Search

Dit rapport is vervangen door rapport 607800004.

In 2003 werd de snuitkever Otiorhynchus apenninus voor het eerst voor Nederland gemeld. In die bijdrage werd aan het slot de opmerking gemaakt dat het wachten nu is op de volgende Otiorhynchus soort, namelijk O. armadillo. Het heeft een paar jaar geduurd, maar nu is het dan zover. Ook deze soort heeft zich in Nederland gevestigd en lijkt zo succesvol, dat aangenomen mag worden dat dit ook een blijvertje is. In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de bekende vangsten tot nog toe en enige informatie over herkenning, voorkomen en ecologie

Ieder jaar worden in Nederland nieuwe snuitkevers voor onze fauna verzameld. Het betreft soms soorten die door toedoen van de mens ons land hebben weten te bereiken, anderen hebben hun areaal kennelijk spontaan weten uit te breiden. Daarnaast is er sprake van cryptische soorten, die vroeger niet werden onderscheiden van nauw verwante en sterk gelijkende taxa. De grote regelmaat waarmee nieuwe aanwinsten worden vastgesteld, heeft inmiddels geleid tot een achterstand in de meldingen en onduidelijkheid over hoeveel snuitkeversoorten er nu eigenlijk in Nederland voorkomen. Ook nu voegen we weer vier snuitkevers aan de Nederlandse lijst toe

Von historischen Gartenanlagen und privaten Gärten über Parkflächen und botanische Gärten bis zum Straßenbegleitgrün: Die raumordnende Präsenz von Grün in der Stadt hat heute in der Planungspraxis eine immer stärkere Bedeutung. Grünflächen im urbanen Raum sind nicht nur ökologisch und sozial sehr wichtig – grüne Raumelemente spielen auch in der Masterplanung auf Orts- und Regionalebene eine wichtige Rolle und sind Gegenstand von Partizipationsprozessen. Dieses Buch untersucht neue Ansätze der Grünplanung in verschiedenen europäischen Ländern (Deutschland, England, Finnland, Frankreich und Holland). Zehn ausgewählte Fallbeispiele heben in jedem der nationalen Kontexte verschiedene geografische Ebenen hervor und zeigen die Einflüsse auf räumliche, ökologische, wirtschaftliche und sozial- politische Transformationen auf. Die innovativen Prozesse in Natur und Siedlung wahrnehmen und Erkenntnisse für neue Planungsansätze aufzuzeigen, ist das Ziel dieser Publikation., From historic gardens and private gardens to parkland, botanical gardens and roadside greenery: the structuring presence of greenery in the city is playing an ever greater role in planning practice today. Areas of greenery within urban space are not only very important ecologically and socially. Green spatial elements also play an important role in master planning on a municipal and regional level and are subject to participatory processes.This book examines new approaches to the planning of greenery in various European countries (Germany, England, Finland, France, and the Netherlands). Ten selected cases highlight various geographical aspects in each of the national contexts and show the influences on spatial, ecological, economic, and socio- political transformations. The aim of this publication is to observe innovative processes in nature and housing and to present insights that can be applied to new approaches to planning.

Met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) heeft de Nederlandse overheid een keerpunt in het natuurbeleid gemaakt. De EHS is verkleind, de uitvoering is bij provincies neergelegd en de financiering van het natuurbeheer is veranderd. Eigendom en beheer van natuurgebieden wordt niet meer automatisch gegund aan Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of provinciale landschappen. Ook de naam is vernieuwd: Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze rapportage beschrijft vier botsproeven, waarin mogelijke veranderingen naherijking van de EHS aan bod komen. Het natuurbeleid rust op vier pijlers: wettelijke bescherming door de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet, de Boswet en de Natuurschoonwet; ruimtelijke bescherming via provinciale verordeningen en bestemmingsplannen van gemeenten; het eigendom van terreinbeherende organisaties; en de overheidssubsidies voor verwerving, inrichting en beheer van natuurgebieden. Het blijkt dat de gewenste natuurbeheertypen alleen in het subsidiekader zijn vastgelegd. Als één van deze pijlers wegvalt of verandert, heeft dat in eerste instantie vaak geen grote gevolgen voor de continuïteit van het natuurbeheer. In veel gevallen worden bestaande natuurwaarden beschermd door algemene wetgeving enlokale bestemmingsplannen. Om bepaalde gewenste natuurontwikkelingen of het behoud van bepaalde natuurtypen te realiseren, zijn beheersubsidies echter vaak onmisbaar.

Von historischen Gartenanlagen und privaten Gärten über Parkflächen und botanische Gärten bis zum Straßenbegleitgrün: Die raumordnende Präsenz von Grün in der Stadt hat heute in der Planungspraxis eine immer stärkere Bedeutung. Grünflächen im urbanen Raum sind nicht nur ökologisch und sozial sehr wichtig – grüne Raumelemente spielen auch in der Masterplanung auf Orts- und Regionalebene eine wichtige Rolle und sind Gegenstand von Partizipationsprozessen.Dieses Buch untersucht neue Ansätze der Grünplanung in verschiedenen europäischen Ländern (Deutschland, England, Finnland, Frankreich und Holland). Zehn ausgewählte Fallbeispiele heben in jedem der nationalen Kontexte verschiedene geografische Ebenen hervor und zeigen die Einflüsse auf räumliche, ökologische, wirtschaftliche und sozial- politische Transformationen auf.Die innovativen Prozesse in Natur und Siedlung wahrnehmen und Erkenntnisse für neue Planungsansätze aufzuzeigen, ist das Ziel dieser Publikation., From historic gardens and private gardens to parkland, botanical gardens and roadside greenery: the structuring presence of greenery in the city is playing an ever greater role in planning practice today. Areas of greenery within urban space are not only very important ecologically and socially. Green spatial elements also play an important role in master planning on a municipal and regional level and are subject to participatory processes.This book examines new approaches to the planning of greenery in various European countries (Germany, England, Finland, France, and the Netherlands). Ten selected cases highlight various geographical aspects in each of the national contexts and show the influences on spatial, ecological, economic, and socio- political transformations.The aim of this publication is to observe innovative processes in nature and housing and to present insights that can be applied to new approaches to planning.

International audience; From historic gardens and private gardens to parkland, botanical gardens and roadside greenery: the structuring presence of greenery in the city is playing an ever greater role in planning practice today. Areas of greenery within urban space are not only very important ecologically and socially. Green spatial elements also play an important role in master planning on a municipal and regional level and are subject to participatory processes.This book examines new approaches to the planning of greenery in various European countries (Germany, England, Finland, France, and the Netherlands). Ten selected cases highlight various geographical aspects in each of the national contexts and show the influences on spatial, ecological, economic, and socio- political transformations.The aim of this publication is to observe innovative processes in nature and housing and to present insights that can be applied to new approaches to planning.

International audience; From historic gardens and private gardens to parkland, botanical gardens and roadside greenery: the structuring presence of greenery in the city is playing an ever greater role in planning practice today. Areas of greenery within urban space are not only very important ecologically and socially. Green spatial elements also play an important role in master planning on a municipal and regional level and are subject to participatory processes.This book examines new approaches to the planning of greenery in various European countries (Germany, England, Finland, France, and the Netherlands). Ten selected cases highlight various geographical aspects in each of the national contexts and show the influences on spatial, ecological, economic, and socio- political transformations.The aim of this publication is to observe innovative processes in nature and housing and to present insights that can be applied to new approaches to planning.

Met de herijking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) heeft de Nederlandse overheid een keerpunt in het natuurbeleid gemaakt. De EHS is verkleind, de uitvoering is bij provincies neergelegd en de financiering van het natuurbeheer is veranderd. Eigendom en beheer van natuurgebieden wordt niet meer automatisch gegund aan Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten of provinciale landschappen. Ook de naam is vernieuwd: Natuurnetwerk Nederland (NNN). Deze rapportage beschrijft vier botsproeven, waarin mogelijke veranderingen naherijking van de EHS aan bod komen. Het natuurbeleid rust op vier pijlers: wettelijke bescherming door de Flora- en faunawet, de Natuurbeschermingswet, de Boswet en de Natuurschoonwet; ruimtelijke bescherming via provinciale verordeningen en bestemmingsplannen van gemeenten; het eigendom van terreinbeherende organisaties; en de overheidssubsidies voor verwerving, inrichting en beheer van natuurgebieden. Het blijkt dat de gewenste natuurbeheertypen alleen in het subsidiekader zijn vastgelegd. Als één van deze pijlers wegvalt of verandert, heeft dat in eerste instantie vaak geen grote gevolgen voor de continuïteit van het natuurbeheer. In veel gevallen worden bestaande natuurwaarden beschermd door algemene wetgeving enlokale bestemmingsplannen. Om bepaalde gewenste natuurontwikkelingen of het behoud van bepaalde natuurtypen te realiseren, zijn beheersubsidies echter vaak onmisbaar.

Agapetus fuscipes is a caddisfly that only seems to occur in unimpacted streams and therefore can be a suitable indicator species for natural conditions. The species has decreased in the Netherlands because of human activities which caused organic pollution and hydromorphological degradation. Literature was reviewed to study the autecology and life cycle of A. fuscipes in order to reveai the ecological requirements of this species. By taking Agapetus fuscipes as an example, it is shown that the autecology and life cycle of an indicator species can give important clues for its presence in unimpacted and absence in impacted streams Agapetus fuscipes is a caddisfly that only seems to occur in unimpacted streams and therefore can be a suitable indicator species for natural conditions. The species has decreased in the Netherlands because of human activities which caused organic pollution and hydromorphological degradation. Literature was reviewed to study the autecology and life cycle of A. fuscipes in order to reveal the ecological requirements of this species. By taking Agapetus fuscipes as an example, it is shown that the autecology and life cycle of an indicator species can give important clues for its presence in unimpacted and absence in impacted streams. A. fuscipes is very susceptible to organic pollution and to a lesser degree to discharge dynamics (dropping water level and discharge peaks). The species copes with dynamic discharge events by maintaining a high population density and recolonisation of disturbed habitats from refuges. However, the vulnerability of the species strongly depends on the life stage of the animals (e.g., the ability to migrate, the oxygen demand and the habitat requirements differ between instars). Although several adaptations to dynamic conditions, a high frequency of discharge peaks or a long period of drought can cause the population to decline. Once a population has totally disappeared from a stream it will take the species a long time to recolonise the stream because of its low dispersion capacity. To protect this species stream restoration should focus on water quality (avoid organic pollution and agricultural run off) and on stabilising the discharge by taking care of natural infiltration in the catchment area instead of fast removal of rain water by drainage systems.

Voor ruimtelijke ingrepen die kunnen leiden tot overtreding van verbodsbepalingen uit de Flora- en faunawet dient ontheffing te worden verleend. In een onderzoek naar de praktijk van de ontheffingen zijn 21 ontheffingsdossiers bekeken op de ecologische en procedurele aspecten. Op grond daarvan werden een vijftal knelpunten bij de huidige invulling van de wet geïdentificeerd. Deze knelpunten zijn op te lossen door de soortbescherming ('gunstige instandhouding van de soort') te betrekken op het niveau van een netwerkpopulatie (in plaats van individuen), en door bij alle ingrepen waarvoor ontheffing is aangevraagd monitoring verplicht te stellen. Tevens wordt aanbevolen om in de wet een meldingsplicht op te nemen, in plaats van een vrijstelling bij lichte ruimtelijke ingrepen en/of algemeen voorkomende soorten

A counterpropagation neural network (CPN) was applied to predict species richness (SR) and Shannon diversity index (SH) of benthic macroinvertebrate communities using 34 environmental variables. The data were collected at 664 sites at 23 different water types such as springs, streams, rivers, canals, ditches, lakes, and pools in The Netherlands. By training the CPN, the sampling sites were classified into five groups and the classification was mainly related to pollution status and habitat type of the sampling sites. By visualizing environmental variables and diversity indices on the map of the trained model, the relationships between variables were evaluated. The trained CPN serves as a 'look-up table' for finding the corresponding values between environmental variables and community indices. The output of the model fitted SH and SR well showing a high accuracy of the prediction (r>0.90 and 0.67 for learning and testing process, respectively) for both SH and SR. Finally, the results of this study, which uses the capability of the CPN for patterning and predicting ecological data, suggest that the CPN can be effectively used as a tool for assessing ecological status and predicting water quality of target ecosystems.

This study describes the chydorid (Branchiopoda, Anomopoda) assemblages from 66 European shallow lakes, and presents data relating the assemblages to lake type and ecological qualityThis study describes the chydorid (Branchiopoda, Anomopoda) assemblages from 66 European shallow lakes, and presents data relating the assemblages to lake type and ecological quality. Forty species, out of a total recorded European fauna of 60 species, were found in the study sites. No significant differences were found between chydorid assemblages associated with rock and plant substrata. Patterns of distribution were best explained primarily by latitude and pH. Chlorophyll-a, total phosphorus, water temperature and Secchi depth were also correlated with assemblage descriptors. Alonopsis elongata, Alona rectangula, Alonella excisa and Pleuroxus uncinatus were shown to have higher prevalence in certain lake types. The dominance of Chydorus sphaericus in a third of the study sites was linked to eutrophication and high levels of chlorophyll-a. The relationship between chydorids and lake ecological quality was more apparent at species rather than community level. This study identifies important typological factors affecting chydorid distribution, and confirms that patterns of chydorid distribution previously reported from regional studies hold true across Europe.

Hoofdlijnen uit het promotieonderzoek van de auteur (Ecological indicators in Dutch nature conservation, science and policy intertwined in the classification and evaluation of nature; 2003)

In two experimental nature gardens a strong increase of Rhytidiadelphus squarrosus (Hedw.) Warnst. was observed over the period 1980-2000. The species expanded on several soil types and in various grassland communities. Data on R. squarrosus from other parts of the Netherlands suggest that this is not only a local phenomenon. In various places a clear increase of the species was observed. The formation of a thick layer by the species seems to be a new phenomenon. Atmospheric deposition of nutrients may be an important factor in the increase of R. squarrosus.

The relationship between mean Ellenberg indicator values (IV) per vegetation relevé and environmental parameters measured in the field usually shows a large variation. We tested the hypothesis that this variation is caused by bias dependent on the phytosociological class. For this purpose we collected data containing vegetation relevés and measured soil pH (3631 records) or mean spring groundwater level (MSL, 1600 records). The relevés were assigned to vegetation types by an automated procedure. Regression of the mean indicator values for acidity on soil pH and the mean indicator values for moisture on MSL gave percentages explained variance similar to values that were reported earlier in literature. When the phytosociological class was added as an explanatory factor the explained variance increased considerably. Regression lines per vegetation type were estimated, many of which were significantly different from each other. In most cases the intercepts were different, but in some cases their slopes differed as well. The results show that Ellenberg indicator values for acidity and moisture appear to be biased towards the values that experts expect for the various phytosociological classes. On the basis of the results, we advise to use Ellenberg IVs only for comparison within the same vegetation type.

1. The development of bream populations, water transparency, chlorophyll-a concentration, extent of submerged vegetation and densities of the zebra mussel, Dreissena polymorpha, were analysed in three shallow eutrophic lake systems subject to different fish management. 2. In Lake Veluwemeer, the bream population was reduced from c. 100 to 20 kg ha1 after 5 years of fishing. The mortality caused by the fishery was estimated at 38␘f bream >15 cm in addition to a 13␗atural mortality of bream >17 cm. The decline was followed by an expansion of the Chara beds present in the shallow parts, an increase in water transparency in the open-water zone, an increase in the density of zebra mussels and a decrease in chlorophyll-a concentrations. 3. The newly created Lake Volkerak showed trends opposite to those in Lake Veluwemeer. Bream colonised the lake in 1988 and reached a biomass of c. 140 kg ha1 in 1998. The water transparency decreased from a maximum of 3 m to c. 1 m and the chlorophyll-a concentration increased from 5 to 45 g L1. Submerged vegetation colonised up to 20␘f the total lake area in the first 5 years after creation of the lake in 1987 but decreased to 10s turbidity increased. 4. Seine fishery in the Frisian lake system did not appear to affect the bream population despite annual catches as high as 40-50 kg ha1. The estimated natural mortality of fish >15 cm was 15nd mortality by fishery was 26ÐThe high loss was apparently compensated by good recruitment and high growth rates resulting from a c. 1 °C higher water temperature during the years when bream were removed by fishing. There was only a slight decrease in chlorophyll-a concentrations and a slight increase in water transparency. 5. The results of this study suggest that the effects of bream exploitation in eutrophic lakes can vary depending on the efficiency of the fishery, recruitment success and temperature regime. In the absence of fishery, bream dominated the fish community in the study lakes and apparently prevented D. polymorpha and submerged vegetation from establishing because of physical disturbance, enhanced internal P-loading and resettling of resuspended sediments.

In the densely populated Belgian-Dutch-German border region, the relicts of natural areas are highly fragmented. The remaining reserves form completely isolated 'islands', i.e. the habitat is suurounded by a 'sea' of intensively cultivated areas. Impoverishment of large ungulate species diversity must be counteracted by restoration of connectivity between these habitat patches and by re-population of its former range. Because of its former widespread distribution and range size, in this study the red deer (Cervus elaphus) is chosen as a key species in the design of large-scale ecological networks, which consist of large nature reserves, in this region. An ecological network analysis, assessing habitat connectivity, is carried out for an area covered by The Netherlands, Belgian Flanders and bordering parts of Germany, using the landscape-ecological model LARCH. The results are compared with the habitat suitability analysis of ecological core areas for red deer in the southern parts of The Netherlands. In this way chances for restoring ecological networks and re-establishment of viable populations of large ungulates are visualised. Despite fragmentation, it is shown that some areas have good potentials for the establishment of free roaming large ungulate populations. In particular: the areas of Maasduinen, Kempens Plateau and Vijlener Bos, areas that all extend across the Belgian and German borders. The method used proved to be effective in assessing functional ecological networks and defining measures for improvement of the spatial cohesion of suitable habitat for large ungulates. The results could very well serve EU nature conservation policies.

Met verschillende variaties is het effect van hergebruik van een goederenspoorlijn op de ontwikkeling van een dassenpopulatie in Midden-Limburg onderzocht

We studied the feeding ecology of Sandwich Terns (Sterna sandvicensis) in the presence of kleptoparasitising Black-headed Gulls (Larus ridibundus) on the Isle of Griend, The Netherlands, between 1992 and 1998. About 30% of all of the food the parents transported to the colony was lost, mainly through intervention by Black-headed Gulls. The gulls mainly took the larger fish, but showed no preference for the energetically more profitable herring. Apparently, the gulls selected for prey length or visibility of the prey, rather than for energy content of the fish. The proportion of food robbed by the gulls increased with the age of the tern chicks and was in parallel to the increase in prey length Sandwich Tern parents brought to the colony. Kleptoparasitism showed a clear pattern with time of the day, tide and wind speed. During the first few hours of the day, almost no kleptoparasitism occurred, while robbery was high around 09.00h and at dusk. This bimodal pattern in kleptoparasitism might be related to the foraging activity of the gulls. A tidal effect on food loss was less pronounced, although kleptoparasitism was significantly higher during high tide, when foraging activity of gulls for other foods was low and the number of potential pirates in the tern colony was high. Wind strength had a significant negative effect on the amount of food transported to the colony, while kleptoparasitism increased. Therefore, wind speed severely affected energy intake of the tern chicks and had strong negative effects on chick growth. During the first two weeks post-hatching, kleptoparasitism was relatively low and had only small effects on chick growth, even under unfavourable weather conditions. From then on, the negative effects of kleptoparasitism on growth became considerable. Chick growth was severely affected by strong winds. Sandwich Terns show several behavioral strategies in order to reduce the rate of food loss by the gulls and to minimize the effects on chick growth and survival.

Overzicht van oorzaken en mogelijke oplossingen voor de nog steeds voortdurende achteruitgang van de noordse woelmuis (Microtus oeconomicus arenicola) in Nederland, ondanks de strikte bescherming vanuit het Europese en Nederlandse natuurbeleid. Verspreiding in Nederland van lokale en netwerkpopulaties, kenmerkende fysisch-geografische regio's en leefgebieden (vegetatie, dynamiek, beheer), concurrentie met andere Microtus-soorten (veldmuis en aardmuis), versnippering van leefgebieden en achteruitgang in verschillende regio's

Resultaat van een onderzoek naar de aanwezigheid van wilde bijen in openbaar groen en de relatie met ecologisch groenbeheer

Dit artikel is gebaseerd op IBN-rapport 320: De eikenprachtkever, Agrilus biguttatus, en eikensterfte: een literatuurstudie over aantastingen, levenswijze en verspreiding

In het Nederlandse water- en natuurbeleid zijn verschillende methodieken ontwikkeld voor het beoordelen van de ecologische kwaliteit van oppervlaktewateren en voor het beheer van deze wateren. De belangrijkste zijn de beoordeling en monitoring voor de Europese Kaderrichtlijn Water, het behoud van soorten en habitatdiversiteit in de Natuurdoeltypen-methodiek en het afstemmen het waterbeheer op gebruiksfuncties in de methode Waternood. Deze methodieken gebruiken typologieën waarmee een oppervlaktewater geclassificeerd kan worden. Tot op heden worden deze methodieken naast en door elkaar gebruikt. De verschillende typologieën en methodieken vragen om een afstemming en op termijn om een samengaan. De doelstelling van dit artikel is het geven van een overzicht van overeenkomsten en verschillen, het presenteren van een vertaalsleutel voor de typologieën en het aangeven waar de methodieken elkaar tegenkomen en hoe deze in elkaar geschoven kunnen worden. Door het koppelen van typologieën en methodieken kunnen water- en natuurbeheer dichter bij elkaar gebracht worden

Met het in de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening voorgestelde beleid, worden de waardevolle landschappen in Nederland de komende 20 jaar vooralsnog onvoldoende beschermd tegen de oprukkende verstedelijking. Bij continuering van de huidige trends en zonder aanvullend beleid gaat in 2020 door verstedelijking ruim 20% van de waardevolle landschappen verloren. Met name landschappen in de Noordvleugel van de Randstad en de provincie Utrecht staan onder druk. Het kabinet stelt in de Vijfde Nota wel doelen voor het behoud van landschap en introduceert onder meer het instrument 'groene contouren'. Er worden vooralsnog echter weinig waardevolle landschappen in de groene contouren opgenomen. Om de bebouwing zoveel mogelijk te concentreren in en nabij het bestaande bebouwde gebied, introduceert de Vijfde Nota de 'rode contouren'. De effecten van rode contouren op de bescherming van het landschap zijn nog moeilijk in te schatten. De vrijheden die gemeenten hebben bij de vaststelling van rode contouren zijn daarvoor te groot. Voor het behoud van natuur en landschap trekt de Vijfde Nota daarmee een zware wissel op de helderheid van het door het Rijk nog aan te geven toetsingskader en op de door provincies en gemeenten te maken afwegingen.

niet beschikbaar

Met het in de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening voorgestelde beleid, worden de waardevolle landschappen in Nederland de komende 20 jaar vooralsnog onvoldoende beschermd tegen de oprukkende verstedelijking. Bij continuering van de huidige trends en zonder aanvullend beleid gaat in 2020 door verstedelijking ruim 20% van de waardevolle landschappen verloren. Met name landschappen in de Noordvleugel van de Randstad en de provincie Utrecht staan onder druk. Het kabinet stelt in de Vijfde Nota wel doelen voor het behoud van landschap en introduceert onder meer het instrument 'groene contouren'. Er worden vooralsnog echter weinig waardevolle landschappen in de groene contouren opgenomen. Om de bebouwing zoveel mogelijk te concentreren in en nabij het bestaande bebouwde gebied, introduceert de Vijfde Nota de 'rode contouren'. De effecten van rode contouren op de bescherming van het landschap zijn nog moeilijk in te schatten. De vrijheden die gemeenten hebben bij de vaststelling van rode contouren zijn daarvoor te groot. Voor het behoud van natuur en landschap trekt de Vijfde Nota daarmee een zware wissel op de helderheid van het door het Rijk nog aan te geven toetsingskader en op de door provincies en gemeenten te maken afwegingen.

niet beschikbaar

The authors of this report assessed the risk of exotic turtles becoming invasive in the Netherlands. Main components of the risk are the large scale of introduction of discarded pets to Dutch nature and possible suitability of species to survive and reproduce successfully under present or future Dutch conditions which is enhanced by climatic change.

De doelstelling van dit onderzoek is de huidige Nederlandse visserij in de Noordzee te karakteriseren en toekomstscenario’s in beeld te brengen waarin de ecologische, biologische, economische en sociale aspecten van de visserij aan de orde komen. Tevens is onderzocht welke aanknopingspunten deze scenario’s bieden voor beleidsmakers en andere stakeholders om maatregelen te nemen om de biodiversiteit te behouden of te verbeteren. Deze scenario’s zijn geen wensscenario’s maar zijn een poging bepaalde huidige ontwikkelingen op een wat extreme wijze door te trekken naar de toekomst en de effecten ervan op de biodiversiteit in te schatten. Door de scenario’s te beoordelen op de duurzaamheidscriteria van de FAO (1999) zijn de verschillen en overeenkomsten ten opzichte van de huidige situatie in de Nederlandse visserij verduidelijkt. Vervolgens zijn twee synthesescenario’s ontwikkeld: ‘sociale duurzame visserij’ en ‘efficiënte duurzame visserij’. Voor deze twee toekomstbeelden is het mogelijke handelingsperspectief voor de betrokken partijen geschetst.

The authors of this report assessed the risk of exotic turtles becoming invasive in the Netherlands. Main components of the risk are the large scale of introduction of discarded pets to Dutch nature and possible suitability of species to survive and reproduce successfully under present or future Dutch conditions which is enhanced by climatic change.

Complexe leefgebieden met gradiënten en mozaïeken (of combinaties van habitats) zijn voor veel dier- en plantensoorten noodzakelijk om duurzaam te kunnen voortbestaan. Dit rapport (in samenwerking met Sichting Bargerveen) presenteert een methodisch raamwerk voor de analyse van ecologische gradiënten op het schaalniveau van natuurdoeltypen en Natura 2000-habitattypen en geeft enkele uitgewerkte voorbeelden. Voor de diersoorten van de habitatrichtlijn zijn de benodigde landschapsfuncties voor voedsel, reproductie en beschutting gecodeerd en toegekend aan natuurdoeltypen. Apart uitgewerkte onderdelen van het raamwerk zijn een methode voor de analyse van abiotische gradiënten op grond van de ecologische bodemkaart van Nederland en een methode voor de stapsgewijze analyse van het gradiëntkarakter van vegetatietypen

This report presents the results of the 2009 policy supporting research on international ecological networks development within the framework of the Policy Support Research Program of the Dutch Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality. The research identifies priority eco-regions worldwide where the Netherlands can concentrate its efforts in eco-regional development and ecological network initiatives, considering the ecological, economic and institutional factors. A three steps assessment approach is presented for selection of countries, and their prioritization, including a multiple criteria analysis. A short list of seventeen countries in Africa important to the Dutch development relations in the field of eco-regional development has been identified

Deze gids geeft een compacte beschrijving van alle plantengemeenschappen in Nederland: van open water en moerassen, graslanden en heiden, kust en binnenlandse pioniermilieus, tot ruigten, bossen en struwelen. De gids biedt ook een toegankelijke inleiding over termen en begrippen in de vegetatiekunde. Per plantengemeenschap zijn verspreidingskaartjes, samenvattende tabellen met de belangrijkste soorten en grafieken over standplaats en levensvormen opgenomen. Bovendien bevat het boek determinatiesleutels waarmee de Nederlandse plantengemeenschappen op naam zijn te brengen. De sleutels leiden tot de juiste klasse, waarna aan de hand van standplaatskenmerken en soortensamenstelling op eenvoudige wijze de plantengemeenschap kan worden bepaald.

Complexe leefgebieden met gradiënten en mozaïeken (of combinaties van habitats) zijn voor veel dier- en plantensoorten noodzakelijk om duurzaam te kunnen voortbestaan. Dit rapport (in samenwerking met Sichting Bargerveen) presenteert een methodisch raamwerk voor de analyse van ecologische gradiënten op het schaalniveau van natuurdoeltypen en Natura 2000-habitattypen en geeft enkele uitgewerkte voorbeelden. Voor de diersoorten van de habitatrichtlijn zijn de benodigde landschapsfuncties voor voedsel, reproductie en beschutting gecodeerd en toegekend aan natuurdoeltypen. Apart uitgewerkte onderdelen van het raamwerk zijn een methode voor de analyse van abiotische gradiënten op grond van de ecologische bodemkaart van Nederland en een methode voor de stapsgewijze analyse van het gradiëntkarakter van vegetatietypen

Vanaf de oprichting op 1 januari 2000 heeft Alterra, onderdeel van Wageningen UR, zich geafficheerd als hèt onderzoekinstituut voor de groene ruimte. Door te kiezen voor persoonlijke interviews wordt aangegeven dat het onderzoek van Alterra niet alleen wordt gedaan dóór mensen, maar vooral ook vóór mensen. Vóór de samenleving. Want zelfs de meest ecologische ecoloog, de meest diepgravende bodemkundige en de best geïnformeerde geo-informaticus van Alterra werken niet alleen aan de wetenschappelijke verdieping van hun vakgebied, maar eerst en vooral aan concrete toepassingen daarvan waar de wereld een klein beetje beter van wordt. Aan alle geïnterviewden is gevraagd om een voor hen belangrijke datum te noemen, een dag die ergens in de afgelopen 10 jaar cruciaal was in hun onderzoek. De dag waarop zij hun ontdekking deden, of de dag waarop hun werk daadwerkelijk toegepast werd, de dag waarop iets heel erg mis dreigde te gaan, of de dag waarop alles zich ten goede keerde. Die data hebben de opbouw van dit boek bepaald.

Vanaf de oprichting op 1 januari 2000 heeft Alterra, onderdeel van Wageningen UR, zich geafficheerd als hèt onderzoekinstituut voor de groene ruimte. Door te kiezen voor persoonlijke interviews wordt aangegeven dat het onderzoek van Alterra niet alleen wordt gedaan dóór mensen, maar vooral ook vóór mensen. Vóór de samenleving. Want zelfs de meest ecologische ecoloog, de meest diepgravende bodemkundige en de best geïnformeerde geo-informaticus van Alterra werken niet alleen aan de wetenschappelijke verdieping van hun vakgebied, maar eerst en vooral aan concrete toepassingen daarvan waar de wereld een klein beetje beter van wordt. Aan alle geïnterviewden is gevraagd om een voor hen belangrijke datum te noemen, een dag die ergens in de afgelopen 10 jaar cruciaal was in hun onderzoek. De dag waarop zij hun ontdekking deden, of de dag waarop hun werk daadwerkelijk toegepast werd, de dag waarop iets heel erg mis dreigde te gaan, of de dag waarop alles zich ten goede keerde. Die data hebben de opbouw van dit boek bepaald.

Deze gids geeft een compacte beschrijving van alle plantengemeenschappen in Nederland: van open water en moerassen, graslanden en heiden, kust en binnenlandse pioniermilieus, tot ruigten, bossen en struwelen. De gids biedt ook een toegankelijke inleiding over termen en begrippen in de vegetatiekunde. Per plantengemeenschap zijn verspreidingskaartjes, samenvattende tabellen met de belangrijkste soorten en grafieken over standplaats en levensvormen opgenomen. Bovendien bevat het boek determinatiesleutels waarmee de Nederlandse plantengemeenschappen op naam zijn te brengen. De sleutels leiden tot de juiste klasse, waarna aan de hand van standplaatskenmerken en soortensamenstelling op eenvoudige wijze de plantengemeenschap kan worden bepaald.

This report presents the results of the 2009 policy supporting research on international ecological networks development within the framework of the Policy Support Research Program of the Dutch Ministry of Agriculture, Nature and Food Quality. The research identifies priority eco-regions worldwide where the Netherlands can concentrate its efforts in eco-regional development and ecological network initiatives, considering the ecological, economic and institutional factors. A three steps assessment approach is presented for selection of countries, and their prioritization, including a multiple criteria analysis. A short list of seventeen countries in Africa important to the Dutch development relations in the field of eco-regional development has been identified