Search

68 p. [ES]En este documento se presenta el diseño de la titulación de Grado en Enfermería de la UPV/EHU realizado en el marco de un proyecto de innovación, con metodología participativa y con la orientación durante todo el proceso de una persona experta en Educación. El diseño se realizó basándose en las competencias a desarrollar y considerando el practicum como el eje de la titulación; de hecho, las asignaturas del practicum suponen casi el 40 % de la titulación. Asimismo, se explica la definición de los resultados de aprendizaje de las diferentes asignaturas del practicum y el proceso de tutorías empleado para apoyar, evaluar y calificar al alumnado en el contexto del practicum. Dichos resultados de aprendizaje, así como el proceso de tutorías fueron definidos en colaboración entre los agentes implicados (alumnado, personas instructoras enfermeras de las entidades externas y profesorado de la universidad) con la guía de la misma persona experta en Educación que se ha citado en el párrafo anterior. Es de destacar la metodología colaborativa empleada en todo momento, tratando entre todos los agentes implicados aspectos clave de la formación enfermera, para tomar decisiones argumentadas que se han llevado a la práctica; todo ello en un marco de mejora continua. [EU]Dokumentu honetan, UPV/EHUko Erizaintzako Graduaren titulazioaren diseinua aurkezten da. Titulazio hori berrikuntza-proiektu baten esparruan egin da, metodologia parte-hartzailearekin eta prozesu osoan zehar Hezkuntzan aditua den pertsona baten orientazioarekin. Garatu beharreko gaitasunetan oinarrituta egin zen diseinua, eta practicuma titulazioaren ardatz gisa hartuta; izan ere, practicumeko irakasgaiak titulazioaren % 40 osatzen dute. Era berean, azaltzen dira practicumeko irakasgaien ikaskuntzaren emaitzen definizioa eta practicumaren testuinguruan ikasleei laguntza emateko, ebaluatzeko eta kalifikatzeko erabilitako tutoretza-prozesua. Ikaskuntzaren emaitza horiek eta tutoretza-prozesua definitu ziren inplikatutako eragileen (ikasleak, kanpoko erakundeetako erizain instruktoreak eta unibertsitateko irakasleak) artean, lankidetzan, eta aurreko paragrafoan aipatu den Hezkuntzako aditu beraren gidaritzapean. Azpimarratzekoa da une oro erabili den metodologia parte-hartzailea, inplikatutako eragile guztien artean erizaintzako prestakuntzaren funtsezko alderdiak jorratuz, praktikan jarri diren erabaki arrazoituak hartzeko; hori guztia etengabeko hobekuntza aplikatuz.

Los objetivos de este estudio son: (I) Analizar los hábitos de desayuno y establecer un patrón del alumnado de primer curso de los estudios de Ciencias de la Salud de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea (U.P.V./E.H.U) de la zona de Leioa. (II) Observar si existe relación entre los hábitos de desayuno, la alimentación, los indicadores de salud, y el rendimiento académico del alumnado de primer curso de los estudios de Ciencias de la Salud de la Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatea (U.P.V./E.H.U) de la zona de Leioa. Se ha invitado a todos los alumnos de primer curso de ciencias de la salud (550) y de ellos han aceptado participar 366 estudiantes (271 mujeres y 95 hombres), con una edad media de 19,13 años. Se han valorado los hábitos de alimentación mediante el análisis de la dieta con encuestas dietéticas, la composición corporal mediante la técnica de la antropometría, la tensión arterial mediante la medición con un esfingomanómetro y el rendimiento académico mediante el expediente académico. Para el análisis estadístico se ha utilizado el programa informático SPSS v17. El promedio de Kilocalorías (Kcal) ingeridas en el desayuno por los alumnos es de 524,57 (16,82%) y el de las alumnas de 425,46 Kcal. (17,97%). El patrón del desayuno, teniendo en cuenta la triada (lácteos, cereales y fruta), es similar en ambos sexos. Entre los tres grupos de alimentos analizados los alimentos más ingeridos son los lácteos, seguidos de cerca por los cereales. El alimento que menos ingieren los estudiantes universitarios en el desayuno es la fruta. Si estudiamos conjuntamente ambos sexos, se concluye que el desayuno no está relacionado directamente con los indicadores de obesidad ni con los indicadores de salud. Sin embargo, en las mujeres, cuanto mayor es la suma de la triada del desayuno, menor es la Tensión Arterial Diastólica y, del mismo modo, cuanto mejor calidad tienen los cereales desayunados menor es la Tensión Arterial Diastólica. Si estudiamos conjuntamente ambos sexos se llega a la conclusión de que el desayuno no está relacionado directamente con las notas académicas, sin embargo, el consumo de cereales en el desayuno sí lo está; es decir que a mejor consumo de cereales en el desayuno se obtienen mejores calificaciones académicas. Si estudiamos el rendimiento académico por sexos, se concluye en los alumnos varones que consumen lácteos en el desayuno obtienen mejores calificaciones académicas. En cuanto a la importancia del desayuno como indicador de la alimentación general de ambos sexos en conjunto, especificar que, a mejor calidad del desayuno, mayor es el consumo de hortalizas, frutas y pescado. Además, en las alumnas se aprecia que, a mejor calidad del desayuno, hay menor consumo de carnes grasas. Para finalizar, cuanto mejor es la calidad de los lácteos ingeridos en el desayuno, mayor es el consumo de legumbres en las alumnas. El desayuno del alumnado universitario no cumple las recomendaciones nutricionales para este grupo de población. No cubre ni las necesidades energéticas, ni la recomendación de la triada del desayuno (lácteos, cereales y fruta). Los resultados de este estudio refuerzan la teoría de que el desayuno puede ser un indicador de unos hábitos nutricionales saludables y a su vez, puede influir positivamente en el rendimiento académico de los jóvenes. Es por ello que considero muy importante poner en marcha programas de salud para promover un desayuno saludable entre la población más joven. Máster Universitario en Investigación en Ciencias de la Salud Unibertsitate Masterra Osasun Zientzietako Ikerketan

Sarrera: Suizidioa osasun publikoko lehentasunezko arazotzat aitortzen da. Izan ere, munduko heriotza eragile nagusienetako bat da eta, tasak gorantz doaz mundu osoan. Emakumezkoek saiakera gehiago burutzen badituzte ere, gizon gehiago dira buruaz beste egitea lortzen dutenak. Espainian, nerabeen kasuan, heriotza guztien bigarren arrazoia da eta heriotza ez naturaleko lehena. Buruaz beste egiten duten pertsonen hurbilekoengan zein sozietatean inpaktu psikosozial, emozional eta ekonomiko izugarria eragiten du. Jakinekoa da suizidioa aurreikusi daitekela, eta prebenigarria dela kostu gutxiko interbentzioen bitartez. Helburua: EAEko 16-18 urte bitarteko nerabeekin suizidioa prebenitzeko Osasun- Hezkuntza Proiektua diseinatzea. Metodologia: Proietua garatzeko, bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da datu base zein metabilatzaile ezberdinetan. Horretarako, DeCs, MeSH eta hitz-gako ezberdinak erabili dira. Horrez gain, webgune, gida eta liburu ezberdinetan bildu da informazioa. Plangintza: Xede-taldearen ezagutza, jarrera, gaitasun eta itxaropenak identifikatu ostean, honek, 3 arlotan banatutako 25 helburu pedagogiko lortu beharko ditu. Helburuak lortzeko teknika ezberdinak burutuko dira hainbat jardueratan, 11 saiotan zehar. Xede taldea modu jarraituan zein amaieran ebaluatuko da tresna ezberdinen bitartez. Programaren prozesua, egitura eta baliabideak ere ebaluatuko dira amaieran. Ekarpen pertsonala: Gazteen suizidioaren prebentziorako programa zehatzak falta dira. Garrantzitsua da suizidioa prebenitzeko politikek maila ezberdinetan jardutea (ikasle, irakasle zein eskola-ingurunean zentratuak). Beste zenbait arlotan egin den bezala, agintariek erantzukizunak hartu eta politikak aldatu behar dituzte. Oso garrantzitsua da osasun sisteman ez ezik, hezkuntza sisteman ere politika hauek inplementatzea.

Sarrera: Amagandiko edoskitzea, faktore sozial, ekonomiko eta kulturalek eragindako gertakari biologikoa da eta amaren eta haurraren arteko lotura ezabaezina garatzen laguntzen du. Nahiz eta lehenengo orduan bularra hartzen hasten diren haurren ehunekoa nahiko handia izan, emakumeak hurrengo hilabeteetan hainbat arazorekin topatzen dira eta ehuneko hau nabarmenki jaisten da. Horregatik, edoskitzeari buruzko hezkuntzak eta formakuntzak ondorio positiboak ditu amek bularra emateko duten gaitasunean, edoskitzearen autoeraginkortasunean eta edoskitzearen ondorioz sortzen diren arazoetan. Emakume batek edoskitzeari buruzko ezagutza handiagoa eta edoskitzearekiko jarrera positiboagoa badu, aukera gehiago ditu bere haurrari bularra emateko eta edoskitze horren iraupena ahalik eta luzeena izateko. Helburuak: Amagandiko edoskitzea sustatzeko Amara auzoko haurdun dauden emakumeentzat osasun hezkuntza programa bat diseinatzea. Metodologia: Proiektua aurrera eramateko hainbat datu-baseetan oinarrituz bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da. Horretaz gain, hainbat web-orri eta gida kontsultatu dira. Plangintza: Amagandiko edoskitzea sustatzea helburu duen programa honen xede taldea, lortu nahi diren helburuak, aurrera eraman nahi den metodologia eta jarraituko den kronograma zehaztu dira. Horretarako, iraupen berdineko 4 saio pentsatu dira, erizain eta emagin baten eskutik aurrera eramango direnak. Ekarpen pertsonala: Amagandiko edoskitzea sustatzen duten programa asko egon arren, emakumeek honek sor ditzakeen arazoei aurre egiteko informazio falta handia dago. Bestalde, erizaintzak bularra emateari buruzko hezkuntza-arloko esku-hartzea behar du eta horretarako bularra ematea sustatzeko, babesteko eta laguntzeko politikak eta planak garatu behar dira. Hitz gakoak: Amagandiko edoskitzea, emakume haurdunak, osasun hezkuntza programa

Obesitatea, osasuna kaltetu dezakeen gantz pilaketa anormal edo gehiegizkoa da. Badakigu, obesitatearen kausa nagusia desoreka energetikoa dela; dieta, jarduera fisikoa, teknologien erabilera eta loa, energia-orekaren erabakigarriak direlarik. Honek, ikuspegi itxaropentsu bat erakusten digu, obesitatearen kausa nagusia elikadura eta aktibitate fisiko ohiturak direlako, eta hauek haurtzarotik heziketa egoki batekin landu daitezkeelako. Beraz, obesitate eta sedentarismoa izateko arriskua duten haurrei eta beraien gurasoei zuzendutako osasun-hezkuntza proiektua proposatzen da. Helburua: obesitatea edo sedentarismoa izateko arriskua duten umeei eta gurasoei, haur-obesitatea eta sedentarismoa prebenitzeko, zuzendutako osasun-hezkuntza proiektu bat diseinatzea. Metodologia: osasun-hezkuntza proiektua aurrera eramateko gaiaren inguruko bilaketa bibliografiko sistematizatua egin da metabilatzaile eta datu-base ezberdinetan. Gainera, web-orri ofizialak eta liburuak erabili dira proiektua osatzeko. Plangintza: proiektu honen helburu pedagogiko nagusia, proiektuan parte hartuko duten lehen hezkuntzako 5. Mailako umeek eta beraien gurasoek, osasun-hezkuntza bukatzean haur-gizentasuna eta sedentarismoa prebenitzeko behar dituzten ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatuta izatea da. Horretarako, bederatzi saio izango dituen proiektua diseinatu da: hiru gurasoekin bakarrik, bost haurrekin bakarrik eta azkena guztiak batera. Proiektuak hiru aste iraungo du, honen emaitzak, prozesua, egitura eta baliabideak saioetan zehar ebaluatuko direlarik. Ekarpen pertsonala: obesitatearen inguruko beste osasun-hezkuntza proiektuekin konparatuz, honek bi gauza berri erakusten dizkigu. Alde batetik, gurasoen parte hartzea ezinbestekoa dela etxeko ohiturak aldatzeko, eta bestetik, ariketa fisikoaren inguruko hezkuntza elikadura bezain garrantzitsua dela. HITZ GAKOAK: obesitatea, sedentarismoa, haurrak, prebentzioa eta osasun-heziketa.

Leuzemia Mieloide Akutua (LMA) haurren leuzemia kasuen bigarren ohikoena da. Progresio azkardun eta hezur muinean eragiten duen gaitza da, odol zelula normalen eraketa ekidinez. Tratamenduak kimioterapia intentsiboa eskatzen du, konplikazio arrisku asko dituena eta, ondorioz, umeen ospitalizazioa beharrezkoa da. Haurren eta haien ingurukoen bizitzan haustura gertatzen delarik, garapen normala eragotziz eta sufrimendu fisiko eta emozionala ekarriz. Honek gerora, nahasmen psikologikoak garatzeko bulnerabilitatea areagotzen eta haurren bizi kalitatea murrizten du. Horregatik, haien gaixotasuna ulertzea, ospitaleko konforta areagotzea eta estres egoerei aurre egiten irakastea berebizikoa izango da. Helburua: OSI Donostialdean LMAren ondorioz ingresatuak dauden 6-8 urte bitarteko haurren bizi kalitatea hobetzeko Osasun-Hezkuntza Programa bat diseinatzea. Metodologia: Proiektu hau aurrera eraman ahal izateko gaiaren inguruko bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da, metabilatzaile eta datu-base ezberdinetan. Honetaz gain, web-orri desberdinak, gidak eta zenbait liburu erabili dira. Plangintza: Xede-taldeak beraien egoera eta jasango duten prozesuaren inguruko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatu beharko ditu. Horretarako, metodologia eta teknika desberdinak erabiltzen dituzten 8 saioz eta 9 gaiez osaturiko unitate didaktikoa bat proposatuko da proiektuaren barnean. Osasun-agente desberdinek parte hartuko dute gaiak hobeki jorratu ahal izateko. Gainera, programa bete eta helburuak lortu diren baloratzeko zenbait ebaluazio tresna sortu dira. Ekarpen pertsonala: Egindako bilaketetan ez da arlo guztietan haurrarekin jarduten duen programarik ezta haurrak babestu eta haien garapena bermatzen duen politika zehatzik aurkitu, zerbitzu publikoek eskaini beharreko atal garrantzitsutzat hartzen dena. Bestalde, “minbiziari biziraun dion pertsona” izatearen motxilak daraman karga ulertu da. Hitz gakoak: Leuzemia mieloide akutua, 6-8 urteko haurra, bizi kalitatea, garapena, inpaktu psikosoziala.

LABURPENA Sarrera: erditze osteko depresioa erditu ondorengo lehenengo urtean zehar agertzen den depresioari esaten zaio. Osasun-arazo hau kultura guztietan agertzen da eta bere intzidentzia handituz doa. Osasun-heziketa emanez, arazoaren prebentzioa lortu daitekeenez, depresioa izateko arriskua duten haurdun dauden emakumeei eta horien bikoteei zuzendutako osasun-hezkuntza proiektua proposatzen da. Helburua: erditze osteko depresioa izateko arriskua duten emakumeei eta horien bikoteei, haurdun dagoenarengan erditze osteko depresioa saihesteko, osasun-hezkuntza proiektua diseinatzea. Metodologia: osasun-hezkuntza proiektua aurrera eramateko gaiaren inguruko bilaketa bibliografiko sistematizatua egin da metabilatzaile eta datu-base ezberdinetan. Horrez gain, web-orri ofizialak eta liburu bat erabili dira osasun-hezkuntza proiektuaren egitura eta saioak garatzeko. Plangintza: proiektu honen helburu pedagogikoa da erditze osteko depresioa izateko arriskua duten haurdun dauden emakumeek eta horien bikoteek, arazoa prebenitzeko behar dituzten ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatzea. Horretarako, hiru aste iraungo dituen proiektua diseinatu da: sei saio izango ditu guztira, zazpi gai ezberdin landuko dira eta diziplina anitzeko osasun-agenteek parte hartuko dute. Osasun-hezkuntza proiektua osotasunean ebaluatzeko proiektuaren emaitzak, prozesua eta egitura eta baliabideak ebaluatuko dira saioetan zehar, osasun-hezkuntza proiektuan zehar, osasun-hezkuntza amaieran eta erditze ostean; izan ere, proiektuarekin amaitzeko, erditze ostean emaginarekin jarraipena egingo da. Ekarpen pertsonala: osasun-hezkuntza proiektu honekin antzemate goiztiarra bultzatu, prebentzio neurriak hartu eta aspektu biopsikosozialak landu nahi dira. Hori horrela, gure osasun-sistemari arazo honen inguruko osasun-hezkuntza proiektu honek ekarpen positiboa egin diezaiokeela ikusi da. EUSKERA

Sarrera: Txantxarra haurren artean ohiko gaixotasun kronikoa da, munduan prebalentzia handienetarikoa duena. Honen formakuntza erreakzio kimiko eta mikrobiologikoaren ondorioz ematen da, pixkanaka hortza suntsituz. Gaixotasun prebenigarria eta multifaktoriala kontsideratzen da. Bestalde, esneko hortzak ezinbestekoak dira haurren garapenerako eta haietan asalduraren bat emanez gero, haurretan osasun arazo larriak sor daitezke. Ahoko osasuna sustatzeko, elikadura eta ahoko higienean esku-hartzea garrantzitsua da, ekintza hauek txantxarraren garapenean prebentzio neurri bezala joka baitezakete. Helburua: Helburu orokorra esneko hortzak dituzten haurretan zainketa higieniko-dietetikoek etorkizuneko txantxarrak ekidin ditzaketen aztertzea da. Metodologia: Berrikuspen bibliografikorako, PIO estrukturan oinarrituz, Osasun Zientzietako deskriptore eta hitz gako desberdinak erabiliz, Biblioteca Virtual en Salud (BVS) eta Trip Database metabilatzaileetan eta Dialnet zein Pubmed datu-baseetan bilaketak egin dira. Bestalde, erabilitako beste informazio iturriak liburu zein web-orriak izan dira. Hala, guztira 23 informazio iturri lortu dira. Gainera, erreferentzia bibliografikoak ebidentzia-mailaren arabera antolatu dira. Emaitzak: Ahoko higieneari dagokionez, hortzen garbiketan maiztasunak, denborak, fluorrak, hastapenak eta gainbegiratzeak duen eragina argi geratzeaz gain, ahoko garbitzaileen eta hortzetako hariaren erabilpenak duen eragina ere ikusi da. Zainketa dietetikoetan, bestalde, bularra emateak, azukredun edari eta jakiak, lo aurreko ahorakinak, txikleak zein sendagaiek txantxarren agerpenarekiko duten erlazioa ikusi da. Eztabaida: Autoreen emaitzak gehienetan elkarren artean bat datozen arren, zenbait aztergaitan aurkako emaitzak jaso dira, eztabaida sortuz. Horretaz gain, lanaren garapenean aurkitutako oztopo, egindako ikasketak zein etorkizunari begira aldarrikatu beharreko alderdiak aipatzen dira. Ondorioak: Lan honen bitartez, zainketa higieniko zein dietetikoek eta ondorioz, hartzen diren neurri desberdinek, etorkizun batean sor daitezkeen txantxarrak ekidin ditzaketela ondorioztatu da.

SARRERA: Asma da haurrek eta nerabeek pairatzen duten gaixotasun kroniko nagusienetariko bat eta honek eragin handia izan dezake beraien bizitzako arlo desberdinetan. Lan honetan asmaren inguruko aspektu desberdinak landuko dira: sintomak, arrisku-faktoreak, tratamendua, kirola, etab. Hau guztia, osasun-hezkuntza proiektu bat proposatuz egiten da. HELBURUA: Lan honen helburua asma pairatzen duten Bergarako 12-14 urte bitarteko nerabeentzat bizi-kalitate on bat bermatzeko asmari buruzko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak barneratzen lagunduko dizkien osasun-hezkuntza proiektu bat diseinatzea da. METODOLOGIA: Osasun-hezkuntza proiektua garatzeko bilaketa bibliografiko sistematiko bat egin da datu-base desberdinetan eta erakunde desberdinetako webguneetan informazioa bilatuz. PLANGINTZA: Osasun-hezkuntza proiektu honek asma pairatzen duten nerabeak beraien gaixotasunaren inguruko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak lortzea du helburu. Horretarako, landu beharreko gaitegia sei gaietan banatu da. Zazpi saioetan zehar garatuko da osasun-heziketa eta gaiak lantzeko metodologia desberdinak planteatu dira. Ebaluazioari dagokionez, xede-taldeak prozesuaren ebaluazioa saioro egingo dute, eta egitura eta baliabideen ebaluazioa aldiz, 6. saioan beteko dute. Osasun-agenteek beraien aldetik, emaitzen, prozesuaren eta egitura eta baliabideen ebaluazioa egingo dute saio bakoitzaren ostean. EKARPEN PERTSONALA: Asma pairatzen duten nerabeen kasuan oso garrantzitsua da hauek biopsikosozialki tratatzea; hau da, gaixotasunak beraien organismoan eragiten dituen aldaketez gain, beraien eguneroko bizitzan eta ongizate psikologikoan sortzen dituzten eraginak aztertu eta horien ongizatea bermatzea.; hau da, gaixotasunak beraien organismoan eragiten dituen aldaketez gain, beraien eguneroko bizitzan eta ongizate psikologikoan sortzen dituzten eraginak aztertu eta horien ongizatea bermatzea.

Sarrera: emakumezkoen artean ezgaitasun intelektuala eragiten duen bigarrengo kausa nagusi den Rett Sindromea, ausazko mutazio baten ondorioz ematen den nahaste neurologikoa da. Bere ezaugarri nagusia haurren lehen 6-18 hilabeteetan ematen den garapen normala da, zeinu eta sintoma bereizgarriak agertu arte: aurrez bereganatutako gaitasun motoreen eta kognitiboen galera, arnas asaldurak, konbultsioak eta mugimendu estereotipatuen agerpena. Honek guztiak behar konplexuak eragiten dituenez, arreta jarraitua behar dute lehen arreta mailako (LAM) osasun-profesionalen eskutik. Lan honen helburu nagusiena pertsona hauen ongizatea bultzatzeko baliagarria izan daitekeen osasun-heziketa proiektua (OHeP) azaltzea da. Helburua: LAMko pediatriako erizain eta pediatrek Rett Sindromearen (RS) inguruko ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak bereganatzea, gaitz hau pairatzen duten haur nahiz familien bizi-kalitatea eta ongizatea sustatzeko asmoz. Metodologia: OHeP honen garapenerako bilaketa bibliografiko sistematizatua burutu da dagokion DeCs, MeSH eta gako-hitzak (Key Words (KW)) erabiliz datu base ezberdinetan. Honez gain, webgune ezberdinak kontsultatu dira. Plangintza: xede-taldeak RSaren inguruan beharrezkoak dituen ezagutzak, jarrerak eta gaitasunak lortu behar ditu. Horretarako 8 gaiez osatutako osasun-hezkuntza proiektua proposatuko da, metodologia ezberdina erabiliz. Halaber, OHePa eta helburuak lortu diren baloratzeko ebaluazio tresnak sortu dira. Ekarpen pertsonala: LAMko osasun-profesionalen artean RSaren inguruan dagoen ezjakintasuna handia da. Arazo honi erantzuna emateko asmoarekin gaitz hau gertutik bizi duten pertsona nahiz familien ongizatea eta bizi-kalitatea sustatzeko esku-hartze programa hau proposatzen da. Honez gain, eskuliburu bat diseinatu da familientzako lagungarria izan daitekeena.