- 15 2.4. LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK -- 18 2.5. LİDERLİK VE STRATEJİK LİDERLİK -- 19 2.6. STRATEJİK LİDERLİĞİN ÖZELLİKLERİ -- 20 2.7. STRATEJİK LİDERLİK YAKLAŞIMLARI -- 23 2.7.1. Adair’ in Üç Halka Modeli -- 23 2.7.2. Davies’ in Beş Anahtar Nokta Modeli -- 24 2.7.3. Ülgen ve Mirze’ nin Sert ve Yumuşak Unsurlar Modeli -- 26 2.7.4. Pisapia’ nın Dört Yön Modeli -- 27 2.8. STRATEJİK LİDERLİK UYGULAMALARI -- 29 2.8.1. Dönüşümsel Uygulamalar -- 29 2.8.2. Yönetimsel Uygulamalar -- 30 2.8.3. Etik Uygulamalar -- 31 2.8.4. Politik Uygulamalar -- 32 2.8.5. İletişimsel Becerilere Yönelik Uygulamalar -- 32 2.9. EĞİTİM ÖRGÜTLERİNDE STRATEJİK LİDERLİK -- 34 2.9.1. Okul Müdürlerinin Stratejik Liderliği -- 35 III. BÖLÜM -- 37 DUYGUSAL EMEK -- 37 3.1.DUYGU KAVRAMI -- 37 3.1.2. İnsanlarda Pozitif ve Negatif Duyguların Bazıları -- 39 3.1.3. Duyguların Yönetilmesi ve İfade Edilmesi -- 41 3.2. EMEK TANIMI -- 42 3.3. DUYGUSAL EMEĞİN TARİHSEL SÜRECİ -- 43 3.4. DUYGUSAL EMEK YAKLAŞIMLARI -- 46 3.4.1. Hochschild’ ın Yaklaşımı -- 46 3.4.2. Ashforth ve Humphrey’ in Yaklaşımı -- 47 3.4.3. Morris ve Feldman’ ın Yaklaşımı. 48 3.4.4. Grandey’ in Yaklaşımı -- 53 3.5. DUYGUSAL EMEK DAVRANIŞLARI -- 58 3.5.1. Yüzeysel Davranışlar -- 58 3.5.2. Derinlemesine Davranışlar. 59 3.5.3. Samimi Davranışlar -- 60 3.6. DUYGUSAL EMEĞİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER -- 60 3.6.1. Demografik Faktörler. 60 3.6.2. Örgütsel Faktörler -- 62 3.7. DUYGUSAL EMEK DAVRANIŞLARININ OLUMLU SONUÇLARI -- 70 3.7.1. İşe Yönelik Duygusal Bağlılık -- 70 3.7.2. İş Tatmini. 71 3.7.3. Yüksek Performans -- 71 3.7.4. Motivasyon Artışı -- 72 3.7.5. Kurumsal Vatandaşlık Eğiliminde Artış -- 72 3.7.6. Psikolojik ve Fizyolojik Yönden Sağlıklı Olmak -- 73 3.7.7. Ekonomik Fayda -- 73 3.7.8. Müşteri Memnuniyetinde Artış -- 74 3.8. DUYGUSAL EMEK DAVRANIŞLARININ OLUMSUZ SONUÇLARI -- 74 3.8.1. Tükenmişlik -- 75 3.8.2. İş ve Aile Çatışması -- 75 3.8.3. İşi Bırakma Eğilimi -- 76 3.8.4. Psikolojik ve Fizyolojik Rahatsızlıklar -- 76 3.8.5. Rol Çatışması. 76 3.8.6. Yabancılaşma -- 77 3.9. DUYGUSAL EMEK OLUMSUZ SONUÇLARDAN KURTULMANIN YOLLARI -- 78 IV. BÖLÜM -- 80 STRATEJİK LİDERLİK VE DUYGUSAL EMEK ARASINDAKİ İLİŞKİ: ARDAHAN İLİ OKUL YÖNETİCİLERİ ÖRNEĞİ. 80 4.1. ARAŞTIRMANIN MODELİ VE YÖNTEMİ -- 80 4.1.1. Veri Toplama Yöntemi -- 81 4.1.2. Veri Toplama Araçları -- 82 4.1.3. Ana Kütle ve Örneklem Seçimi -- 84 4.1.4. Veri Çözümleme Yöntemi -- 86 4.2. BULGULAR -- 86 4.2.1. Betimleyici İstatistikler. 87 4.2.2. Değişkenler ile İlgili Bulgular -- 88 4.2.3. Değişkenler Arası Korelasyonlar -- 93 4.2.4 Demografik Değişkenlerin Diğer Değişkenlere Etkileri -- 96 V. BÖLÜM -- 107 SONUÇ VE TARTIŞMA. 107 5.1. DEĞİŞKENLERLE İLGİLİ DEĞERLENDİRMELER -- 107 5.1.1. Stratejik liderlik ile İlgili Değerlendirmeler -- 107 5.1.2. Duygusal Emek İle İlgili Değerlendirmeler -- 112 5.2. ÖNERİLER -- 117 5.2.1. Araştırmacılara Öneriler -- 117 5.2.2. Yönetici Okul Müdürlerine Öneriler -- 118 5.2.3. Öğretmenlere Öneriler -- 119 KAYNAKÇA -- 121 EKLER -- 130 ÖZGEÇMİŞ -- 133

Amaç: Bu araştırmanın amacı, ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin okul müdürlerinin otantik liderlik davranışlarına yönelik algıları, psikolojik sermaye, işe kapılma algıları ve okul başarısı arasındaki yapısal ilişkileri açıklayan teorik modelleri test etmektir. Bu amaç doğrultusunda otantik liderlik, psikolojik sermaye, işe kapılma ve okul başarısı ile ilgili alanyazından yararlanılarak oluşturulan iki model sınanmıştır.Yöntem: Araştırma evrenini, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında Eskişehir Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde bulunan kamuya ait ortaokullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubu, tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen, 20 farklı ortaokulda görev yapan 274 ortaokul öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Otantik Liderlik Ölçeği, Psikolojik Sermaye Ölçeği ve İşe Kapılma Ölçeği ile toplanmış olup, örneklem grubunda yer alan ortaokulların 2016-2017 öğretim yılı Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı puanları ortalaması okul başarısı değişkeninin belirlenmesinde kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde korelasyon, ölçeklerin yapı geçerliklerinin belirlenmesinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve oluşturulan yapısal eşitlik modellerinin test edilmesinde Path analizinden yararlanılmıştır.Bulgular: Ortaokullarda görev yapan okul müdürlerinin otantik liderlik davranışlarının, öğretmenlerin psikolojik sermaye ile işe kapılma algıları ve okul başarısını; öğretmenlerin psikolojik sermaye algılarının, işe kapılma algıları ile okul başarısını; işe kapılma algılarının ise okul başarısını etkilediği varsayımıyla oluşturulan birinci modelin uyum iyiliği değerleri bu modelin kabul edilebilir bir model olduğunu gösterse de modeldeki ilişkilerin anlamlı olmaması sebebiyle birinci modelde oluşturulan yapıdan vazgeçilmiştir. Ortaokullarda görev yapan okul müdürlerinin otantik liderlik davranışlarının, öğretmenlerin psikolojik sermaye algıları üzerinden işe kapılma algılarını ve okul başarısını etkilediği varsayımına dayanan ikinci modelin doğrulanması neticesinde öğretmenlerin okul müdürlerine ilişkin otantik liderlik algılarının, psikolojik sermaye algılarını olumlu yönde etkilediği, benzer şekilde öğretmenlerin sahip olduğu psikolojik sermaye algılarının, işe kapılma algılarını olumlu yönde etkilediği, son olarak öğretmenlerin sahip olduğu psikolojik sermaye algılarının ise, okul başarısını olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin okul müdürlerine ilişkin otantik liderlik algılarının, psikolojik sermaye algıları üzerinden işe kapılma algılarını ve okul başarısını olumlu yönde etkilediği ortaya çıkmıştır. Sonuç ve Öneriler: Araştırma sonucunda okul müdürlerinin sergilediği otantik liderlik davranışlarının, öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri üzerinde olumlu anlamda etkili olarak hem okul başarısına hem de öğretmenlerin işte akış deneyimi yaşamalarına katkı sağladığı görülmüştür. Bu bağlamda, okul müdürlerinin sahip olduğu otantik liderlik davranışları olumlu bir çalışma ortamı yaratarak öğretmenlerin psikolojik sermaye, işe kapılma algıları ve dolayısıyla okul başarısı üzerinde etkili olmaktadır. Bu anlamda okul müdürlerinin otantik liderlik davranışları sergileyebilmesi eğitimin kalitesi açısından önem kazanmaktadır. Bu nedenle, okul müdürlerinin sahip oldukları öz-farkındalık, kurduğu ilişkilerdeki şeffaflık, aldığı kararlardaki tarafsızlık ve ahlaki bakış açısıyla öğretmenlerin işle ilgili tutumları ve okul çıktıları üzerinde etkili olabilecekleri konusunda bilinç kazanmaları gerekmektedir. Ayrıca otantik liderlik, psikolojik sermaye ve işe kapılma gibi pozitif örgütsel davranış alanında ortaya çıkan kavramların, eğitim kurumlarına getireceği yenilikçi bakış açıları ve değişen bu bakış açısının okullarda ne gibi farklılıklar yaratabileceği üzerine araştırmalar yapılabilir. Purpose: The purpose of this research is to test the theoretical models formed to explain structural relations between the perceptions of secondary school teachers about authentic leadership behaviors of school principals, teachers' psychological capital, work related flow and school achievement. For this purpose, two models that were formed according to the literature about authentic leadership, psychological capital, work related flow and school achievement were tested. Method: The population of the research is formed by the teachers who were working in the public secondary schools within the frontiers of Eskisehir metropolitan during 2016-2017 academic years. The study group consists of 274 secondary school teachers employed in 20 different secondary schools, selected by stratified sampling method. Data of the research were collected through Authentic Leadership Scale, Psychological Capital Scale and Work Related Flow Scale, whereas the average of 2016-2017 academic years TEOG (Transition from Basic Education to Secondary Education) exam's scores was used to define school achievement variable. Correlation analysis was used to analyze the data, explanatory and confirmatory factor analysis were employed to determine structural validity of the scales, and Path analysis was used to test structural equation models. Results: The goodness of fit indices of the first model, which has been formed by assuming that secondary school principals' authentic leadership behaviors affect teachers' psychological capital and work related flow perception; teachers' psychological capital affect their work related flow and school achievement; teachers' work related flow affect school achievement, showed that the model is acceptable, but the relationships within the model were not meaningful, thus this model was aborted. After the validation of the second model, which has been formed assuming that secondary school principals' authentic leadership behaviors affect teachers' work related flow perception and school achievement via their psychological capital perception, it has been concluded that teachers' authentic leadership perception in regard to school principals affects their psychological capital perception positively, similarly the psychological capital perception that teachers have affects work related flow perception positively, and finally the psychological capital perception that teachers have affects school achievement positively. Moreover, it was revealed that teachers' authentic leadership perception in regard to school principals affect their work related flow perception and school achievement positively via their psychological capital perception.Conclusion and Suggestions: As a result of the research, it has been seen that the authentic leadership behaviors displayed by the school principals contribute both to school success and flow experiences of teachers at work by having a positive effect on the psychological capital levels of teachers. In this context, the authentic leadership behaviors that school principals have create a positive environment, thus they get effective on the psychological capital and work related flow perception of the teachers, thereby on school achievement. In this sense, authentic leadership behaviors that school principals demonstrate is gaining importance in terms of the quality of the education. Therefore, school principals should acquire the awareness that they may have an impact on teachers' job-related attitudes and school outcomes through the self-awareness that they have, the transparency on the relationships that they establish, and their objectivity and moral perspective on the decisions that they take. Moreover, the innovative perspectives that new concepts, such as authentic leadership, psychological capital and work related flow, will bring to educational institutions and the differences that changing perception may create in the schools should be supported by researches. 164

Araştırmanın amacı okul müdürlerinin liderlik stilleri ile politik becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırmada ilişkisel tarama yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Tekirdağ ili ve ilçelerinde farklı türlerdeki kamu okullarında görev yapan toplam 10806 kadrolu öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, küme örnekleme metoduyla belirlenmiştir. Hem okullara dağıtılan hem de Milli Eğitim Bakanlığı Döküman Yönetim Sistemi (DYS)'nden geri dönen toplam 652 ölçekten hatalı, eksik ya da tutarsızlığı belirlenen 59 ölçek elenmiş ve geriye kalan toplam 593 ölçek değerlendirmeye alınarak örneklemimizi oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Akan, Yıldırım ve Yalçın (2014) tarafından geliştirilen "Okul Müdürlerinin Liderlik Stili Ölçeği (OMLSÖ)'' ve Özdemir ve Gören (2015) tarafından geliştirilen "Politik Beceriler Ölçeği (PBÖ)'' kullanılmıştır. Okul müdürlerinin liderlik stillerini ve politik beceri düzeylerinin belirlenmesine ilişkin olarak puanların aritmetik ortalama ve standart sapmaları kullanılmıştır. Verilerin analizi için öncelikle Basıklık (Skewness) ve Çarpıklık (Kurtosis) testi uygulanarak dağılımların normalliğine bakılmıştır. Dağılımların normal çıkması üzerine parametrik testlerin kullanılmasına karar verilererek değişkenler arasında ilişkinin belirlenmesinde Pearson Korelasyonu, farklılığı ortaya koyabilmek için de ikili karşılaştırmalarda dağılım normal olduğundan bağımsız gruplar t Testi, ikiden fazla değişken gruplarının karşılaştırılmasında tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p

Bu tez çalışmasında ortaokul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışları ile öğretmenlerin müdüre bağlılık ve sergiledikleri örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada desen olarak betimsel araştırma türlerinden korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Bu kapsamda Gaziantep il merkezinde görev yapan toplam 1025 ortaokul öğretmeninden veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak sosyal adalet liderliği, yöneticiye sadakat ve örgütsel vatandaşlık davranışı ölçekleri kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, t testi, ANOVA, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca okul müdürlerinin sosyal adalet liderliği davranışları ile öğretmenlerin sergilediği örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkide müdüre bağlılığın aracılık etkisini incelemek için yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulardan öğretmenlerin genel olarak sosyal adalet liderliği ve örgütsel vatandaşlık davranışı algılarının olumlu yönde olduğu ancak yöneticiye bağlılık düzeyinin düşük olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin demografik özellikleri ile değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Sosyal adalet liderliği ile yöneticiye bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki olduğu saptanmıştır. Yapısal eşitlik modellemesi analizlerinden elde edilen bulgularda sosyal adalet liderliğinin, örgütsel vatandaşlık davranışı ve yöneticiye bağlılığın anlamlı bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Sosyal adalet liderliği ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide yöneticiye bağlılığın aracılık etkisine yönelik yapılan yapısal eşitlik modellemesi analizi sonucunda yöneticiye bağlılığın kısmi aracı role sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak sosyal adalet liderliğinin, öğretmenlerin hem örgütsel vatandaşlık davranışı hem de yöneticiye bağlılıklarının arttırdığı göz önüne alındığında, müdürlerin sosyal adalet liderliği yönlerinin geliştirilmesi için çalışmalar yapılmasının önemi ortaya çıkmaktadır. In this dissertation, it was aimed at investigating the relationship between middle school principals' social justice leadership behaviors, teachers' loyalty to their principals and their organizational citizenship behaviors. Correlational research method which is a type of descriptive research was utilized as the research design. Within this context, data were gathered from a total of 1025 middle school teachers who were employed at the schools located in the city center of Gaziantep province. Social Justice Leadership, Loyalty to Manager and Organizational Citizenship Behaviors Scales were used as data collection tools. In the analysis of the data obtained, percentages, frequencies, arithmetic averages, t-test, ANOVA, exploratory and confirmatory factor analysis and correlation analysis techniques were used. Furthermore, structural equation modeling was also used to reveal the mediation effect of loyalty to principal in the relationship between school principals' social justice leadership and teachers' organizational citizenship behaviors. It was found in the research that teachers' perceptions of social justice leadership and organizational citizenship behaviors were positive, but their perceptions of loyalty to principal were at a low level. There were statistically significant differences between the research variables in terms of teachers' demographic characteristics. A positive and significant relationship was detected between social justice leadership behaviors, loyalty to principal and organizational citizenship behaviors. The findings obtained from the structural equation modeling analysis demonstrated that social justice leadership was a significant predictor of organizational citizenship behaviors and loyalty to principal. It was also revealed that loyalty to principal had a partial mediating effect in the relationship between social justice leadership and organizational citizenship behaviors. It can be concluded that as it was found that social justice leadership increased both teachers' organizational citizenship behaviors and loyalty to principal, the importance of conducting research on developing school principals' social justice leadership comes to the forefront. 148

Bu araştırma, okul yöneticilerinin sahip oldukları kişilik özelliklerinin benimsemiş oldukları liderlik tarzları üzerindeki rolünü incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemini, Rize ilinde MEB'e bağlı okullarda görev yapmakta olan 154 Müdür ve 184 Müdür Yardımcısı olmak üzere toplam 338 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi ve Demografik Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 24 istatistik programı kullanılmış olup tanımlayıcı ve çıkarımlı istatistik tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırma sonucunda; dönüşümcü liderlik tarzı ile dışadönüklük, deneyime açıklık, yumuşak başlılık ve sorumluluk arasında pozitif yönde anlamlı; serbestlik tanıyan liderlik tarzı ile dışadönüklük, deneyime açıklık ve yumuşak başlılık arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Kişilik özelliklerinin dönüşümcü liderlik tarzının %6' sını, etkileşimci liderlik tarzının %4'ünü ve serbestlik tanıyan liderlik tarzının %10' unu açıkladığı da ortaya çıkmıştır. Ayrıca, benimsenen liderlik tarzlarının yönetsel pozisyona ve yöneticilikte geçen süreye göre farklılık gösterdiği tespit edilirken cinsiyete göre anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.Anahtar kelimeler: Liderlik, dönüşümcü liderlik, etkileşimci liderlik, serbestlik tanıyan liderlik, kişilik This research was conducted to examine the influence of school principals' personality traits on the leadership characteristics they adopt. The sample of the research consists of a total of 338 school administrators, 154 of whom are principals and 184 of whom are vice principals working in the schools affiliated to MoNE in Rize. As data collection tools; Multifactor Leadership Questionnaire, Adjective Check List, and Demographic Information Form were used. In the analysis of the data, SPSS 24 statistics software was used and descriptive and inferential statistics techniques were employed.As a result of the research, a positive correlation exists between transformational leadership style and extroversion, openness to experience, soft-headedness and responsibility; and a positive correlation exists between laissez-faire leadership style and extroversion, openness to experience, and soft-headedness. Personality traits also account for 6% of the transformational leadership style, 4% of the transactional leadership style, and 10% of the laissez-faire leadership style. Moreover, it was determined that the adopted leadership styles differed according to the managerial position and the duration in management, while no significant difference was found with regards to gender.Key words: Leadership, transformational leadership, transactional leadership, laissez-faire leadership, personality. 121

Çalışmanın amacı öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu araştırmada betimsel ve ilişkisel tarama yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın evreni 2017-2018 öğretim yılında Tekirdağ ili ve ilçelerinde farklı türlerdeki resmi okullarda görev yapan kadrolu öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini, küme örnekleme metoduyla belirlenmiş 732 ölçek oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Akan, Yıldırım ve Yalçın (2014) tarafından geliştirilen "Okul Müdürlerinin Liderlik Stili Ölçeği'' Sağır ve Oğuz (2012) tarafından geliştirilen "Örgütsel Sinizm Ölçeği'' kullanılmıştır. Okul müdürlerinin liderlik stillerini ve öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesine ilişkin olarak puanların aritmetik ortalama ve standart sapmaları kullanılmıştır. Değişkenler arasında ilişkilerin belirlenmesinde Pearson Korelasyonu ve Basit Regresyon analizi, gruplar arasında anlamlı farklılık olup olmadığını ortaya koyabilmek için de Bağımsız Gruplar t Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve kullanılmıştır. Anlamlılık düzeyi p

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin karizmatik liderlik özelliklerinin okulların kurumsal itibarına etkisini incelemektir. Araştırmada betimsel tarama modelleri içerisinde yer alan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2017 yılı bahar döneminde Kahramanmaraş ili Onikişubat ilçe merkezinde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 4576 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise evrenden basit tesadüfi örneklem yöntemi ile seçilen 582 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada verilerin toplanması aşamasında Kişisel Bilgi Formu ile okul müdürlerinin karizmatik liderlik özelliklerini belirlemek amacıyla Conger ve Kanungo (1994) tarafından geliştirilen Karizmatik Liderlik Ölçeği ve öğretmenlerin okullara yönelik kurumsal itibar algılarını ölçmek amacıyla Kocabaş ve Karaköse (2006) tarafından geliştirilen Kurumsal İtibar Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde Bağımsız Gruplar t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, LSD testi, Games Howell testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Regresyon Analizi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda okul müdürlerinin karizmatik liderlik özellikleri ile okulların kurumsal itibarı arasında anlamlı bir ilişki gözlenmiş, okul müdürlerinin karizmatik liderlik özelliklerinin okulların kurumsal itibarının bir yordayıcısı olduğu görülmüştür. Okul müdürlerinin karizmatik liderlik özelliklerinin okulların kurumsal itibarındaki değişimin %55'ini açıkladığı tespit edilmiştir. The general aim of this research is to investigate the effect of school managers' charismatic leadership features to schools' corporate reputation according to teachers' opinions. The relational screening model, considered as one of the descriptive survey models, has been used in the search. 4576 teachers who had been working in school government primary schools, secondary schools, and high schools in Onikişubat district in Kahramanmaraş create the universe of this survey. 582 teachers working on government schools which are selected with the simple random sample method create the sample of the survey. The Personal Information Form for getting information about demographic features, to identify the school managers' charismatic leadership features, The Charismatic Leadership Scale developed by Conger and Kanungo (1994) and to evaluate the teachers' corporate reputation senses, Corporate Reputation Scale developed by Kocabaş and Karaköse (2006) are used in the collecting data phase. Independent Groups t Test, One Way Variance Analysis, LSD Test, Games Howell Test, Pearson Correlation Analysis and Regression Analysis are carried out in the analysis of the data in the survey. In the result of this search, a significant relationship has been observed between the school managers' charismatic leadership levels and schools' corporate reputation, also seen that School managers' charismatic leadership features are precursor of schools corporate reputation. School managers' charismatic leadership features explain the %55 of the change on the schools corporate reputation. 95

Bir insanı büyüten, geliştiren ve eğiten en önemli yapı taşlarından biri eğitimdir. Yönetici ve öğretmenlerin rolü de eğitim sisteminde büyük önem taşımaktadır. Çünkü müdürler hem yönetici hem de lider olmalı ve gerek çalışanlarını gerekse öğrencilerini ideal bir biçimde yönetmelidir. Bu noktada da okul yöneticilerinin kişilik, bilgi, beceri ve deneyimleri devreye girmektedir. Bu çalışmada İzmir, İstanbul ve Ankara'daki özel okullarda çalışan ve ikamet eden üç tane, kadın yönetici ile çalışılmakta ve `Yöneticinin Gözünden Yöneticiliğin Betimlemesi Ve Yönetici Profili` konusuna yer verilmektedir. Çalışmada yöneticilerin meslek hayatları, kişilik özellikleri, bilgi, beceri ve deneyim süreçleri mülakat ve hikayeleme yöntemi kullanılarak anlatılmaktadır. Elde edilen bulgularda nitel veri setleriyle desteklenmekte ve bu konuda yapılan diğer araştırmalardan elde edilen sonuçlar ile harmanlanarak `Yöneticinin Gözünden Yöneticiliğin Betimlemesi Ve Yönetici Profili` oluşturulmaktadır. Education is the main constituent of human enhancement and development. The role of administrators and teachers are also very important in the education system. Since, principals should be administrators, as well as leaders, and should superintend both the faculty and students ideally. At this point, the school administrators' personality, knowledge, skills and experience are involved. In this connection, we are working with three manageress from İzmir, Istanbul and Ankara private schools on topic `Defining Administration and Administrator Profile from Administrator's View`. During this study, administrators' professional lives, personality traits, knowledge, skills and experience processes are explained using interview and narration methods. The evidences obtained are supported by qualitative data sets and collated with the results of other researches on the topic, and `Defining Administration and Administrator Profile from Administrator's View` is formed. 73

Bu araştırmanın amacı okul yöneticilerinin eleştirel liderlik stilinin liderlik uygulamalarına etkisinin belirlenmesidir.Araştırma ilişkisel tarama modeline uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2017-2018 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Güngören ilçesi Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı devlet okullarının ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapmakta olan 360 öğretmen oluşturmuştur.Bu araştırmada veri toplamak amacıyla Kouzes ve Posner tarafından geliştirilen ve Yavuz tarafından Türkçeye uyarlanan Liderlik Uygulamaları Ölçeği (Leadership Practices Inventory), Akan, Yıldırım ve Yalçın tarafından geliştirilen `Liderlik Stilleri Ölçeği` ve araştırmacının geliştirmiş olduğu `Eleştirel Liderlik Stili Ölçeği` kullanılmıştır. `Eleştirel Liderlik Stili Ölçeği`nin yapı geçerliliği için açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi sonucunda elde edilen faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile test edilmiştir. Analizler sonucunda ölçeğin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu belirlenmiştir.Araştırmanın bulgularına göre öğretmen görüşlerine dayalı olarak okul yöneticilerinin eleştirel liderlik stiline çoğunlukla sahip oldukları tespit edilmiştir. Öğretmenlerin cinsiyetleri, kıdemleri, eğitimleri ve görev yaptıkları okul türü değişkenleri, öğretmenlerin eleştirel liderlik stili algılarında, istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşturmadığı sonucuna ulaşılmıştırSon olarak, okul yöneticilerinin eleştirel liderlik stilinin liderlik uygulamalarını yordayıp yordamadığının belirlenmesine yönelik olarak elde edilen bulgulara göre, okul yöneticilerinin eleştirel liderlik stilinin liderlik uygulamalarını yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Eleştirel Liderlik, Eleştirel Liderlik Stili, Liderlik Uygulamaları, Liderlik, Eleştirel Düşünme The purposes of this study is to determine the impact of school administrators' leadership styles on leadership practices.The research was conducted using the relational screening model. The study group of the research consists of 360 teachers who work in primary, secondary and high school levels of state schools affiliated with the Ministry of National Education in the Güngören district of Istanbul province in the academic year of 2017-2018.Leadership Practices Inventory` developed by Kouzes & Posner and translated to Turkish by Yavuz, `Leadership Styles Scale` developed by Akan, Yildirim and Yalçın, `Critical Leadership Style Scale` developed by the researcher have been used in order to gather the data.The Exploratory factor analysis was conducted for construct validity of `Critical Leadership Style Scale`. The factor structure obtained as a result of the exploratory factor analysis was confirmed by the confirmatory factor analysis. As a result of the analysis, it is determined that the scale is a valid and reliable instrument of measurement.According to the findings of the research; it was found that school principals usually have a critical leadership style based on teachers' opinions. There is not a statistically significant difference in the perceptions of teachers about the school administrators' critical leadership style according to the teachers' gender, seniority, education, and school type variables.Finally, according to the findings obtained in order to determine whether the school administrators' critical leadership style predicts the leadership practices, the school administrators' critical leadership style affects the leadership practices. Keywords: Critical leadership, critical leadership style, leadership practices, leadership, critical thinking 97

Bu araştırmanın amacı ortaöğretim kurum yöneticilerinin etik liderlik davranışlarına ilişkin bir karma yöntem çalışmasıdır. Bu araştırmanın amacı karma araştırma yöntemi tasarımı aracılığıyla ortaöğretim kurum yöneticilerinin etik liderlik davranışlarını irdelemektir. Açıklayıcı sıralı karma araştırma yöntemi ile desenlenen çalışmada öncelikli olarak nicel verilerden elde edilen bulgular nitel veriler ile zenginleştirilmiştir. Bu doğrultuda araştırmanın evreni 2016-2017 öğretim yılında Gaziantep ili Şahinbey ve Şehitkâmil merkez ilçelerinde görev yapmakta olan öğretmenler olarak belirlenmiştir. Araştırmanın nicel kısmı evrenden basit seçkisiz örnekleme yöntemi ile belirlenen 528 öğretmenden, nitel kısmı ise maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi ile tespit edilen 14 okul müdürü ve 15 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın nicel verileri Etik Liderlik Ölçeği, nitel verileri ise yarı yapılandırılmış bir görüşme formu aracılılığıyla elde edilmiştir. Nicel verilerin çözümlenmesinde SPSS paket programı, nitel verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonuçları okul müdürlerinin etik liderlik düzeylerine ilişkin öğretmen algılarının yüksek olduğuna ve katılımcı görüşlerinin birtakım demografik değişkenlere göre anlamlı biçimde farklılaştığına işaret etmektedir. Bununla birlikte okul yöneticilerinin büyük oranda etik değerlere uygun olarak hareket etme ve okulda etik davranışları yaygınlaştırma gayretinde olduğu ve okullarda var olan etik değerlerin okul iklimini ve okul müdürünün karar verme süreçlerini pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ancak birtakım faktörlerden dolayı görevlerini ifa ederken sık sık etik ikilemler yaşayan ve zaman zaman etik dışı davranışlar sergilemek durumunda kalan okul yöneticilerinin psikolojik, sosyal ve örgütsel sonuçlarla başa çıkmak durumunda kaldıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarının tartışılmasının arkasından bazı önerilere yer verilmiştir. The purpose of this study was to investigatethe ethical leadership behaviors of secondary school administrators through a mixed method research design. The findings obtained from quantitative data were enriched with qualitative data in the study designed with exploratory sequential mixed method. In this respect, the teachers working at Şahinbey and Şehitkâmil districts of Gaziantep province in 2016-2017 educational yearwere determined as the universe of the study. The quantitative phase of the study consisted of 528 teachers with simple random sampling and the qualitative phase included 14 school principals and 15 teachers withmaximum diversity sampling. The quantitative data of the study were obtained through the Ethical Leadership Scale and the quantitative data were through a semi-structured interview protocol. The quantitative data was analyzed through the SPSS software package and the qualitative data was through the content analysis. The research results indicated that the teachers' perceptions on the ethical leadership levels of school principals were found to be high and their opinions differed significantly according to a number of demographics. In addition, the school administrators were detected to be zealous to act in accord with ethical values and to promote ethical behaviors at school, and the ethical values at schools were identified to influence school climate and the school principals' decision making processes in a positive manner. However, it was ascertained that the school principals frequently experienced ethical dilemmas and occasionally exhibitedunethical behaviorsdue to a number of factors and had to cope with psychological, social and organizational outcomes. The study was concluded by offering some implications after the discussion of research results. 176

Çalışmada, İstanbul İli Küçükçekmece, Avcılar, Esenyurt ve Bahçelievler ilçelerinde yer alan Sağlık Meslek Liselerinde görevli 250 öğretmen örnekleminde, liderlik stillerinin örgütsel sessizlik üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmada örgütsel sessizliği ölçmek için Çakıcı (2007) tarafından literatüre dayalı geliştirilen ölçekten yararlanılmıştır. Ölçek çalışanların sessiz kalma nedenlerini ölçen 31 ifadeden oluşmakta olup yönetsel ve örgütsel nedenleri, işle ilgili konular, tecrübe eksikliği, izolasyon korkusu, ilişkileri zedeleme korkusu olmak üzere 5 alt boyuttan oluşmaktadır. Okul müdürlerinin liderlik stillerini belirlemek amacıyla Şahin (2003) tarafından geliştirilmiştir. 32 maddelik ve beşli Likert tipi olan ölçek, `sürdürümcü liderlik ve dönüşümcü liderlik boyutlarını kapsamaktadır. Araştırma neticesinde erkek öğretmenlerin izolasyon korkusu nedeniyle örgütsel sessizlik yaşama düzeylerinin kadın öğretmenlere göre daha yüksek düzeyde olduğu, sürdürümcü liderlik ve dönüşümcü liderlik ile örgütsel sessizlik arasında doğrusal yönde ilişki olduğu ve sürdürümcü liderlik ve dönüşümcü liderliğin örgütsel sessizliği etkilediği sonucu elde edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Liderlik, Liderlik Stilleri, Örgütsel Sessizlik. In the study, the effect of leadership styles on organizational silence was examined in the sample of 250 teachers working in Medical Career Colleges in Istanbul, Kucukcekmece, Avcilar, Esenyurt and Bahcelievler. In order to measure organizational silence, the scale, based on the literature and developed by Cakici (2007) was used. The scale consists of 31 statements that measure the reasons for the silence of the employees. The reasons are composed of 5 sub-dimensions, as administrative and organizational reasons, work related issues, lack of experience, fear of isolation and fear of damaging relations. It was developed by Sahin (2003) to determine the leadership styles of schools' headmasters. The 32-item with five-point Likert-type scale covers sustainable leadership and transformational leadership dimensions. As a result of the research, it was found out that male teachers have higher level of organizational silence compared to female teachers due to fear of isolation; that there is a linear relationship between sustainable leadership and transformational leadership and organizational silence; and that sustainable leadership and transformational leadership affect organizational silence.Key Words: Leadership, Leadership Styles, Organisational Silence. 114

Bu çalışmada; öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin koçluk yeterlilikleri ile otantik liderlik yatkınlıkları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Öğretmen görüşlerinin cinsiyet, mesleki kıdem ve görev yapılan okul kademesi gibi demografik özelliklere göre farklılaşıp farklılaşmadığı irdelenmiştir. Araştırmanın oranlı küme örnekleme yoluyla belirlenen örneklem grubunu, 2016-2017 eğitim öğretim yılında Çanakkale'nin merkez ilçesi ile Ayvacık, Biga, Gelibolu ve Yenice ilçelerindeki devlet okullarında görev yapan 575 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen `Okul Yöneticilerinin Koçluk Yeterlilikleri Ölçeği`, Walumbwa ve arkadaşları (2008) tarafından geliştirilen `Otantik Liderlik Ölçeği` ve araştırmacı tarafından oluşturulan `Kişisel Bilgi Formu` ile elde edilmiştir. Çalışmanın bulgu ve sonuçları, ölçekler ve form ile elde edilen verilerin SPPS 23.0 ve AMOS 21.0 uygulamaları kullanılarak çözümlenmesi ile ortaya konulmuştur. Araştırma ilişkisel tarama modeli esas alınarak desenlenmiş; betimleyici istatistikler, bağımsız örneklem -t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), korelasyon katsayısı, basit ve çoklu doğrusal regresyon analizleri uygulanmıştır.Okul yöneticilerinin koçluk yeterlilikleri hakkındaki öğretmen görüşlerinde cinsiyet değişkenine göre `sosyal yeterlilikler`, `eğitim bilimleri yeterlilikleri`, `araştırma-geliştirme yeterlilikleri` ve `sorun çözme yeterlilikleri` alt boyutlarından hiçbirinde anlamlı bir ilişki görülmemektedir. Mesleki kıdem ve görev yapılan okul kademesi değişkenine göre bütün boyutlarda anlamlı farlılıklar bulunmaktadır. Okul yöneticilerinin koçluk yeterlilikleri ile ilgili öğretmen görüşlerinde toplamda cinsiyete göre anlamlı bir farklılık bulunmazken; mesleki kıdem ve görev yapılan okul kademesine göre anlamlı farklar bulunmaktadır. Otantik liderlik özellikleri ile ilgili öğretmen görüşlerinde sadece görev yapılan okul kademesi değişkenine göre anlamlı farklılıklar olduğu görülmektedir. Okul yöneticilerinin koçluk yeterlilikleri ile otantik liderlik yatkınlıkları arasında güçlü ilişkilerin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bireysel olarak öğretmenlerin mesleki gelişimleri ile örgütsel olarak okul gelişimini kolaylaştırmak ve daha demokratik okul ortamları oluşturmak için okul yöneticilerinin koçluk yeterliliklerinin daha etkili kullanılarak okullarda koçluğa dayalı yönetim anlayışının yaygınlaştırılması konusunda bir takım önerilerde bulunulmuştur. This study explores the relationship between the coaching competency and predisposition to authentic leadership of school administrations according to the views of teachers. Teachers' comments were examined to see if they differ with respect to gender, professional seniority and the grade level of the school they worked. The sample group which was determined by the method of proportional cluster sampling is composed of 575 teachers working in public schools in central district of Canakkale, Ayvacik, Biga, Gelibolu and Yenice districts during the academic year 2016-2017. Research data is obtained from `School Administrators' Coaching Competency Scale` developed by the researcher, `Authentic Leadership Scale` developed by Walumbwa et al. (2008) and `Personal Information Form` created by the researcher. Findings and results of the study are presented by analysing the data obtained through scales and forms using SPSS 23.0 and AMOS 21.0 applications. The study was designed based on the relational survey model; descriptive statistics, unpaired -t test, one-way analysis of variance (ANOVA), correlation coefficient, simple and multiple linear regression analyses were conducted. According to the teacher comments regarding the school administrators' coaching competency, there is not any statistically significant relationship between the sub dimensions of social competence, competence in educational science, competence in research and development, problem solving competence and the variables of gender. There are statistically significant differences in all the dimensions related to the variables of professional seniority and the grade level of the school they worked. According to the teacher comments regarding the school administrators' coaching competency, while there is no statistically significant difference with respect to the gender; there are significant differences with respect to professional seniority and grade level of the school they worked. As for the teacher comments regarding the authentic leadership characteristics, significant differences are seen only with respect to the field of study and grade level of school they worked. As a result, it is revealed that there are strong relations between the school administrators' coaching competency and predisposition to authentic leadership. Finally, some suggestions are made to generalize the coaching approach in school administrations by using more effectively the coaching competence of school administrators in order to establish a democratic environment at schools and to facilitate the professional development of teachers personally and development of schools organizationally. 251

Bu araştırmada, psikolojik danışmanların yabancılaşması üzerinde okul müdürlerinin liderlik stillerinin rolünün incelenmesi genel amaç olarak belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik danışmanların yabancılaşması; cinsiyet, medeni durum, en son bitirilen okul, kıdem ve görev yapılan öğretim basamağı değişkenlerine göre karşılaştırılmıştır. Bu amaçla araştırma 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Artvin, Rize ve Trabzon il ve ilçelerinde görev yapan 181'i kadın 40'ı erkek olmak üzere toplam 221 psikolojik danışman ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verilerini toplamak amacıyla Akan, Yıldırım ve Yalçın (2014) tarafından geliştirilen `Okul Müdürleri Liderlik Stili Ölçeği`, Eryılmaz (2010) tarafından geliştirilen `Örgütsel Yabancılaşma Ölçeği` ve araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır. Psikolojik danışmanların yabancılaşması üzerinde okul müdürlerinin liderlik stillerinin rolünün incelenmesi amacıyla çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Psikolojik danışmanların yabancılaşmasının cinsiyet, medeni durum, en son bitirilen okul, kıdem ve görev yapılan öğretim basamağı değişkenlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenebilmesi için ise `Mann Whitney U testi`, `Kruskal Wallis H testi`, `t-testi` ve `ANOVA` yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda, psikolojik danışmanların yabancılaşmalarıyla sadece dönüşümcü liderlik stili arasında olumsuz yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Sürdürümcü ve serbest bırakıcı liderlik stilleri ile psikolojik danışmanların yabancılaşması arasında ise anlamlı bir ilişki olmadığı belirlenmiştir. Ayrıca psikolojik danışmanların yabancılaşmasının; sadece medeni durum ve görev yapılan öğretim basamağına göre anlamlı şekilde farklılaştığı saptanmıştır. Medeni durum değişkenine göre evli olanların ve görev yapılan öğretim basamağı değişkenine göre lisede görev yapanların diğer meslektaşlarına göre daha fazla yabancılaşma yaşadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. Psikolojik danışmanların yabancılaşmasının cinsiyet, en son bitirilen okul ve kıdem değişkenlerine göre ise anlamlı şekilde farklılaşmadığı belirlenmiştir. In this study, examination of the role of school principals' leadership styles on alienation of psychological counselors was defined as a general object. In addition, the alienation of psychological counselors was compared according to the gender, marital status, the most recently graduated school, seniority, and the grade of teaching which is assigned. For this purpose, the research was carried out with a total of 221 psychological counselors that are 181 of them female and 40 of them male, who are working in Artvin, Rize and Trabzon provinces during the academic year of 2017-2018. `Leadership Styles of School Principals' Scale`, `Organizational Alienation Scale` and `Personal Information Form` prepared by the researcher were used in order to collect the data of the research. Multiple regression analysis was conducted to examine the role of school principals' leadership styles on the alienation of psychological counselors. Mann Whitney U test, Kruskal Wallis H test, t-test and ANOVA were conducted in order to determine whether the alienation of psychological counselors differ according to gender, marital status, last graduate school, seniority, and the grade of teaching which is assigned. As a result of the research, it was determined that there is a negative relationship between the alienation of psychological counselors and just the transformational leadership style from leadership styles. On the other hand, it was determined that there is no meaningful relationship between the transactional and laissez-faire leadership and the alienation of psychological counselors. Also, it was appointed that the alienation of psychological counselors differed significantly only according to the marital status and the grade of teaching which is assigned. It has been found that according to the factor of marital status, married people; and the grade of teaching which is assigned, the ones who work in high school have more alienation than the other colleagues. It has determined that the alienation of psychological counselors does not differ significantly according to sex, the most recently graduated school and seniority variables. 124

Dünyanın kuruluşundan günümüze kadar kadınların sayısı sürekli artmasına rağmen kadınlar cinsiyet rollerine dayanan toplum düşüncesiyle genellikle arka plandaki işlerde göre almışlardır. Sanayi İnkılabı ile çalışma hayatına giren kadınlar cumhuriyetin ilanı ile Türkiye' de çalışma hayatının devamlılığını sağlamış, özellikle 2000'li yıllarda ise yönetim birimlerinde aktif rol oynamaya başlamışlardır. Türk Milli Eğitim sisteminde de kadınlar sayıca fazla olmasına karşın yönetimdeki rolleri erkeklere oranla çok azdır. Okullarda görev yapan öğretmenlerin kadın yöneticilere bakış açısının ve kadın yöneticileri lider olarak görüp görmemelerinin, kadın öğretmenlerin yöneticiliğe yönelmelerini, bu kademlerde yer almalarını ve ilerlemelerini doğrudan etkilediği düşünülmektedir.Bu araştırmada, öğretmenlerin eğitim kurumlarındaki kadın yöneticilere yönelik algıladıkları liderlik davranışları, öğretmenlerin cinsiyet, yaş, kıdem, öğrenim düzeyi, branş, medeni durum, mezun olduğu okul, öğretmenin kadın yöneticiyle çalıştığı süre değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık gösterip göstermediği incelenmiştir.Araştırma evrenini, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Erzincan ili ve ilçelerinde MEB'e bağlı 250 okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, kadın yöneticinin görev yaptığı 22 okul ile bu okullarda görevli 289 öğretmen oluşturur. Araştırmada Demir, H. ve Tarhan, O. (2008) tarafından geliştirilen Liderlik Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca kişisel bilgi formu ile öğretmenlerin istenilen demografik özellikleri tespit edilmiştir. Verilerin çözümlenmesinde SPSS 17.0 paket programı kullanılarak demografik özelliklerin frekans ve yüzde değerleri incelenmiş, ölçeklerden alınan puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmış, fark testlerinde t testi, varyans analizi (One- Way ANOVA), Kruskal Wallis-H testi yapılmıştır.Aştırma sonucunda, öğretmenlerin kadın yöneticilerde algıladıkları liderlik davranışları çeşitli faktörlerden etkilenmiştir. Despite the ever-increasing number of women from the founding of the Earth to the day-to-day, women have often worked in the background in the minds of society based on gender roles. The women who entered the working life with the Industrial Revolution enabled the continuity of working life in Turkey with the declaration of the republic, especially in the 2000s they started to play an active role in the management units. Although the number of women in the Turkish National Education system is high, the roles in management are very small compared to men.It is thought that the viewpoints of teachers who work in schools towards women managers and whether they should see women managers as leaders directly influence the orientation of women teachers to management.In this study, it was investigated whether the leadership behaviors perceived by teachers about female managers in educational institutions differed according to gender, age, seniority, level of education, branch, marital status, school and graduate school and the duration of working with female manager.The research population consists of 250 pre-school elementary school, junior high school and high school teachers in Erzincan province and districts in 2015-2016 educational.In the sample of the research, 289 teachers from 22 school administrations, in which the female manager works. A Likert scale consisting of 2 subcategories was used from 22 questions that was developed by Demir, H. andTarhan, O. (2008). In addition, the desired demographic characteristics of the teachers were determined by the personal information form. Frequency and percentage values of demographics, the arithmetic mean and standard deviation of scores obtained from the calculated scale, the difference tests of t test, analysis of variance (One- Way ANOVA), Kruskal-Wallis H-test were analyzed using SPSS 17.0 package program in analyzing the data.As a result of theresearch, the leadership behaviors teachers perceive in female managers were influenced by various variables. 109

Bu araştırmanın amacı; kadın okul yöneticilerinin liderlik stillerini saptamak ve liderlik davranışlarının ortaya çıkmasında etkili olan faktörleri analiz etmektir. Araştırmada nicel ve nitel analiz yöntemleri birlikte kullanıldığı için karma yöntem kullanılmıştır. Araştırma evrenini Ankara ili Çankaya ilçesinde okul yöneticisi kadın olan okullarda görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmada örneklem alınmamış, sayma yöntemi ile tüm evrene doğrudan ulaşılmıştır. Kadın okul yöneticilerinin liderlik stillerini saptamak amacıyla okullarda görev yapan öğretmenlere Avolio ve Bass (1995)'ın geliştirdiği `Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği` (ÇFLÖ) uygulanmıştır. Araştırmanın nitel bölümü için ise araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. On kadın okul yöneticisine, sekiz görüşme sorusu yöneltilmiştir. Araştırmacı tarafından ayrıca bu on kadın okul yöneticisine Yılmaz, Gençer, ve Aydemir (2011) tarafından geliştirilen `Dokuz Faktörlü Kişilik Envanteri` uygulanmıştır. Araştırmanın nicel veri analizinde ortalama ve frekans hesaplaması yapılmış, Kişilik Envanteri analizi sonucunda on kadın okul yöneticisinin dokuz tip kişilik özelliklerinden hangisine sahip oldukları saptanmış, nitel görüşme dökümlerinin tema ve kodları çıkartılmıştır. Araştırma bulgularına bakıldığında, kadın okul yöneticilerinin öğretmen algılarına göre, dönüşümcü liderlik davranışı gösterdikleri saptanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin demografik özelliklerine göre kadın okul yöneticilerinin liderlik stillerine yönelik görüşlerinde anlamlı farklılık bulunup bulunmadığına bakıldığında; kadın öğretmenlerin erkek öğretmenlere göre kadın okul yöneticilerinin idealleştirilmiş etki (davranış), telkinle güdüleme ve bireysel destek davranışını daha çok gösterdiklerini, erkek öğretmenlerin kadın öğretmenlere göre kadın okul yöneticilerinin daha çok istisnalarla yönetim (pasif) davranışını gösterdiklerini, 21-30 yaş arasındaki öğretmenlerin orta yaşın üzerindeki öğretmenlere nazaran kadın okul yöneticilerinin daha çok bireysel destek davranışı gösterdiklerini, meslekte 31 ve üstü yıl tecrübeye sahip öğretmenlerin daha genç öğretmenlere nazaran daha çok idealleştirilmiş etki (davranış) gösterdiklerini, mesleğin 21-30 yılları arasındaki öğretmenlerin daha genç öğretmenlere nazaran kadın okul yöneticilerinin daha çok istisnalarla yönetim (pasif) davranışını gösterdiklerini düşündükleri saptanmıştır. Kadın okul yöneticilerinin kişilik özellikleri hakkında saptanan sonuç, bu yöneticilerin ağırlıklı olarak idealistlik, iyimserlik, kurallara uymak, sabır gibi (tip 1 ve tip 9) özellikler gösterdikleri, nadiren içe dönük, soğuk, mesafeli, kıskanç gibi (tip 4, tip 5 ve tip 6) özellikler gösterdikleridir. Kadın okul yöneticilerinin liderlik davranışları hakkındaki görüşleri doğrultusunda, liderlik davranışlarını etkileyen faktörler saptanmıştır. Kadın yöneticiler verdikleri cevaplarla kendilerini lider yapan faktörleri; içsel (cinsiyet ve kişilik) ve dışsal faktörler (aile, eğitim ve roller) olarak iki ana grupta toplamışlardır. Kadın yöneticilere göre cinsiyet, kişilik, aile, eğitim ve rolleri liderlik davranışlarının oluşmasında ayrı ayrı etken olan faktörler olarak değerlendirilmiştir. Ayrıca, kadın okul yöneticilerinin görüşme sorularına verdikleri cevaplar dönüşümcü liderliğin boyutları ile de eşleşmiştir. Kadın okul yöneticileri; yönetici olacak kadınlara insan ilişkileri konusunda; sosyal ilişkilerini sağlamlaştırmaları, iletişime önem vermeleri, empati kurmaları hakkında önerilerini sıralamışlardır. Ayrıca göreve yönelik ve entelektüel donanım sahibi olmalarını önermişlerdir. Son olarak kararlara katılımı sağlamalarını, öğretmenler ile ortak karar almalarını ifade etmişlerdir. The purpose of this study is to determine women school administrators' leadership style and analyse the effective factors that are vital to bring out leadership behaviours. In this study, both qualitative and quantitative method were used together, so mixed method was used in this study. The population of the study was composed of the women school administrators of Çankaya district. The researcher tried to reach the whole population. To determine women school administrators' leadership style, Multi-Level Leadership Questionnaire developed by Avolio and Bass (1995) was given to the teachers working at the schools where the administrators were women. In the qualitative part of the research, the semi structured interview form that was developed by the researcher was used. By this form, eight questions were asked to ten women school administrators. Besides this, the researcher used `Personality Inventory with Nine Factors` that was developed by Yılmaz, Gençer, ve Aydemir (2011) were used. To analyse the quantitative data, arithmetical mean and frequency were calculated. At the end of the analysing of personality inventory, it was clearly pointed out that what type of personality or which one of nine personality ten women school administrators had. To analyse the qualitative part of the study, NVivo.10.0 was used and categories and subcategories were determined. To the findings, the first finding of this study was about women school administrators that showed transformational leadership behaviours according to the teachers' point of views. Besides this, according to the teachers' demographic aspects, whether there was a significant difference about women school administrators' leadership style, it was seen that female teachers thought that women school administrators showed `idealised affect`, `suggestive motivation` and `individual support` behaviour more than male teachers and male teachers thought that women school administrators showed `management exception (passive)` behaviour more than women teachers. In addition to this, it was obviously seen that the teachers at the age of 21-30 years career thought that women school administrators demonstrated `individual support` behaviour more than middle-aged teachers. Moreover, it was clearly seen that teachers with 31 years and more career thought that they indicated `idealised affect (behaviour)` more than younger teachers. Finally, it was seen that the teachers with 21-30 years career thought that women school administrators showed `management with exception (passive)` behaviour more than younger teachers. The first finding about their personality aspects was they mainly had personality such as idealism, optimism, obeying the rules, patient (Type 1 and Type 9) while they rarely had personality such as introversion, distance, coldness, jealousy (Type 4, Type 5 and Type 6). It was determined that the factors that brought out leadership behaviours to women school administrators' views. After analysing the answers given by women school administrators to interview questions, mainly two basic categories were determined. These were internal (gender and personality) and external factors (family, education and social roles). It was evaluated that personality, gender, family, education and social roles were separated factors according to women school administrators. What is more, their answers were matched with transformational leadership behaviours and it was clearly seen that they were suitable with these behaviours. When their recommendation were asked for promising women administrators, they recommended that newcomers should build social networks well, give much more importance to communication and show empathy towards others. Besides this, they should focus on their duty and they broaden their intellectual capacity. Finally, they should create a system that make easier to take participation in decision-making processes and take decisions with teachers. 145

Bu araştırmanın amacı öğretmen algılarına göre, okul müdürlerinin duygusal zeka ve stratejik liderlik davranışlarının incelenmesidir. Bu çalışma alan taramasına yönelik betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Konya Büyüksehir Belediyesi sınırları içindeki öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırma örneklemini oluşturan 450 öğretmene Ergin'in (2008) uyarladığı Bar-on' un Duygusal Zeka Ölçeği ve Aydın'ın (2012) uyarladığı Psapia'nın geliştirdiği Stratejik Liderlik Ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizi aşamasında Spss 16.0 istatistik programı kullanılarak betimsel istatistikler, t-testi, varyans analizi, korelasyon, regresyon analizi ve parametrik olmayan testler kullanılmıştır.Araştırmada elde edilen verilere göre, okul müdürlerinin duygusal zeka düzeylerine ilişkin öğretmen algıları öğretmenlerin öğrenim durumları ve çalıştıkları alana göre anlamlı farklılık göstermektedir. Ancak cinsiyet, yaş, hizmet süresi, okul türü, yöneticilik deneyiminde bulunma ve yöneticiyle çalışma sürelerine göre anlamlı bir fark göstermemektedir. Öğretmenlerin %61' ine göre okul müdürleri duygusal zeka becerilerine sahiptir ve okul müdürlerinin duygusal zeka puan ortalaması 3.59 dur. Okul müdürlerinin duygusal zekanın en çok genel ruh durumu boyutuna sahip oldukları en az ise kişilerarası beceriler boyutuna sahip oldukları anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin %60'ı okul müdürlerinin stratejik liderlik becerilerine sahip olduğunu düşünmektedir. Okul müdürlerinin stratejik liderlik puan ortalaması ise 3,61 dir. Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin en fazla puanı stratejik liderliğin etik uygulamalar boyutundan, en az puanı ise dönüşümsel uygulamalar ve politik uygulamalar boyutlarından aldıkları ortaya çıkmıştır.Okul müdürlerinin stratejik liderlik becerilerine ilişkin öğretmen algıları yaş ve öğrenim durumuna göre anlamlı bir farklılık göstermektedir ama; cinsiyet, çalıştıkları alan, hizmet süresi, okul türü, yöneticilik deneyiminde bulunma ve yöneticileriyle çalışma sürelerine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir. Öğretmen algılarına göre duygusal zeka ile stratejik liderliğin politik uygulamalar, etik uygulamalar, yönetimsel uygulamalar ve dönüşümsel uygulamalar boyutu arasında yüksek düzeyde anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki vardır. Stratejik liderliğe ilişkin toplam varyansın yaklaşık %48'i duygusal zeka değişkeni ile açıklanmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin stratejik liderlik davranışlarını sergileyebilme becerileri ile duygusal zeka düzeyleri arasında kuvvetli bir ilişki vardır ve bu ilişki okul müdürlerinin seçiminde bir kriter olabilr. The purpose of this study was to investigate the level emotional intelligence (quotient) and strategic leadership skills among school principals according to the teachers' perceptions.This is a descriptive field research study. The population of the study consisted of teachers in the boundaries Konya Metropolitan. Bar-on's Emotional Intelligence Scale which was adapted by Ergin (2008) and Strategic Leadership Questionnaire which was developed by Psapia and adapted by Aydin (2012) were implemented to 450 teachers whom were the study sample. Descriptive, correlation, t-test, analysis of variance, nonparametric tests and regression analysis were used during data analysis by SPSS 16.0 statistical software. According to the data obtained in the study, the perception of teachers about the emotional intelligence level of school principals was significantly depended on the educational level and branches of the teachers. However, there was no significant difference according to the gender, age, occupational year, type of school, experience of administration and working period with the administrator.In the light of our data, according to 61% of teachers, school principals have emotional intelligence skills and the mean emotional intelligence score of school principals was 3.59. According to the teachers' perceptions in light of the data we obtained in this study, school principals have general mood dimensions the most, and they have interpersonal skills the least. 60% of our teachers think that school principals have the strategic leadership skills. The mean strategic leadership score of school principals was 3.61. According to perceptions of teachers, school pirincipals have obtained maximum score from ethical practices dimension of the strategic leadership, while the minimum score from transformational and political practices dimensions.The perceptions of teachers about strategic leadership skills of school principals, showed significant differences according to age and education level, however there was no significant difference according to gender, branch, occupational year, type of school, experience of principal and working period with the administrator. According to the perceptions teachers, there was a significant and positive correlation between emotional intelligence and political, ethical, administrative and transformative practices of strategic leadership. Approximately 48% of the total variance for strategic leadership was explained by the variable of emotional intelligence. As a result, there was a significant and strong relationship between emotional intelligence and strategic leadership skills among school principals according to the teachers' perceptions and it can be crition in the seleciton of school principals. 180

Bu araştırma, ortaöğretim okul müdürlerinin kendi ve öğretmen görüşlerine göre öğretim liderliği davranışlarının; bazı demografik değişkenlere göre [cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi, kıdem yılı, okul türü ve öğretim liderliği alanında alınan seminer-kurs sayısı] değişip değişmediğini incelemek amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır.Araştırma evrenini Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel ortaöğretim okullarında 2014-2015 eğitim öğretim yılında görev yapmakta olan okul müdürleri ve öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ve özel ortaöğretim okullarında 2014-2015 eğitim öğretim yılında görev yapmakta olan okul yöneticileri ve öğretmenler arasından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Gaziantep ili Şehitkamil İlçe merkezindeki 15 ortaöğretim okulunda görev yapan 150 öğretmen ve 100 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Şişman (1997) tarafından geliştirilen `Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Ölçeği` ve araştırmacı tarafından geliştirilen `Kişisel Bilgi Formu` kullanılmıştır.Araştırma verilerinin analizi sonucunda ortaöğretim müdürlerinin sergiledikleri öğretim liderliği davranışlarının kendi görüşlerine göre; en fazla Okul Amaçlarının Belirlenmesi ve Paylaşılması, en düşük Öğretmenlerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi alt boyutunda, öğretmen görüşlerine göre, ortaöğretim müdürlerinin en fazla Okul Amaçlarının Belirlenmesi ve Paylaşılması, en düşük Öğretmenlerin Desteklenmesi ve Geliştirilmesi alt boyutunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ortaöğretim müdürlerinin kendi ve öğretmen görüşlerine göre; orta düzeyde öğretim liderliği davranışı sergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin öğretim liderliği algısı ile görev yaptıkları okul türü ve seminer değişkeni arasında anlamlı olarak farklılaşırken; cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim düzeyi ve kıdem yılı arasında anlamlı olarak farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ortaöğretim öğretmenlerinin öğretim liderliği algısı ile cinsiyet, okul türü ve seminer değişkeni arasında anlamlı olarak farklılaşırken; yaş, medeni durum, eğitim düzeyi ve kıdem yılı arasında anlamlı olarak farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bulgular ilgili literatür verileri ile tartışılmıştır. Elde edilen bulgulara dayalı olarak okul müdürlerinin öğretim liderliğinin gerektirdiği davranışları gösterebilmeleri için Milli Eğitim Bakanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün işbirliği ile hizmet içi eğitim programları düzenlenmesi önerilmiştir. Anahtar kelimeler: Yönetim, Liderlik, Öğretim Liderliği, Öğretimsel Liderlik. This study aims to analyse the behaviours of teaching leadership of the secondary school principals based on opinions of their own and teachers'. It is a descriptive research applied to study whether the behaviours of teaching leadership of secondary school principals or change according to some demographic variables (such as gender, age, marital status, educational level, year of seniority, type of school and the number of seminars-courses in the field of teaching leadership). The population of the study includes school managers and teachers instructing in public or private secondary schools located in Sehitkamil district Gaziantep city depended on National Education Ministry in 2014-2015 education year. The samples of the study were chosen with random sampling method from the school managers and teachers in public or private secondary schools in Şehitkamil National Education in 2014-2015 education year. The sample of study group comprise of 150 teachers and 100 head teachers teaching in secondary schools of ministry of education in Şehitkamil province of Gaziantep in 2014 – 2015 education year. In the study, the scale of `teaching leadership of school managers`, developed by Şişman (1997) and the dependent variable of the study was used as data collecting tool to determine the behaviours of teaching leadership. For other independent variables of the study, `Personal Information Form`, developed by the researcher himself, was used. As a result of the analysis of study data, it was determined that the most exhibited behaviours of teaching leadership was determining and sharing the aims of school and the least one the secondary school managers displayed was to support and help to improve the teachers. In the same way, according to the teachers' choices 96

Bu çalışmanın amacı Avrupa Birliği projelerinin okula katkı düzeyi ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişkinin Ankara İli ortaokul öğretmenlerinin algılarına göre incelenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim ve öğretim yılında Ankara İlinde yer alan en az bir AB projesi yürütmüş ortaokullarda çalışan öğretmenler oluşturmaktadır. Bu araştırma kapsamında `Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği` ve `AB Projeleri Katkıları Değerlendirme Ölçeği` kullanılmıştır.Araştırma sonucunda AB projesi yürütülen okullardaki öğretmenlerin bu projelerin katkılarına ilişkin algılarının olumlu olduğu görülmüştür. Öte yandan bu algıların öğretmenlerin cinsiyetine ve öğrenim düzeyine göre farklılık göstermediği gözlenmiştir. Öğretmen algıları kıdem yılına göre incelendiğinde, ölçeğin kurumsal gelişim boyutunda 6-20 yıl arasında kıdeme sahip öğretmenlerin algılarının 21 ve üzeri yıl kıdeme sahip öğretmenlere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Yine kurumsal gelişim boyutunda Türkçe, matematik, fen bilimleri, sosyal bilgiler, yabancı dil ve görsel sanatlar branşlarında görevli öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık oluşmuştur. Her iki değişken açısından, kişisel/mesleki gelişim, sosyal gelişim, yabancı dil öğrenme ve kültürel gelişim boyutlarında ise anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Ayrıca, ölçeğin kurumsal gelişim boyutunda AB proje faaliyetlerine katılım gösteren öğretmenler lehine anlamlı bir farklılık oluştuğu saptanmıştır. Okul müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin sonuçlar incelendiğinde öğretmenlerin en yüksek düzeyde katılım gösterdikleri boyutun dönüşümcü liderlik olduğu, en düşük ortalamanın ise serbestlik tanıyan liderlik boyutunda gerçekleştiği görülmüştür. Diğer taraftan, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin algılarının, ölçeğin dönüşümcü liderlik ve etkileşimci liderlik alt boyutlarında erkekler lehine daha yüksek olduğu izlenmiştir. Öğretmenlerin görev yaptıkları okulların müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin algıları ölçeğin dönüşümcü liderlik, serbestlik tanıyan liderlik ve etkileşimci liderlik alt boyutlarında mesleki kıdeme göre anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Ayrıca, müdürlerin liderlik stillerine ilişkin öğretmen algıları branşa göre incelendiğinde ölçeğin dönüşümcü liderlik, serbestlik tanıyan liderlik ve etkileşimci liderlik alt boyutlarında anlamlı bir fark olmadığı görülmüştür. Benzer biçimde, AB projesi yürütülen okullardaki öğretmenlerin görev yaptıkları okulların müdürlerinin liderlik stillerine ilişkin algıları, ölçeğin dönüşümcü liderlik, serbestlik tanıyan liderlik ve etkileşimci liderlik alt boyutlarında öğrenim düzeyine göre anlamlı bir fark oluşmamıştır.AB projesi yürütülen okullardaki öğretmenlerin AB projelerinin okula katkılarına ve okul yöneticilerinin liderlik stillerine ilişkin algıları arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği ve AB Projeleri Katkıları Değerlendirme Ölçeği'ne ait alt boyutlar arasındaki ilişki incelendiğinde, en yüksek korelasyon değerinin yabancı dil öğrenme alt boyutu ile dönüşümcü liderlik alt boyutu arasında olduğu, en düşük ilişkinin ise etkileşimci liderlik alt boyutu ile kurumsal gelişim alt boyutu arasında olduğu görülmüştür. Ayrıca, araştırma kapsamında yapılan çoklu doğrusal regresyon analizi sonucunda dönüşümcü liderlik ve serbestlik tanıyan liderlik alt boyutlarının AB projelerinin okula katkı düzeyini anlamlı biçimde yordadığı görülmüştür. Buna karşın etkileşimci liderlik boyutunun AB projelerinin okula katkı düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olmadığı saptanmıştır. The aim of this study is to examine the relationship between the contribution level of the European Union projects to the school and the leadership styles of school principals according to the perceptions of secondary school teachers of Ankara province. The research is a descriptive study in the relational screening model. The sample of the research consists of teachers who worked in 2016-2017 education year and at least one EU project in Ankara. Within the scope of the research, `Multi-factor Leadership Scale` and `EU Projects Contribution Evaluation Scale` were used. As a result of the research, it was seen that the opinions of the teachers working in the schools participating in EU projects were positive about the contributions of these projects. On the other hand, it was observed that these opinions did not differ according to the teachers' gender and education level. When the perceptions of teachers were examined according to the seniority year, it was seen that in the dimension of institutional development, the perceptions of teachers with 6-20 years of seniority were higher than the teachers with 21 years of seniority and above. Also in the aspect of institutional development, there was a meaningful difference in favor of teachers working in Turkish, mathematics, science, social studies, foreign language and visual arts branches. In terms of both variables, no significant difference was found in personal/professional development, social development, foreign language learning and cultural development dimensions. It was also found that there was a significant difference in the scale of institutional development of the scale in favor of teachers participating in EU project activities.When the results of the leadership styles of school principals are examined, it is seen that the highest level of teachers' participating is transformational leadership dimension and the lowest is laissez faire leadership dimension. On the other hand, it was seen that the opinions of the teachers about the principals of the schools in which they were working were higher in favor of the men in the sub-dimensions of the leader's leadership and activist leadership in the scale. The opinions of the teachers about the principals of the schools where they were working did not show any significant difference according to the occupational rankings in the sub-dimensions of transformational leadership, laissez faire leadership and activist leadership. Moreover, when the views of teachers on leadership styles of principals were examined according to the branch, it was seen that there was no meaningful difference in the dimensions of transformational leadership, laissez faire leadership and activist leadership. Likewise, the opinions of teachers working in schools participating in EU projects for the leadership styles of principals of the schools they work in doesnt differ meaningly according to the level of education in the sub-dimensions of transformational leadership, laissez faire leadership and activist leadership.It is concluded that there is a meaningful relationship between the opinions of teachers who work for EU participating schools about EU projects' contribution the readership of the schools and the leadership styles of school principals. When the relationship between the sub-dimensions of the Multi-Factor Leadership Scale and the EU Projects Contribution Assessment Scale is examined, it is found that the highest correlation is between the foreign language learning sub-dimension and the transformer leadership sub-dimension and the lowest is activist leadership with institutional development. In addition, as a result of the multiple linear regression analysis conducted within the scope of the research, it has been seen that the transformational and laissez-faire leadership sub-dimensions have significantly predicted the contribution of the EU projects to the school. On the other hand, it has been determined that the dimension of transactional leadership is not a significant predictor of the contribution level of the EU projects to the school. 139

Bu araştırma, İstanbul ili Fatih ilçesinde bulunan devlet ilkokullarındaki öğretmenlerin algılarına göre ilkokul müdürlerinin lider özellikleri ve bu özelliklerin öğretmen açısından örgüte bağlı olma düzeyini nasıl etkilediğini incelemek amacıyla yapılmıştır. The purpose of this study is to analize the relationship between leadership styles of state elementary school principals and the organizational loyalty of elementary school teachers in the country of Fatih of Istanbul Province. 79

The current research is a descriptive study which aims to determine the impact of quantum leadership behaviours of school principals on the organizational intellegence level according to the perceptions of teachers. The study is designed with correlational survey models. The target population of the study consists of 2219 teachers who teach at upper-secondary schools located in the province of Zonguldak and the districts of it, Alaplı, Caycuma, Devrek, Eregli ,Gökçebey, Kilimli and Kozlu in the academic year 2015/2016. 600 teachers have been included in the sampling size. Two scales, ‘’The Quantum Leadership Behaviours of School Principals’’ which is developed by Erçetin, Potas, Açıkalın, Turan and Bisaso (2016) and ‘Multi-Dimensional Organizational Intelligence’’ which is developed in their previous studies (2001, 2004, 2007, 2009, 2010) and updated by Erçetin, Potas, and Açıkalın for this thesis in 2015 have been used in order to gather data. Necessary permits have been taken so as to use the scales. Since the construct validity was tested and proved hypotheticly beforehand, a pre-testing was held with the participation of 200 teachers who were not included in the sampling. Regarding the data which were obtained confirmatory factor analysis (CFA) was conducted. The goodness of fit indexes generated by CFA verified the items of scales. The Cronbach’s Alpha reliability coefficients and item total correlations were calculated for each item and the total score of the scale. As a result, it was ensured that the scales and their sub dimensions were reliable and valid. In order to determine the perception of teachers about the quantum leadership behaviours of principals and the organizational intelligence level of their current schools, arithmetical mean and standard deviation were used. Then, Kolmogorov-Smirnov test was conducted to find out whether the socres of variables in their groups were distributed normally or not in each dimensions of QLBSP and MOI scales. Non parametric methods were used for the items which are not distributed normally. In non parametric tests, Mann Whitney U was used to test the difference variable between two categories, Kruskal Wallis was used to test the difference of variable among more than two categories. Parametric test were used for normally distributed ones. Levene’s test was also used fort he homogeneity. Moreover, regression analysis, in which organizational intelligence level was taken as dependent variable, was used in order to determine the predictivity level of quantum leadership behaviours on organizational intelligence level. According to the findings of the study, it is concluded that school principals mostly exhibit quantum leadership behaviours based on the perceptions of teachers’ perceptions. It is understood that the perceptions of teachers do not have significant difference statistically according to gender, subject field and experience of teachers. On the other hand, it is discovered that the perceptions of teahcers about the quantum leadership behaviours of principals are differentiated significantly. Teacher who have bacholars degree have more positive perceptions than the ones who have masters and doctoral degrees. The perception of teachers about their current schools’ level of organizational intelligence level is high. It is also seen that there is not a statistically significant difference in the perceptions of teachers about their current school organizational intelligence level according to their gender, subject matter field and experience. Lastly, it has been concluded that quantum leadership behaviours of principals significantly affect the organizational intelligence level. In other words, it can be said that school principals’ quantum leadership behaviors are a significant predictor of organizational intelligence İÇİNDEKİLER KABUL ve ONAY ii YAYIMLAMA VE FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI BEYANI iii ETİK BEYANNAMESİ iv TEŞEKKÜR v ÖZ vi ABSTRACT viii İÇİNDEKİLER x ÇİZELGELER DİZİNİ xiii ŞEKİLLER DİZİNİ xv SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ xvi 1. GİRİŞ 1 1.1. Problem Durumu 1 1.2. Araştırmanın Amacı ve Önemi 6 1.3. Problem Cümlesi 7 1.4. Alt Problemler 7 1.5. Sayıltılar 8 1.6. Sınırlılıklar 8 1.7. Tanımlar 9 2. KAVRAMSAL ÇERÇEVE 10 2.1. Liderlik Tanımları 10 2.3. Liderlik Yaklaşımları 13 2.3.1. Özellikler Yaklaşımı 13 2.3.2. Davranışsal Yaklaşımlar 16 2.3.3. Durumsallık Yaklaşımları 17 2.4. Yeni Liderlik Yaklaşımları 22 2.4.1. Dönüşümcü Liderlik 22 2.4.2. Otantik Liderlik 25 2.4.3. Kuantum Liderlik Paradigması 27 2.4.3.1. Liderlik, lider-izleyenler ikileminde bir etkileşim alanıdır 39 2.4.3.2. Liderlik Yapılandırılamaz ve Kestirilemez 39 2.4.3.3. Liderlik Olgusunun Kesikliliği 39 2.4.3.4. Liderliğin Etkisi Etkileşime Dayalıdır 40 2.5. Zekâ 40 2.5.1. Zekâ Tanımları 41 2.5.2. Zekâ Kuramları 45 2.5.2.1. Triarşik Zekâ Kuramı 45 2.5.2.2. Çoklu Zekâ Kuramı 48 2.5.2.3. Biyoekolojik Zekâ 51 2.5.3. Örgütsel Zekâ 52 2.5.4. Eğitim Örgütlerinde Örgütsel Zekâ 64 2.6. İlgili Araştırmalar 67 2.6.1. Kuantum Liderlikle İle İlgili Yurt İçinde Yapılan Çalışmalar 67 2.6.2. Kuantum Liderlikle İle İlgili Yurt Dışında Yapılan Çalışmalar 67 2.6.3. Örgütsel Zekâ İle İlgili Yurt İçinde Yapılan Çalışmalar 68 2.6.4. Örgütsel Zekâ ile İlgili Yurt Dışında Yapılan Çalışmalar 71 3. YÖNTEM 74 3.1. Araştırmanın Modeli 74 3.2. Evren ve Örneklem 74 3.3. Verilerin Toplanması 76 3.3.1. Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları Ölçeği 76 3.3.2. Çok Boyutlu Örgütsel Zekâ Ölçeği 81 3.4. Veri Toplama Araçlarının Uygulanışı 88 3.5. Verilerin İşlenmesi ve Çözümlenmesi 89 4. BULGULAR VE TARTIŞMA 94 4.1. Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışlarına Yönelik Öğretmen Algılarının Bazı Değişkenlere Göre Karşılaştırılması 94 4.1.1. Öğretmenlerin Cinsiyetine Göre Algıların Karşılaştırılması 95 4.1.2. Öğretmenlerin Branşlarına Göre Algılarının Karşılaştırılması 96 4.1.3. Öğretmenlerin Mesleki Kıdemlerine Göre Algıların Karşılaştırılması 99 4.1.4. Öğretmenlerin Eğitim Düzeyine Göre Algılarının Karşılaştırılması 101 4.1.5. Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışlarına Yönelik Algıların Okuldaki Mevcut Çalışma Süreleri Değişkenine Göre Karşılaştırılması 103 4.1.6. Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışlarına Yönelik Öğretmen Algılarının Öğretmenlerin Okul Müdürüyle Çalışma Süreleri Açısından Karşılaştırılması 104 4.2. Örgütsel Zekâ Düzeyine İlişkin Öğretmen Algılarının Belirli Değişkenlere Göre Karşılaştırılması 105 4.2.1. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine İlişkin Algılarının Cinsiyet Değişkenine Göre Karşılaştırılması 107 4.2.2. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine İlişkin Algılarının Branş Değişkenine Göre Karşılaştırılması 108 4.2.3. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine İlişkin Algılarının Mesleki Kıdem Göre Karşılaştırılması 111 4.2.4. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine İlişkin Algılarının Eğitim Düzeyi Değişkenine Göre Karşılaştırılması 113 4.2.5. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine Yönelik Algılarının, Okuldaki Mevcut Çalışma Süreleri Değişkenine Göre Karşılaştırılması 114 4.2.6. Öğretmenlerin Görev Yaptıkları Okulların Örgütsel Zekâ Düzeyine Yönelik Algılarının Okul Müdürüyle Çalışma Süreleri Açısından Karşılaştırılması 116 4.3. Öğretmen Algılarına Göre Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışlarının Örgütsel Zekâ Düzeyini Yordamasına İlişkin Regresyon Analizi Sonuçları 118 5. SONUÇ ve ÖNERİLER 122 5.1. Sonuçlar 122 5.2. Öneriler 126 5.2.1. Araştırmaya Dönük Öneriler 126 5.2.2. Uygulamaya Dönük Öneriler 127 KAYNAKÇA 128 EKLER DİZİNİ 138 EK 1. ETİK KURUL ONAY BİLDİRİMİ 139 EK 2. MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ ARAŞTIRMA İZNİ 140 EK 3. OYKLDÖ İÇİN KULLANIM İZİN BELGESİ 141 EK 4. ÇBÖZÖ İÇİN KULLANIM İZİN BELGESİ 142 EK 5. NORMALLİK TESTİ SONUÇLARI 143 EK 6. REGRESYON ANALİZİ NORMALLİK VE DOĞRUSALLIK VARSAYIMLARININ İNCELENMESİ 154 EK 7. ORJİNALLİK RAPORU 156 ÖZGEÇMİŞ 158 Bu araştırma, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyine olan etkisini, öğretmen algılarına dayalı olarak ortaya koymayı amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Araştırma ilişkisel tarama modelinde, nicel araştırma yöntemleri kullanılarak yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Zonguldak İli ve bu ile bağlı Alaplı, Çaycuma, Devrek, Ereğli, Gökçebey, Kilimli, Kozlu ve Merkez ilçelerinde ortaöğretim kurumlarında görev yapan 2219 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında örneklem alma yoluna gidilerek 600 öğretmen çalışmaya dahil edilmiştir Bu araştırmada veri toplamak amacıyla Erçetin, Potas, Açıkalın, Turan ve Bisaso (2016) tarafından geliştirilen “Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışları Ölçeği” ve Erçetin, Potas ve Açıkalın tarafından daha önceki çalışmalarında geliştirilen (2001, 2004, 2007, 2009, 2010) ve bu tez için 2015 yılında yeniden kendileri tarafından uyarlanan ve kullanım izni verilen “Çok Boyutlu Örgütsel Zekâ Ölçeği” olmak üzere iki araç kullanılmıştır. Her iki ölçeğin yapısı, kuramsal olarak daha önceden test edildiğinden ve geçerliliği kanıtlandığından, bu çalışma için araştırma kapsamında olmayan 200 öğretmen üzerinde bir pilot uygulama yapılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda öncelikle geçerliğe dönük olarak Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) yapılmıştır. Güvenirliklerinin belirlenmesinde Cronbach’s Alpha güvenirlik katsayıları ve maddelerin birbirleri ve ölçeğin toplam puanı ile madde toplam korelasyonları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlarla, her iki ölçeğin tümünün ve alt boyutlarının geçerli ve güvenilir olduğu kanıtlanmıştır. Öğretmenlerin, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarına ve görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyine ilişkin algılarının betimlenmesinde ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır. Daha sonra OYKLDÖ’nin ve ÇBÖZÖ’nin her bir boyutana göre, araştırma kapsamında belirlenen değişkenlerin kategorilerine düşen puanlarının normal dağılım gösterip göstermediği, Kolmogorov-Smirnov testi ile test edilmiştir. Normal dağılıma uygun olmayan puanlar için parametre dışı test istatistikleri yapılmıştır. Parametre dışı testlerde, değişkenin iki kategorisi arasında ki farklılığa bakmak için Mann-Whitney U testi, iki kategoriden fazla olduğundaki farklılığa bakmak için Kruskal Wallis testi uygulanmıştır. Normal dağılım gösteren boyuta ise parametrik test istatistikleri uygulanmıştır. Varyansların homojenliği için Levene’s testi uygulanmıştır. Araştırmada ayrıca okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyine etkisini belirlemek amacıyla örgütsel zekâ düzeyinin bağımlı değişken olarak ele alındığı çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen bulgulara göre, öğretmen görüşlerine dayalı olarak, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarını çoğu zaman gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu sonuca ilişkin öğretmen algılarının, öğretmenlerin cinsiyet, branş ve kıdemlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı görülmüştür. Diğer taraftan, öğretmenlerin, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarına ilişkin algılarının, öğretmenlerin eğitim düzeyine bağlı olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı izlenmektedir. Lisans mezunu öğretmenlerin, önlisans ve yüksek lisans ve doktora mezunu öğretmenlere oranla okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarına ilişkin daha olumlu bir algıya sahip oldukları görülmüştür. Araştırmada, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyine ilişkin algılarının yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Araştırmada ayrıca, öğretmenlerin görev yaptıkları okulların örgütsel zekâ düzeyine ilişkin algılarında, öğretmenlerin cinsiyetlerine, branşlarına ve kıdemlerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyini yordayıp yordamadığının belirlenmesine dönük olarak elde edilen bulgulara göre, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının örgütsel zekâ düzeyini yüksek düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Diğer bir ifadeyle, okul yöneticilerinin kuantum liderlik davranışlarının, örgütsel zekâ düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olduğu söylenebilir.

Bu araştırmada, Antalya ili kamu ilkokullarında görev yapan okul yöneticileri veöğretmenlerin okul yöneticilerin sürdürülebilir liderlik stratejilerini uygulamadüzeyleriyle ilgili görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma betimseltarama modelinde ve nicel araştırma yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Araştırmanın çalışma evrenini, 2016-2017 Eğitim - Öğretim Yılında AntalyaBüyükşehir Belediyesi sınırları içerisindeki merkez beş ilçede (Aksu, Döşemealtı,Kepez, Konyaaltı, Muratpaşa) kamu ilkokullarında görev yapan 445 okul yöneticisi ve3237 öğretmen oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemini ise 217 okul yöneticisi ve 356öğretmen temsil etmektedir. Çalışmaya gönüllülük esasına dayalı okul yöneticilerinde% 49; öğretmenlerde ise % 78 oranında katılım sağlanmıştır. Çalışma grubunda bulunanokul yöneticisi ve öğretmenler araştırmacı tarafından geliştirilen `SürdürülebilirLiderlik Ölçeğini` doldurarak verilerin toplanmasına katkıda bulunmuşlardır. Toplananveriler SPSS 22 programında analiz edilerek bulgulara ulaşılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre cinsiyet, okul müdürlüğü yapma, liderlik eğitimialma ve mezuniyet alanı değişkenlerine göre sürdürülebilir liderliğin tüm boyutlarındaistatiksel olarak anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Eğitim durumu değişkenine göreadalet ve koruma boyutlarında anlamlı bir farklılığın olduğunu görülmüştür. Bufarklılığın önlisans mezunlarının görüşlerinden kaynaklandığı tespit edilmiştir. Yaşdeğişkenine göre koruma boyutunda; kıdem değişkenine göre ise süre, farklılık vekoruma boyutlarında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmüştür.Bu bağlamda, sürdürebilir lider olarak okul müdürleri eğitimde yeni eğilimleritakip ederek ve okul kültürünü koruyarak okul toplumu arasında sosyal adalete,yaşamboyu öğrenmeye ve güvene dayalı şekilde dengeyi sürdürmelidir.Anahtar sözcükler: Liderlik, sürdürülebilir liderlik, derinlik, genişlik, süre. The purpose of this study is to determine public school administrators' andteachers' opinions on school administrators' implementation levels of sustainableleadership strategies in Antalya. This study was conducted as a descriptive surveymodel. The quantitative research method was used.The target population consisted of 445 public primary school administrators and3237 teachers, working in five central districts of Antalya (Aksu, Döşemealtı, Kepez,Konyaaltı, Muratpaşa) in 2016-2017 academic year. Public school teachers wererepresented by 356 participants and primary school administrators were represented by217 participants in the sampling. However out of 108 school admisinstrators and out of277 teachers were voluntarily participated in this study. While gathering data`Sustainable Leadership Scale` developed by the researcher was used. Data wasanalyzed by using SPSS 22 program.According to results, there has been no statistically significant differencedetermined in all sub-dimensions of sustainable leadership in terms of gender, workedas a school administrator, had leadership training and bachelor degree. In terms ofeducation variable, there has been a statistically significant difference found in justiceand protection sub-dimensions. The reason of this difference was coming from theassociate degree graduates' opinions. There are also statistically significant differencesfound between age variable and protection sub-dimension, and seniority variable andtime, differences and protection sub-dimensions. In this context, school administratorsas a sustainable leaders, should maitain the balance among school community in regardto social justice, life long learning, trust by protecting school culture and following newtrends in education.Key Words: Leadership, sustainable leadership, depth, breadh, length. 139

Bu araştırmanın amacı İstanbul ili Esenler ilçesinde görev yapmakta olan ilkokul müdürlerinin liderlik stillerini 1991 yılında Bolman ve Deal tarafından geliştirilen 'Liderlik Çerçeveleri Kuramı'na göre ne düzeyde gösterdiklerini öğretmen ve müdürlerin görüşlerine dayanarak ölçmektir. Araştırma için kullanılan veri toplama aracı 1991 yılında Bolman ve Deal tarafından geliştirilmiş ve Mahçe Dereli tarafından Türkçe' ye uyarlanarak kullanılmıştır. Araştırma anketi üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde anketi dolduran bireye ait bilgiler, ikinci bölümde, ilkokul müdürlerinin liderlik biçimlerini ölçmeyi amaçlayan 38 soru ve son bölümde müdürlerin liderlik ve yöneticilik özelliklerini belirlemeye yönelik ifadeler yer almaktadır. Araştırma İstanbul ili Esenler ilçesinde buluna 19 ilkokulda yapılmış ve ilkokul müdürleri ile öğretmenler çalışmaya dahil edilmiştir. Araştırma için 600 öğretmen ve 19 ilkokul müdürüne anket teslim edilmiştir. Müdürlerin tamamı anketleri doldurmuş, öğretmenlerin 372'si bu anketleri doldurarak teslim etmiştir. Öğretmen anketlerinin 104 tanesi yanlış veya eksik doldurulduğu için çalışmaya dahil edilmemiştir. Analizler bilgisayarda SPSS for 20.00 istatistik paket programında yapılmıştır. Müdürlerin ve öğretmenlerin anketleri ayrı ayrı değerlendirilmiş, müdürlerin kendileri hakkındaki düşünceleri ve öğretmenlerin müdürler hakkındaki düşünceler ayrı ayrı incelenmiştir. Müdürlerin kendi liderlik stilleri hakkındaki düşünceleri ve öğretmenlerin müdürlerin liderlik stilleri hakkındaki düşünceleri, gruplara iki ayrı form uygulandığından dolayı ayrı ayrı hesaplanmış ve bunun sonucunda aritmetik ortalamaların karşılaştırılmasıyla iki grubun düşünceleri karşılaştırılmıştır. Araştırmada öğretmenler müdürlerin sırasıyla 'İnsan Kaynakları Liderliği', 'Yapısalcı Liderlik', 'Politik Liderlik' ve 'Sembolik Liderlik' uyguladığını düşünürken müdürler de kendilerinin 'İnsan Kaynakları Liderliği', 'Yapısal Liderlik', 'Politik Liderlik' ve 'Sembolik Liderlik' uyguladıklarını düşünmektedirler. Yani öğretmenlerin ve müdürlerin düşünceleri aynıdır. Ayrıca öğretmenlerin ve müdürlerin cinsiyetleri ve mesleki kıdemlerine göre müdürlerin uyguladığı liderlik stilleri farklılık göstermektedir. The objective of this study is to measure at what level the primary school principals working in Esenler, Istanbul show their leadership tendencies on the basis of the opinions of teachers and principals according to `Leadership Frames Theory` developed by Bolman and Deal in 1991. The data collection tool used for this study was developed by Bolman and Deal in 1991 and translated into Turkish and used by Mahçe Dereli. The study questionnaire consists of three parts. The first part consists of some personal information of those who answered the questionnaire, the second part consists of 38 questions aiming at measuring the leadership types of primary school principals, and the last part consists of some explanations in order to identify the leadership and management qualities of principals. The study was carried out in 19 primary schools in Esenler, İstanbul; primary school principals and teachers were included in it. For the study, surveys were given to 600 teachers and 19 primary school principals. All the principles and 372 of the teachers filled in and delivered the surveys. 104 teacher surveys were excluded from the study as they were filled in either incompletely or faultily. The analyses were performed in computer with SPSS for 20.00 statistics packet program. The questionnaires of the principles and the teachers were evaluated separately. The thoughts of the principals on themselves and the thoughts of the teachers on the principals were also evaluated separately. In this way; it became possible to compare the thoughts of the principals and the teachers. It was found out in the study that the teachers think the principles implemented `Human Resource Leadership`, `Structuralist Leadership`, `Political Leadership` and `Symbolic Leadership` respectively; the principals also think that they implemented the same types of leadership. That means the teachers and the principals have the same opinions. It was also found out that the type of leadership that the principals implemented vary according to the gender of the teachers and principals and according to their professional seniority. 96

Bu araştırmada, Denizli ili Çivril ilçesindeki ilkokullarda görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre, okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları ile öğretmen motivasyonu arasındaki ilişki incelenmiştir. Araştırmada `ilişkisel tarama modeli` kullanılmış olup araştırmanın evrenini 2015–2016 eğitim-öğretim yılı Denizli ili Çivril ilçesinde görev yapan ilkokul öğretmenleri oluşturmaktadır. Öğretmenlerin tamamına ölçek verilmiş olup geri dönüşü sağlanan 189 ölçek değerlendirilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları; `Etik Liderlik Ölçeği (ELÖ)` ve `İş Motivasyon Ölçeği (İMÖ)` ölçekleridir. ELÖ Ölçeğinin Cronbach Alpha değeri 0,963 ve İMÖ Ölçeğinin Alpha değeri 0, 924 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgulara göre okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarının ne derece sergilediklerine ilişkin öğretmen görüşlerinin `Katılıyorum` düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Okul yöneticilerinin etik liderlik davranışlarını göstermelerine ilişkin öğretmen görüşleri cinsiyet, mesleki kıdem ve çalışılan okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterirken öğrenim düzeyi değişkenine göre farklılık göstermemektedir.Öğretmenlerin iş motivasyon düzeyinin `Kısmen memnunum` düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin iş motivasyon düzeyleri cinsiyet ve öğrenim durumu değişkenine göre anlamlı farklılık göstermezken mesleki kıdem ve çalışılan okuldaki öğretmen sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.İlkokullarda çalışan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticilerinin etik liderlik davranışları göstermeleri ile öğretmenlerin iş motivasyonu arasında istatistiksel olarak pozitif, doğru orantılı, orta düzeyde bir ilişkinin olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Etik liderlik, Okul yöneticisi, Liderlik davranışı, Öğretmen motivasyonu In this research, according to the opinions of the teachers working in the primary schools in Çivril district of Denizli province, the relationship between the ethical leadership behaviors of school administrators and teacher motivation was researched.`Relational screening model` was used in the research and primary school teachers working in Çivril district of Denizli province of 2015-2016 academic year, constitute the universe of the research. All of the teachers were evaluated and 189 scales were evaluated. Data collection tools used in the research; `Ethical Leadership Scale (ELÖ)` and `Business Motivation Scale (IMO)` scales. The Cronbach Alpha value of the ELO Scale was found to be 0.963 and the Alpha value of the IMO Scale was found to be 0, 924.According to the findings obtained, the opinions of the teachers about the degree of ethical leadership behaviors of school administrators were identified to be in the level of `I agree`. Teacher views on school administrators' ethical leadership behaviors do not differ according to the level of education, although they showed a significant difference according to gender, occupational seniority, and the number of teachers in the working school.Teachers' motivation level of work was found to be `Partially satisfied`. While the level of job motivation of teachers did not show any significant difference according to gender and educational status variables, there were significant differences according to the occupational seniority and the number of teachers in the working school. According to the opinions of the teachers working in primary school, they observed that there was a statistically positive, direct proportional, moderate relationship between the teachers' ethical leadership behaviors and the job motivation of the teachers. Key words: Ethical leadership, School administrator, Leadership behavior, Teacher motivation 102

Bu araştırmanın amacı, eğitim kurumlarında canlandırma etmenleri, canlandırıcı liderlik göstergeleri ve canlandırıcı liderliğin etkilerini anlamak; canlandırma etmenleri, canlandırıcı liderlik göstergeleri ve canlandırıcı liderliğin etkileri arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırma, nicel ve nitel desenlerin birlikte kullanıldığı keşfedici karma yöntem modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın olgubilim (fenomenoloji) deseninde yürütülen nitel boyutunda örneklem grubu, kartopu veya zincir örnekleme yoluyla seçilen 12 yönetici ve 12 öğretmen olmak üzere toplam 24 kişiden oluşmaktadır. Nitel veriler yarı yapılandırılmış bireysel görüşme formu ile elde edilmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda ise, ilişkisel (korelasyonel) ve nedensel karşılaştırma türü tarama modelleri kullanılmıştır. Nicel araştırma için örneklem seçimi iki aşamalı olmuştur. İlk aşamada seçkisiz (olasılıklı) örnekleme yöntemlerinden tabakalı örnekleme kullanılarak öğretmen ve yöneticilerin evrendeki oranlarına göre merkez ilçelerin her biri için gerekli olan örneklem sayısı belirlenmiştir. 16.969 kaynak kişiden oluşan bir çalışma evrenini, yüzde 5 örnekleme hata payı ile 376 kişinin temsil edebileceği öngörülmüştür. Ancak veri kaybı olabileceği düşüncesiyle örneklem sayısı belirlenen sayıdan daha fazla tutularak 612 kişiden veri elde edilmiştir. İkinci aşamada basit seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak her ilçeden evreni temsil edecek oranda öğretmen ve yönetici örneklem grubuna alınmıştır. Araştırmanın nicel verileri, araştırmacı tarafından nitel araştırma bulguları ve alanyazın taramasına dayalı olarak AFA ile DFA işlemleri sonucunda geliştirilen, `Canlandırma Etmenleri Ölçeği`, `Canlandırıcı Liderlik Göstergeleri Ölçeği` ve `Canlandırıcı Liderlik Etkileri Ölçeği` ile toplanmıştır.Nitel verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi birlikte kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde ise, cinsiyet, görev, okul türü değişkenleri için t-testi; öğrenim durumu, öğretmen olarak çalışma süresi, yönetici olarak çalışma süresi, okul niteliği değişkenleri için ANOVA yapılmıştır. Canlandırma etmenleri, canlandırıcı liderlik göstergeleri ve canlandırıcı liderlik etkileri arasındaki ilişkiyi belirlemek için korelasyon analizi, değişkenlerle ilgili model arayışı için de standart yaklaşım temele alınarak çoklu doğrusal regresyon analizleri tekniğinden hiyerarşik çoklu doğrusal regresyon analizi yapılmıştır.Araştırmanın nitel sonuçlarına göre, eğitim kurumlarının canlandırılması veya var olan canlılığın sürdürülebilmesinde yöneticilerin önemli bir rolü vardır. Yöneticiler, öğretmenlere destek olarak, yeni fikirleri teşvik ederek, güven ortamı oluşturarak, paydaşlar arasındaki işbirliğini geliştirerek, bürokratik işlemleri azaltarak okullarında canlanma yaratabilir ve sürdürülmesini sağlayabilirler. Gerek öğretmen gerekse yöneticiler, gösterdikleri başarıların takdir edilmesini beklemekte ve hak ettiklerini düşündükleri ödüllendirmelerin canlandırıcı etkisini hissetmektedirler. Canlandırma koşullarına sahip bir ortamda yönetici ve öğretmenler mutlu, heyecanlı ve isteklidir. Kişinin ruhuna dokunan, kendini değerli hissetmesini sağlayan durumlar canlanmayı artırmaktadır. Rakiplerle yapılan işbirliğinin kaliteyi artıracağı, rakiplerin deneyimlerinden yararlanılacağı, başarıya ulaştıracağı, yeni fikirlerin üretilmesini ve karşılıklı canlanmayı sağlayacağı düşünülmektedir. Başarılı yöneticiler, yakın meslektaşlar ve en önemlisi öğrencilerin önemli canlanma etmenleri olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırmanın nicel sonuçlarına göre, canlandırma etmenleri, canlandırıcı liderlik göstergeleri ve canlandırıcı liderliğin etkileri değişkenleri arasında pozitif yönde anlamlı korelasyonlar bulunmaktadır. Okul türü için yapılan bütün karşılaştırmalarda özel okullar lehine anlamlı farklılıklar saptanırken, diğer demografik değişkenlerde sonuçlar çeşitlilik göstermiştir. Regresyon analizi ile bağımsız değişkenlerin birçok boyutta bağımlı değişkeni anlamlı biçimde yordadığı sonucuna varılmıştır. The aim of this study is to understand the effects of uplifting factors, uplifting leadership indicators and uplifting leadership in educational institutions, and to determine the relationship between the effects of uplifting factors, uplifting leadership indicators, and uplifting leadership.The study has been designed in an exploratory mixed method model in which quantitative and qualitative patterns are used together. The sample group of the study, in the qualitative dimension, which was carried out in the pattern of phenomenology consists of a total of 24 individuals, 12 managers and 12 teachers selected by snowball or chain sampling. Qualitative data were obtained by semi-structured individual interview form. In the quantitative dimension of the study, relational (correlational) and causal comparison type screening models were used. Sample selection for quantitative study were carried in two stages. In the first stage, by using layered sampling out of random sampling methods the number of samples required for each of the central districts was determined according to the proportions of teachers and managers in the universe. It was envisaged that 376 individuals could represent a universe consisting of 16,969 source people with a sampling error margin of 5 percent. However, with the thought that there might be data loss, the number of samples was kept more than the determined number and data was obtained from 612 individuals. In the second stage, by using simple random sampling method from each province the teachers and managers were taken into the sample group at a proportion to represent the universe. The quantitative data were collected by the means of `Uplifting Factors Scale (UFS)`, `Uplifting Leadership Indicators Scale (ULIS)` and `Uplifting Leadership Effects Scale (ULES)`, which were developed by the researcher, as a result of EFA and CFA applications, based on literature review and qualitative findings of the study.In the analysis of qualitative data, descriptive analysis and content analysis were used together. In the analysis of quantitative data, for the variables of gender, task, school type t-test; and for the variables of education status, duration of working as a teacher, duration of working as a manager and school quality ANOVA was carried out. In order to determine the relationship between the effects of uplifting factors, uplifting leadership indicators, and uplifting leadership correlation analysis and as for the model search concerning the variables hierarchical multicollinear regression analysis out of multiple linear regression analysis technique was carried out based on the standard approach. According to the qualitative results of the study, managers have an important role in uplifting or sustaining the present dynamics of educational institutions. Managers can create and help sustain a revival in their schools by supporting teachers, encouraging new ideas, creating a trusting environment, improving co-operation among stakeholders, reducing bureaucratic procedures. Both teachers and managers expect the achievements to be appreciated and feel the uplifting effect of the rewards they think they deserve. The managers and teachers are happy, excited and eager in an environment with uplifting conditions. The situations that touch the soul of the person and make him feel valued increase the vitality. It is thought that the cooperation with the rivals will help enhance the quality, benefit from the experiences of the rivals, achieve success, produce new ideas and create mutual vitality. It has been found that successful managers, close colleagues, and most importantly students have important uplifting factors.According to the quantitative results of the study, there are significant correlations in a positive way between the variables of the uplifting factors, uplifting leadership indicators and uplifting leadership effects. While significant differences were found in favor of private schools in all comparisons made concerning the school type, the results varied in other demographic variables. It was concluded through regression analysis that, independent variables significantly predicted the dependent variable in a number of dimensions. 260

Bu araştırmanın amacı, okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmen öz yeterliği arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde desenlenmiştir. Araştırmanın evrenini, 2016–2017 eğitim öğretim yılında Tokat il genelindeki ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 6887 öğretmen; örneklemini ise evrenden `Basit Seçkisiz Örnekleme` yöntemiyle seçilen 313 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak öğretmenlerin öz yeterlik düzeylerini belirlemek için Tschannen-Moran ve Woolfolk-Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından yapılan `Öğretmen Öz Yeterlik Algısı Ölçeği` kullanılmıştır. Okul müdürlerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeylerini belirlemek amacıyla ise De Hoogh ve Den Hartog (2008) tarafından geliştirilen ve Türkçeye uyarlaması Alkan (2015) tarafından yapılan `Etik Liderlik Ölçeği` kullanılmıştır. Verilerin analizleri için t-testi, tek yönlü varyans analizi, LSD testi, Kruskal Wallis H-Testi, Mann-Whitney U Testi, Pearson Korelasyon Katsayısı ve Regresyon tekniği kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, okul müdürleri etik liderlik davranışlarını `katılıyorum` düzeyinde sergilemektedirler. Öğretmenlerin öz yeterliklerinin ise `her zaman` düzeyinde olduğu belirlenmiştir. Okul müdürlerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeylerine ilişkin öğretmenlerin cinsiyet ve yaş değişenlerine göre görüşleri arasında anlamlı fark yoktur. Okul müdürlerinin etik liderlik davranışı gösterme düzeylerine ilişkin öğretmenlerin okul türü ve eğitim düzeyi değişkenlerine göre ise görüşleri arasında anlamlı fark vardır. Bununla birlikte öğretmen öz yeterlik algısı düzeyinin cinsiyet, yaş, okul türü ve eğitim düzeyine göre anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırmada okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmen öz yeterliği arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı ilişkinin olduğu da belirlenmiştir. Buna göre okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarını sergileme düzeyleri arttıkça öğretmenlerin öz yeterlik algıları da artmaktadır. Öğretmen öz yeterlik algısının, okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarındaki değişim üzerinde düşük düzeyde, anlamlı yordayıcı olduğu da belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Okul Müdürü, Etik Liderlik, Öğretmen Öz Yeterliği The aim of this study is to investigate the relationship between ethical leadership behaviours of school principals and teacher self-efficacy. The relational scanning model was adopted in the research. Population of the study was constituted by 6887 teachers working at primary, middle and high schools located in the province of Tokat during the academic year 2016-2017 while the its sampling was comprised of 313 teachers who were selected based on simple unselected sampling.The Teachers' Sense of Efficacy Scale, which was developed by Tschannen-Moran and Woolfolk-Hoy (2001), and adapted into Turkish by Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005), was employed as data collection instrument in order to determine the level of teachers' self-efficacy, and the Ethical Leadership Scale, which was developed by De Hoogh and Den Hartog (2008) and adapted into Turkish by Alkan (2015), was used to determine the level of ethical leadership behaviours of school principals. The t-Test, one-way analysis of variance, LSD, Kruskal Wallis H-Test, Mann-Whitney U Testi, and Pearson Correlation and Regression Analysis were used in data analysis. According to the results of the research, school principals show ethical leadership behaviors at the level of `I agree` and the self-efficacy level of teachers were found `always`. Teachers' beliefs on the principals' ethical leadership behaviours do not significantly differ with regard to age and gender. However, they significantly differ in their beliefs on the principals' ethical leadership behaviours with respect to the type of schools they are working and their educational status. In addition, levels of teachers' self-efficacy significantly differ regarding gender, age, type of schools they are working at, and educational level. The study has concluded that ethical leadership behaviours of school principals and self-efficacy level of teachers are significantly and positively correlated at an average level. Accordingly, it might be claimed that self-efficacy level of teachers tend to increase in parallel with the ethical leadership behaviours of school principals. It was also determined that teacher self-efficacy perception is a low-level, meaningful predictor of change in school principals' ethical leadership behaviors.Keywords: School Manager, Ethical Leadership, Teacher Self-Efficacy 111

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin öğretimsel liderlik uygulamalarında okul öncesi eğitim programı bilgisinin öneminin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2016-2017 eğitim- öğretim yılı içerisinde Kilis il merkezinde görev yapmakta olan 14 okul yöneticisi ve 32 okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Yöneticilerin 6'sı anaokulu, 8'i bünyesinde ana sınıfı bulunan ilkokul yöneticisidir. Öğretmenlerin ise 15'i anaokullarında 17'si bünyesinde ana sınıfı bulunan ilkokullarda görev yapmaktadır. Araştırma verileri araştırmacı tarafından hazırlanan iki farklı görüşme formu kullanılarak bireysel görüşmeler yoluyla toplanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar şunlardır: Birinci görüşme sonuçlarına bakıldığında ilkokul ve anaokulu yöneticilerinin kendilerini öğretimsel liderliğin tüm boyutlarında yeterli gördükleri ve kendilerini bir öğretim lideri olarak düşündükleri görülmektedir. İlkokullarda görev yapan okul öncesi öğretmenlerinin yöneticilerinin öğretimsel liderlik uygulamalarına ilişkin öğretimsel liderliğin tüm boyutlarında genel anlamda olumsuz görüş bildirdikleri görülmektedir. Anaokullarında görev yapan öğretmenler ise yöneticilerinin okul öncesi eğitimle ilgili alan bilgisine sahip olduğunu, yöneticilerinin misyonu tanımlama, program ve öğretimi yönetme ve kaynak sağlama boyutuna yeterli katkı sağladıklarını belirtmişlerdir. İkinci görüşme sonucu incelendiğinde ise öğretmen ve yönetici olmak üzere her iki kurum türündeki katılımcıların tamamının yöneticinin okul öncesi eğitim programı ile ilgili bilgi sahibi olmasının öğretimsel liderlik uygulamalarındaki önemi noktasında ortak görüşe sahip oldukları görülmektedir. Bu araştırma sonuçlarına göre okul öncesi eğitim kurumu yöneticilerinin öğretimsel liderlik uygulamalarında okul öncesi eğitim programı bilgisinin oldukça önemli olduğunu söylemek mümkündür The purpose of the present study was to unearth the importance of school administrators' knowledge about the preschool curriculum in their instructional leadership behaviors. Phenomenology, a qualitative research method, was used as the research method. The sample of the research consisted of 14 school administrators, 6 of whom were working at kindergartens and 8 of whom were at primary schools with preschool classes, and 32 teachers, 15 of whom were working at kindergartens and 17 were working at primary schools with preschool classes, chosen from the school located in Kilis province in the 2016-2017 academic year. The data of the research were collected through interviews by means of two different interview forms prepared by the researcher. Content analysis technique was used in the analysis of the data. The results obtained were as follows: school administrators thought that they were competent in all of the dimensions of instructional leadership and viewed themselves as instructional leaders. Teachers working at preschool classes of primary schools stated negative thoughts regarding their school administrators' instructional leadership practices in all the dimensions of instructional leadership. Teachers working at kindergartens, however, believed that their administrators made adequate contributions in defining the mission, managing curriculum and instruction and providing resources dimensions and that they had sufficient content knowledge about preschool education. When the results of the second interviews are examined, it can be seen that both teachers and school administrators working in two different schools agreed upon the significance of administrators' content knowledge about the preschool curriculum in their displaying instructional leadership behaviors. According to these results, it may be suggested that school administrators' having content knowledge about the preschool curriculum is highly significant in their displaying instructional leadership behaviors. 160

Bu araştırma, 2016-2017 eğitim öğretim yılı içerisinde, İstanbul ili, Anadolu ve Avrupa yakasındaki bir özel okul zincirindeki temel ve anadolu liselerinde görev yapmakta olan öğretmenlerin algı düzeylerine göre okul müdürlerinin liderlik davranışlarını ve okul iklimini belirlemek, okul müdürlerinin liderlik davranışlarının ve okul ikliminin cinsiyet, mesleki kıdem, mevcut mesleki kıdem, okul türü ve işletme modeli değişkenlerine göre farklılık olup olmadığını tespit etmek ve okul müdürlerinin liderlik davranışıyla okul iklimi arasında olan ilişkiyi göstermek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, katılımcılara 252 adet kişisel bilgi formu, `Çok Faktörlü Liderlik` ölçeği ile `Örgüt İklimi Ölçeği` verilmiştir. Veriler SPSS 24.00 paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin normal dağılıma uygunluğu Shaphiro wilk testi ile test edilmiş, normal dağılmayan özellikler için Mann Whitney u ve Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Liderlik davranışları ile okul iklimi arasındaki ilişkinin tespit edilmesi için ise korelasyon analizi yapılmıştır. Özel okul zincirindeki okul müdürlerinin gösterdiği liderlik davranışları ile okulların örgüt iklimi arasında güçlü, pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin okul müdürlerinin liderlik davranışlarına yönelik algılarına göre okul müdürleri en çok dönüşümcü liderlik davranışı sergilemektedirler. Öğretmen algılarına göre okul ikliminin destekleyici müdür davranışı ve işbirlikçi öğretmen davranışı alt boyutları yüksek oranlara sahiptir. Bu bulgulara göre, özel okul zincirinde açık iklimin hakim olduğu sonucuna ulaşılmıştır. This research is has been conducted to determine the school climate and leadership behaviors of school principals according to the perception levels of teachers working in principal and Anatolian high schools and to determine if the leadership behaviors of school principals and climate of the school differed according to the gender, occupational seniority, current occupational seniority in that, school type and business model variables, and to show the relationship between school principals' leadership behavior and school climate in a private school chain in İstanbul, both in Anatolia and Europe side in the academic year of 2016-2017.In the research 252 personal information forms, `Multi-Factor Leadership` scale and `Organizational Climate Scale` were given applied to participants. Data was analyzed with the SPSS 24.00. Properness to normal distribution of the data was tested by Shaphiro wilk test, non-normally distributed features were Mann Whitney u and Kruskal Wallis test were performed. Correlation analysis was used in order to determine the relationship between leadership behavior and school climate.It has been concluded that there is a strong, positive and significant relationship between the leadership behaviors of school principals in the private school chain and the organizational climate of schools. According to teachers' perceptions of school principals' leadership behaviors, they mostly present transformational leadership behaviors. According to teachers' perceptions, in school climate, sub-dimensions of the supportive management behaviors and collaborative teacher behaviors have high rates. Based on this these findings, in the private school chain, the school climate has been identified as open climate among other climate types. 121

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlere görüşlerine göre okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Bu çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.Çalışmanın evrenini 2015- 2016 eğitim-öğretim yılında Burdur ili Bucak ilçesindeki resmi okullarda görev yapan kadrolu 897 öğretmen oluşturmaktadır. Bucak'ın küçük bir ilçe olması sebebiyle ve daha kapsamlı bir sonuca ulaşmak için örneklem seçimine gidilmeyerek evrenin tümüne ulaşılmaya çalışılmıştır. Bu amaçla ölçekler Burdur İli Bucak ilçesindeki resmi okullarda görev yapan kadrolu öğretmenlerin hepsine araştırmacı tarafından ulaştırılmıştır.Çalışmada iki farklı ölçek kullanılmıştır. Bunlardan birincisi; `Liderlik Davranışları Ölçeği`, ikincisi `Örgütsel Bağlılık Ölçeği`dir. Ölçeklerin uygulanması 2016 Haziran ayı içerisinde tamamlanmıştır. Araştırmanın her alt problemi ile ilgili aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri bulunmuştur. Verilerin analizleri için t-testi, tek yönlü varyans analizi, anlamlı ilişkinin sebebini anlayabilmek için Tukey ve Dunnett's C testi ile Pearson Korelasyon Katsayısı tekniği kullanılmıştır.Araştırmaya katılan öğretmenlerin görüşlerine göre okul yöneticileri orta düzeyde liderlik davranışı göstermektedirler. Bu görüşler arasında görev yaptıkları okul türüne ve öğrenim durumlarına göre anlamlı farklılık vardır. Araştırmaya katılan öğretmenler örgütlerine bağlı olduklarını belirtmişlerdir. Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasında okullarındaki hizmet süresine, görev yaptıkları okul türüne, mezun oldukları fakülteye ve öğrenim durumlarına göre anlamlı farklılık vardır. Okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri arasında pozitif, yüksek ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. The purpose of this study is to examine the relationship between leadership behaviors of school administrators and organizational commitment levels of teachers according to teachers' views. Relational scanning model is used in the study.The population of the study consists of 897 teachers working in the public schools in Bucak district of Burdur province in 2015 - 2016 academic year. Since Bucak is relatively a small town and it was important to achieve more comprehensive results, sample selection was skipped to reach the entire universe. For this purpose, the surveys were delivered by the researcher to all teachers working in the statel schools in Bucak. Two Likert type questionnaires were used to collect the study data. Firt one was `Leadership Behaviors Ouestionnaire` and the second one was `Organizational Commitment Scale`. The implementation of the questionnaires was completed in June 2016.Means and standard deviations were calculated for each sub-problem of the study. The t-test, ANOVA, LSD test and Pearson Correlation Coefficient technique were all used for the analysis of the data.Findings indicate that teachers view their administrators leadership behaviors at medium level. There is a significant difference between these views with respect to the type of school they attended and the level of their education. Teachers stated that they are committed to their organization. Teachers' levels of organizational commitment significantly differed with respect to the duration of their service at the school, the type of school they work at, the type of bachelor' degree they have, and their education level. There is a high positive relationship between the leadership behaviors of school administrators and the organizational commitment levels of the teachers. 147