Demokrat Parti Dönemi Türkiyede sanayi politikaları

Bu çalışma, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nde çok partili hayat geçilmesinin ardından iktidara gelen Demokrat Parti döneminde izlenen sanayi politikalarını ele alarak, Türk Sanayisinin 1950-1960 yılları arasında kurulan Menderes hükümetleri tarafından nasıl şekillendirildiği hakkında detaylı bilgiler vermektedir. Bu bağlamda, Demokrat Parti İktidarının sanayileşme politikalarında benimsediği temel esaslar, sanayileşme politikalarına etki eden ulusal ve küresel gelişmeler hakkında bilgiler içermektedir.Türk Sanayisi, İkinci Dünya Savaşı yıllarında izlenen müdahaleci yaklaşımlar ve savunma giderlerine ayrılan bütçenin artması neticesinde duraklama dönemine girmiştir. Demokrat Parti iktidarı, sanayi politikaları gereği, liberalizm ve devletçiliği bir arada sürdürerek bir yandan uzun yıllar boyunca devlet politikası olarak görülen yerli sermayenin güçlendirilerek milli burjuvazinin oluşturulmasını amaçlamış, öte yandan özel sektörün yetersiz kaldığı alanlarda gerekli yatırımları yaparak sanayileşme de oluşan boşluğun devlet tarafından doldurulmasına yönelik sanayi politikaları gütmüştür.1950-1960 yılları arasında sanayileşme politikalarının belirlenmesinde iç unsurlar kadar dış gelişmeler de belirleyici unsur olmuştur. CHP döneminde üye olunan İMF, IBRD, OEEC gibi teşkilatlar ile olan ilişkiler neticesinde Demokrat Parti İktidarı döneminde hazırlanan kalkınma raporlarının izlenen sanayi politikalarına ne denli etki ettiği sorusuna cevap vermeye çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Demokrat Parti, Sanayi Politikaları, Adnan Menderes, Ekonomi, Marshall Yardımları, Liberalizm. This study gives detailed information about how Menderes governments, established between the years 1950-1960, gave shape to Turkish Industry by considering industrial policies followed during the rule of Democratic Party, which came to power after the transition to multi-party life in the Republic of Turkey. In this context, basic principles that Democratic Party Rule adopted in industrialisation policies provide information about national and global developments which affect industrialisation policies. Turkish industrialization entered a period of stagnation as a result of interventionist policies followed in the Second World War years and increase in the budget allocated to defence costs. As industrial policies required, by sustaining liberalism and statism together, Democratic Party rule aimed to build the national bourgeoisie, which had been seen as a state policy for many years by strengthening domestic capital, at the same time, it pursued industrial policies aimed at filling the gap in the industrialization by making the necessary investments in areas where the private sector failed.Between the years 1950-1960, as much as internal factors, external developments had been the decisive factor in the determination of the industrialization policies. This study tries to answer the question to what extent development reports prepared during the Democratic Party rule as a result of relations with organisations like IMF, IBRD, OEEC, joined during CHP period, affected the industrial policy followed.Key Words: Democratic Party, Industrial Policies, Adnan Menderes, Economy,Marshall Plan, Liberalism 256