Search

Liberalizm bilhassa batılı devletler tarafından kabul gören, önde gelen politik düşüncelerden biridir. Liberalizm modern Avrupa'nın ilk çağları olan 17. Yüzyıl da ortaya çıkmıştır. Bu dönem serbest ticaretin uygulanması ve özgürlükler açısından insanların düşüncelerinin değişmeye başladığı bir dönem olmuştur. Batıdaki gelişmelere ilgisiz kalmayan Türkiye'de, tamamen liberalizmi benimseyen bir tutum içine girmese de, sürekli kendi koşullarını da göz önünde bulundurarak gelişimihtiyacını gidermeye çalışmıştır. Türkiye siyasi tarihinde yaşanan gelişmelere ve bu gelişmelerin yaşandığı dönemlere bakıldığında liberalleşme açısından en dikkat çeken dönemin Menderes iktidarları dönemi olduğu görülmektedir. Adnan Menderes, siyasi söylem ve görüşleri ile liberalizmin gereklerini Türkiye'de uygulamaya çalışan lider olmuştur. Menderes liderliğindeki Demokrat Parti 10 yıl boyunca iktidar olmuş ve Türk siyasal hayatında derin izler bırakmıştır. Menderes iktidarı döneminde ekonomik açıdan önemli adımlar atılmıştır. Menderes iktidarı, tarım reformu, yatırım harcamalarının yükselişi, sanayileşmede özel sektöre öncülük verme, dış ticaretin serbestleştirilmesi, işçilere yönelik sosyal politika yasalarının çıkarılması dönemin en belirgin özellikleri arasında yer almıştır. Bu anlamda Türkiye'de katı politik yapı son bulmuş ve Cumhuriyet tarihinin en önemli değişimine şahit olunmuştur. Tek parti dönemindeki devletçilik politikasından vazgeçilmek istenmiş ve liberalizm savunulmuştur.Bu çalışmada Adnan Menderes dönemindeki liberal siyaset anlayışının sosyoekonomik politikalara yansımaları incelenmiştir. Çalışmanın bir durum tespit araştırması olmasından yola çıkarak Menderes iktidarı döneminin ilk yarısında gerek sosyal gerekse ekonomik durum liberal politikalar açısından olumlu olduğu izlenmiştir. Fakat dönemin ikinci yarısı itibarıyla bu gelişmelerin tam anlamıylasağlanabildiğini söylemek güçtür. Menderes, iktidarının ilk yıllarında birey özgürlüğünü, serbest piyasayı, basın hürriyetini ve birçok hakları savunmuştur. Ama kötü gitmeye başlayan ekonomik durumdan kaynaklı halk desteğini kaybetmeye başlayan menderes tüm bu liberal fikirlerden vazgeçerek devletin baskın gücünü toplumun tüm kesimine yansıtmıştır. Bunun sonucunda da 27 Mayıs askeri darbesine maruz kalmıştır.Anahtar Kelimeler: Liberalizm, Menderes, Demokrat Parti, Sosyo – Ekonomik Politikalar. Liberalism is one of the most prominent political perspectives that is particularly widespread in the Western countries. Liberalism emerged in the 17th century, at the beginning of modern Europe. It was a period of free trade and political liberties that changed people's mindset. Turkey, a country receptive to the developments in the West, did not completely adopt liberalism but fulfills itsdevelopmental needs through constant attendance to its own conditions. Looking at the developments in the political history of Turkey, we can notice that Menderes governments are particularly important for the liberalization of the country. Adnan Menderes aimed at applying liberalism in Turkey as a political leader by his discourses andperspectives. Under Menderes' leadership, Democratic Party ruled for 10 years in Turkey and significantly marked the Turkish political life. During his government in power, significant economic improvements were achieved. The agriculture reform, increase in investments, prioritization of private sectors in industry, liberalization of foreign trades, legislation of social policies for workers are some of the major developmentsduring the Menderes governments. The rigid political structure in Turkey ended during that period, which could be characterized as one of the most significant developments within the history of the Republic.It was desired to abandon the statism policy in the single party period and liberalism was advocated. This thesis analyzes the impacts of Adnan Menderes' liberal political thoughton the socio-economic policies of the era. As a descriptive study, the results indicate that the first half of Menderes' era indicates significant improvements in the social and economic life. Nevertheless, it is harder to argue so for the second half of his rule. During the first half, Menderes defended the individual freedoms, free markets, press freedoms, and various other political rights. However, his popular support decreased due to worsened economic conditions that resulted in Menderes to abandon most of his liberal ideas- he resorted to the forceful power of the stateagainst the discontented public. As a result, he was subjected to the May 27th military coup.Keywords: Liberalism, Menderes, Democratic Party, Socio-Economic Policies. 115

Kara Yülük Osman Bey tarafından bir beylik haline getirilen Türkmen Akkoyunlu oymağı, Uzun Hasan döneminde Anadolu'nun doğusunu, Azerbaycan'ı ve İran'ı içine alan büyük bir teşekkül olan Akkoyunlu Devleti'ne dönüşmüştür. Güçlenen bu devlet ile Osmanlı Devleti zamanla karşı karşıya gelmişlerdir. Bunda Osmanlı Devleti'nin, Akkoyunlu Devleti'nin müttefiki Trabzon Rum İmparatorluğu'ne ele geçirmesi, ticarette yüksek vergiler koyması, Osmanlılar'dan kaçan muhalif Türkmen beylerinin Uzun Hasan'a katılışı ve sahada Osmanlılara karşı bir müttefik arayan Venedik ve çok sayıda Avrupa devleti ile işbirliği etkili olmuştur. Akkoyunlular, Anadolu'ya Türkmen beyi Pir Ahmed'i desteklemek için büyük bir ordu göndermişse de bu ordu başarısız olmuştur. Cevaben Osmanlılar, Akkoyunlu topraklarına doğru büyük bir yürüyüş başlatmıştır. Fırat Nehri yakınında bozguna uğramış olsalar da meydan savaşını kazanmışlardır. Venedikliler, Akkoyunlu Devleti ile olan anlaşmaları gereği kararlaştırılan ateşli silah tesliminde başarısız olmuşlardır. İttifakları devam etse de Uzun Hasan'ın vefatı süreci sonlandırmıştır.Akkoyunlu Devleti'nin şehirleri ve halklarının kültürleri, ittifak veya resmi görevleri vesilesiyle buraya gelmiş İtalyanların notlarında görülebilmektedir. Tebriz, Derbent, Isfahan ve Mardin gibi çok sayıda şehrin mimari yapıları, ekonomileri ve yakın tarihleri adına bilgiler verilmektedir. Eserlerde Akkoyunluların nüvesini oluşturan Türkmenlerin konar göçer yaşam tarzları, nüfusları, avcılıkları, sürü ve ulaşım hayvanları, kutlama ve yemek kültürleri, Uzun Hasan'ın bir devlet hakimi olarak nasıl bir yaşam sürdüğü, askerî teşkilatı, saray müziği ve sofra kültürü de dahil olmak üzere saray yaşamı hakkında detaylı bilgiler mevcuttur. Ayrıca yoğun Türkmen nüfusu nedeniyle Turcomania olarak adlandırılan bir coğrafya ve halk ile devlet üzerinde etkin olan Kalenderi dervişleri hakkında da bu eserlerde dikkate değer bilgiler bulunmaktadır. A Turkmen leader, Kara Yülük Osman Bey, transformed his nomadic clan, Akkoyunlu people, into an emirate, after the succession of Uzun Hasan whole of the east part of the Anatolia, Azerbaijan, and Persia joined to the emirate and he transformed it to a great empire. Thus Ottomans, the other great empire of the era, and Akkoyunlu Turkmens became enemies because of serious politic and economic reasons. Ottomans invaded the Empire of Trebizond, even it's under the protection of Turkmens, and started to collect excessive taxes from Akkoyunlu merchants. Turkmen leaders of Anatolia, whose lands conquered by Fatih Sultan Mehmed, refuged to Uzun Hasan. Akkoyunlu State became an ally of Venezia and some European countries for defeating Ottomans, for fighting together with their common enemy. Uzun Hasan sent an army to Anatolia for helping a Turkmen leader Pir Ahmed, however, they lost the fight, then Ottomans attacked to Akkoyunlu lands but they ambushed by Turkmens close to Fırat River. Finally, two armies came across in a battlefield and Ottomans won the battle. Veneziani couldn't deliver the firearms at the right time, which was the main responsibility of this city-state; their alliance didn't end. However, because of the death of Uzun Hasan, the process, fighting together for defeating the Ottomans, ended.Italian writers, who traveled in Akkoyunlu lands, they wrote pieces of information about cities like Tabriz, Darband, Isfahan and Mardin; their architecture, economic conditions, the culture of people, recent history. Also, pieces of information about Turkmens are giving in the texts, who were the central-folk of the state, their nomadic lifestyle, population, hunting culture and animals have been used for hunting, their flocks and the animals for transportations, festivals, food culture, Uzun Hasan's daily life as a sovereign, his military organization, music, eating habits, table manners and the culture of the palace in many ways, a geographical place called Turcomania could be found. Textes also giving pieces of information about Turkmen dervishes, heterodox clergymen, who were very much influential on the government and people. 215

İncelenen metin, Milli Kütüphane, Ankara Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi Bölümü 06 Hk 314'te kayıtlıdır. Yazarı, Yazıcı Salâhaddîn Gelîbôlulu (840/1436'da sağ) müstensihi Derviş Mehmed b. Hüseyin, istinsah tarihi 1053(1642)'tür. Eser 165 varaktır. İncelenen kısım 1b-84a varakları arasıdır. Harekeli nesihle yazılmıştır ve 15 satırdan oluşmaktadır. Eser, kaleme alındığı dönemin ses ve şekil bilgisinin belirlenmesi ve bu alanda yapılacak çalışmalara kaynaklık etmesi anlayışıyla değerlendirilmiştir. Çalışma Ön Söz, Giriş ve Sonuç bölümünün yanı sıra İnceleme, Metin, Dizin ve Tıpkıbasım olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. Metin bölümünde Arap harfleri ve harekeli nesihle yazılmış olan metnin yazı çevrimi yapılmıştır. Dizin bölümünde ise metinde geçen sözcükler alfabetik olarak sıralanıp anlamları verilmiştir. The examined text is registered in the National Library, Ankara Adnan Ötüken Provincial Public Library Department 06 HK 314. The article's writer is Yazıcı Salahaddin Gelibolulu (alive in 840/1436), the copyist is Dervish Mehmed b. Hussein, and the copy date is 1053 (1462). The work consists of 165 leaves; the studied part is the leaves between 1b and 84a. It is composed of 15 lines, and is written with animated naskh. The work has been evaluated with the idea that it would be the source of future studies in the area as well as determining the voice and shape information of the period in which the work was written. In addition to the Preface, Introduction and Conclusion parts, the work consists of four parts, including Research, Text, Index and Facsimile. In the text section, the text, which was written with Arabic alphabet and animated naskhs, has been translated. In the index section, the words in the text have been sorted alphabetically along with their meanings. 531

Tarihi tüm kayıtlarda ve halk edebiyatında doğanın insanla ilişkisine ait izlere rastlanmaktadır. Eskiçağdan itibaren birçok tanrı inanışı doğanın kendisi ve onun eylemlerine dayanmaktaydı. Kimi zaman bu dayanak insan ve doğa arasına tanrısal bir denetim mekanizması oluşturdu. Bireyler ve toplumlar bazı doğal varlıkları kutsal oldukları gerekçesiyle korudular. Bu mitolojik bağın sosyolojik ve teknolojik gelişimle birlikte doğaya hükmeder olma davranışına dönüştüğü on binlerce yılda filozoflar ve pozitif bilimciler insanın içselleştirdiği bir yaklaşımı tanımlamaya çalıştılar. Etik ve erdem her dönemde ulaşılması gereken bir mertebe olarak yerini korudu. Ancak ekonomik ve teknolojik çağların retoriği, bu ifadeleri birey düzeyinden toplum düzeyine ulaşmasını çoğu zaman engelledi. Günümüzde doğayı koruma ve kullanmanın birey, toplum ve yönetim katmanlarını yatay ve dikey düzlemde karşı karşıya getirdiği bir gerçektir. Algının şekli, karşı söylemin hareket yönünü, bireyin kendi iç dünyasını, politikayı ve küresel hareketleri daha da karmaşık hale getirdi. Temelinde iyi niyet de olsa çözümün aslında yeni bir çelişkinin başlangıç noktası olduğu da bir gerçekti. Bu çalışmada toplum ve kurumlar arasındaki çevresel etik algı üzerinde var olan ikilemlerden karar vericilerin çevresel etik algısının varlığı veya yokluğu öncelikle araştırıldı. İkinci aşamada ise bu algının karar mekanizmasında nicelik ve nitelik açısından varlığı ortaya konulmaya çalışıldı. Beklenen ve sunulmak istenen katkı ise, birey, toplum, kurumlar ve politika arasındaki etkileşimin dilini çevresel etiğin ve erdemini ise bu temeldeki çalışmaların oluşturmasıydıAnahtar Kelimeler: Etik, Çevre Etiği, Doğa Koruma Politikası, Ormancılık Politikası Footprints of the relationship of the environment with human are seen in any historical record and folk-literature. Many faiths have always hinged upon the environment itself and its actions since the Old Ages. This hinge occasionally formed a deific control mechanismbetween human and environment. Individuals and societies protected some natural assets fortheir sanctity. Philosophers and positive scientists have always been in pursuit of defining such a behaviour internalized by human beings throughout ten thousands of years in which this mythological bond transformed into the behaviour of dominating the environment along with sociological and technological development. Ethics and virtues have remained all the time as a level to achieve. The rhetoric of economic and technological era has, however, often precluded these expressions from climbing up to a social level from an individual one. Today, it is a fact that protection and utilization of environment confront the tiers of individual, society and management with one another on a horizontal and vertical plane. The very form of the conception itself made the movement direction of the counter-narrative, inner world of the individual, politics and global movements more complicated. Though based on a good-will, it is also evident that the solution per se is the inception point of a brand-new contradiction. This study primarily focused on existence or non-existence of environmental ethics perception in decision-makers as an important question as to the environmental ethics perception in societies and nstitutions. In the second phase, the aim was to present the existence of this perception in decision-making mechanisms from a qualitative and quantitative perspective. What this study was expected to conclude was that the language of interaction among individuals, societies, institutions and politics was shaped by environmental ethics while its virtue was shaped through the studies on this basis.Keywords: Ethics, Environmental Ethics, Nature Conservation Policies,Forestry Policies 227

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde çok partili hayat geçilmesinin ardından iktidara gelen Demokrat Parti döneminde izlenen sanayi politikalarını ele alarak, Türk Sanayisinin 1950-1960 yılları arasında kurulan Menderes hükümetleri tarafından nasıl şekillendirildiği hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Bu bağlamda, Demokrat Parti İktidarının sanayileşme politikalarında benimsediği temel esaslar, sanayileşme politikalarına etki eden ulusal ve küresel gelişmeler hakkında bilgiler içermektedir.Türk Sanayisi, İkinci Dünya Savaşı yıllarında izlenen müdahaleci yaklaşımlar ve savunma giderlerine ayrılan bütçenin artması neticesinde duraklama dönemine girmiştir. Demokrat Parti iktidarı, sanayi politikaları gereği, liberalizm ve devletçiliği bir arada sürdürerek bir yandan uzun yıllar boyunca devlet politikası olarak görülen yerli sermayenin güçlendirilerek milli burjuvazinin oluşturulmasını amaçlamış, öte yandan özel sektörün yetersiz kaldığı alanlarda gerekli yatırımları yaparak sanayileşme de oluşan boşluğun devlet tarafından doldurulmasına yönelik sanayi politikaları gütmüştür.1950-1960 yılları arasında sanayileşme politikalarının belirlenmesinde iç unsurlar kadar dış gelişmeler de belirleyici unsur olmuştur. CHP döneminde üye olunan İMF, IBRD, OEEC gibi teşkilatlar ile olan ilişkiler neticesinde Demokrat Parti İktidarı döneminde hazırlanan kalkınma raporlarının izlenen sanayi politikalarına ne denli etki ettiği sorusuna cevap vermeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Demokrat Parti, Sanayi Politikaları, Adnan Menderes, Ekonomi, Marshall Yardımları, Liberalizm. This study gives detailed information about how Menderes governments, established between the years 1950-1960, gave shape to Turkish Industry by considering industrial policies followed during the rule of Democratic Party, which came to power after the transition to multi-party life in the Republic of Turkey. In this context, basic principles that Democratic Party Rule adopted in industrialisation policies provide information about national and global developments which affect industrialisation policies. Turkish industrialization entered a period of stagnation as a result of interventionist policies followed in the Second World War years and increase in the budget allocated to defence costs. As industrial policies required, by sustaining liberalism and statism together, Democratic Party rule aimed to build the national bourgeoisie, which had been seen as a state policy for many years by strengthening domestic capital, at the same time, it pursued industrial policies aimed at filling the gap in the industrialization by making the necessary investments in areas where the private sector failed.Between the years 1950-1960, as much as internal factors, external developments had been the decisive factor in the determination of the industrialization policies. This study tries to answer the question to what extent development reports prepared during the Democratic Party rule as a result of relations with organisations like IMF, IBRD, OEEC, joined during CHP period, affected the industrial policy followed.Key Words: Democratic Party, Industrial Policies, Adnan Menderes, Economy,Marshall Plan, Liberalism 256

Uyum yasaları çerçevesinde anayasamızın 36. maddesinde yapılan değişiklikle, adil yargılanma ilkesi resmen maddeye eklenmiş, bu değişiklikle birlikte adil yargılanma ilkesi anayasal teminat altına alınmış, adil yargılama hakkı yapılan kanuni düzenlemelerle ceza muhakemesinin temel ilkesi haline getirilerek, adil bir yargılamanın içeriğini güvence altına almıştır. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesi ele alındığında pek çok temel ilkenin adil yargılanma hakkının kapsamında olduğu ve ilkenin sadece kovuşturmaya değil muhakemenin bütününe ilişkin olduğu görülecektir.Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6. maddesinde, demokratik yöntemin asıl unsurlarından biri olan hukukun üstünlüğü ilkesi gereği adil yargılanma kuramı aslında sadece adli mekanizmayı değil, bu mekanizmanın organizasyonunu da kapsayacağı düşünülür.Demokratik hukuk devletlerinin temelini oluşturan ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine taraf olan devletlerin ortak mirasının paydası olan adil yargılanma hakkı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde düzenlenen diğer hakların korunabilmesi için de merkez bir rol üstlenmektedir. Çalışmamızın amacı, bütün muhakeme sürecini ve uygulayıcıları ilgilendiren adil yargılanma hakkının insan hakları bağlamında tarihsel gelişim sürecini, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 6.maddesi ışığında adil yargılanma hakkının niteliği, unsurları ve sanıklara tanınan asgari hak ve güvenceleri incelemek suretiyle, bu hakkı daha anlamlı kılmaktır.Sonuç olarak, insan haklarını benimseyip, korumak ve hakların kullanımına ilişkin bilince varmak günümüz bireyleri için zorunluluk teşkil etmektedir. Ancak tüm bu hakları bilmekten de öte gerçek hayata yansıtarak kullanımlarının sağlanması gerekmektedir. Bu yüzden muhakeme aktörlerinin adil yargılanma hakkını benimseyerek yorumlamaları gerekmektedir. Anahtar Sözcükler: İnsan Hakları, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, İhlal Kararları Together with the change in item 36 of our constitution within the scope of adjustment laws, fair trial principle was added officially to this item and after this change fair trial was taken under constitutional warranty so that the content of a fair trial was secured by making it basic principle of penal procedure together with these legislative arrangements. When we consider the 6th item of European Convention of Human Rights, it is seen that many basic principles are within the scope of fair trial rights and this principle is not only related with prosecution but also related with the whole of the judgment. In the 6th item of European Convention of Human Rights, it is thought that in accordance with the rule of law as the principal element of democratic government, the theory of fair trial composes simply both legal mechanisms and also the organization of these mechanisms. The right of fair trial which forms the basis of democratic constitutional state and which is the basis of common heritage of states which are a party of European Convention of Human Rights plays a central role for protecting the other rights regulated in European Convention of Human Rights. The purpose of our study is to make this right more meaningful by analyzing the historical development process within the context of human rights in fair trial right involving all the practitioners and all the judgment procedure, the nature and components of fair trail right within the light of European Convention of Human Rights and minimum rights and guarantees granted to defendants. In conclusion, it is a necessity for today's individual to adopt and protect human rights and to have consciousness regarding the use of rights. However, beyond knowing all of these rights, it is necessary to make use of these rights by externalizing these rights. For this reason judgment actors need to make interpretations by adopting fair trial right. Keywords: Human Rights, European Convention on Human Rights, European Court of Human Rights, Decisions for Violation. 122

Araştırmanın konusunu, Isparta'daki yabancı sığınmacılardan olan ?Sığınma Başvuru Sahipleri? oluşturmaktadır. Türkiye'deki yabancı uyruklu sığınmacıların, ülkemizde bulundukları süreler içerisinde, yaşamlarını insani anlamda sürdürebilmeleri için seçilmiş 51 uydu kentten biri de Isparta'dadır. Dünyanın neresinde olursa olsun; evlerinden koparılmış, çileli, ezik ve de her türlü ilgiye susamış olan bu göçerlerin, Isparta'daki mola verme kesitindeki sığınışları, gerçekten karşılık bulmuş mudur? Isparta kurumlar ve yerel halk nezdinde sığınmacıların derdine derman olabilmiş midir? Yoksa uyum sorunsalı olarak mı karşımıza çıkmıştır? Sorularına cevaplar aranmıştır. İstemsiz göçü tetikleyen uluslararası dikkatsizlikler kuramsal olarak merkez-çevre ilişkileri düzleminde ele alınmıştır.Bu çalışmada, sığınmacı, mülteci, sığınma başvuru sahipleri, göç kavramlarının anlamları, göçün tarihsel gelişimi, sığınmacılar hakkında hukuki düzenlemeler anlatılmaya çalışılacaktır. Ayrıca Isparta'ya göç etmiş sığınmacıların diğer uydu kentlerden farklı olarak, topluma uyum sağlama konusunda ve sıkıntılarının giderilmesi hususundaki uygulamalar açıklanacaktır. The topic of the research constitutes foreign refugees who are ?refugee applicants? in Isparta. Isparta is one the 51 satellite cities which were chosen for the foreign refugees in Turkey to carry on their lives in comfort as long as they accommodate. Could the refugees who are exiled from their homeland, suffering losers and who are strongly in need of sympathy get what they expect at their stopover in Isparta? Could Isparta in terms of institutions and folk be able to meet their needs? Or is it all in an integration problem? These questions are analyzed. International inadvertence which triggers the involuntary immigration is studied in the scope of relationship with central- environmental concept.In this study, the definitions of the refugee, exile, refugee applicators, immigration, the historical development of the immigration, and legal acts about the refugees are explained. Additionally apart from other reservation cities, the integration problems to the host society and the solution applications of the problem cases of the refugees who came to Isparta are explained. 182

Yûsuf b. Yahya el-Çerkesî, XV. asrın sonu ile XVI. asrın ilk yarısında Osmanlı Devletinin hem siyâsi hem de ilmî bakımdan en parlak dönemini yaşadığı bir za-man diliminde yaşamıştır. Hayatı ile ilgili yeterli detaylı bilgi bulunmayan Çerkesî Arapça, Fıkıh, Hadis ve Tefsir başta olmak üzere islâmî ilimlerde kendini yetiştirmiş ve akabinde incelemiş olduğumuz tek kitap içerisindeki iki ciltlik Cem'u'l-Meâlî adıyla bilinen dirâyet tefsirini kaleme almıştır.Çerkesînin tefsirinde Beydâvî, Zemahşerî, Taberî, Kurtubî ve İbn Kesîr gibi mü-fessirlerin tefsirlerinden oldukça yararlandığı görülmektedir. Bir dirayet tefsiri olan Cem'u'l-Meâlî; Fıkıh, Kelam, Dil ve Belagat gibi çeşitli ilim dallarının muh-teviyatıyla ilgili bilgiler içermekle birlikte rivayet yönü de dikkate değerdir. İtikat-ta Ehl-i Sünnet çizgisinde olan Çerkesî, bazı ayetlerin yorumunda Mutezile'nin görüşlerini muhtelif delillerle reddetmiştir.Çerkesî'nin bu eseri, farklı alanlarla ilgili birçok faydalı malumatı içeren bir tefsir olmasına karşın, kendisine has orijinal bir metotla ortaya konulmuş bir eser değil-dir. Kendisinden önce yazılmış tefsirlerden oldukça yararlanan ve onlara benzer bir metotla ve daha küçük bir boyutta kaleme alınmaya çalışılmış bir eser olarak nitelendirilebilir. Yusuf b. Yahya el-Çerkesi lived in the time of the Otoman Empire when it was its most birilliant time for both political and educational aspect between the end of the 15th century and the first half of the 16th century. Çerkesi, about whose life we do not have enough information, had education in Islamic subjects such as Arabic, Islamic Law, Hadith, commentary on the Quran, and later wrote a rationalist commantery on the Quran called Cem?u?l-Meali consisting of two volumes in one book we have already examined.It is seen that Çerkesi benefited much in his commentary from those of commentaries such as Beydavi?s, Zemahşeri?s, Taberi?s and Ibn Kesir?s. While as a rationalistt commentary Cemul Meali includes some knowledge relating to the various Islamic subjects such as Islamic Law, theology, Islamic sects, language and rhetoric, it mainly concerns with the aspect of its rivayet (narration). Although Çerkesi held the belief of Orthodox Islam called ahl-i Sunnah in faith, he rejected the views of Mutazileh in some explainations of the verses based on various proofs.Although Cerkesi?s book contains very valuable knowledge in various fields, he did not use an original method in his book. Thus, it can be said that this book was written by benefiting from earlier commanteries, was used similar methods with its contemporaries, and written in a small size. 217

İran, Kaçarlar döneminde dönemin güçlü iki devleti Rusya ve İngiltere tarafından iç işlerine müdahale edilen bir ülkeydi. 20. yüzyılın başında İran'ın güneyinde petrolün bulunmasıyla bu bölgede imtiyaz elde eden İngiltere İran'ın güneyine karşı gerçekleşecek dış müdahaleyi savaş sebebi saymıştır.Bu çalışmanın amacı Petrolün İran iç siyasetine etkisinin incelenmesidir. Bu bağlamda birincil ve ikincil kaynaklardan yaralanılarak literatür taraması yapılmış ve konuyla ilgili olaylar ve olgular analiz edilmiştir. Çalışma çerçevesinde birincil kaynak olarak kitaplar kullanılırken, ikincil kaynak olarak dergi, makale ve internet kaynağı kullanılmıştır.Çalışma giriş, dört ana bölüm ve sonuçtan oluşmuştur. Birinci bölümde Pehleviler'den önce İran'da hüküm süren Kaçar Hanedanı dönemi siyasi olaylar incelenmiştir. İkinci bölümde Pehleviler döneminde petrol özelinde İran'la ilişki kuran üç büyük ülke ABD, İngiltere ve Rusya'nın dış politikaları incelenmiştir. Üçüncü bölümde petrol şirketlerinin ortaya çıkışı ele alınmış ve AIOC ortaya çıkışı incelenmiştir.Dördüncü bölümde İran'da petrolün millileştirilmesi ve millileştirmeye etkisi olan unsurlar incelenmiştir. Millileştirmedeki başarısızlığın sebepleri ve darbe ele alınmıştır. Diğer üç bölümdeki bulgularla birlikte bir değerlendirme yapılmıştır.Anahtar Kelimeler: İran, ABD, İngiltere, Petrol, Petrolün Millileştirilmesi During Qajar period Iran was a country which was interfered its internal affairs by the periods two powerful countries Russia and England. By the beginning of the 20 th century finding oil on the south of Iran England had a privilege in that area and took the external intervention as an act of war.The aim of this study is to examine the influence of oil in Iran?s internal affairs. Primary and secondary sources are scanned for this context. The events and the events which were related with this subject are analysed. During this study books were used as the primary sources, magazines, articles and the internet were used as the secondary source.This study is made up of introduction four main parts and conclusion. In the first part one political events are examined during Qajars period which was before the Pahlavis period. In the second part oil related external affairs with the three big countries USA, England and Russia were examined during Pahlavis period. In the third part the companies that were accrued were examined and AIOC?s develepment was examined. In the fourth part nationalizing the oil in Iran and the factor of nationalizing oil were examined. The failure of nationalizing and the coup were undertook. By the help of the outcomes of the three parts were analysed.Key Words: Iran, USA, England, Oil, Nationalizing the Oil 84

Bu çalışmada, hane halkının konut alım sürecinde ve tercihlerinde etkili olan sosyo-ekonomik ve demografik faktörlerin belirlenmesi ve tüketici istek ve ihtiyaçlarının saptanmasıamaçlanmıştır.Araştırmanın ilk aşamasında araştırmanın önemi, kapsamı ve amacını belirten birgiriş yapılmıştır. Araştırmanın birinci bölümünde, konut ve konut sektörü ile ilgili bilgilerverilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde araştırmanın amacı, kapsamı, uygulamadakullanılan veriler ve çalışmanın yöntemi hakkında bilgiler verilmiştir. Araştırmanın üçüncübölümünde, analizler sonucunda elde edilen bulgular sunulmuştur. Araştırmanın en sonbölümünde elde edilen sonuçlar tartışılmıştır.Çalışmadan edilen bulgulara göre, yaş, gelir seviyesi, aile büyüklüğü ve çocuk sayısıgibi sosyo-ekonomik ve demografik faktörlerin hane halklarının konut tercihleri üzerindeetkili olduğu saptanmıştır. Bu bulgulara ek olarak, birçok hane halkının kaliteli, güvenli,kullanışlı, kolay satılabilecek olan konutları arzu ettikleri tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tüketici Tercihleri, Konut, Demografik Faktörler. In this study, it was aim to determine socio-economic and demographic factors thathave impact in the process of housing purchasing and to determine consumer readiness andnecessity.In the first section of the study, importance, comprehension and objectives of thestudy were introduced. In the first chapter of the study, information about housing andhousing sector was given. In the second chapter, the information about objectives,comprehension, data and method of the study was given. In the third chapter, findings obtainfrom analysis were reported. In the last section of the study, conclusion and discussions wasgiven.According to the findings obtain to this study, it was find that socio economic anddemographic factors such as age, income level, size of family and number of children haveimpact on housing preferences in Bolu. In addition to this findings it was found that most ofthe household desire to have high quality and reliable, practicable, easy marketable houses.Key Worlds: Consumer Pereferences, Housing, Demografic Factors. 111

92 numaralı mühimme defteri, 1657 - 1660 yıllan arasında, Osmanlı Devleti'nde meydana gelen siyasi,idari, askeri, iktisadi ve sosyal olaylardan önemli olanların kaydedildiği defterdir. Devlet içerisinde zuhur eden idari, adli, askeri ve dini atamalar ve idarecilerin halka karşı tutumlarındaki aşırılıkların yanı sıra; meydana gelen eşkıyalık hareketleri, alacak, verecek, boşanma, cinayet, veraset gibi hukuki problemler bu defterlere kaydedilmiştir. 92 Numaralı Mühimme Defteri, 66 sayfa olup 320 adet hüküm bulunmaktadır. Her hüküm incelenerek transkripsiyonu yapılmış ve özetleri çıkarılmıştır. Ayrıca defterde yer alan şahıs ve yer isimleri ile bazı tabir ve deyimlerden oluşan bir dizin oluşturularak teze eklenmiştir. ANAHTAR KELİMELER: Osmanlı, Mühimme, Hüküm. The Mühimme Defteri Number 92 is a notebook in which had been registered the important affairs in the Ottoman State from 1657 to 1660. In the Otoman State the important events which had been happened like administrative, legal, and military appointment, injustices of administrators, banditry, matter of juridical as receivables and payables, divorces, crimes, inheritance had been registered. The Mühimme Defteri Number 92 has been composed of 66 pages and 320 commandments. All of the commandments have been investigated, transcribed and summarized. The index which has been composed of the name of region, person and some phrases and terms have been writing by our şelfin this article. KEY WORDS: Ottoman, Commandment, Mühime. 206

75

ÖZET Kamu otoritesinin ekonomik sistem içerisinde şartların gerektirdiği durumlara göre, özel sektöre faaliyetlerinde verimliliğim, karlılığım ve fiziki ölçülerini artırmasında yardımcı olmak, ülkenin gereksinim duyduğu ekonomik koşullan yerine getirebilmek, ekonomiyi güçlendirmek, İktisadi rekabette istenilen düzeye ulaşabilmek için çeşitli şekillerde, çeşitli kesim ve sektörlere direkt ya da dolaylı olarak yardım sağlanmasını veya muaflık ve istisnalıklar tanınmasını amaçlayan politikalarının tümüne birden teşvik politikaları denir. Bu teşvik politikalarının amacına ulaşabilmeleri tercih edilen teşvik politikalarının araçlarına ayrı zamanda da etkinliklerine bağlıdır. Günümüzde kızışan ekonomik rekabet içerisinde dünya ülkeleri ile başedebilmek için teşvik politikalarında etkinlik sağlanmalı ve bunlar doğru yerde ve doğru zamanlarda kullanılmalıdırlar. ABSTRACT According to the stations that is necessitated by conditions of public authority in economic system, all of the policies that aims to increase the physical measurements, the decisivity and producttivity of function of provide sector, to fullfill the economical conditions that is required by state to an power economy, to reach the desired level in economic jivaljy to provide help to different parts and sectors in direct and indirectly, to win exemtions and exceptions to same parts and sectors; are called encouregement policies. The fullfillness of the target of this encouregement policies depends on both the selected means of encouregement policies and also the activity of this policies. Nowadays, the challenge with other states of the world in the circumstances of economical jivaljy, the encouregement policy should be activated and also they should be employed in the right station and in the right time. 170

ÖZET Bu araştırmanın amacı, öncelikle dindarlık ile ölüm kaygısı arasındaki ilişkiyi, daha sonra da aynı değişkenlerin bazı demografik değişkenlerle (yaş, cinsiyet, medeni durum, sosyo-ekonomik düzey, öğrenim alanının türü gibi) olan ilişkilerini incelemektir. Bu çalışmanın örneklem grubunu, DJE.Ü.'ne bağlı ÜBF, İlahiyat, Güzel Sanatlar, Tıp, Hukuk, Eğitim ve Mühendislik (İnşaat ve Maden Müh. bölümleri) fakültelerinin birinci ve dördüncü sınıflarında öğrenim gören öğrenciler arasından tesadüfi yöntemle seçilmiş 555 kişi (erkek=360, kız=195) oluşturmaktadır. Deneklerin yaş ranjı, 16-42 olup, yaş ortalaması 21.02'dir. Veri toplama araçları olarak, D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Din Psikolojisi Anabilim Dalı öğretim elemanları tarafından geliştirilmiş olan Dinî Hayat Ölçeği ve Templer'ın Ölüm Kaygısı Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, sırasıyla (r=.14, r= -.16) ölüm kaygısının, dindarlık ve cinsiyet ile p

ÖZET Bu araştırmanın genel amacı, İtalya, İngiltere ve Türkiye Emniyet Örgütlerinin amaç, yapı ve yönetim süreçleri ile eğitim sistemleri açısından karşılaştırılmasıdır. Tarama modelinin kullanıldığı, karşılaştırmalı bir araştırma olan bu araştırmada konuyla ilgili yasalar, yazılı dokümanlar incelenmiş, yabancı dildeki metinlerin çevirileri yapılarak elde edilen ham veriler araştırma amaçlan doğrultusunda sistemli hale getirilerek yorumlanmıştır. Avrupa Birliğine girme yolunda önündeki engelleri birer birer aşan Türkiye, Birliğe girmesi durumunda tüm kurumlarda olduğu gibi Emniyet Örgütünde da bir takım örgütsel ve yönetsel değişiklik yapmak durumunda kalacaktır. Yapılması olası değişikler konusunda ön bir çalışma yapılması Birliğe tam üyelik durumunda çıkabilecek problemlerin (hızlı göç, sınır giriş çıkış işlemleri, vs) önceden öğrenilerek önlem alınmasının önemi çok büyüktür. Türkiye Avrupa Birliğine tam üyelik sürecinde uyum yasalarının bir kısmı parlamentodan geçirmiş, bir kısmı ise görüşülmeyi beklemektedir. Bu da göstermektedir ki yasal değişikliklerin gerçekleştirilmesi bu güne kadar zaman aldığı gibi bundan sonrada zaman almaya devam edecektir. Bu kapsamda Ceza muhakemeleri Usul Yasasında yapılan değişiklikle kısaltılan gözaltı sürelerinin Avrupa Birliğine üyelik sürecinde yapılması gereken yasal değişikliklerin çok küçük bir kısmım oluşturmaktadır. Bu araştırma ile Türkiye Emniyet Örgütünün yönetim yapılarım yerel yönetimin ağırlıklı olarak uygulanabileceği bir şekilde yemden ele alması gerektiği saptanmıştır. vu SUMMARY The General purpose of this research is the comparison of Italian, English and Turkish Poliçe Organizations in tenns of aim, structure and management processes and training systems. Being a comparative research in which the scanning model is used, laws connected with the subject and literatüre are examined carefully, simple data's gathered from the translations of the texts mitten in foreign languages have systematically been commented through the purpose of research. Turkey, overcoming ali the obstacles öne by öne towards the integration with the European Union will have to do some organizational and managerial changes within the National Poliçe Organization as well as ali the organizations. it is too important to make a preparation on probable changes in order to learn the problems (rapid migration, proceedings of border, entries and exists, ete) and take measures that may exist in full membership to the Union. to the process of full membership to the European Union, Turkey's harmonization laws have been approved by the Parliament and some of them are about to be discussed. This shows that as the legal changes took time up to now, it will be the same after that. Custody period, which was shortened by amendment to the Criminal Proceeding Law, comprises of only a small part of the legal amendments necessary for the process of full membership to the European Union. to this research it has been discovered that it would be necessary to review the Turkish National Poliçe Organization's administrative structures which can be carried out within local administrative structure. 120

ÖZET Türkiye'de ölümle ilgili psikolojik çalışmaların çok az olmasından dolayı, araştırmacıların ilgilerini, ölümün `bir çok açıdan ele alınabilen bir olgu` olduğuna çekmek amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada, birey, ölümü nasıl kavramlaştırıyor ve algılıyor? Ölüm karşısında ortaya çıkan tutumlar nelerdir? Bu tutumlar din, yaş, cinsiyet, ırk, meslek türü, sosyo-ekonomik düzey, eğitim düzeyi gibi değişkenlerle bir korelasyona sahip midir? Ölüme ilişkin tutumlarla ilgili araştırmalarda ne tür araçlar geliştirilmiş ve kullanılmıştır? Bu ve benzeri sorulara cevap vermek amaçlanmıştır. Bu amacımızı gerçekleştirmek için, Türkçe ve İngilizce literatür taranmaya çalışılmıştır. Konuyla ilgili temin edilebilen kaynaklardan faydalanarak çalışmamız yürütülmüştür. Çalışmada ilk önce konuyla ile ilgili kavramlar ele alınmıştır. İkinci olarak, insanın ölüm karşısındaki tutumları hakkında yapılan araştırmalar, kullanılan değişkene göre tasnif edilmiştir. Bu değişkenler, din, yaş, cinsiyet, meslek durumu, sosyo-ekonomik düzey gibi değişkenlerdir. Üçüncü olarak da, bu araştırmalardan ortaya çıkan, insanın ölüm karşısındaki genel tutumlar hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. Sonuçta, araştırmalar, genellikle insanın bir ölüm korkusuna veya ölüm kaygısına sahip olduğu bulgusunu ortaya koymuştur. Bununla birlikte, insanın, ölümü yadsıma, kızgınlık, ölüme meydan okuma, ölümü isteme, ölümü bastırma ve maskeleme, ölümü kabullenme ve patalojik tepkiler gibi ölüme karşı bir çok tutum sergilediğine dair bulgular elde edilmiştir. Günümüzde ölüme karşı gösterilen en yaygın tutumların ise, maskeleme ve bastırma tutumları olduğu ortaya çıkmıştır. 84