Search

85

Bu çalışmada, küreselleşmeyle birlikte Türkiye ekonomisinde 1980'li yıllardan itibaren yaşanan yapısal dönüşüm ve serbestleşme hareketlerinin, Türkiye'de faaliyette bulunan şirket grupları üzerindeki etkisi incelenmiştir. 1980 yılında Türkiye'nin dışa açık ve serbest piyasa koşullarının geçerli olduğu daha liberal bir ekonomik yapıya geçmesi, ekonominin giderek diğer ülke ekonomileri ile bütünleşmesine ve ekonomi üzerindeki devlet etkisinin giderek azalmasına neden olmuştur. Ekonominin en önemli aktörlerinden biri olan şirket grupları, oluşan bu yeni koşullar altında ayakta kalabilmek ve ortaya çıkan yeni fırsatları değerlendirerek gelişebilmek için yeni stratejiler belirlemiş ve bir dönüşüm sürecine girmiştir. Bu bağlamda çalışmada, 1980 yılından günümüze değin şirket gruplarında yaşanan dönüşüm; faaliyet yapıları, yabancı şirketlerle ortaklık ilişkisi, uluslararası faaliyetler ve yönetim kurulları açısından incelenmiş ve şirket gruplarının bu açılardan bir dönüşüm yaşadığı sonucuna varılmıştır. This study is about how business groups working in Turkey have been effected by the structural transformation and liberalisation movements that have been taking place since the 1980s, due to globalization. The fact that Turkey's economy has transformed itself to have a more liberal economic structure, in which Turkey has become open to the world with its free market conditions, has brought with it Turkey's union with other countries' economies and the minimisation of state control. Business groups, which are among the most important actors in an economy have adopted new strategies and gone through a transformation process in order to survive and make the most of the opportunities that appear. Within this context, the transformation that has been taking place in business groups has been investigated in this study with regard to their activity structure, partnership relationships with foreign companies, international activites and board of directors and it has been concluded that business groups have been through a transformation when viewed from these perspectives. 176

Bu çalışmada, Türkiye ve Dünya uygulamalarından hareketle enflasyon hedeflemesi rejimi ana hatlarıyla tartışılmakta ve iktisat yazınında enflasyon hedeflemesine ilişkin tartışmalar temel alınarak Türkiyede uygulanan enflasyon hedeflemesi rejimine ışık tutmayı amaçlamaktadır.Enflasyon hedeflemesi rejiminde teme düşünce, merkez bankasının nihai amacının fiyat istikrarı olduğu bu amaç doğrultusunda kullanacağı para politikası aracının kısa vadeli nominal faiz oranları olduğudur. Bu görüş doğrultusunda merkez bankalarının takip edeceği para politikası kuralı iktisat yazınında John Taylor tarafından 1993 yılındaki çalışmada ortaya atılmıştır. Taylor bu çalışmasında, basit reaksiyon fonksiyonu veya daha sonra Taylor kuralı olarak adlandırılacak olan politika faiz oranını merkez bankasının enflasyon ve çıktı açığında meydana gelen hareketlere göre belirlemesi gerektiğini savunmaktadır.Ancak son zamanlarda literatürde hem sanayileşmiş ekonomilerde hem de gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde uygulanan enflasyon hedeflemesi rejimim etkinliğine ilişkin ciddi eleştiriler geldiği görülmektedir (Blanchard, Dell'Ariccia ve Mauro, 2010 ve 2013). Temel olarak bu eleştiriler iki grupta toplanabilir. İlki, artan finansal globalizasyon sürecinde gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde politika faiz oranlarının ABD para politikası faiz oranı, global risk iştahı ve risk primleri gibi global faktörlerde meydana gelen değişmelerden etkilendiğidir. Bu durumun gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde enflasyon hedeflemesi rejiminin etkinliğini azalttığıdır (Velasco, 2001; Favero ve Giavazzi, 2005; Blanchard, 2005; Özatay, 2005; Leiderman, Maino ve Parrado, 2006; Woodford, 2007 ve Özatay ve diğerleri, 2008)İkinci olarak Türkiye gibi gelişmekte olan piyasa ekonomilerinde para politikası üzerinde baskın unsurların bulunması ve dalgalanma korkusu nedeniyle merkez bankalarının gelişmiş ülke merkez bankaları gibi döngüsellik karşıtı (counter-cyclical) para politikası izleyemeyecekleridir. Bu çalışmada Türkiye ekonomisinde artan finansal globalizasyon sürecinde global faktörlerin enflasyon hedeflemesi rejiminin etkinliğini azaltıp azaltmadığı ve Türkiye ekonomisinde merkez bankasının döngüsellik karşıtı para politikası uygulayıp uygulayamadığı 2002:I2012:IV dönemi için ampirik olarak araştırılmaktadır. Çalışmamızda ilk önce global faktörlerin enflasyon hedeflemesi rejiminin etkinliğini azaltıp azaltmadığı sorusuna yanıt aranacaktır. Bunun için politika faiz oranındaki değişmeyi açıklama gücü en yüksek değişkenlerin ortaya konulabilmesi için üçer aylık verilerden hareketle varyans ayrıştırması yöntemine başvurulmuştur. İkinci olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası?nın 2002: I - 2012: IV arası dönemde döngüsellik karşıtı para politikası uygulayıp uygulamadığı VAR yaklaşımından hareketle analiz edilmiştir. Ampirik çalışmamızın sonucuna göre Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının politika faiz oranlarının yurtdışı faktörlerden önemli ölçüde etkilendiğidir. Bu bulgu Özatay (2005); Leiderman, Maino ve Parrado (2006); Woodford (2007) ve Özatay vd. (2008) bulgularını desteklemektedir. İkinci olarak da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası?nın döngüsellik karşıtı para politikası uygulayamadığıdır. Bu bulgu Fraga, Goldfajn ve Minella (2003); Calderón vd.(2003) ve (2004); Zoli (2005); Baig ve diğerleri. (2006); Montoro, Takáts ve Yetman (2012); Takáts (2012) ve McGettigan vd. (2013) bulgularını destekler niteliktedir. In this study, we intend to shed light on the inflation-targeting regime in Turkey on the basis of debates about inflation targeting in economic literature, while the inflation-targeting regime is being substantially discussed based on the practices in Turkey and the world. The main idea of inflation targeting regime is that the ultimate purpose of Central Bank is the price stability and the monetary policy instrument which is being used for this purpose is the short-term nominal interest rates. In this regard, the monetary policy protocol followed by Central Bank was introduced in 1993 by John Taylor in economic literature. In this study, Taylor advocates that central bank should assess the simple reaction function or the political interest rate which will be named later as the Taylor Rule according to the movements occurred in inflation and output deficit.On the other hand, serious critics about the efficiency of inflation-targeting regime used in as well as industrialized economies and emerging market economies have been seen in the literature recently. (Blanchard, Dell'Ariccia and Mauro, 2010 and 2013).Fundamentally, these criticisms may be grouped into two. First, emerging market economies? policy interest rates under increasing financial globalization process is affected by changes in global factors such as the U.S. monetary policy interest rates, global risk appetite and risk premiums. Thus, it reduces the efficiency of inflation-targeting regime in the emerging market economies (Velasco, 2001; Favero and Giavazzi, 2005; Blanchard, 2005; Özatay, 2005; Leiderman, Maino and Parrado, 2006; Woodford, 2007 and Özatay and others, 2008). Second, in emerging market economies such as Turkey there have been dominant factors on monetary policy and due to the fear of fluctuation central banks are not able to follow a countercyclical monetary policy as central banks of developed countries.In this study, it is investigated empirically that in Turkey's economy whether global factors reduces the efficiency of inflation-targeting regime under increasing financial globalization process and whether central bank is able to use countercyclical monetary policy for the period of 2002: I - 2012: IV. Firstly, the question of whether global factors reduce the effectiveness of the inflation targeting regime or not is going to tried to be answered. Therefore, based on quarterly data Variance Decomposition methods have been applied to state the variables having highest power of explanation of the changes in the policy interest rates. Secondly, based on the approach of VAR whether Central Bank of the Republic of Turkey had used the countercyclical monetary policy or not during the period between 2002: I - 2012: IV has been analyzed. According to the results of empirical study, initially it was seen that interest rates of the Central Bank of the Republic of Turkey had been significantly affected from foreign factors. This evidence supports the evidences of Özatay (2005); Leiderman, Maino and Parrado (2006), Woodford (2007) and Özatay et al. (2008) Second evidence is that the Central Bank of the Republic of Turkey was not be able to use the countercyclical monetary policy. This evidence also supports the evidences of Fraga, Goldfajn and Minella (2003); Calderón et al. (2003) and (2004), Zoli (2005), Baig and others. (2006); Montoro, Takats and Yetman (2012); Takats (2012), and McGettigan et al. (2013) 334

Dünyada karşılaşılan finansal krizlerle birlikte tüm gözler finans ve bankacılıksektörüne odaklanmıştır. Sermaye yeterliliği hesaplamasında 1988 yılında imzalanan Basel Ikriterlerini kullanan birçok bankanın krizlerden etkilenerek batmasıyla birlikte Basel Ikriterlerinin risk ölçümünde yetersiz olduğu sonucuna varılmıştır ve Basel II kriterlerisunulmuştur.Bu çalışmada, ilk olarak risk yönetimi kavramından söz edilmiş ve sonrasında ilksermaye uzlaşısı Basel I ile ikinci sermaye uzlaşısı Basel II'nin kapsamına, farklarına vebenzerliklerine genel olarak değinilmiştir. Basel II Uzlaşısı'nda geçerli kılınan risk ölçümyöntemleri ele alınmıştır. Yeni getirilen sermaye yeterliliği kriterlerinin Dünya Ülkelerine,Türkiye'ye ve bununla beraber reel sektöre olan etkileri ele alınmıştır.Basel II kriterlerinin uluslararası alanda 2007 yılında, Türkiye'de ise 2008 yılındauygulamaya geçmesi öngörülmüştür fakat yasal sürecin tamamlanamamasıyla beraber busüreç Türkiye için 2009 yılına ertelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Risk Yönetimi, Risk Ölçüm Modelleri, Basel I, Basel II All eyes with the world financial crisis has focused on finance and banking sector.Capital adequacy calculation in 1988 that was signed in Basel I criteria used by many banksaffected by the crisis, the sinking of the Basel I risk measurement criteria is concluded to beinsufficient in and Basell 2 criterias presented.In this study, we first talk about the concept of risk management and reconciliationafter the first capital of Basel I agreed with the second capital under Basel II, the differencesand similarities in general to have been addressed. Basel II risk measurement methods agreedto make the current has been taken up. The capital adequacy of the criteria of the new worldbrought to the country, however the real sector in Turkey and the effects are discussed.Basel II criteria in the international arena in 2007, in Turkey in 2008 to implement themove, but legal process has been envisaged with the completion of this process by the year2009 Turkey has been delayed for.Key words: Risk Management, Risk Measurement Models, Basel I, Basel II 141

Anahtar Kelimeler: Limanların Özelleştirilmesi, Türkiye’de LimanÖZETDünya ticaretinde deniz taşımacılığının payı %90’ın üzerindedir. Deniz ticaretinin kilit noktaları da limanlardır. Deniz ticaretinde önemli yeri olan limanlar, bulundukları yerde alt ve üst yapı tesislerini en iyi şekilde kullanıp, teknolojiden faydalanarak müşterilerine kaliteli hizmet vermek zorundadır.Kamu limanlarının, bu hizmetleri istenilen düzeyde yerine getirememesi, kamu liman işletmeciliğindeki bürokratik engeller, istihdam sorunları ve birtakım eksiklikler limanların özelleştirme kavramını düşündürmüştür.Bu çalışmanın amacı; limanların ülke ekonomisindeki önemini kavrayarak, bunların özelleşmesi ile ne gibi değişikliklerin yaşandığını anlayıp, Türkiye’de limanların özelleşmesinin doğurduğu sonuçları değerlendirmektir. Son olarak da limanlar için devletin ve özel sektörün yapması gereken birtakım çalışmalar önerilmiştir. Bu çalışmada; dört ana bölümden bahsedilmiştir. Birinci bölümde Kamu İktisadi Teşebbüsleri ve Özelleştirme anlatılmıştır. İkinci bölümde limanlar ve deniz taşımacılığından bahsedilmiştir. Üçüncü bölümde ise liman özelleştirmesinin neden ve çeşitlerine yer verilmiştir. Son olarak da Türkiye’deki limanların özelleşmesi, özelleşme öncesi ve sonrası rakamlar değerlendirilmiştir.Keywords : Port Privazation, Ports in TurkeyABSTRACTThe maritime transportation percentage in world trade is above than %90. The key points of the shipping trade are the ports. The ports which have significant position in shipping trade should have provide customers with quality service making the most of technological opportunities by using the infrastructure of the where about efficiently. The services which are not fulfiled adequately by the public ports, the bureaucratic obstacles in public port management, the employment problems and some other reasons make people to think about the privatization of the ports.The aim of this study is; the comprehend the importance of the ports in national economy, to understand the changes happens when privatization and to evaluate the results of the privatization of the ports. Eventually we offered some studies for the ports which both the state and the private sector should have do. This study has four main parts. In the first part, public economic enterprises and privatization is explained. In the second part, ports and shipping is explained. In the third part the reasons and the types of the privatization of the ports explained. Lastly the privatization of the ports in Turkey and the statistics before and after the privatization is evaluated.

ÖZETİKTİSADİ BİRLEŞMELERİN DIŞ TİCARET ÜZERİNE ETKİLERİSon yarım yüzyıldır Türkiye'nin çok önemli hedeflerinden birisi Avrupa Birliği’ne tam üye olmaktır. Türkiye ile AB arasında Gümrük Birliği Anlaşması 6 Mart 1995 imzalanmıştır. Türkiye'nin GB’ne geçişi, AB'ye tam üyeliğe doğru bir adım alarak dikkate alınmaktadır. Türkiye ile AB arasındaki GB’nin en önemli özelliği Türkiye'nin AB'ye tam üye olmadan GB aşamasına geçen ilk ve tek ülke olmasıdır.Çalışmanın ilk bölümünde ekonometrik entegrasyonun genel çerçevesine değinilmiştir. Bunun yanında gümrük birliğinin ekonomik etkileri açıklanmıştır. İkinci bölümde, dünya üzerindeki ekonomik entegrasyon örnekleri anlatılmıştır. AB ve NAFTA örneği üzerinden entegrasyonun üye ve diğer ülkelerin dıs ticaretlerine olan etkileri incelenmiştir.Üçüncü Bölümde Türkiye’nin Gümrük Birliğini süreci incelenmistir. Analizde, 1980 and 2007 yılları arasındaki dış ticaret verileri kullanılmıştır.Gümrük Birliği’nin Türkiye’nin net ithalat ve net ihracatı üzerine etkilerini analiz edebilmek için 1996 yılı için bir kukla değisken konulmuştur. “Gümrük Birliği Türkiye’nin ihracatını ve ithalatını etkilemistir.” öngörüleri test edilmistir. Kurulan ihracat modelindeki kukla değiskenin LNİHR’daki değismelerin açıklanmasında anlamlı bir katkı yapmadığı sonucuna ulasılmıstır. İthalat modelinde ise Gümrük Birliği’nin Türkiye ithalatı üzerinde etkili olduğu sonucuna ulasılmıstır.Anahtar Kelimeler ; Gümrük Birliği, Ekonomik Entegrasyon, Türkiye’nin İthalat ve İhracatıABSTRACT THE EFFECTS OF ECONOMİC İNTEGRATİON ON FOREİGN TRADELast half century, one of Turkey's most important goal is to become a full member of the European Union. Between Turkey and the EU Customs Union Agreement was signed on March 6, 1995. Turkey's transition to a customs union, taking a step toward full EU membership is taken into account. Customs union between Turkey and the EU's most important feature of Turkey's EU full membership without first and last phase of the customs union is the only country.In the first part of the general framework of econometric studies of integration have been mentioned. Besides the economic effects of the customs union is described. Second section describes examples of economic integration in the world. Through the integration of members of the EU and NAFTA samples and the effect of trade of other countries is under-examined. In the third section, Turkey's Customs Union searched for the process.In this analysis, foreign trade date between 1980 and 2007 year is used. A dummy variable in 1996 was placed in order to analyze the effects of Custom Unions on Turkey’s net imports and net exports. “Customs Union has influenced Turkey's exports and imports ” predictions was tested. It was concluded that the dummy variable in the Established export model has no a meaningful effect of explaining the change in LNİHR. In the import model, Customs Union on Turkey imports was concluded to be effective.Keywords: Custom Union, Economic Entegration, Turkey’s imports and exports.