Search

Przeprowadzono analizę czynników rokowniczych ostrego zapalenia trzustki (OZT). Dokonano krytycznego przeglądu najważniejszych skali rokowniczych OZT: Apache II, Ransona, BISAP, Sofa, Marshalla. Wskazano na ich ograniczenia, ale i przydatność kliniczną we wczesnej stratyfikacji prognostycznej OZT. W diagnostyce różnicowej należy wyodrębniać etiologię alkoholową i żółciopochodną. Występująca przed zachorowaniem cukrzyca typu 2 i przewlekła choroba nerek znamiennie pogarszają przebieg OZT i powinny być włączone do skali rokowniczych. Wykazano, że obecność cukrzycy z poziomem HBA1C powyżej 6,5% wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością wśród chorych na OZT i wydłuża się okres hospitalizacji o 5 dni. Zaobserwowano również, że przewlekła choroba nerek istotnie zwiększa częstość powikłań infekcyjnych OZT i podnosi 3-miesięczną śmiertelność., This study includes an analysis of acute pancreatitis (AP) prognostic factors was performed as well as a critical review of the most important AP prognostic scales (APACHE II, Ranson, BISAP, SOFA, Marshall). The limitations of each scale were described. Simultaneously, the clinical applicability in the early prognostic AP stratification was presented, along with the clinical value of the alcoholic and gallstones etiology in the differential diagnosis. Pre-existing type 2 diabetes and chronic kidney disease significantly worsen the course of AP and should be included in the prognostic scale. It was shown that the diabetes coexisting with a HBA1C level above 6.5% significantly increases the mortality of AP patients and prolongs the period of hospitalization for 5 days. It was also observed that chronic kidney disease significantly increases the frequency of infective AP complications and raises 3-months mortality.

Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication Witamina D3 (kalcytriol) pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Pozyskiwana z diety lub syntetyzowana w skórze pod wpływem promieni ultrafioletowych bierze udział nie tylko w utrzymaniu gospodarki wapniowo-fosforanowej, ale także korzystnie wpływa na układ kostno-mięśniowy, układ immunologiczny i układ sercowo-naczyniowy. W ostatnich latach podjęto znaczną liczbę badań dotyczących wpływu witaminy D na ludzki organizm, i co najważniejsze, wykazano, że niedobory tej witaminy są najpowszechniejszą awitaminozą. Niedobór witaminy D szacuje się u blisko miliarda ludzi na świecie. Konsekwencje deficytu kalcytriolu dotyczą już dzieci i objawiają się nieprawidłową masą kostną i zaburzeniami mineralizacji kości, prowadząc do licznych deformacji szkieletu. U dorosłych rozwija się osteopenia. Zaobserwowano, że ryzyko chorób nowotworowych, takich jak rak piersi, jajników, prostaty, płuc, przełyku i trzustki zwiększa się proporcjonalnie w zależności od odległości względem równika, im dalej, tym malejąca ekspozycja na światło słoneczne i tym samym ograniczona zdolność produkcji witaminy. Badania pokazują wyraźną zależność niedoboru witaminy D i zwiększonego ryzyka chorób, takich jak cukrzyca typu 2, choroby układu sercowo-naczyniowego, częste infekcje górnych dróg oddechowych, zaburzenia poznawcze, zaburzenia psychiczne, alergie oraz schorzenia autoimmunologiczne. Badania wykazują, że odpowiednia dawka i czas suplementacji witaminą D, ma korzystny wpływ na stan zdrowia człowieka. Oznaczenie we krwi 25(OH)D jest najlepszą metodą do sprawdzenia poziomu witaminy, a badanie jest ogólnie dostępne. Zwiększenie świadomości społeczeństwa odnośnie ryzyka związanego z niedoborami witaminy D oraz badań i możliwości łatwo dostępnej suplementacji, a także rozpowszechnianie informacji wśród personelu medycznego, są warunkiem poprawy stanu zdrowia całej populacji. Vitamin D (calcitriol) plays a significant role in many processes. Obtained from diet or synthesized in the skin under UV radiation, it is used not only in calcium homeostasis, but also beneficially affects systems such as the muscoskeletal, immune, and cardiovascular. In recent years, a lot of research have been done regarding the influence of Vitamin D on the human organism and, more importantly, it has been revealed that Vitamin D defi ciency is the most common avitaminosis. It is assumed, that about one million people have Vitamin D deficiency globally. Calcitriol deficit is manifested in children by abnormal bone mass and impaired bone mineralization, leading to numerous deformities of the skeleton and in adults by osteopenia. It has been observed that the risk of cancers such as breast, ovarian, prostate, lung, esophagus and pancreas increases proportionally depending on the distance from the equator, as reduced exposure to sunlight limits the ability to produce this vitamin. Studies show a clear dependence of vitamin D deficiency and increased risk of diseases such as type 2 diabetes, cardiovascular diseases, frequent infections of the upper respiratory tract, cognitive disorders, mental disorders, allergies and autoimmune diseases. Studies show that the appropriate dose and timing of supplementation with vitamin D has a clear beneficial effect on health. Determination of blood 25(OH)D is the best method to measure the level of vitamin, and the test is publicly available. To improve the health of the population it is important to raise public awareness about the risks associated with vitamin D deficiency and the possibility of easily accessible supplementation, as well as disseminating information to medical personnel.

W artykule przedstawiono dostępne dane dotyczące najnowszego preparatu insuliny - glarginy 300 j./ml. The paper presents available evidence on the clinical use of glargine 300 IU/mL, the latest addition to the diabetes care armamentarium.

Metformin is widely used for the treatment of type 2 diabetes mellitus. Although this biguanide derivative has been used for more than 50 years, its mechanism of action has not been fully elucidated. In this article we describe the latest achievements concerning the mechanisms of antihyperglycemic action of metformin. They include: decrease of glucose absorption in the small intestine, increase of glucose transport into cells, decrease in the plasma free fatty acid concentrations and inhibition of gluconeogenesis. Activation of AMP-activated protein kinase (AMPK) plays an important role in these processes. The latest discoveries have revealed mechanisms of anti-atherosclerotic, hypotensive and anticancer action of metformin and its impact on vein endothelial function. The pleiotropic actions of metformin include impact on plasma lipid profile, decrease of oxidative stress, and increase in plasma fibrinolytic activity. Although metformin is not metabolized, the latest research has shown that it is actively transported into hepatocytes and renal tubular epithelium, by OCT1 (organic cation transporter 1, encoded by the SLC22A1 gene) and OCT2 (organic cation transporter 2, encoded by the SLC22A2 gene), respectively. However, MATE1 transporter (multidrug and toxin extrusion 1 protein) is encoded by the SLC47A1 gene and facilitates metformin excretion from these cells into bile and urine. Metformin transporter gene polymorphisms may contribute to significant variation in drug response. Further studies of mechanisms of metformin action could contribute to its wider use for the prevention of type 2 diabetes mellitus, cancer, and Alzheimer’s disease, and for the treatment of type 1 diabetes mellitus, and polycystic ovary syndrome (PCOS).

INTRODUCTION There is a paucity of Polish data describing the characteristics of and assessing treatment goals in patients with relatively newly diagnosed type 2 diabetes. OBJECTIVES The aim of the study was to describe the baseline characteristics of patients with newly diagnosed type 2 diabetes, who participated in the ARETAEUS1 study, and to assess to what degree diabetic control criteria recommended by the Polish Diabetes Association clinical practice guidelines are met. PATIENTS AND METHODS This cross-sectional questionnaire-based study was conducted from January to April 2009. It involved patients of any age and gender, diagnosed with type 2 diabetes after January 1, 2007, and recruited by randomly selected physicians, both diabetologists and non-diabetologists. RESULTS We analyzed 1714 valid questionnaires from 333 physicians: 1150 from non-diabetologists and 564 from diabetologists. Mean age of patients was 60 years, mean body mass index -- 30.6 kg/m2, proportion of females -- 50%. The levels of median glycated hemoglobin (HbA1c), total cholesterol and triglycerides, mean low-density lipoprotein (LDL) cholesterol, as well as blood pressure were above the thresholds recommended in the guidelines (i.e.

Wstęp. Leczenie mieszankami insuliny ludzkiej (PMHI, pre-mixed human insulin) jest na całym świecie jednym z najpopularniejszych modeli insulinoterapii. Jednak osiągnięcie dobrej kontroli glikemii u osób stosujących PMHI może być trudne, głównie ze względu na zmienne spożycie węglowodanów i podaż kalorii. Badanie przeprowadzono w celu oceny wpływu modyfikacji diety na stężenia glukozy u chorych na cukrzycę typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus) stosujących PMHI. Materiał i metody. Do tego prospektywnego badania przeprowadzonego w układzie naprzemiennym włączono 8 chorych na T2DM leczonych PMHI (średnie stężenie HbA1c 8,4%). U chorych zastosowano 2 diety, obie cechujące się stałą zawartością kalorii/węglowodanów: dieta A - 50% kalorii pochodzi z węglowodanów, 30% - z tłuszczów, 20% - z białek; dieta B - 40% kalorii pochodzi z węglowodanów, 30% - z tłuszczów i 30% - z protein. Badanie prowadzono w warunkach domowych, dostarczano chorym wszystkie posiłki. Każdy chory stosował dietę A przez 9 dni, a następnie po 7-dniowym okresie wypłukiwania przez 9 dni stosował dietę B. Profile glukozy oceniano przy użyciu systemu ciągłego monitorowania glikemii (CGMS, continuous glucose monitoring system, iPro, Medtronic, USA). Wyniki. Zmiana z diety A na dietę B spowodowała zmniejszenie średnich stężeń glukozy (dane z system CGMS) ze 145 mg/dl do 133 mg/dl (p = 0,0001), redukcję SD z 51 do 42 mg/dl (p = 0,0429) oraz skrócenie czasu, w którym glikemia utrzymywała się powyżej progowej wartości 180 mg/dl z 18% do 11% (p = 0,0006). Wnioski. W badaniu wykazano, że zapewnienie odpowiedniej i powtarzalnej podaży węglowodanów i kalorii z umiarkowanym ograniczeniem węglowodanów umożliwia poprawę kontroli glikemii u chorych na cukrzycę typu 2. Introduction. The treatment with pre-mixed human insulins (PMHI) is globally one of the most popular models of insulin therapy. Achieving good glycaemic control on PMHI may, however, be difficult, mostly due to inconsistent calorie and carbohydrate intake. The aim of the study was to examine the impact of dietary modification on glucose levels in patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM) treated with PMHI. Materials and methods. In this prospective cross-over analysis we studied 8 T2DM PMHI treated individuals (mean HbA1c 8.4%). We exposed patients to 2 diets, both based on steady calorie/carbohydrate content: "A" - 50% calories from carbohydrates, 30% from fat, 20% from protein, "B" - 40% from carbohydrates, 30% from fat and 30% from protein. The study was performed in home settings, all the meals were delivered to the patients. Each patient was exposed to diet A for 9 days, than after 7 days of wash-out to 9 days of diet B. Glucose patterns were assessed with continuous glucose monitoring system (CGMS, iPro, Medtronic, USA). Results. Switching from diet A to diet B resulted in a decrease in mean glucose levels (CGMS data) from 145 mg/dL to 133 mg/dL (p = 0.0001), SD reduction from 51 to 42 mg/dL (p = 0.0429), and a decrease in time spent above the target of 180 mg/dL from 18% to 11% (p = 0.0006). Conclusions. The study demonstrates that consistent and repeatable carbohydrate (CH) and calorie intake with moderate restriction of CHs helps to improve glycaemic control in this group of patients.

Introduction Prandial insulin is a key component in insulin treatment of type 1 diabetes mellitus (T1DM) and in many patients with type 2 diabetes mellitus (T2DM). The evidence-based data supporting the choice of an insulin preparation are still limited. Objectives We performed a systematic review to summarize and update the evidence on relative efficacy and safety of insulin aspart (IAsp) and regular human insulin (RHI) in both types of diabetes. Methods Randomized controlled trials comparing IAsp with RHI in patients with either T1DM or T2DM and conducted until May 2013 were retrieved from a systematic search of MEDLINE, EMBASE, and Cochrane Library. Results Of 16 relevant trials, 11 involved patients with T1DM and 5--with T2DM. In the T1DM population, IAsp, when compared with RHI, provided a greater reduction in hemoglobin A₁c (HbA₁c) levels (weighted mean difference [WMD], -0.11%; 95% confidence interval [CI], -0.16 to -0.05; WMD, -1.2 mmol/mol; 95% CI, -1.7 to -0.5), and improved postprandial glucose levels following breakfast (WMD, -1.40 mmol/l; 95% CI, -1.72 to -1.07), lunch (WMD, -1.01 mmol/l; 95% CI, -1.61 to -0.41), and dinner (WMD, -0.89 mmol/l; 95% CI, -1.19 to -0.59). The risk of nocturnal hypoglycemia was lower in T1DM patients receiving IAsp (relative risk, 0.76; 95% CI, 0.64-0.91), while no difference was observed for severe hypoglycemia. In T2DM patients, IAsp led to a greater reduction in HbA₁c levels (WMD, -0.22%; 95% CI, -0.39 to -0.05; -2.4 mmol/mol, -4.3 to -0.5) and postprandial blood glucose. The risk of overall hypoglycemia and severe adverse effects was comparable between the groups. Conclusions IAsp provides better glycemic control when compared with RHI in patients with T1DM and T2DM. Fewer T1DM patients treated with IAsp experienced nocturnal hypoglycemia, while both interventions showed a comparable risk of severe hypoglycemic events in both types of diabetes.

The appraisal of quality of life of patients with diabetes type 2 is affected by many factors: age, sex, course of the disease, performing of social roles, potential of adaptive forces and dealing with the disease. All activities and medical interventions are meant to improve the quality of patients’ life. The big role in this range can play the treatment in health resort hospital. The aim of this research was an attempt to evaluate the quality of life of the persons with type 2 diabetes healed in health resort hospital. The research was conducted in Health Resort Hospital "Stary Dom Zdrojowy" in Krynica-Zdrój among 101 patients with diabetes type 2. The diagnostic survey and questionnaire were adopted in this study. An original questionnaire and the standardized WHO Quality of Life-Bref Questionnaire were used. The quality of the respondent' life after healing in health resort hospital was on the average level. Among all examined quality of life domains existed positive correlations. The higher was the perception of health and life, the higher was the quality of life of patients. There was better life quality among economically active people which are married and unmarried. With age the quality of life was dropping. The stay in the health resort hospital influenced on improvement of well-being and overall health state of patients with diabetes type 2. In a great proportion of patients occurred: the reduction of body mass and blood glucose level, increase of knowledge about diabetes type 2. The most of the respondents were satisfied with the standard of the medical services. In order to improve the quality of life of patients with type 2 diabetes there should be used system actions, for example: enhancement of financial expenditure for the Hospitals of the Health Resort with dialectological profile, enhancement of referrals from NFZ for patients with type 2 diabetes.

INTRODUCTION In 2011, the Diabetes Poland updated its recommended goals in diabetes treatment, including hemoglobin A1c (HbA1c) and blood pressure (BP) levels. Adherence to the updated guidelines has not been systematically assessed so far. OBJECTIVES The aim of the study was to assess which methods are most commonly used in the treatment of recently diagnosed type 2 diabetes and to what extent the new criteria for diabetes control are met in these patients. PATIENTS AND METHODS The ARETAEUS2‑Grupa study was a cross‑sectional questionnaire‑based study conducted in Poland in 2012 (April-June). It involved 1636 patients of any age and sex, with type 2 diabetes diagnosed within the previous 2 years, recruited by randomly selected physicians. RESULTS Of all patients, 37.5% met the goal of an HbA1c level of ≤6.5% (recommended in type 2 diabetes of short duration), while 62% met the goal of an HbA1c level of ≤7% (general recommendation). Only 6.7% of the patients met all 3 goals (HbA1c ≤6.5%, BP

Mieszanki insulinowe odgrywają ważną rolę w leczeniu cukrzycy typu 2 po wystąpieniu nieskuteczności leków doustnych. Przy rozpoczynaniu leczenia insuliną, po krótkim okresie postępowania skojarzonego lekami doustnymi i insuliną NPH, często konieczne jest przejście do stosowania mieszanek. Akceptowane jest także rozpoczynanie insulinoterapii od stosowania mieszanek dwa razy dziennie. Nie wykazano istotnych różnic w efektach leczenia między mieszankami insulin ludzkich i analogowych. Przy wprowadzeniu mieszanek insulin ludzkich obserwowano poprawę jakości życia. W niektórych sytuacjach bardziej przydatne są mieszanki insulin ludzkich niż analogowych, na przykład przy gastroparezie albo u chorych preferujących dodatkowe przekąski między posiłkami. Premixed insulins have a very important role in the therapy of type 2 diabetes after fail of the oral treatment. In initiation of insulin therapy, after short period of combined therapy with oral drugs and NPH insulin, introduction of premixed insulins is necessary. Often the initiation of insulin therapy with two daily injections of premixed insulins is also accepted. There are no serious differences in effects of therapy between human and analog premixed insulins. After introduction of human premixed insulins the improvement in quality of life was observed. In some circumstances there is superiority of human premixed insulins in comparison to analog premixed insulins, eg. in gastroparesis or in patients preferring snacks between main meals.

The plague of obesity afflicts an increasing group of people. Moreover type 2 diabetes, which is the most serious illness accompanying excessive weight, is becoming more and more common. Traditional methods of obesity treatment, such as diet and physical exercise, fail. This applies especially to people with class III obesity. The only successful way of treating obesity in their case is bariatric surgery. There are three types of bariatric surgery: restrictive procedures (reducing stomach volume), malabsorptive procedures, and mixed procedures, which combine both methods. In spite of the risk connected with the surgery and complications after it, bariatric procedures are advised to patients with class III obesity and class II with an accompanying illness which increases the probability of death. It has been proved that bariatric surgery not only eliminates obesity but also very frequently (in 90�0of cases) leads to the remission of type 2 diabetes. Moreover, the remission occurs very fast – it takes place a long time before the patients reduce their weight, even within a few days after surgery. Detailed studies have shown that the remission of diabetes is caused mostly by the change of the gastro-intestinal hormones’ profile, resulting from the surgery. These hormones include GLP-1, GIP, peptide YY, ghrelin and oxyntomodulin. Additionally, the change of the amount of adipose tissue after the surgery influences the level of adipokines, i.e. the hormones of the adipose tissue, among which the most important are leptin, adiponectin and resistin. Thus, bariatric surgery not only changes the shape of the gastrointestinal tract but it also modulates the hormonal activity. Bariatric surgery is considered as therapy not only for the obese but also for diabetic patients.

WSTĘP. W ostatnio opublikowanych badaniach wykazano istotną rolę czynników wzrostowych i cytokin prozapalnych w rozwoju nefropatii cukrzycowej. Celem pracy była ocena wpływu wybranych czynników wzrostowych i markerów stanu zapalnego na rozwój zmian w nerkach u pacjentów z nefropatią cukrzycową. MATERIAŁ I METODY. Badaniami objęto 50 chorych z nefropatią w przebiegu cukrzycy typu 2, w tym 25 poddano obserwacji prospektywnej trwającej 36 miesięcy. U wszystkich pacjentów oznaczono stężenie czynników zapalnych i wzrostowych we krwi oraz parametry wydolności nerek. WYNIKI. Chorzy z nefropatią cukrzycową charakteryzowali się istotnie wyższym stężeniem fibrynogenu, hsCRP, IL-6 i sTNF-RII w porównaniu z wartościami referencyjnymi. W badaniu wyjściowym stwierdzono, że podwyższone stężenia IL-6 i sTNF-RII wiązały się ze spadkiem wartości GFR (r = –0,3; p = 0,01 oraz r = –0,7; p < 0,0001). Po 36 miesiącach obserwacji wykazano związek stężenia hsCRP, sTNF-RII z albuminurią (r = 0,5; p = 0,008 i r = 0,5; p = 0,02) oraz VEGF z wartością GFR (r = –0,4; p = 0,03). WNIOSKI. W niniejszej pracy wykazano, że u chorych z nefropatią cukrzycową, w stosunku do wartości referencyjnych, występują istotnie wyższe stężenia markerów zapalnych. W badaniu prospektywnym wzrost wartości stężeń markerów zapalnych wiązał się z progresją nefropatii - obniżeniem GFR i wzrostem albuminurii. BACKGROUND. Presently published research points to an essential role of growth and pro-inflammatory cytokines in the development of diabetic nephropathy. The aim of the study was to evaluate influence of certain growth factors and inflammatory markers on the progression of kidney changes in patients with diabetic nephropathy. MATERIAL AND METHODS. Material included 50 patients with diabetic nephropathy, 25 out of them re-evaluated after 36 months. Inflammatory and growth factors were measured along with renal parameters in all patients. RESULTS. Patients with diabetic nephropathy were characterized with significantly higher values of fibrinogen, hsCRP, IL-6 and sTNF-RII in comparison to reference values. In the initial examination, increased concentrations of IL-6 and sTNF-RII were associated with decreased values of GFR (r= –0.3; p = 0.01, as well as r = –0.7; p < 0.0001). After 36 months of observation - an association was found between concentrations of hsCRP, sTNF-RII and albuminuria (r = 0.5; p = 0.008 and r = 0.5; p = 0.02); as well as between VEGF and GFR values (r = –0.4; p = 0.03). CONCLUSIONS. Research showed that patients with diabetic nephropathy in comparison to reference values had significantly higher concentrations of inflammatory markers. In the prospective examination - changes of inflammatory markers were associated with progression of nephropathy (decrease of GFR and increase of albuminuria).

Praca recenzowana / Peer-reviewed paper

Wyniki badania ADVANCE ukazały korzyści dotyczące licznych punktów końcowych, w tym naczyniowych powikłań cukrzycy i śmiertelności, wynikające z obniżania wartości ciśnienia tętniczego u chorych na cukrzycę typu 2 z zastosowaniem Noliprelu oraz intensywnego obniżania glikemii z użyciem preparatu Diaprel MR. Badanie ADVANCE było największą przeprowadzoną dotąd próbą u chorych na cukrzycę typu 2 (n = 11 140). Ostatnio opublikowano analizę dotyczącą łącznej oceny korzyści wynikających z randomizacji do obu grup interwencyjnych; niniejszy artykuł stanowi krótkie podsumowanie tych rezultatów. W łącznej analizie ramion hipoglikemizującego i hipotensyjnego badania ADVANCE wykazano, że ich wpływ jest niezależny dla wszystkich incydentów (brak interakcji); łączny efekt leczenia zapewnia chorym istotne korzyści w postaci 18-procentowej redukcji śmiertelności całkowitej, zmniejszenia śmiertelności sercowo-naczyniowej o 24% oraz 33-procentowego spadku częstości nefropatii i incydentów nerkowych. Wyniki badania wskazują więc, że efekty leczenia hipotensyjnego z zastosowaniem Noliprelu i intensywnej kontroli glikemii opartej na terapii z użyciem preparatu Diaprelu MR były niezależne dla wszystkich punktów końcowych. Łączne stosowanie obu rodzajów leczenia może przynieść chorym na cukrzycę szczególne korzyści kliniczne. The recently published results of ADVANCE trial demonstrated the separate benefits of blood pressure lowering with the fixed combination of perindopril- -indapamide and of intensive glucose control with a gliclazide MR-based regimen on a range of outcomes including vascular complications of diabetes and mortality. The study was the biggest so far prospective trial on type 2 diabetes mellitus (n = 11,140). Separate analysis of both treatment arms of ADVANCE trial was recently followed by the assassement of magnitude and independence of both, hypoglycemic and hypotensive, effects. This article summarizes main results of combined analysis. The was no interaction between blood pressure lowering and intensive glucose control for any endpoints. Individuals randomized to Perindopril/Indapamide and Diaprel MR-based intensive blood glucose lowering, were characterized by reduction of risk of all-cause mortality by 18%, cardiovascular death by 24%, development or worsening of nephropathy by 33%. These results indicate that the separate effects of Perindopril/Indapamide and intensive glucose control with Diaprel MR were independent for all outcomes, combined use of these treatments should be of substantial benefis for T2DM patients.

W niniejszej pracy omówiono zasady postępowania w dyslipidemii u chorych na cukrzycę typu 2. Istotną rolę odgrywa obniżenie stężenia cholesterolu frakcji LDL, należy jednak dążyć do normalizacji całego profilu lipidowego. Modyfikacja stylu życia i ścisłe wyrównanie glikemii, a także kontrola stężenia lipidów i dostosowywanie dawek leków w celu uzyskania stężeń docelowych mają istotne znaczenie w uzyskaniu dobrego efektu terapeutycznego. In this paper we described the practical guidelines of diagnosis and treatment of diabetic dyslipidemia. The primary treatment goal is to decrease LDL-cholesterol concentration, however, normalization of the whole lipid profile is recommended. Life style modification, strict glycemic control, as well as serum lipids control and adjusting drugs dose to obtain goal levels is important in achieving good therapeutic effect.

W niniejszym artykule podsumowano założenia, projekt i wyniki badania ADVANCE - jak dotąd największej próby dotyczącej leczenia cukrzycy typu 2. Miało ono dwa główne ramiona badawcze - jedno na temat oceny efektów kontroli ciśnienia tętniczego w leczeniu opartym na stosowaniu Noliprelu (rezultaty tej części badania zaprezentowano w 2007 roku), drugie, szczegółowo opisane w tej pracy, odnoszące się do oceny związku między intensywną kontrolą glikemii (HbA1c £ 6,5%) opartą na Diaprelu MR a częstością mikro- i makronaczyniowych punktów końcowych (wyniki ogłoszono 6 czerwca 2008 r. na Kongresie ADA oraz opublikowano w NEJM). Glikemiczne ramię badania zaprojektowano jako prospektywne, randomizowane otwarte, z zaślepionymi punktami końcowymi. Pacjentów przydzielano losowo do jednej z dwóch grup badawczych. W pierwszej grupie stosowano intensywną wieloczynnikową terapię opartą na Diaprelu MR, mającą na celu osiągnięcie stężenia HbA1c wynoszącego 6,5% lub mniej. W drugiej grupie pacjentów leczono standardowo, zgodnie z obowiązującymi aktualnie regułami opieki diabetologicznej. Po średnio 5-letniej obserwacji wartość HbA1c w grupie intensywnie leczonej była istotnie niższa niż w grupie poddanej konwencjonalnej terapii (odpowiednio: 6,5% vs. 7,3%; p < 0,001). W grupie leczonej intensywnie (HbA1c £ 6,5%) 70% chorych przyjmowało Diaprel MR w dawce 120 mg (4 tabl.). Intensywne leczenie cukrzycy, oparte na stosowaniu preparatu Diaprel MR, wiązało się z 10-procentowym zmniejszeniem względnego ryzyka rozwoju wszystkich naczyniowych powikłań cukrzycy (p = = 0,01), w tym z redukcją ryzyka rozwoju powikłań mikronaczyniowych o 14% (p = 0,01). Intensywna terapia cukrzycy okazała się szczególnie efektywna w prewencji pojawienia się/progresji nefropatii cukrzycowej (zmniejszenie ryzyka o 21%; p = 0,006), w tym prewencji rozwoju makroalbuminurii (zmniejszenie ryzyka o 30%; p < 0,001). W przeciwieństwie do badania ACCORD, w badaniu ADVANCE wykazano pozytywny trend w redukcji śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych (12%) w grupie intensywnie leczonej, mimo że uzyskano porównywalne wartości HbA1c. The article summarizes rationale, design and results of ADVANCE - the biggest ever study on type 2 diabetes. The study had two treatment arms, one aimed on control of blood pressure with the usage of Noliprel as basic drug (this arm of the study has already been summarized and the results were published in 2007), the other, discussed in details in this article, aimed on assesment of the relationship between tight glicemic control, as well as micro- and macrovascular outcomes (the results were presented on June 6, 2008 at the ADA congress and published in NEJM). The glycemic arm of the study was designed as Prospective Randomized Open with Blinded End-points (PROBE) trial. Patients were randomly allocated to intensive glucose control group receiving multifactorial intervention and pharmacotherapy based on Diaprel MR aiming at achieving target HbA1c of 6.5% or less or to the standard treatment group. Intensive treatment of diabetes, based on Diaprel MR 120 mg (4 tabs.) daily, reduced the combined incidence of macro- and microvascular events by 10% (p = 0.01); the risk reduction of microvascular events was reduced by 14% (p = 0.01). Intensive diabetes treatment was particularly effective in prevention of the onset/progression of diabetic nephropathy (relative risk reduction by 21%; p = 0.006), with 30% of risk reduction of the onset of macroalbuminuria (p < 0.001). Contrary to the results of the ACCORD study, the ADVANCE study showed positive trend towards a reduction in cardiovascular mortality (12%) in the intensive treatment group, despite achieving comparable levels of HbA1c.

Insulinooporność jest główną przyczyną nietolerancji glukozy i rozwoju cukrzycy typu 2, przyczynia się również do progresji miażdżycy. Ocena insulinooporności jest zatem niezwykle istotna przy rozpoczynaniu odpowiedniego leczenia. Istnieje kilka wskaźników insulinooporności. Wśród nich należy wymienić wartość M ocenianą przy zastosowaniu klamry metabolicznej, która jest techniką kosztowną i dość skomplikowaną do przeprowadzenia. Innym często używanym wskaźnikiem jest HOMA-IR, który również ma pewne ograniczenia. Istnieje więc pilna potrzeba wyznaczenia bardziej właściwego parametru w ocenie insulinooporności. W niniejszej pracy omówiono adiponektynę, leptynę, A/L, wskaźnik leptyna/adiponektyna (L/A), HOMA-AD jako niedawno zaproponowane wskaźniki oceny insulinooporności. Insulin resistance is the principal cause of glucose intolerance and type 2 diabetes and induces progression of atherosclerosis. It is justified to evaluate the extend of insulin resistance for introducing the proper treatment. Several techniques are used to measure it. Among them M (euglycemic, hyperinsulinemic clamp) - value which is complicated and expensive. Another one is HOMA-IR, which has also some limitations. Therefore a more accurate index is necessary for determining insulin resistance. In this review we discuss the evaluation of adiponectin, leptin and A/L, L/A, HOMA-AD as recently proposed indexes for determining insulin resistance.

Wstęp: Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) i cukrzyca typu 2 to częste choroby wieku podeszłego, a ich występowanie w starzejących się populacjach wciąż szybko wzrasta. Współwystępowanie obu chorób jest stosunkowo częstym zjawiskiem, w przeciwieństwie do współistnienia astmy oskrzelowej z cukrzycą typu 2. Celem pracy była analiza retrospektywna chorych na POChP i ocena współistniejących u tych chorych zaburzeń metabolizmu glukozy. Materiał i metody: Analizą objęto 213 chorych (135 mężczyzn i 78 kobiet; średnia wieku 66.3 roku) z rozpoznaną POChP, hospitalizowanych w Klinice Chorób Wewnętrznych, Alergologii i Immunologii Klinicznej w Zabrzu w latach 2000–2004. Cukrzycę rozpoznawano według kryteriów WHO z 1985 roku, a POChP—według wytycznych GOLD 2005. Wyniki: Współistnienie POChP i zaburzeń metabolizmu glukozy pod postacią cukrzycy, nieprawidłowej krzywej doustnego obciążenia glukozą lub nieprawidłowej glikemii na czczo stwierdzono u 74 osób (34.7%). U 22 (29.7%) objawy POChP poprzedzały rozpoznanie cukrzycy o średnio 5.4 roku (1 miesiąc-15 lat). U 18 chorych (8.4%) cukrzycę rozpoznano w trakcie hospitalizacji. U 16 pacjentów (7.5%) stwierdzono nieprawidłową glikemię na czczo, a u 18 (8.4%) wynik doustnego testu tolerancji glukozy był nieprawidłowy. Chorzy stanowili grupę zróżnicowaną pod względem czasu trwania obu chorób, obrazu klinicznego, a także sposobu leczenia. Wnioski: Występowanie cukrzycy u chorych na POChP pozostawało bez związku ze stosowaniem glikokortykosteroidów. Współistnienie obu chorób może stanowić przedmiot dalszych badań klinicznych w celu wyjaśnienia złożonej etiopatogenezy tych schorzeń.

Cukrzyca typu 2 stanowi jeden z najważniejszych problemów epidemiologicznych ostatnich kilkudziesięciu lat. Według szacunków liczba chorych podwaja się co 30 lat. Częstość cukrzycy gwałtownie wzrasta wraz z wiekiem, dochodząc nawet do ponad 30% u osób po 60. roku życia. W ciągu ostatnich lat częstość cukrzycy zwiększała się szybciej u mężczyzn niż u kobiet. To sprawia, że mężczyzna w starszym wieku jest szczególnie narażony na tę chorobę. W niniejszej pracy omówiono patogenezę cukrzycy typu 2 u osób w starszym wieku, z uwzględnieniem zaburzeń swoistych dla płci męskiej. Przedstawiono też powikłania i problemy terapeutyczne występujące u osób w starszym wieku, a także preferowane metody leczenia tych chorych. Type 2 diabetes mellitus is one of the most severe epidemiologic problems during last several dozens of years. According to the recent estimations the prevalence of diabetes doubles every 30 years. Diabetes prevalence quickly increases with age, achieving over 30% in the group of people over 60. Recently diabetes have displayed more rapid rise in males than in females. This makes an ageing male especially susceptible for diabetes mellitus. In this review the pathogenesis of type 2 diabetes mellitus in elderly was presented, together with specific features observed in males. In addition, the diabetic complications were described, with emphasis on therapeutic problems that are present in ageing patients, as well as the preferable treatment options in this group of subjects.

WSTĘP. Retinopatia cukrzycowa jest najczęstszym przewlekłym powikłaniem mikronaczyniowym cukrzycy. W przypadku znacznego zaawansowania zmian prowadzi do zaburzeń widzenia, a nawet do utraty wzroku. Celami niniejszej pracy były ocena w badaniu przekrojowym częstości występowania retinopatii cukrzycowej u chorych na cukrzycę typu 2 w populacji polskiej oraz analiza związku wybranych cech klinicznych z retinopatią. MATERIAŁ I METODY. Badaniem objęto chorych na cukrzycę typu 2 leczonych w Poradni Diabetologicznej Katedry i Kliniki Chorób Metabolicznych CM UJ w Krakowie. Pacjenci wypełniali kwestionariusz dotyczący wywiadu chorobowego, chorób współtowarzyszących, leczenia, nałogów, wywiadu rodzinnego w kierunku cukrzycy. Wykonano badania biochemiczne, badanie okulistyczne, w tym badanie oftalmoskopowe dna oka po poszerzeniu źrenicy oraz fotografie dna oka. WYNIKI. W badaniu uczestniczyło 359 chorych na cukrzycę typu 2 - 198 kobiet (55,2%) i 161 mężczyzn (44,8%), w średnim wieku 60,8 ± 9,4 roku, BMI 31,3 ± 7,4 kg/m2, czasem trwania choroby 11,2 ± ± 7,0 lat oraz HbA1c 7,5 ± 1,5%. Retinopatię cukrzycową stwierdzono u 33,7% badanych. W przypadku, gdy choroba trwa do 10 lat, retinopatię wykazano u 18,3% pacjentów (n = 33), w okresie 10–20 lat - u 43,7% (n = 52), a jeśli cukrzyca trwała dłużej niż 20 lat - u 62,5% badanych (n = 35). W analizie wieloczynnikowej niezależnymi czynnikami ryzyka retinopatii okazały się: wiek rozpoznania cukrzycy (p = 0,01; OR: 0,96; 95% CI: 0,92–0,99), czas trwania choroby (p = 0,003; OR: 1,06; 95% CI: 1,02–1,10), HbA1c (p = 0,001; OR: 1,35; 95% CI: 1,13–1,63), niepalenie tytoniu (p = 0,001; OR: 0,41; 95% CI: 0,23– -0,71) oraz stężenie mocznika (p = 0,009; OR: 1,19; 95% CI: 1,05–1,36). WNIOSKI. W badanej grupie wykazano dużą częstość retinopatii cukrzycowej (33,7%). Chorobowość zwiększała się wraz z czasem trwania schorzenia. Niezależnymi czynnikami ryzyka retinopatii były: wiek zachorowania, czas trwania choroby, stężenia HbA1c i mocznika oraz niepalenie tytoniu. BACKGROUND. Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is a complex, multifactorial disease that is a consequence of the progressive insulin secretory defect and peripheral insulin resistance. In the course of disease the long-lasting hyperglycaemia leads to the chronic complications. Diabetic retinopathy is a highly specific microvascular complication of this disease. It is the most frequent cause of new cases of blindness among adults. The aim of the study was to define the prevalence of diabetic retinopathy in patients with T2DM from a Polish population and to analyze the clinical features associated with this complication in the examined group. MATERIAL AND METHODS. The study group consisted of 359 T2DM patients with age of diagnosis above 35 years. The diagnosis of DR was based on the ophthalmologic examination and ophthalmoscopy after the dilation of pupils. The photographic documentation was done. Potentially important clinical covariables such as gender, age, duration of diabetes, BMI, smoking status, the presence of hypertension and some biochemical factors were also measured. RESULTS. We examined 359 subjects, all European Caucasians, residents of Poland with T2DM. The examined group consisted of 198 (55.2%) female and 161 (44.8%) male T2DM patients (mean age at examination: 60.8 ± 9.4 years, age at T2DM diagnosis: 49.7 ± 9.2, T2DM duration: 11.2 ± 7.0 years, body mass index: 31.3 ± 7.4 kg/m2, HbA1c: 7.5 ± 1.5 %). Diabetic retinopathy of different stages was detected in one third of the examined diabetic group (33.7%). Proliferative retinopathy was diagnosed in 8 subjects, what constituted 2.2% of the entire T2DM group. The morbidity differed in the sub-groups defined based on the disease duration. Among the patients with diabetes duration below 10 years retinopathy was diagnosed in 18.3% (n = 33) patients, while in the sub-group with diabetes duration between 10 and 20 years retinopathy was present in 43.7% (n = 52) of T2DM individuals. In the group of patients with the longest history of diabetes (above 20 years), retinopathy was observed in 62.5% (n = 35) subjects. The multivariate analysis revealed that significant predictors of diabetic retinopathy were: age at diagnosis of diabetes (p = 0.01; OR: 0.96; 95% CI: 0.92–0.99), duration of diabetes (p = 0.003; OR: 1.06; 95% CI: 1.02-1.10), HbA1c level (p = 0.001; OR: 1.35; 95% CI 1.13–1.63), never-smoking status (p = 0.001; OR: 0.41; 95% CI 0.23–0.71), and urea serum level (p = 0.009; OR 1.19; 95% CI: 1.05–1.36). CONCLUSIONS. The prevalence of diabetic retinopathy was 33.7% in examined populations. We were able to confirm the role of some clinical risk factors in the pathogenesis of DR such as age at diagnosis of diabetes, duration of the disease, HbA1c level, never-smoking status, urea serum level.

WSTĘP. Celem badania było poszukiwanie związku między polimorfizmami Gly168Ser i Leu260Phe genu receptora glukagonopodobnego peptydu-1 z cukrzycą typu 2 w populacji polskiej. MATERIAŁ I METODY. Analizowano materiał genetyczny 462 chorych na cukrzycę typu 2 i 428 zdrowych ochotników. Genotypowanie polimorfizmów wykonywano, namnażając odpowiednie fragmenty DNA za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy, tnąc namnożone fragmenty enzymami restrykcyjnymi i uwidaczniając produkty cięcia na żelu agarozowym z dodatkiem bromku etydyny. Analiza statystyczna obejmowała test c2 dla zbadania zależności genotypów z chorobą i regresję logistyczną dla zbadania zależności haplotypów z chorobą. WYNIKI. Częstość homozygot Ser/Ser była znamiennie wyższa w grupie chorych na cukrzycę (15,7%) niż w grupie kontrolnej (9,8%), p = 0,03. Iloraz szans rozwoju cukrzycy u tych pacjentów wskazywał na niemal 2-krotnie wyższe ryzyko niż u pacjentów niebędących homozygotami Ser/Ser. Polimorfizm w pozycji 260 oraz haplotypy utworzone przez dwa badane polimorfizmy nie były związane z występowaniem cukrzycy typu 2. WNIOSKI. Wyniki badania sugerują, że polimorfizm Gly168Ser jest potencjalnym czynnikiem ryzyka cukrzycy typu 2 w populacji polskiej. Obserwacja ta wymaga potwierdzenia w innych grupach etnicznych. INTRODUCTION. The aim of the study was to search for the association between Gly168Ser and Leu260Phe amino acid variants of the glucagon-like peptide 1 receptor gene and type 2 diabetes in a Polish population. METHODS. 462 patients with type 2 diabetes and 428 healthy volunteers were genotyped by restriction fragments length polymorphism method after amplification of examined genome fragment by polymerase chain reaction technique. The digestion products were separated and visualized by electrophoresis on agarose gel containing ethidium bromide. Statistical analysis involved chi-square test for genotype-phenotype association and logistic regression for association of phenotype with haplotypes. RESULTS. Ser/Ser homozygotes frequency in diabetic patients group was significantly higher than in control group (15.7% vs. 9.8%, p = 0,03). Odds ratio of having type 2 diabetes in Ser/Ser carriers group versus other genotype carriers showed almost two fold risk increase associated with this genotype. Polymorphism in 260 amino acid position and haplotypes of the analyzed polymorphisms were not associated with type 2 diabetes. CONCLUSIONS. The results of the study suggest that polymorphism Gly168Ser may be potentially a risk factor of the type 2 diabetes in Polish population. This observation should be evaluated in other ethnic groups.

Obraz kliniczny cukrzycy typu 2 jest uwarunkowany współistnieniem zaburzeń wydzielania insuliny i insulinooporności. Dzięki wysiłkom naukowców z całego świata wykazano związki między mutacjami i polimorfizmami niektórych genów a wieloczynnikowymi i monogenowymi formami cukrzycy typu 2. Formy monogenowe, mimo ich rzadkości, stanowią obszar, w którym dokonał się znaczący postęp w zrozumieniu molekularnego podłoża cukrzycy typu 2. Monogenowe formy cukrzycy typu 2 obejmują cukrzycę MODY (maturity onset diabetes of the young), cukrzycę mitochondrialną (MIDD, maternally inherited diabetes with deafness) oraz inne rzadkie zespoły związane głównie ze skrajnie nasiloną insulinoopornością. Prace nad identyfikacją genów odpowiedzialnych za częstszy, uwarunkowany wieloczynnikowo typ cukrzycy typu 2 były mało owocne. Złożona cukrzyca typu 2 wiąże się z interakcją wielu czynników środowiskowych i genetycznych, takich jak pewne częste polimorfizmy niektórych genów. Jak dotąd różnicom w sekwencji zaledwie kilku genów przypisano związek z patogenezą wielogenowej formy cukrzycy typu 2. Są to na przykład geny kalpainy 10, PPARg, KCNJ11 i insuliny. Należy mieć nadzieję, że w związku z coraz szerszym zakresem wiedzy o strukturze genomu ludzkiego i doskonaleniem metod biologii molekularnej kolejne lata przyniosą istotny postęp dotyczący poznania podłoża cukrzycy typu 2. Clinical picture of the type 2 diabetes (T2DM) is influenced by two major, coexisting conditions: impaired insulin secretion and insulin resistance. As a result of efforts of the scientists around the world mutations and polymorphisms in a number of genes were linked with monogenic and polygenic forms of T2DM. Monogenic forms, despite their rarity, were the field where a substantial progress has been achieved in recognising the molecular background of T2DM. The monogenic forms comprise MODY (maturity onset diabetes of the young), mitochondrial diabetes (MIDD - maternally inherited diabetes with deafness) and certain rare forms resulting mainly from severe insulin resistance. Efforts aiming to identify genes responsible for more common, polygenic form of T2DM were not so fruitful. The complex, polygenic form of T2DM occurs as an effect of interaction of many environmental and genetic factors, such as certain common gene polymorphisms. So far, only several sequence differences have been verified to play role in the pathogenesis of polygenic T2DM. These are the polymorphisms in genes of calpain 10, PPARg, KCNJ11 and insulin. It is expected that in the nearest future more T2DM susceptibility genes will be identified.

W ostatnich latach coraz więcej mówi się o potrzebie intensyfikacji leczenia cukrzycy typu 2. U większości chorych na cukrzycę typu 2 insulinoterapia za pomocą gotowych mieszanek insuliny ludzkiej w wielu przypadkach nie jest wystarczająca, szczególnie w kontekście zapobiegania powikłaniom makronaczyniowym wynikającym z niewystarczającej kontroli glikemii po posiłkach. Analogi dwufazowe stanowią dobre narzędzie do intensyfikacji leczenia u chorych z niedostatecznie wyrównaną glikemią przy zastosowaniu tradycyjnych mieszanek insulinowych; są łatwe w podawaniu i pozwalają dobrze kontrolować glikemię po posiłkach, nie narażając przy tym pacjentów na zwiększone ryzyko hipoglikemii. Niniejszy artykuł zawiera wskazówki praktyczne oparte na doświadczeniu klinicznym autorów, pomocne przy zmianie leczenia z tradycyjnych mieszanek insulinowych na dwufazowe analogi insuliny aspart. In recent years, the need of intensifying and improving metabolic control in type 2 diabetes is becoming more and more important. The majority of insulin treated type 2 patients in Poland receives human insulin premixes that in many cases are not sufficient to prevent diabetes complications, particularly macroangiopathy as a consequence of inadequate postprandial glycaemic control. Biphasic insulin analogues seem to be a good tool to improve diabetes control in those patients, they are convenient to administer and provide appropriate control the postprandial glycaemia peaks without compromising hypoglycaemia risk. This paper contains practical considerations and guidelines based on authors clinical experience that could be helpful in safe switching type 2 patients from human insulin premixes to biphasic insulin aspart preparations.

WSTĘP. Wzrost częstości cukrzycy typu 2 w coraz młodszych grupach wiekowych dotyczy także kobiet w wieku rozrodczym. Zjawisko to prowadzi do zwiększenia liczby kobiet ciężarnych chorych na cukrzycę typu 2. Celem badania była analiza porównawcza wyrównania metabolicznego cukrzycy, ocena przebiegu ciąży i porodu u chorych na cukrzycę typu 2 i 1. MATERIAŁ I METODY. Przeprowadzono analizę retrospektywną danych 24 chorych z przedciążową cukrzycą typu 2 i dla porównania 110 chorych z cukrzycą typu 1 leczonych w Klinice Chorób Metabolicznych oraz w Klinice Ginekologii i Położnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum w Krakowie. Uwzględniono dane kliniczne, wyrównanie cukrzycy, ciśnienie tętnicze i zwiększenie masy ciała w każdym trymestrze ciąży oraz dane dotyczące noworodka. WYNIKI. Pacjentki z cukrzycą typu 2 w porównaniu chorymi na cukrzycę typu 1 zgłaszały się do ośrodka specjalistycznego w ciąży bardziej zaawansowanej (18,9 ± 8,0 vs. 10,3 ± 5,5, p < 0,001), cechowały się starszym wiekiem (30–48 lat w cukrzycy typu 2 i 19 -45 lat w cukrzycy typu 1, p < 0,001), wyższym wskaźnikiem masy ciała (33,8 ± 5,3 vs. 26,2 ± 3,1, p < 0,001), większą liczbą przebytych ciąż (2,8 ± ± 1,2 vs. 1,9 ± 1,3, p < 0,01). U kobiet z cukrzycą typu 2 stężenia cholesterolu i triglicerydów były istotnie wyższe niż u kobiet z cukrzycą typu 1 (5,1 ± 1,7 vs. 3,9 ± 0,6 mmol/l, p < 0,001 oraz 2,6 ± 2,2 vs. 0,9 ± ± 0,5 mmol/l, p < 0,001). Chore na cukrzycę typu 2 cechowały się wyższym ciśnieniem skurczowym przy zgłoszeniu się do ośrodka oraz w II trymestrze ciąży (130 ± 16 vs. 117 ± 10 mm Hg, p < 0,05 oraz 123 ± 12 vs. 109 ± 10 mm Hg, p < 0,01). Nie stwierdzono istotnych różnic w wyrównaniu cukrzycy między cukrzycą typu 1 a cukrzycą typu 2 przy zgłoszeniu się do ośrodka oraz w II i III trymestrze. Natomiast zarówno w cukrzycy typu 2, jak i w cukrzycy typu 1 stężenie HbA1c przy zgłoszeniu do ośrodka było istotnie statystycznie wyższe niż w trymestrze II i III (6,4 ± 1,3 vs. 5,9 ± 0,6 i 5,7 ± 0,6%, p < 0,05 oraz 7,2 ± 1,5 vs. 5,9 ± 0,9 i 5,9 ± 0,8%, p < 0,05). Aż u 25,0% noworodków matek chorych na cukrzycę typu 2 masa urodzeniowa przekroczyła 4000 g. Po uwzględnieniu zależności masy urodzeniowej i wieku ciążowego w cukrzycy typu 2 stwierdzono 33,3% noworodków o masie urodzeniowej powyżej 90. percentyla i 16,6% o masie urodzeniowej poniżej 10. percentyla. U kobiet z cukrzycą typu 2 występowała około 4,6-krotnie wyższa śmiertelność okołoporodowa noworodków, a także 4-krotnie częściej letalne wady wrodzone. WNIOSKI. Specjalistyczna opieka diabetologiczna i położnicza nad kobietami z cukrzycą typu 1 i 2 pozwala uzyskać dobre wyrównanie cukrzycy. Wyniki wskazują jednak na wyższą śmiertelność okołoporodową i częstsze występowanie wad wrodzonych u dzieci kobiet z cukrzycą typu 2, co może wynikać z późnego zgłaszania się do ośrodków specjalistycznych i z braku planowania ciąży przez kobiety z cukrzycą typu 2, a także z obecności innych czynników ryzyka, takich jak wiek i otyłość. INTRODUCTION. The increasing prevalence of type 2 diabetes mellitus in the increasingly younger age groups is observed also in women in the reproductive age. Consequently, the number of pregnant women with type 2 diabetes is also increased. Aim of the study was to compare diabetes normalization, course of pregnancy and delivery in patients with type 2 (DM2) and type 1 diabetes mellitus (DM1). Material and methods: 24 patients with prepregnancy DM2 and for comparison 110 women with DM1 treated in the Department of Metabolic Diseases and the Department of Pathological Pregnancy were analyzed retrospectively with respect to clinical data, diabetes normalization, blood pressure, weight gain in each trimester, and data on delivery and neonates. RESULTS. Patients with DM2 as compared with DM1 patients referred for specialized care in the later stages of pregnancy (18.9 ± 8.0 vs. 10.3 ± 5.5, p < 0.001), were older (30-48 years in DM2 and 19-45 years in DM1, p < 0,001), had higher body mass index (33.8 ± ± 5.3 vs. 26.2 ± 3.1, p < 0.001), and a larger number of pregnancies (2.8 ± 1.2 vs. 1.9 ± 1.3, p < 0.01). In women with DM2 cholesterol and triglyceride levels were significantly higher than in women with DM1 (5.1 ± 1.7 vs. 3.9 ± 0.6 mmol/l, p < 0.001 and 2.6 ± 2.2 vs. 0.9 ± 0.5 mmol/l, p < 0.001). Women with DM2 had higher systolic blood pressure on admission and in the second trimester (130 ± 16 vs. 117 ± 10 mm Hg, p < 0.05 and 123 ± 12 vs. 109 ± ± 10 mm Hg, p < 0.01). There were no significant differences in diabetes normalization between DM2 and DM1 on admission and in trimester 2 and 3. However, both in DM2 and DM1 HbA1c levels on admission were significantly higher than in trimester 2 and 3 (6.4 ± 1.3 vs. 5.9 ± 0.6 and 5.7 ± 0,6%, p < 0.05 and 7,2 ± 1.5 vs. 5.9 ± 0.9 and 5.9 ± 0.8%, p < 0.05). In DM2 patients as many as 25% of neonates had birth weight exceeding 4000 g. After adjustment for birth weight and maternal age in DM2 there were 33.3% of neonates with birth weight > 90th percentile and 16.6% with birth weight

WSTĘP. Podstawowym celem programu przesiewowego była ocena częstości nierozpoznanej cukrzycy typu 2 (DM, diabetes mellitus), nieprawidłowej glikemii na czczo (IFG, impaired fasting glucose) i nieprawidłowej tolerancji glukozy (IGT, impaired glucose tolerance) oraz dystrybucji czynników ryzyka cukrzycy wśród pacjentów powyżej 45. roku życia, zgłaszających się do lekarzy pierwszego kontaktu w Polsce. MATERIAŁ I METODY. W każdym ośrodku badania lekarz prowadzący wybierał 100 kolejnych pacjentów powyżej 45. roku życia. Każdy pacjent wypełnił "Kwestionariusz samooceny". Pacjentów z grupy zwiększonego ryzyka cukrzycy, czyli takich, u których liczba potwierdzonych przez lekarza objawów cukrzycy i/lub czynników ryzyka cukrzycy (łącznie z wiekiem) wyniosła 2 lub więcej, kwalifikowano do pomiaru glikemii przygodnej we krwi włośniczkowej (RCBG, random capillary blood glucose). Jeżeli glikemia przygodna we krwi włośniczkowej wynosiła poniżej 100 mg/dl (5,6 mmol/l), pacjent kończył udział w badaniu. Jeżeli glikemia przygodna wynosiła 200 mg/dl (11,1 mmol/l) lub więcej, u chorego rozpoznawano cukrzycę. Pacjentów, u których glikemia przygodna była większa lub równa 100 mg/dl, ale mniejsza niż 200 mg/dl kwalifikowano do oceny glikemii na czczo w osoczu krwi żylnej (FPG, fasting plasma glucose) i dalszej diagnostyki prowadzonej zgodnie z algorytmem rozpoznawania cukrzycy według wytycznych European Diabetes Policy Group 1998–1999 oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, World Health Organization) 1999. WYNIKI. W badaniu wzięło udział 127 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej z całego kraju. Prawidłowo wypełniony "Kwestionariusz samooceny" zwróciło 12 446 pacjentów. W tej grupie, uprzednio rozpoznaną cukrzycę miało 1271 chorych (10,2%). Analizą statystyczną objęto grupę 11 418 pacjentów z 11 900 chorych, w wieku 45 lat lub więcej, biorących udział w programie. Ostatecznie cukrzycę typu 2 rozpoznano u 615 chorych, co stanowiło 5,4% analizowanej populacji. Stan przedcukrzycowy rozpoznano u 339 pacjentów (3%), w tym nieprawidłową glikemię na czczo u 193 pacjentów (1,7%), a nieprawidłową tolerancję glukozy u 146 pacjentów (1,3%). W grupie chorych z nowo rozpoznanymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej (DM + IFG + + IGT) częstość wszystkich głównych czynników ryzyka cukrzycy (BMI ≥ 25 kg/m2, WHR > 0,9 u mężczyzn lub > 0,85 u kobiet, cukrzyca w wywiadzie rodzinnym, nadciśnienie tętnicze w wywiadzie, dyslipidemia w wywiadzie, wcześniej rozpoznane zaburzenia gospodarki węglowodanowej, w przypadku kobiet urodzenie dziecka o masie ciała > 4,5 kg) była istotnie wyższa (p < 0,001) niż w grupie pacjentów bez rozpoznanych zaburzeń. WNIOSKI 1. Badanie przesiewowe prowadzone w warunkach podstawowej opieki zdrowotnej pozwoliło wykryć cukrzycę typu 2 u 5,4% pacjentów po 45. roku życia, a stan przedcukrzycowy u 3% pacjentów. Ogółem zaburzenia gospodarki węglowodanowej rozpoznano po raz pierwszy u 8,4% pacjentów po 45. roku życia, zgłaszających się do lekarzy pierwszego kontaktu. 2. Pacjenci z cukrzycą znaną i nieznaną stanowili aż 15,6% ogółu badanych (> 45. rż.) pozostających pod opieką lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, a całość problematyki zaburzeń gospodarki węglowodanowej w praktyce tych lekarzy dotyczyła 18,6% pacjentów. 3. Zastosowana w badaniu ścieżka diagnostyczna okazała się prosta do wykonania i została zaakceptowana przez lekarzy pierwszego kontaktu, a wypełniany przez pacjentów "Kwestionariusz samooceny" ułatwił selekcję pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka cukrzycy. INTRODUCTION. The main objective of this screening survey was to determine the prevalence of undiagnosed diabetes mellitus (DM), impaired glucose tolerance (IGT) or impaired fasting glucose (IFG) and to evaluate the distribution of diabetes risk factors in primary care population aged 45 or more in Poland. MATERIAL AND METHODS. Each general practitioner participating in the study, selected 100 consecutive patients aged 45 or more. Patients were asked to fill in the "Self-evaluation questionnaires". High risk patients (at least two symptoms or two risk factors or one symptom and one risk factor including age) were qualified to the random capillary blood glucose (RCBG) measurement. Patients with RCBG level below 100 mg/dl (5.5 mmol/l) were considered as nondiabetics. Patients with RCBG level ≥ 200 mg/dl (11.1 mmol/l) were considered to be diabetic. Those with RCBG ≥ 100 mg/dl but < 200 mg/dl were offered fasting plasma glucose measurement (FPG) and further were screened for diabetes according to European Diabetes Policy Group 1998-1999 and WHO 1999 guidelines. RESULTS. 127 primary care physicians from all over the country participated in the study. 12 446 patients returned "Self-evaluation questionnaires". 10.2% patients in this group had previously diagnosed diabetes mellitus. 11 418 patients over 45 years old were included into the statistical analysis, out of 11 900 patients participating in the study. Finally the prevalence of undiagnosed DM, IFG and IGT was 5.4%, 1.7% and 1.3% respectively. In patients with newly diagnosed glucose metabolism disturbances (DM + + IFG + IGT), frequency of diabetes risk factors (BMI ≥ 25 kg/m2, WHR > 0,85 in women and WHR > 0,9 in men, family history of DM, hypertension, dyslipidemia, previously identified hiperglycemia, in women: delivery of a baby weighing > 4.5 kg) was significantly higher (p < 0.001) than in patients without disturbances in glucose metabolism . CONCLUSIONS 1. Previously undiagnosed diabetes mellitus was discovered in 5,4% of the primary care population over 45 years old. Prediabetic state - IFG or IGT - was found in 1.7% and 1.3% respectively. 2. Patients with known and unknown diabetes constituted as much as 15.6% of total number of patients (over 45 years old) treated by primary care physicians and this group of physicians was dealing with 18.6% patients with carbohydrate disturbances. 3. Physicians found "Self-evaluation questionnaires" for patients as feasible and helpful in the screening for diabetes risk factors and symptoms. Diagnostic pathway proposed in the study, was evaluated as easy to implement in general practice.

Celem pracy było zbadanie, u jakich chorych wdraża się i intensyfikuje insulinoterapię w Polsce oraz jaka jest skuteczność tych interwencji, a także zbadanie związków arbitralnie przyjętej klasyfikacji (typologii) chorych ze skutecznością i akceptacją insulinoterapii w poszczególnych grupach. MATERIAŁ I METODY. W badaniu przeprowadzonym w 2002 roku uczestniczyło 5737 chorych na cukrzycę typu 2. Uwzględniano odsetek HbA1c i dane demograficzne badanych, dane dotyczące dotychczasowego leczenia, obecność późnych powikłań cukrzycy. Arbitralnie klasyfikowano pacjentów do grup w zależności od stosunku do choroby i aktywności życiowej. W odstępie 4 tygodni rejestrowano również glikemie na czczo oraz poranne glikemie poposiłkowe oraz wypełniano 8-punktowy kwestionariusz na temat zadowolenia z leczenia cukrzycy. WYNIKI. Ponad 62% wszystkich chorych stanowią osoby nieaktywne i bierne. Większość badanych stanowili chorzy stosujący wyłącznie leki doustne (72,8%). Średnio 8,3 roku po rozpoznaniu choroby intensyfikowano leczenie. U chorych aktywnych obserwowano tendencję do intensyfikacji leczenia wcześniej niż u chorych biernych. U pacjentów, którym dotychczas podawano leki doustne, średnio po 7,8 roku zaczęto stosować insulinę. Chorzy ze źle wyrównaną cukrzycą stanowili 67,4% wszystkich badanych. Średni odsetek HbA1c wynosił 9,1%. Intensyfikacja leczenia następowała przy nieznacznie większym odsetku HbA1c w grupach nieaktywnych i biernych. U 60% badanych w momencie konieczności intensyfikowania leczenia występowały późne powikłania cukrzycy. Poprawa wyników nie zależała od grupy chorych ani od rodzaju wdrożonej terapii. Satysfakcja z leczenia (wszystkie parametry) nie zależała od sposobu, w jaki intensyfikowano leczenie. Intensyfikacja leczenia zwiększa poziom satysfakcji chorych z leczenia, zwłaszcza w grupach aktywnych i innowacyjnych. INTRODUCTION. The aim of the study was to establish the profile of patients who undergo intensification of insulin therapy In Poland and what is the efficacy of that intervention. Moreover the study was aimed at finding out the interaction between arbitrary assumed typology of patients and acceptability and effects of insulin therapy. MATERIALS AND METHODS. During year 2002, 5737 patients with type 2 diabetes took part in the study. HbA1c, demographics, current diabetes complications and assumed typology of patients were registered. In 4 weeks interval fasting glycemia, postprandial morning glycemia and diabetes treatment satisfaction questionnaire were noted. RESULTS. It appears that non-active and passive persons are 62% of all patients. Most of the subjects are treated with Oral Hypoglycemic Agents (OHA) - 72.8%. Insulin therapy is being intensified in 8.3 years after diagnosis and mean HbA1c at this moment is 9.10%. Non-active and passive patients hale insulin therapy intensified at slightly higher HbA1c values. 60% of the subjects had late diabetes complications. Treatment satisfaction (all parameters) was independent from treatment method and was in general higher after intensification. Higher satisfaction tendency was observed in active and innovative groups.

WSTĘP. W cukrzycy typu 2 współistnieją upośledzenie wydzielania insuliny i zmniejszona wrażliwość na jej działanie. Celem badania było poszukiwanie związku polimorfizmów w genach kandydatach insulinooporności (–308 GÆA w promotorze genu TNF-a (tumor necrosis factor a) oraz wariantu aminokwasowego K121Q w genie PC-1) z cukrzycą typu 2 w populacji polskiej oraz przeanalizowanie wpływu powyższych polimorfizmów na przedcukrzycowe cechy ilościowe. MATERIAŁ I METODY. Przebadano 732 osoby. Do analizy związku wybranych markerów z cukrzycą typu 2 włączono 612 niespokrewnionych osób (case-control analysis): 358 chorych na cukrzycę i 254 osoby z grupy kontrolnej. W analizie przedcukrzycowych cech ilościowych przebadano 120 osób z prawidłowymi stężeniami glukozy (średni wiek: 34,2 roku, średni BMI: 27,9), z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku cukrzycy typu 2. W grupie tej dokonano pomiaru stężeń insuliny i glukozy podczas doustnego testu tolerancji glukozy (OGTT, oral glucose tolerance test) oraz obliczono pośrednie wskaźniki wrażliwości na insulinę. U wszystkich badanych osób przeprowadzono genotypowanie metodą zmiennej długości fragmentów restrykcyjnych (RFLP, restriction fragment length polymorphism). W analizie statystycznej w badaniu osób niespokrewnionych użyto testu c2. W części projektu, związanej z cechami ilościowymi, zastosowano wieloczynnikową analizę wariancji (ANOVA) z uwzględnieniem wpływu płci, wieku i wskaźnika masy ciała (BMI, body mass index). WYNIKI. Stwierdzono zbliżony rozkład alleli u chorych na cukrzycę typu 2 i u osób z grupy kontrolnej: 15,7%/84,2% vs. 14,0%/86,0%, p = 0,38 dla polimorfizmu –308 GÆA TNF-a i 12,9%/87,1% vs. 13,1%/ /86,9%, p = 0,86 dla wariantu aminokwasowego K121Q genu PC-1. Podobnie nie zaobserwowano różnic w rozkładzie genotypów. Jednak przy analizie cech ilościowych nosiciele przynajmniej jednego allelu A w genie TNF-a (28% analizowanych osób) cechowali się wyższym wskaźnikiem obliczonym jako stosunek stężenia insuliny w 120. minucie do stężenia insuliny na czczo niż nosiciele genotypu GG (5,9 ± ± 6,5 vs. 3,4 ± 2,4; p = 0,04). Ponadto, pewne dodatkowe różnice wykazano w analizie stratyfikacyjnej, przeprowadzonej na podstawie BMI, płci i wieku chorych w odniesieniu do obu badanych polimorfizmów. WNIOSKI. Oba badane markery, –308 GÆA promotora genu TNF-a oraz wariant aminokwasowy K121Q PC-1, wydają się wpływać na przedcukrzycowe cechy ilościowe w populacji polskiej. Nie znaleziono natomiast dowodów ich związku z cukrzycą typu 2 w badanej populacji. INTRODUCTION. Insulin secretion impairment and decreased insulin sensitivity coexist in type 2 diabetes mellitus. Aim of the study was: 1) to search for the association of insulin resistance candidate gene markers, the TNF-a –308 G/A promoter polymorphism and the K121Q PC-1 variant, with type 2 diabetes in a Polish population; 2) to examine their influence on pre-diabetes quantitative traits. MATERIALS AND METHODS. Overall 732 subjects were examined. For case-control analysis we included 612 individuals: 358 type 2 diabetes patients and 254 controls. To assess prediabetic quantitative traits we examined 120 normoglycaemic individuals (the mean age: 34.2 years, the mean BMI: 27.9) with a family history of type 2 diabetes. The insulin and glucose levels were measured during OGTT and secondary indices were calculated. The groups were genotyped using RFLP. For the case-control study c2 test was used. For quantitative traits a multivariate linear regression analysis was employed. RESULTS. The allele distribution was similar in the group of patients and in the controls: (15.7%/84.2% vs. 14.0%/86.0%, p = 0.38, for the - 308 G/A TNF-a polymorphism, and 12.9%/87.1% vs. 13.1%/86.9%, p = 0.86, for K121Q PC-1 variant, respectively). Similarly, there was no difference in the genotype distribution. However, the carriers of at least one TNF1-a A allele (28% of the analyzed subjects) showed a higher ratio of 120-min insulin to the fasting insulin versus GG carriers (5.9 ± 6.5 vs. 3.4 ± 2.4; p = 0.04). Moreover, some additional differences were found for both markers in stratified analyses based on BMI, gender and age at examination. CONCLUSION. Both examined markers, the TNF-a -308 GÆA promoter polymorphism and the K121Q PC-1 variant, seem to influence the prediabetic quantitative traits in a Polish population. However, in case-control study we did not find the evidence of their association with type 2 diabetes in a Polish population.

WSTĘP. Wybór rodzaju wstrzykiwacza insuliny jest złożonym i ważnym problemem klinicznym. Analiza piśmiennictwa pozwoliła na sformułowanie hipotezy o istotnym związku między psychologicznymi mechanizmami radzenia sobie z chorobą a wyborem rodzaju wstrzykiwacza. MATERIAŁ I METODY. W badaniu wzięło udział 945 pacjentów - 553 kobiety (59,1%) i 382 mężczyzn (40,9%), w wieku 18-90 lat, średnio 61,7 (SD = 11,65), leczonych z powodu cukrzycy krócej niż od roku do 61 lat, średnio 8,33 (SD = 5,93), u których rozpoczynano insulinoterapię. Do oceny stylów radzenia sobie z chorobą zastosowano Krótką Metodę Oceny Radzenia Sobie z Chorobą (KMORSZCH). WYNIKI. Stwierdzono istotny statystycznie związek pomiędzy stylem radzenia sobie z chorobą a rodzajem wybranego wstrzykiwacza. Średni poziom unikania był najwyższy w grupie osób stosujących najprostszy wstrzykiwacz, a najniższy w grupie, która wybrała najbardziej zaawansowany technologicznie model. Średni poziom stylu zorientowanego na poszukiwanie najlepszego rozwiązania był istotnie wyższy w grupie osób, które wybrały najbardziej zaawansowany technologicznie model. WNIOSKI. Styl radzenia sobie z chorobą wiąże się ściśle z rodzajem wstrzykiwacza insuliny, wybranego w trakcie rozpoczynania insulinoterapii. Styl zorientowany na unikanie jest związany z wyborem najprostszego w obsłudze jednorazowego wstrzykiwacza, styl zorientowany na emocje - z wyborem nieco trudniejszego w obsłudze jednorazowego wstrzykiwacza, styl zorientowany na zadanie - z wyborem wielorazowego pena, a styl zorientowany na poszukiwanie najlepszych rozwiązań - z wyborem najbardziej zaawansowanego technologicznie pena. INTRODUCTION. The choice of insulin injector (pen) is a complex problem. Analysis of literature suggests that styles of mechanism of coping with disease may be important factor related with this choice. The study was aiming at the verification of this hypothesis. MATERIAL AND METHODS. 945 patients (553 females (59.1%) and 382 males (40.9%) of age 18-90 years (M = 61.7; SD = 11.65) took part in the study. They were beginning insulintherapy after a period of treatment of diabetes ranging from several months to 61 years (M = 8.33; SD = 5.93). A Brief Method of Evaluating Coping with Disease was applied to the assessment of the coping styles. RESULTS. Many statistically significant differences between mean scores of coping styles among patients that choose four kinds of insulin injectors were found. These results suggest that avoidance-oriented coping is related with the choice of the simplest disposable injectors, whereas emotion-oriented coping style is related with the choice of more complicated disposable injector; task-oriented coping style is related with the choice of modern pen, whereas the best solution oriented style is related with the choice technologically the most advanced pen. CONCLUSION. Mechanisms of coping with disease significantly is related with the choice of the type of insulin injector at the beginning of insulintherapy.

Większość chorych na cukrzycę typu 2 pozostaje pod opieką lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, dlatego istnieje konieczność oceny jakości opieki w cukrzycy typu 2 w gabinetach lekarzy rodzinnych. Badanie dotyczyło zarówno oceny wyrównania cukrzycy na podstawie kryteriów międzynarodowych wytycznych, jak i oceny sposobu postępowania terapeutycznego. W badaniach wzięło udział 293 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej spośród 320 wylosowanych z terenu całej Polski. Każdy z lekarzy ocenił 10 kolejnych chorych na cukrzycę typu 2. Łącznie do końcowej oceny zakwalifikowano 2636 osób. Stężenie hemoglobiny glikowanej oznaczono metodą HPLC w centralnym laboratorium u 94,4% badanych. Ponadto, oceniono wskaźnik masy ciała, ciśnienie tętnicze, mikroalbuminurię, aktualnie stosowany schemat leczenia cukrzycy i nadciśnienia tętniczego, a także edukację i stosowanie samokontroli. Badanie umożliwiło ocenę stopnia wyrównania cukrzycy oraz sposoby leczenia, nie tylko w skali całego kraju, ale także porównawczo w poszczególnych województwach, co mogłoby dać podstawę do weryfikacji polityki zdrowotnej w zakresie cukrzycy typu 2. Most patients with type 2 diabetes mellitus are taken care of by family physicians. For this reason it is necessary to evaluate the quality of primary care among diabetic patients. We analysed diabetes control based upon the fulfilment of international criteria, and therapeutic approach. Analysis was carried out by 293 primary care physicians of 320 randomly chosen all over Poland. Each physician evaluated 10 consecutive type 2 diabetics. Altogether 2693 patients were included in the final analysis. Glycated haemoglobin was measured by HPLC in the central laboratory in 94.4% of patients. We also assessed body mass index, blood pressure, microalbuminuria, mode of treating diabetes and arterial hypertension, education and self-control. The results of the study provided a basis for defining the level of diabetes control and mode of treatment not only in the whole country but also comparatively in the individual regions, which could allow for modification of health policy with respect to type 2 diabetes mellitus.