Search

The Qur'an, the last divine book, contains many subjects. One of the important issues in the content of the Qur'an is the parables about the prophets, the societies that lived in the past and some events in history. The stories make up about two-thirds of the Qur'an. Allah, to every society; He declared that he sent a prophet who invited them to worship Allah and spoke their language. The names of some of these envoys sent to humanity are included in the Qur'an, and some of them are not. The parables of some of these prophets have been extensively covered. Although there are different narrations about the number of prophets who were assigned to guide people to the right path, when we look at the parables of the Prophets told in the Qur'an; It is observed that the prophets show similarities in terms of some characteristics such as their adventures, personal characteristics and behaviors. At the beginning of the surahs in which the parables of the Prophet are told, comes the Surah Enbiya. However, the parable that is mentioned in detail in the Qur'an is the parable of the Prophet Yusuf and is told in Surah Yusuf. Prophet Abraham, on the other hand, is one of the first prophets that comes to mind when the parables of the prophets are mentioned in the Qur'an. In the Qur'an, the Prophet is the most mentioned after Prophet Moses, and there is an independent surah in his name. The Prophet Muhammad, who also has a separate surah in his name, was sent to all humanity as the last of the prophets. When their lives are compared in the context of the parables in the Qur'an, it is seen that these two Prophets have similar aspects to each other. In our study, the lives of these two prophets were discussed within the framework of the verses in the Qur'an, and their similarities were tried to be revealed by comparing them. Here's what comes to mind; We are of the opinion that a generalization such as "the prophets are all alike because the source to which they were sent is the same" would not be correct. Although the similar aspects of these two prophets are discussed in the study, the similarities of these prophets in terms of their shari'a are not mentioned in order not to exceed the size of an article., Son ilâhî kitap olan Kur’ân-ı Kerim birçok konu ihtiva etmektedir. Kur’ân’ın muhtevasındaki önemli konulardan birisi de peygamberleri, geçmişte yaşamış toplumları ve tarihteki bazı olayları konu edinen kıssalardır. Kıssalar, yaklaşık olarak Kur’ân’ın üçte ikilik bir bölümünü oluşturmaktadır. Yüce Allah, her topluma; onları Allah’a kulluğa davet eden ve onların dilini konuşan bir peygamber gönderdiğini beyan etmiştir. İnsanlığa gönderilmiş olan bu elçilerden bazılarının isimleri Kur’ân’da yer almış, bazılarınınki ise yer almamıştır. Bu peygamberlerden kiminin kıssalarına genişçe yer verilmiştir. İnsanları doğru yola sevk etmekle görevlendirilen peygamberlerin sayısı ile ilgili farklı rivayetler olmakla birlikte Kur’ân’da anlatılan Peygamber kıssalarına bakıldığında; Peygamberlerin serüvenleri, kişisel özellikleri ve davranışları gibi bir takım özellikleri yönünden benzerlik gösterdikleri gözlemlenmektedir. Peygamber kıssalarının anlatıldığı surelerin başında Enbiyâ suresi gelmektedir. Bununla birlikte Kur’ân’da detaylı olarak zikredilen kıssa ise Hz. Yusuf’un kıssasıdır ve Yusuf suresinde anlatılmaktadır. Hz. İbrahim ise, Kur’ân’da Peygamber kıssaları denilince akla gelen ilk peygamberlerden biridir. Kur’ân’da Hz. Musa’dan sonra ismi en çok anılan peygamberdir ve adına müstakil bir sure bulunmaktadır. Yine adına müstakil bir sure bulunan Hz. Muhammed (s.a.v.) ise, tüm insanlığa peygamberlerin sonuncusu olarak gönderilmiştir. Kur’ân’da yer alan kıssalar bağlamında hayatları karşılaştırıldığında bu iki Peygamberin birbirlerine benzeyen yönlerinin olduğu görülmektedir. Çalışmamızda bu iki peygamberin hayatları Kur’ân’da yer alan ayetler çerçevesinde ele alınıp karşılaştırma yapılarak birbirlerine benzeyen yönleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Burada akla gelebilecek; “Peygamberlerin gönderildikleri kaynağın aynı olması nedeniyle hepsi birbirine benzemektedir” gibi bir genellemenin doğru olmayacağı kanaatindeyiz. Her ne kadar çalışmada bu iki peygamberin birbirlerine benzeyen yönleri ele alınmış olsa da bir makale boyutunu aşmaması için bu peygamberlerin şeriatleri yönünden benzerliklerine değinilmemiştir.

İleriyaşına rağmen çocuk sahibi olamayan Hz. İbrahim önce Hz. İsmâil, ardından daHz. İshak ile müjdelenmiştir. Onun her iki çocuğu da Kur’an’da peygamberlerarasında zikredilmiştir. Kur’an, Hz. İsmâil’in sabrına, teslimiyetine ve güzelahlakına da dikkatleri çekmiştir. Zira Hz. İbrahim rüyasında oğlu Hz. İsmâil’iboğazladığını görmüştü. Bunun Allah’tan bir vahiy olduğunu bilen Hz. İbrahim budurumu oğlu İsmâil’e anlatmıştır. O da hiç tereddüt etmeden büyük bir sabır veteslimiyet içinde “emir olunanı yap” demiştir. Böylece Hz. İbrahim onu kurbanetmek üzere yere yatırıp gözlerini bağlamıştır. Ancak İsmâil’in boynuna dayananbıçak onu kesmemiştir. Allah, onlara gökten bir hayvan kurbanı göndermiştir. Hz.İsmâil’in, Hz. İbrahim tarafından kurban edilme hadisesi işâri tefsirlerce deele alınıp yorumlanmıştır. Bu hususta onlar, kurban edilme hadisesiniteslimiyet ve imtihan bağlamında ele almışlardır. Onlara göre Hz. İsmâildünyaya geldikten sonra Hz. İbrahim’in kalbinde ona karşı fıtrî bir sevgioluşmuştur. Bu sevgi birbiri ile dost olan Allah ve Hz. İbrahim’in arasınagirmiştir. Bu nedenle Allah, oğlunu kurban etmesini isteyerek Hz. İbrahim’iimtihan etmek istemiştir. Bununla Allah Hz. İbrahim’den kalbini Allah’tan başkaşeylerden temizlemesini ve iki dostun arasına hiçbir kimsenin girmemesiniistemiştir. Böylece Hz. İbrahim emre itaat etmiş ve oğlunu kurban etmeye kararvererek Allah ile kendi arasına hiçbir kimsenin giremeyeceğini göstermiştir.Sonuçta o ve oğlu İsmâil sabır ve teslimiyetleriyle imtihanı kazananlardanolmuştur., The Prophet Abraham, who could not have a childdespite his advanced age, was first heralded with Ismail and then Ishaq. Both of his children are mentioned among theprophets in the Qur’an. The Qur’an also drew attention to Ismail’spatience, surrender, and good morals. Because Prophet Abraham had seen in hisdream that he had cut his son Ismail. Knowingthat this is a revelation from Allah, Prophet Abraham explained this to his sonIsmail. He said “do what is ordered” with greatpatience and surrender without hesitation.So Prophet Abraham laid him down to blindfoldhim and blindfolded him. However, the knife that rested on Ismail's neck didnot cut it. Allah sent an animal victim from the sky to them. Theincident of Ismail's sacrifice by Prophet Ibrahim was also handled andinterpreted by the Isharî tafsir.In this regard, they dealt with the incident ofsacrifice in the context of surrender and trial. According to them, afterIsmail was born, an innate love was formed in the heart of Prophet Abraham. Thislove has come between Allah and Prophet Abraham, who are friends with eachother. Therefore, Allah wanted to test Prophet Abraham by asking him to sacrificehis son. With this, Allah asked Prophet Abraham to cleanhis heart from things other than Allah and that no one should enter between thetwo friends. Thus, Prophet Abraham obeyed the order anddecided to sacrifice his son and showed that no one could enter between Allahand himself. After all, he and his son Ismail were among those who won the testwith their patience and surrender.

Yüksek Lisans Tezi, İsrâiliyat, İsrâiliyye kelimesinin çoğulu olup, İsrâilî kökenli haberler ve kıssalar anlamına gelmektedir. Terim olarak, tefsir, hadis ve İslâm tarihi alanlarına yazılı veya sözlü olarak girmiş olan Yahudi, Hristiyan ve diğer dinlere ait bilgi, haber, olay ya da kıssalardır. İslam’ın doğuşundan önce Arap yarımadasına yerleşen Ehl-i kitap, Araplarla sosyal, ticari, siyasi ve kültürel ilişkiler içinde olmuşlardır. Yahudilikten hikâyeler, kıssalar ve mitolojiler Arap kültürüne aktarılmıştır. İslâmî döneme gelince Kur’an’ın nazil olması, Hz. Peygamber’in (sav.) peygamber olarak ortaya çıkmasıyla bu etkileşim artmıştır. Yahudilikten İslâm’a giren din adamları olmuş ve bu din adamları kendi ilmî birikimlerini İslâm’a aktarmışlardır. Bunun sonucu olarak aktarılan bu ilmî birikim ilk dönem sahabe ve tabiîn döneminde bir problem olarak algılanmazken daha sonraki süreçte önemli bir sorun hâline gelmiştir. Bu bağlamda İsrâiliyat daha çok tefsir ve hadis ilminde incelenme konusu olmuştur. Ancak İsrâiliyat, tefsir ve hadis ilminde olduğu kadar İslâm tarihi alanında da etkili olmuştur. Bu tez, İslâm tarihinde müstesna bir yeri olan Taberî’nin Târîhu’l-Ümem ve’l-Mülûk adlı eseri özelinde İsrâiliyat konusunu İslâm tarihi açısından incelemeyi amaçlamıştır. İsrâiliyat özellikle İslâm öncesi yaratılıştan başlayarak Hz. Peygamber Dönemi’ne kadar olan rivayetlerde yoğunlaşmaktadır. İsrâiliyat’a dayanan bu bilgi ve haberlerin nakledilmesinin İslâm tarihi açısından yeri ve önemi, kabul edilebilirliği, olumlu veya olumsuz etkisi, nerelerde kullanıldığı, ifrat ve tefrit noktaları gibi hususlar ortaya konularak rivayetler değerlendirilmeye çalışılmıştır., Isrâiliyat is the plural of the expression Isrâiliyye and stands for news and stories of Israeli origin. As a term, it is the information, news, events or stories of Jewish, Christian and other religions that have joined in the fields of tafsir, hadith and Islamic history, either verbally or in writing. The People of the Book, who settled in the Arabian peninsula before the emergence of Islam, had social, commercial, political and cultural relations with the Arabs. Stories, parables and mythologies from Judaism were transferred to Arab culture. When the Islamic period was reached, this interaction increased with the revelation of the Qur'an and the emergence of the Prophet (pbuh) as a prophet. There were religious men who accepted Islam while they were Jews, and these religious men transferred their scientific knowledge to Islam. As a result of this, while this scientific accumulation was not perceived as a problem in the first period of the Companions and Tabi'un, it became an important problem in the later period. In this context, Israel has been the subject of examination in the science of tafsir and hadith. However, Isrâiliyat was influential in the field of Islamic history as well as in the science of tafsir and hadith. This thesis aims to examine the subject of Isrâiliyat in terms of Islamic history, in particular Taberî's Târîhu'l-Umem ve'l-Muluk, which has an exceptional place in the history of Islam. Isrâiliyat, especially concentrates on the narrations starting from the creation in the pre-Islamic period to the time of the Prophet. It has been tried to evaluate the narrations by revealing the place and importance of the transmission of this information and news based on Isrâiliyat in terms of Islamic history, its acceptability, positive or negative effects, where it is used, points of excess and understatement.

Doktora Tezi, İsrâiliyat, İslam’ın ilk dönemlerinden günümüze kadar özellikle tefsir disiplini çerçevesinde tartışılan konulardan biri olmuştur. Klasik tefsirlerde fazlasıyla yer bulan bu rivayet malzemesi, çağdaş tefsirlerde tamamen terk edilmemiş olsa da ciddi bir itibar kaybına uğramış, onun bir alternatifi olarak Kitab-ı Mukaddes nakillerine rağbet artmıştır. Böylece Kitab-ı Mukaddes’in yaygın bir tefsir malzemesi olarak kullanılmasının cevaz, imkân ve sınırları da İsrâilî rivayetlerle ilgili tartışmalara eklenmiştir. Çağdaş müfessirlerden Tâhir b. Âşûr’un (1879-1973) et-Tahrîr ve’t-Tenvîr isimli tefsiri İslam dünyasında büyük bir ilgiyle karşılanmış, çok sayıda akademik çalışmaya konu olmuştur. Söz konusu tefsirin dikkat çeken özelliklerinden biri İsrâilî rivayetlere mesafeli durması ve sıklıkla Kitab-ı Mukaddes bilgilerine müracaat etmesidir. Bu çalışmada et-Tahrîr ve’t-Tenvîr özelinde Kur’an kıssalarına dair tartışmalar, İsrâiliyat ve Kitab-ı Mukaddes algısı, bu ikisinin farklı kaynaklar olarak kabulü ve gerekçeleri, tahrifin mahiyeti ve bunun gölgesinde Kitab-ı Mukaddes’ten nakilde bulunma tartışmaları gibi hususlar incelenmiştir. Konunun kavramsal ve teorik çerçevesi çizildikten sonra, müellifin İsrâilî rivayetleri ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerini hem tefsir malzemesi olarak kullanması hem de tenkit etmesi çeşitli örnekler çerçevesinde incelenerek konu pratik yönüyle de ele alınmıştır. Çalışma neticesinde, çağdaş tefsirlerde uygulanan metotla aynı doğrultuda et-Tahrîr ve’tTenvîr’in de İsrâilî rivayetlere mesafeli durmaya çalıştığı fakat onlardan tamamen vazgeçemediği tespit edilmiştir. Ayrıca İsrâilî rivayetlere alternatif olarak Kitab-ı Mukaddes nakillerinin ikame edilmeye çalışıldığı, bununla birlikte bu yöntemin gelişme aşamasında olduğu kanaatine varılmıştır. Son olarak, tefsir çalışmalarında İsrâilî rivayetler ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerinden uzak durmanın pratikte mümkün olmadığı, bu nedenle söz konusu kaynaklardan istifade etme noktasında yöntem ve sınırların daha belirgin bir şekilde ortaya konmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır., Isra'iliyyat has been one of the topics that's been discussed from the early days of Islam to the present especially in the framework of tafsir. This narrative material which has found a place in classical tafsirs a lot, even though hadn't been abandoned completely has lost serious prestige, as an alternative to it biblical conveys had increased demand. Therefore the permission, facility and boundaries of usage of bible as a tafsir material has been added to the discussions about Israeli narratives. Modern mufassir Tahir b. Aşur's (1879-1973) tafsir named et-Tahrir ve't-Tenvir had been met with great interest in Islamic world and been the topic of many academic studies. One of the characteristics of the said tafsir which draws attention is that it keeps a distance from Israeli narratives and frequently has recourse to biblical knowledge. In this study specific to the et-Tahrir ve't-Tenvir discussions about matters like Kur'an parables, perception of Isra'iliyyat and the bible,acception of the two as different resources and its reasons, nature of the falsification and discussions of narrating from the bible in its shadow has been examined. After the topic's conceptual and theoric framing, both usage of the Israeli narratives and and the biblical information as tafsir materials and critism of them from the author have been examined in the framework of examples and approached practically. At the end of the study, it has been detected that the same as the methods applied in the modern tafsirs et-Tahrir ve't-Tenvir also tried to keep distance to Israeli narratives but couldn't abandon them completely. It also has been detected that biblical narratives have been tried to substitude as an alternative to Israeli narratives, however this method is in development. Lastly it's been brought to light that in tafsir studies staying away from Israeli narratives and biblical information is practically impossible and therefore the need of putting forth the boundaries and methods more evidently at the point of making use of the said resources emerges.

İnsanları bu dünyaya imtihan etmek amacıyla gönderen Yüce Allah, insanların doğru yolu bulmaları ve bu imtihanlarında başarılı olmaları için peygamberler göndermiştir. Bu peygamberler de diğer insanlar gibi hayatın farklı kademelerinde imtihan edilmiştir. Kur'ân-ı Kerîm, imtihan olan peygamberlerin kıssalarından bahsederek, insanların bu kıssalardan örnek almalarını amaçlamıştır. Tezimizin konusunu oluşturan Kur'ân'da ailesiyle imtihan olan Peygamberlerin, ailesi ve kavmiyle yaşadığı olaylar karşısındaki tutumları örnek alınması gereken mesajlar içermektedir. Bu çalışmamızda, Kur'ân-ı Kerîm'de bahsedilen peygamberlerden ailesiyle imtihan olan peygamberleri araştırarak yaşanan olayları inceledik. Çalışmamızın giriş bölümünde kıssa, peygamber ve imtihan kelimeleri üzerinde kısa bir anlatım yaptık. Birinci bölümünde çalışmamızın konusunu oluşturan ailesiyle imtihan olan peygamberlerden Hz. Âdem, Hz. Nûh, Hz. Lût, Hz. İbrâhim, Hz. İsmâil, Hz. Yakûb ve Hz. Yûsuf'un hayatlarını birçok tarihi kitaplardan ve tefsirlerden araştırdık. İkinci bölümde ise bu peygamberlerin imtihan olduğu olayları ve kişileri âyetlerden yola çıkarak anlattık. Hz. Adem'in oğullarıyla imtihanı, Hz. Nûh'un kavmiyle mücadelesi ile inanmayan oğlu ve eşiyle imtihanı, Hz. Lût'un eşi ve ahlaksız davranışlarda bulunan kavmiyle mücadelesi, Hz. İbrâhim'in putperest babası ve kavmiyle mücadelesi ile oğlu İsmâil'i kurban etme teşebbüsüyle imtihanı, Hz. Yakûb'un oğlu Yûsuf'tan ayrı düşmesi, Hz. Yûsuf'un kardeşleri arasındaki kıskançlığı sebebiyle yaşadıklarını bu çalışmamızda inceledik. Almighty Allah, who sent people to this world to test them, sent prophets so that people could find the right way and be successful in these tests. These prophets, like other people, were tested in different stages of life. The Quran mentions the parables of the prophets who were tested and aimed to make people take examples from these parables. In the Qur'an, which is the subject of our thesis, the attitudes of the Prophets, who were tested with their families, towards the events they lived with their family and tribe contain messages that should be taken as an example. In this study, we investigated the prophets who were tested with their family among the prophets mentioned in the Quran and examined the events that took place. In the introduction part of our study, we made a short explanation on the words of parable, prophet and test. In the first part, we investigated the lives of Prophet Adam, Prophet Noah, Prophet Lot, Prophet Abraham, Prophet Ismail, Prophet Jacob and Prophet Joseph, who were tested with their families, which are the subject of our study, from many historical books and commentaries. In the second part, we told the events and people these prophets were tested with, based on the verses. In our study, we examined the test of Prophet Adam with his sons, the struggle of the Prophet Noah with his tribe, the test of his unbelieving son and his wife, the struggle of the Prophet Lot with his wife and his people who were immoral, the struggle of Prophet Abraham with his pagan father and his tribe and his attempt to sacrifice his son Ismail, separation of Prophet Jacob from his son Joseph, and what Prophet Joseph lived because of the jealousy among his brothers.

Hz. İbrâhim Kıssası, tevhid mücadelesinde çok önemli metotları içerisinde barındırması yönüyle oldukça dikkat çekicidir. Kıssada geçen bu mücadele sırasıyla `arayış`, `tabiatı yorumlama`, `mantıksal yaklaşım`, `vahdete ulaşma` ve nihayetinde `tevhide davet` basamaklarıyla aktarılmaktadır. Hz. İbrâhim, kavmi ile mücadelesinde `kalıcılık`, `tutarlılık` ve `rol-model` dinamiklerini işlevsel hale getirmiştir. Kavmine karşı daima mantığa sevk edici davranması, kavminin saldırganlıklarına karşı ruhsal ve davranışsal olarak sonsuz bir tevekkülle duygularını kontrol etmiş olması bu kıssa bağlamında Hz. İbrâhim'in davet metodunun farklılığını yansıtmaktadır.Hz. İbrâhim kıssasını konu alan bu çalışma giriş ve sonuç bölümü haricinde iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Hz. İbrâhim'in hayatı, ailesi, yaşadığı dönem, din inancı ve peygamber oluşuyla ilgili bilgiler sunulmaktadır. İkinci bölümde Kurân-ı Kerîm bağlamında kendisine nispet edilen vasıflar üzerinde durulmaktadır. Ayrıca yine bu bölümde kıssada yer alan Kâbe'nin inşa edilmesi, kurban hadisesi, ateşe atılma ve ölen dört kuşun dirilmesi hadiseleri üzerine detaylı bir inceleme yer almaktadır.Çalışmanın asıl ana bölümü olan ikinci bölümde ise duygu kavramı, temel duygular ve bu duyguların kontrolü değerlendirilmektedir. Tespit edilen korku, teslimiyet, güven ve tevekkül, öfke, üzüntü, mutluluk, hayret, tevazu, tiksinme, utanma, kaygı ve şüphe olmak üzere on bir duygu incelenerek bu duyguların direk veya dolaylı olarak sembolize ettiği unsurlar tespit edilmektedir. Bu duyguları oluşturan sebepler ve duyguların hangi boyutta ne şekilde kontrol edildiği incelenmektedir. The story of İbrahim is quite remarkable in that it contains very important methods in the fight against tawhid. This struggle in Kıssa is conveyed with the steps of `seeking`, `interpreting the nature`, `logical approach`, `reaching the wildness` and finally `invitation to reveal`. He made the dynamics of `permanence`, `consistency` and `role-model` functional in the struggle of Abraham with his people. The fact that he always behaves logically towards his people, and that his tribe has controlled his emotions with an endless belief in spiritual and behavioral reflections, reflects the difference of the method of invitation of Abraham in this context.This study, which is about the subject of Abraham, consists of two sections except the introduction and conclusion. In the first part, information about İbrahim's life, family, period, religious belief and being a prophet is presented. The second part focuses on the qualities that are attributed to it in the context of the Quran. In addition, in this section, there is a detailed examination on the construction of the Kaaba, the incident of the victim, the throwing into fire and the resurrection of the four dead birds.In the second part, which is the main part of the study, the concept of emotion, basic emotions and the control of these emotions are evaluated. Eleven emotions such as fear, surrender, trust and trust, anger, sadness, happiness, amazement, humility, disgust, shame, anxiety, and suspicion are examined and the elements that these emotions symbolize directly or indirectly are determined. The reasons that make up these emotions and how they are controlled and in what dimensions are examined. 150

İnsanlığın hidayet rehberi olan Kur'an-ı Kerim'in gönderiliş amacı başta tevhid inancı ve Yüce Allah'a itaat olmak üzere hem bireye hem topluma dînî ve ahlâkî ilkelerin benimsetilmesidir. Cenâb-ı Hak Kur'an-ı Kerim'de bu ilkeleri etkili bir biçimde insanlara ulaştırmak için farklı metotlar kullanmıştır. Bu metotlardan birisi de mesajı kıssalar yolu ile vermektir. Biz de hem nüzul ortamına yakın bir zamanda yazılmış olması hem de Kur'an'ın baştan sona tefsir edildiği ilk eser olması sebebiyle Mukâtil b. Süleyman'ın et-Tefsîru'l-Kebîr isimli eserinde peygamber kıssalarını nasıl tefsir ettiğini araştırdık. Çalışmamız üç bölüm ve sonuçtan oluşmaktadır. Birinci bölümde Mukâtil b. Süleyman'ın hayatını, yaşadığı bölgeleri, ilmî kişiliğini, hocalarını, talebelerini, kendisi hakkında yapılan müspet ve menfi yorumları aktardıktan sonra onun kaleme aldığı eserler hakkında malumat verdik. İkinci bölümde `kıssa` kelimesinin lügat ve ıstılah manasını verdikten sonra Kur'an-ı Kerimdeki kıssaları mahiyeti itibariyle kısımlara ayırarak et-Tefsîru'l-Kebîr'de müfessirin peygamber kıssalarına dair naklettiği rivayetleri her peygamberin kendi kıssası altında aktardık. Üçüncü ve son bölümde ise bu kıssaları nasıl tefsir ettiğine, yöntemine ve naklettiği bu rivayetlerin sıhhatine dair genel bir değerlendirme yaptık. The purpose of sending the Qur'an, which is the guidance of humanity, is to adopt religious and moral principles to both the individual and the society, the belief of monotheism and obedience to God. In our Almighty Book, God has used different methods to effectively convey these principles to people. One of these methods is to give the message through a story. Due to the fact that the Quran was the first work to be interpreted from beginning to end, Mukâtil b. Suleyman's work titled at-Tafseeru'l-Kabir, we investigated how the prophet's stories are tafsir. Our study consists of three chapters and results. In the first part, our Mukatil b. Suleyman's after conveying life, the regions he lived in, his scientific personality, his teachers, his students and the positive and negative comments made about him, we gave information about his works. In the second part, after giving the meaning of the word `kıssa` to the dictionary and the term, we divided the stories in the Qur'an into chapters and narrated the narrations about the prophet stories about the prophet's stories under the story of each prophet. In the third and last part, we made a general assessment of how he interpreted these stories, his method and the health of these narrations he conveyed. 179

İnsanlar arası ilişkilerin bilimsel buluşlarla, sosyal ve kültürel akımlarla sürekli geliştiği günler yaşıyoruz. Bu gelişmeler neticesinde insana dair birçok konu tartışılmaya başlanmıştır. Özellikle sınırların geçirgenliğinin artması, öteden beri insanı diğerlerinden ayıran ve özel kılan sınırların yeniden gözden geçirilmesine yol açmıştır. Bu anlamda insanın özel alanları ve mahremiyetleri gündeme gelmektedir.Mahremiyet, toplumsal alanda var olmanın bir unsuru olarak,İslam dininin değer verdiği konulardan biridir. İslam dininin yüce kitabı Kur’an, mahremiyet alanının insanın doğuştan getirdiği bir özellik olduğunu belirtir. Ayrıca Kur’an, muhatabı olan insanın, belli kurallar ve prensipler çerçevesinde toplum içinde yaşamasını istemektedir. Bu kurallara insanın uyması emredilmekte ve bu uyumdan dolayı belli mükâfatlar yahut cezalar gündeme getirilmektedir. Aslında mahremiyet denilen özel alanın belirlenmesi ve korunması farklı açılardan bir gerekliliktir. Zira bu konu bir yönüyle bireyin toplum içinde saygın bir duruşla yer almasına olanak sağlarken diğer yönüyle ailenin varlığını sağlam temeller üzerinde sürdürebilmesini sağlamaktadır. Bu hassas ve dengeli yapı, elbette ayetlerde de konu edinilmiş ve mahremiyet alanının korunmasına yönelik ilkeler ortaya konulmuştur.Kur’an ayetleri, insanların dünya ve ahiret saadetine ulaşması yolunda bazı örnek şahsiyetlerden söz etmektedir. Bunlar içerisinde özellikle peygamber olarak seçilmiş şahısların dikkate değer birörnekliği söz konusudur. Önceki peygamberlerin hayatları bu anlamda pek çok konuda referans alınabilecek prensiplere sahiptir. Bu çalışma,bize örnek olarak gösterilen peygamberlerin kıssalarını mahremiyet perspektifinden okumayı hedeflemektedir. Hz. Peygamber’den önce vahye muhatap olmuş peygamberlerden bahseden ayetlerin işaret ettiği mahremiyet konuları, ilgili ayetler eşliğinde sunulmaya çalışılacaktır., We live in the time that human relations constantly evolve with scientific discoveries, social and cultural currents. As a result of these developments, many issues related to human beings began discussed. Especially the increase of the permeability of the boundaries has led to a reconsideration of the boundaries that have made people special and different from others. In this sense, special areas and privacy of people become a current issue. Privacy, as an element of social existence, is one of the subjects of the religion of Islam. Qur'an, the supreme book of Islam, states that the domain of privacy is a trait that the human being bring. In addition, the Qur'an wants the person who is the interlocutor to live within the society in accordance with certain rules and principles. These rules are ordered to be obeyed and certain rewards or fines are mentioned due to this adaptation. In fact, the identification and protection of the private space called privacy is a necessity in different respects. In this respect, this issue enables the individual to take place in the society with are spectable stance, while in the other aspect enables the family to maintain its existence on solid foundations. This precision and balanced structure is also the subject of verses and principles for the protection of privacy are expressed for sure. Qur'an verses refer to some exemplary personalities in the way of achieving the happiness of the world and the afterlife. Among these, there is a remarkable example of the individuals chosen as prophets.The lives of previous prophets have principles that can be taken as reference in many aspects. This study aims to read the stories of the prophets shown as an example from the perspective of privacy. The privacy issues which were indicated by the verses mentioning prophets get revelation before Prophet Mohammed will present by the relevant verses.

Changes and transformations in social life in the last few centuries have deeply affected the family structure. With the participation of women in working life, a structuring that has mostly been observed over women has been formed. The male profile, which has difficulty in adapting to this change, has developed a structure that protects the tradition in some respects and gives priority to the present in some respects. But the points of change and transformation in men have not been adequately addressed. Accordingly, this study focuses on how the prophets carry different roles of male identity. The aim of the study is to provide a new perspective with the guidance of the Qur'an by determining the basic principles there. The prophets appointed as bannerbearer of the belief in Allah on earth arranged the religious lives of people through revelation and additionally they also provided people with recipes of life on Earth. Their religious identity and leadership, as well as their presence in society, their attitudes and attitudes towards examinations are also important. In addition to bringing people together with revelation, the prophets' family responsibilities that they took as a husband, a father and a son were among the areas where they were role models. One of the most important characteristics of the prophets, whose roles are stated in the family in the Qur'an, is that they are compassionate. It is seen that the prophets approached the community to which they were sent with the compassion of a father and treated their families, spouses and children with similar compassion and showed their leadership qualities with compassion. At this point, they are extremely gentle and gentle when educating their own children to have their own values Son birkaç yüzyılda sosyal hayatta yaşanan değişim ve dönüşüm, aile yapısını derinden etkilemiştir. Kadının çalışma hayatına katılmasıyla daha çok kadın üzerinden seyreden bir toplumsal yapılanma ve hassasiyet ortaya çıkmıştır. Bu değişime ayak uydurmakta zorlanan erkek profili ise bazı açılardan geleneği koruyan, bazı açılardan bugünü önceleyen bir seyir izlemektedir. Eril kimliğin bu dönüşüm karşısındaki durumu yeterince ele alınmamıştır. Bu çalışma erkek kimliğinin farklı rollerini peygamberlerin nasıl taşıdıklarına odaklanmıştır. Böylece Kur’an rehberliğinde bu konunun ele alınması hedeflenmiştir. Tevhid akidesinin yeryüzündeki bayraktarı olmakla görevlendirilen peygamberler, vahiy ile insanların dini hayatlarını düzenlerken aynı zamanda, insanlara dünyaya dair yaşam reçeteleri de sunmuşlardır. Onların dini kimlik ve önderlikleri kadar toplum içerisindeki varlıkları, duruşları, imtihanlar karşısındaki tavırları da önem arz etmektedir. Peygamberlerin vahiy ile insanları buluşturmanın yanında bir eş, bir baba ve bir evlat olarak üstlendikleri ailevi sorumlulukları da onların rol model oldukları alanlardandır. Kur’an’da ailevi rollerine atıfta bulunulan peygamberlerin en önemli vasıflarından biri, şefkatli oluşlarıdır. Gönderildikleri topluma bir baba şefkatiyle yaklaştıkları gibi kendi ailelerine, eş ve çocuklarına da benzer bir merhametle davrandıkları, liderlik vasıflarını şefkatle ortaya koydukları görülmektedir. Bu noktada kendi değerlerini evlatlarına da kazandırmak için onları eğitmede son derece yumuşak ve nazik bir tutum içindedirler. Kendi babasından görmediği desteği ilgiyi evladına veren, eşleri tarafından davalarına ihanet edilmesinin acısını da, zorluğunu da yaşayan, fakat yine de diktatör bir aile reisi gibi davranmayan örneklikler, peygamber hikmeti ile ailevi rollerin kesişim noktasında bulunmaktadır

YüceAllah (cc) tarafından Hz. Peygamber (s)’e indirilen ve daveti tüm insanlığıkapsayan Kur’ân’ın amacı, insanların tevhîd ekseninde imanlı ve ahlâklı birhayat yaşamalarını temin etmektir. Bu amaç istikametinde Kur’ân, mesajınıinsanlara daha etkili bir şekilde aktarmak için farklı yöntemlerkullanmaktadır. Bu yöntemlerden birisi de kıssa anlatmaktır. Bu kapsamda Kur’ânayetlerinin 1787 tanesi kıssalardan oluşmaktadır. Kur’ân’da anlatılan kıssalar,insanlık tarihinde yaşanmış hayat gerçekliklerini konu edinmektedir. Bu yüzdenKur’ân kıssalarının, yaşanmış, yaşanması muhtemel veya yaşanmamış olayları konuedinen “hikâye” kavramıyla tanımlanıp tanımlanamayacağı meselesi tartışılmıştır.Bu makalede söz konusu tartışmanın hangi zeminde sürdürüldüğü ve Kur’ânkıssalarını “hikâye” kavramıyla tanımlamanın imkânı tartışılırken meseleyehangi açılardan yaklaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur. Bu çerçevedekonuya her iki kavramla ilgili anlam, kaynak, konu, amaç,şekil ve üslup cihetinden yaklaşmanın sözü edilen mesele hakkındadaha belirleyici bir sonuç ortaya çıkaracağı varsayılmıştır. Elde edilenbulgular Sonuç kısmında açıklanmıştır., The aim of Quran which has been sent to prophet by the Almighty Allah and whose invitation embraces all mankind is to ensure that people live a moral and faithful life with tawhid. Accordingly, Quran uses the different methods for transfering its message more efficiently. One of these methods is to tell the parable. In this regard, 1787 of Quranic verses have been consisted of parables. Parables in Quran include true events happened through the human history. Therefore, the issue of whether or not the Qur'anic parables can be defined by the concept of “story” that is about real, probable or unreal events is controversial. In this article, the aspects of the maintained discussion and the angles which should be approached in order to discuss the possibility of defining the Qur'anic parables with the concept of “story” are emphasized. In this context, it is supposed that approaching to the both concepts involved in 58terms of semantics, source, theme, aim, form and style brings a decisive result.

Bu makale, Kur'ân kıssalarında anlatılan kavimlerin ya da kişilerin yaşam süreçlerinde müşahede edilen; zor koşul, bunalım veya buhran gibi kritik durumlara ilişkin insan davranışlarını değerlendirmeyi konu edinmiştir. Bu amaç doğrultusunda kıssalarda kendisinden bahsedilen peygamberlerin tevhid mücadeleleri sürecinde muhatap oldukları insan davranışları tartışılacak; sonuçta Kur'ân tarafından kabul gören ya da reddedilen davranış biçimleri belirlenmeye çalışılacaktır.A Behavior Forms Related Critical Situations Described in the Qur'an ParablesThis Article analyzes The Holy Quran's parables in terms of human behavior in critical situation. Finally, in this article will be discussed the positive and negative human behavior in the struggles of the prophets in the process of unification. In the conclusion part, we made a general analysis of conclusion reached and especially indicated the expected advantages of reading Quran parable with this point of view.https://www.marife.org/marife/article/view/601, Atıf / Cite as: Gedikli, Fikret. "Kur'ân Kıssalarında Anlatılan Kritik Durumlara İlişkin Davranış Biçimleri". Marife 11/3 (2011): 9-21. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344292., {"references":["Aronson, Elliot, Social Animal, W. H. Freeman and Company, New York 1991.","Ayverdi, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Mas Matbaacılık, İstanbul 2006.","Curtis, H. Jack, Social Psychology, Mc Grow-Hill Book Company, New York 1960.","Duby, Georges, Ortaçağ İnsanları ve Kültürü, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi, Ankara 1995.","el-Kurtubî, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmed el-Ensârî (v. 671), el-Câmiu li Ahkâmi'l- Kur'ân, Daru'l- Kutubi'l-İlmiyye, Beyrut 1408/1988.","el-Merâğî, Ahmed Mustafa, Tefsîru'l-Merâğî, Şirketü Mektebet-i ve Matbaat-i Mustafa el-Bâbî el-Halebî, Mısır 1373/1953.","et-Taberî, Ebu Cafer İbn Cerir (224-310), Thk. Mahmut ve Ahmet Muhammed Şakir, Câmiu'l- Beyan an-Te'vîli'l- Kur'ân, Darul Mearif, Mısır 1388/1968.","ez-Zemahşerî, Carullah (467-538), el-Keşşâf an Hakikâti't-Tenzîl ve 'Uyûni'l-Ekâvîl fî Vucûhi't-Te'vîl, Mısır 1380/1966.","Ergil, Doğu, Toplum ve İnsan, Turhan Kitabevi, Ankara 1984.","Güney, Salih, Sosyal Psikoloji, Nobel Yayınları, Ankara 2009.","Heberle, Social Movements: An Introduction to Political Sociology: Appleton –Century- Crofts 1951.","Hogg. A., Michael-M. Vaughan, Graham, Sosyal Psikoloji, Çev. İbrahim Yıldız–Aydın Gelmez, Ütopya Yayınları, 1. bs. Ankara 2007.","Krech, David, Richard S. Crutchfield, Sosyal Psikoloji, Çev. Mümtaz Turhan, Ötüken Yayınları, 5. bs. İstanbul 2007.","Maucops, P. Sosyal Hareketlerin Psikolojisi, Çev. Selmin Evrim, Anıl Yayınevi, İstanbul 1965.","Mevdudî, Ebu'l-A'lâ, Tefhîmu'l-Kur'ân, Çev. Heyet, İnsan Yay. İstanbul 1996.","Reşit Rıza, Muhammet, Tefsîru'l- Menâr, Kahire 1373.","Schnapper, Dominique, Sosyoloji Düşüncesinin Özünde Öteki İle İlişki, İ.B.Ü.Y.","Şerif, Muzaffer, Carolyn Şerif, Sosyal Psikoliye Giriş, Çev. Mustafa Atakay–Aysun Yavuz, Sosyal Yayınlar, İstanbul 1996.","Şerif, Muzaffer, An Outline of Social Psycholgy, Harper and Brothers Publishers, New York 1948.","Silah, Mehmet, Sosyal Psikoloji Davranış Bilimi, Seçkin Yayınları, 2. bs. Ankara, 2005.","Tabatabâî, Muhammed Huseyn, el-Mîzan fî Tefsîri'l-Kur'ân, Müessetu'n-Neşri'l-İslami, Kum 1996.","Thompson, E. P., Avam ve Görenek, Çev. Uygur Kocabaş, Birikim Yay., İstanbul, 2003.","Tütengil, C. Orhan, Az Gelişmenin Sosyolojisi, İstanbul Matbaası, İstanbul 1970.","Ülken, Hilmi Ziya, Sosyoloji Sözlüğü, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1969."]}

Kur'ân'ın hacim olarak önemli bir kısmını kıssalar oluşturmaktadır. İslâmî literatürde kıssa, tarihin derinliklerinde kalmış bilgilerin, insanlara ders/öğüt verme amacına dönük olarak belli başlı ilkeler doğrultusunda anlatılmasıdır. Bu yönüyle kıssalar, ihtiva ettikleri tarihî bilgi, ilgili bilginin yorumlanış ve aktarılış şekli itibariyle, İslâm Tarihi öğretimi açısından önemli bir kaynak niteliğini taşımaktadırlar. Ancak bu, kıssaları içeren Kur'ân'ın bir tarih ya da tarih felsefesi kitabı olduğu anlamına gelmemektedir. Makalemizde ana hatlarıyla şu iki sorunun cevabı üzerinde durulmaktadır: Bir, Kur'ân'da kıssalar hangi ilkeler doğrultusunda aktarılmaktadır? İki, söz konusu ilkelerin İslâm Tarihi öğretiminde uygulanabilirlik imkânı var mıdır, şayet varsa bu nasıl olmalıdır?Teaching of the Qur'an Tales Islamic History Possibility of ReferenceIn volume is an important part of the parables of the Qur'an. In Islamic litarature the parable, had deep knowledge of history, people teaching/preaching as a major goal oriented principles are explained in line. This aspect of parables, historical information they contain, and interpretation of relevant information is transferred as of the shape, nature of Islam are of an important resource in terms of history teaching. This, however, parables, the book contains the philosophy of the Qur'an that does not mean a date or philosophy book. The answer to the problem outlined in this article focuses on two things: One, the Quran parables, which are transferred in accordance with the principles? Two, Is there a possibility of applicability of these principles in the teaching of Islamic History, if any, how can this be?https://www.marife.org/marife/article/view/556, Atıf / Cite as: Özkan, Mustafa. "Kur'ân Kıssalarının İslâm Târihi Öğretimi Açısından Referans Olabilirliği Üzerine". Marife 10/3 (2010): 91-113. https://doi.org/10.5281/zenodo.3344218., {"references":["Akdemir, Abdullah, İslâmî Kaynaklara Göre Peygamberler, Ankara 2006.","Arpaguş, Hatice K., \"Mitoloji, Kur'ân-ı Kerim Kıssaları ve Kültürel Miras\", Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2003, sy. 2, İstanbul 2003.","Atay, Hüseyin, Kur'ân'a Göre İman Esasları, Ankara 1961.","Ay, Eyüp, \"İlâhî Mesajın Kadim Medeniyetlerdeki İzdüşümleri: Kur'ân'ın Arka Plânına Arkeolojik Bir Yaklaşım\", İslâmî Araştırmalar Dergisi, yıl. 1996/9, Ankara 1999.","Aydın, Mehmet Zeki, Din Öğretiminde Yöntemler, Ankara 2005.","Belhî, Kitâbu'l-Bed' ve't-Târih, I-II, Beyrut 1997.","Bulaç, Ali, Kur'ân-ı Kerim ve Türkçe Meâli, İstanbul 1993.","Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Ankara 1991.","Cürcânî, Seyyid Şerif, (ö. 740/1340), Terimler Sözlüğü, çev. Arif Erkan, İstanbul 1997.","Dartma, Bahaddin, \"Arkeolojik Veriler Bağlamında Kur'ân Kıssalarının Fiilen Gerçekleşmemiş Hadiseler Olduğuna Dair\", Akademik Araştırmalar Dergisi, yıl. 2003/5, sy. 18, İstanbul 2003.","Dineverî, Ebû Hanîfe (ö. 282/895), Ahbâru't-Tıvâl, Beyrut ts.","Ebû Gudde, Abdulfettah, Hz. Muhammed ve Öğretim Metodları, çev. Enbiya Yıldırım, İstanbul 1998.","Güler, İlhami - Özsoy, Ömer, Konularına Göre Kur'ân, Ankara 1998.","Halefullah, Muhammed Ahmed, Fennu'l-Kasasi Kur'âni'l-Kerim, Kahire 1972.","İbnü'l-Esîr, İzzuddin Ebu'l-Hasan Ali b. Muhammed (ö. 630/1232), el-Kâmil fi't-Târih, I-XI, Beyrut 2006.","İbn Kesîr, Ebû'l-Fidâ (ö. 746/1345), el-Bidâye ve'n-Nihâye, I-II, Beyrut 2004.","İbn Manzûr, Ebu'l-Fazl Cemaleddin Muhammed, Lisânu'l-Arab, Beyrut ts.","Kaya, Remzi, \"Kur'ân-ı Kerim Kıssaları ve Düşündürdükleri\", Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 2002, sy. 2, Bursa 2002.","Kılıç, Sadık, \"Târih Felsefesi Açısından Kıssalar\", Kur'ân Sempozyumu, Ankara 1996.","Kutup, Seyyid, Fî Zilâli'l-Kur'ân, I-X, çev. Salih Uçan vd, İstanbul 1990.","Mes'ûdî, Ebu'l-Hasen Ali B. Hüseyin (ö. 346/957) Murûcu'z-Zeheb ve Meâdinu'l-Cevher, I-IV, Beyrut 2005.","Okumuş, Ejder, Kur'ân'da Toplumsal Çöküş, İstanbul 1995.","Öcal, Mustafa, Öğretim Yöntemleri, İstanbul 2007.","Özsoy, Ömer, İslâmiyât, yıl. 2004/7, sy. 1, Ankara 2004.","Öztürk, Levent, İslâm Târihi Öğretiminin Problemleri Kolokyumu, Ankara 2009.","Öztürk, Mustafa, \"Kur'ân, Kitab-ı Mukaddes ve Sümer Mitolojisinde Hâbil-Kâbil Kıssası\", Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2004.","Paçacı, Mehmet, İslâmiyât, yıl. 2004/7, sy. 1, Ankara 2004.","Pakiş, Ömer, \"Kur'ân Kıssalarındaki Kapalılıkların Giderilmesi Meselesi\", Din Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, yıl. 2006/2.","Râgıp el-İsfahânî, Müfredat, çev. Yûsuf Türker, İstanbul 2007.","Reçber, M. Said, İslâmiyât, yıl. 2004/7, sy. 1, Ankara 2004.","Sâbûnî, Muhammed Ali, Safvetu't-Tefâsîr, I-VII, çev. Sadreddin Gümüş - Nedim Yılmaz, İstanbul 1995.","Sarıçam, İbrahim, \"İslâm Târihi Dersinde Görsel Malzemenin Kullanımı\", İslâm Târihi Öğretiminin Problemleri Kolokyumu\", Ankara 2009.","Sıddıkî, Mazharuddin, Kur'ân'da Târih Kavramı, çev. Süleyman Kalkan, İstanbul 1990.","Savaş, Rıza, \"İslâm Târihi Öğretiminde Aktif Eğitim Uygulaması\", İslâm Târihi Öğretiminin Problemleri Kolokyumu, Ankara 2009.","Sayı, Ali, \"Kur'ânda Kıssa Kavramı Üzerine\", Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl. 1995/9, İzmir 1995.","Şengül, İdris, \"Kur'ân Kıssalarının Târihî Değeri Üzerine\", Diyanet İlmî Dergi, yıl. 1996/32, Ankara 1996.","Şengül, İdris, \"Kur'ân Mesajını Ulaştırmada Kıssaların Önemi\", I. Kur'ân Sempozyumu, Ankara 1994.","Şimşek, Said, Kur'ân Kıssalarına Giriş, İstanbul 1993.","Taberî, Ebû Ca'fer Muhammed b. Cerîr (ö. 310/922), Târîhu't-Taberî, I-VI, Beyrut 2008.","Ya'kûbî, Ebû Ya'kûb b. Ca'fer b. Vehb (ö. 297/897), Târih, I-II, Beyrut 1993.","Yıldırım, Suat, \"Kur'ân-ı Kerim'de Kıssalar\", Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, yıl 1979/3 Ankara 1979.","Zeyveli, Hikmet, \"Kur'ân Kıssaları\", İslâmî Araştırmalar Dergisi, yıl. 1996/9, Ankara 1996."]}

Kur'ân insanın bütün sır ve güzelliklerini kuşatan bakışlarıyla, neredeyse her şahsa ve her topluma, farklı bir üslûp ve tarzda hitap eder. Kur'ân`ın kitlelere hitap tarzlarından biri de kıssadır.Kur'ân'daki her kıssa, çeşitli mizaç ve kabiliyetteki insanlara, kendilerinin hoşlanacakları ve çeşitli yönlerden yararlanacakları özelliklere sahiptir. Örneğin, farklı surelere serpiştirilmiş olup Kur'ân'da en uzun anlatılan Hz. Mûsâ kıssasını ele aldığımız zaman, diğer kıssalara nispetle farklı bir insan tipi, farklı bir ortam, farklı işkenceler, tevhid yoluna giderken firavunlarla mücadelede farklı bir hayat tarzıyla karşı karşıya kalırız.Kıssanın karakteri, tevhide, şirkten sakınmaya, ibadete, şer'î meselelerin öğrenilmesine ve yapılmasına çağıran diğer ayetlerin karakterinden farklı değildir. Kur'ân kıssaları tetkik edildiği zaman görülür ki, en güzel öğüt ve en güzel yol göstericilik onlardadır. Onlar ibret alabilene ve söz dinleyene, basiret ve ibreti; düşünebilene ve nasihat kabul edene öğüdü; İslâm'ı yaşamak ve yaşamaktan ötürü zulme uğrayana, en güzel teselliyi içinde taşıyan, yaşanmış, gerçek hayat tablolarıdır.Hz. Mûsâ ve İsrailoğulları'nın soyu, Hz. Yakub'un Mısır'a yerleşen çocuk ve torunlarına dayanır. İsrailoğulları'nın sayısı her geçen gün artınca, Mısır'ın yerli halkı olan Kıptîler ve yöneticileri Firavun tarafından tehlike olarak görülmeye başlarlar. Bu yüzden bilinçli bir politikayla çoğalmaları önlenir, zulüm ve hakaretlere maruz bırakılarak da köleleştirilirler. Zulmün ayyuka çıktığı bir dönemde ise Yüce Allah onlara Hz. Mûsâ peygamberi kurtarıcı olarak gönderir. Hz. Mûsâ ve kardeşi Hz. Harun, Firavun ve ahalisini Hakk'a davette büyük mücadeleler verirler. Ancak bir çok mucize ile onları ikna etmeye çalışmaları sonuç vermez. Sonunda Hz. Mûsâ İsrailoğulları'nı alarak Mısır'ı terk eder ve mucizevî bir şekilde Kızıldeniz'i geçer.Ancak ne var ki Hz. Mûsâ esas eğiticiliğini bu devrede gerçekleştirmeye çalışır. Fakat kişilik ve şahsiyetlerini kaybetmiş, köle ruhlu bu insanları eğitmek hiç de kolay olmayacaktır. Hz. Mûsâ, mucize, soru-cevap, ödül-ceza, yumuşak davranma, düşünmeye sevketme ve gözlem-deney metodlarını kullanarak İsrailoğulları'na en başta Tevhid ilkesini kazandırmaya çalışır. Buna ilaveten bağımsızlık, kişilik, sevgi, sabır ve sadakat gibi ilkeleri onlara kazandırmak için büyük çaba sarfeder. Ne var ki uzun yıllar bunlardan uzak kalmış bir topluma kısa sürede bunları kazandırmak mümkün olmamıştır. Bu yüzden Tih Çölü'nde kırk yıl gibi uzun ve anlamlı bir cezaya çarptırılan bu milletin çoğunluğunun hayata veda etmesi neticesinde ilahî vaad gerçekleşebilmiş ve Arz-ı Mukaddes'e girilebilmiştir.Şu bir gerçektir ki bir eğitimci için her zaman çaba ve gayretlerinin sonucunu görüp yaşamak mümkün olmamaktadır. Zaten eğitimde de sonuç değil sürecin önemsenmesi gerektiğini, Hz. Mûsâ'nın ömrünün neticeyi görmeye yetmemesinden çıkarmaktayız. Quran adresses almost to every person and to every society with a different style and manner with its views surrounding all secrets and beauties of human. One of the manners of Quran for adressing to the masses is parable.Every parable in Quran has got the features which the people having various natures and ability will like and will be able to get benefit from various sides. For example, when we take up the parable of Moses which was narrated in the longest way in Quran and which was scattered to different suras, we encounter with different manner of life in the struggle against Pharaohs while going to the way of unity, different persecutions, a different climate, a different type of human in comparison with the other parables.The character of parable isn?t different from the character of the other verses calling to unity, avoiding of attributing a partner to God, to worship, learning theocratical matters. When the parables of Quran is examined, one sees that the most beautiful advise and the most beautiful guideship are in these parables. They are the real patterns of life which were lived and conveying the most beautiful consoling in itself for the person who underwent cruelty because of living Islam and for the person who accepted the advise and who can think and for the person obeying with discreetness and taking warning.The offspring of Moses and the sons of Israel is based on the grandchildren and children of Jacob settling in Egypt. When the number of the sons of Israel increased day by day, the local people of Kıpti and its directors were started to be seen as danger by Pharaoh. Therefore their increasing is prevented by conscious politic, they were made slave by being exposed to insulting and cruelty. In such a period which the cruelty became obvious, Holy God sent them Prophet Moses as saver. Prophet Moses and his brother Harun struggled for inviting Pharaoh and his people to God. But they tried to persuade them by so many miracles didn?t give any result. Finally Prophet Moses left Egypt by taking the sons of Israel, and he passed through Red Sea in a miraculous way.However Prophet Moses tried to realize his role as a main educator in this period. But it wouldn?t be easy to train these people with the spirit of slave who lost their personality and humanity. Prophet Moses tried to make the sons of Israel gain the principle of unity at the first beginning by using the methods of miracles, question and answer, by behaving in a mild way, prise and punishment, leading to think, observation and experiment. In addition to this, he strove very much for making them gain the values such as independence, personality, love, fidelity, and patience. But to make such a society who stayed far from all these values for a long time gain all of these values in a short time didn?t become possible. Therefore as a result of that the most of the nation who was sentenced to long term and significant punishment for forty years in the desert of Tih made farewell to the life, the holy promise became true and they could enter the Holy Earth.That an educator sees and lives the result of his endeavour isn?t possible everytime is a reality. Besides we infer with that the life of Moses didn?t become sufficient to see the result that the process is important in education but not result 90