Search

Osmanlı Devleti'nde modern olarak tanımlanan ilk nüfus sayımı 1830- 1831 senesinde gerçekleştirilmiş ve sayımlar sonraki yıllarda da devam etmiştir. Bu nüfus sayımlarının bir ürünü olarak ortaya çıkan nüfus defterleri, tarih araştırmalarında büyük bir öneme sahiptir. Sadece erkeklerin sayıldığı bu sayımlarda amaç devletin asker ve vergi ihtiyacını karşılayacak nüfusu tespit etmek olarak belirlenmiş olsa da ihtiva ettiği veriler ilgili dönemin demografik, ekonomik ve sosyolojik yapısı hakkında genel çıkarımlarda bulunmaya imkan vermektedir. Bu bağlamda, bahis konusu defterlerden mükelleflerin sayısı, adı, lakabı, eşkali, akrabalık ilişkisi, askeri ve mali mükellefiyet durumu, doğum tarihi, yaşı, kayıtlı olduğu yer ve bu yerin idari durumu gibi pek çok bilgi edinilebilmektedir. Günümüzde, incelediğimiz bölgeye ait olmak üzere, nüfus defterlerine dayanılarak yapılmış tez çalışmaları az sayıdadır. Bu nedenle, 767 numaralı nüfus defterine dayanılarak hazırlanmış bu çalışmanın bölge tarih çalışmalarına katkı sağlayacağı açıktır. Çalışmada Keçenos'un toplam nüfusu, nüfusun yaşa, fiziksel özelliklere göre dağılımı, şahısların sosyal durumları, kullandıkları isimlerin analizi gibi konular ele alınmıştır. First census described as modern in Ottoman Empire has been carried out between 1830 and 1831, and censuses have also continued in next years. The population registries, which were occured as a product of these censuses, has a great importance in history researches. Although the purpose of these censuses, where only men are counted, is to determine the population that will meet the military and tax needs of the state, the data it contains allows to make general inferences about the demographic, economic and sociological structure of the relevant period. In this context, the number, name, nickname, A lot of information can be obtained such as his description, kinship relationship, military and financial liability status, date of birth, age, place of registration and administrative status. Today, there are few thesis studies based on population registers belonging to the region we examined. For this reason, it is clear that this study, which was prepared based on the population book numbered 767, will contribute to the history studies of the region. In the study, subjects such as the total population of Keçenos, the distribution of the population according to age, physical characteristics, the social status of the individuals, the analysis of the names they used were handled.

Marmara Bölgesi, Kocaeli Yarımadası, Sakarya ilinin batısında yer alan Serdivan ilçesi, mübadele döneminde Bulgaristan ve Yunanistan’dan gelenlerin yerleştirilmesi ile (göç olarak) kurulan bir yerleşmedir. Serdivan çevresinde ilk yerleşmelerin kuruluşu 17. yüzyıla dayanmaktadır. Dolayısı ile Serdivan’ın kuruluşu mübadele döneminden daha eski bir tarihe denk gelmektedir. Kuruluşu bir Rum yerleşkesi (Petrades) olup, mübadele vasıtasıyla gelenlerin bu yöreye yerleştirilmesi ile Türk yerleşkesine evrilen Serdivan, günümüzde ağırlıklı olarak Karadeniz Bölgesi’nden aldığı iç göçle nüfuslanmıştır.Zamanla 14 mahalleye ulaşan ve 2008 yılından itibaren Adapazarı’ndan bağlanan 10 orman köyünün katılımı ile şu anda 24 mahalleye sahip olan Serdivan’ın yerleşim alanı genişlemiştir. 1999 depreminden sonra, Serdivan’ın bulunduğu sahanın zemininin sağlam olduğunun tespit edilmesi ile nüfus çekmeye başlayan Serdivan, günümüzde Sakarya iligenelinde en fazla nüfus artışına sahip ilçe olma niteliği kazanmıştır. Geçmişten günümüze kadar tarımsal fonksiyonlara sahip olan ilçe, şehirleşme ile beraberinde artan yoğun nüfusun yerleşme ihtiyacını karşılama maksadıyla verimli tarım arazilerini iskâna açmaktadır. İlçenin Adapazarı istikametinde (doğu) yer alan sahasının yerleşim açısından doluluk oranı fazladır. Bölgeye yeni eklenen 10 orman köyü (mahalle) ile beraber Serdivan’da yeni alanlar iskâna açılarak ilçe yerleşimi batı yönüne (Kocaeli-İstanbul) doğru gelişim göstermektedir. 1992 yılında Sakarya Üniversitesi’nin kurulması ile nüfuslanmaya başlayan Serdivan’ın nüfusunun artış göstermesinde etkili olan diğer faktörler; küçük sanayi tesislerinin varlığı, iiAdapazarı’ndaki fabrikalara yakın konumda bulunması, Sapanca Gölü’nün kuzeyinde ve kıyısında yer alması, D-100 karayolunun Serdivan’dan geçiyor olması dolayısı ile şehirlerarası geçiş güzergâhında yer alması, çalışma sahasının nüfus çekici diğer özellikleri arasındadır. Önemli coğrafi konuma ve nitelikli potansiyel alanlara sahip olan Serdivan çevresi için nüfus ve yerleşim alanı bakımından öncesinde bir çalışmanın yapılmamış olması bu çalışmanın oluşturulmasına zemin hazırlamıştır. Serdivan’ın nüfus ve yerleşme coğrafyası açısından incelenmesi ve ilçenin potansiyel doğal ve beşeri varlığının ortaya konulması bu çalışmanın amacını oluşturmaktadır. Araştırmaya; literatür taraması ile doküman analizi yapılarak başlanmış, nitel ve nicel veri yöntemleri kullanılmıştır. Birincil veri kaynaklarından yararlanmak amacıyla saha çalışması yapılmıştır. Saha çalışması esnasında yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak veri toplanmış, gerekli kurum ve kişilerle mülakat yapılarak bilgiler elde edilmiştir. Bir taraftan doküman analizi, diğer taraftan birincil kaynaklardan elde edilen veriler ile saha çalışması sırasında yapılan gözlem sonuçlarından faydalanılarak coğrafi bakış açısı ile Serdivan ve çevresinde nüfus ve yerleşme araştırılmıştır. Anahtar Kelimeler: Nüfus, Yerleşme, Serdivan Serdivan province, west to the Marmara Region, Kocaeli peninsula and Sakarya, is asettlement installed with the people migrating from Greece and Bulgaria during exchangeperiod. The first settlements date back to 17. century in Serdivan. That’s why, the settlement ofSerdivan goes further back than exchange period. Originally a Greek settlement (Petrades),Serdivan turned into a Turkish settlement with the people coming during interchange periodand today is populated mainly with the people from Black Sea Region.Over time, Serdivan reached to 14 neighbourhood and in 2008 with the adding of 10forest villages it was a part of Adapazarı and today with its 24 neighbourhood the survey ofSerdivan expanded. After the earthquake in 1999, the ground beneath Serdivan was found tobe solid and sturdy and people started to migrate to Serdivan and now it is the fastest growingpart of Adapazarı. Since the beginning, it was a place famous for it agriculture but with the fastgrowing population there was a need for place to live for its citizens, and most of the lush areasfor agriculture was open for settlement. East to Adapazarı, settlement area is bigger than otherparts. With the adding of 10 new forest villages, the new settlement areas are added to west ofSerdivan, in the direction of Kocaeli and İstanbul. The other factors that are effective in thegrowing population of Serdivan after the opening of Sakarya University are the existence ofindustrial areas, the proximity to Adapazarı where there are a lot of big factories, being nearivLake Sapanca, being at the intersection of intercity roads due to its proximity of D100, theattractiveness of its industrial area for people. Having a good potential and an importantgeographical location, Serdivan province is an important place but there has never been aresearch regarding population and settlement so this study fill the gap. The examination ofpopulation and settlement of Serdivan and determining of potential natural and anthropicexistence of it are the purposes of this study.To start the study, literature review and document analysis was done and qualitative andquantitive data methods were employed. To benefit from the primary data sources, fieldresearch was done. During the field research, semi-structured interview form was used and datawere collected and necessary institutions and people were surveyed and information wascollected. With analysing document and data from primary sources and observations from fieldresearch, the population and settlement of Serdivan province was investigated from ageographical perspective.Keywords: Population, Settlement, Serdivan

Bu tez çalışmasında Osmanlı döneminden günümüze Lübnan’daki demografik yapının şekillenmesi ve bunda etkili olan faktörler beşeri coğrafya açısından ele alındı. Lübnan, Osmanlı döneminde olduğu gibi günümüzde de pek çok dini cemaatin bir arada iç içe yaşadığı demografik yapının çeşitlilik gösterdiği bir ülkedir. Tarihi süreçte çeşitli sebeplerle farklı ülkelerden bölgeye göç eden dini azınlıklar topografik ve klimatik şartların oluşturduğu uygun coğrafi ortam sayesinde Lübnan’ı sığınak olarak görüp buraya yerleştiler. Ülkenin farklı bölgelerinde yaşayan mezhebi topluluklar tarihi süreçte devlet yönetiminde farklı oranlarda pay sahibi oldular.Lübnan 1517-1918 arası dört asrı aşan süre boyunca Osmanlı yönetiminde kaldı. Tarihi süreçte idari yapıdaki düzenlemelere bağlı olarak Lübnan’ın sınırları da birçok defa değişti. Bölgenin 1860 sonrasında sürekli dış göç vermesi ve bunların bir kısmının Lozan Antlaşması sonrası geri dönmesi vatandaşlık tartışmalarının tırmanmasında belirleyici olmuştur.Fransızlar 1918-1943 arası dönemde bölgede manda yönetimleri kurdular. Bu dönemde Lübnan özelinde ihdas edilen Konfesyonel yönetim sistemi ile başta Marunîler olmak üzere Hristiyan unsurları yönetimde baş aktör haline getiren yasal düzenlemeler yapıldı.Lübnan’da Fransızlar eliyle yapılan anayasal düzen, bağımsızlık sonrası dönemde, Müslüman nüfus sayısı ve oranının artmasıyla temsilde adaletsizlikten doğan iç çatışmalara sebep oldu. 1989’da yapılan Taif Antlaşması’yla temsilde bir nebze eşitlik sağlandı. Ancak Lübnan’da 1932 yılından beri nüfus sayımının yapılamaması, sürekli iç krizlerin oluşmasına zemin hazırlamaktadır. Ayrıca İsrail devletinin kurulmasından sonra yurtlarından sürülen Filistinli mültecilerin önemli kısmının Lübnan’a sığınması, dinler arası iç savaşların başlangıcına sebebiyet vermiş, kimlik tartışmalarını gündemde tutmuştur.IVBu çalışmada Lübnan’ın karmaşık dini ve mezhepsel yapısını ortaya koymak açısından Müslüman ve Hıristiyanların farklı mezheplere göre dağılımına yer verildi. Ayrıca idari sisteminin tarihi süreçte değişen yapısı incelendi. Osmanlı döneminde Suriye ile aynı idari birimin çatısı altında yer alan Lübnan toprakları mümkün olduğunca ayrı birim şeklinde ele alınarak incelendi.--------------------In this thesis study, the formation of demographic structure in Lebanon until now from Ottomans, and the factors which have had an impact on it have been discussed according to anthropogeography. As in the time of Ottomans, Lebanon whose demographic structure varies is nowadays a country in which numerous religious sects live together. Religious minorities moving from various countries due to different reasons in historical process have seen Lebanon as a sanctuary because of its unique environment resulting from topographic and climatic properties and settled down in this place. Living in different regions of the country, sectarian communities took part in the management of the country with different shares during history.Between the years of 1517 and 1918, Lebanon stayed in the control of Ottomans for over four centuries. Lebanon’s borders changed many times due to the changes in its administrative system throughout the historical process. It was always a region of emigration after 1860 and some of the immigrants came back after the treaty of Lausanne and this has been a determinative in the wake of citizenship arguments.French established a mandated government between the years of 1918 and 1943 in the region. In this period “Confessional government system” was created particularly for Lebanon, and legal reforms were made to let Christians and particularly Maronites govern the region.Constitutional order done by French in Lebanon caused the internal conflicts resulting from the representation due to increase in Muslim population and rate after independence period. A slight equality in the representation were succeeded with the treaty of Taif in 1989, yet the failure of census since 1932 has always provided a basis for internal conflicts. Moreover, after the establishment of Israel, a great many Palestinian refugees who were exiled from their own lands settled down in Lebanon, and this led the beginning of civil wars, and kept the identity arguments in agenda.In this study, Muslim and Christian sectarian divisions were provided to understand the Lebanon’s complex religious and sectarian orders and also the administrative system’s changing order throughout the history was scrutinized. Lands of Lebanon, which was in the same administrative unit with Syria during Ottomans, was studied alone as much as possible.

İnsan kaynağının doğru bir şekilde yönlendirilebilmesi ve ülke menfaatleri doğrultusunda planlanabilmesi için, doğru nüfus politikalarının ortaya konulması gerekmektedir. Nüfus politikaları içerisinde değerlendirilen vatandaşlığa alma politikaları, devletlerin idari karakterlerine ve ülkelerin sosyal yapılarına göre farklılıklar gösterse de, genel olarak belirgin kriterler çerçevesinde ortaya konulmaktadır. Osmanlı Devleti'nin son zamanlarından itibaren içeriği doldurulmaya başlanan vatandaşlık kavramı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşuyla daha belirgin temellere oturtulmaya başlanmıştır. Yeni kurulan devletin konu üzerindeki öncelikli amacı, her ne sebeple olursa olsun sınırın diğer tarafında kalan ve vatandaşlık statüsü elde edememiş Türk kültürüne sahip insanlarını memlekete kazandırmak olmuştur. Vatandaşlık statüsü verme kapsamında yeni devletin bir diğer önemli hedefi ise, ülke sınırları dâhilinde yaşamalarına rağmen kayıt dışı kaldığı tespit edilen yurttaşlarını kayıt altına almaktır. Belirtilen son hedef doğrultusunda devlet, kayıt dışı kalarak gizlenen yurttaşına hem siyasi ve sosyal haklar vermeyi hem de milli sınırlar dâhilinde yaşayan tüm vatandaşlarının sayısına ve kişisel hallerine tam anlamıyla vakıf olarak tutarlı nüfus politikaları üretmeyi planlamıştır. Saklı nüfus vakıalarının önlenebilmesi için neredeyse beş senede bir kanunlar yayınlansa da, sorunun tam anlamıyla üstesinden gelinemediği anlaşılmaktadır., As human resources can be directed correctly and planned in line with the expediencies of the country, correct population policies must be produced. Naturalization policies which are evaluated in population policies, although it varies according to the administrative characteristics of the states and the social structures of the countries, generally set out in terms of specific criteria. The concept of citizenship, whose contents began to be filled since the last days of the Ottoman Empire, has been started to fitted more specific basis by founding of Republic of Turkey. The primary aim of the newly established state on the issue was, for whatever reason, the other side of the border and citizens who have not achieved the status of citizenship has been to bring people of Turkish culture to the country. Another important objective of the new state within the scope of granting citizenship status had been to register the citizens who are found to be unregistered even though they live within the borders of the country. In line with the aforementioned objective, the state has planned to give both its political and social rights to the citizen who has been hidden from the informal state and to produce consistent and consistent population policies for the number and personal status of all citizens living within the national borders. Although laws have been published almost every five years to prevent hidden population incidents, it seems that the problem hasn't been completely overcome.

Bu çalışmada 1838-45 tarihli Ereğli nüfus defterleri incelenmiş, XIX yüzyılın ortalarında Ereğli kazasına bağlı köylerin demografik yapısı üzerinde durulmuştur. Kayıtlara göre 1838-45 yılları arasında Ereğli kazasına bağlı 29 tane köy bulunmaktadır. Köylerin nüfusu, diğer kaza birimlerine göre daha düşüktür. Köylerde çekirdek aile yapısı görülmekte, hanelerde genellikle 1-4 arasında erkek yaşamaktadır. Piramitin tabanını çocukların ve gençlerin oluşturduğu bölgede, sağlıklı, genç ve dinamik bir nüfus hâkimdir. Hane reisleri çoğunlukla çiftçi ve rençberlerden oluşmakta, köylerden dışarıya çalışma amacıyla mevsimlik göçler yapılmaktadır. Bölgede 1843 yılında yaşanan, salgın hastalıklar ve ölümler nedeniyle köylerin nüfusu azalmıştır., In this study, the Eregli population books dated 1838-45 were examined and the demographic structure of the villages connected to the Ereğli township in the middle of the XIX century are emphasized. According to the records, there are 29 villages belonging to the Ereğli township between 1838-45. The population of the villagers is lower than the other township units. In the villages, the core family structure is seen, and in the dwellings generally 1-4 male live. The pyramid base is dominated by a healthy, young and dynamic population in the region of children and young people. Household chiefs mainly consist of farmers and renters, and seasonal migrations are being made for the villagers to work outside. The population of the villages decreased due to epidemics and deaths in 1843.

Osmanlı klasik çağında, kırsal bölgelerdeki iktisadi hayatın temelinde timar sistemi yer almaktaydı. Osmanlılar, tahmini vergi gelirlerini hesaplamak ve kayda geçirmek için belirli aralıklarla tahrir adı verilen bir çeşit nüfus ve arazi sayımları yapmaktaydı. Bu çalışma, 16. Yüzyılda Çorum Sancağında tutulan tahrir kayıtlarından yola çıkarak söz konusu dönemde şehrin idari sınırlarının kapsamına ışık tutmakta ve nahiye merkezi ile çevresindeki kırsal yerleşimlerin nüfusuna dair çıkarımlarda bulunmaktadır. Benzer şekilde bölgedeki ekilebilir arazilerin miktarı ve zaman içerisindeki değişimleri ile nüfus ve tarım arazileri arasındaki ilişkiyi değerlendirmektedir. Tahrir defterlerinden elde edilen rakamlar, ilgili yüzyılda Rum Vilayeti’nin diğer nahiyeleri ile mukayese edilmekte ve Çorum’un 16. yüzyıldaki sosyal ve ekonomik durumunu ortaya koymaktadır. In the Ottoman classical age, timar system played an important part in the center of economic life especially in the rural areas. The Ottomans, made a kind of population census and land surveys called tahrir, at certain intervals to compute and register estimated tax revenues. Based on tahrir registers, population of the district center and its countryside besides of the district’s geographical and juridical area are inferenced. Similarly, changes in agricultural potential of the rural area and its affects on inhabitants are discussed thorougly. The data acquired from the tahrir registers are compared to the other sanjaks of the Rum Province and revealed the economic and demographic changes of Çorum during the 16th century.

The geography of Blacksea has a special role in Turkey and the rest of the world. The Muslim population has increased after Blacksea was changed into a Turkish lake. Shortly, a commonly shared life was born between Muslims and believers of other religions and continuedwithout an issue for a long period of time. The ethnical differences, withthe result of a weakening Ottoman Empire during the 19th century,were used by the European countries and Russia to be able to invadethe demographic structure. This was a demographic game that endedwith Turkey’s victory in 1923. As Turkey transformed into a modernnational country in 1923, Blacksea region developed into a dynamicstructure.Blacksea has provided a safe exit on terrain and marine paths forthe energy resources that were discovered around Hazar region at theend of 1990. Today, with Romania and Bulgaria being neighbors withthe European Union, energy transportation plans play a critical role.However, based on data from 2010, the ratio of amount of transportedenergy to the Turkish population is significantly low. Since the regioncarries a critical importance in energy strategy of global scale,development of energy focused opportunities need to be initiated.During the execution phase; the demographic structure, as well as thehistorical Blacksea culture, must be protected and the population of thelocal community should be increased. Karadeniz coğrafyası Türkiye ve dünya için çok özel bir öneme sahiptir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Karadeniz’i bir Türk gölü haline getirmesinden sonra Müslüman nüfusu artmış ve kısa sürede bu bölgede Müslüman ve gayrimüslimler arasında ortak bir yaşam başlamış ve uzun bir dönem problemsiz şekilde yürümüştür. Fakat demografisinde yer alan bu etnik farklılıklar özellikle 19’ncu yüzyıldan itibaren Osmanlı İmparatorluğu’nun zayıflamasına bağlı olarak Avrupalı güçler ve Ruslar bu bölgeye hâkim olabilmek için demografik yapıyı kendi amaçlarına fayda sağlayacak şekilde kullanmaya başlamıştır. Bu bir Karadeniz demografik oyunudur ve 1923 yılında Türkiye’nin galibiyeti ile sonuçlanmıştır. 1923 yılından sonra modern bir ulus devlete dönüşen Türkiye, içinde Karadeniz bölgesi dinamik bir yapıda önemli bir gelişim göstermiştir.1990 yılı sonrasında Hazar Enerji Havzasında çıkarılan enerji kaynaklarının dünya piyasalarına ulaştırılmasında hem karasal hem de suyolu üzerinden güvenilir bir çıkış sağlayan Karadeniz, Avrupa Birliği’nin Romanya ve Bulgaristan üzerinden komşu olduğu günümüzde, enerji aktarımı planlamalarında önemli bir rol oynamaktadır. Fakat 2010 yılı verilerine göre genel Türkiye nüfusu içindeki oranı oldukça düşüktür. Bu nedenle enerji stratejisinde dünya ölçeğinde kritik öneme sahip bu bölgeye gereken değerin verilmesi ve enerji odaklı iş alanlarının oluşturularak bölgenin demografik yapısı bozulmadan ama tarihi Karadeniz kültürünün canlanmasına hizmet edecek şekilde bölge nüfusunun arttırılmasına ihtiyaç olduğu değerlendirilmektedir.

Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012, Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012, Türkiye’nin nüfus yapısı giderek gelişmiş ülkelerinkine benzemeye başlamıştır. Türkiye’nin demografik değişim sürecini başlatan doğurganlık oranının düşmesi sadece nüfus artış hızının yavaşlamasına neden olmamakta, aynı zamanda nüfusun yapısında da çok ciddi değişimlere yol açmaktadır. Demografik geçiş teorisi yüksek doğurganlık ve yüksek ölüm oranlarının hüküm sürdüğü bir durumdan ,doğumların bilinçli olarak kontrol edildiği ve ölüm oranlarının düşmüş olduğu yeni bir duruma geçişi ifade etmektedir. Yapılan araştırmalar temel olarak Türkiye’nin sürekli büyüyen ve genç nüfus yapısının dönüşüme uğradığını,nüfusun giderek yaşlandığını göstermektedir.Bütününde giderek yaşlanan bir nüfus yapısına sahip olan Türkiye’nin bazı bölgeleri ilk aşamada iken bazı bölgeleri ikinci aşamada ,bazı bölgeleri üçüncü aşamada ,bazıları ise son geçiş aşamasındadırlar.’Bölgeleri arasında belirgin farklar gösteren Türkiye ,Demografik Geçiş Sürecinde de homojen bir yapı izlemeyecektir’ hipotezi ile yola çıkan bu çalışma bu farklı geçiş aşamalarına sahip bölgeleri tespit edecektir.Ayrıca demografik geçiş sürecinin Türkiye’de bölgelerarasında farklılaştığına ulaşarak, bu farklı bölgeler için olası riskler ve fırsatlar çeşitli planlama önerileri ile şehir ve bölge planlama disiplini açısından irdelenecektir. Demografik değişimin sunduğu fırsatlardan faydalanabilmek ve yol açtığı risklerden korunabilmek, doğru zamanda doğru politikaların doğru bölgelere uygulanması ile mümkün olacaktır. Türkiye’deki demografik dönüşüm sürecini bölgeler düzeyinde ele alıp, her bir bölge için muhtemel etkilerini irdeleyen bu çalışma,Türkiye’de yaşanacak olan demografik gelişmelerin ,yöneticilere, karar verme aşamasında nasıl yardımcı olabileceğine ışık tutacaktır.Ayrıca, bu çalışma bölgelerin nüfus olarak nereye gittiklerini görmeleri açısından ,demografik modellerin neresinde olduklarını görerek geleceği planlamaları açısından önemlidir. Yapılan araştırmalarda bugüne kadar yaşanan nüfusla ilgili değişimlerin ağırlıklı olarak geçmişte uygulanan nüfus politikalarından kaynaklanmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Nüfus artışını sağlamak amaçlı belirlenen politikalar, nüfusu arttırmada başarılı olmadığı gibi ,nüfus artışını sınırlandırmaya yönelik belirlenen politikalar da nüfus artış hızını azaltmada başarılı olmamışlardır.Bugüne kadar nüfus hep bağımlı değişken olarak ele alınmış ve nüfusa yönelik müdahaleler yapılmıştır.Bu çalışmada nüfus bağımsız bir değişken olarak ele alınmış ve illerin yada bölgelerin mevcut yada olası nüfus yapısına ve özelliklerine göre planlama müdahalelerin yapılmasının gerekliliği ele alınmıştır., Demographic structure of Turkey have started to resemble developed countries. Decreasing fertility rate which triggered Turkey’s process of demographic change not only caused the decreasing population growth rate but also caused critical changes in population structure. Demographic transition theory states transition from high fertility rate and high mortality rate to conscious controlled birth and low mortality rate. Researchers show that Turkey’s continously growing and young population structure has changed and population has increasingly aged.In general Turkey has aging population structure , some regions of Turkey is first stage, some of them is second ,some of them is third and some of them is last transition period.This study will set out with the hypothesis “Turkey which has distinct differences between regions ,will also not show a homogenous structure in Demographic Transition Period.Also this study will also determine oppurtunity and risks in city and regional planning dicipline by reaching differentiation of Turkey’s between regions. To take advantages of demographic change and to avoid risks , will be possible with implementing accurate politics in accurate time.The study that will take demographic transition in level of regions and examine possible effects for each region ,will set light to how demographic changes can help to managers while giving desicions.Also this study is important since to show regions how their future will be and to plan of regions the future by seeing where they take place in demographic models. According to researches, changes about population are not related with politics which were applied for changing the population growth rate.Both politics for increasing the population growth rate and decreasing the population growth rate were unsuccessfull.Until now population is always seen as dependent variable but population should be seen as independent variable instead of dependent variable., Yüksek Lisans, M.Sc.

Yüksek Lisans Tezi Edirne ilkçağlardan Osmanlı İmparatorluğu'na ve Türkiye Cumhuriyeti'nde her dönem önemli bir şehir olma özelliği taşımış ve halen taşımaktadır. Edirne geçen bu süreçlerde yaşanan kültürlerden etkilenmiştir. Edirne birçok medeniyete ev sahipliği yapmış ve bunların sonucunda da zengin bir tarihe ve kültüre sahip olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu'na 92 yıl başkentlik yapmış Kurtuluş Savaşı'nda 25 Kasım 1922 yılında Yunanlıların işgalinden kurtulmuştur ve o zamandan günümüze Türkiye'nin kuzey batısındaki serhat şehridir. Bu şehrin geçmişten günümüze yaşamış olduğu nüfus hareketleri, göç, ekonomi ve istihdam göstergelerindeki değişimleri incelenmiştir. Yapılan anket çalışmasında da sosyal yapının en önemli unsuru olan toplumun günümüz Edirne boyutu ve yaşayışları, Edirne'ye yönelik bilinçleri ve Edirne profilleri çizilmektedir. Anahtar Kelimeler Edirne, Osmanlı, Nüfus, Göç, Sosyal, Ekonomi. Abstract Edirne has been and is still an important city in every period of the history, from the ancient times to the periods of Ottoman Empire and the Republic of Turkey. Edirne has been effected from the cultures lived in these processes. Edirne has hosted many civilizations throughout the history and has had a substantial history and culture. It had been the capital of the Ottoman Empire for 92 years and was rescued from the Greek invasion on 25th November 1922 during the Independence War and since then it has been the border city in the North West of Turkey. The changes on the indications of population movements, immigration, economy and employment of this city throughout the history have been examined. In the survey study, the current Edirne extent and livings of the society, which is the most essential element of the social structure, the consciousness of Edirne and profiles of Edirne have been specified. Key Words: Edirne, Ottoman, Population, Migration, Social, Economy.

In this study, events terror which occurred in the region after 1980 and the migrations due to the effects of these events the socio-cultural and economic conditions of immigrants their adaptation to the city other problems was analyzed. Acceleration in the migrations from rural to urban areas in Van coincides with the years after 1980. The insecure environment and the broken economic balance has made rural are completely unpopular and repulsive. In this process, one of the cities which people leaving from rural areas chose to live first was Van.Screening method was used in the study. For this purpose a poll of 50 questions was prepared. The poll constituted with 4 parts for measuring the immigrants demographic, social-cultural and economic aspects and their adaptation process. The poll was applied to 290 subjects from 7 quarters where immigrants live intensely, and SPSS program was used in their evaluation.Immigrants usually come from the rural areas of Hakkari, Siirt, Bitlis and Van and are settled in sub-urban neighborhoods. The urban infrastructure problems which had already existed previously became much more complicated in the city with migrations. In addition, migrations caused many social-cultural an economic problem in the city. The immigrants who brought with themselves their own culture and lifestyles transformed the city into a village with the slums they constructed. Though they got rid of their rural habits, they still could not become accustomed to the civic environment., Bu çalışmada, 1980 sonrasında bölgede yaşanan terör olayları ve terörün dolaylı etkilerine bağlı olarak Van kentine yapılan göçler, göçmenlerin sosyo-kültürel ve ekonomik yapıları, kentsel hayata uyum süreçleri ve bu süreçte karşılaştıkları sorunlar ele alınmıştır.Van’da kırdan kente yönelik göçlerin hızlanması 1980 sonrasına rastlar. Çatışma ortamının yarattığı güvensizlik ve ekonomik dengenin bozulması, yörenin kırsal alanını tamamen itici hale getirmiştir. Kırsal alanı terk eden insanların bölge içerisinde en çok tercih ettiği kentlerden birisi de Van olmuştur.Çalışmada, tarama yöntemi uygulanmıştır. Bu amaçla, 50 soruluk bir anket hazırlanmıştır. Anket, göçmenlerin demografik, sosyo-kültürel ve ekonomik özellikleri ile uyum süreçlerini ölçmeye yönelik olarak dört bölümden oluşturulmuştur. Anket, göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı yedi mahalleden 290 deneğe uygulanmış ve değerlendirilmesinde SPSS programı kullanılmıştır.Van’daki göçmenler genellikle Hakkâri, Siirt, Bitlis ve Van’ın kendi kırsalından gelerek kentin kenar mahallelerine yerleşmişlerdir. Göçle birlikte, kentte var olan kentsel altyapı sorunları bu süreçte daha karmaşık bir hal almıştır. Ayrıca, göç, kentte pek çok sosyo-kültürel ve ekonomik sorunun da ortaya çıkmasına neden olmuştur. Göçle birlikte kendi kültür ve yaşam tarzlarını da kente taşıyan göçmenler, kentte oluşturdukları gecekondularıyla kenti adeta köye dönüştürmüşlerdir. Göçmenlerin kendileri ise kırsal karakterlerinden uzaklaşırken, tam olarak kentli de olamamışlardır.

Bu çalışmada 1919?1920 yılları arasında Aydın Sancağı'nda Kuva-yı Milliye hareketi ve bu hareketin sosyal psikolojik, ekonomik anlamda geçirmiş olduğu evreler anlatılmaya çalışılmıştır.Birinci bölümde; Yunan işgali öncesi Aydın Sancağı'nın sosyo-ekonomik yapısı ve bölgedeki güvenlik sorunu ile ilgili bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde Aydın Kuva-yı Milliye'sinin 1919?1920 yılları arasındaki faaliyetleri ve bu faaliyetler içersinde kadınların ve din adamlarının etkisi belirtilmiştir. Üçüncü bölümde; söz konusu dönemde Aydın Sancağı'nın sosyal yapısı hakkında değerlendirmeler yapılmış, İşgal süresince Yunan Mezalimi'nin yarattığı tahribat, iaşe, ekonomik ve sağlık alanında çekilen sıkıntılar belirtilmiştir. Son olarak da Yunan işgali sırasında Aydın ve çevresinde meydana gelen iç göç hareketi değerlendirilmiştirBu çalışma Aydın Sancağı'nın kaynak ve bilgi konusunda şu ana kadar aydınlatılmayı bekleyen 1919?1920 yılları arası dönemine ışık tutmakta; askeri nüfus hareketleri ve Yunan işgalinin bölgede bıraktığı izlerle ilgili önemli bilgiler vermektedirAnahtar Kelimeler: Aydın Sancağı, nüfus, güvenlik, Kuva-yı Milliye, Yunan İşgali, Yunan Mezalimi, ekonomi, sağlık, göç İn this study, we tried to narrate the movoment of the Nationalist Forces between 1919 and 1920 and the social, psychologic and economic stages of this movementIn the fırst chapter, we informed about the socio-economic structure of Aydın Sanjak and the regional security before Greek occupation. İn the second chapter, the activites of Aydın Notionalist Forces between 1919 and 1920; the role and the influence of the women and religious people in this movement were dwelt on. İn the third chapter, we evaluated the social structure of Aydın Sanjak before mentioned period; informed about the destruction of Greek Cruelty during the occupatiaon; indicadet the difficulties in health, economy an feeding. Finally we evaluated the inner migration around Aydın during Greek OccupationThis study, with regord to source and information, enlightens and gives us important knowledge abaout military, population and the tracks of Greek Cruelty in the region during the period between 1919 and 1920, which hasn?t been researched by nowKey Words: Aydın Sanjak, population, security, The Nationalist Forces, Greek Occupation, Greek Cruelty, economy, health, migration 239

İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa nüfusu ciddi bir demografik sürece girmiş. Doğum oranları yükselmiş, ölüm oranları ise düşüş kaydetmiştir. 2000'li senelere gelindiğinde doğum oranları iyice düşmüştür. Buna ek olarak nüfusta ciddi bir yaşlanma gerçekleşmiştir. Yaşlı nüfusun çalışan nüfusa oranına bağlı olarak bütçe, sosyal güvenlik sistemleri, iş gücü piyasaları üzerinde önemli bir baskı oluşmaya başlamıştır.Avrupa Birliği'ne adaylık sürecinde bulunan Türkiye, benzer bir demografik süreci geriden takip etmektedir. Sahip olduğu demografik potansiyelin, hem kendi ekonomisini iyileştirmek hem de Avrupa Birliği'ne üyelik sürecine olumlu katkı yapmak adına çok geç olmadan kullanılması büyük önem taşımaktadır. Bu amaca yönelik hangi konulara öncelik verilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. After the Second World War, Europe entered an important demographic transition. Fertility rates increased and mortality rates decreased. The important decline of the fertility rates with the ageing process in the 2000?s, stresse the pressure on budget, social security systems, labour markets due to old-age dependency ratios.Turkey, candidate to the European Union, follows the same demographic process being in an inferior position. It?s important that Turkey use his demographic potentiel in order to improve his economy and to contribute to the membership process. It?s also important to see which subjects must come first within the frame of membership processus. 109

2006-2007 Dönemi TÜBİTAK-BİDEB Destekli Doktora Sonrası Burs Projesi 1989’dan sonraki postsosyalist dönemde Bulgaristan, ciddi sosyal, kültürel, siyasi ve ekonomik bunalımlarla karşı karşıya kalmıştır. Bu makalede Bulgaristan’daki nüfus sorunu, istatistikî veriler temel alınarak tartışılmış ve bu sorunun etnik, sosyal, kültürel, ekonomik ve siyasal boyutları irdelenmiştir. Bulgaristan’daki sosyal ve nüfus sorunlarının derinleşmesi durumunda, bunların hangi ulusal sorunları tetikleyebileceği ve tüm bunlara bağlı olarak Bulgar ulusunun hangi tehditlerle karşı karşıya kalabileceği de makalede ele alınmıştır. Bulgaria has faced with serious social, economic, cultural and politic problems in postsocialist period since 1989. In this article, Bulgaria’s population problem is deliberated with statistical data and this problem is determined in terms of ethnic, social, cultural, economic, and politic dimensions. It is undertake that if Bulgaria’s social and population problems are deepen, these can effects what national problems, finally, national threats which Bulgarians faced with.

Cumhuriyet dönemi öncesinde, nüfus hakkında tutulmuş kayıtlardan, Cumhuriyet sonrasında, ilki 1927 yılında yapılan nüfus sayımlarından, özellikle günümüzde nüfusun sayısının yanında, nitelikleri hakkında da önemli ve araştırmalarda kullanılabilir bilgiler elde edilmektedir. Bu çalışmada da yapılan nüfus sayımlarından yararlanılarak, Türkiye ve Konya iline ait nüfus ve nüfusla birlikte değişen demografik olayların tarihi gelişiminin incelenmesi, ortaya çıkan sorunların karşılaştırılması ve Konya ilinde gelecekteki nüfusun ne olacağının tahmin edilmesi amaçlamaktadır. Birinci bölümde, Konya'nın yerleşim yeri olmasından günümüze kadarki, tarihi süreçte, geçirmiş olduğu aşamalardan, sosyal ve ekonomik olarak bulunduğu konumdan bahsedilmiş ve Cumhuriyet öncesi ve sonrasında, Konya'nın nüfus gelişimi hakkında genel bilgiler verilmiştir. İkinci bölümde, Cumhuriyetin ilaıından günümüze kadarki zaman içinde, Konya'nın demografik yapısı, Türkiye ile karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Üçüncü bölümde, Konya'nın gelecekteki nüfus trendinin ne olacağı hakkında matematiksel metotlarla projeksiyonlar yapılmıştır., Today we can take very useful informations about quality and number of population from registrations about population before the republic and also the population censuses which was firstly made in 1927. In this study we profited from these population censuses. In this reseach it is aimed to investigate both the population and the historical development ot changing demographic events in the province of Konya and Turkey, to compare the encountered problem and finally to predict the futere population of Konya by benefittiy from the census. In the first section, the stages in history from people established in Konya to present day the social and economical location of Konya has discussed. General informations about the population devolopment of Konya which was observed before and after there public, has discussed. In the second section, from anouncing republic to present day, the demographic structure of Türkiye. In the third section projections with mathematical methods has made about the population trend of Konya in the future.