Approachs to İsrā'iliyyat in Tāhir İbn ʿAshūr's Tafsīr Named Al-Tahrīr Wa'l-Tanwīr and Biblical Transmissions

Doktora Tezi
İsrâiliyat, İslam’ın ilk dönemlerinden günümüze kadar özellikle tefsir disiplini çerçevesinde tartışılan konulardan biri olmuştur. Klasik tefsirlerde fazlasıyla yer bulan bu rivayet malzemesi, çağdaş tefsirlerde tamamen terk edilmemiş olsa da ciddi bir itibar kaybına uğramış, onun bir alternatifi olarak Kitab-ı Mukaddes nakillerine rağbet artmıştır. Böylece Kitab-ı Mukaddes’in yaygın bir tefsir malzemesi olarak kullanılmasının cevaz, imkân ve sınırları da İsrâilî rivayetlerle ilgili tartışmalara eklenmiştir. Çağdaş müfessirlerden Tâhir b. Âşûr’un (1879-1973) et-Tahrîr ve’t-Tenvîr isimli tefsiri İslam dünyasında büyük bir ilgiyle karşılanmış, çok sayıda akademik çalışmaya konu olmuştur. Söz konusu tefsirin dikkat çeken özelliklerinden biri İsrâilî rivayetlere mesafeli durması ve sıklıkla Kitab-ı Mukaddes bilgilerine müracaat etmesidir. Bu çalışmada et-Tahrîr ve’t-Tenvîr özelinde Kur’an kıssalarına dair tartışmalar, İsrâiliyat ve Kitab-ı Mukaddes algısı, bu ikisinin farklı kaynaklar olarak kabulü ve gerekçeleri, tahrifin mahiyeti ve bunun gölgesinde Kitab-ı Mukaddes’ten nakilde bulunma tartışmaları gibi hususlar incelenmiştir. Konunun kavramsal ve teorik çerçevesi çizildikten sonra, müellifin İsrâilî rivayetleri ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerini hem tefsir malzemesi olarak kullanması hem de tenkit etmesi çeşitli örnekler çerçevesinde incelenerek konu pratik yönüyle de ele alınmıştır. Çalışma neticesinde, çağdaş tefsirlerde uygulanan metotla aynı doğrultuda et-Tahrîr ve’tTenvîr’in de İsrâilî rivayetlere mesafeli durmaya çalıştığı fakat onlardan tamamen vazgeçemediği tespit edilmiştir. Ayrıca İsrâilî rivayetlere alternatif olarak Kitab-ı Mukaddes nakillerinin ikame edilmeye çalışıldığı, bununla birlikte bu yöntemin gelişme aşamasında olduğu kanaatine varılmıştır. Son olarak, tefsir çalışmalarında İsrâilî rivayetler ve Kitab-ı Mukaddes bilgilerinden uzak durmanın pratikte mümkün olmadığı, bu nedenle söz konusu kaynaklardan istifade etme noktasında yöntem ve sınırların daha belirgin bir şekilde ortaya konmasının gerekliliği ortaya çıkmaktadır.
Isra'iliyyat has been one of the topics that's been discussed from the early days of Islam to the present especially in the framework of tafsir. This narrative material which has found a place in classical tafsirs a lot, even though hadn't been abandoned completely has lost serious prestige, as an alternative to it biblical conveys had increased demand. Therefore the permission, facility and boundaries of usage of bible as a tafsir material has been added to the discussions about Israeli narratives. Modern mufassir Tahir b. Aşur's (1879-1973) tafsir named et-Tahrir ve't-Tenvir had been met with great interest in Islamic world and been the topic of many academic studies. One of the characteristics of the said tafsir which draws attention is that it keeps a distance from Israeli narratives and frequently has recourse to biblical knowledge. In this study specific to the et-Tahrir ve't-Tenvir discussions about matters like Kur'an parables, perception of Isra'iliyyat and the bible,acception of the two as different resources and its reasons, nature of the falsification and discussions of narrating from the bible in its shadow has been examined. After the topic's conceptual and theoric framing, both usage of the Israeli narratives and and the biblical information as tafsir materials and critism of them from the author have been examined in the framework of examples and approached practically. At the end of the study, it has been detected that the same as the methods applied in the modern tafsirs et-Tahrir ve't-Tenvir also tried to keep distance to Israeli narratives but couldn't abandon them completely. It also has been detected that biblical narratives have been tried to substitude as an alternative to Israeli narratives, however this method is in development. Lastly it's been brought to light that in tafsir studies staying away from Israeli narratives and biblical information is practically impossible and therefore the need of putting forth the boundaries and methods more evidently at the point of making use of the said resources emerges.