Search

In dit artikel worden de belangrijkste trends op het gebied van arbomanagement beschreven. Arbomanagement is geen geïsoleerde activiteit, maar moet aansluiten bij de algemene bedrijfsvoering en andere managementsystemen die reeds in een organisatie functioneren. Het zoeken naar een dergelijke aansluiting moet vooral gericht zijn op de integratie met het primaire proces en de integratie met andere managementsystemen. Dit blijkt uit een studie van TNO Arbeid naar de kennis die in andere Europese landen over arbomanagement aanwezig is.

In dit artikel worden de belangrijkste trends op het gebied van arbomanagement beschreven. Arbomanagement is geen geïsoleerde activiteit, maar moet aansluiten bij de algemene bedrijfsvoering en andere managementsystemen die reeds in een organisatie functioneren. Het zoeken naar een dergelijke aansluiting moet vooral gericht zijn op de integratie met het primaire proces en de integratie met andere managementsystemen. Dit blijkt uit een studie van TNO Arbeid naar de kennis die in andere Europese landen over arbomanagement aanwezig is.

Dit rapport beschrijft de essentiële elementen voor het opzetten en onderhouden van een reïntegratie-zorgsysteem als instrument voor het ten uitvoer brengen van reïntegratie-beleid. Er worden aanbevelingen gedaan voor het invoeren van het reïntegratie-zorgsysteem, dat zeer nauw aansluit bij de Nederlandse Praktijk Richtlijn Arbo-Managementsysteem NPR 5001, zoals die eind 1997 is vastgesteld. De systematiek van dit zorgsysteem bevat geen eisen of wettelijke verplichtingen. Het is een raamwerk dat de interne consistentie en samenhang van reïntegratie-activiteiten bevordert. Het zorgsysteem biedt houvast aan het management om het gekozen beleid inzake reïntegratie te kunnen vormgeven, uitvoeren en actueel houden. Organisaties kunnen zelf aan de slag gaan met de systematiek door informatie te vergaren, procedures en plannen op te stellen en taken te verdelen.

Nieuwe wetgeving, zoals de wet PEMBA en de Wet REA, is erop gericht om bedrijven te stimuleren reïntegratie van arbeidsgehandicapten te bevorderen door het voeren van een bedrijfseigen reïntegratiebeleid. Het systematisch opsporen van mogelijke belemmeringen en het benutten van de mogelijkheden voor aangepast werk en werkaanpassingen voor de betrokken werknemer staan centraal in dat reïntegratiebeleid. Dit artikel belicht een model voor een zorgsysteem voor reïntegratie dat door NIA TNO is ontwikkeld. Het model is bedoeld om bedrijven te ondersteunen bij het voeren van een adequaat reïntegratiebeleid van langdurig zieke of (gedeeltelijk) arbeidsongeschikte werknemers.

Dit rapport beschrijft de essentiële elementen voor het opzetten en onderhouden van een reïntegratie-zorgsysteem als instrument voor het ten uitvoer brengen van reïntegratie-beleid. Er worden aanbevelingen gedaan voor het invoeren van het reïntegratie-zorgsysteem, dat zeer nauw aansluit bij de Nederlandse Praktijk Richtlijn Arbo-Managementsysteem NPR 5001, zoals die eind 1997 is vastgesteld. De systematiek van dit zorgsysteem bevat geen eisen of wettelijke verplichtingen. Het is een raamwerk dat de interne consistentie en samenhang van reïntegratie-activiteiten bevordert. Het zorgsysteem biedt houvast aan het management om het gekozen beleid inzake reïntegratie te kunnen vormgeven, uitvoeren en actueel houden. Organisaties kunnen zelf aan de slag gaan met de systematiek door informatie te vergaren, procedures en plannen op te stellen en taken te verdelen.

Het artikel gaat over de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) 5001, Model voor een Arbo-managementsysteem, die bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) is verschenen. Met deze richtlijn kunnen bedrijven meer samenhang aanbrengen in hun arbomanagement, zich verzekeren van continuïteit en het beleid beter communiceren. De NPR wordt onder meer vergeleken met arbomanagementsystemen in andere landen en met de inhoudelijke aspecten van de Arbowet. Zo is de NPR gericht op het systeem: de elementen die essentieel zijn voor het functioneren van het arbomanagementsysteem komen aan de orde, andere arbo-aspecten niet.

De Arbeidsinspectie is in 1993 gestart met de strategie arbeidsomstandighedenbeleid in de intramurale gezondheidszorg. De strategie had onder meer als doel dat alle instellingen in de intramurale gezondheidszorg in 1996 zouden moeten beschikken over een goed werkend arbozorgsysteem. Deze doelstelling is in 1997 onderzocht door middel van het houden van een evaluatie-audit onder 50 grote instellingen. Zes onderdelen van arbozorg zijn daarbij onderzocht: sturing, beheersing werkplekrisico's, beheersing verstoringen op de werkplek, beheersing gedragsrisico's, beheersing inkoop/reorganisatie/nieuwbouw en bedrijfshulpverlening. Uit het onderzoek is gebleken dat elf instellingen een goed functionerend arbozorgsysteem hebben. Hieruit kan men de conclusie trekken dat het in elk geval voor instellingen in de intramurale gezondheidszorg mogelijk is een goed functionerend arbozorgsysteem op te zetten. Geconcludeerd wordt dat het zinvol is dat de Arbeidsinspectie met de sociale partners een vervolgstrategie opstelt, om uitbouw en implementatie van een arbozorgsysteem in alle instellingen te realiseren.

De Arbeidsinspectie is in 1993 gestart met de strategie arbeidsomstandighedenbeleid in de intramurale gezondheidszorg. De strategie had onder meer als doel dat alle instellingen in de intramurale gezondheidszorg in 1996 zouden moeten beschikken over een goed werkend arbozorgsysteem. Deze doelstelling is in 1997 onderzocht door middel van het houden van een evaluatie-audit onder 50 grote instellingen. Zes onderdelen van arbozorg zijn daarbij onderzocht: sturing, beheersing werkplekrisico's, beheersing verstoringen op de werkplek, beheersing gedragsrisico's, beheersing inkoop/reorganisatie/nieuwbouw en bedrijfshulpverlening. Uit het onderzoek is gebleken dat elf instellingen een goed functionerend arbozorgsysteem hebben. Hieruit kan men de conclusie trekken dat het in elk geval voor instellingen in de intramurale gezondheidszorg mogelijk is een goed functionerend arbozorgsysteem op te zetten. Geconcludeerd wordt dat het zinvol is dat de Arbeidsinspectie met de sociale partners een vervolgstrategie opstelt, om uitbouw en implementatie van een arbozorgsysteem in alle instellingen te realiseren.

Het artikel gaat over de Nederlandse Praktijkrichtlijn (NPR) 5001, Model voor een Arbo-managementsysteem, die bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NNI) is verschenen. Met deze richtlijn kunnen bedrijven meer samenhang aanbrengen in hun arbomanagement, zich verzekeren van continuïteit en het beleid beter communiceren. De NPR wordt onder meer vergeleken met arbomanagementsystemen in andere landen en met de inhoudelijke aspecten van de Arbowet. Zo is de NPR gericht op het systeem: de elementen die essentieel zijn voor het functioneren van het arbomanagementsysteem komen aan de orde, andere arbo-aspecten niet.

In dit artikel wordt een overzicht van ontwikkelingen op het gebied van zorgsystemen gegeven. In moderne organisaties is de zorg voor kwaliteit, milieu en arbeidsomstandigheden in sterke mate geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Een stap verder gaan bedrijven die zorgsystemen (management systems) invoeren om die zorg in de bedrijfsdoelstellingen vast te leggen. Tenslotte betekent certificering van deze systemen dat de bedrijven aan bepaalde externe eisen voldoen. De bekendste zijn de ISO 9001/2/3 normen voor kwaliteitszorgsystemen en op grond waarvan bedrijven kunnen worden gecertificeerd. Verder is er een internationale norm voor milieuzorgsystemen: de ISO 14001. Tenslotte wordt ook voor de arbeidsomstandighedenzorg gewerkt aan normering en certificatie. Dat zou een belangrijke stap betekenen in de richting van integrale beoordeling en certificering van zorgsystemen.

In dit artikel wordt een overzicht van ontwikkelingen op het gebied van zorgsystemen gegeven. In moderne organisaties is de zorg voor kwaliteit, milieu en arbeidsomstandigheden in sterke mate geïntegreerd in de bedrijfsprocessen. Een stap verder gaan bedrijven die zorgsystemen (management systems) invoeren om die zorg in de bedrijfsdoelstellingen vast te leggen. Tenslotte betekent certificering van deze systemen dat de bedrijven aan bepaalde externe eisen voldoen. De bekendste zijn de ISO 9001/2/3 normen voor kwaliteitszorgsystemen en op grond waarvan bedrijven kunnen worden gecertificeerd. Verder is er een internationale norm voor milieuzorgsystemen: de ISO 14001. Tenslotte wordt ook voor de arbeidsomstandighedenzorg gewerkt aan normering en certificatie. Dat zou een belangrijke stap betekenen in de richting van integrale beoordeling en certificering van zorgsystemen.

De ontwikkelingen rond normen en certificaten op arbogebied lijken die op het gebied van kwaliteit en milieu te volgen. De Veiligheids Checklist Aannemers wordt veelvuldig gevraagd en toegepast. Maar ook verzekeraars lijken in het kader van premiedifferentiatie herverzekering Ziektewet belangstelling te hebben voor toetsing van arbobeleid. Om meer overzicht te krijgen van de bestaande en toekomstige ontwikkelingen rond de arbo-audit heeft het NIA een verkenning uitgevoerd. De te beantwoorden vragen waren: welke ontwikkelingen zijn te onderkennen, hoe ziet het krachtenveld er uit en wat zijn de behoeften aan de arbo-audit. In totaal zijn 24 telefonische interviews afgenomen. Uit de interviews blijkt dat de geïnterviewden het begrip arbo-audit heel verschillend interpreteren. Deze interpretaties leiden tot vier definities, die passen bij vier verschillende scenario's. Dit artikel beschrijft de resultaten van de verkenning.

Dit artikel bespreekt het principe van geïntegreerde zorgsystemen en de synergetische voordelen ervan. Het geeft de betekenis van zorgsystemen aan voor rijksoverheid en industrie aan de hand van een model van universele aanpak, waarin zeven elementen opgenomen moeten worden. Tenslotte beschrijft het artikel de introductie van geïntegreerde zorg en de rol van bedrijfstakorganisaties.

De ontwikkelingen rond normen en certificaten op arbogebied lijken die op het gebied van kwaliteit en milieu te volgen. De Veiligheids Checklist Aannemers wordt veelvuldig gevraagd en toegepast. Maar ook verzekeraars lijken in het kader van premiedifferentiatie herverzekering Ziektewet belangstelling te hebben voor toetsing van arbobeleid. Om meer overzicht te krijgen van de bestaande en toekomstige ontwikkelingen rond de arbo-audit heeft het NIA een verkenning uitgevoerd. De te beantwoorden vragen waren: welke ontwikkelingen zijn te onderkennen, hoe ziet het krachtenveld er uit en wat zijn de behoeften aan de arbo-audit. In totaal zijn 24 telefonische interviews afgenomen. Uit de interviews blijkt dat de geïnterviewden het begrip arbo-audit heel verschillend interpreteren. Deze interpretaties leiden tot vier definities, die passen bij vier verschillende scenario's. Dit artikel beschrijft de resultaten van de verkenning.

Ondanks het feit dat steeds meer bedrijven een arbo-coördinator aanstellen, verkeert de functie nog altijd in een pioniersfase. Dit omdat - bij gebrek aan voorbeelden - de arbo-coördinator in belangrijke mate de eigen functie creëert. De taken en de mogelijkheden die hij of zij van het management krijgt, bepalen in sterke mate de manier van functioneren. De auteurs beschrijven de kenmerken van de functie. Succesfactoren zijn communicatieve en sociale vaardigheden. De functie is in wezen 'elastisch': er is voordurend spanning tussen ideaal en werkelijkheid en tussen verkregen en gecreëerde handelingsruimte.

Dit artikel bespreekt het principe van geïntegreerde zorgsystemen en de synergetische voordelen ervan. Het geeft de betekenis van zorgsystemen aan voor rijksoverheid en industrie aan de hand van een model van universele aanpak, waarin zeven elementen opgenomen moeten worden. Tenslotte beschrijft het artikel de introductie van geïntegreerde zorg en de rol van bedrijfstakorganisaties.

In juli 1994 ondertekenden minister De Vries (SZW), staatssecretaris Gabor, de voorzitter van het Landbouwschap en de voorzitters van de voedingsbonden en de centrale landbouworganisaties het arboconvenant agrarische sectoren. De samenwerking op het arboterrein in de land- en tuinbouw ligt vast voor vijf jaar. Voor de uitvoering van het convenant is een stuurgroep geïnstalleerd waarin overheid en het bedrijfsleven in de landbouw vertegewoordigd zijn. In het convenant liggen een aantal afspraken vast. Zo werken alle partijen aan een arbozorgsysteem, waarbij per sector een risico-inventarisatie en -evaluatie wordt ontwikkeld. Ook wordt een plan van aanpak voor de bedrijfshulpverlening ontwikkeld. Andere punten zijn de toepassing van een systeem voor registratie en analyse van bedrijfsongevallen en de ontwikkeling van een informatiecentrum. Tenslotte komen er onderzoeksprojecten voor geïntegreerde arbo-, milieu- en kwaliteitssystemen en wordt een actieplan voor P-bladen opgesteld.

In juli 1994 ondertekenden minister De Vries (SZW), staatssecretaris Gabor, de voorzitter van het Landbouwschap en de voorzitters van de voedingsbonden en de centrale landbouworganisaties het arboconvenant agrarische sectoren. De samenwerking op het arboterrein in de land- en tuinbouw ligt vast voor vijf jaar. Voor de uitvoering van het convenant is een stuurgroep geïnstalleerd waarin overheid en het bedrijfsleven in de landbouw vertegewoordigd zijn. In het convenant liggen een aantal afspraken vast. Zo werken alle partijen aan een arbozorgsysteem, waarbij per sector een risico-inventarisatie en -evaluatie wordt ontwikkeld. Ook wordt een plan van aanpak voor de bedrijfshulpverlening ontwikkeld. Andere punten zijn de toepassing van een systeem voor registratie en analyse van bedrijfsongevallen en de ontwikkeling van een informatiecentrum. Tenslotte komen er onderzoeksprojecten voor geïntegreerde arbo-, milieu- en kwaliteitssystemen en wordt een actieplan voor P-bladen opgesteld.

In verschillende fabrieken van ICI Holland worden grondstoffen voor polyrethaan, acrylaat, polyesterfilm en grondstoffen voor PET-flessen gemaakt. Werknemers in deze fabrieken krijgen training over de specifieke gevaren. Ook moeten examens afgelegd worden over die gevaren. Dit artikel beschrijft hoe de werknemers worden voorgelicht en wat de effecten ervan zijn. Voor de verbetering van de kwaliteit van de produkten, en voor veiligheid, gezondheid en milieu volgt ICI de ISO 9000 methode. In het model worden niet alleen de produktie en de installatie, maar ook het ontwerp, de ontwikkeling en de servicing gecertificeerd.

In verschillende fabrieken van ICI Holland worden grondstoffen voor polyrethaan, acrylaat, polyesterfilm en grondstoffen voor PET-flessen gemaakt. Werknemers in deze fabrieken krijgen training over de specifieke gevaren. Ook moeten examens afgelegd worden over die gevaren. Dit artikel beschrijft hoe de werknemers worden voorgelicht en wat de effecten ervan zijn. Voor de verbetering van de kwaliteit van de produkten, en voor veiligheid, gezondheid en milieu volgt ICI de ISO 9000 methode. In het model worden niet alleen de produktie en de installatie, maar ook het ontwerp, de ontwikkeling en de servicing gecertificeerd.

Working conditions, environmental protection and quality control are increasingly important for organizations. Most companies are being confronted with sharply increasing requirements in all three areas. It is up to the managers and the respective experts to determine the most desirable strategies for meeting these new requirements. This thesis describes the first systematic research on the joint management of these three aspects. It proves that it is vital for modern management to create and use the opportunities for synergy between the three areas and to achieve greater effectivity while simultaneously reducing costs. The thesis includes case studies in steel wire, trucks, paint, plastic and rubber industries.

Working conditions, environmental protection and quality control are increasingly important for organizations. Most companies are being confronted with sharply increasing requirements in all three areas. It is up to the managers and the respective experts to determine the most desirable strategies for meeting these new requirements. This thesis describes the first systematic research on the joint management of these three aspects. It proves that it is vital for modern management to create and use the opportunities for synergy between the three areas and to achieve greater effectivity while simultaneously reducing costs. The thesis includes case studies in steel wire, trucks, paint, plastic and rubber industries.