Search

Parazitske infekcije predstavljaju stalne pratioce svinjarske proizvodnje, nezavisno od načina držanja. Pri tome je prisustvo protozoalnih infekcija zabeleženo u svim starostnim kategorijama s tim da je najveća prevalenca i morbiditet zabeležen u mlađim kategorijama prasadi. Sa stanovišta svinjarske proizvodnje, najvećeg značaja imaju kokcidije iz rodova Isospora, Eimeria i Cryptosporidium. Zavisno od starosti prasadi ove infekcije se kaskadno nastavljaju jedna na drugu a kao glavni izvor infekcije su apostrofirane krmače. Infekcija prasadi nastaje peroralno ingestijom oocisti koje se nalaze u izmetu svinja. U ovoj kategoriji životinja mesta infekcije su zaprljani mamarni kompleks krmača, izmet u boksevima koje prasad čeprka i konzumira (koprofagija je normalna pojava kod svinja), zaprljane šipke bokseva i sl. Pod klasičnom kokcidiozom svinja se podrazumava infekcija sa protozoama iz roda Eimeria spp. U Srbiji su zabeležene infekcije sa E. perminuta, E.debliecki i E. polita. U mlađim kategorijama prasadi procenat inficiranih jedinki je iznosio: Eimeria polita 4-9%, Eimeria perminuta 27-31% i Eimeria debliecki 3-24%. Kod tovljenika je procenat infekcija iznosio: Eimeria perminuta 27- 31%, E.polita 4-9%, E.debliecki 3-24% a kod priplodnih životinja E.perminuta 17-21%, Eimeria debliecki (12-23%) i E.polita 14-19%. Infekcije mogu nastati odmah po prašenju a obolenje se manifestuje između 7-11 dana života. Javlja se proliv (retko sa primesama krvi) i gubitak apetita, životinje gube u težini, imaju slabiji prirast a moguća su i uginuća. Patološke promene su prisutne u tankom i debelom crevu ali su najmarkantnije u jejunumu. Zapaža se kataralno zapaljenje, sluzokoža je zadebljala sa ređim tačkastim krvarenjima i deskvamacijom epitela. Zid creva je obložen mukofibrinoznim eksudatom koji ponekad pokriva nekrotična polja. Starije svinje stiču imunitet i predstavljaju glavne prenosioce parazita. Dijagnoza se postavlja koprološkim pregledom i uzimanjem briseva mukoze creva (na

Procenat uhranjenosti i telesna kondicija suprasanih nazimica i krmača predstavlja veoma važan pokazatelj nutritivnog, metaboličkog i zdravstvenog statusa priplodnih životinja. Optimalna telesna kondicija pripolodnog materijala ukazuje na broj prasadi u leglu, većeg broja prasadi po nazimici/krmači, veće težine prasadi na zalučenju i sl. Ishrana nazimica i krmača u periodu graviditeta treba da zadovolji uzdržne potrebe, potrebe za intra-uterini razvoj plodova kao i potrebe mlečne žlezde za nastupajuću laktaciju. Neizbalansirana ishrana u pravcu kvantitativnog i kvalitativnog suficita hranjivih materija, ekonomski je neopravdana i može da dovede do poremećaja u pravcu: gojenja krmača i slabijeg apetita u dojnom periodu, većeg gubitka telesne mase i slabije mlečnosti u dojnom periodu, produženog i otežanog prašenja koje nije moguće realizovati bez veterinarske asistencije. Ocena telesne kondicije se primenjuje u cilju procene kvaliteta izbalansiranosti ishrane nazimica i krmača u svrhu optimizacije potrošnje hrane i adekvatne pripreme priplodnog materijala za graviditet, dojni period i novu koncepciju. Jedan od najznačajnih zdravstvenih problema nerastova u uslovima intenzivne eksploatacije predstavljaju problemi sa lokomotornim sistemom i oni su jedan od najčešćih uzroka preranog isključenja nerastova iz procesa proizvodnje. Oboljenja lokomotornog sistema mogu ozbiljno da utiču na zdravlje nerasta. U većini slučajeva kod nerastova ispoljava se hromost u manjem ili većem stepenu. Hromost se nekada u početku može utvrditi samo pažljivim kliničkim pregledom. Hromost dovodi do atrofije mišićnog tkiva, usled težnje životinje da oboleli ekstremitet zbog bola štedi. Prilikom ispitivanja hromosti prati se pojava kontrolisanih pokreta. Ispitivanje životinje na hromost se vrši posmatranjem prilikom okretanja i pri hodanju preko prepreka. Stepen hromosti se određuje na osnovu toga koliko životinja može da podnese stepen obolelog ekstremiteta. Ispitivanje se obavlja detaljno. Vr

U dužem vremenskom periodu, na velikim komercijlnim farmama svinja praćeno je prisustvo hemijskih zagađivača životne sredine (teški metali) i njihov uticaj na zdravstveno stanje životinja.Prisustvo teških metala (Cd, Pb, Hg) u organizmu dovodi često do ireverzibilnih promena i pojave toksičnosti. Metodom atomske apsorpcione spektrometrije dokazano je prisustvo sadržaja Pb, Cd, Hg u krvi i ejakulatu nerastova. Rezultati istraživanja pokazuju da postoji opasnost od kontaminacije stočne hrane teškim metalima i njihovom deponovanju u organizmu životinja, kao i opasanost po reproduktivnu sposobnost nerastova. Urađena je i distribucija navedenih metala u krvnoj plazmi zalučene prasadi. Dobijeni rezultati ukazuju da postoji razlika u resorpciji teških metala (Pb, Cd, Hg) u zavisnosti od starosti životinje. Naša preporuka za farme industrijskog tipa je da treba da se deluje na smanjenje rizika od dejstva teških metala, radi na uvođenju višestepenog monitoring kvaliteta sirovina i gotovih proizvoda, kao i na primeni adekvatnih protektora od toksičnih dejstava ovih agenasa.

Procenat uhranjenosti i telesna kondicija suprasanih nazimica i krmača predstavlja veoma važan pokazatelj nutritivnog, metaboličkog i zdravstvenog statusa priplodnih životinja. Optimalna telesna kondicija pripolodnog materijala ukazuje na broj prasadi u leglu, većeg broja prasadi po nazimici/krmači, veće težine prasadi na zalučenju i sl. Ishrana nazimica i krmača u periodu graviditeta treba da zadovolji uzdržne potrebe, potrebe za intra-uterini razvoj plodova kao i potrebe mlečne žlezde za nastupajuću laktaciju. Neizbalansirana ishrana u pravcu kvantitativnog i kvalitativnog suficita hranjivih materija, ekonomski je neopravdana i može da dovede do poremećaja u pravcu: gojenja krmača i slabijeg apetita u dojnom periodu, većeg gubitka telesne mase i slabije mlečnosti u dojnom periodu, produženog i otežanog prašenja koje nije moguće realizovati bez veterinarske asistencije. Ocena telesne kondicije se primenjuje u cilju procene kvaliteta izbalansiranosti ishrane nazimica i krmača u svrhu optimizacije potrošnje hrane i adekvatne pripreme priplodnog materijala za graviditet, dojni period i novu koncepciju. Jedan od najznačajnih zdravstvenih problema nerastova u uslovima intenzivne eksploatacije predstavljaju problemi sa lokomotornim sistemom i oni su jedan od najčešćih uzroka preranog isključenja nerastova iz procesa proizvodnje. Oboljenja lokomotornog sistema mogu ozbiljno da utiču na zdravlje nerasta. U većini slučajeva kod nerastova ispoljava se hromost u manjem ili većem stepenu. Hromost se nekada u početku može utvrditi samo pažljivim kliničkim pregledom. Hromost dovodi do atrofije mišićnog tkiva, usled težnje životinje da oboleli ekstremitet zbog bola štedi. Prilikom ispitivanja hromosti prati se pojava kontrolisanih pokreta. Ispitivanje životinje na hromost se vrši posmatranjem prilikom okretanja i pri hodanju preko prepreka. Stepen hromosti se određuje na osnovu toga koliko životinja može da podnese stepen obolelog ekstremiteta. Ispitivanje se obavlja detaljno. Vr

Kriptosporidioza je protozoarna antropozoonoza uzrokovana kokcidijom Cryptosporidium spp. S obzirom da se klinički manifestuje kod prasadi ona prestavlja značaj zdravstveni problem u nastanku kompleksa neonatalne enteropatije prasadi. U Srbiji je kriptosporidioza prasadi prvi put ustanovljena od strane Pavlovića i sar. tokom 1995.godine. Istraživanja divljih svinja su kasnije otpočela i najviše su rađena u Evropi. Ispitivanja vezana za staropst i prevalencu kriptosporidijalnih infekcija kod divljih svinja su pokazala da se prijemčivost prasadi prema ovoj infekciji javlja već u 15-om danu starosti što je mnogo ranije nego kod domaćih svinja. Takođe, patogeni učinak i mortalitet u prirodnim uslovima je neuporedivo manji u odnosu na farme a klinički manifestna obolenja su izuzetno retka. U sadašnjoj intenciji da se organska proizvodnja (slobodno držanje) i poluslobodno držanje uvede u svinjarsku proizvodnju stvaraju se uslovi kontakta između divljih svija i domaćih svinjana tim prostorima. Zato je za očekivati unakrsnu infekciju kriptosporidijama koja je postala veliki problem intenzivnog svinjarstva a sada se uspešno implementirala u populaciju divljih svinja., Cryptosporidiosis is a protozoan anthropozoonosis caused by the coccidia Cryptosporidium spp. Since it is clinically manifested in piglets, it represents a significant health problem in the development of neonatal enteropathy complex in piglets. In Serbia, cryptosporidiosis of piglets was first established by Pavlović et al. during 1995. Research on wild boars started later and was mostly done in Europe. Studies related to the age and prevalence of cryptosporidial infections in feral pigs have shown that susceptibility of piglets to this infection occurs as early as 15 days of age, which is much earlier than in domestic pigs. Also, the pathogenic effect and mortality in natural conditions is incomparably lower in relation to farms, and clinically manifest diseases are extremely rare. In the current intention to introduce organic production (free keeping) and semi-free keeping in pig production, conditions of contact are being created between wild boars and domestic pigs in those areas. Therefore, cross-infection with cryptosporidia, which has become a major problem in intensive pig farming and is now successfully implemented in the feral pig population, is to be expected.

U ovom radu, opisujemo klinički nalaz, patološkomorfološke promene i mikrobiološke karaktersitike salmoneloze uzrokovane sa S. enterica serovar Choleraesuis kod zalučene prasadi na jednoj velikoj industrijskoj farmi sa zaokruženim ciklusom proizvodnje (od-prasetado- tovljenika) u našoj zemlji. Kod zalučene prasadi je zabeleženo povećanje ukupnog mortaliteta na 5%, a morbiditet u ovoj starosnoj kategoriji je dostigao 10%. Od ukupno 6000 zalučene prasadi na farmi, oko 460 prasadi stare 8-10 nedelja je obolelo, od kojih je 152 uginulo, rezultujući stopom mortaliteta od 33% kod obolele prasadi. U kliničkoj slici, najfrekventniji zabeleženi znaci bolesti su bili letargija, anoreksija, cijanoza kože perifernih delova tela, povišenje telesne temperature i respiratorni distres. Patoanatomskim pregledom uginule prasadi je ustanovljena intenzivna cijanoza kože, naročito kože ušiju, nosa, ventralne strane vrata, abdomena i distalnih delova ektremiteta, limfadenopatija mezenterijalnih limfnih čvorova, splenomegalija, hepatomegalija, intersticijalna pneumonija i kolitis. Histološki, ustanovljena je kongestija jetre sa žarištima nekroze infiltrovanih mononuklearnim ćelijskim elementima, edem i kongestija pluća u kombinaciji sa intresticijalnom pneumonijom i fokalnim supurativnim breonhopneumoničnim procesima, edem i kongestija slezine sa uvećanjem mase bele pulpe i fokalnom nekrozom, hiperemija i manja područja nekroze u limfnim čvorovima. Bakterijski izolati (6) dobijeni direktnom kultivacijom uzoraka tkiva pluća, jetre, slezine i limfnih čvorova bez predobogaćenja, su na osnovu fenotipskih, serotipskih i biohemijskih osobina okarakterisani kao S. enterica ser. Choleraesuis var. Kunzendorf, antigene formule 6,7:c:1,5, negativni na polisaharidni antigen (Vi antigen) sa sledećim biohemijskim karakterstikama: dulcitol (–), H2S (+) i mucate (–). Pored toga, primenom specifičnih prajmera, iz svih izolata je generisan PCR produkt od 936-bp. fliC gena. Izvor infekcije u ovom slučaju ni